Köpeklerde Gebeliğin Sonlandırılması

Prof. Dr. Halit KANCA

Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Doğum ve Jinekoloji Anabilim Dalı
Kedi-Köpeklerde Üremenin Denetlenmesi

1- Östrusun Baskılanması
2- Östrusun Uyarılması
3- Üremenin Engellenmesi
4- Gebeliğin Sonlandırılması
 Köpeklerde Üremenin Denetlenmesi

745 GEBE KÖPEKTE VAGİNAL KANAMA SONRASI ÇİFTLEŞME GÜNLERİ

Endikasyonlar
• Populasyon Kontrolü
• İstenmeyen erkekle çiftleşme
• Köpeğin çok genç-yaşlı olması
• Sağlık problemleri
• Gebnetik bozukluklar
İstenmeyen Gebelik
• Estradiol benzoate
• Çiftleşme sonrası
• Progesteron reseptör antagonisti:
Mifepriston(RU486), Aglepriston
• 0-45 günler arası
• Glukokortikoid: Dexamethasone
• Gebeliğin ortasından sonuna kadar
• YAN ETKİ, KULLANILMAMALI
İstenmeyen Gebelik
• PGF2: Dinoprost, Cloprostenol
• Orta ve geç gebelik
• Dopamine agonist: Cabergoline,
Bromocryptine
• Orta ve geç gebelik
Estradiol benzoate ve diğer östrojenik bileşikler
• Östrojen kullanımının riskleri
• Pyometra
• Metritis
• Ovaryum kistleri
• Aplastik anemi, kemik iliği baskılanması
• Alopesi
• Klinik olarak, dişi köpeklerin > 40% istenmeyen tek bir
çiftleşmeden sonra gebe kalmamaktadır Feldman et al. 1993
Estradiol benzoate ve diğer östrojenik bileşikler
Östrojenler ovidukt transport zamanını uzatır and
utero-tubular junction daraltır, böylece
implantasyon başarısızlığı veya embriyonik ölüme
neden olur
• 0.01 mg/kg im veya sc
• Çiftleşmeden 3, 5 ve 7 günlerde tekrarlanan
uygulamalar
 Progesteron Reseptör Antagonistleri
Concannon 2.5 mg/kg mifepriston, sc, bid 5 gün
et al. 1990 32. gün→ abort(5/5)

Sankai et al. 10-22.7 mg/kg mifepristone, tek sc,

1991 ~ 56 gün → abort(8/8)
Fieni et al. aglepriston → abort (66/69)
1996
Galac et al. 10 mg/kg aglepriston, sc, 2 gün
1999 30. gün→ abort (5/5) 4-7 gün içerisinde
Interestrus aralığı
155 ± 10 gün vs 199 ± 15 gün
Plasma concentrations of prolactin(●) and progesterone (○)in a
beagle bitch, starting from the day of ovulation (Day 1) to the
end of the luteal phase. On Day 30 & 31, the bitch was treated
with aglepristone. Galac et al. (1999)
Progesteron Reseptör Antagonistleri
• Aglepriston güvenilir ve etkili abort ajanıdır (0-45. gün aralığında).
• Aglepristone ileri dönem fertiliteye etkiler sınırlıdır.
Dekzametazon
Wanke et al. 74 gebe köpek (gün 30-35)
1997 6 gebe köpek (gün 45-50)
62 bitches 0.1-0.2 mg/kg ,po, bid 2 gün
→5 köpekte abort yok

18 bitches 0.2 mg/kg ,po, bid 7 gün

→ 100% abort
Dekzametazon
• Yan Etkiler: polidipsi, poliüri, vaginal akıntı, anoreksi
ve kusma
• İleri dönem fertiliye etki sınırlı.
Wanke et al. 1997
PGF2
- Köpekler PGF2’nın lüteolitik etkisine dirençli yan etkilerine ise daha
duyarlıdır (→ atropine 50 ug/kg, im)
- LD50 (5 mg/kg, enj sonrası 2-12 saat) ve tedavi dozu arası marjin
dardır
- Yan etkiler kusma, diyare, pupil dilatasyonu, hyperipne, salivasyon,
ürinasyon, anksiyete, ataksi
Reports on experimental use of to determinate pregnancy in bitches
Gebelik günü (ug/kg) gün n Etki

30-58 30, bid 3 7 60% +

26-55 50, bid 4-10 6 83% +

6 60, bid 3 1 0 +
40 30, bid 3 1 100% +
27 250, sid 6 1 100% +
56 250, bid 4 1 0 ++

