TS EN 12568 (Şubat 2012)

TÜRK STANDARDI
TURKISH STANDARD
TS EN 12568
Şubat 2012
ICS 13.340.50
AYAK VE BACAK KORUYUCULARI - AYAKKABI BURNU

VE NÜFUZ ETMEYE DİRENÇLİ METAL TAKVİYELER -
ÖZELLİKLER VE DENEY METOTLARI
Foot and leg protectors - Requirements and test methods for

toecaps and penetration resistant inserts
TS EN 12568 (2012) standardı, EN 12568 (2010) standardı ile birebir aynı olup, Avrupa Standardizasyon
Komitesi’nin (CEN, Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels) izniyle basılmıştır.
Avrupa Standardlarının herhangi bir şekilde ve herhangi bir yolla tüm kullanım hakları Avrupa
Standardizasyon Komitesi (CEN) ve üye ülkelerine aittir. TSE kanalıyla CEN’den yazılı izin alınmaksızın
çoğaltılamaz.
TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Necatibey Caddesi No.112 Bakanlıklar/ANKARA
TÜRK STANDARDLARININ TELiF HAKKI TSE'YE AiTTiR. STANDARDIN BU NÜSHASININ KULLANIM iZNi TSE TARAFINDAN
iSTANBUL TEKNiK ÜNiVERSiTESi'A VERiLMiSTiR. BASILMA TARiHi: 13.03.2012
TSE'DEN iZiN ALINMADAN STANDARDIN BiR BÖLÜMÜ/TAMAMI iLTiBAS EDiLEMEZ, ÇOGALTILAMAZ.
 Bugünkü teknik ve uygulamaya dayanılarak hazırlanmış olan bu standardın, zamanla ortaya çıkacak
gelişme ve değişikliklere uydurulması mümkün olduğundan ilgililerin yayınları izlemelerini ve standardın
uygulanmasında karşılaştıkları aksaklıkları Enstitümüze iletmelerini rica ederiz.
 Bu standardı oluşturan İhtisas Grubu üyesi değerli uzmanların emeklerini; tasarılar üzerinde görüşlerini
bildirmek suretiyle yardımcı olan bilim, kamu ve özel sektör kuruluşları ile kişilerin değerli katkılarını
şükranla anarız.
Kalite Sistem Belgesi

İmalât ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren kuruluşların sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite
Standardlarına uygun olarak kurmaları durumunda TSE tarafından verilen belgedir.
Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

TSE Markası, üzerine veya ambalâjına konulduğu malların veya hizmetin ilgili Türk Standardına uygun
olduğunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya çıktığında Türk Standardları Enstitüsü’nün
garantisi altında olduğunu ifade eder.
TSEK
Kritere Uygunluk Belgesi (TSEK Markası Kullanma Hakkı)
Kritere Uygunluk Belgesi; Türk Standardları bulunmayan konularda firmaların ürünlerinin ilgili uluslararası
standardlar, benzeri Türk Standardları, diğer ülkelerin milli standardları, teknik literatür esas alınarak Türk
Standardları Enstitüsü tarafından kabul edilen Kalite Faktör ve Değerlerine uygunluğunu belirten ve
akdedilen sözleşme ile TSEK Markası kullanma hakkı verilen firma adına düzenlenen ve üzerinde TSEK
Markası kullanılacak ürünlerin ticari Markası, cinsi, sınıfı, tipi ve türünü belirten geçerlilik süresi bir yıl olan
belgedir.
DİKKAT!
TS işareti ve yanında yer alan sayı tek başına iken (TS 4600 gibi), mamulün Türk Standardına uygun
üretildiğine dair üreticinin beyanını ifade eder. Türk Standardları Enstitüsü tarafından herhangi bir
garanti söz konusu değildir.
Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.
TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 13.340.50 TÜRK STANDARDI TS EN 12568/Şubat 2012
Ön söz
 Bu standard; CEN tarafından kabul edilen EN 12568: 2010 standardı esas alınarak TSE Mühendislik
Hizmetleri İhtisas Grubu’nca TS EN 12568:2002’nin revizyonu olarak hazırlanmış ve TSE Teknik
Kurulu’nun 21 Şubat 2012 tarihli toplantısında Türk Standardı olarak kabul edilerek yayımına karar
verilmiştir.
 Bu standardda kullanılan bazı kelime ve/veya ifadeler patent haklarına konu olabilir. Böyle bir patent
hakkının belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
 Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir.
İçindekiler
Giriş ........................................................................................................................................................................... 1
1 Kapsam ............................................................................................................................................................. 1
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar .................................................................................................... 1
3 Terimler ve tarifleri ........................................................................................................................................... 1
4 Ayakkabı burunları için özellikler ................................................................................................................... 2
4.1 Genel .......................................................................................................................................................... 2
4.2 Tüm ayakkabı burnu tipleri için özellikler .................................................................................................... 2
4.2.1 Tamamlama ............................................................................................................................................. 2
4.2.2 Boyutlar .................................................................................................................................................... 2
4.2.3 Darbe direnci ........................................................................................................................................... 3
4.2.4 Sıkıştırma direnci ..................................................................................................................................... 3
4.3 Metal ayakkabı burunları için özel özellikler - Paslanma direnci ................................................................. 3
4.4 Metal olmayan ayakkabı burunları için özellikler – Eskime ve çevresel etkilere karşı sağlamlık ................ 3
5 Ayakkabı burunları için deney metotları ........................................................................................................ 4
5.1 Genel .......................................................................................................................................................... 4
5.2 Tüm ayakkabı burnu tipleri için deney metotları ......................................................................................... 4
5.2.1 İç ayakkabı burnu uzunluğunun tayini ..................................................................................................... 4
5.2.2 Darbe direncinin tayini ............................................................................................................................. 5
5.2.3 Sıkıştırma direncinin tayini ....................................................................................................................... 9
5.3 Metal ayakkabı burunları için deney metodu – Paslanma direncinin tayini .............................................. 10
5.3.1 Ön muayene .......................................................................................................................................... 10
5.3.2 Paslanma deney işlemi .......................................................................................................................... 10
5.4 Metal olmayan ayakkabı burunları için deney metotları ............................................................................ 11
5.4.1 Genel ....................................................................................................................................................... 11
5.4.2 Yüksek sıcaklık etkisi ............................................................................................................................. 11
5.4.3 Düşük sıcaklık etkisi .............................................................................................................................. 11
5.4.4 Asit etkisi ................................................................................................................................................ 11
5.4.5 Alkali etkisi ............................................................................................................................................. 12
5.4.6 Yakıt (Fuel oil) etkisi .............................................................................................................................. 12
6 Nüfuz etmeye dirençli takviyeler için özellikler ........................................................................................... 12
6.1 Genel ........................................................................................................................................................ 12
6.2 Nüfuz etmeye dirençli takviyelerin tüm tipleri için özellikler ...................................................................... 12
6.2.1 Çivi girişine karşı direnç ......................................................................................................................... 12
6.2.2 Bükülme direnci ..................................................................................................................................... 12
6.3 Nüfuz etmeye dirençli metal takviyeler için özel özellikler ........................................................................ 12
6.3.1 Boyutlar .................................................................................................................................................. 12
6.3.2 Paslanma direnci ................................................................................................................................... 13
6.4 Nüfuz etmeye dirençli metal olmayan takviyeler için özel özellikler - Eskime ve çevresel etkilere karşı
sağlamlık .............................................................................................................................................................. 13
7 Nüfuz etmeye dirençli takviyeler için deney metotları ................................................................................ 13
7.1 Genel ........................................................................................................................................................ 13
7.2 Nüfuz etmeye dirençli takviyelerin tüm tipleri ............................................................................................ 14
7.2.1 Nüfûz etme direncinin tayini .................................................................................................................... 14
7.2.2 Bükülme direncinin tayini ....................................................................................................................... 16
7.3 Nüfuz etmeye dirençli metal takviyeler için deney metodu – Paslanma direncinin tayini ......................... 17
7.3.1 Ön muayene .......................................................................................................................................... 17
7.3.2 Paslanma deney işlemi .......................................................................................................................... 17
7.4 Nüfuz etmeye dirençli metal olmayan takviyeler için deney metotları ...................................................... 18
7.4.1 Genel ..................................................................................................................................................... 18
7.4.2 Yüksek sıcaklık etkisi ............................................................................................................................. 18
7.4.3 Düşük sıcaklık etkisi .............................................................................................................................. 18
7.4.4 Asit etkisi ................................................................................................................................................ 18
7.4.5 Alkali etkisi ............................................................................................................................................. 18
7.4.6 Yakıt (Fuel oil) etkisi .............................................................................................................................. 18
8 İşaretleme ........................................................................................................................................................ 18
8.1 Ayakkabı burunları .................................................................................................................................... 18
8.2 Nüfuz etmeye dirençli takviyeler ............................................................................................................... 18
Kaynaklar ................................................................................................................................................................ 19
Ayak ve bacak koruyucuları - Ayakkabı burnu ve nüfuz etmeye dirençli

