Kabihasnang MINOAN, MYCENEAN at Kabihasnang Klasiko ng GREECE

MINOANS
Ang sibilisasyong Minoan ay umunlad sa Panahon ng Bronze sa isla ng Crete na matatagpuan sa silangang
Mediterranean mula sa c. 2000 BCE hanggang c. 1500 BCE. Sa kanilang natatanging sining at arkitektura, at
pagpapalaganap ng kanilang mga ideya sa pamamagitan ng pakikipag-ugnay sa iba pang mga kultura sa buong
Aegean, ang mga Minoans ay gumawa ng isang makabuluhang kontribusyon sa pagunlad ng sibilisasyong Kanlurang
Europa tulad ng kilala ngayon. Ang mga kumplikadong palasyo sa labyrinth, matingkad na mga frescoes na
naglalarawan ng mga eksena tulad ng bull-leaping at processions, pinong gintong alahas, mga magagandang vase na
bato, at palayok na may makulay na dekorasyon, at ang pamumuhay sa dagat ay lahat ng mga partikular na itinatampok
ng Minoan Crete.
Ang arkeologo na si Sir Arthur Evans ay unang naalerto sa posibleng pagkakaroon ng isang sinaunang
kabihasnan sa Crete sa pamamagitan ng nakaligtas na mga inukit na mga bato na selyo na isinusuot bilang mga
katutubong Cretans noong unang bahagi ng ika-20 siglo CE. Ang paghuhukay sa Knossos mula 1900 hanggang 1905
CE, natuklasan ni Evans ang malawak na mga lugar ng pagkasira na kinumpirma ang mga sinaunang tao, kapwa
pampanitikan at alamat, ng isang sopistikadong kultura ng Cretan at posibleng lugar ng maalamat na labirint at palasyo
ni Haring Minos. Ito ay si Evans na pinahusay ang termino sa Minoan bilang pagtukoy sa maalamat na hari ng Bronze
Age. Hinati ang Bronze Age ng isla sa tatlong natatanging mga yugto batay sa iba't ibang mga estilo ng palayok:

•Early Bronze Age or Early Minoan (EM): 3000-2100 BCE

•Middle Bronze Age o Middle Minoan (MM): 2100-1600 BCE
•Late Bronze Age o Late Minoan (LM): 1600-1100 BCE

MYCENEAN

Ang sibilisasyong Mycenaean (c. 1700-1100 BCE) ay umunlad sa Late Bronze Age, umabot sa rurok nito mula
ika-15 hanggang ika-13 siglo BCE nang pinalawak nito ang impluwensya hindi lamang sa buong Peloponnese sa Greece
kundi pati na rin sa buong Aegean, lalo na sa Crete at sa mga isla ng Cycladic. Ang mga Mycenaeans, na pinangalanan
sa kanilang punong lungsod ng Mycenae sa Argolid ng hilagang-silangan ng Peloponnese, ay naimpluwensyahan ng
naunang sibilisasyong Minoan (2000-1450 BCE) na kumalat mula sa mga pinanggalingan nito sa Knossos, Crete upang
isama ang mas malawak na Aegean. Ang arkitektura, sining at relihiyong kasanayan ay iniangkop upang mas mahusay
na maipahayag ang militaristic at austere Mycenaean culture. Ang mga Mycenaeans ay dumating upang mangibabaw
ang karamihan sa mainland Greece at ilang mga isla, na nagpapalawak ng ugnayan sa pangangalakal sa iba pang mga
kultura ng Bronze Age sa mga lugar tulad ng Cyprus, ang Levant, at Egypt. Ang kultura ay gumawa ng isang
pangmatagalang impression sa kalaunan mga Greeks sa mga panahon ng Archaic at Classical, na halos kapansin-
pansin sa kanilang mga alamat ng mga bayani ng Bronze Age tulad ng Achilles at Odysseus at ang kanilang mga
pagsasamantala sa Digmaang Trojan.
Anng sibilisasyong Mycenaean ay nakipag-ugnayan sa iba pang mga kultura ng Aegean at napatunayan sa
pamamagitan ng pagkakaroon ng mga dayuhang kalakal sa mga tirahan ng Mycenaean tulad ng ginto, garing, tanso at
baso at sa pamamagitan ng pagtuklas ng mga kalakal ng Mycenaean tulad ng palayok sa mga lugar na malayo sa
Egypt, Mesopotamia , ang Levant, Anatolia, Sicily, at Cyprus.
Ang mga mungkahi mula sa mga iskolar upang ipaliwanag ang pangkalahatang pagbagsak ng kultura ng
Mycenaean (at iba pang mga kontemporaryo sa Mediterranean) ay kasama ang natural na sakuna (lindol, pagsabog ng
bulkan, at tsunamipag taas ng bilang ng populasyon, panloob na kaguluhan sa lipunan at pampulitika, pagsalakay ng
mga dayuhang tribo tulad ng mga Mandaragat, pagbabago ng klima sa rehiyon o isang kombinasyon ng ilan o lahat ng
mga salik na ito. Sa mahiwagang pagtatapos ng sibilisasyong Mycenaean at ang tinatawag na Bronze Age Collapse sa
sinaunang Aegean at sa malawak na bahagi Mediterranean, dumating ang 'Dark Ages' (ito ay isang panahon na
nagdudulot ng mga imahe ng digmaan, pagkawasak at kamatayan).

