Professional Documents
Culture Documents
AI4K12 Big Idea 5 Progression Chart Working Draft - v.0.1 - 12.22.2022
AI4K12 Big Idea 5 Progression Chart Working Draft - v.0.1 - 12.22.2022
AI4K12 Big Idea 5 Progression Chart Working Draft - v.0.1 - 12.22.2022
Việc phát triển các ứng dụng AI liên quan đến cả các quyết định thiết kế kỹ thuật và đạo đức.
Các ứng dụng AI có nhiều bên liên quan, những người có thể có các giá trị khác nhau và có
thể bị ảnh hưởng khác nhau bởi các lựa chọn mà nhà thiết kế đưa ra.
Màu sắc. sẵn sàng đón một chuyến đi. Đối với người lái, họ có thể từ một
Tôn giáo hay tín ngưỡng. ứng dụng trong vòng vài phút sắp xếp vận chuyển tận nơi. Đối với
Nguồn gốc quốc gia hoặc tổ tiên. những tài xế đi chung xe, dịch vụ ứng dụng mang đến cơ hội làm
Các hệ thống AI đưa ra quyết định về con người nên được thiết kế để tuân thủ
Giới tính (bao gồm giới tính, mang thai, khuynh hướng tình dục và bản dạng giới). việc và kiếm tiền vào những thời điểm thuận tiện cho họ.
Tuổi. Đối với những người lái xe trẻ tuổi, sự linh hoạt này là tốt. Đối
tế, điều đó thật tệ vì họ không được coi là nhân viên của công ty và
Thông tin di truyền. chỉ được trả tiền cho mỗi chuyến xe. Tuy nhiên, đối với các
Quyền công dân. tài xế taxi, họ đã thấy việc sử dụng dịch vụ taxi giảm mạnh
AI là một công nghệ đột phá sẽ không chỉ tác động đến nền kinh tế và
việc làm mà còn hình thành các chuẩn mực xã hội và văn hóa và do đó thu nhập. Đối với một số cá nhân và dịch vụ taxi ở một số
thị trấn và thành phố, điều này đã có tác động rất tiêu cực đến tài
chính và cá nhân.
AI đang trở thành một thành phần trong hộp công cụ cá nhân và nghề nghiệp của mọi người.
(Sự đa dạng về lợi ích và người. thế nào đối với các nhóm người khác nhau. nhau ảnh hưởng đến việc thiết kế các hệ thống AI. khác nhau đối với các nhóm khác nhau.
mục tiêu và giá trị xung đột. nếu quan điểm của các bên
liên quan khác không được coi trọng, thì có thể có những hậu quả tiêu Unpacked: Các tác động khác nhau có thể xảy ra khi các nhà thiết
Giải nén: Một số ví dụ về công nghệ AI hoạt động khác nhau đối với các cực đối với người dùng. kế hệ thống không xem xét đầy đủ sự khác biệt giữa những người
nhóm khác nhau bao gồm: nhận dạng giọng nói hoạt động tốt đối với người dùng. Ví dụ, sử dụng chi phí y tế trong quá khứ để ước tính mức
nói tiếng Anh bản ngữ nhưng kém đối với người nói có trọng âm và một số Giải nén: Các bên liên quan bao gồm nhà thiết kế, người dùng, độ ốm đau của một bệnh nhân với giả định rằng mọi người đều có cùng
phần mềm nhận dạng khuôn mặt hoạt động tốt đối với nam giới da những người khác quan tâm đến phúc lợi của người dùng và có thể là mức bảo hiểm y tế. Sử dụng ước tính này để chỉ đạo chăm sóc tích
trắng trưởng thành nhưng ít hơn nhà quảng cáo hoặc người tạo nội dung. Ví dụ về xung đột, hãy xem xét các cực hơn cho những bệnh nhân ốm yếu nhất sẽ có tác động khác nhau đối
đáng tin cậy cho phụ nữ, trẻ em hoặc những người có tông màu da sẫm nhà thiết kế ứng dụng có mục tiêu là lôi kéo mọi người xem quảng cáo để với những người có ít bảo hiểm y tế hơn. Những sai lệch chưa được phát
màu hơn. họ có thể kiếm tiền. Điều này có thể tác động tiêu cực đến những hiện trong các hệ thống máy học (ví dụ: tiếp tục sàng lọc các ứng dụng)
người dùng bị dụ dỗ lãng phí quá nhiều thời gian để xem nội cũng có thể có những tác động khác nhau đối với một số nhóm.
