Professional Documents
Culture Documents
TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS 9512
Şubat 2005
ICS 25.140.30
− Bu standardı oluşturan Hazırlık Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
TSEK
Kalite Uygunluk Markası (TSEK Markası)
TSEK Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin henüz Türk Standardı
olmadığından ilgili milletlerarası veya diğer ülkelerin standardlarına veya Enstitü tarafından kabul edilen
teknik özelliklere uygun olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk
Standardları Enstitüsü’nün garantisi altında olduğunu ifade eder.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Ön söz
− Bu standard,Türk Standardları Enstitüsü Makina Hazırlık Grubu’nca TS 9512:1991’nin revizyonu olarak
hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu’nun 24 Şubat 2005 tarihli toplantısında kabul edilerek yayımına karar
verilmiştir.
− Bu standard son şeklini almadan önce; bilimsel kuruluşlar, üretici/imalatçı ve tüketici durumundaki
konunun ilgilileri ile gerekli işbirliği yapılmış ve alınan görüşlere göre olgunlaştırılmıştır.
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
İçindekiler
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
References
TS 139-1/Haziran 2001 “Metalik Malzemeler - Brinel Sertlik Deneyi - Bölüm 1: Deney Metodu”
EN ISO 6506-1 “Metalic materials - Brinell hardness test - Part 1: Test method”
TS 140/Ekim 2000 “Metalik Malzemeler - Rockwell Sertlik Deneyi - Bölüm 1: Deney Metodu
EN ISO 6508-1 (A,B,C,D,E,F,G,H,K,N,T skalaları”
“Metallic Metarials - Rockwell Hardness Test Part 1: Test Method
(Scales A,B,C,D,E,F,G,H,KN,T)”
TS 301/Nisan 1983 “Borular - Dikişsiz ve Dikişli - Vida Dişi Açılabilir, Vidalı Çelik”
“Seamless and Welded Steel Pipes with Thread”
TS 2525-1/Kasım 1996 “Su Verilmiş ve Menevişlenmiş Çelikler (Islah Çelikleri) - Kısım 1: Özel
EN 10083-1 Çeliklerin Teknik Teslim Şartları”
“Quenched and Tempered Steels - Part 1: Technical Delivery Conditions
For Special Steels”
TS 5187/Nisan 1987 “Tahribatsız Muayene Usulleri - Sıvı Girinim (Penetrasyon) Muayenesi İçin
Metotlar ve İzlerin Sınıflandırılması”
“Non Destructive Testing Methods for Liquid Penetrant Testing and Classification
of İndication”
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
0.2 Tarifler
0.2.3 Mafsal
Bir ucu kesici ağıza cıvata ile diğer ucu kola sıkı geçme suretiyle bağlanan makas elemanı (Şekil1).
0.2.7 Kol
Bir ucu mafsala bağlanan, diğer ucunda tutamak bulunan makas elemanı (Şekil1).
0.2.8 Tutamak
Her iki kolun elle tutulan uçlarına geçirilmiş bulunan makas elemanları (Şekil1).
0.3 Kapsam
Bu standard, demir çubukların kesilmesinde kullanılan makasları kapsar.
Not - Bu standard metninde bundan sonra “demir çubuk kesme makası” deyimi yerine sadece “makas”
terimi kullanılacaktır.
1
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
1 Sınıflandırma ve özellikler
1.1 Sınıflandırma
1.1.1 Sınıflar
Bu standard kapsamına giren makaslar anma boyuna göre ;
- 360
- 460
- 700
- 880
- 1050
- 1230
olmak üzere altı sınıftır.
1.2 Özellikler
1.2.1 Malzeme
Makaslar, Çizelge 1’de verilen malzemelerden yapılmalıdır. Deneylerde uygun sonuç vermek şartı ile
eşdeğer veya daha üstün vasıftaki başka malzemelerden de yapılabilir.
1.2.2 Yapılış
1.2.2.1 Yüzeyler
Makas parçalarının yüzeyleri föylerinde verilen pürüzlülük derecesinde olmalıdır. Makas parçalarının
yüzeylerinde çatlak, çukur, ezik, karıncalanma, tufal vb kusurlar bulunmamalıdır. Korozyondan
etkilenebilecek makas parçaları için gerekli koruyucu tedbirler alınmış olmalıdır.
