Participant E

Researcher: This is recorded with permission from the participant. Magandang umaga, Sir. Ako
po si James Philip Ray Pingolio. So, kasalukuyan po akong nagtetake ng aking PhD in Counseling
Psychology sa De La Salle University Manila and ako po ay gumagawa ng aking research or ng
aking dissertation which is yung experiences of being tolerated ng mga Filipino gay teachers. So
unang-una sa lahat Sir, gusto ko lang po magpasalamat dahil kayo po ay pumayang na maging
participant sa aking study and very much willing.
Sir gusto ko lang po kayo makilala. Kayo po ay si Sir?
Participant E: Sir Kenneth Rafael.
Researcher: Tapos Sir, mas okay po ba tawagin ko na lang kayo sa pangalan Sir Kenneth, Sir Ken
o?
Participant E: Sir Kenneth na lang po.
Researcher: Sir Kenneth, ayan po. Ngayon Sir may mga ilang basic information lang po akong
itatanong sa inyo. Maaari ko po malaman ilang taon na kayo Sir?
Participant E: 29 po. Ayun maka lang pong 16.
Researcher: Oo yes. Mukhang bata talaga si Sir. Fresh na fresh. At kayo po Sir ay kasalukuyang
nagtuturo sa?
Participant E: Sa Elizabeth Seton School po. Bale po I've been teaching here for almost 10 years
na po.
Researcher: Wow. Opo 10 years. Opo. Tapos Sir ano po yung tinuturo nyo sa school?
Participant E: Nagtuturo po ako currently po Filipino grade 10 po.
Researcher: Filipino grade 10. Tapos aside from that Sir meron pa po ba kayong ibang teaching
experience o ito po talaga yung first teaching experience nyo po?
Participant E: Ito po, sa school na po ito. Pero I've been teaching for different levels po. Before
po, first 2 years ko po here in Seton, 3 years po nasa grade school po ako. Grade 5 and 6 ba
yung handle ko and then after po 4 years po until now, ika 4th year ko po until now sa high
school na po ako.
Researcher: Tapos Sir kailan nyo po na-acquire yung LPT po ninyo?
Participant E: Bale po nung first year of teaching ko rin po. 2014 po.
Researcher: Opo so 2014 po kayo nagstart. And then Sir may I know po ano po ang religious
affiliation natin?
Participant E: Roman Catholic po Sir.
Researcher: Roman Catholic po. Opo. Tapos Sir just to confirm po may I know po your gender
identity or sexual orientation?
Participant E: Gay. Gay po!
Researcher: Opo. Out and proud ba Sir?
Participant E: Yes Sir!
Researcher: Opo. And then Sir magtanong lang ako ng konti tungkol sa educational background
may I know po san po tayo nag-aral ng kolehiyo? And then kung nag-aaral po ba tayo
kasalukuyan or nakatapos na po tayo?
Participant E: Bali po, graduate po ako sa Philippine Normal University po nung 2014. And as of
now po, wala pa po akong plano mag-take pa ng master.
Researcher: Opo. Ayun po. Tapos Sir Filipino talaga ang major nyo sa PNU?
Participant E: Yes Sir. Bachelor of Secondary Education major in Filipino.
Researcher: Ah okay po. Tapos Sir, yan talaga yung first na inapplyan nyo ano? So katulad ng
sinabi nyo, 10 years na po kayo dyan. So yan talaga yung kauna-unahang school na and so far.
Tapos, you mentioned na you taught in grade 5, grade 6 tapos ngayon at presently grade 10
po?
Participant E: Yes po.
Researcher: Okay po. Walang ibang position na for example coordinator?
Participant E: Wala naman po.
Researcher: Okay Sir. So, since napag-usapan natanong ko po kayo regarding sa inyong sexual
orientation, so pag-usapan naman po natin. So paano nyo po Sir ineexpress yung pagiging gay
nyo sa inyong araw-araw na pamumuhay at bilang isang guro?
Participant E: Ayun po Sir. Siguro po parang technically lumalabas naman siya kahit hindi ko siya
itago. Parang through actions and words po talaga, mapapansin mo po talaga na gay ako.
Although yung term po nila na manly po yung kilos ko, pero mapapansin mo po talaga kapag
inobserbahan mo through words and actions po talaga gay po ako.
Researcher: Opo. Ayun Sir. Opo. Sa school po, for example Sir when you applied po, so talagang
how do you express yourself? As in with restrictions po ba? Or you're really comfortable? So
gaano po kayo kakomportable na pag-usapan yung sarili ninyo bilang isang gay?
