MỤC TIÊU

— Trình bày được khái niệm về giới,

tầm quan trọng trong phân tích giới
— Trình bày được các chỉ số giới tính
— Tỷ lệ nam/nữ, các tỷ số giới tính
— Tỷ số giới tính theo tuổi
— Tử vong và giới tính
 CẤU TRÚC / CƠ CẤU DÂN SỐ

— Quy mô là số lượng DS.

— Cấu trúc là chất lượng DS
—
— Phân tích
— Giới, tuổi… các biến số theo giới, tuổi
— Tỷ số giới tính, TS phụ thuộc,
— DS vàng… DS già…
 CẤU TRÚC DÂN SỐ
GIỚI TÍNH VÀ TUỔI

STRUCTURE of POPULATION
SEX AND GENDER
—

KHÁI NIỆM VỀ GIỚI TÍNH

Phái (sex)
Giới (gender)
khác nhau ?
 PHÁI (SEX) VÀ GIỚI TÍNH (GENDER)

— Theo WHO
— Phái (Sex) hay Giới tính liên quan tính
chất sinh học, sinh lý khác nhau của nam
và nữ. ????
— Giới (Gender) liên quan đến vị trí vai trò
xã hội, hành vi, hoạt động và chuẩn mực
xã hội dành cho nam hay nữ.
— ????
 BS tuổi, giới ?nh rất quan trọng

— Vì các BS khác thay đổi theo biến số này.

— Vì các BS SK thay đổi theo biến số này.
— Để xác định dân số nguy cơ của vấn đề SK
— Phân tích theo giới tính để xây dựng biện
pháp can thiệp hữu hiệu;
— Để đánh giá sự chính xác các số đo dân số…
 CHỈ SỐ DSH
THEO GIỚI TÍNH
SEX INDICATORS
 CÁC LOẠI SEX RATIO
•Sex Ratio (of population)
•Sex Ratio by age
•Sex Ratio at birth
•Sex Ratio at death
•Sex Ratio of Migrants
HAI CHỈ SỐ GIỚI TÍNH

1.SEX PROPORTION
Tỷ lệ giới tính

2. SEX RATIO
Tỷ số giới tính
 CHỈ SỐ GIỚI TÍNH

Tỷ lệ giới tính (nam/dân số)

SEX PROPORTION % giới Anh
% nam/DS

1990 2000 2015 2017 2020

48,78 49,16 49,35 50 50
 TỶ LỆ DÂN SỐ THEO GIỚI TÍNH
TS GIỚI TÍNH CHUNG CỦA DS = 1
CẤU TRÚC DS THEO GIỚI TÍNH
—
TỶ SỐ GIỚI TÍNH
SEX RATIO
CHỈ SỐ GIỚI TÍNH CHUNG

Tỷ số giới tính
(DS nam/DS nữ)
TỶ SỐ GIỚI TÍNH CHUNG VN (2020)

CHUNG : 1.00

CÁC YẾU TỐ NÀO QUYẾT ĐỊNHTS.GIỚI TÍNH ????

— SR BỊ ẢNH HƯỞNG BỞI
— SRB,

— SỰ KHÁC TỬ VONG THEO GIỚI,

— SỰ KHÁC DO DI DÂN THEO GIỚI
 TẠI SAO ????
SEX RATIO CAO KHI TÍNH Ở DÂN SỐ TRẺ?
SEX RATIO NHỎ LẠI KHI TUỔI TĂNG LÊN?

NẾU ĐẾN 90-100 TUỔI SEX RATIO RA SAO?

 Quốc gia/2020 TS GT Hạng SRB
Nepal 84 1 1.07
Hong Kong 84 2 1.08
Curaçao 85 3 1.05
Martinique 85 4 1.04
Singapore 109 191 1.07
Bhutan 113 193 1.04
Saudi Arabia 137 195 1.03
Kuwait 157 196 1.05
Bahrain 183 198 1.04
Oman 194 199 1.05
United Arab Emirat 223 200 1.05
Qatar 302 201 1.05
World 101 1.07
TỶ SỐ GIỚI TÍNH CHUNG CHO CẢ DÂN SỐ` VN 2019
 EXTREME SEX RATIOS 2020
The countries that have the highest proportion of
males to females are...

Armenia – 115:100
Azerbaijan – 114:100
Georgia – 113:100
India – 112:100
China – 111:100
 SEX RATIO <100
— On the other hand, quite a few countries have
far more females than males...
— Chad - 84:100
— Armenia – 88:100
— El Salvador, Estonia, and Macau – 91:100

— Lebanon – 92:100
TSGT chung Việt Nam luôn <100. Do
nam giới có mức tử vong trội hơn.

