ALFABET – ALFABETO, ABECEDARIO WYMOWA

A (a) el alfabeto N (ene) negro, la nieve c – przed a, o, u i przed spółgłoskami wymawia się jak k przed
B (be) beber Ñ (eñe) español e, i jak sepleniące fe
la casa, gracias, la
C (ce) lección
O (o) el ordenador a ca (ka) la casa - dom
CH c o = k co (ko) como – jak, jako
el coche, la noche P (pe) la puerta u cu (ku) la cuchara - łyżka
(che)
D (de) el mercado, la pared Q (cu) pequeño, el quiosco e ce (fe) cerca - blisko
E (e) el ejemplo R (erre) correr, la reina c = z (f)
F (efe) feliz S (ese) sí i ci (fi) cinco - pięć
el ángel, el gitano, el
G (ge) gato, el gorila, grande, la T (te) tarde que (ke) que – jaki, który queso - ser
guerra, el guia qui (ki) quién - kto
H
hablar U (u) ύltimo
(hache) ch – jak ć
d – bardziej miękko niż po polsku, a na końcu wyrazu nie słyszalne
I (i) inteligente, diez V (uve) avenida, la ventana
g – przed a, o, u oraz przed spółgłoskami jak polskie g przed
e, i jak h
W (uve
J (jota) jóvenese el whisky, el kiwi
doble) a ga (ga) la gafas - okulary
K (ka) el kilo X (equis) el extranjero g o = g go (go) el gorro - czapka
u gu (gu) guapo – ładny, przystojny
Y (i
L (ele) la luna yo, doy, mayo, y
griega) e ge (he) la gente - ludzie
g = j (h)
LL (elle) ella, la lluvia Z (zeta) el zapato
i gi (hi) girasol - słonecznik
M (eme) la mano
gue (ge) guerra – wojna
gui (gi) el guia - przewodnik

h – jest zawsze nieme i nie wymawia się go nigdy

j – wymawia się jak h
a ja (ha) el jamón - szynka
o jo (ho) joven - młody
j u = j (h) ju (hu) juego - gra
e je (he) el jeże - szef
i ji (hi) el jirafa - żyrafa
1
ll – wymawia się jak dź  Występuje szereg wyrazów, które mają akcent na innej sylabie niż
n – jak po polsku, ale przed b, f, p, v jak m wskazywałyby to powyższe zasady, takie wyrazy posiadają akcent
ñ – zmiękczone jak nj graficzny, jak w przypadku:
qu – jak k sábado – sobota
rr – wzmocnione podwójne wibrujące razón – rozum, racja
v – na początku słowa oraz po n wymawia się jak b, película – film
w innych przypadkach jak w periódico – gazeta
x – jak ks, ale bardziej miękko prawie jak s religión – religia
y – na początku słowa jak j, difícil – trudny
samo lub w środku jak i fácil – łatwy
z – jak sepleniące s
 Występują wyrazy pozornie różniące się między sobą jedynie
za - sa el zapato - but użyciem akcentu graficznego, zazwyczaj oznaczają one zupełnie co
zu – su el zumo - sok innego:
pregunto / preguntó – pytam / zapytał
fábrica / fabrica – fabryka / produkuje, fabrykuje
el / él – rodzajnik męski określony / on
tu / tú – twój / ty

AKCENTOWANIE  Zaimki pytające zawsze mają akcent:

Cómo? – Jak? como – jak (w porównaniach)
 Akcent w języku hiszpańskim pada na drugą sylabę od końca, jeżeli
wyraz kończy się na samogłoskę albo spółgłoskę n lub s:
muchacho – chłopiec
domingo – niedziela
martes – wtorek
veintiseis – dwadzieścia sześć
piensan – myślą

 Jeżeli wyraz kończy się na spółgłoskę (oprócz n i s), akcent pada

na ostatnią sylabę:
actriz – aktorka
profesor – profesor
feliz – szczęśliwy
reloj – zegarek
escritor – pisarz
pared – ściana