Participant E: Ayan po. Actually, po throughout the process of applying here in Seton, okay
naman Sir parang kung ano talaga yung kilos ko, ganun po pinakita ko. Kasi po yung boses ka
naman halata na po talaga na gay po talaga ako. So hindi ko po siya tinago. I mean kung paano
po ako magsalita, ganon po talaga yung boses ko pag nagtuturo. Pero po nung nag apply po ako
sa Seton, doon po ko na medyo nagkaroon po ng hindi naman po problema but issue po when
it comes to my gender identity. Kasi Sir before mag-start yung class, parang tinanong ako ng co-
work ko, “ano ba talaga sexual orientation mo?” so parang nagulat po ako. Talagang tinanong
ko “is that a big deal?” So naging issue sa akin nyo Sir. Tapos parang ang point ko, sinagot ko po
siya. Sabi ko po na obvious naman po na I'm gay and if you're worrying po kung makakaapekto
po siya sa work ko, sinabihan ko na po siya, binigyan ko na po siya ng assurance na hindi po. So,
throughout yung process mo ng pag-applying and here in Seton, doon po parang doon po lang
ako naka-experience ng part with the institution na parang tinanong po ako about my sexual
orientation.
Researcher: Okay po. Sir, I’m just interested lang po. Kailan niyo po narealize o napagtanto na
kayo ay isang gay? May mga outing experience po ba kayo o wala naman?
Participant E: Hala! Ayun Sir actually, as far as I remember, nung grade 2 ako parang meron
akong guy na gusting-gusto ko siyang makita. Malapit lang naman siyang nakatira sa amin. So
parang pa cute, ginagawa ko siya. So syempre as bata, hindi mo pa alam ano ba yung term na
ganon kung talagang, ano ba gusto mo na ba siya? Crush mo ba siya? Or natutuwa ka lang ba
kapag pinapansin ka niya? And then Sir, knowing our generation, kapag bata kasi parang yung
konsepto ng gay hindi pa siya tanggap noong panahon na yun. So parang in denial pa ako na
parang naglalaro ko ng Chinese garter or ng ten-twenty. Pero hindi ko inaadmit na gay ako.
Nagkakagusto pa po ako noon sa babae. pa ako. Nung grade 6 na ako, high school na ako, doon
ko na siya na-realize na gay ako. Parang nagkakagusto na ako sa lalaki, nagkakaroon ako ng
feelings toward same sex, doon ko narealize na gay ako. So parang Sir, nag-start lang siya nung
grade school ako, parang meron na eh. Pero nung high school ako, doon ko na narealize ano ba
yung tamang term and ano ba talaga yung identity ko kung gay ba ako o hindi.
Researcher: Okay Sir. Sa family niyo Sir, how are you with your family in terms of your sexual
orientation?
Participant E: Ako Sir kung mas open ako sa family ko pero with boundaries. Alam mo yon may
limitations. Parang mas open pa ako sa friends ko kumpara sa family ko. Kasi hindi ko ma-open
sa kanila yung experiences ko with same sex and also yung feelings ko with same sex. May
pagka traditional kasi si mama. So, parang yung knowledge niya about doon sa homosexuals,
hindi pa ganun kalaki. So parang Sir, sa family ko kung anong kinikilos ko as a gay. Pero Sir yung
experiences ko and yung mga lovelife ko hindi ko po na-share sa kanila. Kasi parang feeling ko
may judgment pa rin pagdating sa kanila. At yung pinakamalungkot. Kasi parang sila yung family
ko pero hindi ko ma open sa kanila kung masaya ba ako, kung ano ba yung experience ko as a
gay. Parang mas na open ko po siya with friends.
Researcher: Tapos Sir, wala naman nangyayari na outing experience with the family na “ma I'm
gay or daddy I'm gay?” Wala naman pong ganon?
Participant E: Wala Sir. Parang alam na nila agad. Pero siyempre in denial pa si mama. “Hindi,
silahis lang yan.” Parang ganoon. Usually sila pa mga matatanda, ganoon. Hindi, silahis lang yan.
Nagkaka gusto pa yan sa babae. Medyo in denial pa si mama pero ngayon Sir, parang tanggap
na niya talaga. Pero hindi ko pa sure kung ano pa magiging reaction niya kapag nagka jowa na
ako kasi wala pa akong dinadala ng jowa sa bahay.
Researcher: Pero ngayon Sir, are you in a relationship?
Participant E: Wala Sir. Ready to mingle. I'm a gay man.
Researcher: Sa mga officemates mo, may mga outing experience? O wala? Nakikita nyo, eto
ako, ganun ako?
Participant E: Wala Sir. Parang kung ano po nakikita nila, yan na po. Parang agad-agad. Alam na
po nila agad na gay po ako.
Researcher: Okay Sir. So kanina may nabanggit kayo about doon sa parang yung kinausap kayo
ng coordinator ninyo before the start of the class with regards to your sexual orientation. So
aside from that experience, meron pa po ba kayong ibang experiences or karanasan na
naapektuhan yung pakikitungo nyo sa ibang tao? So maybe sa parents ninyo or sa students or
sa kasamahan ninyo because of your sexual orientation?