metal takviyeler - Özellikler ve deney metotları
Giriş
Güvenlik, koruma ve mesleki ayak giyeceği ile ilgili olan EN ISO 20345, EN ISO 20346 ve EN ISO 20347
standardları ayak giyeceğinin performans ve gerekli özelliklerini tanımlar. Bu standardların hazırlanmasıyla
birlikte, ayakkabı burnu ve metal orta tabanlarının güvenliği ile ilgili bütün standardlar, bu parçaların
imalâtçılarını ürünlerinin performansını gösterecek vasıtalardan yoksun bırakarak yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu standard, ayak giyeceğinin içerisine yerleştirilmeden önce nüfuz etmeye dirençli takviyeler ve ayakkabı
burunlarının performans seviyelerini imalâtçılara yol göstermek amacıyla hazırlanmıştır.
1 Kapsam
Bu standard, PPE (örneğin, EN ISO 20345, EN ISO 20346 ve EN ISO 20347 ile tarif edildiği gibi) ayak
giyeceği bileşenleri olarak işlevini yerine getirmesi için amaçlanan ayakkabı burnu ve mekanik nüfuz etmeye
dirençli takviyeler için özellikleri ve deney metotlarını kapsar.
2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin diğer standard ve/veya dokümanlara atıf yapılmaktadır.
Bu atıflar metin içerisinde uygun yerlerde belirtilmiş ve aşağıda liste halinde verilmiştir. Tarih belirtilen
atıflarda daha sonra yapılan tadil veya revizyonlar, atıf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yapılması
şartı ile uygulanır. Atıf yapılan standard ve/veya dokümanın tarihinin belirtilmemesi halinde en son baskısı
kullanılır.
EN, ISO, Adı 1) Adı

TS No
IEC vb. No (İngilizce) (Türkçe)
EN ISO Personal protective equipment - TS EN ISO Kişisel koruyucu donanım - Emniyet ayak
2)
20345:2004 Safety footwear 20345:2005 giyecekleri
EN ISO Personal protective equipment - TS EN ISO Kişisel koruyucu donanım - Koruyucu ayak
3)
20346:2004 Protective footwear 20346:2005 giyecekleri
EN ISO Personal protective equipment - TS EN ISO Kişisel koruyucu donanım - İş ayak
4)
20347:2004 Occupational footwear 20347:2005 giyecekleri
3 Terimler ve tarifleri
Bu standardın amacı bakımından, EN ISO 20345:2004, EN ISO 20346:2004 ve EN ISO 20347:2004’te
verilenlerle birlikte, aşağıda verilen terimler ve tarifleri uygulanır.
3.1 İç ayakkabı burnu

Mekanik darbe ve sıkıştırmaya karşı koruma sağlamak için amaçlanan ayak giyeceğinin üst parçasının altına
yerleştirilmesi amaçlanan ayakkabı burnu.
3.2 Dış ayakkabı burnu

Mekanik darbe ve sıkıştırmaya karşı koruma sağlamak için amaçlanan ayak giyeceğinin ön kısmının üst
parçasının üzerine yerleştirilmesi amaçlanan ayakkabı burnu.
3.3 Nüfuz etmeye dirençli takviye

Mekanik nüfuz etmeye karşı koruma sağlamak için ayak tabanı bloğuna yerleştirilen (veya yerleştirilmesi
amaçlanan) ayak giyeceği bileşeni.
1)
TSE Notu: Atıf yapılan standardların TS numarası ve Türkçe adı 3. ve 4. kolonda verilmiştir. * işaretli
olanlar bu standardın basıldığı tarihte İngilizce metin olarak yayımlanmış olan Türk Standardlarıdır.
2)
TSE Notu: TS EN ISO 20345:2005 standardı iptal edilmiş, yerine TS EN ISO 20345:2007 geçmiştir.
3)
4)
1
4 Ayakkabı burunları için özellikler

4.1 Genel
Çizelge 1 – Ayakkabı burunları ve deney sayısı için özelliklerin özeti
Metal ayakkabı Metal olmayan Tip onayı için deney

Özellik Madde
burnu ayakkabı burnu sayısı
Her büyüklükte sağ ve sol
Son işlem 4.2.1 X X
1 adet numune
İç uzunluk 4.2.2.1 X X
1 adet numune
Flanş genişliği 4.2.2.2 X X
1 adet numune
Darbe direnci 4.2.3 X X
1 adet numune
Sıkıştırma direnci 4.2.4 X X
1 adet numune
Farklı büyüklüklerde 3
Paslanma direnci 4.3 X -
adet numune
Beş çevresel Her bir işlem için iki adet
a
işlemden sonra 4.4 - X numune
darbe direnci
“X”, “Deney gerçekleştirilmelidir”, “-“, “Deneyin gerçekleştirilmesine ihtiyaç yoktur.” anlamında
kullanılmıştır.
Not 1 – Ayrıntılar için Madde 4.2 ilâ Madde 4.4’e bakılmalıdır.
Not 2 – “En kötü durum” örneği, gerekli ve ölçülen açıklık arasındaki en küçük aralığın bulunduğu yerdir.
a
Deney 4.2.3’ün en kötü durum numunesi seçilir.
Her bir tek deney sonucu, belirlenen özelliğe uygun olmalıdır; aksi takdirde numunelerin tüm sonucu
“başarısız” olarak kabul edilir. Eşdeğer numunelerde aynı deneyde elde edilen farklı tek deney sonuçlarının
olması durumunda, en kötü değer deney sonucu olarak belirtilmelidir (“en kötü durum prensibi”
uygulanmalıdır).
4.2 Tüm ayakkabı burnu tipleri için özellikler
4.2.1 Tamamlama
Ayakkabı burunları, lekelerden veya diğer kusurlardan, çapaklar ve keskin kenarlardan ve malzeme
tabakaları arasında bölme veya ayırma kusurları bulunmayacak şekilde tamamlanmış olmalıdır.
4.2.2 Boyutlar
4.2.2.1 İç uzunluk
Madde 5.2.1’de açıklanan metoda uygun olarak ölçüldüğünde, ayakkabı burunlarının iç uzunluğu, Çizelge
2’de verilen uygun değerden daha küçük olmamalıdır.
Çizelge 2 - Asgari ayakkabı burnu iç uzunluğu
Ayakkabı burnu numarası 5 ve aşağısı 6 7 8 9 10 ve üzeri