dung hoặc những người có thế giới quan bị bóp méo do tiếp xúc nhiều
lần với thông tin sai lệch được chọn vì khả năng thu hút nhấp
chuột hoặc các bậc cha mẹ muốn con cái họ dành thời gian hiệu quả hơn.
Nguồn: https://www.scientificamerican.
toán/
AI có đạo đức LO: Thảo luận về các đặc điểm của các hệ thống công bằng và không công LO: Đánh giá cách một hệ thống AI đáp ứng các tiêu chí thiết kế về tính LO: Đánh giá cách một hệ thống AI đáp ứng các tiêu chí thiết kế về trách LO: Phân tích một hệ thống AI để xác định xem nó có đáp ứng các
(Tiêu chí thiết kế đạo đức) bằng và tác động đối với mọi người khi một hệ thống không công bằng. minh bạch và khả năng giải thích. nhiệm giải trình và tôn trọng quyền riêng tư. tiêu chí thiết kế đạo đức hay không.
5-A-ii EU: Một hệ thống AI minh bạch nếu chúng ta biết dữ liệu và tiêu chí ra EU: Trách nhiệm giải trình trong các hệ thống AI có nghĩa là các nhà EU: Để đảm bảo rằng các hệ thống AI hữu ích và không gây hại,
EU: Các hệ thống AI nên được thiết kế để mang lại lợi ích cho mọi người. quyết định mà nó sử dụng. Một phần của tính minh bạch là để hệ thống thiết kế và người ra quyết định chịu trách nhiệm về các hành động các tiêu chí thiết kế có đạo đức bao gồm: công bằng, minh
Người tạo ra các hệ thống này phải đảm bảo rằng hệ thống của họ đối đưa ra lời giải thích cho các quyết định của mình. của hệ thống. Tôn trọng quyền riêng tư có nghĩa là hệ thống không hành bạch, có thể giải thích được, trách nhiệm giải trình, tôn trọng quyền
xử công bằng với mọi người. động theo cách vi phạm quyền riêng tư của mọi người. riêng tư và tuân thủ các giá trị xã hội.
Tài nguyên:
Hoạt động: Tạo điều kiện cho một bài tập trong lớp tập trung vào phân https://appinventor.mit.edu/about/termsofservice giải nén
phối công bằng các hàng hóa hạn chế, chẳng hạn như quyết định cách https://teachablemachine.withgoogle.com/faq#Basics Công bằng có nghĩa là đối xử bình đẳng với mọi người. Tính minh bạch
chia 10 viên kẹo cho 15 học sinh, để giúp học sinh suy nghĩ cá nhân https://quickdraw.withgoogle.com/data có nghĩa là tiết lộ thông tin mà hệ thống sử dụng và cách hệ thống sử
về cảm giác công bằng và không công bằng. https://experiments.withgoogle.com/quick-draw (xem bài viết và video) dụng thông tin đó. Khả năng giải thích có nghĩa là có thể biện minh
cho các quyết định mà một hệ thống đưa ra. Trách nhiệm giải trình
có nghĩa là rõ ràng về người chịu trách nhiệm cho các hành động mà hệ
Tài nguyên: Hướng dẫn giảng dạy về sự công bằng, Fairness & Justice thống AI thực hiện. Tôn trọng quyền riêng tư có nghĩa là không hành
động theo cách có thể làm suy yếu quyền riêng tư của mọi người. Tuân thủ
các giá trị xã hội có nghĩa là không hành động theo cách đi ngược lại các
giá trị đó.
Tài nguyên:
Thẻ mẫu (thúc đẩy tính minh bạch và trách nhiệm giải trình):
https://modelcards.withgoogle.com/about
Ý tưởng lớn #5: Tác động xã hội AI có thể tác động đến xã hội theo cả cách tích LO = Mục tiêu học tập: Học sinh có thể làm gì.
