Isang sikat na uri ng panitikan ang Balagtasan noong panahon ng

mga Amerikano. Hango ito sa pangalan ni Francisco Balagtas na

Ipinanganak noong___________ at namatay
noong_____________ang kanyang ama’t ina ay
sina___________at_____________ siya ay may tatlong kapatid
na sina Felipe, Concha at __________. Siya rin ay kilala sa
kanyang sagisag na ______________at Balagatas, Sa edad na
sampung taong gulang siya ay naging katulong ni Donya Trinidad
sa________Maynila. Ang kanyang naging inspirasyon sa pagsulat
ng Florante at Laura ay si_____________ngunit hindi niya ito
nakatuluyan dahil naging karibal niya si ______________at ng
magtungo siya sa Pandacan ay kaniyang nakilala at napangasawa
si ___________.
 EL A
R SW
SA
 SARSWELA
• Ito ay isang dulang
may kantahan at
sayawan.
 SARSWELA
Nahahati sa iba’t ibang
kabanata(yugto, tagpo)
 SARSWELA
Ang karaniwang paksa ay
mitolohikal,
kabayanihan, pag-ibig at
kontemporaryong isyu
SARSWELA
• Zarzuela
• Sarsuela
• Dulang inawitan
• Dulang Hinonihan
• Drama Lirico
• Operetta
“Ama ng Sarswelang
tagalog”

“Ama ng Dulang
tagalog”
Severino Reyes
Severino Reyes
Isang mahusay
na direktor at
manunulat
Severino Reyes
Don Binoy
Lola Basyang
Severino Reyes
Unang punong
patnugot ng
Liwayway
Severino Reyes
Nagsimulang mabasa
ang mga akda ni Lola
basyang taong 1925
 Naalala niya ang matandang babae na
kapitbahay ng kaniyang kaibigan sa Quiapo,
Maynila. Ang pangalan ng babae ay Gervcia
Guzman de Zamora o mas kilala sa Tandang
Basyang. Tuwing alas-4 ng hapon,
magsasama –sama ang mga kabataan sa
kanilang lugar at makikinig sa mga kuwento
ni Tandang Basyang. Kaya naman, matapos
nito, ang mga kuwento na naisulat ni Reyes
ay may pirma na Lola Basyang.
 Ang Sarswela ay lubos
na kinagigiliwan ng mga
Pilipino
At dahil sa sarswela ay
sumikat si Atang Dela
Rama na binansagang
“Reyna ng Sarswela sa
Pilipinas. Atang Dela Rama
ELEMENTO NG
SARSWELA
 ISKRIP
Pinakakaluluwa ng isang
dula
“Ang iskrip ng isang dula ay isang
iskrip lamang,
dahil ang tunay na dula ay yaong
itinatanghal na sa tanghalan na
pinaghandaan batay sa isang
iskrip.”
 TAGAGANAP O AKTOR
Nagbibigay buhay sa iskrip. Sila
ang bumibigkas ng dayalogo at
sila rin ang nagpapakita ng
iba’t ibang damdamin
 TANGHALAN
Alin mang pook na
pinaggaganapan ng
dula/sarswela
TAGADIREHE/DIREKTOR
Ang nagbibigay ng
interpretasyon at
nagpapakahulgan sa isang
iskrip.
 MANONOOD
Isa sa pinakaimportanteng
elemento ng dula. Sila ang
pumapalakpak sa galing na
ipinakita ng mga aktor at aktres
 EKSENA AT TAGPO
• Eksena ay paglabas masok sa
tanghalan ng mga tauhan
• Tagpo pagpapalit ng
tagpuan/lugar.
 L ITA
S SA
AL A
T
Walang karapatan
ang sinuman na
agalahiin ang kanyang
kapwa dahil lamng sa
kahirapan nito.
Talagang pinagbuti
ng produksiyon ang
kanilang
pagtatanghal upang
hindi sila mapulaan
ng mga manonood.
 Naluoy ang
pagmamahal niya
sa dating
kasintahan.
Nang-agaw ng
kuwintas ang
tampalasang
magnanakaw.
Mag-ingat sa
sukabang
kasambahay na
nanlalason ng
kaniyang amo saka
nagnanakaw.
Si Trevor ay
Bugtong na anak nina
G. Matias at Marites
Bartolome.
WALAN
G
SUGAT
Ibinatay sa Pahanon ng
Rebolusyon noong
taong 1896, ang dulang
Walang Sugat ay unang
naipalabas sa ‘Teatro
Libertad’ noong 1902.
 Tungkol ito sa kawalan ng
hustisyang tinamasa ng mga
Pilipino noong panahon ng
mga Kastila. Ang mga temang
gamit nito ay pagmamahalan
sa gitna ng digmaan,
sakripisyo, pagkawalay, at
kontradiksyon ng indibidwal sa
pamilya.
 Isinulat ito ni Severino
Reyes upang ipakita sa
lahat ang kanyang pahayag
laban sa imperyalismo.
Ang orihinal na musikang
kasama nito ay nagmula
kay Fulgencio Tolentino.
TAUHAN
 TENYONG
Isang lalaking
mapagmahal na
handang ipaglaban ang
kanyang sinisinta at ang
bansa
 JULIA
Ang Kasintahan ni
Tenyong
Iba pang tauhan
-Miguel
- Putin (ina ni Tenyong)
- Kapitan Inggo (ama ni
Tenyong)
 Iba pang tauhan
- Monica (alila ni Julia)
- Juana (ina ni Julia)
- Tadeo (ama ni Miguel)
- Lucas (utusan ni
Tenyong)
TAGPUAN
 TAGPUAN
Tahanan nina julia
Bilangguan
Simbahan
PANGYAYARI
Bahay nila Julia