Asgari iç uzunluk (mm) 34 36 38 39 40 42
Not – Ayak giyeceği burunları için üst numaralandırma sistemi, ayakkabı için numaralandırma
sistemine eş değer değildir.
4.2.2.2 Flanş genişliği

Ayakkabı burunları flanşla şekillendirildiğinde, flanşın iç genişliği (e), Şekil 1’de gösterildiği gibi 10 mm’den
daha büyük olmamalıdır.
Açıklama
e Ayakkabı burnu flanş genişliği
Şekil 1 - Ayakkabı burnu flanş genişliği “e”nin gösterilişi
4.2.3 Darbe direnci

100 J ± 2 J’lük bir enerji seviyesinde (koruyucu ayakkabı için amaçlanan ayakkabı burunları) veya 200 J ± 4
J’ lük bir enerji seviyesinde (güvenli ayakkabı için amaçlanan ayakkabı burunları) Madde 5.2.2’de açıklanan
metoda uygun olarak ayakkabı burunları deneye tâbi tutulduğunda, darbe sırasında burun altındaki açıklık
Çizelge 3’te verilen uygun değerden daha az olmamalıdır. İlave olarak ayakkabı burnunda, malzeme
boyunca keskin kenarlar veya çatlaklar oluşmamalıdır (örneğin, ışıkla görülebilen).
4.2.4 Sıkıştırma direnci

Ayakkabı burunları Madde 5.2.3’te açıklanan metoda göre deneye tâbi tutulduğunda, 10 kN ± 0, 1 kN’luk
(koruyucu ayakkabı için amaçlanan ayakkabı burunları) veya 15 kN ± 0,1 kN’luk (güvenli ayakkabı için
amaçlanan ayakkabı burunları) bir sıkıştırma yükü uygulandığında ayak burunları altındaki açıklık Çizelge
3’te verilen uygun değerlerden daha az olmamalıdır. İlave olarak ayakkabı burnunda, malzeme boyunca
keskin kenarlar veya çatlaklar oluşmamalıdır (örneğin, ışıkla görülebilen).
Not – Madde 4.2, Madde 4.3 ve Madde 4.4’ün hükümleri, delikleri içeren ayakkabı burnu tasarımına
dairdir.
Çizelge 3 - Darbe ve sıkıştırmada ayakkabı burnu altındaki asgari açıklık
Ayakkabı burnu numarası 5 ve aşağısı 6 7 8 9 10 ve üzeri

İç ayakkabı burnu asgari
19, 5 20, 0 20, 5 21, 0 21, 5 22, 0
açıklığı (mm)
Dış ayakkabı burnu asgari
24, 5 25, 0 25, 5 26, 0 26, 5 27, 0
açıklığı (mm)
4.3 Metal ayakkabı burunları için özel özellikler - Paslanma direnci

Madde 5.3’te açıklanan metoda uygun olarak metal iç ayakkabı burnu deneyinden önce ve sonra herhangi
bir yönde, hiçbiri 2 mm’yi aşmayan üçten daha fazla paslanma alanı bulunmamalıdır.
4.4 Metal olmayan ayakkabı burunları için özellikler – Eskime ve çevresel etkilere
karşı sağlamlık
Metal olmayan ayakkabı burunları Madde 5.4’te açıklanan etkiye maruz bırakıldığında ve 100 J ± 2 J
(koruyucu ayakkabı için amaçlanan burunlar) veya 200 J ± 4 J (güvenli ayakkabı için amaçlanan
burunlar)’lük enerji seviyesinde Madde 5.2.2’de açıklanan metoda uygun olarak deneye tâbi tutulduğunda,
darbe esnasında burun altındaki açıklık Çizelge 3’te verilen uygun değerlerden daha az olmamalıdır. İlave
olarak ayakkabı burnunda, malzeme boyunca keskin kenarlar veya çatlaklar oluşmamalıdır (örneğin, ışıkla
görülebilen).
5 Ayakkabı burunları için deney metotları

5.1 Genel
Her bir büyüklükte, bir çift numune deneye tabi tutulmalıdır. Çizelge 1’de belirtildiği gibi bazı özellikler için
istisnalar yapılır. Tekrarlamalar, eşit örneklerde farklı sonuçlara neden olduğunda, en kötü değer sonuç
olarak kaydedilmelidir.
Sadece bir büyüklüğe ait örnekler mevcutsa, iki çift numune deneye tabi tutulmalıdır.
Madde 5.4’e ait çevresel işlemlerin her biri, yeni numunelere uygulanmalıdır.
5.2 Tüm ayakkabı burnu tipleri için deney metotları
5.2.1 İç ayakkabı burnu uzunluğunun tayini
5.2.1.1 Deney ekseninin tayini