2020 TSGT = # 1

— Tỷ số giới tính của Việt Nam tăng liên tục từ

1979 đến nay; Do TSGT khi sinh tăng
nhanh
TP HCM luôn có TSGT thấp nhất nước
92,8 (99), 92,7(09)
90,42 (2012)

Tai sao?
— Không phải do sinh

— Mà do di chuyễn dân số
nhập cư từ các tỉnh khác vào
luôn có số nữ nhiều hơn số nam.

Tại sao?????
—TP HCM luôn có TSGT thấp
TỶ SỐ GIỚI TÍNH
THEO TUỔI
Sex ratio by age
TỶ SỐ GIỚI TÍNH THEO TUỔI VN
(2020)

Lúc sinh: 111

0-14 t: 111
15-24 t: 108
25-54 t: 101
55-64 t: 85
≥65 t: 63
Chung : 1.00
 SEX RATIO by age VN 2020:

— at birth : 109 male(s)/female

— 0-14 years : 111 male(s)/female
— 15-24 years : 109 male(s)/female
— 25-54 years : 103 male(s)/female
— 55-64 years : 88 male(s)/female
— ≥65 years : 66 male(s)/female

— https://www.indexmundi.com/vietnam/sex_ratio.html
 TỶ SỐ GIỚI TÍNH BÌNH THƯỜNG
THEO TUỔI

— TS GT LÚC 0t = ??
— LÚC 18t = ??
— LÚC 60t = ??
 TỶ SỐ GIỚI TÍNH BÌNH THƯỜNG
THEO TUỔI
— THEO QUY LUẬT DSH:
— TS GT LÚC 0 t = 105-106 %
— LÚC 18t = 100 %
— LÚC 60t = 70%

Tại sao?
TS GT LÚC SINH
sex ratio at birth
SRB
 SEX RATIO AT BIRTH
— Cho đến nay chưa có giải thích về TSGT lúc
sinh là 105 nam (Clarke 2000) ;

— Có thể là do sự bù đắp sinh học cho phái nam

vì trội tử nam
xuất hiện trong thời kỳ mang thai và trong suốt
quá trình sinh sống.
 Quốc gia/2020 TS GT Hạng SRB
Nepal 84 1 1.07
Hong Kong 84 2 1.08
Curaçao 85 3 1.05
Martinique 85 4 1.04
Singapore 109 191 1.07
Bhutan 113 193 1.04
Saudi Arabia 137 195 1.03
Kuwait 157 196 1.05
Bahrain 183 198 1.04
Oman 194 199 1.05
United Arab Emirat 223 200 1.05
Qatar 302 201 1.05
World 101 1.07
 TỶ SỐ GIỚI TÍNH LÚC SINH (2018)
Quốc gia Tỷ số nam lúc sinh Tỷ số nam chung
THẾ GIỚI 105 101
Ấn độ 112 108
Trung quốc 114 106
Việt Nam 111 100
Singapore 107 96
Hong Kong 112 87
Cambodia 104 94
Lao 104 99
TS GT LÚC SINH
THEO KHU VUC 2009
 TS GTLS VIỆT NAM

— Theo một số nghiên cứu TSGT khi sinh

trong những năm qua là
— 115-128 nam/100 nữ
— ở 16 tỉnh thành.
MẤT CÂN BẰNG GIỚI TÍNH
IMBALANCED SEX RATIO
 TS GTLS VIỆT NAM

— Theo Tổng cục DS - KHHGĐ, Bộ Y tế,

năm 2020, TSGTKS là
— 110
— Vấn đề này vẫn là thách thức lớn cho những
nhà quản lý.
 SRB IN HOCHIMINH CITY
Năm 2018, Chi cục DS - KHHGĐ TP
đã hoàn thành các chỉ tiêu:
Tỷ số giới tính khi sinh 105,3
IMBALANCED SRB RAISES ALARM IN VN

— In 2050 VN will be short of about

2.3-4.3 million women.

The wave of VN women go abroad to marry.

80,000(Taiwan), 60,000(Korea).
WHY?????

These countries have been unbalanced SR.

So then where Vietnam man can import “wife”?

 IMBALANCED SRB IN CHINA
— In 60,70 China had high birth rate,
but SR was normal 105-106

— From 80, only 1 child FP ,

SR increased quickly to 110,120
— Unbalanced SR in China caused
a "huge societal issue”
IN CHINA
 IMBALANCED SRB IN CHINA, INDIA
— Too many men:
— In the world’s most populous nations,
— men outnumber women by 70 million.

