ZLog - T1.1-Scalone

Temat 1/1.
Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

polu walki, podstawowe pojęcia oraz znaki i skróty logistyczne.
Ogólne zasady zabezpieczenia logistycznego na szczeblu pododdziału.
Zag. 1
W skład zabezpieczenia
logistycznego Wojsk Lądowych
wchodzą:
- zabezpieczenie materiałowe;
- zabezpieczenie techniczne;
- transport i ruch wojsk;
- zabezpieczenie medyczne;
- specjalistyczne usługi logistyczne.
Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Zag. 1
Zasady logistyczne:
Zasady logistyczne należy •Zasada gospodarności
rozpatrywać zarówno na poziomie •Zasada celowości
ogólności, gdzie uwypukla się ścisła •Zasada koncentracji wysiłku
korelacja z zasadami sztuki •Zasada ekonomi sił
wojennej, jak i na poziomie •Zasada prostoty działań
szczegółowości, gdzie na pierwszy •Zasada bezpieczeństwa
plan wysuwają się zagadnienia ze •Zasada jedności dowodzenia
sfer funkcjonalnych logistyki, czyli •Zasada harmonii
pionu materiałowego, technicznego, •Zasada elastyczności zarządzania
transportowego i medycznego. •Zasada optymalizacji wielkości zapasów
•Zasada ograniczonej samowystarczalności
•Zasada ubezpieczenia.
1
Zag. 1
Zasada gospodarności - wyraża się w dążeniu z jednej strony do minimalizacji nakładów

na osiągnięcie założonego celu a z drugiej - do maksymalizacji efektów za pomocą
posiadanych nakładów środków. Przestrzeganie tej zasady jest możliwe wtedy, gdy cel
i środki są ilościowo wymierne lub przynajmniej w sposób jednoznaczny określone.
Zasada celowości - wyraża się w ukierunkowaniu pracy wszystkich pionów funkcyjnych

systemu poprzez określenie celu głównego, celów pośrednich, etapowych, częściowych
i dodatkowych. Celem głównym w czasie pokoju jest zaspokojenie potrzeb codziennych
pododdziałów szkoleniowych wojsk, natomiast w czasie wojny - zapewnienie
skutecznego prowadzenia działań taktycznych.

Zag. 1
Zasada koncentracji wysiłku - wskazuje na konieczność określania w każdej sytuacji

taktycznej i logistycznej głównego wysiłku zabezpieczenia logistycznego oddziału
(pododdziału).
Zasada ekonomii sił - wskazuje na możliwość oszczędnego gospodarowania posiadanym
potencjałem logistycznym w jednym ogniwie, stwarzając przez to warunki do jego
koncentracji w innym.
Zasada prostoty działań - wyraża się w stosowaniu nieskomplikowanych rozwiązań
mających największe prawdopodobieństwo realizacji oraz zapewniających niezawodność
funkcjonowania.
2
Zag. 1
Zasada bezpieczeństwa - wyraża się w tym, że procesy logistyczne powinny być

realizowane w taki sposób, aby nie powodować zagrożeń ekologicznych ani zdrowia
ludzi.
Zasada jedności dowodzenia - wyraża się nie tylko w bezpośrednim uczestnictwie

dowódców oddziałów (pododdziałów) w organizacji zabezpieczenia logistycznego, ale
także wpływie sytuacji logistycznej na treść zamiaru i decyzji dowódcy.
Zasada harmonii - wyraża się w konieczności bilansowania potrzeb logistycznych

oddziału (pododdziału) z możliwościami ich zabezpieczenia.

Zag. 1
Zasada elastyczności zarządzania - wyraża się w umiejętności reagowania szefów

logistyki oddziałów (pododdziałów) i podległych im organów kierowania na zmieniającą
się ciągle sytuację taktyczną i logistyczną poprzez dostosowanie do niej metod i form
zarządzania procesem zabezpieczenia logistycznego oddziałów (pododdziałów).
Zasada optymalizacji wielkości zapasów - wyraża się w utrzymywaniu w oddziałach,

pododdziałach i składach zapasów normatywnych w takiej ilości, aby zapewnić skuteczne
prowadzenie działań taktycznych w określonym czasie.
3
Zag. 1
Zasada ograniczonej samowystarczalności - zaopatrzeniowej określa sposób

urzutowania zapasów zaopatrzenia na poszczególnych szczeblach organizacyjnych wojsk.
Zależy ona od: założonej autonomiczności danego szczebla organizacyjnego wojsk,
wielkości utrzymywanych przez nie zapasów normatywnych zaopatrzenia, możliwości
korzystania ze stacjonarnych źródeł zaopatrzenia oraz czasu rozwinięcia oddziałów
(pododdziałów) i urządzeń logistycznych przełożonego.
Zasada ubezpieczenia - polega na potrzebie zapewnienia systemowi zabezpieczenia

logistycznego odpowiedniej niezawodności, żywotności oraz operatywności.

Zag. 1
Reguły logistyczne - stosowane w wojskowych podsystemach logistycznych, służą

głównie jako wskazówki do nadawania kierunku działania logistycznym organom
kierowania oraz dowództwom jednostek logistycznych. Oto niektóre z nich:
- dotyczące dostaw zaopatrzenia i świadczenia usług: które powinny być realizowane
zgodnie z zasadą 4XW: we właściwym czasie (ang. Just - in - time), we właściwych
ilościach, o właściwej jakości, właściwemu odbiorcy itp.;
- dotyczące zabezpieczenia materiałowego wojsk: priorytet w zaopatrywaniu mają
wojska realizujące główne zadanie; dążyć do zaopatrywania wojsk z pominięciem
pośrednich ogniw zaopatrywania; w przeładunkach zaopatrzenia stosować środki do
mechanizacji prac itp.;
4
Zag. 1
Reguły logistyczne :
- dotyczące zabezpieczenia technicznego wojsk: priorytet w ewakuacji i remoncie ma
SpW o wiodącym znaczeniu dla gotowości bojowej wojsk; remontować (w pierwszej
kolejności) SpW wymagający najmniejszych nakładów sił i środków; sprzęt, który nie
może być wyewakuowany podlega zniszczeniu; w czasie remontu SpW w warunkach
polowych odtwarzać tylko jego zdatność techniczną itp.;
- dotyczące zabezpieczenia medycznego wojsk: w sytuacji przeciążenia punktów
opatrunkowych rannym i chorym udzielać pomocy medycznej ze wskazań życiowych;
w procesie leczenia „nie szkodzić" - tzn. stosować bezpieczne dla pacjenta środki
medyczne; stosować środki transportu sanitarnego adekwatne do stanu zdrowia
pacjentów itp.;
- dotyczące zabezpieczenia transportowego wojsk: unikać „pustych przebiegów”
transportu.

Zag. 1
GENERALNA ZASADA LOGISTYKI
„ Zaopatrzyć wojska we wszystko co jest potrzebne do

wykonania zadania i odciążyć wojska od wszystkiego co
przeszkadza w jego realizacji ”.
5
Podstawowe skróty, znaki logistyczne.
Zag. 2
BDDiE
„LIPA” droga dowozu i ewakuacji:
lub BDDiE -bDDiE – batalionowa;
„LIPA”
-BDDiE – brygadowa;
BDR „CIS” droga rokadowa:
lub
BDR „CIS”
-bDR – batalionowa;
-BDR – brygadowa;
BDET nr 1 droga ewakuacji technicznej:
-bDET – batalionowa;
-BDET – brygadowa;
Pododdział zaopatrzenia

Zag. 2
kpż kompanijny punkt żywienia (kpż)
kpt kompanijny punkt tankowania (kpt)
kpa kompanijny punkt amunicyjny (kpa)
kpz Kompanijny punkt zaopatrzenia (kpz)
6
Zag. 2
bpż batalionowy punkt żywnościowy (bpż)
bpt batalionowy punkt tankowania (bpt)
bpa batalionowy punkt amunicyjny (bpa)
bpww batalionowy punkt wydobywania wody (bpww)

Zag. 2
bpz batalionowy punkt zaopatrzenia (bpz)
BPZ Brygadowy Punkt Zaopatrzenia (BPZ)
Brygadowy skład żywnościowy (BSŻ)
Brygadowy skład materiałów pędnych i smarów

(BSMPS)
7
Zag. 2
Brygadowe składy amunicji (BSA)
Brygadowy skład mundurowy (BSM)
czołówka materiałowa
MAT
kompania logistyczna

Zag. 2
LPZ Logistyczny punkt zaopatrzenia

plzaop/2kcz (przykładowo punkt spotkania transportu plzaop
batalionu z 2kcz)
Pododdział remontowy
Pododdział ewakuacji sprzętu
PZUS-B Punkt zbiórki uszkodzonego sprzętu (PZUS):

PZUS-B – brygadowy
PZUS-D – dywizyjny
8
Zag. 2
Grupa ewakuacyjno – remontowa (GER)
(przykładowo GER nr 1 z 16 BZ)
1 16
Grupa ewakuacji technicznej (GET)
Patrol rozpoznania i pomocy technicznej (PRiPT)
bpo batalionowy punkt opatrunkowy

Zag. 2
Szpital polowy
Szpital stacjonarny
pojazd ciężarowy
Cysterna
CD-10 (przykładowo cysterna dystrybutor CD-10)
9
Podstawowe pojęcia logistyczne.
Zag. 3
Logistyka wojskowa - to dziedzina obejmująca planowanie, przygotowanie oraz użycie

środków zaopatrzenia, a także realizację świadczeń oraz usług specjalistycznych w celu
utrzymania wojsk w odpowiedniej gotowości bojowej na obszarze państwa oraz
zabezpieczenia funkcjonowania wojsk wykonujących zadania poza jego granicami.
Zabezpieczenie logistyczne - jest to proces zasilania wojsk dostawami zaopatrzenia oraz

świadczenie usług niezbędnych do funkcjonowania, szkolenia i walki. Dostawy
zaopatrzenia obejmują uzbrojenie i sprzęt wojskowy oraz środki bojowe
i materiałowe. Natomiast usługi logistyczne są to przedsięwzięcia wykonywane przez
oddziały (pododdziały) i urządzenia oraz elementy logistyczne.

Zag. 3
Zabezpieczenie materiałowe - to pełne i terminowe zasilanie wojsk w środki bojowe
i materiałowe we wszystkich klasach zaopatrzenia. Obejmuje ono: gromadzenie,
przechowywanie, wydawanie i dostarczanie środków zaopatrzenia a ponadto:
eksploatację zasobów miejscowych i zdobyczy wojennych, ewakuację materiałową oraz
działalność gospodarczo-bytową.
Zabezpieczenie techniczne - to utrzymanie uzbrojenia, sprzętu wojskowego

i technicznych środków bojowych w gotowości do użycia oraz odtwarzanie ich zdatności
w razie uszkodzenia a także zaopatrywanie wojsk w uzbrojenie, sprzęt wojskowy oraz
części wymienne i materiały techniczne niezbędne w procesie obsługowo-remontowym.
Obejmuje ono: obsługiwanie techniczne, rozpoznanie techniczne, ewakuację techniczną,
remont uzbrojenia i sprzętu wojskowego, zaopatrywanie w sprzęt techniczny oraz
techniczne środki materiałowe.
10
Zag. 3
Zabezpieczenie medyczne - to utrzymanie dobrego stanu zdrowia żołnierzy

zapewniającego zachowanie przez nich zdolności bojowej, objęcie opieką rannych
i chorych oraz ich leczenie. Obejmuje ono: przedsięwzięcia profilaktyki zdrowotnej,
leczniczo-ewakuacyjnej, sanitarnohigieniczne i przeciwepidemiczne a ponadto: ochronę
medyczną żołnierzy przed skutkami użycia broni masowego rażenia oraz zaopatrywanie
w sprzęt i materiały medyczne.