Ang Polis

Polis,ang tawag sasinaunang lungsod-estado ng mga Greece. Ang maliit na estado sa Greece ay nagmula
marahil sa likas na mga dibisyon ng bansa sa pamamagitan ng mga bundok at dagat at mula sa orihinal at lokal na tribu
(etniko) at mga dibisyon ng kulto. Ang kasaysayan at konstitusyon ng karamihan sa mga ito ay kilala lamang sa sketchily
kung sa lahat. Kaya, ang karamihan sa sinaunang kasaysayan ng Greece ay naitala sa mga tuntunin ng mga
kasaysayan ng Athens, Sparta, at ilang iba pa.
Mahigpit na ipinagtanggol ng mga polis ang kanilang kalayaan sa isa’t isa. Madalas hindi nagtutulungan ang
mga polis maliban nalang kapag ka may banta sa kanilang kaligtasan.
Itinayo ang templo sa acropolis o ang pinakamataas na lugar sa lungsod estado. Ang gitna ng lungsod ay isang
bukas na lugar kung saan maaring magtinda o magtipon-tipon ang mga tao. Ang tawag ay agora. Ang mga paligid nito
ay mga bukid para sa pagtaniman at para sa pagpapastolan ng mga alagang hayop.

1
Sparta, ang Pamayanan ng mga Mandirigma

Nanatiling oligarkiya ang pamahalaang uiiral sa Sparta at nangunguna sila sa isang estadong militar. Ang
pagunahing layunin ng Sparta ay lumikha ng magagaling na sundalo. Lahat ng mahihinang bata o yaong may
kapansanan ay pinapatay. Tanging ang malalakas at malulusog lamang ang pinayagang mabuhay. Ang Sparta ay isang
lungsod sa Laconia, sa Peloponnese sa Greece. Sa mga sinaunang panahon, ito ay isang makapangyarihang lungsod-
estado na may isang sikat na tradisyon sa martial. Minsan tinukoy ito ng mga sinaunang manunulat bilang Lacedaemon
at ang mga tao nito bilang mga Lacedaemonians.

Naabot ng Sparta ang taas ng kapangyarihan nito noong 404 B.C. matapos ang tagumpay nito laban sa Athens
sa ikalawang digmaang Peloponnesian. Kapag ito ay nasa kalakhan nito, ang Sparta ay walang mga pader ng lungsod;
ang mga naninirahan dito, tila mas pinipili upang ipagtanggol ito sa mga lalaki kaysa sa mortar.

Ang Athens at ang Pag-unlad Nito

Hindi naglaon, dalawang malakas na lungsod estado ang naging tanyag_ Athens at Sparta. Naging sentro ng
kalakalan at kulturasa Greece ang Athens.
Binago ng Athens ang tradisyon ng pamamahala ng isang makapangyarihang hari. Iniwasan ng mga taga
Athens ang isang sentralisadong pamumuno sa pamamagitan ng pagtatag ng isang lupon ng mga dugong bughaw
upang palitan ang hari. Ang tawag sa ganitong uri ng pamahalaan ng iilan ay oligarkiya o oligarchy.
Matapos talunin ng mga taga-Athens (sa tulong ng mga Plataeans) ang mga Persiano sa Labanan ng Marathon
noong 490 BCE at, muli, pagkatapos na mapalayas ang pangalawang pagsalakay sa Persia sa Salamis noong 480 BCE
(at mahusay na talunin ang mga Persian sa Plataea at Mycale noong 479 BCE ), Ang Athens ay lumitaw bilang ang
kataas-taasang makapangyarihan sa larangan ng mandaragat sa Greece. Binuo nila ang Delian League, na likas na
lumikha ng isang cohesive Greek network sa mga lungsod-estado upang iwanan ang karagdagang pag-atake ng Persia,
at, sa pamumuno ni Pericles, ay lumakas at napakahusay na ng Imperyong Athenian ay maaaring epektibong magdikta
sa mga batas, kaugalian, at kalakalan ng mga karatig na mga isla gaya ng Attica at ang mga isla ng Aegean.