— Demographer at Xian University warns

“In China, there are millions of men who can’t
marry, and that could pose a very big risk to
society,”.
NGUYÊN NHÂN: Sexism

Phân biệt giới tính

 SEXISM

— The belief that

— the members of one sex are less intelligent,
able, skillful, etc. than the members of the
other sex,
— especially that women are less able than
men:
—.
 — SEXISM IN USA

—
— Legal status
— By 1875 the American law recognized woman
— as a human and 1920 had the right to vote
— Education:
— Past, woman is not allowed to study high
— Job: Women are not allowed to do many types
of jobs.
— Địa vị pháp lý
— Đến1875 pháp luật Mỹ mới thừa nhận PN
là con người và 1920 có quyền bỏ phiếu
— Giáo dục:
— Quá khứ, PN không được phép học cao
— Nghề nghiệp:
— PN không được phép làm nhiều loại nghề.

— Aristote "Một PN quá mạnh mẽ hoặc quá

thông minh là không thích hợp".
— V.v…
 NGUYÊN NHÂN

vSự bất bình đẳng giới;

vCon trai: chỗ dựa chăm sóc cha mẹ khi về già;
vQuy mô gia đình nhỏ từ 1 đến 2 con;
vLựa chọn giới tính thai nhi;
vLạm dụng khoa học để lựa chọn giới tính.
— MẤT CÂN BẰNG GIỚI TÍNH
2050
— Bế mạc Hội nghị TW6,
— khóa 12 ngày 11/10/2017,
— TBT. Nguyễn Phú Trọng:

— …
— “Đưa tỷ lệ giới tính về mức cân bằng”
— …
—VẤN ĐỀ NÓNG BỎNG HIỆN NAY
— MẤT CÂN BẰNG GIỚI TÍNH
115/100 và có xu hướng tăng.
 Nghiên cứu của LHQ :

Năm 2015, SRB 115-128 , ở 16 tỉnh

VN sẽ đối mặt với những VĐXH vì ưa sinh

trai như Ấn Độ và Trung Quốc;
Giống Trung Quốc 10 năm trước ;
— TỔNG CỤC DS-KHHGĐ, BỘ Y TẾ, 2016,

— Chỉ 18 tỉnh, TP có TS. GTKS giảm,

— 45 tỉnh, TP còn lại có TS.GTKS cao hơn 2015.

— Đặc biệt, trên 1/3 TP có TSGTKS báo động

(>115/100)và có xu hướng tăng.

— nếu 2014, có 15 địa phương có TSGTKS >115

— năm 2016 tăng vọt lên 22.
 TT. MCBGT VN
đã ở mức trầm trọng, lan rộng,

Đến năm 2050 sẽ thiếu 3-4 triệu phụ nữ,

Hiện thiếu vài trăm nghìn.

Ngoài ra còn bị làn sóng phụ nữ VN ra nước ngoài lấy

chồng: 80.000 sang Đài Loan, 60.000 sang Hàn Quốc.
Vì hai nước đã bị MCBGT.

“2050, DSVN 100 triệu, nếu thiếu 3, 4 triệu cô dâu thì

sẽ nhập khẩu cô dâu từ đâu ????????”.
 MẤT CÂN BẰNG
SRB TẠI TQ

— Năm 60-70 TQ cần dân LĐ để sản xuất >> đẻ

nhiều, lúc đó TS GT bình thường

— Từ 80, KHHGĐ 1 con, TSGT tăng lên 110,120

Chỉ trong 10 năm , TQ thiếu 40-60 triệu phụ nữ

— Thiếu “phái nữ” >> là “a huge societal issue,” .

Vấn đề xã hội nghiêm trọng
 Tăng TS TV TE nữ và TS GT

CS 1 con

TRUNG QUỐC
IMBALANCED SEX RATIO

WHAT RISK???
Pbs of IMBALANCED SR FOR MEN
— Can not have family
— Lonely
— Stress, depressed
— Lost of value
— “ If they remain single, they will be declared
not men at all !!!!!”
— “men who didn’t get married are really
marginalised; even socialising in the village
is difficult,”
 THIẾU HỤT NỮ SẼ GÂY HẬU QUẢ:

• Trẻ em gái phải kết hôn sớm, bỏ học để lập gia

đình.
• Tăng tệ nạn mại dâm, buôn bán phụ nữ và bạo
hành, xâm phạm tình dục trẻ em và phụ nữ v.v…

• Tăng quá trình già hoá DS khi thiếu giới nữ có

thể làm giảm sinh, giảm DS ở độ tuổi lao động.

