"Walang Sugat"

ni Severino Reyes

Si Julia at ilan pang mga kababaihan ay nagbuburda ng mga panyo na iaalay

nila para sa kanilang minamahal. Inialay naman ni Julia ang ibinuburda niya para sa
kanyang malayong pinsan na si Tenyong. Nakalagay sa kanyang ibinuburda ang ANF o
Antonio Narcisco Flores na siyang buong pangalan ni Tenyong. Bumisita si Tenyong sa
bahay nina Julia. Si Aling Juana na ina ni Julia ay tutol sa pag-iibigan nila Tenyong at
Julia. Nais ni Aling Julia na mapangasawa ng kanyang anak si Miguel na pamangkin ng
kura paroko. Si Miguel ay mayaman ngunit mangmang. Dumating si Lucas sa bahay
nina Julia upang iparating kay Ternyong na dinakip ng mga Kastila ang ilang Pilipino
kasama na si Kapitan Inggo na ama ni Tenyong dahil sila ay pinaghihinalaang rebelde.
Dali-dali naming pumunta si Tenyong kasama ang kanyang ina na si Kapitana Putin, si
Julia, Aling Juana at ilan pang kababayan. Sila ay pumunta sa kwartel sa Bulacan kung
saa n ikinulong ang kanyang ama. Nang sila'y makapasok na sa kwartel ay nalaman ni
Tenyong na pito sa mga ikinulong ay patay na at ang kanyang ama ay naghihingalo na
dahil sa pagpapahirap ng mga prayle sa mga ito. Nakita ni Tenyong kung paano
unti-unting nalagutan ng hininga ang kanyang ama. Sinumpa niya na ipaghihiganti niya
ang kanyang ama at bibigyan ng katarungan ang pagkamatay nito samantalang si
Kapitana Putin naman ay hinimatay at hindi nakayanan ang nangyari sa kanyang
asawa. Sa gitna ng pag- aalala sa ina, pagdadalamhati para sa pagkamatay ng ama at
ang pagmamahal kay Julia ay mas minabuti pa rin niyang umalis upang ipaghiganti ang
ama at para ipagtanggol ang kanyang inang bayan sa kamay ng mga Kastila. Ayaw
mang pumayag ni Julia sa pag-alis at paghihiganti ni Tenyong ay umalis pa rin ito.

Lumipas ang isang taon ngunit wala pa rin kahit isang sulat o balita na natatanggap si
Julia galling kay Tenyong. Siya'y labis na nag -aalala na. Patuloy pa rin siyang
sinasabihan ng ina na tanggapin na ang kasal na ninanais ni Miguel. Napilitang
sumang-ayon si Julia sa kagustuhan ng kanyang ina ngunit hinihintay pa rin niya ang
pagbabalik ng kanyang tunay na minamahal na si Tenyong. Sumulat siya kay Tenyong
upang ipaalam ang magaganap na kasal at ang nais ni Julia na mailigtas siya nito.
Ipinahatid niya ito kay Lucas. Kalungkutan ang bumakas sa mukha ni Tenyong ng
makuha niya ang sulat galing kay Julia. Sinasabi nito na pumanaw na ang kanyang ina
at sinabi rin sa sulat ang tungkol sa magaganap na kasal. Humingi ng tulong si Tenyong
kay Heneral Leon Villa at sumumpa ito na siya'y tutulungan upang si Tenyong ay
maipakasal pa rin kay Julia. Hindi na nakagawa pa ng sulat si Tenyong dahil biglang
sumugod ang mga Makabebe. Sinabi niya na lamang kay Lucas na iparating kay Julia
na siya ay babalik na.

Ipinarating naman ni Lucas ang sinabi ni Tenyong na siya'y babalik na. Pagkalipas ng
isang linggo ay nakatanggap ng liham si Julia galling kay Heneral Villa na nagsasabing
pumanaw na si Tenyong. Labis na kalungkutan ang naramdaman ni Julia sa nabasang
sulat at tuluyan na rin siyang pumayag sa kagustuhan ng kanyang ina. Dumating na
ang araw ng kasal nina Miguel at Julia ngunit nago magsimula ang kasal ay inanunsyo
ni Lucas ang pagdating ni Tenyong na buhay pa ngunit tila mamamatay na. Hindi
natuloy ang kasalan dahil kailangang mangumpisal ni Tenyong bago pumanaw.
Ibinulong ni Tenyong sa kura paroko ang kanyang kahilingan na ikasal muna siya kay
Julia bago siya tuluyang mamatay. Pumayag naman si Aling Juana at Miguel dahil alam
nilang matutuloy pa rin ang kasal ni Julia at Miguel dahil mamamatay rin si Tenyong at
magiging balo si Julia. Ikinasal nga sina Tenyong at Julia. Biglang tumayo si Tenyong sa
kanyang kinahihigaan upang ipakita sa lahat na wala siyang sugat.