Zag. 3
Zaopatrywanie - jest jedną z głównych funkcji zabezpieczenia logistycznego mającego na

celu zapewnienie wojskom walczącym dostaw ŚBiM, SpW, technicznych środków
materiałowych oraz świadczenie usług gospodarczo-bytowych
niezbędnych im do wykonania zadań.
Zaopatrzenie - to uzbrojenie i sprzęt wojskowy oraz środki materiałowe. Zaopatrzenie

obejmuje ogół środków służących do zabezpieczenia działań wojsk.
11
Zag. 3
Zaopatrzenie opiera się o środki, które dzielą się na pięć klas
Środki zaopatrzenia do konsumpcji zarówno przez personel, jak i zwierzęta, występujące
Klasa I w jednolitych racjach, niezależnie od lokalnych warunków bojowych i terenowych.
Przykład: racje żywnościowe i pasze.
Środki zaopatrzenia, na które ustalone zostały tabele należności lub wyposażenia: umundurowanie,
Klasa II uzbrojenie, narzędzia, części zamienne.
Przykład: pojazdy
Paliwa, oleje i smary do wszelkich zastosowań z wyłączeniem lotnictwa oraz bojowych środków
Klasa III specjalnych wytwarzanych na bazie produktów naftowych.
Przykład: produkty ropopochodne (benzyna, nafta, olej), paliwa stałe.
Klasa III Paliwa lotnicze, oleje i smary stosowane w lotnictwie.
Środki zaopatrzenia, w tym materiały konstrukcyjne i fortyfikacyjne, dla których nie zostały ustalone
Klasa IV tabele należności i wyposażenia.
Przykład: materiały konstrukcyjne, dodatkowe wyposażenie.
Klasa V Środki bojowe.

Zag. 3
Urządzenia logistyczne - to rozwinięte w terenie lub miejscu stałej dyslokacji siły i środki
oddziałów i pododdziałów logistycznych przeznaczone do realizacji dostaw zaopatrzenia
i świadczenia usług socjalno – bytowych, realizowania przedsięwzięć związanych
z eksploatacją uzbrojenia i sprzętu wojskowego, tj. jego użytkowania oraz zabezpieczenia
technicznego w czasie działań wojennych, zabezpieczenia medycznego obejmującego
aspekty z zakresu ewakuacji medycznej poszkodowanych, rannych i chorych jak również
zaopatrywanie medyczne.
12
Zag. 3
batalionowy punkt zaopatrzenia (bpz) - jest organizowany na bazie plutonu
zaopatrzenia w celu zaopatrywania pododdziałów batalionu w środki bojowe
i materiałowe oraz świadczenia usług socjalno – bytowych.
składa się z następujących bpa

elementów: bpż 3bcz
3bcz 1 bpz
3bcz
- batalionowy punkt bpww
3bcz
żywnościowy (bpż);
- batalionowy punkt
wydobywania wody (bpww); bpt
3bcz
- batalionowy punkt W ugrupowaniu bojowym batalionu bpz rozmieszcza się
amunicyjny (bpa); od linii styczności z przeciwnikiem:
- batalionowy punkt - w obronie – 2 – 5 km;
tankowania (bpt). - w natarciu – 2 – 4 km;
W natarciu tworzony jest doraźnie w składzie zależnym
od potrzeb.

Zag. 3
Ugrupowania pododdziałów i urządzeń logistycznych - polega na ich odpowiednim

usytuowaniu w stosunku do pododdziałów, na rzecz których realizują one zadania
zabezpieczenia logistycznego.
Ugrupowanie to musi odpowiadać przewidywanym działaniom taktycznym (zamiarowi
działań) wojsk i zapewnić żywotność i swobodę manewru jego elementom.
Urządzenia i elementy logistyczne w działaniach bojowych ugrupowuje się w dwa rzuty
logistyczne.
13
Zag. 3
Przykładowe
ugrupowanie
pododdziałów i urządzeń
logistycznych

Zag. 3
Rozmieszczenie – zorganizowanie i rozstawienie urządzeń logistycznych, a w nich SpW

w terenie, oraz ich organizacja bod względem zabezpieczenia bojowego jak
i podstawowych zadań działania.
Najlepsze warunki bezpieczeństwa zapewnia rozmieszczanie urządzeń logistycznych

w rejonie o wydłużonym kształcie. Sposób ten zwany „kierunkowo – przestrzennym”
polega na ustawieniu pododdziałów logistycznych w kolumnach wzdłuż istniejących
dróg, z których można w razie potrzeby łatwo je wyprowadzić na planowaną drogę.
Sposób ten zalecany jest szczególnie wtedy, kiedy pododdziały i urządzenia logistyczne
zatrzymują się na krótki czas.
14
Zag. 3
Rozmieszczenie:
Natomiast gdy w danym rejonie przewiduje się dłuższy pobyt pododdziałów i urządzeń
logistycznych najlepiej jest rozmieszczać je systemem „gniazdowym”, rozśrodkowując
i rozmieszczając pododdziały i urządzenia logistyczne w terenie w ten sposób, aby
w możliwie najkrótszych ogniwach dowozu i ewakuacji dokonać zaopatrywania i obsługi
wojsk walczących. Taki sposób rozmieszczenia stosuje się przede wszystkim w działaniach
obronnych.
15
Temat 1/2. Struktura organizacyjna, zadania możliwości i wyposażenie
pododdziałów logistycznych.
Struktura organizacyjna i zadania pododdziałów logistycznych bz, bcz i bzmot.
Zag. 1
Ogólna struktura kompanii logistycznej batalionu zmechanizowanego, zmotoryzowanego, czołgów.
Kompania
logistyczna
Drużyna Pluton Pluton

dowodzenia zaopatrzenia remontowy

Zag. 1
Struktura organizacyjna klog batalionu (np.: bz)
DOWÓDCA
Drużyna Pluton Pluton

dowodzenia Zaopatrzenia remontowy
Drużyna Warsztat rem.
zaop w mps poj gąsie.
Drużyna
zaop w am Warsztat
Drużyna remontu uzbr.
Gospodarcza
Drużyna
ewakuacyjna
1
Zag. 1
Struktura organizacyjna klog batalionu (np.: bpzmot)
DOWÓDCA
Załoga wozu Pluton Pluton

dowodzenia Zaopatrzenia remontowy
Drużyna Warsztat remontu
zaopatrzenia poj. kołowych
Drużyna Drużyna remontu
zaopatrzenia uzbrojenia
Drużyna
Stacja kontrolno –
zabezpieczenia
naprawcza
Drużyna
zabezpieczenia Drużyna
ewakuacyjna

Zag. 1
Struktura organizacyjna klog batalionu (np.: bcz)
DOWÓDCA
Załoga wozu Pluton Pluton

dowodzenia zaopatrzenia remontowy
Drużyna Drużyna remontu poj.

zaopatrzenia gąsien.

zaopatrzenia poj. kołowych

gospodarcza uzbrojenia
Drużyna
ewakuacji
2
Zag. 1
Na szczeblu batalionu głównym realizatorem zabezpieczenia logistycznego jest kompania

logistyczna.
Jej zadaniem jest nie tylko dostarczenie zaopatrzenia do pododdziałów, zabezpieczenie

techniczne oraz odtwarzanie zapasów, ale także utrzymanie ich na poziomie
gwarantującym wykonanie zadania przez batalion/dywizjon.
Realizacja powyższych zadań wymusza na dowódcy klog (plzaop i plrem) posiadanie

przez niego niezbędnej i ugruntowanej wiedzy z zakresu zabezpieczenia materiałowego
działań bojowych prowadzonych przez batalion.

Zag. 1
Bezpośrednim realizatorem zabezpieczenia materiałowego batalionu jest pluton

zaopatrzenia, który realizuje zadania, tj.:
• utrzymywanie odpowiednich (zgodnych z normami urzutowania) zapasów ŚBiM;
• dostarczanie tych środków do zaopatrywanych pododdziałów w odpowiednich:

ilościach, asortymencie, miejscu i czasie;
• ewakuowanie z pododdziałów uszkodzonego i zbędnego mienia, opakowań i innych

materiałów.
3
Zag. 1
Bezpośrednim realizatorem zabezpieczenia technicznego batalionu jest pluton

remontowy, który realizuje zadania:
- obsługiwanie techniczne SpW;
- rozpoznanie techniczne;
- ewakuację techniczną;
- naprawa SpW;
- zaopatrywanie w nowe części zamienne jak i SpW;
- gaszenie pożarów uszkodzonego SpW;
- udzielanie pomocy medycznej poszkodowanej załodze.

Zag. 1
Struktura organizacyjna Zespół ewakuacji medycznej (ZEMed) batalionu
(np.: bz, bzmot, bcz).
Dowódca*
ZEMed
GEMed GEMed GEMed GEMed **
Skład GEMed:
- dowódca grupy
ewakuacji,
- ratownik medyczny,
- kierowca sanitariusz, * Dowódca zespołu jest jednocześnie dowódcą pierwszej grupy medycznej.
- sanitariusz. ** Nie występuje w bcz
4
Zag. 1
Zabezpieczenie medyczne batalionu organizowane jest przez wydzielone Zespoły

Ewakuacji Medyczne do których zadań należy:
1. wstępna segregacja rannych i chorych;

2. udzielanie pierwszej pomocy lekarskiej według wskazań;
3. działania profilaktyczne;
4. rutynowe leczenie mniej poważnych schorzeń i nadzór nad
powrotem żołnierza do macierzystego pododdziału;
5. izolacja chorych zakaźnie oraz ich leczenie do czasu ewakuacji do szpitali (oddziałów)
chorób zakaźnych.

Podstawowe wyposażenie, możliwości i zadania pododdziałów logistycznych bz,
Zag. 1 bcz i bzmot. Lp. Nazwa sprzętu bz bzmot bcz
1. Zautomatyzowany wóz dowodzenia na KTO 1 1 1
2. Samochód ciężarowo-osobowy wysokiej mobilności 1 1 1
3. Samochód średniej ładowności wysokiej mobilności 15 21 11
4. Przyczepa transportowa średniej ładowności 5 9 4
5. Filtr do oczyszczania wody na przyczepie - 1 -
Zasadnicze wyposażenie 6. Cysterna-dystrybutor paliwowo-olejowy na samochodzie -
2
- 1
2
7. Cysterna paliwowa-dystrybutor 4,5m3 na samochodzie 3
kompani logistycznej 8. Cysterna paliwowa-dystrybutor 11m3 na samochodzie - - 7
9. Kuchnia polowa KP-200 (KPŻ-100) 2 1 1
10. Kuchnia polowa KP-340 (KPŻ-170) 4 5 2
11. Zbiornik na wodę na płozach 12 12 3
12. Cysterna na wodę na samochodzie 3 3 1
13. Samochód dostawczy chłodzony - 1 -
14. Podgrzewacz wody - 6 -
15. Warsztat obsługowy pojazd mechaniczny WOP na samochodzie 1 1 2
16. Warsztat elektromechaniczny RWEM na samochodzie 1 1 1
17. Stacja kontrolno-naprawcza SKN-SKO na samochodzie - 1 -
18. Warsztat naprawy broni strzeleckiej na samochodzie 1 - -
19. Stacja kontrolno-pomiar. 9W838 na sam. i przyczepie 1 - -
20. Aparatura kontrolno-pomiarowa 9W286 1 - -
21. Kołowy transporter opancerzony WPT - 1 -
22. Transporter opancerzony gąsienicowy warsztat WPT (MTLB) 1 - -
23. Ciągnik pancerny - - 1
24. Elektrownia EO-1 z zespół spalinowo-elektryczny na ramie 1 2 1
25. Podnośnik widłowy spalinowy 2 - -
5
Zag. 2 bcz i bzmot.
bz, bzmot, bcz

Zag. 2 bzmot i bcz.
8.Ładowność środków transportowych bez uwzględnienia współczynnika ładowności.
6
Zag. 2 bcz i bzmot.

Zag. 2 bcz i bzmot.
Możliwości wykonawcze plrem:
Ewakuacja techniczna uszkodzonego SW do najbliższych ukryć lub w rejon gromadzenia

uszkodzonego SW:
- w jednym rejsie – 1 pojazd / rejs;
- w ciągu doby do – 16 pojazdów / rejs;
- przy udzielaniu pomocy med., gaszeniu pożaru i po rozpoznaniu tech. - od 6-12
pojazdów /dobę;
- pomoc techniczną uszkodzonego SpW o pracochłonności do 16 rbh - 2 poj.
gąsienicowe i 2 kołowe.
7
Zag. 2 bcz i bzmot.
Możliwości wykonawcze ZEMed

1. Udzielenie pierwszej pomocy wg wskazań życiowych: - 70-80 rannym i chorym.
2. Ewakuacja medyczna:
- w jednym rejsie - 34 rannych i chorych;
- w ciągu doby - 160-192 rannych i chorych (5-6 rejsów na
dobę).
Wariant: 2 x Star 266 – (8 miejsc leżących, 4 miejsca siedzące) oraz 2 x IVECO – (4 miejsca
leżące i 1 siedzące).