• Tăng số nam giới phải kết hôn muộn hoặc

không có khả năng kết hôn.
SRB & MẤT CBGT TẠI ẤN VÀ TQ 2018
— Ấn Độ,Trung Quốc có 66 triệu đàn ông dư,
bằng 80% DSVN.

— Xác suất tội sát nhân ở đàn ông có GĐ thấp

hơn nhiều so với độc thân hay ly dị.

— Dẫn đến căng thẳng XH khi hàng mấy chục

triệu đàn ông không thể lập GĐ; như hảm
hiếp tập thể…

— Sẽ gây khủng hoảng cho toàn TG.

 VẤN ĐỀ LỚN CỦA TQ

— Phá thai, nguy cơ TV mẹ, "gendercide" :

hằng triệu gia đình phá thai, giết thai nhi gái;

— Tệ nạn mãi dâm; Buôn người do mua vợ:

2001-2003: giải thoát được 42000 trường hợp phụ
nữ, trẻ em GÁI bị bắt cóc

— VĐ SK tâm thần, bạo lực, phạm pháp, gây

mất ổn định an ninh trật tự
 Sex Dolls Are Replacing China’s Missing
Women

— The country's gender gap has left young men

choose for high-tech alternatives.
 VĐ HIẾP DÂM TẠI ẤN ĐỘ

— Theo thống kê, tại Ấn Độ, cứ 22 phút lại có một vụ

hiếp dâm, tỉ lệ hiếp dâm ở thủ đô New Delhi là cao
nhất nước, bởi vậy, thủ đô này còn có tên gọi khác
là “thủ đô hiếp dâm”.
— Thống kê tháng 6/2013
— tại New Delhi xảy ra 806
. vụ cưỡng hiếp,
. bình quân hơn 4 vụ/ngày.
 LÀM GIẢM
“MẤT CÂN BẰNG GIỚI TÍNH”
BẰNG CÁCH NÀO?
Phó TT Vũ Đức Đam cùng Trưởng Quỷ DSTG tuần hành
hưởng ứng chiến dịch”Giải quyết MCB Giới tính”
ACTION for IMBALANCED SEX RATIO

— 1. Redefining“good cultural traditions” to

strengthen women’s position
— 2. Change Male Kinship models
— 3. Addressing misuse of biomedical
technologies
— 4. Strengthening law and policy
enforcement
WHAT MEDICAL ACTIONS
for
IMBALANCED SEX RATIO??
 TRÁCH NHIỆM NGÀNH Y

— Không lựa chọn, chẩn đoán, phá thai liên

quan giới tính
— Tuyên truyền xã hội về hành vi phạm pháp
của BS.
— Tư vấn thuyết phục người dân
— Tự giác chấp hành “Luật bình đẳng giới”
— Phát hiện ngăn chặn đồng nghiệp thực hiện
điều sai trái.
MORTALITY AND GENDER
MALE OR FEMALE
WHO HAS MORE RISKS
TO DIES?
SEX-RATIO OF
DEATHS
 Mortality rate, adult, male (‰)
— 1960 2016
— World 372 18 Male
— 298 123 Female
— Vietnam 290 181 Male
— 181 66 Female
— "Healthy Men and High Mortality: Contribuzons
from a Populazon-Based study” T. Fraga Bastos ,

— Women had a greater disadvantage in

socioeconomic indicators, chronic diseases BUT
more use of health services,

— Men presented higher frequency of most

unhealthy behaviors and excessive mortality for
all causes.
—MALE MORTALITY
—RISK
 RISK of Male Mortality

— MALE :Crime
— Bad behaviors
— High morbidity, Suicide,
— K male> female

— FEMALE
— Low Hearth deseases
 —MALE DEATH RISKS

— Gene: Female XX, Male Xy

— Weak immune system;

— Being "threatened" since birth
— due to the risk of dying from
— 1.5 to 2 times higher female
 —NGUY CƠ TV NAM

— Depressed ++++, high stress

— Deseases: Heart, Lung K, stroke
— Male suicide is almost four times
higher than that of women.
— Risky life style????
— High risk jobs???
— Poor health care
 MALE HIGH MORTALITY
(DEMOGRAPHIC RULE)

—Chứng minh bằng số liệu gì?

