Câu hỏi thảo luận lớp nhỏ

VITAMIN & KHOÁNG CHẤT

Hướng dẫn:
• Mỗi lớp lớn (D2020A, B, C, D) chia thành 03 lớp nhỏ. Mỗi lớp nhỏ khoảng 60
SV chia thành 6 tiểu nhóm, thảo luận 6 chủ đề bên dưới.
• Mỗi nhóm chuẩn bị bài để trả lời các câu hỏi trong topic của mình (bằng slide
PowerPoint, bảng phấn hay bất cứ hình thức thích hợp nào mà nhóm cho là hiệu
quả nhất). GV sẽ chỉ định ngẫu nhiên một thành viên trong nhóm trình bày trong
khoảng 10-12 phút. SV của các nhóm khác và GV sẽ hỏi nhóm trình bày trong
10 phút. GV tổng kết trong 3 phút cho mỗi chủ đề.
• Nếu làm PowerPoint, các cấu trúc hóa học trong slide nên được vẽ bằng
ChemDraw, style ACS 1996. Các tài liệu tham khảo cần được trích dẫn ở phần
chân của mỗi slide.
• SV sẽ được chấm điểm trong suốt quá trình thảo luận, bao gồm cả nhóm
thuyết trình và các SV tham gia đặt câu hỏi.

Tài liệu tham khảo gợi ý:

1. Thomas L. Lemke, David A. Williams, Victoria F. Roche, S. William D. Zito (2012)
Foye’s Principles of Medicinal Chemistry, 7th edition.
2. Jr. Beale, John M. & John H. Block (2011), Wilson and Gisvold's Textbook of Organic
Medicinal and Pharmaceutical Chemistry 12th Edition.
3. Giáo trình Hóa Dược 2, NXB Giáo dục.
4. Dược điển Việt Nam V, Tập 1.
5. Dược điển Anh 2018 (nếu không có điều kiện truy cập, SV có thể xem trong bài giảng
trên hệ thống E-learning).

NHÓM 1
Giới thiệu đại cương về vitamin. Trong đó, tập trung trả lời các câu hỏi sau đây:
1. Vitamin nghĩa là gì?
2. Các vitamin được phân loại như thế nào?
3. Nguồn gốc của từng vitamin?
4. Các vitamin nào có thể được tổng hợp trong cơ thể người và chúng được tổng hợp
như thế nào?
5. Hầu hết các vitamin có chức năng là gì? Nêu một số chức năng khác của vitamin.
6. Hãy nêu hậu quả của tình trạng thiếu và thừa vitamin:
a. Các bệnh lý tiêu biểu do thiếu vitamin?
b. Nguyên nhân gây thừa vitamin và hậu quả?
c. Vitamin nhóm nào dễ gây thừa?

NHÓM 2
7. Giới thiệu về Vitamin A, trong đó tập trung trả lời các câu hỏi sau đây:
a. Trình bày đặc điểm cấu trúc của vitamin A.

Hướng dẫn thảo luận nhóm nhỏ phần Vitamin & khoáng chất 1
 b. Phân biệt các dạng khác nhau của vitamin A theo cấu trúc và tác dụng của
mỗi dạng.
c. Vì sao vitamin A có màu vàng nhạt? Dạng nào của vitamin A tồn tại ở
dạng chất rắn? Cần lưu ý gì khi bảo quản vitamin A?
d. “R.E” và “IU” nghĩa là gì? Cần cân bao nhiêu mg retinol acetat để bào chế
viên nang mềm vitamin A có hoạt tính 5000 IU?
e. Phương pháp định lượng vitamin A theo Dược điển Anh 2018?
f. Caroten là gì và sự chuyển hóa của nó trong cơ thể như thế nào? Hậu quả
khi dùng thừa các caroten?
g. Bạn có giới thiệu cho bệnh nhân sử dụng acid retinoic (như tretinoin) để
điều trị tình trạng thiếu vitamin A không? Giải thích.

NHÓM 3
8. Giới thiệu về Vitamin D, trong đó tập trung trả lời các câu hỏi sau đây:
a. Đặc điểm cấu trúc của vitamin D? Có những dạng vitamin D nào và nguồn
gốc của mỗi dạng?
b. Giải thích sự tổng hợp của vitamin D trong da người qua trung gian ánh
sáng mặt trời. Sự tiếp xúc ánh sáng mặt trời quá mức có tạo ra lượng
vitamin D dư thừa và gây độc hay không?
c. Trình bày sự chuyển hóa của vitamin D trong cơ thể?
d. Nêu các vai trò sinh học chính của vitamin D?
e. Dược điển Anh 2018 có chuyên luận của các dạng vitamin D nào? Mỗi
dạng này phù hợp để sử dụng cho những đối tượng bệnh nhân nào?
Phương pháp định lượng vitamin D theo Dược điển Anh 2018?
f. Viên nén chứa vitamin D3 2000 IU ứng với bao nhiêu gam vitamin D3?
g. Theo Dược điển Anh 2018: Có cần phải kiểm tạp chất pre-cholecalciferol
đối với vitamin D3 hay không?
h. Theo Dược điển Anh 2018: Hãy nêu 1 tạp chất quan trọng cần kiểm đối
với nguyên liệu vitamin D2?