1)
Bu standard metninde atıf yapılan standardların numaraları, yayım tarihleri, Türkçe ve İngilizce isimleri
metnin başında verilmiştir.
2
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
1.2.2.5 Kesici ağız bağlantı (Föy 6) ve mafsal bağlantı (Föy 7) cıvata ve somunları, yaylı
rondela.
Bağlantı cıvata ve somunları föylerinde belirtilen ölçülere uygun olarak imal edilmeli, makasın ayarlanması
esnasında ve Madde 2.3.2’deki deney sonunda dişlerde sıyırma olmamalıdır. Rondelalar cıvatalara uygun
seçilmiş olmalıdır.
1.2.2.8 Sertlik
Dövme parçalar (180-210) BSD sertliğinde olacak şekilde yumuşatma tavına tâbi tutulmalı ve (30 - 35) RSD-
C sertliğinde olacak şekilde sertleştirilmelidir. Ağızların kesici kısımları (52- 58) RSD-C sertliğinde olacak
şekilde indüksiyonla sertleştirilip, menevişlenmelidir. Sertleştirme sonucunda çatlak olmamalıdır.
Toleransları belirtilmeyen boyutlar için TS 1980-2 EN 22768-2 de belirtilen orta toleranslar geçerlidir.
3
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Sıra Özellik Madde No. Muayene Madde No. Deney Madde No. Açıklamalar
No.
1 1.2.1 2.3.1 Malzeme deneyleri Cıvata
2.3.5 somun ve rondela deneyleri
2 1.2.2.1 2.2.1.1 Gözle muayene
2.2.1.3 Pürüzlülük muayenesi
3 1.2.2.2 2.2.1.1 Gözle muayene
2.2.1.4 2.3.2 Makas ayar kontrolu
2.3.3 Kesme deneyi
2.3.4 Çatlak kontrol deneyi
Sertlik deneyi
4 1.2.2.3 2.2.1.1 Gözle muayene
2.2.1.4 2.3.2 Makas ayar kontrolu
2.3.3 Kesme deneyi
Çatlak kontrol deneyi
5 1.2.2.4 2.2.1.1 Gözle muayene
2.2.1.4 Makas ayar kontrolu
2.3.2 Kesme deneyi
6 1.2.2.5 2.2.1.1 Gözle muayene
2.2.1.2 2.3.2 Boyut muayenesi
2.3.5 Kesme deneyi
Cıvata ,somun ve rondelâ
deneyleri
7 1.2.2.6 2.2.1.1 Gözle muayene
8 1.2.2.7 2.2.1.1 Gözle muayene
2.2.1.4 Makas ayar kontrolu
9 1.2.2.8 2.3.4 Sertlik deneyi
10 1.3 2.2.1.2 Boyut muayenesi
11 3.1 2.2.1.1 Gözle muayene
12 3.2 2.2.1.1 Gözle muayene
2.1.1 Partinin birer birer ambalajlânmış ya da ambalajlânmamış makaslardan meydana gelmesi halinde,
parti içinde bulunan toplam makas sayısı (N), parti büyüklüğü olarak kabul edilir.
Çizelge 4’de gösterilen sayı (n) kadar numune parti içinden rastgele alınır.
2.1.2 Partinin, birkaç makasın bir arada paketlenmiş ambalajlardan meydana gelmesi durumunda,
numune alınmak üzere ayrılacak ambalâjlar, ambâlaj partisi içinden rastgele seçilir.
Partiyi meydana getiren ambalâjlar, 1’den başlayarak 1,2,3 .... N şeklinde numaralanır ve herhangi bir
ambalâjdan başlayarak ambalâjlar 1,2,3 ......r, r = (N/n) kadar sayılır. N/n bir tam sayı çıkmazsa, (r) en
yakın tam sayıya tamamlanır ve (r)’inci ambalâj ayrılır.
Sayma ve ayırma işlemi, Çizelge 4’e göre ayrılması gereken sayıya erişinceye kadar sürdürülür.
Bu defa bütün ambalâjlar içindeki toplam makas sayısı (N) parti büyüklüğü kabul edilerek, bunun hizasındaki
(n) sayısı kadar numune, ayrılan ambalâjların içinden eşit miktarda rastgele seçilerek alınır.