Zasady rozmieszczania pododdziałów logistycznych.
Zag. 3
Rozmieszczenie – zorganizowanie i rozstawienie urządzeń logistycznych, a w nich SpW

w terenie, oraz ich organizacja bod względem zabezpieczenia bojowego jak
i podstawowych zadań działania.
Najlepsze warunki bezpieczeństwa zapewnia rozmieszczanie urządzeń logistycznych

w rejonie o wydłużonym kształcie. Sposób ten zwany „kierunkowo – przestrzennym”
polega na ustawieniu pododdziałów logistycznych w kolumnach wzdłuż istniejących
dróg, z których można w razie potrzeby łatwo je wyprowadzić na planowaną drogę.
Sposób ten zalecany jest szczególnie wtedy, kiedy pododdziały i urządzenia logistyczne
zatrzymują się na krótki czas.
8
Zag. 3
Rejony rozmieszczenia oddziałów i pododdziałów (urządzeń i elementów)

logistycznych powinny odpowiadać następującym uwarunkowaniom:
 zapewniać właściwe warunki sanitarnohigieniczne i przeciwepidemiczne,
 posiadać naturalne lub sztuczne ukrycia inżynieryjne,
 umożliwiać dogodne zajęcie i opuszczenie rejonu,
 posiadać rozwiniętą sieć dróg wewnętrznych
 posiadać dostęp do źródła wody do celów konsumpcyjnych i technicznych.
Zasadnicze urządzenia logistyczne rozmieszcza się w rejonie tylnym, a pozostałe

elementy za pierwszorzutowymi pododdziałami. Należy przy tym zwracać uwagę na
wykorzystanie obiektów stałych do rozwijania urządzeń logistycznych. Ponadto
zasadnicze znaczenie ma wybór rejonów rozmieszczenia pododdziałów i urządzeń
logistycznych w pobliżu dróg dowozu i ewakuacji.

Zag. 3
Oddziałów, pododdziałów (urządzeń i elementów) logistycznych nie należy
rozmieszczać:
• w pobliżu obiektów, które mogą być celem uderzeń przeciwnika (węzły komunikacyjne,
duże miasta, zakłady),
• w głębi masywów leśnych, z których utrudniona jest ewakuacja w razie skażenia lub
pożaru,
• na przewidywanym kierunku głównego uderzenia przeciwnika,
• na kierunkach działania wojsk własnych,
• w rejonach podzielonych obiektami terenowymi i sztucznymi uniemożliwiającymi
połączenie się części sił i środków logistycznych oraz manewr nimi (np. górami, rzekami,
bagnami, torowiskami na nasypach).
Oddziałom, pododdziałom (urządzeniom i elementom) logistycznym wyznacza się główne

i zapasowe rejony rozmieszczenia.
9
2/1 Zasady użytkowania SpW w jednostce wojskowej
Podstawowe pojęcia związane z eksploatacją i użytkowaniem SpW

Zag. 1
Sprzęt wojskowy – wyposażenie specjalnie Eksploatacja – zespół celowych

zaprojektowane lub zaadaptowane do potrzeb działań organizacyjno-technicznych
wojskowych i przeznaczone do użycia jako i ekonomicznych podejmowanych
broń, amunicja lub materiały wojenne. SpW przez personel wobec SpW oraz
obejmuje także techniczne środki walki, sprzęt relacje między nimi, od chwili
techniczny oraz jego wyposażenie i środki wprowadzenia do sił zbrojnych aż do
zaopatrzenia, jak również oprogramowanie, jego wycofania
wyroby i technologie, zwierzęta służbowe oraz
sprzęt powszechnego użytku wykorzystywane
w resorcie obrony narodowej

Zag. 1
Obsługiwanie – celowe działanie Obsługiwanie techniczne – zespół czynności

z SpW umożliwiające jego wykonywanych z SpW w celu podtrzymania lub
użytkowanie oraz zabezpieczające przywrócenia mu wartości użytkowych.
proces jego przechowywania .
1

Zag. 1
Naprawa – zespół czynności mających na Niesprawność techniczna SpW – każda

celu odtworzenie sprawności technicznej nieplanowana przerwa w pracy SpW lub
SpW lub ich resursów przez usunięcie większa od dopuszczalnej odchyłka wartości
powstałych niesprawności (uszkodzeń) parametru technicznego (niemożliwa do
i wykonanie określonych czynności usunięcia przez obsługę zaraz po jej
zgodnie z wymaganą technologią . stwierdzeniu), wpływająca bezpośrednio na
niezawodność jego pracy oraz bezpieczeństwa
eksploatacji .
Zasady użytkowania SpW w jednostce wojskowej

Zag. 2
Organizacja i realizacja eksploatacji SpW przeznaczony na zabezpieczenie

ma na celu stworzenie i utrzymanie należności etatowej czasu P zalicza się do
w SZ RP takich warunków użytku bieżącego (UB). SpW stanowiący
organizacyjno-technicznych, aby różnicę między należnością etatową czasu W
funkcje użytkowe SpW mogły być i czasu P zalicza się do zapasu wojennego
wykorzystane w założonym czasie, (ZW).
miejscu i z określoną intensywnością.
2

Zag. 2
SpW UB przeznaczony jest do SpW ZW przechowuje się na zasadach

zabezpieczenia zadań szkoleniowych, określonych w dokumentach normatywnych
dyspozycyjnych, operacyjnych dotyczących zasad przechowywania.
i gospodarczych, w czasie pokoju,
kryzysu i wojny. SpW nadwyżkowy i ponadetatowy
przechowuje się w stanie technicznym
SpW ZW oraz sprzet nadwyżkowy odpowiadającym kategorii użytkowej i
i ponadetatowy stanowi grupę SpW zapobiegającym degradacji.
podlegającego przechowywaniu.

Zag. 2
Do grupy ZW wydziela się SpW po SpW będący w okresie gwarancyjnym, bez

zabezpieczeniu należności etatowej względu czy stanowi on ZW lub jest
czasu P. Do grupy tej kierowany jest ponadetatowy albo nadwyżkowy, należy
SpW sprawny technicznie, eksploatować do czasu zakończenia okresu
ukompletowany po okresie gwarancyjnego.
gwarancyjnym, z odpowiednim Brak możliwości eksploatowania w JW
zapasem resursu oraz normy takiego SpW należy niezwłocznie zgłosić do
docelowej eksploatacji (jeśli takie WOG i przełożonego Dowódcy JW
wymagania zostały określone posiadającej taki SpW.
w dokumentach normatywnych).
3

Zag. 2
Podstawą zaliczenia danego rodzaju Nie podlega wnioskowaniu o zgodę na

SpW do ZW jest rozkaz organizacyjny eksploatację SpW ponadetatowy
dowódcy JW. Rozkaz w powyższym i nadwyżkowy, jeśli decyzją Gestora SpW
zakresie podlega uaktualnieniu po został przydzielony JW na pokrycie
wprowadzeniu zmian etatowych, należności etatowej jako zamiennik.
zmian urzutowania oraz rotacji SpW
przeznaczonego na zabezpieczenie
należności JW.
Wyciąg z rozkazu przesyła się do
WOG na którego zaopatrzeniu
znajduje się JW.

Zag. 2
SpW klasyfikuje się w zależności od • kategoria czwarta (4) – SpW

jego stanu technicznego do jednej niesprawny technicznie z
z następujących kategorii: wypracowaną co najmniej jedną
normą międzynaprawczą lub
• kategoria pierwsza (1) – SpW normą docelowej eksploatacji,
nowy, nieużytkowany, • kategoria piąta (5) – SpW
przechowywany w magazynach, niesprawny technicznie
sprawny technicznie, posiadający decyzję uprawnionego
• kategoria druga (2) – SpW wydany organu o wycofaniu z eksploatacji i
do użytkowania, sprawny oczekujący na zagospodarowanie,
technicznie, wybrakowanie lub przekazanie
• kategoria trzecia (3) – SpW poza SZ RP.
niesprawny technicznie,
4

Zag. 2
Przy prowadzeniu wyceny SpW dla W przypadku określania wysokości

poszczególnych kategorii stosuje się szkód, do określania wartości SpW
następujące wartości wyrażone w przyjmuje się wielkość ustaloną
procentach w stosunku do ceny komisyjnie (można też korzystać z
początkowej ustalonej w oparciu o wyceny rzeczoznawcy), która mieści
przyjęte dostawy lub ewidencję się w przedziale danej kategorii, o ile
ilościowo -wartościową: odrębne przepisy nie stanowią
• kategoria 1: 100%, inaczej.
• kategoria 2: od 99% do 75%,
• kategoria 5: poniżej 20%.
Odpowiedzialność osób funkcyjnych za wyrządzone szkody w SpW

Zag. 3
W przypadku stwierdzenia powstania szkody • rozporządzenie Ministra Obrony

w mieniu wojskowym, odpowiednie zasady Narodowej z dnia 21 listopada 2001
postępowania określone są w : r. w sprawie odpowiedzialności
majątkowej żołnierzy za wyrządzone
• ustawa z dnia 25 maja 2001 r. o przez nich szkody (Dz. U. z 2001 r. Nr
odpowiedzialności majątkowej żołnierzy 138, poz. 1557) w stosunku do
(Dz. U. z 2001 r., Nr 89 poz. 967 z późn. żołnierzy.
zm.)
5

Zag. 3
• ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Postępowania w przypadku wystąpienia

pracy i rozporządzenie Rady Ministrów z szkody w mieniu wojskowym w polskich
dnia 10 października 1975 r. w sprawie kontyngentach wojskowych (PKW)
warunków odpowiedzialności materialnej zawarte są w instrukcji „Zasady
pracowników za szkodę w powierzonym prowadzenia gospodarki materiałowej
mieniu (t.j. Dz. U. z 1996 r. Nr 143, poz. 662 i finansowej w polskich kontyngentach
z późn. zm.) w stosunku do pracowników wojskowych realizujących zadania poza
RON. granicami państwa”.

Zag. 3
Komórki i jednostki organizacyjne

resortu obrony narodowej (KiJO • właściwe i zgodne z przepisami
RON), w tym jednostki wojskowe użytkowanie i przechowywanie
(JW) realizując zadania w zakresie SpW;
eksploatacji SpW odpowiadają za: • stosowanie procedur niezbędnych
• organizację, kierowanie i do kierowania eksploatacją SpW, w
zarzadzanie eksploatacją SpW, tym wsparciem i zabezpieczeniem
przydzielonego na podstawie technicznym w okresie pokoju,
etatów i tabel należności lub kryzysu i wojny oraz stworzenia
przydzielonego dodatkowo do takich warunków organizacyjno-
realizacji zadań słuzbowych; technicznych, aby SpW mógł być
• utrzymanie eksploatowanego SpW wykorzystywany w założonym
we właściwym stanie czasie, miejscu i z określoną
technicznym; intensywnością,
6

Zag. 3
• realizację przedsięwzięć w zakresie

wsparcia i zabezpieczenia technicznego • opracowywanie danych
mobilizacyjnego rozwinięcia wojsk, niezbędnych do właściwej
• organizację i egzekwowanie eksploatacji SpW i wymaganych
wykonywania obsługiwań i napraw SpW przepisami niniejszej instrukcji,
z wykorzystaniem organicznego • opracowanie dokumentów
potencjału obsługowo-naprawczego, planistycznych, sprawozdawczo -
• generowanie potrzeb do funkcji informacyjnych, w tym
zaopatrywania technicznego oraz dotyczących planowania potrzeb
skuteczne i zgodne z przeznaczeniem finansowo -rzeczowych,
wykorzystanie, a także dokumentowanie
zużycia i terminowe rozliczanie
dostarczanych tśm i materiałów
technicznych,

Zag. 3
• realizację czynności planowania potrzeb w

zakresie zasobów, usług i robót
budowlanych z wykorzystaniem
obowiązującego systemu informatycznego;
• przygotowanie wniosków i propozycji
niezbędnych do podejmowania decyzji
związanych ze wsparciem
i zabezpieczeniem technicznym,
• sprawowanie nadzoru w zakresie
użytkowania, stanu technicznego,
i ukompletowania SpW w należne
wyposażenie.
7

Zag. 3
Pododdział realizując zadania eksploatacji • utrzymywanie sprawności technicznej
SpW, w tym wsparcia i zabezpieczenia przydzielonego SpW, jego utrzymania
technicznego odpowiada za: i ukompletowania, utrzymanie
• prowadzenie ewidencji pomocniczej przydzielonej infrastruktury technicznej
SpW (książki mienia pododdziału) w stanie zapewniającym jej
znajdującego się w wyposażeniu wykorzystanie zgodnie
pododdziału i cykliczne jej z przeznaczeniem,
porównywanie z właściwymi służbami • Wykonywanie obsługiwań technicznych i
WOG, napraw przydzielonego sprzętu,
• użytkowanie powierzonego SpW stosownie do posiadanych kompetencji i
zgodnie z określonymi zasadami i możliwości,
przepisami, a także wymaganiami
określonymi w dokumentacji
technicznej użytkowania.

