TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ

KHOA ĐIỆN TỬ VIỄN THÔNG

1

Chương 3: Biểu diễn của tín hiệu và hệ thống trong

miền tần số
• Biểu diễn tín hiệu tuần hoàn trong miền
3.1 tần số

• Biểu diễn tín hiệu không tuần hoàn trong

3.2 miền tần số

• Biểu diễn hệ thống LTI trong miền tần số

3.3
 NHẮC LẠI KIẾN THỨC BỔ TRỢ
2

Số phức: = 𝑟. 𝑒 𝑗𝜑
= 𝒛 . 𝒆𝒋(𝒛)
 NHẮC LẠI KIẾN THỨC BỔ TRỢ
3
Công thức Euler:
𝑒 𝑗𝜑 = cos 𝜑 + 𝑗. sin 𝜑 , 𝑣ớ𝑖 𝜑 ∈ 𝑅
𝑒 −𝑗𝜑 = cos −𝜑 + 𝑗. sin −𝜑
ℎ𝑎𝑦 𝑒 −𝑗𝜑 = cos 𝜑 − 𝑗. sin 𝜑
𝒆𝒋𝝋 + 𝒆−𝒋𝝋
𝐜𝐨𝐬 𝝋 =
𝟐
𝒆𝒋𝝋 − 𝒆−𝒋𝝋
𝐬𝐢𝐧 𝝋 =
𝟐𝒋
 NHẮC LẠI KIẾN THỨC BỔ TRỢ
4
Công thức Euler: 𝑒 𝑗𝜑 = cos 𝜑 + 𝑗. sin 𝜑
 NHẮC LẠI KIẾN THỨC BỔ TRỢ
5

Tín hiệu tuần hoàn:

 NHẮC LẠI KIẾN THỨC BỔ TRỢ
6

Tín hiệu tuần hoàn:

 NHẮC LẠI KIẾN THỨC BỔ TRỢ
7
Tín hiệu tuần hoàn:
𝑒 𝑗𝜔𝑡 , 𝑒 𝑗𝜔𝑛 𝑙à đạ𝑖 𝑙ượ𝑛𝑔 𝑐ơ 𝑏ả𝑛 đặ𝑐 𝑡𝑟ư𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑜 𝑡ầ𝑛 𝑠ố 𝜔
𝜋
𝑗 𝑡
Tín hiệu có tần số 𝝎 = /3 => 𝑒 3
Tín hiệu có tần số f = 10hz => 𝝎 = 2..f = 20  => 𝑒 𝑗20𝜋𝑡
Thời gian: 𝛿 𝑡 , 𝛿[𝑛] là hàm cơ bản nhất
Tần số: 𝑗𝜔𝑡 𝑗𝜔𝑛 là hàm cơ bản nhất
𝑒 ,𝑒
Biểu diễn tần số của 1 tín hiệu = Tổ hợp 𝒙 𝒕 = ෍ 𝒂𝒊 𝒆𝒋𝝎𝒊 𝒕
tuyến tính của các đại lượng: 𝑒 𝑗𝜔𝑡 ℎ𝑜ặ𝑐 𝑒 𝑗𝜔𝑛
8

3.1 Biểu diễn tín hiệu tuần hoàn

trong miền tần số

➢ Công thức khai triển chuỗi Fourier

➢ Phổ của tín hiệu
➢ Một số ví dụ
➢ Tính chất của chuỗi Fourier
 Khai triển chuỗi Fourier cho tín hiệu tuần hoàn
9
Định lý Fourier
 Khai triển chuỗi Fourier cho tín hiệu tuần hoàn
10

Chuỗi xung tuần hoàn

x(t) được phân tích thành

tổ hợp tuyến tính của nhiều
tín hiệu sin có tần số là số
nguyên lần tần số cơ bản
 Biểu diễn tần số
11
Biểu diễn tần số: là phân tích tín hiệu thành tổ hợp tuyến tính các
sin/cos