ANF

Lucas
 Buod ng Unang Eksena (ACT I – Scene I
Dumating si Tenyong sa bahay ng kasintahan
niyang si Julia. Inabutan niyang nagbuburda si
Julia ng isang panyo. Ayaw ni Julia ipakita kay
Tenyong ang kanyang gawa. Nakita ni Tenyong
na ang panyo ay may mga letra ng kanyang
pangalan (Antonio Narcisso Flores) ngunit sabi
ni Julia ay para raw ito sa Prayle (Among Na
Frayle).
 Buod ng Unang Eksena (ACT I – Scene I
Nagalit tuloy si Tenyong at gustong sunigin ang
panyo. Sinabi ni Julia na para nga kay Tenyong
ang panyo at sila’y nagsumpaan na ikakasal sa
altar. Biglang dumating si Lucas/Lukas, isang
alalay ni Tenyong, na nagsabing inaresto ang
ama ni Tenyong at ilan pang kalalakihan ng
mga Guardia Civil sa pag-aakalang sila ay mga
rebelde.
Pamilya at kaibigan

Bilangguan sa
Bulacan

Prayle at kapitan Luis

Marcelo
 Buod ng Unang Eksena (ACT I – Scene II)
Ang mga pamilya at kaibigan ng mga inaresto
ay naghandang bumisita at magbigay ng
pagkain sa kulungan. Sumakay sila sa tren
papunta ng kapitolyo. Inutusan ng mga
Kastilang frayle si Kapitan Luis Marcelo na
paluin at saktan pa ang mga nakakulong kahit
na mayroon ng namatay at nag aagaw- buhay
na si Kapitan Inggo, ang tatay ni Tenyong.
Kapitan Putin at
Punong Prayle

Plano

kamatayan
 Buod ng Unang Eksena (ACT I – Scene III )

Sinabi ng punong-frayle na papakawalan na si Kapitan

Inggo sa kanyang asawa. Sinabi rin niyang pupunta siya
sa Maynila upang sabihin sa Gobernador-Heneral na
pakawalan na ang iba pang mga inaresto. Ngunit iba ang
plano sabihin ng prayle pagdating duon. Ipapapatay niya
ang mga mayayaman at edukadong Pilipino. Nakapiling
ni Kapitan Inggo ang kanyang pamilya at mga kaibigan
bago siya mamatay. Pagkamatay nito, sinumpa ni
Tenyong na maghiganti!
 Buod ng Unang Eksena (ACT I – Scene III )

Sa eksena ring itoHindi humalik sa

kamay ng punong prayle si
Tenyong dahil ayon sa kanya ang
kamay na pumapatay ay hindi
dapat hagkan
 Pagluluksa

Poot

Paghihimagsik
 Buod ng Unang Eksena (ACT I – Scene IV)