Sol ayakkabı burnunun arka kenarı düz bir çizgiye yerleştirilir ve buna ait dış hat çizilir. Uygulama, ayakkabı
çiftinin sağ ayakkabı burnu için tekrarlanır. Ayakkabı burunlarının ucu ve temel çizgiler çakışacak şekilde dış
hatlar yerleştirilir (Şekil 2).
Açıklama
1 Deney ekseni
2 Sağ ayakkabı burnu
3 Sol ayakkabı burnu
A,B,C,D Sağ ve sol ayakkabı burunlarının dış hatlarının ana hat üzerinde kesiştiği noktalar
Şekil 2 - Deney ekseninin tayini (şematik gösterim)
Sağ ve sol ayakkabı burunlarına ait dış hatların ana hat üzerinde kesiştiği noktalar, A, B, C ve D olarak
işaretlenir. AB veya CD’nin orta noktasındaki ana hattan yukarı dik bir çizgi çizilir. Bu çizgi, ayakkabı
burnunun deney eksenini oluşturur.
5.2.1.2 İşlem
Ayakkabı burnu, açık taraf aşağıda olacak şekilde düz bir yüzeye yerleştirilir. Ayakkabı burnundan arka
kenara kadar deney ekseni boyunca zemine paralel ve 3 mm ile 10 mm arasında bir yükseklikte, iç uzunluk
uygun bir mastar kullanılarak ölçülür. Ayakkabı burnuna doğru alınan en uzun mesafe, l uzunluğu olarak
kabul edilir (Şekil 3).
Ölçüler mm’dir.
Açıklama
1 Deney ekseni
l Ayakkabı burnunun iç uzunluğu
Şekil 3 - Ayakkabı burnu iç uzunluğunun ölçülmesi
5.2.2 Darbe direncinin tayini
5.2.2.1 Teçhizatlar
5.2.2.1.1 Potansiyel enerji olarak hesaplanan gerekli darbe enerjisini sağlamak için, düşey kılavuzlar
üzerinde önceden belirlenen yükseklikten serbestçe düşecek şekilde ayarlanmış 20 kg ± 0,2 kg’lık kütleye
sahip çelik bir darbe vurucusu olan darbe teçhizatı.
Vurucu (Şekil 4), Rockwell sertliği en az 60 HRC’lik çelikten yapılmalı ve en az 60 mm uzunluğa sahip bir
o o‘
kama içermeli, yüksekliği en az 40 mm olan dikdörtgen biçiminde yüzeyleri olmalı ve yüzeyleri 90 ± 1 lik açı
ile birleşmelidir. Yüzeylerin birleştiği uç nokta 3 mm ± 0,1 mm yarıçapında yuvarlatılmalıdır. Deney süresince
o
uç nokta sıkıştırma tertibatının tabanına ± 2 ‘lik açı içinde paralel olmalıdır.
Teçhizatın tabanı, mümkün olabildiğince elastik yapıları önleyecek şekilde bağımsız bir tasarıma sahip
olmalıdır. En az 600 kg kütlede olmalı ve en az 400 mm x 400 mm x 40 mm ölçülerinde metal bir bloğa
civata ile tutturulmalıdır.
Cihaz, deney donanımını desteklemek için yeterince geniş ve sert olan, düz ve dengeli zeminde serbestçe
hareket edebilmelidir. Deney numunesine yalnızca bir kere vurulması için birinci vuruştan sonra vurucuyu
tutmak amacıyla bir mekanizma hazırlanmalıdır.
Şekil 4 - Darbe vurucusu
5.2.2.1.2 Darbeye karşı direnç deneyi süresince burnun yana doğru herhangi bir deformasyonunu
kısıtlamayacak şekilde ayakkabı burnunun hafifçe sıkıştırılması için en az 19 mm kalınlığında, 150 mm x 150
mm’lik bir alanda ve asgari 60 HRC sertlikte olan çelik plâka içeren sıkıştırma cihazı.
Uygun sıkıştırma cihazına ait bir örnek, Şekil 5’te gösterilmektedir.
Açıklama
1 Çatallı sıkıştırıcı
2 Ayakkabı burnu
3 Yuvarlatılmış plâka
4 Yay
5 Sıkıştırma kolu
Şekil 5 - Ayakkabı burnu sıkıştırıcısının uygun tasarımına ait örnek
Ayakkabı burnu, ayakkabı burnunun büyüklüğüne bağlı olarak vida yatağının birisinin içerisine vidalı mil ile
tutturulan çatallı sıkıştırıcı ile ön ucundaki konumda tutulmalıdır.
Ayakkabı burnu, arka tarafında kayan raya vidalanmış yuvarlatılmış plâka ile tutturulmalıdır. Yuvarlatılmış
plâka burunluğun arka kenarındaki flanşın üzerine yatırılır ve 100 N ilâ 200 N’luk bir yük ile çatallı sıkıştırıcıya
doğru burunluk itilir.
Kayan ray, ayakkabı burnu darbe cihazı ile çarpıştırıldığı zaman yaya zıt yönlü ray ekseni boyunca geriye
doğru hareket edebilecek şekilde yaylandırılır. Ayakkabı burnunu değiştirmek için yuvarlatılmış plâka,
sıkıştırma kolu serbest bırakılarak geri çekilir.
5.2.2.1.3 25 mm ± 2 mm çapında, 5 ve daha az numara içeren ayakkabı burunları için ve 28 mm ± 2 mm

yüksekliğinde, 5 numara üzerindeki ayakkabı burunları için 30 mm ± 2 mm yüksekliğinde kalıp kil silindirleri.
5.2.2.1.4 250 mN’dan daha büyük olmayan düşey bir kuvvete maruz kalan 3 mm ± 0,2 mm yarıçaplı yarım
küre şeklinde bir üst sensör ve kil silindiri yerleştirmek için düz bir tabanı olan, düşey algılamada çalışan, 0,1
mm’lik doğruluğa sahip kadranlı gösterge.
5.2.2.2 İşlem
Deney ekseni, Madde 5.2.1.1’de tanımlandığı gibi tayin edilir.
Deney numunesi olarak ayakkabı burnu kullanılır.
Ayakkabı burnunun önü ve arkasına vurulduğu zaman çıkıntı yapacak şekilde, sıkıştırma cihazındaki deney
numunesi ( Madde 5.2.2.1.2) tutulur.
Silindir çapının yaklaşık 2/3’ü deney numunesi içerisinde ve 1/3’ü arka kenarının arkasında dışarıda olacak
ve silindirin merkezi mümkün olduğu kadar yakın olarak deney ekseni ile eşlenecek şekilde deney
numunesinin arka üst kenarı altına bir silindir (Madde 5.2.3.1.2) konumlandırılır (Şekil 6). Deney süresince
o o
kalıp kilinin sıcaklığı 18 C ile 25 C arasında olmalıdır.
Güvenli ayakkabı kullanımı amacıyla tasarımlanan ayakkabı burunları için 200 J ± 4 J veya koruyucu
ayakkabıda kullanılması gereken ayakkabı burunları için 100 J ± 2 J darbe enerjisi verecek uygun
yükseklikten darbe cihazının deney eksenine düşürülmesine müsaade edilir.
Kadranlı gösterge (Madde 5.2.2.1.4) kullanılarak, silindirin sıkıştırıldığı en düşük yükseklik, 0,5 mm
hassasiyetle ölçülür. Bu değer, darbe momentinin açıklığıdır.
Gerçekleştirilmesi gereken deneylerin sayısı Çizelge 1’de belirtilmiştir. Sadece bir boyut mevcut ise (örneğin,
prototip), iki çift numune deneye tabi tutulmalıdır.
Açıklama
1 Kalıp kil silindiri
2 Deney ekseni
Şekil 6 - Ayakkabı burunlarının darbe veya sıkıştırma deneyleri için silindirin konumu
5.2.3 Sıkıştırma direncinin tayini
5.2.3.1 Teçhizat
5.2.3.1.1 Plakalardan bir tanesi 5 mm/min ± 2 mm/min hızla hareket ederken, düz iki plaka arasında en az
20 kN’luk ( % 1 toleranslı) kuvvetle deney numunesine bir güç uygulayabilen sıkıştırma deneyi makinesi.
Her iki plaka da, en az 150 mm çaplı bir alan kaplamalı, sertliği en az 60 HRC olmalı ve kuvvet uygulandığı
sürece plakalar paralel kalmalıdır. Ölçme, dış merkezli olarak uygulanmış güçlerden mümkün olabildiğince
etkilenmemelidir.
5.2.3.1.2 Darbe deneyi (Madde 5.2.2.1.3) için tanımlandığı gibi, silindirler.