Participant E: Ayun Sir. Parang Sir, nung unang taon ko here in Seton, parang lagi nilang sinasabi
na parang dapat maging discreet sa workplace. So parang dahil po doon nagkaroon ng
boundaries, yung parang may limitation yung how to interact with students. But with
officemates naman po, wala naman po, di naman po siya nakaapekto. Parang siyempre po sa
learners dapat maging discreet daw po. Pero sa officemates naman po, wala namang po, di
naman po siya nakaapekto when it comes to my relationship with other people. Especially with
my family, with friends, and with officemates. Parang Sir, naging tulong pa nga po siya yung
pagiging gay po para po makapag connect po ako agad with other people. So parang hindi po
siya naging factor o naging dahilan po. Parang hindi po siya naging cause po ng problem
interacting po with other people. Except na lang po doon sa students kasi po talagang meron po
dapat limitation, meron po boundaries, dapat po discreet kapag nakipag-usap sa kanila. So yung
language po dapat po maging maingat, and even with actions. Ayun po.
Researcher: Okay Sir. So punta na tayo sa pinaka core ng topic na ito. So I'm really interested of
how gay teachers or paano yung mga gay teachers ay nakaka experience ng tinotolera. So
medyo familiar naman po tayo dito or hinahayaan lang. So ito yung nasa gitna ng discrimination
or being accepted. So Sir, may mga experience ka ba na feeling mo ay hindi ka talaga tanggap?
Yung parang tinotolerate ka lang?
Participant E: Yes Sir. Opo Sir. Pero Sir, mahirap kasi siyang sabihin na parang hindi ka talaga
nila tanggap or tinotolerate ka lang nila. Kasi Sir parang especially with my students, parang
technically wala naman silang choice Sir kundi as a teacher, wala naman silang choice kundi
tanggapin na lang po kung ano po ako. Pero siguro po meron po na karanasan po, naramdaman
po na parang tinatanggap na lang po nila ako as a teacher. Although po as a gay teacher,
sometimes po yung cold treatment po with students, parang ayaw ka nilang i-approach. Parang
ganun po Sir. Pero Sir parang ang hirap kasi na hindi ko pa kayang sabihin na parang
tinotolerate lang po na lang yung pagiging gay ko. Kasi parang wala naman silang choice. Kundi
tanggapin po nila ako as a teacher po nila.
Researcher: Sir when it comes to cold treatment, usually who among your students you
perceive that they have cold treatment sa iyo? Is it more of the female students or male
students?
Participant E: Sir, male students talaga.
Researcher: Paano po kaya nyo nasasabi na “Ah, medyo cold sa akin itong mga estudyante na
to.” Paano po nila pinapakita sa mga gestures nila?
Participant E: Ayan po Sir. Parang may part po doon as a teacher po. Siyempre parang binisang
gusto mo mag-penetrate po sa kanila when it comes to makapag-usap sa kanila. Parang
kausapin po sila about their personal life, kamustahin po sila sa bahay, sa eskwelahan. Yan
parang mararamdaman mo na umiiwas po sila, nilalayuan ka po nila. Tapos nakaexperience din
po ako na meron po doon bata, nakaupo ko siya sa table. Parang triny ko po siyang kausapin.
Parang group po sila ng students. Tapos kapag dumating po nung pumunta po ako doon, umalis
po siya. So for me, ang offensive naman ang ginawa niya, parang feeling ko, hindi ko naman Sir
alam kung ano pong dahilan pero feeling ko po offensive po siya in a way na parang “dahil ba
gay ako? Ayaw mo kong kausapin?” Parang ganon ganong po yung naramdaman ko.
Researcher: Tapos Sir, paano niyo po in-approach after yung estudyante? So, in-approach niyo
po ba after o hinayaan niyo na lang yung student?
Participant E: So hinayaan ko na lang kasi Sir parang hindi ko naman sila pwedeng pwersahin na
magustuhan ako eh. Parang hindi naman po nila directly sinabi na ayaw po nila ako. Parang
meron po kasing part na nagassume lang po ako na “baka because of being gay kaya ayaw nila
ako kausapin.” Kaya po ganun, hindi ko po sila kinausap.
Researcher: So kanina Sir na experience nyo or nabanggit nyo sa akin na you were told by your
coordinator regarding how you act. May mga ilang instances pa po ba kayo? Is it just the first
and the last time that you experienced it? Or meron pa bang mga ilang situations wherein
people you feel na tinotolerate lang kayo na hindi ako tanggap nito kasi ganito ko?
Participant E: Sir parang as of now, aside sa pagtatanong sa akin, ang hirap kasi Sir ng point na
feeling ko tinotolerate lang nila ako. Pero Sir may mga part na nagiging issue din sa kanila yun.
For example Sir, sa club orientation namin online yun Sir, ang handle ko grade 4. Tapos
pagbukas Sir ng bata ng Zoom account niya, narinig ko Sir yung thought na parang “ay bakla.”