Zag. 3
• przestrzeganie norm zużycia resursów • organizację i współudział w szkoleniu w

eksploatacyjnych SpW oraz zakresie użytkowania SpW,
przydzielonych limitów, • prowadzenie działań zapobiegawczych
• prowadzenie działalności powstawania strat i szkód w SpW,
profilaktycznej w zakresie • aktualizację obowiązującej dokumentacji
przeciwdziałania wypadkom z SpW, eksploatacyjnej SpW będącego na
• nadzór nad właściwą i bezpieczna ewidencji pododdziału,
eksploatację SpW, stosownie do
przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy,
8

Zag. 3
• pobieranie z magazynów WOG • zgłaszanie do osób funkcyjnych w

sprzętu na zabezpieczenie potrzeb jednostce wojskowej (KiJO RON), mienia
etatowych oraz tśm niezbędnych do kwalifikującego się do zmiany kategorii,
zabezpieczenia bieżącej eksploatacji wybrakowania lub wycofania
oraz realizacji obsługiwań i napraw z eksploatacji.
SpW, stosownie do kompetencji,
9
2/2 Obowiązki osób funkcyjnych użytkujących SpW w jednostce wojskowej
Obowiązki kierowcy i dysponenta pojazdu

Zag. 1
Kierowca pojazdu mechanicznego ponosi Do podstawowych obowiązków

pełną odpowiedzialność za bezpieczny kierowcy pojazdu mechanicznego
i terminowy przewóz osób, sprzętu należy:
wojskowego oraz ładunków. Powyższe jest • znać zasady użytkowania sprzętu i
związane z każdorazowym osobistym urządzeń, w które pojazd jest
przygotowaniem do zaplanowanego wyposażony (oprócz sprzętu
zadania transportowego, w tym analizą specjalistycznego rodzajów służb,
trasy przejazdu, oszacowaniem czasu do użytkowania których nie
przejazdu, możliwości wykorzystania dróg posiada odpowiednich uprawnień);
alternatywnych oraz innych ograniczeń, • prawidłowo i we właściwym czasie
celem zaproponowania dysponentowi. ogsługiwać pojazd wraz
z wyposażeniem;

Zag. 1
• znać terminy i zakresy prac obsługowych • uczestniczyć w prowadzonych przy

w pojeździe; pojeździe naprawach bieżących i
• znać terminy wymiany płynów płynów obsługiwaniach okresowych;
eksploatacyjnych we wszystkich • wykonywać drobne naprawy pojazdu
podzespołach przydzielonego pojazdu; przy użyciu posiadanych narzędzi i
• znać warunki gwaracji udzielonej na materiałów technicznych będących w
przydzielony pojazd i ściśle ich indywidualnym wyposażeniu pojazdu;
przestrzegać w toku eksploatacji pojazdu • sprawdzić stan techniczny pojazdu
w okresie gwarancyjnym; przed wyjazdem i przygotowanie go
do przewozu osób lub określonych
ładunków;
1

Zag. 1
• przybyć z pojazdem w ustalonym czasie • dopilnować właściwego

na wskazane miejsce rozmieszczenia przewożonych na
• w celu realizacji zadania transportowego pojeździe osób lub ładunku oraz
zgodnie z obowiązującymi przepisami i nieprzekraczanie obowiązujących
zasadami, oraz instruktażem i zapisami norm załadunku, a po załadowaniu
zawartymi w dokumentach podróży; pojazdu zamocowania ładunku,
• przestrzegać obowiązujących przepisów zamknięcia drzwi i ścian skrzyni
wynikających z: ładunkowej, zapięcia opończy i pasów
ustawy „Prawo o ruchu drogowym”, zabezpieczających, prawidłowego
przepisów o służbie wojskowej oznakowania przewożonego ładunku,
żołnierzy zawodowych, a w razie holowania przyczepy lub
niniejszych przepisów; innego sprzętu, właściwego ich
połączenia i zabezpieczenia;

Zag. 1
• zapewnić bezpieczeństwo własne, • umożliwić dokonanie kontroli pojazdu

przewożonych osób i ładunków; przez upoważnione organa kontroli
• zachować ostrożność, lub gdy ustawa drogowej, w tym udostępnić
„Prawo o ruchu drogowym” tego sprawdzenie dokumentów własnych
wymaga, szczególną ostrożność, unikać i pojazdu oraz jego stanu
wszelkiego działania (zaniechania), które technicznego;
mogłoby spowodować zagrożenie • wykonywać polecenia wydawane
bezpieczeństwa lub porządku ruchu przez organy kontroli drogowej oraz
drogowego, ruch ten może utrudnić lub na ich żądanie, w razie podejrzenia o
narazić kogokolwiek na szkodę; spożyciu alkoholu lub innego
podobnie działającego środka poddać
się badaniom koniecznym dla
ustalenia zawartości w organizmie
tych środków;
2

Zag. 1
• wykonywać polecenia dysponenta, które
• w przypadku przejazdu płatnymi
związane są z realizacją zadania
odcinakami autostrad, na których nie
transportowego;
obowiązują zwolnienia z opłat
• nie wykonywać poleceń sprzecznych z
pojazdów Sił Zbrojnych
obowiązującymi przepisami;
Rzeczypospolitej Polskiej poniesione
• utrzymywać czystość (mycie, sprzątanie)
opłaty z tego tytułu podlegają
pojazdu, w tym podczas dłuższego
rozliczeniu na ogólnych zasadach.
przejazdu służbowego, w oparciu o
Opłatę za przejazd autostradą rozlicza
jednostki zabezpieczające w miejscu
się na podstawie dokumentów
przejazdu służbowego, które posiadają
potwierdzających przejazd,
takie możliwości, lub w myjniach
wystawiony przez odpowiedniego
ogólnodostępnych. Poniesione opłaty z
operatora drogowego, dołączając do
tego tytułu podlegają rozliczeniu na
polecenia podróży służbowej
ogólnych zasadach w WOG/RBlog;
użytkownika pojazdu;

Zag. 1
• właściwie zabezpieczać pojazd,
• niezwłocznie po powrocie do
dokumenty kierowcy i pojazdu przed
jednostki wojskowej - poinformować
dostępem przez osoby nieuprawnione,
dyżurnego PSTech i przełożonego o
ich utratą, zniszczeniem lub
stwierdzonych podczas jazdy
uszkodzeniem;
niesprawnościach pojazdu, o
• garażować pojazd na terenie najbliższej
spowodowaniu lub
jednostki organizacyjnej resortu obrony
współuczestniczeniu w zdarzeniu
narodowej jeżeli warunki miejscowe na
drogowym, o przeprowadzeniu
to pozwalają, a w przypadku braku takiej
kontroli drogowej i jej wynikach;
instytucji, na parkingu lub placu
• wykonać czynności wchodzące w
hotelowym;
zakres obsługiwania bieżącego.
3

Zag. 1
Kierowcy pojazdu mechanicznego
przypadać co najmniej 0,5 m długości
zabrania się:
ławki), jak również umieszczenia obok
siebie osób lub ładunków w sposób
• spożywania alkoholu lub podobnie
ograniczający swobodę ruchów kierowcy
działających środków, zarówno przed,
lub utrudniający obserwację drogi;
jak i w czasie prowadzenia pojazdu;
• wszelkiego działania, które mogłoby
• dopuszczania do przekraczania
spowodować zagrożenie
dopuszczalnej ładowności pojazdu lub
bezpieczeństwa lub porządku ruchu
przewożenia większej ilości osób ponad
drogowego, ruch ten utrudnić albo w
ustaloną normę (dopuszczalną liczbę
związku z ruchem zakłócić spokój lub
osób przewożonych pojazdami
porządek publiczny oraz narazić
mechanicznymi ustala się przyjmując, że
kogokolwiek na szkodę;
na każdą przewożoną osobę powinno

Zag. 1
• wykorzystywania pojazdu mechanicznego • eksploatacji pojazdu bez ważnych

w celach niezwiązanych z realizowanym badań technicznych oraz z
zadaniem lub udzielonym zezwoleniem, przekroczoną normą obsługiwania
niezgodnie z przeznaczeniem lub okresowego.
zastosowaniem pojazdu;
4

Zag. 1
Obowiązki dysponenta pojazdu • Wyznaczonego dysponenta, któremu
mechanicznego: przydzielono pojazd mechaniczny,
• Dowódca jednostki wojskowej lub osoba wpisuje się do rozkazu wyjazdu (karty
upoważniona wydająca rozkaz (polecenie) pracy).
użycia pojazdu mechanicznego, ma • W czasie przejazdu dysponent
obowiązek wyznaczyć dysponenta, który powinien znajdować się w pojeździe,
jest odpowiedzialny za sposób użycia a jeżeli występuje kilka pojazdów
pojazdu. (kolumna) – w pierwszym
• Dysponent ma prawo przekazać z przydzielonych mu pojazdów.
dysponowanie pojazdem innym • Dopuszcza się wyznaczenie na
żołnierzom lub pracownikom RON, w celu dysponenta pojazdu mechanicznego
wykonania w ramach danej dyspozycji jego kierowcę. Decyduje o tym
poszczególnych przejazdów (zadań przełożony kierowcy od dowódcy
transportowych). plutonu wzwyż.

Zag. 1
• Jeżeli dysponent pojazdu nie jest w stanie, Do obowiązków dysponenta należy:
w czasie realizacji zadania służbowego,
wykonywać powierzonych mu  sprawdzenie czy kierowca wykonujący
obowiązków, to jego obowiązki przejmuje zadanie transportowe jest zdolny do
najwyższy stopniem (stanowiskiem kierowania pojazdem (czy jego
służbowym) żołnierz (pracownik RON), a w zachowanie wskazuje, że nie jest
przypadku jeżeli nie występuje taka wypoczęty lub jest chory, pod
możliwość – kierowca pojazdu. wpływem działania alkoholu lub
• Dysponent jest odpowiedzialny z tytułu innego podobnie działającego
nadzoru za sposób użycia pojazdu środka). W przypadku podejrzenia
mechanicznego. niezdolności powiadomienie
dyżurnego PSTech i oficera dyżurnego
JW.;
5

Zag. 1
 natychmiastowe reagowanie na wszelkie  potwierdzanie czytelnymi podpisami
przypadki nieprzestrzegania przez kierowcę wszystkich zapisów o charakterze
należytej ostrożności podczas jazdy, dyspozycji i poleceń umieszczonych w
naruszania przepisów, rozkazie wyjazdu (w tym stanu
w szczególności dopuszczalnej prędkości; licznika, miejsca i godziny zakończenia
 umożliwienie kierowcy przerwania jazdy pracy, przysługujących dodatków do
i skorzystanie z odpoczynku gdy poczuje się norm zużycia paliwa, awarii pojazdu,
on senny lub zmęczony; zdarzeń w czasie przejazdu, mających
 potwierdzenie w rozkazie wyjazdu, czasu wpływ na stan techniczny pojazdu).
pracy - użycia dodatkowych specjalistycznych
urządzeń zamontowanych na/w pojeździe
(np. żurawia, lemiesza, klimatyzacji,
ogrzewania itp.), dla których przysługują
dodatki do zasadniczej normy zużycia;

Zag. 1
• W razie niewłaściwego zachowania się odpowiednie uprawnienia do kierowania
kierowcy, nagminnego naruszania przez pojazdem może zastąpić kierowcę i
niego przepisów ruchu drogowego, a w doprowadzić pojazd do jednostki
szczególności powodowania zagrożenia wojskowej. Fakt ten osoba uprawniona
bezpieczeństwa, dysponent powinien potwierdza wpisem w rozkazie wyjazdu,
powiadomić o tym przełożonego, któremu określając stopień, imię i nazwisko oraz
kierowca podlega. datę, godzinę, miejsce i stan licznika
• W razie stwierdzenia, podczas dysponowania kilometrów przy jakim przyjęła pojazd.
pojazdem mechanicznym, że kierowca Ponowne przekazanie pojazdu
znajduje się w stanie nie pozwalającym na etatowemu kierowcy następuje na tych
dalsze kierowanie pojazdem, dysponent lub samych zasadach.
inna osoba, za jego zgodą, posiadająca
6