5.2.3.1.3 Darbe deneyi (Madde 5.2.2.1.4) için tanımlandığı gibi, kadranlı gösterge.
5.2.3.2 İşlem
Deney ekseni, daha önce (Madde 5.2.1.1) tanımlandığı gibi tayin edilir.
Ayakkabı burnu, deney numunesi olarak kullanılır.
Deney numunesi, sıkıştırma makinasının plakaları arasına yerleştirilir (Madde 5.2.3.1.1). Silindir çapının
yaklaşık 2/3’ü deney numunesi içerisinde ve 1/3’ü arka kenarının arkasında dışarıda olacak ve silindirin
merkezi mümkün olduğu kadar yakın olarak deney ekseni ile eşlenecek şekilde deney numunesinin arka üst
kenarı altına bir silindir (Madde 5.2.3.1.2) konumlandırılır (Şekil 6). Deney süresince kalıp kilinin sıcaklığı
o o
18 C ile 25 C arasında olmalıdır.
Ayakkabı burnunun içerisine silindirin tabanlarından birisi, silindirin merkezi deney ekseni üzerine ve silindirin
arka kenarı ayakkabı burnunun arka kenarı ile aynı seviyede olacak şekilde bir silindir (Madde 5.2.2.1.3)
o o
yerleştirilir (Şekil 6). Deney süresince kalıp çıkarma kilinin sıcaklığı 18 C ile 25 C arasında olmalıdır.
Güvenli ayakkabı için kullanılması gereken ayakkabı burunlarında 15 kN ± 0,1 kN veya koruyucu ayakkabı
için kullanılması gereken ayakkabı burunlarında 10 kN ± 0,1 kN’luk bir yük ile deney numunesi sıkıştırılır
(Şekil 7).
Yük azaltılır, silindir kaldırılır, Madde 5.2.3.1.3’te tanımlanan kadranlı gösterge kullanılarak silindirin
sıkıştırıldığı en düşük yükseklik, 0,5 mm hassasiyetle ölçülür.
Not – Bu değer en yüksek sıkıştırma anındaki sıkıştırma açıklığıdır.
Gerçekleştirilmesi gereken deneylerin sayısı Çizelge 1’de belirtilmiştir. Sadece bir boyut mevcut ise (örneğin,
prototip), iki çift numune deneye tabi tutulmalıdır.
Açıklama
1 Üst plaka
2 Ayakkabı burnu
3 Kalıp kil silindiri
4 Alt plaka
Şekil 7 - Sıkıştırma deneyi için teçhizat
5.3 Metal ayakkabı burunları için deney metodu – Paslanma direncinin tayini
5.3.1 Ön muayene
Ayakkabı burnunun içi ve dışı, kaplamanın altındaki paslanma belirtileri ve kaplama kırıldığında oluşan
paslanma yönünden gözle muayene edilir.
Her bir paslanma alanının büyüklüğü ölçülür ve bu alanların sayısı kaydedilir.
5.3.2 Paslanma deney işlemi

Yüzeyde bulunması muhtemel yağ, silikon, mum veya benzer malzeme tabakaları temizlenir.
10
En az 300 ml %1 (m/m)’lik sodyum klorür sulu çözeltisi hazırlanır. En az 100 mm x 160 mm’lik deney kabı
içerisine bu çözelti konur. Çözeltinin derinliği ≥ 15 mm olmalı ve cam plakadan ≤ 10 mm yüksekliğe kadar
deney kabı doldurulmalıdır. Deney kabı, küçük bir açıklık bırakılarak cam ile kapatılır.
Ölçüleri en az 100 mm genişliğinde ve en az 150 mm uzunluğunda olan 2 adet beyaz filtre kâğıdının bir ucu
önce deney çözeltisine batırılır. Böylece filtre kâğıtları çözelti ile doyurulmuş olur, sonra diğer uçları cam
kapak üzerine serilir.
Deneye tâbi tutulacak ayakkabı burnu, flanşın tamamı ıslak bölge ile temas etmesi için flanşları serbest
olarak birinci filtre kâğıdı üzerine konulur ve diğer filtre kâğıdı ayakkabı burnu üzerine serilir. Böylece,
burundaki çıkıntıların hepsi ve üst yüzey, filtre kâğıdı ile temas eder (Şekil 8). Filtre kâğıdının deney boyunca
doygun kalması sağlanır.
48 saat sonra filtre kâğıdı kaldırılır ve ayakkabı burnu sodyum klorür çözeltisinin neden olduğu paslanma
işaretleri için muayene edilir. Her bir aşınma bölgesinin en uzun büyüklüğü ölçülür ve bu bölgelerin sayısı
kaydedilir.
Açıklama
1 Filtre kağıdı
2 Ayakkabı burnu
3 Cam kapak
4 Sodyum klorür sulu çözeltisi
Şekil 8 – Metal ayakkabı burunlarındaki paslanma deneyinin şematik gösterimi
5.4 Metal olmayan ayakkabı burunları için deney metotları

5.4.1 Genel
Yeni numunelere aşağıdaki beş işlemin her biri uygulanmalıdır.
5.4.2 Yüksek sıcaklık etkisi

o o
Ayakkabı burnu, en az 4 saat ± 10 dakika boyunca 60 C ± 2 C sıcaklıkta tutulan güçlendirilmiş hava
o o
dolaşımlı etüv içerisine yerleştirilir. Sonraki 18 saat ilâ 20 saatlik süre için sıcaklık 45 C ± 2 C’a düşürülür.
Numune etüvden çıkarılır ve etüvden (veya gerekli ise kullanılabilecek olan yalıtım kutusundan) çıkarıldıktan
sonra 2 dakika ± 30 saniye içerisinde Madde 5.2.2’de tanımlanan metoda uygun olarak darbe deneyine
başlanır.
5.4.3 Düşük sıcaklık etkisi

o o
Ayakkabı burnu, 4 saat ± 10 dakika boyunca – 20 C ± 2 C sıcaklıkta tutulan bir odaya yerleştirilir. Sonraki
o o
18 saat ilâ 20 saatlik süre için sıcaklık – 6 C ± 2 C’a ayarlanır. Numune odadan çıkarılır ve odadan (veya
gerekli ise, kullanılabilecek olan yalıtım kutusundan) çıkarıldıktan sonra 2 dakika ± 30 saniye içerisinde
Madde 5.2.2’de tanımlanan metoda uygun olarak darbe deneyine başlanır.
5.4.4 Asit etkisi

o o
Ayakkabı burnu, 23 C ± 2 C’ta 24 saat ± 15 dakika boyunca sülfürik asit, c(H2SO4) = 1 mol/L çözeltisi
içerisine tamamen daldırılır. Süre bitiminde çıkarılır, mevcut asit fazlalığı su ile yıkanır ve Madde 5.2.2’de
tanımlanan metoda uygun olarak deneye tâbi tutulmadan önce 23 °C  2 °C’ta 24 saat ± 1 saat boyunca
muhafaza edilir.
11
5.4.5 Alkali etkisi

Ayakkabı burnu, 23°C ± 2°C’ta 24 saat ± 15 dakika boyunca sodyum hidroksit c(NaOH) = 1 mol/L çözeltisi
içerisine tamamen daldırılır. Süre bitiminde çıkarılır, mevcut alkali fazlalığı su ile yıkanır ve Madde 5.2.2’de
tanımlanan metoda uygun olarak deneye tâbi tutulmadan önce 23 °C  2 °C’ta 24 saat ± 1 saat boyunca
muhafaza edilir.
5.4.6 Yakıt (Fuel oil) etkisi

Ayakkabı burnu, 23 °C ± 2 °C’ta 24 saat ± 15 dakika boyunca 2,2,4-trimetil pentan içerisine tamamen
daldırılır. Süre bitiminde çıkarılır, sıvı kalıntısı yıkanır ve Madde 5.2.2’de tanımlanan metoda uygun olarak
deneye tâbi tutulmadan önce 23 °C ± 2°C’ta 24 saat ± 1 saat boyunca muhafaza edilir.
6 Nüfuz etmeye dirençli takviyeler için özellikler

6.1 Genel
Not – Şekillendirilmemiş bir durumda bile ayakkabı veya ayak tabanı imalatçısı tarafından kesilmesi
ve/veya şekillendirilmesi amaçlanmış ise, nüfuz etmeye dirençli malzeme bu standarda uygun
olarak deneye tabi tutulabilir. Şekillendirilmiş takviyeler bu standarda uygun olarak deneye tabi
tutulur. Ayakkabı içerisine uyması için takviyelerin uygunluğu garanti edilmez, çünkü ayakkabı için
boyutsal uygunluk ayakkabının her bir modelinin münferit şekline bağlıdır.
Her bir tek deney sonucu istenen özelliğe uygun olmalıdır, aksi takdirde numunelerin tüm sonucu “başarısız”
olarak kabul edilir. Eşdeğer numunelerde aynı deneyde elde edilen farklı tek deney sonuçlarının olması
durumunda, en kötü değer deney sonucu olarak belirtilmelidir (“en kötü durum prensibi” uygulanmalıdır).
Numunelerin ve deneylerin sayısı için ayrıca Madde 7.1’e bakılmalıdır.
6.2 Nüfuz etmeye dirençli takviyelerin tüm tipleri için özellikler

