ARALING PANLIPUNAN

Name of Professor | Week number

KONTEMPORARYONG ISYU FORCE

EMPLEYO
GLOBALISASYON Ang LABOR FORCE o MGA ‘DI KABILANG
LAKAS-PAGGAWA SA LABOR FORCE /
→ bahagi ng NOT IN THE LABOR
EMPLEYO UNEMPLOYMENT populasyong may FORCE : Mga
RATE edad na 15 pataas, na mag-aaral, mga
may sapat na lakas, bilanggo, mga bata,
ANO ANG Unemployment Rate – kasanayan, at may mga
UNEMPLOYMENT? - proporsiyon ng mga ganap na gulang para matatanda/retirado,
Ang taong ganap na walang sa gawain mga may sakit, mga
UNEMPLOYMENT O trabaho mula sa pamproduksiyon. maybahay, at mga
KAWALAN NG kabuoang bilang ng
TRABAHO lakas-paggawa sundalo
→tumutukoy sa
sitwasyon kung saan PORMULA :
ang isang taong nasa
wastong edad, may UR = (UNEMPLOYED
sapat na lakas, PERSONS / LABOR
kasanayan at ganap na FORCE) x 100
gulang ay walang
mapasukang trabaho

Maituturi na EMPLOYED PORMULA SA LABOR FORCE

unemployed ang PAGSUKAT NG PARTICIPATION RATE
sinumang 15 taong LAKAS-PAGGAWA
gulang pataas at
Lakas-paggawa = – ito ay ang bahagdan
naitalang:
Bilang ng mga may o porsyento ng mga
● Walang trabaho Ang EMPLOYED o trabaho + Bilang ng bilang ng mga taong
● Handang MAY TRABAHO → mga Walang Trabaho mula sa household
magtrabaho lahat ng bahagi ng population na 15 taong
anumang oras lakas- paggawa na gulang pataas na may
● Naghahanap ng naitalang nagtatrabaho (Labor Force = kakayahang
trabaho o hindi Number of Employed magtrabaho
naghahanap ng Employment Rate – + Number of - Pormula:
trabaho dahil sa proporsiyon ng mga Unemployed) LFPR=(Labor Force ÷
sumusunod na taong ganap na may Household Population
dahilan: trabaho mula sa 15 y/o and over) x100
- Tinatam kabuoang bilang ng
ad, may lakas-paggawa
pananda
liang Pormula: E R=
kapansa (Employed Persons ÷
nan Labor Force) x 100

LABOR FORCE O MGA HINDI

LAKAS PAGGAWA KABILANG SA LABOR UNDEREMPLOYMEN JOB MISMATCH
Type your initials here | 1
T sinasadyang hindi naghihintay ng
nagtratrabaho panibagong trabaho o
● Tumutukoy sa Hindi tugma ang - panandaliang ipinatigil
kalagayan kung trabaho sa tinapos sa Nangyayari kapag ang trabaho dahil sa
saan ang isang pag-aaral ng sinasadyang hindi ibang gawain katulad
indibidwal ay manggawa nagtatrabaho ang ng pagwewelga.
may trabaho, isang tao dahil sa
ngunit ito ay Horizontal at Vertical iba’t-ibang dahilan
hindi sapat o Nagaganap dahil sa
hindi kumpleto Horizontal paglipat o paghahanap
para sa ng isang manggagawa
kanilang ng bagong trabaho.
kakayahan,
edukasyon, o Nangyayari habang
oras na naghihintay ng
kanilang panibagong trabaho o
gustong panandaliang ipinatigil
magtrabaho ang trabaho dahil sa
ibang gawain katulad
Visible at Invisible ng pagwewelga.
Underemployment
Vertical
VISIBLE: part-timer
INVISIBLE: highly
skilled, lowskill work