 TRỘI TỬ NAM

—Phân tích trội tư nam theo ba PP

(1) so sánh cấu trúc DS theo tuổi,
(2) so sánh TSTV theo giới tính
(3) so sánh tuổi thọ theo giới.
 MALE HIGH MORTALITY
(DEMOGRAPHIC RULE)

1. Observe Pop. Structure (Age, gender)

2. Compare male and female death rate
3. Compare male and female life expectensive

—
 MORTALITY – FRENCH POPULATION
Tuoi 1910 1985
Nam Nu Nam Nu
0 241 252 15 12
10 35 40 6 2
20 60 63 9 3
30 66 70 12 6
40 89 81 33 17
50 154 129 97 42
60 320 303 235 114
70 655 653 474 302
80 938 934 799 708
 2010
Tuổi Nữ Nam Tuổi Nữ Nam
50-54 2375 2206
0-4 3511 3675 55-59 1900 1717
5-9 3273 3430 60-64 1164 912
10-14 3342 3502 65-69 919 703
15-19 4390 4573 70-74 801 588
20-24 4411 4542 75-79 689 479
25-29 4117 4167 80-84 403 263
30-34 3534 3524 85-89 198 118
35-39 3374 3302 90-94 62 32
40-44 3105 2981 95-99 12 5
45-49 2848 2700 100+ 1 0
Quoc Gia % tuổi thọ nữ/nam
Thai lan 109
Viet Nam 108
Malaya 106
Trung Quoc 106
Lao 106
Kampuchia 106
Indonesia 105
Myanmar 105
Philippines 104
An Đo 102
Bangladesh 100
 LIFE EXPECTENSIVE MALE/FEMALE VN
Year Male Fem. All Pop

1989 63 67 65
1999 66 70 68
2008 68 74 71
2010 70 75 72
2012 70 75 73
2017 71 76 74
2020 72 77 74,4
 TUỔI THỌ THEO GIỚI TÍNH 2020

Quốc gia chung Nữ Nam Sai biệt

Algeria 77 79 76 3
Australia 82 85 80 5
Japan 86 89 82 7
Singapore 86 88 83 5
China 76 78 74 4
Viet Nam 74 77 71 6
 % TỰ TỬ THE0 GIỚI
Q Gia % pop % nam % Nữ
Belize 44.7 40.4 4.3
Brazil 25.2 22.6 2.6
Colombia 30.8 28.2 2.6
El Salvador 41.2 36.7 4.5
S. Africa 31.0 26.2 4.8
El Salvador 41.2 36.7 4.5
 % TỰ TỬ THE0 GIỚI
Q Gia % pop % nam % Nữ
Cambodia 6.5 4.9 1.6
Indonesia 0.6 0.5 0.1
South Korea 0.9 0.4 0.5
Singapore 0.2 0.1 0.1
Laos 5.9 4.7 1.2
Vietnam 3.3 2.4 0.9
 —NGUY CƠ TV
— NAM
— Hoạt động tội phạm.
— Kích thước cơ thể lớn tuổi thọ thấp;
— Nhạy cảm với bệnh tật, thương tích, tự tử, K:
nam > nữ 25% , K khó chữa;
— NỮ
— Bệnh tim nữ thấp
— Estrogen cao ở nữ > tránh được bệnh tim.
Estrogen làm tăng cholesterol tốt (HDL) và
giảm cholesterol xấu (LDL).
 —NGUY CƠ TRỘI TỬ NAM:
— Gene: Nữ 2 X, namX,Y.
— Y có kích thước bằng 1/2 X.
— Hệ thống miễn dịch yếu; Bị "đe dọa" từ
khi sinh do nguy cơ chết cao hơn từ 1,5 đến
2 lần .

— Thường bị rối loạn: khả năng đọc, điếc,

tâm thần, mù, rối loạn các chức năng của cơ
thể, sự vụng về, tật nói lắp, ..>> gấp 3 đến 4
lần nữ .
 —NGUY CƠ NAM:

— Thường hay bị suy sụp,

— Nam tự sát cao gần gấp 4 lần nữ giới.

— Thói quen lối sống rủi ro, nguy cơ.

— Chăm sóc SK kém
— Ngành nghề có nguy cơ cao, Làm các
công việc nguy hiểm cảnh sát, quân đội
 HOẠT ĐỘNG TÌNH DỤC VÀ TUỔI THỌ:

— Phương Tây Tình dục >> hormone vào cơ

thể, gia tăng sự trìu mến và quyến luyến.
— Sinh hoạt tình dục lâu dài: PP. thể dục,
giảm stress, lợi ích tinh thần và xã hội.
— Khoái cảm càng nhiều (100 / năm)
— tuổi thọ tăng 3 đến 8 năm,

— giảm đến 50% nguy cơ chết trẻ.

 Bài tập về nhà:
Phân tích và so sánh cơ cấu DS của TG và VN