2
 RODZAJNIKI Rodzajniki określone

Rodzajników używamy: El, la, los, las oznaczają osoby i przedmioty znane, o których była już
mowa, określone już przez jakąś sytuację:
1. Przed rzeczownikami:
Los periódicos informan de las noticias. rodz. męski rodz. żeński
liczba pojedyncza el la
Wyjątek: nie używamy rodzajnika przed nazwami wlasnymi (imiona, liczba mnoga los las
nazwiska, kontynenty, kraje, itp.)
RODZ. MĘSKI RODZ. ŻEŃSKI
2. Przed señor/señora, doctor/doctora (+imię) +nazwisko
El señor Hernández está reunido. el muchacho – chłopiec la muchacha - dziewczyna
l.p el la
el libro – książka la maleta – walizka
Wyjątek: nie używamy rodzajnika, gdy zwracamy się bezpo- średnio los muchachos-chłopcy las muchachas dziewczyny
l.m. los las
do danej osoby. los libros - książki las maletas – walizki
Buenos días, señor Hernández.
W języku hiszpańskim rzeczowniki występują w dwóch rodzajach
3. Aby podać godzinę lub dzień tygodnia. męskim i żeńskim.
Son las cinco. Los lunes voy al gimnasto. Rodzajnik „lo” – jest odpowiednikiem rodzaju niejakiego i występuje
przed rzeczownikami:
Wyjątek: Hoy es lunes. lo malo – zło
lo bueno – dobro
4. Z nazwami zawodów, narodowościami, nazwami religii i ideologii, a lo lejos – w oddali
jeżeli zawierają element wartościujący.
Amenábar es un director de cine muy bueno. Rodzajnika określonego uzywamy, gdy:
 mówimy o kimś lub o czymś, co dobrze znamy:
Wyjątek: nie używamy rodzajnika, gdy informujemy o zawodzie, El director de esta oficyna está en su despacho.
narodowości, religii czy ideologii danej osoby.  mówimy o kimś lub o czymś wyjątkowym, niepowtarzalnym:
Luis es profesor. Ana es española. Soy católico. El hojo de María es abogado. (María tiene un hijo.)
 używamy czasownika estar:
5. Z częściami ciała i należącymi do nas przedmiotami. Ahí está el libro.
El alumno levantó la mano.  mówiąc o osobach, rzeczach określanych za pomocą
Se puso el abrigo. dodatkowych informacji
 przed rzeczownikami odnoszącymi się do miejsc, rzeczy, osób,
6. Po czasowniku gustar. które pojawiły się już podczas rozmowy
Me gusta la música clásica.  gdy mówimy o godzinie i dacie
 z rzeczownikami odnoszącymi się do części ciała
 przed tytułami naukowymi
 przed tytułami grzecznościowymi
3
 przed rzeczownikami odnoszącymi się do nazw gór, rzek, itp.
 przed rzeczownikami abstrakcyjnymi gdy nie stosujemy
przymiotnika
 przedmiotach które znajdują się w każdym domu
 mówiąc o osobach, rzeczach jedynych w swoim rodzaju
Rodzajniki nieokreślone
Są to rodzajniki un i una, oznaczające osoby i przedmioty nieznane,
bliżej nieokreślone, o których mówi się po raz pierwszy (w liczbie
mnogiej często nie występują):
 mówiąc o osobach, rzeczach, które nie są znane naszym
rozmówcą
 chcemy wyrazić, że ktoś lub coś stanowi część większej grupy:
María tiene un hojo abogado. (María tiene varios hijos.)
 używamy czasownika haber:
Hay un diccionario en la mesa.
 mówiąc o osobach, rzeczach, zjawiskach jednych z wielu tego typu
(nie są jedyne w swoim rodzaju)
 dokonując oceny jakiejś osoby, rzeczy za pomocą przymiotnika
 używając rodzajnik nieokreślony w liczbie mnogiej w kontekście
"kilka"

rodz. męski rodz. żeński Kiedy nie stosujemy rodzajników ?