Nagluluksa si Putin at tenyong sa kamatayn ni Kapitan

Inggo. Galit at pagkapoot ang nararamdaman ng binata
sa mga kura kaya Pinili niyang sumali sa mga rebelde
kahit anong-pilit ni Julia na tigilan ito. Sa huli, pumayag si
Julia at ibinigay kay Tenyong ang kanyang
medalyon/agimat. Nagsumpaan muli sila na mamahalin
ang isa’t-isa habang-buhay
Ipinagkasundo

pagbabalik

Monika at Lukas
 Buod ng Ikalawang Eksena (ACT II – Scene I

Sinabi ng ina ni Julia na ikakasal ito kay Miguel, isang

mayamang illustrado. Inayawan ito ni Julia. Hindi alam ng
kanyang ina na hinihintay niya ang pagbabalik ni
Tenyong. Sa kabilang banda, nagsimulang magkarelasyon
ang mga alalay nina Julia at Tenyong na sina Monica at
Lucas/Lukas.
Tahanan nina Julia

Pag-iisang dibdib

Mga Pilipinong hindi

nagsisimba
 Buod ng Ikalawang Eksena (ACT II – Scene
II/III )

Sumunod na linggo, dumating sina Miguel, ang kanyang

ama, at isang pari sa bahay nina Julia upang ayusin ang
pag-iisang-dibdib nina Miguel at Julia. Kabado si Miguel
at hindi masabi ng tama ang kanyang panliligaw kay Julia.
Naiba ang usapin ng kasalan nang naging pagrereklamo
ito ng pari sa lumalaking problema tungkol sa mga
Pilipinong hindi na nagsisimba.
Kuta ng katipunero

Liham

labanan
 Buod ng Ikalawang Eksena (ACT II – Scene
III )

Sa kuta ng mga katipunero, biglang dumating si

Lucas/Lukas na may bitbit na sulat para kay Tenyong na
galing kay Julia. Nalaman ni Tenyong na namatay na ang
kanyang ina at ikakasal na si Julia kay Miguel. Balisa at
malungkot sa nabasa, humingi siya ng tulong sa kaniyang
heneral. Umatake ang mga Kastila at nagsimula ang
labanan.
Pagbabalik

Miguel

sakit
 Buod ng Ikatlong Eksena (ACT III - Scene I)

Bumalik si Lukas kay Julia na walang nakuhang sagot

mula kay Tenyong. Bumisita muli si Miguel kay Julia at
nagsabing magiging engrande ang kanilang kasalan.
Nagkunwari si Julia na masakit ang ulo upang iwasan si
Miguel.
 kasalan

hiling

Walang Sugat!
 Buod ng Ikatlong Eksena (ACT III – Scene
II / III) 

 Dumating na ang nakatakdang araw ng kasal at napilitan

na rin si Julia na pumayag, sa pag-akalang patay na si
Tenyong at sa kagustuhang hindi mapahiya ang kanyang
ina. Engrandeng selebrasyon ang magaganap at
nakatipon ang buong bayan. Pero bago mairaos ang
seremonya, dumating si Lucas na may balitang nakita na
si Tenyong pero agaw-buhay itong nakaratay sa karte.
Dinala si Tenyong sa pinagdausan ng kasal ni Julia.
 Buod ng Ikatlong Eksena (ACT III – Scene
II / III) 
 Sa muling pagtatagpo ng magkasintahang sawi, hiniling
ni Tenyong sa pari na, yaman din lamang na mamamatay
na siya, ikasal na sila ni Julia. Sa pagkamatay daw ni
Tenyong, maaari nang pakasalan ni Julia si Miguel. Dahil
mukhang matutuluyan na nga si Tenyong, pumayag na
rin si Miguel sa kakaibang huling hiling ni Tenyong.
Kinasal si Tenyong at Julia ng paring Kastila. Matapos ang
seremonya ng kasal, biglang tumayo si Tenyong, at lahat
ay napamanghang sumigaw; “Walang sugat! Walang
sugat!”.
 Anong kaugaliang
Pilipino ang ipinakita ni
Tenyong sa Sarswelang
“Walang Sugat”?
Ipinakita niya ang
pagiging matatag sa
kahit na anong
pagsubok na dumating
sa kanyang buhay.
Ilarawan ang
Pag-iibigan nina tenyong
at Julia. Bakit naging sanhi ng
pagdaramdam ng binata ang
panyong binuburdahan ni
Julia?
Sang-ayon ka ba sa
sinabi ni Tenyong na
“ang mundo ay
sinungaling” sapagkat
kapag ang tao ay
nakadama ng ligaya ang
kasunod ay pagdurusa.
Nakikita pa ba sa
kasalukuyan ang pang-
aabusong ipinapakita sa
dula? Sa paanong paraan?