Yung ganon Sir, alam mo sila na disappointed, yung ganun to na ay bakla. Pero Sir, tinotolerate
na lang nila, tinagap na lang na yung club moderator na to ay bakla. wala mo silang magagawa.
Parang ganun po Sir.
Researcher: Sir, coming from a male student or a female student?
Participant E: Sir from a guardian.
Researcher: Ah a guardian. Ito po ba ay nanay o tatay?
Participant E: Parang kasama lang po sa bahay. Babae po.
Researcher: How about sa ano Sir, meron po ba kayong mga clubs na sinasalihan? I mean the
club in the school, pero sa community like church organizations, sports and all, meron po ba
kayong mga ganong organizations na sinasalihan?
Participant E: Ah yes Sir. Sports po. Volleyball club po siya. Outside school po.
Researcher: Sir, may mga experiences ba kayo doon ng tolerance or sa tingin nyo hinahayaan
lang kayo, tinotolerate lang kayo?
Participant E: Sir, parang wala naman po. When it comes to ouside naman po, sa volleyball club
namin so siyempre po maram ing po kami, parang, yun po yung mga gays po, sa parang hindi po
siya nagiging tolerate na po yung term, parang acceptance na po yung tawag doon.
Researcher: Opo. Sa family Sir, have you ever experienced being or parang mga ganong
instances ba na hindi ka pa rin ganon ka fully accepted. Can you share some of your
experiences, na feeling nyo tinotolerate lang kayo sa family, mga kapatid.
Participant E: Sige Sir. From parent po talaga, especially po kay mama po. Yung po yung thought
na parang, yun nga po, yung parang hindi pa po niya tanggap talaga na gay ako, parang for her
po, silahis lang po talaga po. Pero, I don't think po tanggap na po niya ako fully po. Parang
ganun po yung point.
Researcher: Sa family, ilan po kayong magkakapatid?
Participant E: Anim po.
Researcher: Ah anim, pang ilan kayo Sir?
Participant E: Pero ako lang po yung lalaki, naging layla pa po.
Researcher: Pero yung mga kapatid niyo, how do your siblings treat you in terms of your sexual
orientation as a teacher?
Participant E: Sir, sa kanila, tanggap na po nila kung ano po ako. Parang fully accepted na po nila
ako. Hindi na po yung part na tinotolerate po. For me, ang part lang po talaga na tinotolerate po
yung kay mama po talaga. Dahil nga po yun po parang, sabi sa pagiging traditional po, kaya po
ganun po yung nangyayari.
Researcher: Okay Sir. Now, let's talk about, sabi niyo Sir, medyo mahirap sabihin na tinotolerate
ka lang or accepted ka. Kung para sa iyo, ano yung mga gestures, ano yung mga signs or cues na
masasabi mo na tinotolerate lang ako nito, hindi ako tanggap nitong tao to? Participant E: Sir
yun Sir, yung parang cold treatment, yung parang Sir bihira ka lang nilang kausapin, yung ganun
Sir. Yung parang avoiding interaction with you, parang ganun po.
Researcher: How about in their answer, it's more of the gesture eh. How about in their
statements po kaya? Yung mga experiences nyo before, paano nyo nasasabi, “ah tinotolerate
lang ako nito” Based on their words po.
Participant E: Sir, parang ano naman careful naman po sila sa mga sinasabi nila. So parang wala
pa po akong naririnig po na parang sinasabi po nil ana ganoon na tinotolerate lang nila ako.
Researcher: Okay Sir. Tapos Sir, para sayo, ano ang pinagkaiba ng discrimination sa being
tolerated at being fully accepted?
Participant E: Sir for me, kapag discrimination kasi verbally and physically, parang makikita mo
talaga na binabastos ka na talaga, hindi nila tanggap kung anong sexual orientation mo. So
kapag tinotolerate kasi, parang somehow alam nila na gay ka pero pinipili nilang hindi ka nila
masaktan. Parang ganun Sir yung concept ng being tolerated. Kapag fully acceptance naman,
parang Sir tanggap ka nila kung ano ka, kung ano yung pagkatao mo, kung gay ka o kung ano
yung sexual orientation mo.
Researcher: Opo. Okay. So pag-usapan naman natin Sir yung nararamdaman nyo. Knowing that
yung nanay mo and then some students or guardian and then also you have experience with
your coordinator that you felt tolerated. Ano yung naiisip mo tungkol sa sarili mo Sir kapag ikaw
ay tinotolerate lang or feeling mo tinotolerate ka lang?
Participant E: Ayun Sir. Naiisip ko sa sarili ko parang feeling ko hindi ako karespe-respeto.
Feeling ko Sir na parang hindi ko ba deserve yung respect na dapat kong makuha and also ang
naiisip ko sa sarili ko, “meron ba akong ginawang mali?” Wala akong ginagawang mali sa kanila.