liczba pojedyncza un una
liczba mnoga (unos) (unas)  w przypadku rzeczowników poprzedzonych zaimek
dzierżawczy, zaimek pytajacy lub zaimkiem wskazującym
 w konstrukcji "NO HAY"
RODZ. MĘSKI RODZ. ŻEŃSKI  w konstrukcji "NO TENER"
un muchacho – chłopiec una muchacha dziewczyna  gdy pytamy ogólnie czy ktoś coś posiada w ogóle.
l.p un una
un libro – książka una maleta – walizka  nie używamy rodzajników z rzeczownikami niepoliczalnymi
unos muchachos-chłopcy unas muchachas dziewczyny  w przypadku następującego typu rzeczowników:
l.m unos unas
unos libros - książki unas maletas – walizki imona,nazwiska, nazwy miast, krajów

Wyjątki: el dia – dzień RODZAJNIK ŚCIĄGNIĘTY: AL, DEL

la mano – ręka, dłoń
el/la turista – turysta, turystka
Przyimki a i de, jeżeli występują przed rodzajnikiem męskim określonym
el/la studiante – student, studentka.
w liczbie pojedynczej, tworzą formę ściągniętą:
Unos, unas używa się też w znaczeniu kilka.
a + el = al

Vamos al campo. - Jedziemy na wieś.

Rodzajnika nieokreślonego używamy, gdy: El hotel está al lado del parque. - Hotel jest obok parku.
Ellas van al teatro. – One idą do teatru.
 mówimy o danej osobie lub rzeczy po raz pierwszy: Él va al museo. – On idzie do muzeum.
Tengo un profesor y una profesora. El gato está al lado de la pecera. – Kot jest obok akwarium.

4
 el lunes – poniedziałek el viernes - piątek
al cine – do kina el martes – wtorek el sábado - sobota
al museo – do muzeum el miércoles - środa el domingo - niedziela
al banco – do banku el jueves - czwartek

de + el = del  nazwy miesięcy w roku:

enero - styczeń julio - lipiec
Ellas regresan del teatro. – One wracają z teatru. febrero - luty agosto - sierpień
Vosotros volvéis del paseo. – Wracacie ze spaceru. marzo - marzec septiembre - wrzesień
El gato está delante del reloj. – Kot jest przed zegarkiem. abril - kwiecień octubre - październik
mayo - maj noviembre - listopad
del cine – z kina junio- czerwiec diciembre – grudzień
del museo – z muzeum
del banco – z banku  nazwy kolorów:
el blancura – białość
el verde – zieloność
el hiel - żółć
 większość nazw mórz, oceanów i rzek:
RZECZOWNIKI - SUSTANTIVO el mar Mediterráneo – Morze Śródziemne
el Oceano Atlántico – Ocean Atlantycki
Rodzaj męski i żeński el Rio Tajo – rzeka Tag

W języku hiszpańskim istnieją dwa rodzaje rzeczownika, męski  większość nazw masywów górskich:
żeński. Podobnie jak w języku polskim większość rzeczowników los Pirineos – Pireneje
kończących się na –a jest rodzaju żeńskiego, np.: la blusa – bluzka. los Alpes – Alpy
Rzeczowniki kończące się na –o są przeważnie rodzaju męskiego, jak los Andes – Andy
np.: el gato – kot.
Zazwyczaj rodzaju męskiego są:

Rodzaju męskiego są wyrazy:  rzeczowniki zakończone na -o:

el chico – chłopiec
 określające płeć męską: el gato – kot
el hombre – mężczyzna el libro – książka
el chico – chłopiec el teléfono – telefon
el abogado – adwokat
el guardia – policjant  rzeczowniki zakończone na -or:
el caballo – koń el dolor – ból
el amor – miłość
 nazwy dni tygodnia:
5
 Uwaga: Istnieją wyjątki:
la flor – kwiat la foto - zdjęcie  wyrazy zakończone na: -ción, -sión, -zón:
la labor – praca la radio - radio la canción – piosenka
la mano – dłoń la moto - motor la posesión – posiadanie
la modelo – modelka la razón – rozum

 rzeczowniki zakończone na -aje: Wyjątki:

el garaje – garaż el carazón – serce
el traje – ubranie el buzón – skrzynka pocztowa

 wyrazy zakończone na -ez:

Zawsze rodzaju żeńskiego są: la estupidez – głupota
la vejez – starość
 wyrazy określające istoty płci żeńskiej:
la mujer – kobieta  wyrazy zakończone na -tud:
la madre – matka la juventud – młodzież
la chica - dziewczyna la multitud – wielkość

 nazwy liter alfabetu:  wyrazy zakończone na -umbre:

la A, la B, la C – A,B,C. la cumbre – szczyt
la muchedumbre – obfitość, mnóstwo
Zazwyczaj rodzaju żeńskiego są:

 wyrazy zakończone na -a: Rodzaj - Género

la mesa – stół
MĘSKI - MASCULINO ŻEŃSKI - FEMENINO
la señora – pani
la casa – dom  określające płeć męską  określające płeć żeńską
 nazwy geograficzne (masywy  litery alfabetu
Uwaga: Wyjątki: górskie, nazwy oceanów, rzek I  wyrazy zakończone na -a
el poeta – poeta el idioma - język mórz)  wyrazy zakończone na -
el artysta – artysta el mapa - mapa  dni tygodnia i miesiące ción, -sión, -zón
el policía – policjan el día - dzień  nazwy kolorów  wyrazy zakończone na -dad, -
el problema – problem el belga - Belg  wyrazy zakończone na -o tad
el planeta – planeta el clima - klimat  wyrazy zakończone na -or  wyrazy zakończone na -tud, -
el drama – dramat el violinista - skrzypek  wyrazy zakończone na -aje umbre, -ez
 wyrazy zakończone na -ema
 wyrazy zakończone na -ad i na -tad:
la felicidad – szczęście
la amistad – przyjaźń
6
Tworzenie rodzaju żeńskiego rzeczownika el rey - król la reina - królowa
el poeta - poeta la poetisa - poetka
Rodzaj żeński rzeczownika tworzymy: el príncipe - książę la princesa - księżna, księżniczka
el héroe - bohater la heroina - bohaterka
 zamieniając końcówkę rzeczownika z -o na -a:
 Istnieje grupa rzeczowników, których rodzaj żeński różni się od
el amigo – przyjaciel la amiga - przyjaciółka rodzaju męskiego:
el niño – chłopczyk la niña – dziewczynka
el tío – wujek la tía – ciocia el padre - ojciec la madre - matka
el hombre - mężczyzna la mujer – kobieta
 dodając -a do formy męskiej rzeczowników kończących się na
el macho – samiec la hembra – samica
spółgłoskę:
el yerno – zięć la nuera - synowa
el profesor - nauczyciel la profesora - nauczycielka el rey - król la reina - królowa
el dios - bóg la diosa - bogini
Większość rzeczowników określających zawody jest rodzaju męskiego,
el español - Hiszpan la española - Hiszpanka lecz dosyć często (ze względu na zmiany społeczne) jest zastosowanie
el portugués Portugalczyk la portuguesa - Portugalka tego wyrazu w rodzaju żeńskim:
el bailarín - tancerz la bailarina - tancerka el médico – lekarz, la médica – pani doktor
el león - lew la leona – lwica el ministro – minister, la ministra – pani minister
el abogado – mecenas, la abogada – pani mecenas
 rzeczowniki zakończona na -ista i -ante mają takie same formy
zarówno dla rodzaju męskiego jak i dla żeńskiego: Uwaga: zmiana rodzajnika z męskiego na żeński powoduje zmianę
znaczenia słowa:
el/la estudiante – student/ka el capital – kapitał, la capital – stolica
el/la cantante – piosenkarz/piosenkarka
el/la futbolista – piłkarz/piłkarka Duża grupa rzeczowników występuje tylko w jednym rodzaju, męskim
el/la tenista – tenisista/ka lub żeńskim, np.:
el/la turista – turysta/ka
el/la amante – amant/ka (kochanek/kochanka) el tiempo - czas la casa - dom
el/la periodista – dziennikarz/dziennikarka el color - kolor la luna - księżyc
el/la taxista – taksówkarz/taksówkarka el amor - miłość la nación - naród
el espíritu - duch la razón - rozum, racja
Istnieje, oczywiście, kilka wyjątków, na przykład: el pez - ryba la verdad - prawda
el sol - słońce la soledad - samotność
el actor - aktor la actriz - aktorka el cine - kino la b - b (i reszta liter alfabetu)
el cantor - piosenkarz la cantatriz - piosenkarka el bien - dobro el mal - zło
el barón - baron la baronesa - baronowa el norte - północ (i reszta stron el lunes - poniedziałek (i
świata) reszta dni tygodnia)
7
 RODZAJ - GÉNERO  rzeczowniki zakończone na -z otrzymują końcówkę -ces:
MĘSKI - MASCULINO ŻEŃSKI - FEMENINO
-o zmiana -a el juez - sędzia los jueces - sędziowie
- spółgłoska dodać -a el pez - ryba los peces - ryby
el diez - dziesięć los dieces - dziesiątki
-ista = -ista el lápiz - ołówek los lápices - ołówki
-ante = -ante
 rzeczowniki jednosylabowe lub z akcentem na ostatniej sylabie
otrzymują końcówkę -es:

el mes - miesiąc los meses - miesiące

el país - kraj los países - kraje

Liczba mnoga rzeczownika

W liczbie mnogiej występują zawsze rzeczowniki:
 Liczbę mnogą rzeczowników zakończonych samogłoską tworzymy gafas – okulary
dodając -s: los pantalones – spodnie
tijeras – nożyczki
la manzana - jabłko las manzanas – jabłka paraguas – parasol
el ejemplo - przykład los ejemplos – przykłady
el café - kawa los cafés - kawy Zapamiętaj:
la casa - dom las casas - domy el jersey – sweter los jerseis – swetry

 rzeczowniki zakończone spółgłoską, -y , ú lub -í otrzymują

LICZBA - NÚMERO
końcówkę -es:
POJEDYNCZA - SINGULAR MNOGA - PLURAL
- samogłoska -s
la flor - kwiat las flores – kwiaty
la mujer - kobieta las mujeres – kobiety - spółgłoska -es
el avión - samolot los aviones - samoloty -y, -ú, í -es
la pared - ściana las paredes - ściany
el rey - król los reyes - królowie -z -ces
el jabalí - dzik los jabalíes - dziki

Wyjątki:
el menú – jadłospis los menus – jadłospisy
el champú – szampon los champús – szampony

8
Zdrobnienia
alemán - niemiecki alemana - niemiecka
Na codzień w języku hiszpańskim używa się bardzo dużo zdrobnień, bribón - leniwy bribona - leniwa
więcej nawet niż w języku polskim. Tworzy się je dodając różnego encantador - uroczy encantadora - urocza
rodzaju przyrostki, charakterystyczne dla danego regionu. chiquitín - maleńki chiquitina - maleńka
Spośród przyrostków zdrabniających najpopularniejsze to: -ito/a, inglés - angielski inglesa - angielska
-illo/a:
W tej grupie przymiotników istnieje też kilka wyjątków, które nie
casa - dom casita - domek
zmieniają końcówki dla rodzaju żeńskiego:
chica - dziewczyna chiquita – dziewczynka
mujer - kobieta mujercita – kobietka
anterior - poprzedni mayor - większy
ángel -anioł angelito – aniołek
posterior - późniejszy menor - mniejszy
pan - chleb panecillo - chlebek
inferior - dolny, niższy mejor - lepszy
café - kawa cafecito - kawusia
superior - górny, wyższy peor - gorszy
interior - wewnętrzny cortés - uprzejmy
exterior - zewnętrzny