Zag. 1
• Jeżeli w pojeździe, którym kierowca nie • dopuszczania do powstania przesłanek
może kontynuować jazdy, nie ma osób mogących doprowadzić do pozostawienia
posiadających odpowiednie uprawnienia pojazdu niezabezpieczonego przed
do kierowania pojazdem, jazdę należy ewentualnym uruchomieniem przez osoby
przerwać i zwrócić się o pomoc do postronne, kradzieży pojazdu lub
jednostki wojskowej, z której pojazd przewożonego ładunku;
wydzielono. • przejmowania kierowania pojazdem, jeżeli
Dysponentowi zabrania się: nie posiada do tego stosownych
• wykorzystywania pojazdu mechanicznego uprawnień;
w celach niezwiązanych z realizowanym• wydawania poleceń sprzecznych z
zadaniem transportowym lub udzielonym przepisami dotyczącymi eksploatacji
zezwoleniem; pojazdów lub o ruchu drogowym.
Obowiązki użytkownika na szczeblu pododdziału w zakresie użytkowania SpW

Zag. 2
Użytkownik (żołnierz, pracownik wojska)

eksploatując SpW odpowiada za: • przestrzeganie częstotliwości
• znajomość budowy i zasad eksploatacji realizacji wymaganych obsługiwani
przydzielonego SpW, napraw, i meldowanie przełożonym o
• posiadanie umiejętności wykonywania konieczności ich wykonania,
obsługiwań i napraw powierzonego • sprawność techniczną i utrzymanie
SpW w wymaganym zakresie, przydzielonego SpW, jego
• posiadanie umiejętności ukompletowanie oraz wykonywanie
diagnozowania poprawności pracy wymaganych czynności, określonych
powierzonego SpW i podejmowanie w w instrukcji użytkowania lub innych
tym zakresie decyzji zapobiegających dokumentach zawieracjących zasady
awariom i zniszczeniom użytkowania i przechowywania SpW,
eksploatacyjnym,
7
Obowiązki użytkownika na szczeblu pododdziału w zakresie użytkowania SpW

Zag. 2
• prowadzenie indywidualnej • powstałe i zawinione szkody

dokumentacji eksploatacyjnej oraz wyrządzone w powierzonym mieniu
wypełnianie i rozliczanie dokumentów wojskowym.
eksploatacji,
• przestrzeganie obowiązujących
przepisów eksploatacji przydzielonego
SpW, bezpieczeństwa i higieny pracy,
przeciwpożarowych i ochrony
środowiska,
8
2/3 Ewidencja i rozliczanie pracy pojazdów i urządzeń mechanicznych
Rozkaz wyjazdu pojazdu i karta pracy urządzenia mechanicznego

Zag. 1
Ewidencja pracy pojazdów mechanicznych Dokumentami ewidencyjno-rozliczeniowymi

stanowi podstawę rozliczenia zużytych pracy pojazdów mechanicznych są:
limitów kilometrów (motogodzin), limitów
zużycia paliw płynnych, materiałów • „Plan eksploatacji i ewidencji pracy SpW w
eksploatacyjnych oraz sposobu jego JW …. na…..rok”;
wykorzystania. • rozkaz wyjazdu (karta pracy);
Za zgodne z przepisami i bieżące • karta usług technicznych (KUT);
prowadzenie ewidencji pracy pojazdów • dokumentacja eksploatacyjna pojazdu
mechanicznych na szczeblu pododdziału (sprzętu), książka pojazdu mechanicznego,
odpowiada dowódca pododdziału. dowód urządzenia, itp.

Zag. 1
Podstawowym dokumentem rozliczeniowym w instytucjach Resortu Obrony Narodowej

pracy pojazdu mechanicznego jest rozkaz zapotrzebowania zatwierdzają; uprawnione
wyjazdu (karta pracy), który wystawia się osoby funkcyjne, osoby odpowiedzialne za ich
oddzielnie na każdy użytkowany pojazd eksploatacje lub osoby odpowiedzialne za
(sprzęt). koordynacje przejazdów tymi pojazdami.
Rozkaz wyjazdu (kartę pracy) Rozkaz wyjazdu (karta pracy) jest
wystawia się na podstawie zapotrzebowania dokumentem, w którym prowa¬dzi się bieżącą
lub innych dokumentów, jak np: zeszyty ewidencję pracy. Stanowi on podstawę
planowanych i zgłoszonych wyjazdów, które rozliczenia przebiegu kilometrów
zatwierdza dowódca jednostki wojskowej lub (motogodzin) według poszczególnych
osoba przez niego upoważniona. W zamie¬rzeń, pracy urządzeń pokładowych
przypadku eksploatacji pojazdów (uzbrojenia) zamontowanych na pojeździe,
1

Zag. 1
zużycia materiałów eksploatacyjnych oraz Kierowca, pojazdu mechanicznego

innych czynności związanych z eksploatacją otrzymuje na używany pojazd (sprzęt) tylko
pojazdu (sprzętu). jeden rozkaz wyjazdu (kartę pracy). W
Rozkaz wyjazdu (kartę pracy) można przypadku jednoczesnego eksploatowania
wystawiać na okres do 6 dni. Okres ważności pojazdu i zamontowanego na nim urządzenia
rozkazu wyjazdu określa każdorazowo szef oraz holowania drugiego pojazdu (przyczepy)
służby czołgowo-samochodowej WOG lub również wystawia się tylko jeden rozkaz
osoba wyznaczona przez dowódcę jednostki wyjazdu (kartę pracy).
wojskowej.

Zag. 1
W przypadku zabezpieczania Dla urządzenia wchodzącego w

ćwiczeń, wizyt, obsługi lotnisk, realizacji zadań skład ukompletowania pojazdu
poza garnizonem w terminie przekraczającym mechanicznego, które zasilane jest z własnego
6 dni, dopuszcza się eksploatację SpW na zbiornika paliwa wystawia się kartę pracy.
jednym rozkazie wyjazdu (powyżej 6 dni) w W przypadku wystawienia rozkazu
celu wykonania określonego zadania lub wyjazdu (karty pracy) na okres kilku dni, dla
wystawienie większej liczby rozkazów wyjazdu pojazdu eksploatowanego codziennie, należy
(kart pracy) odpowiedniej dla czasu przestrzegać zasady prowadzenia na bieżąco
wykonywania zadań. ww. dokumentu oraz codziennego rozliczenia
pracy przez kierowcę.
2

Zag. 1
W razie konieczności umieszczenia Każdorazowe otrzymanie rozkazu

wielu wpisów do rozkazu wyjazdu (karty wyjazdu (karty pracy) kierowca potwierdza
pracy) należy dołączyć załącznik rozkazu podpisem na grzbiecie bloczka rozkazów
wyjazdu przeznaczony do dalszego wyjazdu lub w innym dokumencie (rejestrze).
prowadzenia ewidencji pracy pojazdu Następny rozkaz wyjazdu (kartę pracy) może
(sprzętu). W przypadku korzystania z być wydany kierowcy po zdaniu poprzedniego.
załącznika należy wpisać na nim serię W przypadku realizacji zadań poza
i numer rozkazu wyjazdu. garnizonem, w terminie przekraczającym 6
dni, po zdaniu poprzednich.

Zag. 1
Po zakończeniu użytkowania Wystawione w ciągu całego roku
pojazdu (sprzętu) kierowca pojazdu wpisuje kalendarzowego i rozliczone rozkazy wyjazdu
do rozkazu wyjazdu (kartę pracy) wszystkie (karty pracy) wraz z zezwoleniami
dane dotyczące pracy pojazdu (sprzętu) oraz przechowuje się w WOG przez okres dwóch
stwierdzone niesprawności. Dysponent po lat (kalendarzowych). Po upływie tego okresu
zakończeniu pracy pojazdu zobowiązany jest rozkazy wyjazdu (karty pracy) niszczy się
wpisać stan licznika, miejsce i czas komisyjnie. W tym celu komendant WOG
zakończenia pracy oraz stwierdzić rozkazem wyznacza komisję, która sporządza
własnoręcznym podpisem wiarygodność protokół zniszczenia, podając w nim liczbę
powyższych danych. zniszczonych rozkazów wyjazdu (pracy) od
serii i numeru do serii i numeru oraz za który
rok. Protokół zniszczenia rozkazów wyjazdu
(kart pracy) przechowuje się w aktach WOG.
3

Zag. 1
Rozkazy wyjazdów (karty pracy) kierowca odnotowuje w rozkazie wyjazdu,
pojazdów mechanicznych przechowuje podając miejscowość lub inne dane ustalające
się na PKT lub w pododdziałach zgodnie z miejsce na trasie jazdy, datę oraz stan licznika,
ustaleniami dowódcy jednostki, do czasu przy którym nastąpiło jego uszkodzenie.
przekazania do WOG. W przypadku utraty rozkazu wyjazdu
Wszystkie pojazdy mechaniczne (karty pracy) osoba, która rozkaz ten
powinny mieć sprawne, prawidłowo pobierała, zgłasza fakt zagubienia szefowi
działające liczniki przebiegu kilometrów. W służby czołgowo-samochodowej lub osobie
przypadku uszkodzenia licznika przebiegu upoważnionej. Po wyjaśnieniu okoliczności
kilometrów w czasie jazdy, pracę pojazdu zagubienia wystawia się duplikat zagubionego
rozlicza się, dodając do wskazań licznika ilość rozkazu wyjazdu (karty pracy).
przejechanych kilometrów lub
przepracowanych motogodzin od miejsca,
w którym nastąpiło jego uszkodzenie. Fakt ten

Zag. 1
Sprawdzenie poprawności
wypełnienia i rozliczenia rozkazów wyjazdu,
w tym naliczonych dodatków do NZ
potwierdza podpisem w rozkazie wyjazdu
dowódca pododdziału użytkującego sprzęt
lub wyznaczona przez niego w rozkazie
osoba. Na szczeblu WOG sprawdzeniu
podlega 100% rozkazów, w których
stwierdzono ponadnormatywne zużycie
paliwa oraz nie mniej niż 10 % rozkazów
wystawianych w danym miesiącu w ramach
wszystkich jednostek zaopatrywanych przez
WOG.
4
1.Przypadek zlecenia kierowcy odbycia przejazdu z innym żołnierzem
zawodowym lub pracownikiem wojska - wpisujemy w rozkazie wyjazdu
2/3 Ewidencja i rozliczanie pracy pojazdów i urządzeń
stopieńmechanicznych
i nazwisko nowego dysponenta, użytkownika,
2.Po wykonaniu zleconego zadania - wpis do rozkazu wyjazdu stanu

licznika pojazdu, miejsca , daty i czasu zwolnienia kierowcy oraz
stwierdzenie własnoręcznym czytelnym podpisem wiarygodności danych.
Wpisu tego dokonuje dysponent pojazdu lub na ich polecenie ostatni
użytkownik lub Dyżurna Służba.
3.Przypadek zlecenia samodzielnego wykonania zadania transportowego

przez kierowcę - dokonuje się wpisu w rozkazie wyjazdu (kierowca jedzie
sam).
4.Przypadek gdy żołnierzowi zawodowemu powierzono wykonywanie

zadań poza godzinami służbowymi i dysponent pojazdu lub dowódca
jednostki wojskowej zezwolił na odwiezienie wyżej wymienionego do
W celu ewidencji pracy kierowcy w kolumnie 11 i 12
domu samochodem dyżurnym.
rozkazu wyjazdu, kierowca dokonuje ewidencji czasu
pracy związanej z kierowaniem pojazdu. Dysponent 5.Wszystkie zapisy o charakterze dyspozycji i polecenia umieszczane w
pojazdu dokonując wpisu o zwolnieniu pojazdu rozkazach wyjazdu powinny zawierać stopień, imię i nazwisko oraz
stwierdza własnoręcznym podpisem także czas pracy czytelny podpis osoby dokonującej wpisu.
kierowcy.
2
1
4 3 5
3
5

W przypadku uszkodzenia w czasie eksploatacji
licznika kilometrów kierowca odnotowuje to
w rozkazie wyjazdu, podając trasę, miejsce gdzie
nastąpiło uszkodzenie oraz stan licznika, a osoba
dysponująca pojazdem zobowiązana jest fakt ten
potwierdzić własnoręcznym podpisem.
W dniu 16.09.08 r. o godz. 15.15 na ulicy Królewskiej przy stanie licznika 1018 nastąpiło nastąpiło uszkodzenie linki
licznika kilometrów. Płk . Jan Kowalski
W dniu 17.09.08 na ulicy Wiślanej rozplombowano apteczkę techniczną i wymieniono w poj. przepaloną żarówkę R2
40/45W. płk. Kazimierz Ryś
W miejscu tym dokonuje się także wpisów W przypadku rozplombowania apteczki technicznej
dotyczących pracy klimatyzacji i urządzeń w czasie eksploatacji pojazdu w celu wymiany
grzewczych, dla których przysługują dodatki do np. przepalonej żarówki kierowca dokonuje wpisu jak
zasadniczej normy zużycia paliwa. Obsługiwanie po powyżej, a d-ca pojazdu potwierdza ten fakt
użytkowaniu (PU) wykonuje kierowca a następnie własnoręcznym podpisem.
dokonuje stosownego wpisu w rozkazie wyjazdu
5
Zasadnicza norma zużycia (ZNZ)

Zag. 2
ZASADNICZA NORMA ZUŻYCIA PALIWA W przypadku braku

(ZNZ) - jest to ściśle określona jego ilość, zasadniczej normy zużycia dla danego
przewidziana do zużycia przez silnik pojazdu sprzętu, lub konieczności korekty tej
mechanicznego lub agregat w średnich normy, użytkownik sprzętu składa drogą
warunkach na przejechanie 100 km lub służbową do dowódcy oddziału
przepracowanie jednej motogodziny. gospodarczego wniosek o
przeprowadzenie badania zużycia mps
wraz z stosowną analizą efektywności
zużycia paliw.