6.2.1 Çivi girişine direnç
Takviyeler en az 1100 N’luk bir kuvvet kullanarak Madde 7.2.1’de tanımlanan istenen metoda uygun olarak
deneye tabi tutulduğunda, deney çivisinin ucu deney numunesine girmemelidir. Bir “geçer” sonucu görsel,
sinematografik veya elektriksel algılama ile kontrol edilmesi gerekli deney numunesinin arka kenarından
çıkıntı yapmamalıdır.
6.2.2 Bükülme direnci

6
Madde 7.2.2’de açıklanan metoda uygun olarak deney yapıldığında, takviyelerde 1x10 (bir milyon) bükme
çevrimine maruz kaldıktan sonra çatlama, parçalanma veya tabakalar halinde dizilim şeklinde görünür
işaretler olmamalıdır.
6.3 Nüfuz etmeye dirençli metal takviyeler için özel özellikler

6.3.1 Boyutlar
Bireysel bot tasarımına daha iyi uyması için nüfuz etmeye dirençli metal takviyeler düz veya bükülmüş
olabilir. Ayakkabıdaki takviyelerin konumunun gereksinimleri için, bir takviyede her biri 3 mm’den daha fazla
olmayan çapa sahip üç deliğe kadar izin verilir. Bununla birlikte, en üst noktadan ölçülen, takviyenin tüm
uzunluğunun % 10 ile % 52’si arasındaki bir alanda hiçbir deliğe izin verilmez (Şekil 9).
12
Açıklama
L Metal takviyenin tüm uzunluğu
Şekil 9 – Hiçbir deliğe izin verilmeyen nüfuz etmeye dirençli metal takviyelerin alanının gösterimi
6.3.2 Paslanma direnci

Madde 7.3’te açıklanan metoda uygun olarak yapılan deneyden önce ve sonra takviyeler 2 mm’yi aşmayan
üçten daha fazla aşınma alanı göstermemelidir.
6.4 Nüfuz etmeye dirençli metal olmayan takviyeler için özel özellikler - Eskime ve
çevresel etkilere karşı sağlamlık
Madde 7.4’te tanımlanan beş işlemden her birine maruz bırakıldığında ve Madde 7.2.1’de tanımlanan
metoda uygun olarak deneye tabi tutulduğunda, takviyeler Madde 6.2.1’in özelliklerine uymalıdır.
Not – Madde 7.4.1 ilâ Madde 7.4.6’daki beş işlem ayakkabı burunları deneyi için Madde 5.4.2 ilâ
Madde 5.4.6’da belirtilenlerle temel olarak aynıdır.
7 Nüfuz etmeye dirençli takviyeler için deney metotları

7.1 Genel
Gerekli her bir özellik Çizelge 4’te belirtildiği gibi en az iki veya üç kez deneye tabi tutulmalıdır. Hazır
şekillendirilmiş takviyelerin olması durumunda, farklı boyutlara ait numuneler kullanılmalıdır.
Şekillendirilmemiş malzeme olması durumunda, yaklaşık büyüklük 41 – 42 (Paris noktası) olacak şekilde
tipik ayakkabı astarına benzer bir şekil verilerek uygun deney numuneleri kesilir.
Tekrarlamalar, eşit örneklerde farklı sonuçlara neden olduğunda, en kötü değer sonuç olarak kaydedilmelidir.
Yeni deney parçaları Madde 7.4’te gösterilen çevresel işlemlerin her biri için kullanılmalıdır.
a
Çizelge 4 – Nüfuz etmeye dirençli takviyeler için özelliklere ait özet
Metal
Metal
Özellik Madde olmayan Deney sayısı
takviye
takviye
Çivi girişine karşı direnç 6.2.1 X X Üçten az olmayan
Çoklu esnek direnç 6.2.2 X X İkiden az olmayan
Paslanma direnci 6.3.2 X - Üçten az olmayan
5 çevresel işlemden sonra çivi Her bir işlem için ikiden az

6.4 - X
girişine karşı direnç olmayan
a
Uygulanabilir ise, tüm deneyler için farklı boyutlarda numuneler kullanılmalıdır.
13
7.2 Nüfuz etmeye dirençli takviyelerin tüm tipleri

7.2.1 Nüfûz etme direncinin tayini
7.2.1.1 Cihazlar
7.2.1.1.1 En az 2 kN’a kadar sıkıştırma kuvvetlerini ölçme kapasitesi olan ve 10 mm/dakika ± 3
mm/dakika’lık tekdüze hız uygulayabilen sıkıştırma makinası.
7.2.1.1.2 Şekil 10’da gösterilen boyutlarda ve 4,5 mm ± 0,05 mm çapında ve uç kısmı kesilerek
şekillendirilmiş deney çivisi.
Deney çivisi Şekil 10’a uygunluğu için belirli aralıklarla muayene edilmeli ve gösterilen deney çivisine uygun
olmadığı durumda deney çivisi düzeltilmeli veya yenilenmelidir. Çeliğin sertliği HRc ≥ 60 çivi için uygun
olması kanıtlanmalıdır.
Açıklama
1 Kesilmiş uç
Şekil 10 – Nüfuz etme direnci deneyi için deney çivisi
7.2.1.1.3 Sıkıştırma tertibatı

Uygun bir sıkıştırma tertibatı, deney numunesini yerinde sıkıştırmak ve delme deneyi boyunca kaymasını
önlemek için vidalar veya diğer uygun vasıtalarla bağlanmış, 25 mm ± 0,2 mm çaplı dairesel deliklere sahip
iki rijit plâka içerir (Şekil 11). Bu tertibat, deney numunesinin delme yüzeyine karşıt üst yüzeyinde görsel
olarak incelenebilecek şekilde sıkıştırma deney makinasının üst çapraz geçişine sabitlenmelidir. Görsel
incelemeyi mümkün kılmak için, üst plakanın kalınlığı Şekil 11’de belirtildiği gibi merkez delik etrafında koni
biçiminde 5 mm’den fazla olmamalıdır.
Makine çalıştığında çivinin ucu deney numunesinin merkezine (veya tersine) karşı dik olacak şekilde güç
uygulanması için deney çivisi sıkıştırma deney makinasının alt numune tutamağına yukarı doğru sabitlenir.
Not – Kaymayı önlemek için, sıkıştırma yüzeylerine ait özel bir hazırlık (örneğin, zımpara kağıdının
uygulanması) uygun olabilir. Ayrıca, sıkıştırma tertibatının sıkıştırma kafesine montajı mümkün ise
gerilme deney makinasının kullanımı muhtemeldir.
14
Açıklama
1 Deney numunesi
2 Çivi
Şekil 11 – Takviyelerin nüfuz etme direnç deneyine ait şematik örnek
7.2.1.2 Deney numunesinin hazırlanması