- Underemployment CASUAL SEASONAL

Rate: bahagdan ng
mga taong may - Nangyayari sa Nangyayari kapag ang
trabaho na mga may trabaho ay
naghahangad ng mas trabahong pana-panahon lamang
maraming oras ng arawan o sa tiyak panahon
pagtatrabaho lingguhan
Pormula: UER= (UER katulad sa ( Halimbawa: Tuwing
Persons ÷ Employed) x construction at magpapasko
100 sakahan

CYCLICAL

- Tumutukoy sa kawalan ng trabaho dahil

sa pangkaraniwang pinagdaraanan ng
mga Negosyo
Nagaganap ito kapag may krisis sa
ekonomiya
-
LAYOFF – maaaring pansamantalang
suspensiyon o permanenteng
terminasyon ng trabaho
URI NG URI NG
UNEMPLOYMENT UNEMPLOYMENT

● VOLUNTARY - ● FRICTIONAL -
STRUCTURAL
Nangyayari kapag Nangyayari haang
Kawalan ng hanapbuhay dahil sa hindi Hal. National Capital
magtugma o limitadong kasanayan ng Region – 533-570 piso
manggagawa sa mga bagong gawain na dulot ng
pagbabago sa kaayusan o estruktura ng Gitnang Luzon –
kompanya 442-500 piso
Bangsamoro – 306 –
341 piso

SANHI NG KAWALAN NG TRABAHO

Kakatapos mo lang sa Ikaw ay nagtatrabaho

pag-aaral at pumunta sa isang pagawaan, Ikaw ay piniling hindi
ka sa isang job fair. ang oras ng trabaho ay Sistemang magtrabaho at
Kakita mo ay mula alas 6 ng umaga kontraktuwalisasyon nagpapahinga o
napakaraming tao ang at nagtatapos ng alas 6 sa Bansa naglalaro sa bahay
nakapila at ng gabi. Tuwing ikaw araw-araw, sa kabila ng
naghahanap din ng ay pupunta sa pilit ng iyong mga
trabaho. Umabot ka ng palikuran ay magulang. Ano kaya
siyam-siyam sa pagpila todo-bantay ang - kontraktuwalisasyon – ang dahilan bakit ayaw
at sa huli ay di ka manager, kung ikaw ay iskema na kung saan mo magtrabaho?
nakapagtrabaho. Ano nahuling ang mga manggagawa Ipakita ang sagot sa
ang susunod mong nakikipag-usap, ay pansamantala pagsasadula.
gagawin? Ipakita ang matatanggal ka sa lamang
sagot sa pagsasadula. trabaho. Mabaho sa - ipinagkakait ang Katamaran at
loob ng pagawaan, at pagiging isang “regular Kawalan ng Ganang
napakababa ng sahod employee” Maghanapbuhay
- Labis na suplay ng dahil mababa ang - contractual employee
lakas-paggawa minimum wage sa → mababang sahod,
Masyadong maraming iyong lugar. Ano ang kulang sa benepisyo, at
gusto magtrabaho, gagawin mo? hindi tumatagal sa - Di nila mahanap ang
kaunti lamang ang mga trabaho, ipinagkakait trabahong nais nila
bakanteng trabaho. Kaunting sahod at di ang pagsali sa mga (dream job). - Mabigat
-4.5 % unemployment maayos na union na pressure sa
rate (Agosto 2023) kondisyong paggawa kanilang dating
- 11.7 % trabaho.
underemployment rate - Palaasa sa pamilya
(AGOSTO 2023) para sa pangunahing
Nawawalan ng gana pangangailangan.
ang manggagawa na
magpatuloy kung hindi
nakabubuhay ang uri
ng trabahong mayroon
siya. (Job satisfaction) - - Kalusugan sa
Iba-iba ang minimum kaisipan (mental
wage sa bawat rehiyon health)
sa Pilipinas
 Kawalan ng sapat na Iba pang mga Sanhi
kakayahan o ng Kawalan ng
kasanayan para Trabaho
makapagtrabaho
- kakulangan sa - Pananamlay ng
kuwalipikasyon sa Ekonomiya (Inflation,
edukasyon - “21st Stagnation, Stagflation,
Ikaw ay isang century skills” Recession,
dayuhang Depression)
mamumuhunan na nais - Pagpapahalaga ng
magtayo ng Negosyo empleyado
sa Pilipinas, ngunit sa - Diskriminasyon
bawat pagproseso mo
ng mga kailangang
dokumento, ang bagal
ng pila, kailangan mo
pang magbayad ng
suhol sa mga opisyal
upang mapabilis ang
proseso. Ano ang
reaksyon mo dito?