Pero hearing those words na parang “ay bakla” and even from my mother po sinabi po nila
hindi ko pinangarap magkaroon ng isang alak na bakla. So, Sir from doon parang ang sakit.
Parang naiisip ko na hindi ko ba deserve na irespeto nyo na lang ako. Hindi ko ba deserve na
sumaya? Hindi ko ba deserve na express yung sarili ko. Parang ganun po yung naiisip ko Sir.
Kapag naramdaman ko pa lang, tinotolerate na lang po nila ako.
Researcher: Pero feelings nyo? So sabi nyo, iniisip nyo hindi ako nirerespeto. Pero ano naman
yung nararamdaman nyo Sir whenever people are tolerating you? How do you feel about it Sir?
Participant E: Ayun Sir, kapag tinotolerate po nila ako, parang half po kasi. Syempre una sa lahat
po parang una masaya ako and grateful ako kasi parang somehow, inaaccept nila ako. Hindi
naman fully. Pero Sir yung thought na nagiging maingat sila dun sa mararamdaman ko, very
thankful po ako dun. Pero dun po sa part half naman po parang malungkot. Kasi parang bakit
hindi pa nila kayang fully accepted yung mga homosexuals, yung mga katulad namin. Bakit
tinotolerate? Bat hindi nila pwedeng tanggapin ng buo? Parang ano bang problema sa amin?
Parang ano bang mali sa amin? Parang ganun po Sir yung naiisip ko.
Researcher: I see Sir.
Participant E: --Parang ano bang problema? Ano ba yung pumipigil? Ano bang problem with the
society? Bakit hindi pa kayang fully accept? Bakit yung term na tinotolerate na lang hinahayaan
na sige kasi bakla. Sige iniintindi lang kasi bakla. Parang hindi pa kayang tanggapin ng current
generation yung mga homosexuals. Parang yun po yung naiisip ko. Kapag nararamdaman ko pa
na parang tinotolerate nalang po.
Researcher: Opo. I see. Ngayon Sir, paano niyo iibahin o halimbawa sa tatlong pangyayari na ito
o sa tatlong experiences na ito, how do you differentiate your thoughts and feelings kapag
sinasabi niyong dinidiscriminate lang kayo, tinotolerate lang kayo at fully accepted kayo?
Participant E: Sir ang hirap naman ang tanong mo!
Researcher: I-note ko yan Sir.
Participant E: Opo. Parang paano ko po siya dinidifferentiate yung thoughts and feelings ko
kapag tolerated, discriminated. Discriminated ka, fully accepted.
Researcher: And then ano yung feeling mo? And then kapag tolerated ka, ano yung naisip mo,
ano yung feeling mo? And then kapag fully accepted ka, thoughts and feelings?
Participant E: Kapag tolerated ako, unahin ko lang kapag discriminated. Kasi ito naman yung
kadalasan nararanasan ako based on my sexual orientation. Sir una, masakit, nasasaktan ako.
Parang Sir, ay nalulungkot ako. Kasi una sa lahat, nasasaktan ako kasi yun nga Sir parang kahit
wala naman akong ginagawang masama pero parang yung comments nila, masakit siya. Yung
thought na parang sasabihin nila, “ay bakla.” So yun pa lang parang masakit na. At parang yung
thought na malungkot ako kasi iniisip ko, “ano bang ginawa ng mga homosexual at ganun pa
yung treatment na nakukuha namin?” Parang kasi ang nangyayari, nagiging hasty generalization
na po siya. Kapag homosexual, parehas yung treatment ng mga tao. Parang binabastos, hindi
maganda yung treatment nila, laging may negative comments about them. Yun po yung
nakakalungkot. At iniisip ko, ano ba yung nagiging problem ng society? Bakit ganoon na lang,
ang hirap nilang tanggapin especially sa Pilipinas, na parang ang hirap tanggapin yung mga
homosexual. Samantalang sa ibang bansa naman, sobrang tanggap ng mga tao yung mga
homosexuals.
Kapag tolerated naman po, ayun po half po. Actually, masaya po ako kapag tinotolerate yung
orientation ko So parang feeling ko Sir, stepping stone na po siya doon sa nagiging fully
accepted sa mga homosexuals. Siguro parang half, siguro stepping stone papunta sa fully
acceptance, siguro parang nagiging point na parang di pa talaga tanggap, parang medyo
traditional pa po yung mga tao. So parang kapag tolerated po, parang ako po more on happy
po. Kasi yung respect mo nandun po siya para po sa mga homosexuals. Kapag fully accepted
naman po for me po, ako po happy po talaga po. Kasi parang walang restrictions, parang
pinapakita mo lang talaga kung anong klaseng tao ka, and hindi ka makarinig ng negative
comments from other people. Parang ang maganda po doon Sir, happy po sila para po sa iyo.
And yung support mo nakuha mo po siya, yung po yung maganda doon.
