1. Περιγράψτε συνοπτικά τη διαδικασία της επικοινωνίας.

Η διαδικασία της επικοινωνίας αρχίζει από τη στιγμή που ένας πομπός ή πηγή (άτομο –
ομάδα) έχει την επιθυμία να μεταβιβάσει μια πληροφορία, μια σκέψη κ.λπ. Στη συνέχεια ο
πομπός κωδικοποιεί αυτό που θέλει να μεταβιβάσει, με τη χρήση ενός κώδικα λέξεων, συμβόλων
κινήσεων, σχηματίζοντας ένα μήνυμα.
Με τη βοήθεια καναλιών (ή δικτύων) μεταβιβάσει το μήνυμα στο δέκτη. Ο δέκτης
λαμβάνει το μήνυμα, το αποκωδικοποιεί, το ερμηνεύει και τελικά γνωρίζει, αντιλαμβάνεται,
κατανοεί, αισθάνεται αυτό που ο πομπός επιθυμούσε να του μεταβιβάσει.
Η επικοινωνία συνήθως επιφέρει αποτελέσματα, δηλαδή επηρεάζει τη γνώση, τη σκέψη,
την ιδεολογία, τα αισθήματα, την ενέργεια, την συμπεριφορά κ.λπ. του δέκτη.
Τέλος, με το μηχανισμό ελέγχου –feed back- ο πομπός πληροφορείται για την τύχη του
μηνύματος.

2. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία στη διαδικασία της επικοινωνίας; (ονομαστικά)

Τα βασικά στοιχεία της διαδικασίας της επικοινωνίας είναι:
 η πηγή (πομπός)
 Κώδικας του πομπού – κωδικοποίηση
 Το μήνυμα
 τα κανάλια ή δίκτυα μεταβίβασης μηνυμάτων
 η σύλληψη (δέκτης) της επικοινωνίας (receiver)
 ο κώδικας του δέκτη (αποκωδικοποίηση)
 η κατανόηση του μηνύματος ή αποτέλεσμα
 Ανατροφοδότηση (Feed back)

3. Ποια είναι τα εμπόδια της επικοινωνίας (ονομαστικά); Αναλύστε πέντε (5) από αυτά.
 Ασαφείς στόχοι π.χ. ο προϊστάμενος ως πομπός επικοινωνεί με τον υφιστάμενο
(δέκτης) με σκοπό να του επηρεάζει τη συμπεριφορά, μέσω των οδηγιών, των παροτρύνσεων,
των επαίνων κ.α. ώστε να φτάσει σε αποτελέσματα. Όταν ο στόχος της επικοινωνίας δεν είναι
σαφής και συγκεκριμένος τότε είναι λογικό να μην είναι αποτελεσματική.
 Μη σωστά μηνύματα. Συνήθη προβλήματα είναι η ασάφεια, η έλλειψη πληρότητας,
περιεκτικότητας, συντομίας και ορθότητας και γενικά η κακή τους κωδικοποίηση.