Zag. 2
Dowódca OG, powołuje rozkazem W przypadku występowania

Komisję Roboczą Normowania Zużycia MPS, w OG pojedynczego egzemplarza
w skład, której wchodzą przedstawiciele sprzętu dopuszcza się dokonanie oceny
służby MPS, przedstawiciele użytkownika zużycia mps na podstawie wyników
sprzętu oraz, w miarę potrzeb, inne osoby uzyskanych z badań tego egzemplarza.
funkcyjne.
Komisja Robocza analizuje dane o
zużyciu mps w zgłoszonym do badania
sprzęcie i przeprowadza badanie zużycia
mps na wybranych przez siebie (minimum
dwóch) reprezentatywnych egzemplarzach
tego sprzętu.
6

Zag. 2
Podczas przeprowadzenia badań • wybrany odcinek drogi powinien mieć
zużycia paliwa Komisja Robocza dokonuje długość minimum 100 km – dla
prób trakcyjnych, z uwzględnieniem kołowych pojazdów samochodowych i
następujących zasad: 50 km - dla pojazdów gąsienicowych;
• badania należy przeprowadzić na Agregaty badane na zużycie

sprzęcie technicznie sprawnym, w paliwa powinny pracować w okresie 1÷3
średnich warunkach eksploatacyjnych; motogodzin.
• jazdę próbną zaczyna się i kończy w tym Normy zużycia mps przez
samym miejscu; technikę naziemną ustalane są na
podstawie wyników doświadczalnego
badania średniego zużycia mps w
warunkach eksploatacji typowych dla
danego sprzętu.

Zag. 2
NORMATYWNE ZUŻYCIE PALIWA (NZ) gdzie :
zwane dalej „normą zużycia" - jest to ilość NZ - norma zużycia paliwa , dm3;
paliwa, którą przewiduje się zużyć przez ZNZ - zasadnicza norma zużycia paliwa ,
pojazd mechaniczny, agregat do przebycia dm3/100 km ;
lub przepracowania określonej liczby km - liczba kilometrów.
kilometrów lub motogodzin w średnich NZ=ZNZmtg,dm3
warunkach. Oblicza się w/g wzoru: NZ - norma zużycia paliwa , dm3;
ZNZ - zasadnicza norma zużycia paliwa ,
𝒁𝑵𝒁∗𝒌𝒎 dm3/1mtg ;
NZ= 𝒅𝒎𝟑
𝟏𝟎𝟎
mtg - liczba motogodzin.
7

Zag. 2
Podstawą do rozliczania zużytego paliwa w • zasadnicze normy zużycia na 1
trakcie eksploatacji sprzętu motogodzinę pracy silnika pod
naziemnego są: obciążeniem i na biegu jałowym - dla
• zasadnicze normy zużycia na 100 km - sprzętu, którego praca liczona jest
dla sprzętu, którego praca liczona jest wyłącznie w motogodzinach (nie
wyłącznie w kilometrach (pojazdy posiadającego licznika kilometrów);
mechaniczne wyposażone w liczniki
kilometrów, nie posiadające urządzeń • zasadnicze normy zużycia na 100 km
specjalnych napędzanych silnikiem przebiegu i zasadnicze normy zużycia
spalinowym); na jedną motogodzinę pracy silnika –
dla sprzętu, którego praca liczona jest
w kilometrach i w motogodzinach.

Zag. 2
Paliwo zużyte na wykonanie pracy Zużycie paliwa na jedną
liczonej w motogodzinach (czasowe motogodzinę pracy silnika w takich
oświetlanie terenu w czasie ćwiczeń wypadkach nie może przekraczać zużycia
taktycznych i szkoleniowych, ładowanie na 10 km przebiegu w razie pracy na
akumulatorów itp.) przez pojazdy biegu jałowym lub 25 km przebiegu w
mechaniczne, dla których w tabelach norm razie pracy pod obciążeniem.
zużycia materiałów pędnych nie określono Podstawą do rozliczania
norm zużycia na jedną motogodzinę pracy zużytych paliw jest w tym wypadku
silnika, rozlicza się według zasadniczej rozkaz wyjazdu (pracy) lub karta pracy
normy zużycia na 100 km przebiegu. sprzętu, w którym użytkownik pojazdu
stwierdza konieczność wykorzystania
pojazdu do wymienionych celów,
potwierdzając dane o eksploatacji
własnym podpisem.
8
Dodatki MPS.
Zag. 3
W zależności od warunków pracy DODATEK DE stosuje się do wszystkich
i przeznaczenia sprzętu naziemnego zezwala się grup sprzętu naziemnego z wyjątkiem
stosować do norm zużycia paliwa jeden lub agregatów.
kilka niżej wymienionych dodatków: Dodatek eksploatacyjny (DE) dolicza się
• dodatek eksploatacyjny (DE); w wysokości:
• dodatek za jazdę w trudnych warunkach -do 20 % w okresie od 01.04. do 31.10.;
teren.(DD); -do 25% w okresie od 01.11 do 31.03.;
• dodatek za holowanie (DH); -do 30% w uzasadnionych przypadkach .
• dodatek szkoleniowy (DS).
Dodatki MPS.
Zag. 3
Podstawą rozliczenia jest zaakceptowany przez Po akceptacji wniosku w rozkazie
dowódcę jw/jb umotywowany wniosek, wyjazdu umieścić adnotację: „Rozliczono
podający każdorazowo: zgodnie z decyzją dowódcy….. z
• typ pojazdu, dnia ……”.
• numer rejestracyjny,
• odpowiadający temu pojazdowi rozkaz
wyjazdu,
• liczbę przejechanych kilometrów,
• zużycie paliwa faktyczne i według normy
zasadniczej,
• warunki pracy wykonywania zadania,
powodujące zwiększone zużycie.
9
Dodatki MPS.
Zag. 3
DODATEK ZA JAZDĘ W TRUDNYCH • do 60% w razie jazdy w trudnych
WARUNKACH TERENOWYCH (DD)stosuje się do warunkach terenowych (np.: po
motocykli, pojazdów czterokołowych, bezdrożach, po polach ornych,
samochodów i kołowych transporterów głębokich śniegach, mokradłach,
opancerzonych różnych typów, nie stosuje się roztopach i piaskach). Dodatek ten
natomiast do pozostałych grup sprzętu; zezwala się stosować na ćwiczeniach
• do 20 % w przypadku jazdy po drogach taktycznych i szkoleniowych, w razie
gruntowych, trawiastych oraz pokrytych wykonywania prac związanych z
warstwą śniegu, lub błota pośniegowego; likwidacją skutków awarii, katastrof,
• do 25% w czasie jazdy samochodów klęsk żywiołowych, ekologicznych,
pożarniczych po terenie jednostki w oczyszczania terenu z przedmiotów
ramach szkolenia straży pożarnej oraz akcji wybuchowych i niebezpiecznych,
gaśniczych; prowadzenia monitorowania skażeń,
Dodatki MPS.
Zag. 3
• maksymalnie do 120% - w przypadku
udzielania pomocy poszkodowanym
eksploatacji SpW w wyjątkowo
katastrofach lotniczych i morskich oraz podczas trudnych warunkach terenowych i
szkolenia z musztry w ruchu na placu ćwiczeń atmosferycznych przy wykonywaniu
(wskakiwanie i zeskakiwanie z samochodów przy wymienionych zadań, w których 60%
prędkości 5-10 km/h). dodatku do normy zużycia jest
niewystarczające.
Podstawą przyznania dodatku w wysokości 60 % Podstawą rozliczenia, zgodnie z powyższą
jest rozkaz dzienny dowódcy jw/jb lub zasadą, zużytych paliw jest
samodzielnie działającego zgrupowania w zaakceptowany przez dowódcę wyższego
terenie, podający każdorazowo liczbę pojazdów szczebla, przełożonego umotywowany
(według numerów rejestracyjnych) oraz
wniosek dowódcy jw/jb, podający
właściwą klasyfikację terenu, po którym każdorazowo typy pojazdów i ich numery
odbywała się jazda; rejestracyjne, odpowiadające tym
pojazdom rozkazy wyjazdu, liczbę
10
Dodatki MPS.
Zag. 3
przejechanych przez każdy pojazd kilometrów, w wyjątkowo trudnych warunkach,
zużycie paliwa faktyczne i według normy szczegółowe omówienie warunków
zasadniczej, rodzaje i wielkość zastosowanych działania, okoliczności i formy nadzorowania
dodatków, sumaryczne normatywne zużycie pracy pojazdów; po akceptacji wniosku w
paliwa, wielkość ponadnormatywnego zużycia rozkazach wyjazdów umieścić adnotację:
paliwa, a ponadto podstawę i datę działania „Rozliczono zgodnie z decyzją dowódcy….z
dnia...
Dodatki MPS.
Zag. 3
DODATEK ZA HOLOWANIE (DH) dodatek za • o 3 % dla samochodu, który może
holowanie stosuje się do samochodów oraz holować maksymalnie ładunek o
traktorów kołowych wszystkich typów, nie wadze do 20 ton, łącznie z wagą
stosuje się natomiast do pozostałych grup przyczepy;
sprzętu. • o 2,5 % dla samochodu, który może
holować ładunek o wadze do 30 ton
W razie holowania przez samochody łącznie z wagą przyczepy;
przyczep, dział, samochodów lub samolotów, • o 2 % dla samochodu, który może
normę zużycia zwiększa się na każdą holowaną holować ładunek o wadze powyżej 30
tonę, łącznie z wagą przyczepy; ton łącznie z wagą przyczepy.
• o 6 % dla samochodu, który może holować
maksymalnie ładunek o wadze do 10 ton
łącznie z wagą przyczepy;
11
Dodatki MPS.
Zag. 3
W razie holowania ciągnika
W razie holowania w trudnym terenie, gąsienicowego lub czołgu (działa
dodatek DD oblicza się od normy powiększonej pancernego, pojazdu na podwoziu
o dodatek za holowanie. gąsienicowym) przez inny ciągnik
gąsienicowy, czołg lub pojazd na
podwoziu gąsienicowym, normę zużycia
przez ciągnik holujący można zwiększyć
do 70 %.
Dodatki MPS.
Zag. 3
DODATEK SZKOLENIOWY (DS) stosuje się: • do 20 % - podczas eksploatacji

pojazdów kołowych w celu
• do 40 % wyłącznie do samochodów - doszkalania kierowców. Podstawą
podczas budowy linii telegraficzno- jest program szkolenia zatwierdzony
telefonicznej oraz podczas rozwijania i przez dowódcę jw oraz w razie
zwijania rurociągów polowych; eksploatacji ciągników
gąsienicowych i traktorów kołowych
• do 40 % - w razie eksploatacji czołgów, dział na zorganizowanych kursach
pancernych lub transporterów kierowców.
opancerzonych na podwoziu gąsienicowym
podczas nauki jazdy oraz nauki strzelania
(szkoły ognia) organizowanych przez ośrodki
szkolenia.
12
Dodatki MPS.
Zag. 3
• do 20 % - podczas eksploatacji pojazdów • do 40 % - w razie eksploatacji czołgów,

kołowych w celu doszkalania kierowców. dział pancernych lub transporterów
Podstawą jest program szkolenia opancerzonych na podwoziu
zatwierdzony przez dowódcę jw oraz w razie gąsienicowym podczas nauki jazdy
eksploatacji ciągników gąsienicowych i oraz nauki strzelania (szkoły ognia)
traktorów kołowych na zorganizowanych organizowanych przez ośrodki
kursach kierowców; szkolenia.
13
Temat 3/1: Zasady postępowania z odpadami i substancjami uznanymi
za niebezpieczne.
Postępowanie z odpadami i substancjami uznanymi za niebezpieczne
Zag. 1
Ekologia (gr. oíkos (οἶκος) + -logia (-λογία) = dom (stosunki życiowe) + nauka) –
nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody, zajmująca się badaniem
oddziaływań pomiędzy organizmami a ich środowiskiem oraz wzajemnie między
tymi organizmami.
Ochrona środowiska – całokształt działań (także zaniechanie działań) mających

na celu właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników
środowiska naturalnego, zarówno jego składników abiotycznych, jak i żywych
(ochrona przyrody). Nauka o ochronie środowiska to sozologia.