Researcher: Okay, Sige Sir. Maganda yung pagkaka-cluster niyo ng feelings and thoughts. O di
ba kahit mahirap Sir! Pang Miss Universe!
Sir, eto naman pag-usapan natin yung mga taong tinotolerate ka? So anong naiisip mo sa kanila,
Sir? Parang ano yung nararamdaman mo sa kanila everytime na feeling mo tinotolerate ka lang
nila?
Participant E: Ako Sir, ang nararamdaman ko sa kanila kapag tinotolerate lang nila ako parang
for me Sir parang feeling ko napakajudgemental nila. Kasi Sir yung mga straight people, yung
mga nag-didiscriminate ako Sir alam ko tumatakbo sa isipan nila para madiscriminate nila ako.
Pero kapag tinotolerate nila ako hindi ko makuha kung ano ba yung tumatakbo sa isipan nila.
Kung talaga bang fully accepted na nila ako? O talaga bang jinudjudge nila ako based sa kilos ko.
Pero hindi ko masabi kasi hindi naman sila nagsasalita, hindi naman sila nagcocomment, kasi
nga tinotolerate lang nila ako. Pag ganun Sir nararamdaman ko. Parang ano yung tumatakbo sa
isipan nitong taong to, parang paano ko ba siya tatantyahin? Parang ganun po. Kasi Sir feeling
ko one wrong move, feeling ko pipitik siya parang magsasabi siya sa akin ng negative
comments. Kasi nga parang hindi pa niya ko tanggap, tinotolerate lang niya ako.
Researcher: So parang confused kayo. Na parang ano bang tumatakbo sa isip nito?
Participant E: Yes po, opo.
Researcher: Sige, Sir. Pag-usapan naman natin yung outcomes nito. So, ayon Sir, paano
nakakaapekto yung tinotolerate o hinahayaan ka lang sa iyong well-being o mental health
ninyo? So paano ka naaapektuhan na tinotolerate ka lang?
Participant E: Sir for me, sobrang helpful po siya. And sa mental health ko sobrang nakakatulong
po siya. Kasi Sir aminin natin yung mga words na sinasabi nila na “ay bakla” masakit siya tas
talagang iniisip mo talaga siya at nakakasakit talaga siya sa mental health and even sa
emotional mo. So parang for me being tolerated although di naman fully accepted, Sir
nakatulong po siya for me. Sobrang nakataba po siya ng puso at nakatulong po siya sa well-
being ko. Kasi Sir hindi ko man marinig ang comments nila, hindi ko man marinig mga negative
judgment nila about me, ang nakikita ko lang o nararamdaman ko is parang “ay masaya ako.”
And mapakita ko yung best ko especially when it comes to teaching, papakita ko sayo yung best
ko and yung performance ko gumaganda po siya.
Researcher: Okay, Sir. Paano naman Sir nakakaapekto yung tinotolerate o hinahayaan ka lang
bilang isang gurong bakla? So, paano nakakatulong sa identity mo bilang isang gay teacher
naman.
Participant E: Sir for me being tolerated as gay teacher, nakakatulong siya, very helpful siya,
showing my full potential. Although may mga restrictions, alam ko naman po yon as a teacher,
kumbaga Sir yung full potentials mo na ipapakita mo po siya kasi hindi mo kailangan kumilos
bilang manly, hindi mo kailangan magsalita bilang manly. kumbaga Sir lahat ng gusto mong
sabihin, naipapakita mo, at lahat ng gusto mong ituro sa kanila, naipapakita mo. At ang
maganda doon, dahil nga gay ka, tolerated ka, naipapakita mo Sir yung ibang perspective ng
bagay. As a gay, kumbaga Sir kapag hindi ka kasi tinotolerate, dapat ipakita mo lang perspective
as a straight, kasi yun yung perspective mo. Kapag nagtulong ka as tolerated, parang ano ba
yung perspective ng isang homosexual when it comes to teaching? Parang Sir yun naipapakita
ko yung potentials ko and even yung full potentials ko, yung galing ko talaga sa pagtuturo kapag
tinotolerate ako.
Researcher: Okay Sir. Ngayon Sir, paano nakaka-apekto yung tinotolerate o hinahayaan ka
lamang sa iyong pakikisalamuha sa iba't ibang uri ng tao?
Participant E: Ayon Sir, for me nakakaapekto siya when it comes doon. Paano nga ba siya
nakaka-apekto kapag tinotolerate ka lang? Sir for me nagiging selective ako. Kasi parang ano
nangyayari, for example Sir for straight people especially kapag—ako Sir talagang to be honest
very iwas ako sa mga straight kasi nandun po yung part na yun nga po, either discrimination or
tinotolerate ka lang nila. Pero Sir ako nagiging selective ako kapag ganoon. Hindi ko kinakausap
yung tao. Kapag nakikita ko na “ah parang feeling ko tinotolerate lang niya kundi talaga niya ako
tanggap.” So parang Sir, nakakaroon po ng barrier po na parang limitations po. Nagiging
selective po ako doon kapag nakikisalamuha po ako sa ibang tao. Even po doon sa mga sinasabi
ko parang hindi po siya fully talaga yung—conversation Sir. Very limited lang po yung topic.