Deney numunesi olarak takviyenin tümü kullanılır ve bu takviye üzerinde üç deney gerçekleştirilir veya
numunelerden en az 50 mm (metal takviyeler) veya 75 mm (metal olmayan takviyeler)’lik deney parçası
kesilmeli ve her biri ayrı ayrı deneye tabi tutulmalıdır.
7.2.1.3 İşlem
Deney numunesinin kaymasını önlemek için yeterli sıkıştırma gücü uygulanırken, iki baskı levhası arasına
deney numunesi sıkıca sabitlenir (Şekil 11). Herhangi bir önceki delik noktasından ve herhangi bir deney
numunesinin kenarından delinmeye maruz kalan noktanın uzaklığı en az 25 mm (metal takviyeler) veya 35
mm (metal olmayan takviyeler) olmalıdır.
Deney makinesi 10 mm/dakika ± 3 mm/dakika’lık bir hızda 1100 N’luk (Madde 6.2.1) gerekli kuvvete kadar
çalıştırılır, daha sonra makine durdurulur ve görsel muayene, çivi eksenlerine doğru 90° ± 15°’lik bir açıda
10 s’lik bir süre boyunca veya bir elektriksel veya sinematografik algılama gerçekleştirilir. Deney
numunesinin karşıt yüzeyine nüfuz edilmiş ise, deney numunesi deneyde başarısız olmuştur. Deney
numunesinin katmanları arasında ayrılma oluşursa (“çadır etkisi”), deney numunesi deneyde başarısız
olmuştur.
Not – Mevcut metot ve özellikleri performansın farklı seviyeleri arasında ayrım olmadan bir
başarılı/başarısız sonucuna neden olur. Bununla birlikte, ilave bilgi elde etmek için daha yüksek bir
delme gücü uygulanabilir (örneğin, araştırma ihtiyaçları için veya çeşitli malzemeler veya çözeltileri
karşılaştırmak için).
15
7.2.2 Bükülme direncinin tayini

7.2.2.1 Teçhizat
7.2.2.1.1 Tanımlanmış bir hızda, belirlenmiş bir mesafe boyunca takviyenin ucunu serbestçe hareket
ettirmek için uygun esnek bir kılavuz (örneğin, bir çift çubuk) ve 4 mm kalınlığında iki elâstik katmandan ve
75 mm ± 5 mm Shore A sertliğinde en az 130 mm genişlikte iki metal sıkıştırma plakasını içeren bir
sıkıştırma cihazını içeren bükme teçhizatı.
Sıfır konumunda, sıkıştırma plakalarından 70 mm ± 1 mm mesafede kılavuz kolu hareket eder (Şekil 12).
Takviyelerin bütün büyüklüklerini kapsaması için, bükülme hattı topuk yönünde 10 mm yukarı kaydırılır (Şekil
13’teki taralı alan). Teçhizat 16 Hz ± 1 Hz’lik frekansta bükme deneyini gerçekleştirmek için uygun olmalıdır.
Açıklama
1 Bükülme kılavuzu
2 Sıkıştırma plâkaları
3 Elastik katman
4 Deney numunesi
Şekil 12 - Nüfuz etmeye dirençli takviyeler için bükme teçhizatının uygun imalatının ayrıntılarına ait örnek
16
Açıklama
1 Bükülme hattı
2 Ana hat
3 Bükülme bölgesi
4 Kesme hattı
Şekil 13 - Takviyeler için bükülme hattı
7.2.2.2 Bükülme hattının tayini

Bağlantı ve topuk bölgelerinde takviyeye teğet olacak şekilde, takviyenin iç kenarı düz bir hat üzerine
yerleştirilir. Bağlantı noktasındaki teğete bir dikme çizilir. Bu hat, takviyenin sıkıştırıldığı yerdeki bükülme
hattıdır (Şekil 13).
7.2.2.3 Deney numunesinin hazırlanması

Gerekli ise, takviyenin topuk kısmı bükülme hattının en az 90 mm ilerisinden kesilir (Şekil 13 ve
Madde 7.2.2.2).
7.2.2.4 Deney işlemi

Deney numunesi, sıfır konumun üzerinde düşey olarak ölçülen 33 mm yüksekliğe kılavuz çubuğun hareketi
ile saniyede 16 Hz ± 1 Hz’lik bir hızla bükülür. Bir kılavuz vasıtasıyla deney numunesinin her bir
6
bükülmesinden sonra sıfır konumuna dönmesi sağlanır. 1x10 bükülmeden sonra, deney numunesi gözle
muayene edilir.
7.3 Nüfuz etmeye dirençli metal takviyeler için deney metodu – Paslanma
direncinin tayini
7.3.1 Ön muayene
Takviye, paslanma yönünden gözle muayene edilir.
Her bir paslanma alanının en uzun büyüklüğü ölçülür ve bu alanların sayısı kaydedilir.
7.3.2 Paslanma deney işlemi

Yüzeyde bulunması muhtemel yağ, silikon, mum veya benzer malzeme tabakaları temizlenir. Yaklaşık olarak
30 mm x 40 mm’lik iki dikdörtgen deney numunesi, malzeme veya takviye numunelerinden kesilir. Her bir
deney numunesi Madde 5.3.2’de tanımlanana benzer şekilde, deney çözeltisi ile ıslatılmış iki kağıt arasına
ve cam plakanın üzerine yerleştirilerek deneye tabi tutulur.
48 saat sonra filtre kâğıdı kaldırılır ve deney numuneleri paslanma işaretleri için muayene edilir. Her bir
aşınma bölgesinin en uzun büyüklüğü ölçülür ve bu bölgelerin sayısı kaydedilir.
Not - Deney numunesi üzerinde, daha sonra paslanmaya neden olabilecek izler üretmeden kesmeye dikkat
edilmelidir. Şüphe olması durumunda, kenarların zımpara taşıyla temizlenmesi tavsiye edilir.
17
7.4 Nüfuz etmeye dirençli metal olmayan takviyeler için deney metotları
7.4.1 Genel
Yeni numuneler aşağıdaki beş işlemin her biri için kullanılmalıdır.
7.4.2 Yüksek sıcaklık etkisi

o o
Deney numunesi nüfuz etme tertibatı içerisine sıkıştırılır ve en az 4 saat ± 10 dakika boyunca 60 C ± 2 C
sıcaklıkta tutulan güçlendirilmiş hava dolaşımlı etüv içerisine tertibat ile birlikte yerleştirilir. Sonraki 18 saat ilâ
o o
20 saatlik süre için sıcaklık 45 C ± 2 C’a düşürülür. Yapı etüvden çıkarılır ve etüvden (veya gerekli ise
kullanılabilecek olan yalıtım kutusundan) çıkarıldıktan sonra 2 dakika ± 30 saniye içerisinde Madde 7.2.1’de
tanımlanan metoda uygun olarak nüfuz etme deneyine başlanır.
7.4.3 Düşük sıcaklık etkisi

o o
Deney numunesi nüfuz etme tertibatı içerisine sıkıştırılır ve 4 saat ± 10 dakika boyunca – 20 C ± 2 C
sıcaklıkta tutulan bir odaya tertibat ile birlikte yerleştirilir. Sonraki 18 saat ilâ 20 saatlik süre için sıcaklık – 6
o o
C ± 2 C’a ayarlanır. Yapı odadan çıkarılır ve odadan (veya gerekli ise kullanılabilecek olan yalıtım
kutusundan) çıkarıldıktan sonra 2 dakika ± 30 saniye içerisinde Madde 7.2.1’de tanımlanan metoda uygun
olarak nüfuz etme deneyine başlanır.
7.4.4 Asit etkisi

o o
Nüfuz etmeye dirençli takviye, 23 C ± 2 C’ta 24 saat ± 15 dakika boyunca sülfürik asit, c(H 2SO4) = 1 mol/L
çözeltisi içerisine tamamen daldırılır. Süre bitiminde çıkarılır, mevcut asit fazlalığı su ile yıkanır ve Madde
7.2.1’de tanımlanan metoda uygun olarak deneye tâbi tutulmadan önce 23 °C  2 °C’ta 24 saat ± 1 saat
boyunca muhafaza edilir.
7.4.5 Alkali etkisi