13 250, bid 4 15 80% ++

10 250, bid 5 5 0 ++
35 250, bid 5 5 100% ++

5-17 400-1000, sid 1-2 8 25% +

25-51 400-1000, sid 1-5 7 14% ++
55-58 200-500, sid 1-2 9 88% ++
PGF2
• Gelişmekte olan CL gelişmişe kıyasla daha dirençli 25-30 günden sonra
duyarlılık artar.
• Yüksek dozlarda dahi günde 2 veya daha fazla enj gerekir
- Tedavi 4-10 gün sürmelidir
Efficacy of repeated administration of PGF2 in 30 case of
misalliance at University of Pretoria (1982-1987)
Gün Dinoprost (sc, bid) N etki%

21-27 150-250ug/kg 4-5 gün 8 100

30ug/kg 5-7 gün 2 100

28-34 250ug/kg 4-8 gün 6 100

150ug/kg 4-5 gün 4 100
30ug/kg 4 gün 2 50

35-55 250ug/kg 4 gün 2 100

50ug/kg 3-4 gün 2 100
Plasma progesterone concentration after initiating PGF2
treatment. Day 0 represents the pretreatment concentration.
Edward et al. (1993)
PGF2
• Abortlar 8-9 güne kadar uzayabilir
• Plazma progesteron  2.0 ng/ml olmalı
• Hospitalizasyon önerilmelidir
Dopamin agonistleri
• Prolaktin, köpeklerde gebeliğin 2. yarısında luteotropik etkili
30-40 günlerden sonra abort etkili Wichtel et al. 1990
 Effects of bromocriptine on the pregnancy of the bitch

Concannon et 0.1 mg/kg im 6 gün

al. 1987 8-22 gün, P4 4-6 gün düşmüş→ abort
yok
42 gün, P4 düşmüş → abort

Wichtel et al. 20-30 mg/kg, po, bid 4 gün

1990 42 gün → abort
62.5 mg/kg, po, bid 6 gün
42-45 gün→ 50% abort
Effects of cabergoline on the pregnancy of the bitch
6 beagle Cabergolin 5 ug/kg, po 28 gün
→ abort yok

4 köpek 5-15 ug/kg, po günlük 5 gün

3-6 haftalık →abort yok, Prolaktin  , P4 > 1
gebe ng/ml

8 köpek 5 ug/kg, po günlük 5 gün

> 6 hafta → 100% abort 3-5 gün içinde, P4 < 1
gebe ng/ml

Post et al. 1988

Dopamin agonistleri
• cabergolin ve bromokriptin PGF2’ya göre daha az yan etkiye sahiptir .
PGF2 + Dopamin agonistleri
• Kombinasyon sinerjik etkili
 15 gebe beagle cabergoline ve alphaprostol veya cloprostenol ile 5 gün
tedavi edilmiş
Onclin et al. 1 2 3
1994 Cabergolin Cabergolin Cabergoline
+ + +
Alphaprostol 20 Cloprostenol 2.5 Cloprostenol 1.0
n=5 n=5 n=5
Doz(ug/kg)
Cabergoline 1.65 1.65 1.65

Tedavi Günü 32.gün 25.gün 25.gün

Rezorpsiyon/Ekspülsiyon 2/3 5/0 5/0

Yan etki +++ ++ yok

Interestrus aralığı (gün)

uyg öncesi 182 ± 11 186 ± 20 173 ± 5
uyg 134 ± 18 125 ± 21 126 ± 44

Kontrol grubu 198 ± 12

Onclin & gebe beagle 25 ± 4 gün ort
Verstegen 1996 1 2 3 4 5 ± SD

Cabergolin (gün)
5 ug/kg günlük 9 9 9 11 9 9±1

Cloprostenol enj. No.

(1 ug/kg/2 gün) 3 3 3 4 3 3±1

Abort için geçen süre 6 6 6 10 6 7±2

Vulvar akıntı
(gün) 15 13 17 18 18 16 ± 2

Sonuç rezorpsiyon
Interestrus aralığı
uyg öncesi (gün) 187 198 183 198 206 194 ± 9
Uyg sonrası 122 144 113 57 52 98 ± 41
Kontrol grubu 205 ± 37
Kontrol grubunda P4
konsantrasyonu

cabergoline (5 ug/kg günlük) ve

kloprostenol (1 ug/kg/2 gün)
tedavisinde P4
konsantrasyonu
PGF2 + Dopamin agonisti
• Tedaviye 25 gün civarı başlanabilir
• Erken dönemde rezorpsiyon ile sonuçlanır
Sonuç
• Avantaj:
• güvenli
• Ekspülsiyondan ziyade rezorbsiyon
• 25ç günden itibaren etkili
• İleri dönem fertilite olumsuz etkilenmez.