BỘ LỌC IIR

• Biểu diễn bộ lọc số IIR trong miền n

M N
y n    br xn  r    ak y n  k  (a0 = 1)
r 0 k 1

• Hàm truyền đạt: M

N 1
Y z  r
b z r

H  z    hn z n
  r 0
X z  N
n 0
1   ak z  k
• Đáp ứng tần số: k 1

   
N 1
H e j   hn e  jn  H e j e  j  
n 0
1
 BỘ LỌC IIR (tt)
Cấu trúc dạng trực tiếp của bộ lọc số IIR (N = 3; M = 3): (a)
b0

b1 a1

b2 a2

b3 a3

(a) (b)

Cấu trúc dạng tầng của bộ lọc số FIR (bậc 3): (b)

2
 Đặc điểm bộ lọc số IIR
Ưu điểm:
• Đạt được bộ chỉ tiêu kỹ thuật đã cho với
bậc của bộ lọc thấp hơn nhiều so với bộ
lọc FIR

Nhược điểm:
• Pha phi tuyến
• Không phải bộ lọc IIR nào cũng ổn định

3
 TỔNG HỢP BỘ LỌC SỐ IIR TỪ BỘ LỌC
TƯƠNG TỰ

• Các phương pháp chính:

1. PP bất biến xung
2. PP biến đổi song tuyến
3. PP tương đương vi phân
4. PP biến đổi z tương ứng
Với điều kiện đã tổng hợp được Ha s
• Để tổng hợp được H a  s  , có 3 phương pháp:
 Butterworth
 Tchebyshef
 Cauer

4
 Phương pháp bất biến xung
Mặt phẳng s Mặt phẳng z

Imz 
 / Ts

 1 a
1 Rez 
  / Ts
Vòng tròn đơn vị
 0  0 Miền ổn định

N
H z   
N Ak
H a s   
Ak
k 1 1  e z 1
s pk Ts
k 1 s  s pk

5
• Ví dụ 1: Cho mạch điện tương tự như sau. Hãy chuyển
sang mạch điện số bằng phương pháp bất biến xung?
Giải:
ura  1 
Ha  s  uvào  iR   ura  i
1
uvào  s.C  s.C
1 1
R
1
Ha  s  s.C   RC
 1   s.RC  1 1
R  s 
 s.C  RC Uvào i C Ura

1 1
Điểm cực: s p1   A1 
RC RC
6
Biến đổi: 1
A1
H  z  1
 RC
1 e
s p1Ts 1
.z  Ts
1 e RC
.z 1
1
1  Ts
M  0  b0  N  1  a1  e RC
RC

Thay vào công thức ta được:

b0
H  z 
1  a1 z 1

y  n   b0 x  n    a1  y  n  1
7
 Vdụ 2: Cho một mạch điện tương tự có hàm truyền đạt:

1
Ha  s 
 s  2  s  3
Hãy tìm H(z) và vẽ sơ đồ mạch số bằng phương pháp bất
biến xung?
1 A A
Giải: Ha  s   1  2
 s  2  s  3 s2 s 3

1 1
A1   s  2   1 A2   s  3 1
 s  2  s  3 s 2  s  2  s  3 s 3

H  z 
1

1

  
 1  e3Ts z 1  1  e2Ts z 1 
2Ts 1
1 e z 3Ts 1
1 e z 
1  e2Ts z 1 1  e3Ts z 1  

H  z 
e 3Ts

 e2Ts z 1 M  1  b0  0, b1  e3Ts  e 2Ts
 
1  e2Ts  e3Ts z 1  e5Ts z 2  
N  2  a1   e2Ts  e3Ts , a2  e5Ts
8
 Phương pháp biến đổi song tuyến
Mặt phẳng s Mặt phẳng z

Imz 

 1 a
1 Rez 

Vòng tròn đơn vị

 0  0 Miền ổn định

Miền tương tự Miền số

s
2 1  z 1 H  z   H a  s  s  2 1 z 1
Ts 1  z 1 Ts 1 z 1
9
• Vdụ 3: Cho mạch điện tương tự. Hãy chuyển mạch điện
này thành mạch số bằng phương pháp biến đổi song
tuyến? Vẽ sơ đồ mạch số? R
Giải: H  s   1  1
RCs  1 2 1  z 1
a
RC 1 Uvào i C Ura
Ts 1  z 1

Ha  s 

Ts 1  z 1  
T T z s s
1


2 RC 1  z 1   T 1  z  2RC  T  T  2RC  z
s
1
s s
1

Ts Ts 1
 z
Ha  s  A A
A  2RC  Ts
T  2 RC 1
1 s z
A
Ts T Ts  2 RC
M  1  b0  , b1  s N  1  a1 
A A A 10
• Vdụ 4: Cho hàm truyền đạt của bộ lọc tương tự:

H a s  
4
s  3s  5
Hãy tìm hàm truyền đạt H(z) của bộ lọc số tương ứng
bằng pp biến đổi song tuyến. Vẽ sơ đồ thực hiện bộ lọc.

11
 Phương pháp tương đương vi phân
(độ chính xác không cao)

Mặt phẳng s Mặt phẳng z

Imz 

 1 1 Rez 

Vòng tròn đơn vị

 0  0 Miền ổn định

Miền tương tự Miền số

1  z 1 H  z   H a s 
s s
1 z 1
Ts Ts

12
• Vdụ 5: Cho một bộ lọc tương tự có hàm truyền đạt:

H a s  
1
s 1
Hãy tìm hàm truyền đạt H(z) của bộ lọc số tương ứng
bằng pp tương đương vi phân. Vẽ sơ đồ thực hiện bộ lọc.
Giải:
H z   H a s  s
1 z 1
Ts

1 Ts Ts z
  
1 z 1
1
1  Ts   z 1  Ts z  1
1

Ts

13
• Vdụ 6: Cho mạch điện tương tự. Hãy chuyển mạch điện
này thành mạch số bằng phương pháp tương đương vi
phân? Vẽ sơ đồ?
1 Ts Ts
Giải: Ha  s   
1  z 1 RC  RCz 1  Ts RC  Ts  RCz 1
RC 1
Ts
Ts R
Ha s  A
A  RC  Ts
RC 1
1 z Uvào i Ura
A C
Ts RC
M  0  b0  N  1  a1 
A A

y  n   b0 x  n    a1  y  n  1
14
15