Masalimuot na paraan BUNGA NG KAWALAN NG TRABAHO

para magtatag ng
negosyo
PAMPOLITIKA PANG-EKON PANLIPUNAN
- Maraming kailangan OMIYA
dokumento at
Pagbaba ng Brain Drain Pagkapurol ng
pahirapan sa
tiwala sa kasanayan
aplikasyon. -
pamahalaan
Panunuhol sa mga
opisyal pagdating sa
pagrehistro.
Lumiliit ang
Dagdag na buwis na Mental health
gastusin para nakokolekta problems
- Nawawalan ng gana
sa
ang mga negosyante
pamahalaan at
na mamuhunan sa
paglaganap ng
Pilipinas.
dole out
mentality
Mataas na Matinding
paglalaan ng kahirapan ng
pera sa mga pamilya
unemployment
benefit
 GLOBALISASYON
Problemang
kalusugan Malaya at malawakang pakikipag-ugnayan ng
Lower mga bansa sa daigdig.
economic
growth

Kapit sa GLOBALISASYON
patalim
❖Entry word sa Merriam-Webster Dictionary
noong 1951
- free trade, free flow of capital at foreign labor
market
❖Marshall McLuhan’s The Gutenburg Galaxy:
Pagtaas ng The Making of Typographic
kaso ng
prostitusyon at
child labor Man→GLOBAL VILLAGE
❖1990–angglobalisasyonaynagingbuzz
word→pagbabago sa ekonomiya, politika at
kultura

✓ Paggamit ng makabagong transportasyon

✓ Makabagong telekomunikasyon
✓ Kamalayang pangkultura sanhi ng turismo
✓ Paglago ng pandaigdigang kalakalan at
pamumuhunan ✓ Pagdami ng mga MNC/TNC
✓ Pagdami ng mga dayuhang manggagawa
✓ Pagdami ng mga samahang pandaigdig
GLOBALISASYON

GLOBALISASYON GLOBALISASYON

Una, ito ang Ikalawa, ito ang Wealth of Nations ni Adam Smith
pagpapalawig, pagsusulong ng - ang Kapitalismo ang magbibigay daan sa
pagpaparami at pandaigdigang pag-unlad ng ekonomiya, at pagsasama-sama ng
pagpapatatag ng mga kalakalan sa mga pamilihan sa paglipas ng panahon
koneksyon at pamamagitan ng - ang espesyalisasyon sa isang pamayanan
ugnayan ng mga pagbukas ng mga - siklo ng ugnayan ng mga bansa/pamayanan
bansa sa iba't ibang pambansang
panig ng mundo sa hangganan at
aspekto ng ekonomiya, pagbabawas sa higpit
politika, kultura, at sa pang-angkat ng
kapaligiran. mga produkto. Unang yugto: ika-16 na siglo hanggang ika-18
na siglo:

Mga Dimensyon Ng Globalisasyon
EKONOMIKO
Sentro sa isyung globalisasyon ang
ekonomiya na umiinog sa kalakalan ng
mga produkto at serbisyo. Mabilis na
nagbago ang paraan ng palitan ng mga
produkto at serbisyo sa pagitan ng mga
bansa sa daigdig sa nagdaang siglo.
Kinakitaan ito ng pag-usbong ng
malalaking korporasyon na ang
operasyon ay nakatuon hindi lamang sa
bansang pinagmulan kundi maging sa
ibang bansa.
POLITIKAL
Ito ay ukol sa papaunting pakikialam ng
estado
sa mga gawaing pang-ekonomiya. Sa
Pilipinas,
ito ay tinatawag ng mga makakaliwang hanay
na imperyalistang paraan ng pagkontrol sa
mga umuunlad na bansa sa mga polisiya sa
ekonomiya. Kabilang dito ang deregulasyon
at
malayang kakalan kung saan napakaliit ng
kontrol ng gobyerno sa pamahalaan. Sa ilalim
ng globalisasyon, ang mga kompanyang
multinasyonal (MNCs) ay nahihikayat na
maging
aktibo sa ekonomiya at lipunan ng bansa sa
halip na sa mga regulasyon ng gobyerno
TEKNOLOHIKAL AT SOSYO�KULTURAL
-Dito sa sa dimensiyong kultural makikita ang
pagkakaisa at "multiculturalism”.Ang
ugnayan ng mga
taong may iba’t-ibang kultura ay
nagbubunsod ng
pagkakaunawaan at paggalang sa isa't-isa.
-Ang malawak na kaalaman ukol sa mga
gawaing
pangkultura kagaya ng wika ng iba-ibang
bansa at
rehiyon,ang nagpapadala sa mga transaksyon
sa
ekonomiya.
- paggamit ng mga makabagong teknolohiya
partikular na ang mga digital devices
- pag-usbong ng pop culture
MGA INSTITUSYONG NAGSUSULONG NG
GLOBALISASYON
UNITED NATIONS
- ang pinakamalaki, pinaka-pamilyar,
pinaka internasyonal, at
pinakamakapangyarihang samahan sa
pagitan ng
pamahalaan sa buong mundo
- isang samahan na naglalayon na
mapanatili ang kapayapaan at seguridad
sa internasyonal, mabuo ang
pakikipagkaibigan sa mga bansa, makamit
ang kooperasyong internasyonal, at maging
sentro para sa pagsabay sa mga kilos ng
mga bansa
WORLD HEALTH ORGANIZATION
- ang tumataguyod sa kalusugan ng
mga tao at nagpagpapanatili ng
kaligtasan ng mundo
- ang kanilang layunin ay siguraduhin na
magkaroon ng akses ang lahat ng tao sa
pangangalaga sa kalusugan,
protektahan ang mga tao sa darating na
emerhensiyang pangkalusugan, at
panatilihing mabuti ang kalusugan ng
isang tao
WORLD TRADE ORGANIZATION
- namamahala sa ating global market
at ang kanilang unang pangalan ay
“GATT”
- namamahala sa kalakalan ng
buong mundo. sila din ang
nagpapatupad, nagmomonitor at
sumusunod sa mga patakaran ng
global trade. kasama dito ang
agrikultura, akses sa global market at
marami pang iba.

WORLD BANK
- ang namamahala sa pera at upang
makatulong sa iba’t ibang bansa ay
nagpapapahiram ang organisasyon na ito
ng kanyang pondo
- Sila ay naglalaan/nagbibigay ng
malawakang hanay ng mga pinansyal na
produkto at teknikal na tulong. Tumutulong
din sila sa mga bansa upang maibahagi
ang kanilang makabagong mga
kaalaman at solusyon sa mga problemang
kanilang kinakaharap

INTERNATIONAL MONETARY
FUND
Hangad ng IMF na mabawasan ang mga
negatibong epekto ng globalisasyon sa
ekonomiya ng mundo sa dalawang paraan: sa
pamamagitan ng pagtiyak sa katatagan ng
internasyonal na sistemang pampinansyal, at
sa pamamagitan ng pagtulong sa mga
indibidwal na bansa na samantalahin ang
mga oportunidad sa pamumuhunan na
inaalok ng mga international capital market,
habang binabawasan ang maaaring maging
epekto sa kanila ng mga biglaang pagbabago
sa investor sent