EU = Hiểu biết lâu dài: Những điều học sinh nên biết.
cực và tiêu cực. Mô tả giải nén được bao gồm khi cần thiết để minh họa LO hoặc EU
(Rèn luyện đạo đức và kết hợp các giá trị của các bên liên quan vào quy trình thiết kế.
Thiết kế) EU: Thiết kế có đạo đức, ở tất cả các giai đoạn của quy trình thiết
EU: Thẻ mô hình hỗ trợ tính minh bạch bằng cách giải thích mục đích sử kế, xem xét các giá trị của tất cả các bên liên quan và duy trì các
5-A-iii dụng, tập dữ liệu đào tạo, độ chính xác và giới hạn của mô hình. EU: Các hệ thống AI cần phải phù hợp với các tiêu chuẩn và giá trị của nguyên tắc công bằng, minh bạch, có thể giải thích được, trách
các nhóm mà chúng hướng tới phục vụ. Các nhà phát triển hệ thống AI cần nhiệm giải trình, tôn trọng quyền riêng tư và tuân thủ các giá trị
hiểu rằng các giá trị khác nhau giữa các nền văn hóa và đảm bảo những xã hội.
Hoạt động: Học sinh có thể tạo bộ phân loại và sau đó tạo mô hình cho nó. giá trị này cung cấp thông tin cho thiết kế sản phẩm mà họ tạo ra.
Tài nguyên: Hoạt động: Chọn một hệ thống AI và xây dựng một ma trận đạo đức bằng
Trang Google về thẻ mô hình: https://modelcards. cách liệt kê các bên liên quan và liệt kê các giá trị của họ. Sau đó
withgoogle.com/about đánh giá sự liên kết giữa hệ thống và các bên liên quan.
AI & Văn hóa LO: Xác định các thiết bị trong cuộc sống hàng ngày sử dụng công nghệ AI. LO: Mô tả cách các dịch vụ do AI cung cấp được sử dụng trong cuộc sống hàng LO: Xem xét một khía cạnh của cuộc sống hàng ngày được dự đoán sẽ LO: Giải thích các loại tranh luận có thể nảy sinh khi công nghệ AI
EU: Công nghệ AI là một phần của bất kỳ thiết bị nào bao gồm nhận dạng
5-Với giọng nói hoặc thị giác máy tính, chẳng hạn như điện thoại thông EU: Các dịch vụ do AI cung cấp được sử dụng để tra cứu thông tin, cung EU: Công nghệ AI đang thay đổi cuộc sống hàng ngày khi máy móc thông
minh, trợ lý nhà thông minh và ô tô hiện đại. cấp giao diện giọng nói cho nhiều loại ứng dụng, đưa ra đề xuất dựa trên minh tìm được vai trò mới trong xã hội. EU: Một số công nghệ AI mới sẽ đặt ra những thách thức đối với các
sở thích của một người và giúp ô tô an toàn hơn. chuẩn mực và kỳ vọng văn hóa mà xã hội phải xác định và đấu tranh.
Unpacked: Các khía cạnh của cuộc sống hàng ngày bao gồm các chủ đề
như cách chúng ta giao tiếp, cách chúng ta học, cách chúng ta tương
Giải nén: AI cung cấp khả năng hiểu ý nghĩa của các yêu cầu của tác xã hội và cấu tạo nên các thói quen hàng ngày của chúng ta. Hãy xem Giải nén: Một số cuộc tranh luận có thể xảy ra bao gồm: Hành vi nào
mọi người và phát triển các mô hình về sở thích và mục tiêu của họ. Các xét nhiều thay đổi đối với phương tiện giao thông có thể là kết quả được chấp nhận khi tương tác với trợ lý thông minh hoặc rô bốt?