Hindi ko po talaga full blast na as a gay, yung maoopen ko yung mga topics na gusto ko, kapag
po tinotolerate lang po, parang very selective lang po yung topic na pinipili ko ngayon open.
Kasi nga po baka di po siya maka-relate and baka i-judge po niya po yung perspective ko doon
kapag inopen ko po yung ganoon topic.
Researcher: Okay, Sir. Dun naman tayo sa coping Sir. So, Sir paano po kayo nagcocope or
tumutugon sa mga sitwasyon na sa tingin mo tinotolerate ka lang ng ibang tao?
Participant E: Siguro Sir, nag-cope ako. Parang Sir, ito yung mahirap kasi parang nag-adjust ako
sa tao. Parang Sir, tinatantya ko siya since alam ko na parang sorry for the term, medyo
homophobic si kuya mo o yung kausap mo. So parang ano nangyayari Sir inaadjust ko yung sarili
ko sa kanya para maiwasan niya--para hindi niya ako ma-judge. For me Sir, yung nakakalungkot
kasi being tolerated, hindi mo maipakita yung fully ka, kung ano ka ba talaga yung full potential
mo, kung ano ka ba yung personality mo. Dahil nga Sir meron pa ring barrier, hindi pa rin talaga
tanggap as a whole. So parang Sir, yun magiging limited lang po yung topic na in-open ko. So
nagaadjust ako Sir depende doon sa personality po ng taong kausap ko. Yan yung
pinakalungkot.
Researcher: So ngayon Sir, paano mo hinahandle ang iyong mga karanasan ng tolerance o pag
ito'y tinotolerate?
Participant E: Siguro Sir, being positive na lang lagi. Parang Sir, ginagawa ko na lang na parang
hindi na ako fully accepted eh wala ko magagawa. Parang buhay niya yun eh. And yan talaga
yung nararanasan ng tao sa kasalukuyang panahon parang sa lipulan natin, society natin,
parang ganoon yung nararanasan ng mga katulad ko. So Sir, being positive na lang, positive
outcome na parang sige, isipin ko na lang na parang sana someday yung being tolerated
maangat doon sa fully accepted. Sana ma-open po yung isipan niya na parang mabago yung
misconception niya and yung perspective niya sa mga homosexuals. Na parang hindi tolerated,
na parang hinahayaan na lang niya. Sana yung being, maging fully accepted na yung mga tulad
namin sa perception po niya o pananaw po niya sa buhay.
Researcher: Okay Sir. So speaking of Sir, kasi maangat yung pagiging fully accepted and all. Sir,
ano yung mga gusto niyong makita o inaanticipate yung progress or pag-unlad in terms of the
attitudes of the people towards the LGBT, specifically gay teachers? So ano yung mga gusto
niyong makita?
Participant E: Siguro Sir, ang hirap kasi na parang masabi ko na fully accepted. Pero Sir siguro
yung salitang respeto. Yun na lang po yung gusto ko nakita sa kanila. Respect na parang be
careful na lang sa mga sinasabi po nila, sa mga negative comments, na parang ang sakit lang
kasi makarinig ng mga salita na parang, “ah magaling ka naman kaso bakla ka.” So yung mga
ganun thoughts ko na parang yung fully respected Sir ang hirap naman kasi for me kasi dapat
siguro nga yun winowork out pero Sir yung respect kasi deserve ko naman yun o ng mga
homosexuals. Siguro Sir yun yung gusto ko makita sa society natin, sa mga tao ngayon. Yung
salitang respeto, hindi man fully accepted pero Sir yung salitang respeto makita ko na lang sa
kanila. Na parang maging happy na lang sila doon sa mga homosexuals, sa mga nagdadrag, sa
mga gay people, sa mga lesbian, maging masaya na lang sila para doon. Hindi man fully
accepted pero yung well-respected. Yun po yung gusto ko makita sa society natin.
Researcher: Okay Sir. Sir may mga naisip ba kayo na mga programs or di kaya activities para
perhaps sa mga gay teachers o kung sino man para mas lalo natin mapalalim yung inclusivility
most especially sa mga gay teachers?
Participant E: For me, Sir. Actually, wala talaga akong naiisip na programs. Ang hirap kasi na for
me, sa sarili ko ang konsepto ko, para irespeto ka ng ibang tao, dapat irespeto ko muna yung
sarili ko. So hindi ko sinasabi na deserve ng ibang tao na binabastos ko sila. Pero siguro yung
thought na ganon for me enough na siya na makuha natin ang respeto ng tao sa kasalukuyang
society natin. Siguro, when it comes to program, actually Sir wala naman talaga. Pero Sir I highly
support those mga parades Sir pag LGBTQ. Pride march Sir. Tsaka yung mga pinupush na law na
SOGIE Bill ganon.