1
  Έλλειψη αξιοπιστίας π.χ. όταν ένας προϊστάμενος συχνά λαμβάνει λανθασμένες
αποφάσεις ή δίνει λανθασμένες οδηγίες ή ανακριβείς πληροφορίες είναι αναμφισβήτητα
δύσκολο να επικοινωνήσει αποτελεσματικά με τους υφισταμένους του.
 Φόβος της επικοινωνίας. Σημαντικό εμπόδιο στην επικοινωνία προϊσταμένων-
υφισταμένων είναι ο φόβος των πρώτων να επικοινωνήσουν με τους δεύτερους είτε γιατί
φοβούνται ότι οι δεύτεροι θα βελτιώσουν την δύναμή τους, είτε γιατί θα διεκδικούν
περισσότερες πληροφορίες είτε γιατί θα μεταφέρουν τις πληροφορίες σε μη επιθυμητούς δέκτες.
 Κακή επιλογή χρόνου και χώρου. π.χ. κανένας προϊστάμενος δεν θα ακούσει τον
υφιστάμενό του όταν προσπαθεί να του εξηγήσει ένα πρόβλημα τη στιγμή που ο πρώτος
καθυστερημένος τρέχει στο διάδρομο να προλάβει τη σύσκεψη του Διοικητικού Συμβουλίου.
 Έλλειψη ενδιαφέροντος / απροσεξία. Πολλές φορές την ώρα της μεταβίβασης του
μηνύματος από τον πομπό, ο δέκτης κάνει ή σκέπτεται άλλα πράγματα, ονειροπολεί, ετοιμάζει
την δική του απάντηση, μιλά ή ασχολείται με οτιδήποτε άλλο εκτός από το να καταβάλλει
προσπάθεια να επεξεργασθεί και να ερμηνεύσει σωστά το μήνυμα που του στέλνουν.
 Βιαστικά συμπεράσματα : με τις πρώτες λέξεις ή φράσεις ενός μηνύματος, ο δέκτης
βγάζει συνήθως λανθασμένα συμπεράσματα για το νόημα του μηνύματος και σταματά να
συλλαμβάνει και να επεξεργάζεται το υπόλοιπο ή ακόμη σπεύδει να διακόψει τον ομιλητή,
ενέργεια η οποία τίθεται εμπόδιο στην αποτελεσματική επικοινωνία.
 Προδιάθεση / προκατάληψη: όταν τα άτομα δεν καταφέρνουν να καταστήσουν
ουδέτερες τις προδιαθέσεις και τις προκαταλήψεις τους και επιτρέπουν να επιδράσουν στο
νόημα του μηνύματος που στέλνει ο πομπός τότε η επικοινωνία γίνεται μετ΄ εμποδίων.
 Υπερευαισθησία: η υπερευαισθησία που χαρακτηρίζει τα άτομα προς ορισμένες
λέξεις, φράσεις ή γεγονότα τα κάνει να συγκεντρώνουν την προσοχή τους σε αυτά τα σημεία του
μηνύματος και να μη δίνουν προσοχή ή σημασία στα υπόλοιπα χάνοντας έτσι ένα σημαντικό
μέρος του νοήματος.
 Διαφορετικές αντιλήψεις :οι διαφορετικές αντιλήψεις οδηγούν σε διαφορετικές
αξιολογήσεις και ερμηνείες των ίδιων μηνυμάτων με συνέπεια να δημιουργούνται εμπόδια στην
επικοινωνία.
 Σχέσεις μεταξύ πομπού και δέκτη: όταν οι ανθρώπινες σχέσεις είναι κακές, όταν η
εξουσία ασκείται αυταρχικά, όταν η διαφορετική κοινωνική και διοικητική θέση δεν επιτρέπει την
ισότιμη & ελεύθερη έκφραση, τότε η επικοινωνία είναι δύσκολη και περιορισμένη.

2
  Δομές / διαδικασίες: τα πολυάριθμα ιεραρχικά επίπεδα, περίπλοκες και χρονοβόρες
διαδικασίες ροής των πληροφοριών, οι ανελαστικοί γραπτοί και άγραφοι κανόνες και κανονισμοί
επικοινωνίας δεν διευκολύνουν τους ανθρώπους να επικοινωνήσουν αποτελεσματικά.
 Υπερφόρτωση: ο μεγάλος όγκος πληροφοριών σε συνδυασμό με το χρόνο και τις
ικανότητες σύλληψης, ερμηνείας και αξιοποίησής τους, συχνά αποτελεί εμπόδιο στην
επικοινωνία.
 Κλίμα / Παιδεία: όταν το κλίμα και η παιδεία είναι αρνητική (π.χ. καχυποψία, έλλειψη
ελευθερίας έκφρασης, έλλειψη σεβασμού κ.α.) είναι φυσικό η επικοινωνία να περιορίζεται.