za niebezpieczne.
Zag. 1
Zanieczyszczenie środowiska — stan środowiska wynikający z wprowadzania do

powietrza, wody lub gruntu, substancji stałych, ciekłych lub gazowych lub energii
w takich ilościach i takim składzie, że może to ujemnie wpływać na zdrowie
człowieka, przyrodę ożywioną, klimat, glebę, wodę lub powodować inne
niekorzystne zmiany, np. korozję metali.
Odpady niebezpieczne to odpady, które ze względu na swe pochodzenie, skład

chemiczny, biologiczny i inne właściwości lub okoliczności stanowią zagrożenie
dla życia, zdrowia ludzkiego lub środowiska naturalnego.
1
za niebezpieczne.
Zag. 1
Gospodarowanie odpadami – rozumie się przez to zbieranie, transport,

przetwarzanie odpadów, łącznie z nadzorem nad tego rodzaju działaniami, jak
również późniejsze postępowanie z miejscami unieszkodliwiania odpadów oraz
działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów lub pośrednika
w obrocie odpadami.

za niebezpieczne.
Zag. 1
2
za niebezpieczne.
Zag. 1
Pojęcie odpadów jest różnie definiowane. Przez odpady rozumie się wszystkie
przedmioty oraz substancje stałe, a także nie będące ściekami substancje ciekłe
powstałe w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej lub bytowania
człowieka i nieprzydatne w miejscu lub czasie, w którym powstały; za odpady
uważa się również osady ściekowe.
Odpady niebezpieczne określa się jako odpady, które ze względu na swoje

pochodzenie, skład chemiczny, biologiczny, inne właściwości i okoliczności
stanowiące zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi albo dla środowiska.

za niebezpieczne.
Zag. 1
Wyróżnia się następujące sposoby gospodarowania odpadami:

 redukcja „u źródła”, polegająca na zapobieganiu wytwarzania odpadów oraz na
zmniejszaniu ich ilości podczas procesów technologicznych;
 recykling, obejmujący powtórne stosowanie odpadów do celów pierwotnych lub innych
(np. jako źródło energii), odzyskiwanie materiałów (składników odpadów) i usuwanie
zanieczyszczeń z odpadów (regenerowanie), a ponadto – przerabianie odpadów w celu
spełnienia wymogów wynikających z przyszłego korzystnego zużywania;
 niszczenie (utylizacja) polegające na przetwarzaniu odpadów w substancji mniej
szkodliwe dla środowiska;
 izolowanie, polegające na bezpiecznym składowaniu odpadów, które uniemożliwia
oddziaływania na środowisko;
 rozcieńczanie, polegające na kontrolowanym wprowadzaniu odpadów do środowiska
naturalnego lub sztucznego (z wyjątkiem bezpiecznego składowania).
3
za niebezpieczne.
Zag. 1
W dziedzinie gospodarowania odpadami coraz częściej funkcjonuje pojęcie ekologistyka –

logistyka ochrony środowiska, zajmująca się przede wszystkim organizowaniem łańcucha
usuwania odpadów.
Ekologistyka odpadów jest terminem opisującym zintegrowany proces, który:
 opiera się na koncepcji zarządzania recyrkulacyjnymi przepływami odpadów (stałych,
ciekłych i gazowych) oraz sprzężonych z nimi informacji;
 zapewnia gotowość i zdolność organizacyjną unieszkodliwiania oraz recyklingu odpadów
według przyjętych zasad technicznych i procesowych, spełniających (wymogi normalizacyjne
i prawne ochrony środowiska);
 umożliwia podejmowanie technicznych i organizacyjnych decyzji w kierunku zmniejszenia
(minimalizacji) tych negatywnych skutków oddziaływania na środowisko, które towarzyszą
łańcuchom dostaw zaopatrzeniowych, produkcyjnych, dystrybucyjnych i serwisowych
w gospodarce.

za niebezpieczne.
Zag. 1
Proces zagospodarowania odpadów tworzy obieg zamknięty, który nazywa się procesem
recyrkulacji. Źródłem generowania odpadów jest sfera produkcji i sfera konsumpcji
(użytkowania) dóbr. Odpady są zbierane i sortowane (jeżeli nie zostały posortowane podczas
zbierania), a następnie gromadzone. Punkty gromadzenia odpadów są wyposażone
w specjalne pojemniki lub urządzenia do składowania. Następnie odpady transportowane są
do zakładów przeróbki wstępnej, a następnie wtórnej i finalnej celem ich unieszkodliwiania
lub likwidacji (utylizacji). W procesach przeróbki odpadów odzyskuje się surowce wtórne oraz
energię, które ponownie dostarczane są do sfery produkcji lub sfery konsumpcji. Pewne
rodzaje materiałów odpadowych z sfery produkcji, sfery konsumpcji oraz zakładów przeróbki
odpadów są deponowane na wysypiskach w sposób spełniający wymogi ochrony środowiska.
4
za niebezpieczne.
Zag. 1
ŹRÓDŁA GENEROWANIA ODPADÓW
SFERA SFERA
PRODUKCJI KONSUMPCJI
(UŻYTKOWANIA
)
WYSYPISKO
ODPADÓW
ZAKŁAD PUNKTY
PRZERÓBKI GROMADZENIA
ODPADÓW ODPADÓW

za niebezpieczne.
Zag. 1
Do podstawowych zadań logistycznego systemu recyrkulacji odpadów należy:
 gromadzenie i okresowe składowanie odpadów;

 transport i przeładunki odpadów;
 zaopatrywanie sfery procesów przeróbczych w odpady;
 dystrybucja surowców wtórnych i energii odzyskanych w procesach przeróbki odpadów;
 transport materiałów odpadowych na wysypiska;
 eksploatacja maszyn i urządzeń stosowanych w procesach recyrkulacji odpadów;
 wybór lokalizacji gromadzenia odpadów i materiałów odpadowych.
5
za niebezpieczne.
Zag. 1
odzysk
Proces postępowania z odpadami:
u źródła
gromadzenie składowanie
przeładunek transport
transport kompostowanie
spalanie
Procesy transport składowanie
wstępne odpadów
- sortowanie piroliza przeróbki
- mycie
- rozdrabnianie przeróbka na
- prasowanie paliwo stałe
transport
- brykietowanie
surowców nawrót do
wytwarzanie
biogazu wtórnych i procesów
odzyskiwanej produkcji i
energii konsumpcji
odzysk metali

za niebezpieczne.
Zag. 1
Postępowanie z odpadami niebezpiecznymi
1. Zakazuje się mieszania odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów, mieszania odpadów niebezpiecznych
z odpadami innymi niż niebezpieczne, a także mieszania odpadów niebezpiecznych z substancjami,
materiałami lub przedmiotami, w tym rozcieńczania substancji niebezpiecznych.
2. Dopuszcza się mieszanie odpadów niebezpiecznych różnych rodzajów, mieszanie odpadów niebezpiecznych
z odpadami innymi niż niebezpieczne, a także mieszanie odpadów niebezpiecznych z substancjami,
materiałami lub przedmiotami, jeżeli ich zmieszanie służy poprawie bezpieczeństwa procesów przetwarzania
odpadów powstałych po zmieszaniu i jeżeli w wyniku prowadzenia tych procesów nie nastąpi wzrost
zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska.
3. W przypadku gdy odpady niebezpieczne uległy zmieszaniu z innymi odpadami, substancjami, materiałami lub
przedmiotami, rozdziela się je, jeżeli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
1) w procesie przetwarzania odpadów powstałych po rozdzieleniu nastąpi ograniczenie zagrożenia dla życia
i zdrowia ludzi lub środowiska;
2) jest to technicznie możliwe i ekonomicznie uzasadnione.
6
za niebezpieczne.
Zag. 1
Szczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych

Spośród odpadów niebezpiecznych można wyróżnić grupy odpadów wymagające
szczególnych zasad postępowania. Do odpadów tych należą:
1. odpady zawierające PCB,

2. oleje odpadowe,
3. baterie i akumulatory,
4. odpady zawierające azbest,
5. pestycydy,
6. zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, wycofane z eksploatacji.

za niebezpieczne.
Środki ostrożności podczas postępowania z odpadami i substancjami uznanymi
Zag. 2 za niebezpieczne.
Metody utylizacji odpadów niebezpiecznych:

1. Składowanie:
• Składowiska podziemne, nadpoziomowe i podpoziomowe;
• Zbiorniki otwarte;
• Baseny;
• Zbiorniki zamknięte;
• Mogilniki.
2. Spalanie.
7
za niebezpieczne.
Składowiska podziemne, nadpoziomowe i podpoziomowe
Mogą być lokalizowane w nieczynnych wyrobiskach kopalni lub

naturalnych pęknięciach skalnych, jaskiniach itp. Powszechnie uważa się, że
najkorzystniejsze warunki do lokalizacji takich składowisk mają kopalnie soli.
Szczególnie ważne przy tworzeniu tego typu miejsc jest zapewnienie, że
warunki hydrologiczne są właściwe i nie powodują infiltracji odpadów przez
wody podziemne. Składowiska podpoziomowe mogą być lokalizowane w
naturalnych zagłębieniach terenu, w starych wyrobiskach, żwirowniach itp.

za niebezpieczne.
Zbiorniki otwarte
Przeznaczone są zazwyczaj do deponowania odpadów stałych. Odpady, które

mogą emitować zanieczyszczenia do atmosfery, można składować w boksach,
o ile są one umieszczone w szczelnych pojemnikach. Zbiorniki otwarte muszą być
zaopatrzone w system odprowadzenia wód nadosadowych do oczyszczalni
ścieków. Boksy izoluje się od gruntu specjalnymi wykładzinami
z nieprzepuszczalnych materiałów.
8
za niebezpieczne.
Baseny
Są to zbiorniki otwarte, w których składuje się płynne lub półpłynne odpady.

Wykonane są zazwyczaj z betonu, cegły lub nieprzepuszczalnego podłoża
naturalnego (np. glin). Dodatkowo do uszczelnienia basenów stosowane są folie
i wykładziny uszczelniające. Powinny one być wyposażone w system
odprowadzania (do oczyszczalni ścieków) wód nadosadowych. W basenach nie
mogą być deponowane odpady, z których wydobywają się gazy zagrażające
czystości powietrza.

za niebezpieczne.
Zbiorniki zamknięte
Składuje się w nich odpady, które muszą być całkowicie odizolowane od

środowiska. Wykonane są zazwyczaj z betonu lub stali. Często dodatkowo stosuje się
w nich uszczelnienie wykładziną lub folią albo podwójną ścianę zbiornika, co
powinno uniemożliwić przedostanie się odpadu do środowiska w wyniku awarii
zbiornika.
9
za niebezpieczne.
Mogilniki
Są to podziemne zbiorniki, służące do deponowania odpadów

niebezpiecznych w sposób, który uniemożliwia ich kontakt ze środowiskiem.
Wykonane mogą być z betonu, kręgów betonowych lub stali. Powinny być
wyposażone w szczelne pokrywy, wykonane z betonu lub żeliwa. Wewnątrz mogilniki
powinny mieć dodatkowe uszczelnienie ścian i boków. Wykładzina do uszczelniania
powinna być odporna na chemiczne oddziaływanie kwasów. W mogilnikach odpady
składowane są luzem lub w opakowaniach.

za niebezpieczne.
Metody termicznego przetwarzania odpadów - w tym odpadów niebezpiecznych

1. Piroliza i dopalenie gazów pirolitycznych.
2. Spalenie w piecu obrotowym z dopaleniem spalin w termoreaktorze.
3. Spalanie odpadów w piecu z paleniskiem rusztowym stałym lub ruchomym.
4. Współspalanie w piecach cementowych.
5. Współspalanie w urządzeniach energetycznych.
6. Spalanie w piecach fluidalnych.
7. Termiczne niszczenie w urządzeniach mikrofalowych.
8. Termiczne niszczenie w plazmie.
10
za niebezpieczne.
Reasumując.
Odpady niebezpieczne powinny być składowane w sposób
zapewniający całkowitą izolację odpadów od środowiska
przyrodniczego. Ich izolacja powinna być tak zaplanowana, aby
zapewniała jak najmniejsze szkody w środowisku, nawet
w sytuacjach awaryjnych.
11
Temat 3/2: Ochrona środowiska podczas realizacji zadań.
Specyfika ochrony środowiska w rejonie ćwiczeń jednostek wojskowych.

