ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

10/11/2019
ΘΕΟΔΟΣΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Στην αρχή, η Λυγερή εμφανίζεται γεμάτη καλοσύνη και αγάπη για τον σύζυγό της,
αφού αμέσως πηγαίνει στο γεφύρι να τον δει και να τον βοηθήσει να βρει το
δαχτυλίδι του. Όταν συνειδητοποιεί τη μοίρα της ξεσπά και δείχνει θυμό. Φτάνει
στο σημείο να καταραστεί το γιοφύρι . Γρήγορα, όμως, μετατρέπει την κατάρα σε
ευχή για να μην πάθει κακό ο αδερφός της αν περάσει από το γεφύρι.

Βασικά σημεία του κειμένου είναι τα εξής: «Γεια σας, χαρά σας, μάστοροι και σεις οι
μαθητάδες…. το δαχτυλίδι νά βρω»

Το ενδιαφέρον για τον σύζυγό της

«Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό* μας!

Κορύφωση του δράματος

<<Ως τρέμει το καρυόφυλλο*, να τρέμει το γιοφύρι, κι ως πέφτουν τα δεντρόφυλλα,

να πέφτουν οι διαβάτες>>

Κατάρα της Λυγερής

«Αν τρέμουν τ' άγρια βουνά, να τρέμει το γιοφύρι, κι αν πέφτουν τ' άγρια πουλιά,
να πέφτουν οι διαβάτες, τι έχω αδερφό στην ξενιτιά, μη λάχει και περάσει».

Αλλαγή της κατάρας σε ευχή

2. α) Στο συγκεκριμένο δημοτικό τραγούδι κυριαρχεί ο ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος

στίχος χωρίς ομοιοκαταληξία.

β) Το ύφος του δημοτικού τραγουδιού είναι γρήγορο, παραστατικό και ζωντανό.

γ)

 Μεταφορά: στίχος 22 «ραγίζεται η καρδιά του»

1
  Υπερβολή: στίχος 1 «σαράντα πέντε… μαθητάδες», στίχος 14 «και του θανάτου
πέφτει», στίχοι 44-45 «αν τρέμουν… κι αν πέφτουν τ’ άγρια πουλιά»

 Παρομοίωση: στίχοι 39-40 «Ως τρέμει… να πέφτουν οι διαβάτες»

 Προσωποποίηση: στίχοι 7-9 «Πουλάκι εδιάβη κι έκατσε αντίκρυ στο ποτάμι, δεν
εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σα χελιδόνι, παρά εκελάηδε κι έλεγε, ανθρωπινή
λαλίτσα»

Θέμα αναγνωστικής ανταπόκρισης:

Τη στιγμή που οι μάστορες του γεφυριού έχουν φτάσει σε πλήρες αδιέξοδο τη λύση έρχεται
να δώσει ένας απρόσμενος αγγελιοφόρος, ένα πουλάκι, το οποίο τους μιλά με ανθρώπινη
φωνή. Σαν από μηχανής θεός (deus ex machina) το πουλάκι αποκαλύπτει τη μόνη λύση στο
πρόβλημα των ανθρώπων που προσπαθούν να χτίσουν το γεφύρι. Η λύση, ωστόσο, είναι
οδυνηρή, εφόσον προβλέπει το χτίσιμο ενός ζωντανού ανθρώπου στα θεμέλια του
γεφυριού. Χωρίς την παρέμβαση του πουλιού δεν θα μπορούσε να εξελιχθεί η αφήγηση.
Προκειμένου, άλλωστε, να έρθει η γυναίκα στο γεφύρι και μάλιστα γρήγορα, το πουλάκι
την ενημερώνει, επισπεύδοντας με τον τρόπο αυτό την οριστική λύση του προβλήματος και
τη διασφάλιση του θεμελιώματος του γεφυριού.

Θέμα δημιουργικής γραφής: Απαιτείται η αυτενέργεια του μαθητή.