4. Γιατί οι άνθρωποι επικοινωνούν μεταξύ τους;

5. Ποιοι είναι οι κυριότεροι λόγοι για τους οποίους μπορούν να δημιουργηθούν

συγκρούσεις (ονομαστικά); Αναλύστε πέντε (5) από αυτούς.
Οι λόγοι για τους οποίους μπορούν να δημιουργηθούν συγκρούσεις είναι:

3
  Αλληλεξάρτηση: όταν υπάρχει αλληλεξάρτηση για τη εκτέλεση μιας εργασίας κι
ένα μέλος δεν είναι συνεπές, ως προς τις υποχρεώσεις του, τότε δημιουργείται σύγκρουση.
 Έλλειψη Πόρων: οι πόροι της ομάδας δεν είναι άφθονοι και τα μέλη
ανταγωνίζονται στο να εξασφαλίσουν τους πόρους που χρειάζονται για να εκτελέσουν την
εργασία τους.
 Στόχοι: εδώ παρουσιάζεται μια σύγκρουση στόχων μεταξύ των μελών, αλλά και
μεταξύ των μελών και της ομάδας. Δεν υπάρχει δηλαδή ταύτιση των στόχων, αλλά ούτε και
υπάρχουν ξεκάθαροι στόχοι και κοινό όραμα για την ομάδα.
 Αβεβαιότητα: όταν δεν είναι σίγουρο το μέλλον της ομάδας ή της επιχείρησης,
δημιουργούνται νέα προβλήματα, τα οποία τα μέλη δεν είναι πρόθυμα να λύσουν.
 Διαδικασίες: όταν δεν υπάρχουν τυποποιημένες διαδικασίες, δημιουργούνται
παρανοήσεις που οδηγούν σε σύγκρουση (τι πρέπει να γίνει και από ποιόν).
 Ανισότητα: η ανισότητα, όπως την αντιλαμβάνεται το κάθε μέλος από την δική του
πλευρά, σε θέματα ανταμοιβών ή κύρους σε σχέση με τα υπόλοιπα μέλη, οδηγεί σε συγκρούσεις,
που σκοπό έχουν να επαναφέρουν την ισότητα.
 Ρόλοι: όταν οι ρόλοι δεν είναι ξεκάθαροι, τότε δημιουργούνται συγκρούσεις, λόγω
του ότι γίνονται υπερκαλύψεις διαδικασιών και ότι δεν υπάρχουν ξεκάθαρες περιοχές ευθύνης,
με αποτέλεσμα το ένα μέλος να κατηγορεί το άλλο.
 Επικοινωνία: η έλλειψη ή η δυσκολία (π.χ. απόσταση) της επικοινωνίας οδηγεί σε
χαμηλή απόδοση, άρα κι απογοήτευση των μελών μιας ομάδας, η οποία εκδηλώνεται με
διαφωνίες και συγκρούσεις.
 Λειτουργικός Προσανατολισμός: αυτό συμβαίνει όταν υπάρχουν μέλη
προερχόμενα από διαφορετικά πεδία γνώσεων (ή κι από διαφορετικά τμήματα της επιχείρησης)
και κοιτούν το πρόβλημα από την δική τους μόνο οπτική γωνία.
 Ηγεσία: παρουσιάζονται συγκρούσεις κυρίως όταν δεν υπάρχει ξεκάθαρη ιεραρχία
κι εμφανίζονται κενά ή υπερκαλύψεις εξουσίας.
 Ασύμβατο Σύστημα Αξιολόγησης: υπάρχει σύγκρουση, όταν η απόδοση των μελών
της ομάδας αξιολογείται από διαφορετικά κριτήρια που δεν συμβαδίζουν μεταξύ τους. Όταν για
παράδειγμα αξιολογούνται για ταχύτητα και για ποιότητα κατασκευής, ενώ είναι δύσκολο να
διατηρήσουν και τα δύο ταυτόχρονα σε υψηλά επίπεδα.
 Προσωπικότητα: αναφέρεται στις διαπροσωπικές συγκρούσεις που οφείλονται στα
διαφορετικά κι ίσως ασυμβίβαστα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του κάθε μέλους.

4
6. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα εργασίας σε ομάδες;
 Συνέργειες
 Αντιμετώπιση της πολυπλοκότητας, συντονισμός των οργανωσιακών λειτουργιών
 Λήψη ορθολογικών αποφάσεων
 Αίσθημα δημιουργίας και προσφοράς του εργαζόμενου
 Συνεχής μάθηση και ανάπτυξη των εργαζόμενων
 Δημιουργία ευγενούς άμιλλας