NHÓM 4
Giới thiệu về Vitamin E và K, trong đó, tập trung trả lời các câu hỏi sau đây:
9. Vitamin E
a. Đặc điểm cấu trúc của vitamin E? Trong tự nhiên, vitamin E tồn tại ở các
dạng nào? Dạng nào có tác dụng sinh học mạnh nhất ở người?
b. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tất cả các dạng tocol đều được hấp thụ từ
ruột như nhau, nhưng -tocopherol được tìm thấy trong tuần hoàn với số
lượng cao nhất. Tại sao?
c. Nêu các vai trò sinh học của vitamin E? Phần cấu trúc nào chịu trách
nhiệm chính cho tác dụng sinh học của vitamin E?
d. Dược điển Anh 2018 có chuyên luận của các dạng vitamin E nào? Dạng
nào phù hợp để bào chế ở dạng viên nén? Phương pháp định lượng vitamin
E theo Dược điển Anh 2018?
10. Vitamin K
a. Vì sao các bệnh nhân phẫu thuật tim cần hạn chế ăn một số loại rau xanh?

Hướng dẫn thảo luận nhóm nhỏ phần Vitamin & khoáng chất 2
 b. Phân biệt cấu trúc của các dạng vitamin K khác nhau?
c. Làm thế nào để có được dạng vitamin K tan trong nước?
d. Vitamin K có vai trò như thế nào trong quá trình đông máu?
e. Hãy nêu tên và cấu trúc một số chất kháng vitamin K trong điều trị rối
loạn đông máu. So sánh cấu trúc của chúng với vitamin K.
f. Vì sao warfarin có tác dụng đối kháng vitamin K?
g. Vitamin K có tính chất lý hóa gì và cần lưu ý gì khi bảo quản vitamin K?

NHÓM 5
Giới thiệu về Vitamin B1, B6 và B9, trong đó, tập trung trả lời các câu hỏi sau đây:
11. Vitamin B1
a. Trình bày đặc điểm cấu trúc của vitamin B1. Dạng có tác dụng của vitamin
B1 trong cơ thể là gì? Nêu các vai trò sinh học chính của vitamin B1?
b. Dược điển Anh 2018 có chuyên luận của các dạng vitamin B1 nào? Nêu
thử nghiệm cần và đủ để định tính các dạng vitamin B1 đó? Giải thích
phương pháp định lượng các dạng vitamin B1 theo Dược điển Anh 2018?
12. Vitamin B6
a. Trình bày đặc điểm cấu trúc của vitamin B6. Vitamin B6 có mấy dạng và
cấu trúc của chúng khác nhau như thế nào? Có thể phân biệt các dạng này
bằng các phản ứng hóa học nào?
b. Nêu các vai trò sinh học chính của vitamin B6?
c. Dạng sử dụng của vitamin B6 trên thị trường là gì? Giải thích phương pháp
định lượng dạng này theo Dược điển Anh 2018?
13. Vitamin B9
a. Trình bày đặc điểm cấu trúc của vitamin B9. Hãy phân biệt các thuật ngữ
“folic” và “folat”.
b. Nêu các vai trò sinh học chính của vitamin B9?
c. Nêu các thử nghiệm cần và đủ để định tính vitamin B9 theo Dược điển
Anh 2018?
d. Liệt kê tên và cấu trúc một số chất kháng folat trong điều trị ung thư. Hãy
nhận xét cấu trúc của chúng với folat.
e. Trong điều trị quá liều methotrexat và các chất ức chế DHFR khác, sử
dụng acid folic không có tác dụng nhưng leucovorin lại cho hiệu quả. Hãy
giải thích.

NHÓM 6
Giới thiệu về Vitamin B12 và C, trong đó, tập trung trả lời các câu hỏi sau đây:
14. Vitamin B12
a. Vitamin B12 có những dạng nào và sự khác biệt về cấu trúc giữa chúng.
Trong các dạng đó, dạng có tác dụng của vitamin B12 trong cơ thể là gì?
b. Nêu các vai trò sinh học chính của vitamin B12?
c. Dạng nào của vitamin B12 có thể được dùng để trị ngộ độc cyanid?
d. Phương pháp định lượng vitamin B12 theo Dược điển Anh 2018?
e. Thiếu máu ác tính là gì và nguyên nhân do đâu? Dạng hóa học nào của
vitamin B12 thường được sử dụng nhất để điều trị thiếu máu ác tính?

Hướng dẫn thảo luận nhóm nhỏ phần Vitamin & khoáng chất 3
15. Vitamin C
a. Trình bày đặc điểm cấu trúc của vitamin C. Dạng đồng phân quay trái hay
quay phải của vitamin C là dạng có tác dụng?
b. Giải thích tính acid mạnh của vitamin C?
c. Phần cấu trúc nào đóng vai trò quan trọng cho tác dụng chống oxy hóa của
vitamin C? Từ tính chất nói trên, hãy liên hệ cách bảo quản vitamin C.
d. Tác dụng của hợp chất sắt (II) ascorbat?
e. Tham khảo Dược điển Anh 2018 và giải thích các thử nghiệm sau: phản
ứng định tính D; định lượng; tạp chất E.

Hướng dẫn thảo luận nhóm nhỏ phần Vitamin & khoáng chất 4