KABIHASNANG ROMAN
Sa pagsakop ng Rome sa lungsod-estado ng
Greece, libo-libong Greek ang nagtungo sa Italy.
Tinangay din ng mga heneral ng Rome ang mga
gawaing sining at aklat ng Greece sa pagbabalik
nila sa Rome. Kumalat ang kabihasnang Greece sa
Rome at maraming Roman ang nagtungo sa
Athens para mag-aral. Naimpluwensiyahan ng
Greece ang kabihasnag nabuo sa Rome.

Ang Roman Republic

Sang-ayon sa tradisyon, pinaalis ng mga Roman ang punong Etruscan at nag nagtayo ng Republika, isang pamahalaang
walang hari.
Noong 509 BCE, namuno si Lucius Janius Brutus at nagtagumapay sa pagtataboy sa mga Etruscan. Pakatapos maitaboy
ang huling haring Etruscan na si Tarquinius Superbus, itinatag ni Lucius Janus Brutus ang isang Republika (509-31 BCE).
Sa halip na pumili ng hari, naghalal ang mga Romano ng dalawang konsul na may kapangyarihang pigilin ang pasya ng isa.
Dahil sa pagkakahati ng kapangyarihan ng mga konsul, humina ang sangay tagapagpaganap. Sa oras ng kagipitan,
kinakailangang pumili ng diktador na manunungkulan sa loob lamang ng anim na buwan. Nagtatamasa ang diktador ng higit na
kapangyarihan kaysa sa mga konsul.
Republika lamang sa pangalan ang pamahalaan dahil laan lamang ito sa mga maharlika o patrician. Pawang mga
patrician ang dalawang konsul, ang diktador at lahat ng kasapi ng senado. Mga kapos sa kabuhayan ang mga plebeian at
Kasapi ng Assembly na binubuo ng mandirigmang mamamayan. Walang kapangyarihan ang mga plebeian at hindi rin
makapag-aasawa ng patrician.

2
 Noong 494 BCE nasimulang maghimagsik ang mga plebeian upang makamit ang pantay na karapatan. Nagmartsa sila sa
buong Rome at lumikas sa kalapit na lugar na tianguriang Banal na Bundok. Doon sila balak magtayo ng sariling lungsod.
Nangamba ang mga opisyal sa maaring idulot ng pag-aalsa ng mga plebeian kung kaya’t nagsagawa sila ng pagbabago.
Itinatag ang Asamblea na binubuo ng mga kasaping tinatawag na tribune o mahistrado na maaring gumawa ng batas
upang mapangalagaan ang mga karaniwang mamamayan. Noong 451 BCE naisulat ang Kodigo ng mga Batas ng Republika
na tinatawag na Twelve Tables ang kakauna-unahang nasusulat na batas sa Rome at naging ugat ng Batas Roman. Halos
nagkaroon ng pantay na karapatan ang mga plebeian at patrician.
Lumaganap ang kapangyarihan ng Roma sa buong Italy pagkatapos ng sunodsunod na Digmaan noong 490 BCE at
sinunod ang lungsod-estado ng Greece sa timog. Nagwagi ang Greece dahil tinulungan si Haring Pyrrhus ng Epirus ng
kanyang pinsang si Alexander the Great dahil din sa paggamit ng mga elepanteng kinakatakutan ng mga mandirigmang
Roman.
Pagkatapos na manaig sa Ikalawang Digmaang Punic, ang hukbo ng Rome ay pumunta sa Silangan. Tinalo ng Rome ang
Macedonia at noong 146 BCE, naging isang lalawigan ang Roma. Sa taon ding ito, sinunod ng Rome ang Corinth at inilagay
ang iba pang lungsod-estado sa ilalim ng pangangasiwa nito.
Mula 133 BCE nasimulang mapasakamay ng Rome ang marami pang lupain. Pagsapit ng 100 BCE lahat ng lupain sa
baybayin ng Mediterranean Sea ay nasakop ng Rome. Dahil dito, hindi kataka-takang tawagin ng mga taga-Roma ang
Mediterranean Sea bilan g Mare Nostrum o Aming Dagat.

Engineering

3
/ Architecture

4
/ Literature