Nüfuz etmeye dirençli takviye, 23°C ± 2°C’ta 24 saat ± 15 dakika boyunca sodyum hidroksit c(NaOH) = 1
mol/L çözeltisi içerisine tamamen daldırılır. Süre bitiminde çıkarılır, mevcut alkali fazlalığı su ile yıkanır ve
Madde 7.2.1’de tanımlanan metoda uygun olarak deneye tâbi tutulmadan önce 23 °C  2 °C’ta 24 saat ± 1
saat boyunca muhafaza edilir.
7.4.6 Yakıt (Fuel oil) etkisi

Nüfuz etmeye dirençli takviye, 23 °C ± 2 °C’ta 24 saat ± 15 dakika boyunca 2,2,4-trimetil pentan içerisine
tamamen daldırılır. Süre bitiminde çıkarılır, sıvı kalıntısı yıkanır ve Madde 7.2.1’de tanımlanan metoda uygun
olarak deneye tâbi tutulmadan önce 23 °C ± 2°C’ta 24 saat ± 1 saat boyunca muhafaza edilir.
8 İşaretleme
8.1 Ayakkabı burunları
Ayakkabı burunları aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde açıkça ve kalıcı olarak işaretlenmelidir:
a) Ayakkabı burnu numarası (Çizelge 2 ve Çizelge 3),
b) Sol veya sağ,
c) İmalatçının tanıtma işareti,
d) İmalatçının tip gösterilişi,
e) 1) S veya 200 J (güvenli ayakkabı için tasarımlanan ayakkabı burunları),
2) P veya 100 J (koruyucu ayakkabı için tasarımlanan ayakkabı burunları),
f) Bu standardın numarası.
8.2 Nüfuz etmeye dirençli takviyeler

Nüfuz etmeye dirençli takviyeler aşağıdaki bilgileri içerecek şekilde açıkça ve kalıcı olarak işaretlenmelidir:
a) Takviye boyutu (uygulanabilir ise),
b) İmalatçının tanıtma işareti,
c) İmalatçının tip gösterilişi,
d) Bu standardın numarası.
Not 1 - Kabartma şeklinde işaretleme kabul edilebilir. Malzeme baskı levhası olarak dağıtımlı olduğunda,
büyüklük işaretlemesi zorunlu değildir ve kalıp-kesme veya şekillendirme tedarikçiler tarafından
yerine getirilebilir.
Not 2 - Bu standard kapsamındaki ayakkabı burunları ve nüfuz etmeye dirençli takviyeler kişisel koruyucu
donanım (PPE) değildir. “CE” işaretlemesi, 89/686/EEC Direktifi’nin hükümlerine karşı olabilir ve bu
nedenle kabul edilmez.
18
Kaynaklar
[1] Council Directive 89/686/EEC of 21 December 1989 on the approximation of the laws of the
Member States relating to personal protective equipment
19

TS EN 12568 (Şubat 2012)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TS EN 12568 (Şubat 2012)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TÜRK STANDARDI

AYAK VE BACAK KORUYUCULARI - AYAKKABI BURNU

Foot and leg protectors - Requirements and test methods for

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ

Kalite Sistem Belgesi

Türk Standardlarına Uygunluk Markası (TSE Markası)

Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geniş bilgi Enstitümüzden sağlanabilir.

TÜRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

 Bu standardın daha önce yayımlanmış bulunan baskıları geçersizdir.

Ayak ve bacak koruyucuları - Ayakkabı burnu ve nüfuz etmeye dirençli

2 Atıf yapılan standard ve/veya dokümanlar

EN, ISO, Adı 1) Adı

3.1 İç ayakkabı burnu

3.2 Dış ayakkabı burnu

3.3 Nüfuz etmeye dirençli takviye

4 Ayakkabı burunları için özellikler

Metal ayakkabı Metal olmayan Tip onayı için deney

4.2 Tüm ayakkabı burnu tipleri için özellikler

Çizelge 2 - Asgari ayakkabı burnu iç uzunluğu

Ayakkabı burnu numarası 5 ve aşağısı 6 7 8 9 10 ve üzeri

4.2.2.2 Flanş genişliği

Şekil 1 - Ayakkabı burnu flanş genişliği “e”nin gösterilişi

4.2.3 Darbe direnci

4.2.4 Sıkıştırma direnci

Çizelge 3 - Darbe ve sıkıştırmada ayakkabı burnu altındaki asgari açıklık

Ayakkabı burnu numarası 5 ve aşağısı 6 7 8 9 10 ve üzeri

4.3 Metal ayakkabı burunları için özel özellikler - Paslanma direnci

5 Ayakkabı burunları için deney metotları

5.2 Tüm ayakkabı burnu tipleri için deney metotları

5.2.1 İç ayakkabı burnu uzunluğunun tayini

5.2.1.1 Deney ekseninin tayini

Şekil 2 - Deney ekseninin tayini (şematik gösterim)

Şekil 3 - Ayakkabı burnu iç uzunluğunun ölçülmesi

5.2.2 Darbe direncinin tayini

Şekil 4 - Darbe vurucusu

Uygun sıkıştırma cihazına ait bir örnek, Şekil 5’te gösterilmektedir.

Şekil 5 - Ayakkabı burnu sıkıştırıcısının uygun tasarımına ait örnek

5.2.2.1.3 25 mm ± 2 mm çapında, 5 ve daha az numara içeren ayakkabı burunları için ve 28 mm ± 2 mm

Deney numunesi olarak ayakkabı burnu kullanılır.

5.2.3 Sıkıştırma direncinin tayini

5.2.3.1.2 Darbe deneyi (Madde 5.2.2.1.3) için tanımlandığı gibi, silindirler.

Ayakkabı burnu, deney numunesi olarak kullanılır.

Not – Bu değer en yüksek sıkıştırma anındaki sıkıştırma açıklığıdır.

Şekil 7 - Sıkıştırma deneyi için teçhizat

Her bir paslanma alanının büyüklüğü ölçülür ve bu alanların sayısı kaydedilir.

5.3.2 Paslanma deney işlemi

Şekil 8 – Metal ayakkabı burunlarındaki paslanma deneyinin şematik gösterimi

5.4 Metal olmayan ayakkabı burunları için deney metotları

5.4.2 Yüksek sıcaklık etkisi

5.4.3 Düşük sıcaklık etkisi

5.4.4 Asit etkisi

5.4.5 Alkali etkisi

5.4.6 Yakıt (Fuel oil) etkisi

6 Nüfuz etmeye dirençli takviyeler için özellikler

Numunelerin ve deneylerin sayısı için ayrıca Madde 7.1’e bakılmalıdır.

6.2 Nüfuz etmeye dirençli takviyelerin tüm tipleri için özellikler

6.2.2 Bükülme direnci

6.3 Nüfuz etmeye dirençli metal takviyeler için özel özellikler

6.3.2 Paslanma direnci

7 Nüfuz etmeye dirençli takviyeler için deney metotları

Çoklu esnek direnç 6.2.2 X X İkiden az olmayan

Paslanma direnci 6.3.2 X - Üçten az olmayan

5 çevresel işlemden sonra çivi Her bir işlem için ikiden az

7.2 Nüfuz etmeye dirençli takviyelerin tüm tipleri