Researcher: Pero Sir, yun nga kanina nabanggit niyo yung sa mga pride march and ganon. So
balak niyo bang sumali kung may mga activities tayo na ganon?
Participant E: Actually hindi. Hindi talaga ako naging fan ng joining Pride March. Although Sir
ito nga Sir yung problem sa akin. Parang Sir ako, may mga activities o mga program ng LGBTQ
na hindi ko rin po sinusupport. Pero Sir, support ko sila, ask sa community. For example Sir yung
issue ni Pura ni ano--yung drag na ginawa niya. I love drag, nanunuod ako Sir ng drag race. Pero
di ko support yung ginawa niya. And even Sir yung cross-dressing. For me, against ako doon. But
Sir, I support them. Kumbaga Sir, yung point ko na may mga ako as part of homosexuals or gay
or LGBTQ. Parang Sir happy ako kung anong being expressive nila. Pero Sir may mga bagay na
hindi ko sila sinusuportahan. Parang ganun po ako. So for me, hindi po talaga.
Researcher: support mo sila pero on your end, kumbaga you are not their—
Participant E: Sir parang hindi ko pa kasi siya nararanasan. So parang Sir wala pa akong support
system kaya wala pa kong lakas ng loob para mag join pero siguro Sir ngayon, wala pa talaga sa
isip ko. Pero in case meron akong makasama na para ang “uy, sali ka rito” o kaya marami kami,
siguro Sir why not? Kumbaga parang open ako sa possibility. Pero Sir hindi ko pa nakikita yung
sarili ko as of now na mag-join noon. Wala pa ko lakas ng loob. Kasi Sir parang iniisip ko pa ano
bang sasabihin ng ibang tao. Parang Sir ganun ako. Kaya Sir yung being tolerated, sobrang
affected ako doon. Kasi Sir parang iniisip ko lagi ano bang sasabihin ng ibang tao. Kaya Sir yun sa
family ko, hindi ako masyadong out. Kasi Sir parang ganun po ano bang iiisipin ng mama ko, ano
bang iiisipin ng mga kapatid ko kapag inupan ko yung ganoon topic. Ganoon po Sir.
Researcher: So maganda yung insight niyo don Sir na parang although we are in the LGBT
Community but when it comes to yun nga may yung mga LGBT activities, hindi pa rin tayo
kumbaga somehow, we have limitations din of joining. So, we have apprehensions kasi people
might have the stigma pa rin.
Participant E: Yes po, and yun po yung nakalungkot.
Researcher: Ayun, Sir. We’re almost at the end of the interview. So, it has been a very juicy one.
Napakaganda. Ang dami ko pong nakuhang idea mula sa inyo. But before we end Sir, Sir may
mga gusto ba kayong i-comment with regards to the questions. I know may part kayo na medyo
nahirapan kayo. Any suggestions to improve the interview questions? May mga bagay ba na
na-off kayo don sa questions? How do you find the interview Sir?
Participant E: Sir, for me wala naman. Kasi Sir, ang ganda ng questions. Talagang una sa lahat
makukuha yung experience ng respondent. Tsaka Sir more on ano kasi siya experience kaya Sir
maganda. Maganda yung mga questions for me.
Researcher: Ayan po Sir. How do you find or ano po yung nafi-feel niyo during the interview Sir?
How do you feel about it?
Participant E: Sir for me, I’m comfortable yung naramdaman ko. Kasi Sir hinayaan ko lang, na-
express ko yung sarili ko through questions and napakita ko yung side ko. Yung talagang
nararamdaman ko as a gay person para sa study mo Sir. So sana Sir makatulong.
Researcher: Opo Sir. Sobrang makakatulong to Sir, especially sa mga nashare niyo Sir. Your
unique experiences, so very helpful siya. So, Sir just in case po ba na magkaroon po tayo ng
group session, so would you be willing to be part of the small group discussion po?
Participant E: Yes po, Sir.
Researcher: So, Sir ang availability niyo usually weekends tama po ba?
Participant E: Weekend po, Sir.
Researcher: Okay po. So ayun po Sir tapos na tayo sa interview. Gusto ko lang po ulit
magpasalamat Sir. Yung incentives po Sir to be followed na lang po. So again, Sir maraming
salamat. I'm really happy that you've been a part of this study. So, Sir babalikan ko kayo in the
coming weeks with regards to the results. So, para Sir mapakita ko sa inyo kung tama po ba
yung interpretation ko or tama po ba yung pagtingin ko sa pag-analyze ko sa mga sinabi niyo
during the interview. Ayan Sir thank you po and God bless po. Maraming salamat!