Zag. 1
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZYRODNICZA TERENÓW UŻYTKOWANYCH PRZEZ WOJSKO.

Poligony , którymi dysponują Siły Zbrojne RP są bardzo zróżnicowane zarówno pod względem
obszarowym, jak i krajobrazowym. Największe zajmują obszar nawet kilkudziesięciu tysięcy
hektarów. W zależności od rodzaju sił zbrojnych oraz wymagań szkoleniowych poszczególnych
jednostek wojskowych, poligony są usytuowane na terenie całego kraju, począwszy od
terenów plaży i wydm nadmorskich poprzez tereny górskie i wyżynne, podmokłe, bagienne
po obszary nizinne otwarte i leśne. Różnorodność terenu wiąże się z tym, iż na terenie
poligonów występuje wiele gatunków fauny i flory. Gleba to przede wszystkim teren
piaszczysty, często o bardzo niskiej klasie.

Zag. 1
Szkoleni żołnierze przed przystąpieniem do ćwiczeń powinni zostać w ramach instruktarzu

zapoznaniu z zasadami postępowania na terenie poligonu w związku z ograniczeniami
wynikającymi z ochrony zwierząt oraz roślin. Dlatego w literaturze przedmiotu zaleca się by
do każdego ćwiczenia z wojskami sporządzany był uszczegółowiony „Plan środowiska
naturalnego w ćwiczeniu”, stanowiący podstawę do udzielenia instruktarzu ćwiczącym”
1

Zag. 1
W celu zabezpieczenia gleby, wody i powietrza przed zanieczyszczeniem odpadami

niebezpiecznymi i ropopochodnymi Komenda Poligonu realizuje w formie
podpisanych umów:
• utylizację odpadów niebezpiecznych,
• odbiór zużytych świetlówek i lamp rtęciowych,
• zagospodarowanie przepracowanych olejów silnikowych,
• utylizację tłuszczy z oczyszczalni ścieków,
• odbiór odpadów medycznych,
• odbiór śmieci komunalnych.

Zag. 1
Uprawnienia komendanta poligonu w stosunku do ćwiczących wojsk w zakresie ochrony środowiska są następujące:
 przerywanie ćwiczeń w razie naruszenia warunków bezpieczeństwa oraz powstania zagrożenia ekologicznego i
pożarowego;
 ustalenie z dowódcami ćwiczących wojsk rejonów wyłączonych ze szkolenia ze względu na ochronę środowiska;
 precyzyjne określenie granic pól roboczych;
 ścisłe określenie rejonów do wykonywania prac fortyfikacyjnych oraz wyegzekwowanie ich likwidacji po
ćwiczeniach;
 określenie dróg dla pojazdów gąsienicowych i kołowych;
 egzekwowanie od ćwiczących wojsk usunięcia szkód materialnych i naprawy szkód ekologicznych;
 usuwanie przyczyn zagrażających środowisku oraz zapobieganie działaniom wojsk wpływającym na niekorzystne
przeobrażenia środowiska;
 zapewnienie sprawnego funkcjonowania urządzeń chroniących środowisko;
 w porozumieniu z administracją leśną wyznaczanie obozowisk i miejsc na doraźne biwakowanie wojsk oraz
właściwe ich zaopatrywanie w wodę, a także gromadzenie odpadów i odprowadzanie ścieków;
 egzekwowanie od ćwiczących ochrony przeciwpożarowej obszarów leśnych oraz organizacja ochrony
przeciwpożarowej w granicach poligonu;
 współdziałanie z administracją leśną w egzekwowaniu szkód
2

Zag. 1
Zagrożenia dla środowiska naturalnego powstające podczas szkolenia poligonowego

Zag. 1
Zagrożenia dla środowiska naturalnego powstające w wyniku wypadków
3
Zasady postępowania minimalizujące degradację środowiska.

Zag. 2
Środowisko i jego ochrona obejmuje:
• chronione elementy przyrody i krajobrazu znajdujące się na poligonie oraz

w jego pobliżu,
• elementy przyrody cenne pod względem przyrodniczym, a wrażliwe na

oddziaływanie techniki wojskowej.

Zag. 2
Wskazówki, które pomogą dbać o powierzchnię ziemi w czasie ćwiczeń:

1. O ile to możliwe należy korzystaj z ulic, i utwardzonych dróg.
2. Należy ograniczyć wjeżdżanie w zarośla, krzaki i zagajniki.
3. Należy unikać przejeżdżania przez otwarte systemy korzeniowe.
4. Należy omijać wydmy i skarpy.
5. W czasie złej pogody, mokrym podłożu, należy starać się prowadzić pojazd w taki
sposób aby każda koleina była wykorzystana najmniejszą ilość razy (nie będzie
ona wtedy głęboka).
6. W czasie prowadzenia pojazdu kołowego lub gąsiennicowego:
• Zaleca się jechać powoli;
• Przyśpieszanie i zwalnianie z „wyczuciem” (powoli i równomiernie);
• Należy unikać gwałtownego skręcania.
4

Zag. 2
Wskazówki, które pomogą ograniczać zanieczyszczenie powietrza.

Sposoby ograniczania poboru paliwa:
• prawidłowa regulacja gaźnika;
• sprawność aparatury wtryskowej;
• brak zanieczyszczeń w układzie wydechowym;
• brak przecieków na złączach przewodów paliwowych;
• odpowiednie ustawienie zespołu;
• pamiętaj o utrzymywaniu odpowiedniego ciśnienia w ogumieniu;
• pamiętaj, że zużycie paliwa jest najkorzystniejsze, gdy silnik pracuje w zakresie 60-
70% jego prędkości maksymalnej;
• im bardziej załadowany pojazd tym więcej zużywa paliwa.

Zag. 2
Wskazówki, które pomogą dbać o środowisko wodne w czasie odbywania

służby wojskowej:
• Prace techniczne takie jak: wymiana oleju silnikowego, płynu hamulcowego
lub chłodniczego, tankowania powinny być wykonywane jedynie w miejscach
do tego wyznaczonych.
• Nie wolno dopuszczać do rozlania paliwa.
• Zużyte oleje i smary należy przechowywać w odpowiednio oznakowanych
zbiornikach.
• Czyszczenie pojazdów i sprzętu należy przeprowadzać jedynie w specjalnie
do tego celu przeznaczonych myjniach.
• Nie wolno wylewać pozostałości po farbach i lakierach do kanalizacji.
5

Zag. 2
Do najważniejszych zaleceń związanych z ochroną środowiska podczas eksploatacji
pojazdów wojskowych w warunkach poligonowych należą:

Zag. 2
6
Sposoby postępowania minimalizujące negatywny wpływ na środowisko

Zag. 3 naturalne.
Przyczyny nadmiernego zużycia paliwa:

Zag. 3 naturalne.
Czynniki prowadzące do zmniejszenia zużycia paliwa:
7

Zag. 3 naturalne.
Ubocznym efektem procesu eksploatacji pojazdów wojskowych są powstające

Zag. 3 naturalne.
Przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska naturalnego podczas eksploatacji pojazdów

wojskowych:
8

Zag. 3 naturalne.

Zag. 3 naturalne.
Zasady postępowania z odpadami
9

Zag. 3 naturalne.
W celu ograniczenia możliwości przedostania się płynów eksploatacyjnych do

środowiska należy przestrzegać następujących zasad:

Zag. 3 naturalne.
10

Zag. 3 naturalne.
Pięć zasad żołnierza chroniącego środowisko:
1. Musiałeś zniszczyć fragment przyrody - zrekompensuj jej to naprawiając szkodę lub

przywracając zieleń w innym miejscu.
2. Nie porzucaj zbędnych przedmiotów, materiałów i odpadków - przyroda poradzi sobie
tylko z niewielką ilością resztek organicznych.
3. Nie zrywaj napotkanych dziko rosnących owoców, kwiatów, grzybów - zwierzęta mają
do nich większe prawo.
4. Dostrzeżesz zagrożenie środowiska - zgłoś je, a nieświadomego niszczyciela poucz.
5. Bądź wzorem szacunku dla swego i cudzego zdrowia oraz przyrody - nie dym, nie
depcz, nie hałasuj, obserwuj, podziwiaj, chroń.
11

ZLog - T1.1-Scalone

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ZLog - T1.1-Scalone

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Temat 1/1.

Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Zasada gospodarności - wyraża się w dążeniu z jednej strony do minimalizacji nakładów

Zasada celowości - wyraża się w ukierunkowaniu pracy wszystkich pionów funkcyjnych

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Zasada koncentracji wysiłku - wskazuje na konieczność określania w każdej sytuacji

Zasada bezpieczeństwa - wyraża się w tym, że procesy logistyczne powinny być

Zasada jedności dowodzenia - wyraża się nie tylko w bezpośrednim uczestnictwie

Zasada harmonii - wyraża się w konieczności bilansowania potrzeb logistycznych

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Zasada elastyczności zarządzania - wyraża się w umiejętności reagowania szefów

Zasada optymalizacji wielkości zapasów - wyraża się w utrzymywaniu w oddziałach,

Zasada ograniczonej samowystarczalności - zaopatrzeniowej określa sposób

Zasada ubezpieczenia - polega na potrzebie zapewnienia systemowi zabezpieczenia

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Reguły logistyczne - stosowane w wojskowych podsystemach logistycznych, służą

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

GENERALNA ZASADA LOGISTYKI

„ Zaopatrzyć wojska we wszystko co jest potrzebne do

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

kpt kompanijny punkt tankowania (kpt)

kpa kompanijny punkt amunicyjny (kpa)

kpz Kompanijny punkt zaopatrzenia (kpz)

bpt batalionowy punkt tankowania (bpt)

bpa batalionowy punkt amunicyjny (bpa)

bpww batalionowy punkt wydobywania wody (bpww)

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

BPZ Brygadowy Punkt Zaopatrzenia (BPZ)

Brygadowy skład żywnościowy (BSŻ)

Brygadowy skład materiałów pędnych i smarów

Brygadowy skład mundurowy (BSM)

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

LPZ Logistyczny punkt zaopatrzenia

Pododdział ewakuacji sprzętu

PZUS-B Punkt zbiórki uszkodzonego sprzętu (PZUS):

Patrol rozpoznania i pomocy technicznej (PRiPT)

bpo batalionowy punkt opatrunkowy

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Logistyka wojskowa - to dziedzina obejmująca planowanie, przygotowanie oraz użycie

Zabezpieczenie logistyczne - jest to proces zasilania wojsk dostawami zaopatrzenia oraz

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Zabezpieczenie techniczne - to utrzymanie uzbrojenia, sprzętu wojskowego

Zabezpieczenie medyczne - to utrzymanie dobrego stanu zdrowia żołnierzy

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Zaopatrywanie - jest jedną z głównych funkcji zabezpieczenia logistycznego mającego na

Zaopatrzenie - to uzbrojenie i sprzęt wojskowy oraz środki materiałowe. Zaopatrzenie

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

składa się z następujących bpa

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Ugrupowania pododdziałów i urządzeń logistycznych - polega na ich odpowiednim

Temat 1/1. Rola logistyki i zabezpieczenia logistycznego na współczesnym

Rozmieszczenie – zorganizowanie i rozstawienie urządzeń logistycznych, a w nich SpW

Najlepsze warunki bezpieczeństwa zapewnia rozmieszczanie urządzeń logistycznych

Ogólna struktura kompanii logistycznej batalionu zmechanizowanego, zmotoryzowanego, czołgów.

Drużyna Pluton Pluton

Temat 1/2. Struktura organizacyjna, zadania możliwości i wyposażenie

Drużyna Pluton Pluton

Załoga wozu Pluton Pluton

Temat 1/2. Struktura organizacyjna, zadania możliwości i wyposażenie

Załoga wozu Pluton Pluton

Drużyna Drużyna remontu poj.

Drużyna Drużyna remontu