1.

СИСТЕМИ ОД ТРИ ЛИНЕАРНИ РАВЕНКИ СО ТРИ НЕПОЗНАТИ

1.1. Во зависност од параметарот  определи ги решенијата на системите равенки:

 2 x  3 y  5 z  2  2 x  y  z  3 2x  y  2z  1
  
а)  x  y  z  6 б) 3x  y  (  5) z  2 в) x  2 y  z  3 .
 3x  5 y  z  12  x  2 y  3z    x  y  z  1
  

Решение. а)   28  16 ,  x  80 ,  y  62  84 ,  z  26  12 .

20  31  42 13  6
Ако   0 , тогаш x  ,y ,z  е единствено решение.
7  4 14  8 14  8

4 340 20
Ако   0 , односно   , тогаш  x  80,  y  ,z  , од каде следува дека системот нема решение.
7 7 7

б)     8  9  (  9)(  1) ,  x    5  13  17  (  1)(  2  21)(  2  21) ,

2 3 2

 y  22  4  2  2(  1) 2 ,  z  32  4  7  (  1)(3  7) .

2  4  17 2(  1) 7  3
Ако   0 , тогаш x  ,y ,z  е единствено решение.
 9 9  9

Ако   0 , тогаш   9 или   1 .

Ако   9 , тогаш  x  1000,  y  200,  z  200 , од каде следува дека системот нема решение.

Ако   1 , тогаш  x   y   z  0 . Очигледно е дека втората равенка се добива како збир од првата и

2 x  y  3  z
третата. Според тоа, треба да се реши системот  за произволен реален број z . Следува дека
 x  2 y  1  3z
(1  z ,  1  z , z ) за z произволен реален број е решение на системот, односно системот има бесконечно многу
решенија.

в)     11 ,  x  5 ,  y   (  9) ,  z  15 .

5  9 15
Ако   0 , тогаш x  ,y ,z  е единствено решение.
  11 11   11  

Ако   0 , односно   11 , тогаш  x  5,  y  20,  z  15 , од каде следува дека системот нема решение.
 x  y  z  1

1.м.2. Докажи дека системот линеарни равенки  x  2 y  z  0 за секоја вредност на параметарот  има
2 x  y  z  2

единствено решение. Одреди го тоа решение.

3 3
Решение. Бидејќи     3  3  (  )   0 системот има единствено решение за произволен  . Од
2 2

2 4
 2  2  2 1 2
 x    2  2 ,  y  1 и  z    2 , следува дека x  2
2
,y  2 и z 2 .
  3  3   3  3   3  3

x  y  z  6

1.м.3. Определи ги решенијата на системот  x  y  2 z  5 .
 x  2y  z  2


Решение. Бидејќи   3 , системот има единствено решение. Од  x  3,  y  6,  z  9 , следува дека

x  1, y  2 и z  3 .

x  y  z  1

1.м.4. Во зависност од параметарот  определи ги решенијата на системот равенки:  x  y  z  1 .
 x  y  z  1


Решение.    (1   )(  1) ,  x  (  1) ,  y  (  1) ,  z  (  1)(  1) .

2 2

 1  1 1
Ако   0 , тогаш системот има единствено решение x  ,y ,z  .
 (  1)  (  1) 

Нека   0 .

Ако   0 , тогаш  x   y   z  1 , од каде следува дека системот нема решение.

Ако   1 , тогаш  x   y  4,  z  0 , од каде следува дека системот нема решение.

Ако   1 , тогаш  x   y   z  0 . Очигледно е дека првата и втората равенка се исти. Според тоа, треба да се

x  y  1  z
реши системот  за произволен реален број z . Следува дека (1  z ,0, z ) за z произволен реален број
x  y  1 z
е решение на системот, односно системот има бесконечно многу решенија.