4
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Çizelge 4 - Parti büyüklüğüne göre alınacak numune sayısı ve kabul edilebilir kusurlu numune sayısı
2.2 Muayene
2.2.1 Muayeneler
Sonucun Madde 1.2.2.1’ve Madde 1.2.2.6’ya uygun olup olmadığına, Madde 3.1’e göre ambalâjlanıp
ambalâjlanmadığına ve Madde 3.2’deki işaretlerin bulunup bulunmadığına bakılır.
2.3 Deneyler
Örnek: Anma boyu 460 olan bir makas için 8 mm’lik çubuktan 5 adet, 6 mm’lik çubuktan 10 adet, 4 mm’lik
çubuktan 10 adet olmak üzere 25 adet kesme yapılır.
Sonucun Madde 1.2.2.2, Madde 1.2.2.3, Madde 1.2.2.4 ve Madde 1.2.2.5’e uygun olup olmadığına bakılır.
5
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
2.4 Değerlendirme
Muayene ve deneylerden olumlu sonuç alınması halinde parti standarda uygun sayılır.
3 Piyasaya arz
3.1 Ambalâjlama
Makaslar tekolarak veya gruplar halinde (kağıt, karton, plastik kutu, ahşap sandık vs.) ambalajlı olarak veya
müşterinin isteğine göre piyasaya arz edilir.
3.2 İşaretleme
Bu standarda göre imal edilen makasların uygun yerlerine oyma veya kabartma yazı veya bir etiketle en az
aşağıdaki bilgiler yazılmalıdır:
- Firmanın ticari ünvanı ve adresi veya kısa adı ve adresi veya tescilli markası,
- Bu standardın işaret ve numarası (TS 9512 şeklinde),
- Anma büyüklüğü veya anma boyutu,
- Gerektiğinde bu bilgiler Türkçe ‘nin yanı sıra, yabancı dilde de yazılabilir.
4 Çeşitli hükümler
4.1 İmalâtçı veya satıcı, bu standarda uygun olarak imal edildiği beyan ettiği makaslar için istendiğinde
standarda uygunluk belgesi vermek veya göstermek mecburiyetindedir. Bu beyannamede satış konusu
makasları:
- Madde 1’deki özelliklere uygun olduğunun,
- Madde 2’deki muayene ve deneylerin yapılmış ve uygun sonuç alınmış bulunduğunun belirtilmesi
gerekir.
Yararlanılan kaynak
Firma katalogları
6
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
7
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Föy 1
El aletleri –Makaslar- Demir çubuk kesmek için
Hand tools –Bolt cutters
Ölçüler mm’dir.
8
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Föy 2
El aletleri –Makaslar - Demir çubuk kesmek için - Kesici ağız
Hand tools –Bolt cutters shear blade
9
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Föy 3
El aletleri –Makaslar - Demir çubuk kesmek için - Dişi mafsal
Hand tools –Bolt cutters female link
10
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Föy 4
El aletleri –Makaslar - Demir çubuk kesmek için - Erkek mafsal
Hand tools –Bolt cutters male link
Ölçüler mm’dir
11
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Föy 5
El aletleri –Makaslar - Demir çubuk kesmek için - Makas kesici ağız
bağlantı lâmaları
Hand tools –Bolt cutters blade linkages
Ölçüler mm’dir.
12
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Föy 6
El aletleri –Makaslar - Demir çubuk kesmek için - Makas kesici ağız
bağlantı cıvatası
Hand tools –Bolt cutters blade of fastening bolt
Ölçüler mm’dir.
13
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Föy 7
El aletleri –Makaslar - Demir çubuk kesmek için - Mafsal bağlantı
cıvatası
Hand tools –Bolt cutters- Articulation bolt
Ölçüler mm’dir.
14
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
ICS 25.140.30 TÜRK STANDARDI TS 9512/Şubat 2005
Föy 8
El aletleri –Makaslar - Demir çubuk kesmek için - Makas kolu
Hand tools –Bolt cutters handle
Ölçüler mm’dir.
15
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
AFACAN MAKiNE METAL SANAYi VE TiCARET LiMiTED SiRKETi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 8.03.2023
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iKTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.