công cụ tìm kiếm sử dụng AI để hiểu các truy vấn tìm kiếm và nội dung của của việc sử dụng ô tô tự lái. Người lái xe sẽ phải học cách tương tác Chúng ta nên coi văn bản hoặc tác phẩm nghệ thuật được tạo bởi
các trang web. với những chiếc xe khác không có người lái. hoặc cộng tác với các chương trình AI như thế nào? Khi nào học
Các hệ thống đề xuất tìm hiểu sở thích của người dùng bao gồm Netflix Các bậc cha mẹ sẽ phải quyết định khi nào thì thích hợp để cho con sinh có thể sử dụng các mô hình ngôn ngữ lớn để giúp làm bài tập về nhà?
dành cho phim ảnh, Amazon dành cho mua sắm, mạng xã hội dành cho nguồn cái của họ đi xe tự lái mà không có người đi kèm, và bản thân những
cấp tin tức và mạng quảng cáo dành cho lựa chọn quảng cáo. chiếc xe đó có thể được điều chỉnh để tạo điều kiện thuận lợi cho Các kỹ sư máy học nên có những quyền gì để sử dụng dữ liệu cá nhân của
Xe tự hành sử dụng thị giác máy tính để dự đoán ý định của những người việc vận chuyển và đưa đón trẻ em một cách an toàn. Dịch vụ gọi xe mọi người hoặc sử dụng dữ liệu có sẵn công khai theo cách mà chủ sở
lái xe khác. tự động có thể dẫn đến giảm quyền sở hữu ô tô và nhu cầu học lái xe, hữu bản quyền không cho phép? Nhiều tranh cãi như vậy nên được mong đợi.
đồng thời cũng giảm nhu cầu về chỗ đậu xe. Các loại dịch vụ hướng
Nguồn: Unpacked: Các loại giám sát không chỉ bao gồm nhận dạng khuôn mặt
Khuôn mặt giả sâu: https://thispersondoesnotexist.com/ ở không gian công cộng và theo dõi biển số xe trên đường công cộng, Giải nén. Các lĩnh vực tiềm năng cần điều chỉnh bao gồm việc sử
mà còn giám sát các hoạt động và hành vi tìm kiếm trên các trang dụng các công nghệ nhận dạng khuôn mặt để lập chính sách hoặc giám
web có thể được sử dụng để xây dựng hồ sơ người dùng bao gồm sát, bảo vệ quyền riêng tư cho dữ liệu khách hàng được tích lũy
thông tin cá nhân nhạy cảm. bởi các ứng dụng AI và sự an toàn của các phương tiện tự hành.
Hoạt động: (1) Đọc một bài báo về luật được đề xuất về công nghệ AI
và đưa ra ý kiến phê bình về luật này. (2) Viết thư cho một quan
chức dân cử về vấn đề lập pháp liên quan đến AI.
Tài nguyên:
Trí tuệ nhân tạo và nền kinh tế LO: Xác định việc sử dụng AI hiện tại và cách chúng đã tác LO: Xác định những thay đổi trong cách thức hoạt động của các lĩnh LO: So sánh những thay đổi mà AI đang mang lại cho xã hội với những LO: Dự đoán cách một lĩnh vực của xã hội có thể thay đổi trong ngắn
(Tác động của AI đối với các động đến xã hội. vực xã hội do sự ra đời của AI. thay đổi của các cuộc cách mạng công nghiệp trước đây. hạn và trung hạn do công nghệ AI.
Ý tưởng lớn #5: Tác động xã hội AI có thể tác động đến xã hội theo cả cách tích LO = Mục tiêu học tập: Học sinh có thể làm gì.
EU = Hiểu biết lâu dài: Những điều học sinh nên biết.
cực và tiêu cực. Mô tả giải nén được bao gồm khi cần thiết để minh họa LO hoặc EU
AI vì lợi ích xã hội không áp dụng LO: Mô tả và sử dụng một số phần mở rộng AI hoặc LO: Tạo một ứng dụng mới bằng cách sử dụng một số tiện ích mở LO: Tạo một ứng dụng mới bằng cách sử dụng một số công cụ AI có sẵn
(Dân chủ hóa AI các plugin có sẵn trong khung lập trình quen thuộc với bạn. rộng hoặc plugin AI có sẵn trong khung lập trình mà bạn chọn. trong khung lập trình mà bạn chọn.