 Biểu diễn tần số
12

sin(𝝎𝒕)
sin(2t)
 Khai triển chuỗi Fourier cho tín hiệu tuần hoàn
13
Trong miền thời gian liên tục
Euler: 𝒋𝝎𝒕 −𝒋𝝎𝒕
𝒆 +𝒆 𝒆𝒋𝝎𝒕 − 𝒆−𝒋𝝎𝒕
𝐜𝐨𝐬 𝝎𝒕 = 𝐬𝐢𝐧 𝝎𝒕 =
𝟐 𝟐𝒋
Viết lại định lý Fourier ta có:
 
𝒙 𝒕 = ෍ [𝒂𝒌 𝒄𝒐𝒔 𝒌𝝎𝟎 𝒕 + 𝒃𝒌 𝒔𝒊𝒏 𝒌𝝎𝟎 𝒕 ] = ෍ 𝑿(𝒌)𝒆𝒋𝒌𝝎𝟎 𝒕
𝒌=− 𝒌=−

Trong đó, X(k) là trọng số 𝒙 𝒕 = ෍ 𝒂𝒊 𝒆𝒋𝝎𝒊𝒕

𝒊
 Khai triển chuỗi Fourier cho tín hiệu tuần hoàn
14
Trong miền thời gian liên tục

𝒙 𝒕 = ෍ 𝑿(𝒌)𝒆𝒋𝒌𝝎𝟎 𝒕 Tổ hợp tuyến tính
𝒌=−

𝒆𝒋𝒌𝝎𝟎 𝒕 đặc trưng cho tần số 𝑘𝜔0

X(k) lớn hay nhỏ  thành phần tần số 𝑘𝜔0 trong x(t) lớn
hay nhỏ.
Đây là công thức biểu diễn tần số của tín hiệu x(t) vì:
✓ Chỉ ra tín hiệu x(t) chứa tần số 𝑘𝜔0 , với k nguyên
✓ Độ lớn tần số 𝑘𝜔0 là X(k).
 Khai triển chuỗi Fourier cho tín hiệu tuần hoàn
15
Trong miền thời gian liên tục

𝒙 𝒕 = ෍ 𝑿(𝒌)𝒆𝒋𝒌𝝎𝟎 𝒕
𝒌=−

X(k) là hệ số khai triển chuỗi Fourier của x(t)

𝟏
𝑿 𝒌 = න 𝒙(𝒕)𝒆−𝒋𝒌𝝎𝟎 𝒕 𝒅𝒕
𝑻
𝑻
 Khai triển chuỗi Fourier cho tín hiệu tuần hoàn
16
Trong miền thời gian liên tục

Tóm lại =>

 Khai triển chuỗi Fourier cho tín hiệu tuần hoàn
17
Trong miền thời gian rời rạc
 Khai triển chuỗi Fourier cho tín hiệu tuần hoàn
18
Trong miền thời gian rời rạc
 Khai triển chuỗi Fourier cho tín hiệu tuần hoàn
19
Tổng kết
 Phổ của tín hiệu tuần hoàn
20

Định nghĩa: Phổ của tín hiệu là đồ thị biểu diễn của
tín hiệu trong miền tần số
 Phổ của tín hiệu tuần hoàn
21
 Ví dụ
22

VD1. Xác định các hệ số khai triển choỗi Fourier và

vẽ phổ của tín hiệu sau:

Giải:
 Ví dụ
23
 Ví dụ
24
 Ví dụ
25

VD2. Xác định các hệ số khai triển chuỗi Fourier và

vẽ phổ của tín hiệu sau:
 Ví dụ
26

Giải:
 Ví dụ
27
 Ví dụ
28

VD3. Xác định các hệ số khai triển chuỗi Fourier và

vẽ phổ của tín hiệu sau:

Giải:
 Ví dụ
29
 Ví dụ
30
 Ví dụ
31
 Ví dụ
32

VD4. Xác định các hệ số khai triển chuỗi Fourier và

vẽ phổ của tín hiệu sau:

Giải:
 Ví dụ
33
 Ví dụ
34

Lưu ý:
 Tính chất của chuỗi Fourier
35
 Tính chất của chuỗi Fourier
36
 Ví dụ
37
 Ví dụ
38
 Ví dụ
39