Công nghệ)
EU: Các công cụ AI đang trở nên phổ biến và được cung cấp miễn
5-Của EU: AI đang trở thành một phần trong hộp công cụ của mọi người EU: AI đang trở thành một phần trong hộp công cụ của mọi người phí, đồng thời có thể được sử dụng bởi những người không có bằng cấp
thông qua các tiện ích mở rộng hoặc plugin hỗ trợ phát triển các thông qua các tiện ích mở rộng hoặc plugin hỗ trợ phát triển các cao hoặc thiết bị đắt tiền.
ứng dụng AI phục vụ nhu cầu của nhiều cộng đồng khác nhau. ứng dụng AI phục vụ nhu cầu của nhiều cộng đồng khác nhau.
Đã giải nén: Các ví dụ cho Scratch bao gồm lời nói thành văn bản, văn Đã giải nén: Các ví dụ cho Scratch bao gồm lời nói thành văn bản, văn
bản thành lời nói, nhận dạng khuôn mặt, phân tích tình cảm, trả bản thành lời nói, nhận dạng khuôn mặt, phân tích tình cảm, trả
lời câu hỏi và tiện ích phân loại trực quan. lời câu hỏi và tiện ích phân loại trực quan.
Có một danh sách tương tự cho MIT App Inventor. Calypso có nhiều
tính năng này được tích hợp sẵn.
AI vì lợi ích xã hội LO: Mô tả cách AI có thể được sử dụng để giải quyết một vấn đề xã LO: Thiết kế giải pháp cho một vấn đề xã hội sử dụng công nghệ AI LO: Nghiên cứu một vấn đề xã hội và mô tả cách sử dụng công nghệ AI LO: Đánh giá một dự án AI vì lợi ích xã hội về vấn đề nó đang giải quyết
(Dùng AI để giải quyết hội để giải quyết vấn đề đó. và tác động thực tế hoặc tiềm năng của dự án.
vấn đề xã hội)
EU: AI có thể được sử dụng để tạo ra một bộ phân loại giúp giải quyết EU: AI đang được sử dụng để giải quyết các vấn đề xã hội như bảo vệ EU: Các công nghệ AI về nhận thức, lý luận và học máy có thể
5-D-ii một vấn đề quan trọng đối với xã hội. môi trường, tiết kiệm năng lượng và cải thiện sức khỏe cộng được áp dụng cho nhiều loại vấn đề xã hội. EU: "AI vì lợi ích xã hội" là việc sử dụng các công nghệ AI để giải
đồng. quyết các vấn đề xã hội.
Chưa đóng gói: Bộ phân loại có thể được đào tạo để phân biệt
động vật hoang dã với các mặt hàng sản xuất, đồ tái chế với đồ không Tài nguyên: Giải nén: "Lợi ích xã hội" hay lợi ích chung hướng tới 16 Mục
thể tái chế hoặc khỏe mạnh với thực vật bị bệnh. tiêu Phát triển Bền vững của Liên hợp quốc - https://sdgs.un. mang lại lợi ích lớn nhất cho số lượng tổ chức/mục tiêu lớn nhất
mọi người, để làm cho thế giới trở thành một nơi tốt đẹp hơn. Điều
Hoạt động: Sử dụng ứng dụng AI vì lợi ích xã hội để đóng góp này bao gồm trang AI vì lợi ích xã hội của Google https://ai.google/các mục tiêu xã hội như tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường
vào giải pháp cho một vấn đề xã hội. bảo vệ, bảo vệ các loài có nguy cơ tuyệt chủng, sức khỏe cộng đồng tốt
hơn và ngăn chặn nạn buôn người.
Nguồn:
Trí tuệ nhân tạo cho Đại dương của Code.org - https://studio.code. Tài nguyên:
org/s/đại dương/ Bài đăng trên blog của Google về các dự án xã hội tốt: https://blog.
google/công nghệ/ai/30-new-ai-for-social-good-projects/
Bài báo tự nhiên về AI vì lợi ích xã hội: https://www.nature.
com/articles/s41467-020-15871-z
V.0.1 - Phát hành ngày 22 tháng 12 năm 2022 Có thể thay đổi dựa trên phản hồi của công chúng 5