PRZYMIOTNIKI - ADJETIVO Istnieje również grupa przymiotników, które mają wspólną formę dla
obu rodzajów (ich końcówki to: -a, -e, -l, -ún, -z, -i, -ú, -r, poza -or):

W języku hiszpańskim przymiotniki stoją zwykle po rzeczowniku i indígena - tubylczy/a

zgadzają się z nim w liczbie i rodzaju: grande - duży/a
difícil - trudny/a
una mujer bella - piękna kobieta común - wspólny/a
una casa grande - duży dom regular - regularny/a
un hombre feliz - szczęśliwy człowiek eficaz - skuteczny/a
hindú - hinduski/a

Rodzaj męski i żeński Wyjątki od tej reguły to:

Istnieją dwa rodzaje przymiotnika, męski i żeński. Aby utworzyć rodzaj español – hiszpański española - hiszpańska
żeński wystarczy, że zamienisz andaluz – andaluzyjski andaluza - andaluzyjska
końcówkę -o - -a: grandote – wielgachny grandota - wielgachna
regordete – gruby regordeta - gruba
guapo – ładny guapa - ładna

lub dodasz -a do formy męskiej przymiotników, które kończą się na

spółgłoskę:
9
Liczba mnoga
Stopień wyższy tworzy się za pomocą konstrukcji más ... que (bardziej,
Liczbę mnogą przymiotnika utworzysz dodając do liczby więcej niż), a stopień niższy za pomocą konstrukcji menos ... que
pojedynczej końcówkę -s, jeśli przymiotnik kończy się na (mniej niż):
samogłoskę lub -es, jeśli przymiotnik kończy się na spółgłoskę:
Tu casa es más grande que mi casa. - Twój dom jest większy od
alto - wysoki altos - wysocy mojego domu.
pequeña - mała pequeñas - małe José es menos alto que Felipe. - Józef jest niższy od Filipa.
fuerte - silny fuertes - silni
fácil -łatwy fáciles - łatwe Stopień najwyższy utworzysz stawiając rodzajnik określony przed
przymiotnikiem w stopniu wyższym el/los más ..., la/las más ...:
común -wspólny comunes - wspólne
feliz -szczęśliwy felices - szczęśliwi
el más rápido - najszybszy
mejor - lepszy mejores - lepsi los más fuertes - najsilniejsi
las más guapas - najładniejsze

Istnieje oczywiście kilka wyjątków:

FORMY SKRÓCONE PRZYMIOTNIKA

Czasami przymiotnik umieszcza się przed rzeczownikiem, przyjmuje

on wtedy formę skróconą: Stopień równy Stopień wyższy Stopień najwyższy
bueno/a mejor el/la mejor
mal humor (malo) - zły humor dobry/a lepszy/a najlepszy/a
gran hombre (grande) - wielki człowiek malo/mala peor el/la peor
Gran Bretaña (grande) - Wielka Brytania zły/a gorszy/a najgorszy/a
buen día (bueno) - ładny dzień grande mayor el/la mayor
San Antonio (santo) - Święty Antoni duży/a más grande największy/a, np. wiekiem
większy/a el/la más grande
największy/a, np. rozmiarem
pequeño/a menor el/la menor
STOPNIOWANIE PRZYMIOTNIKA mały/a más pequeño/a najmniejszy/a, np. wiekiem
mniejszy/a el/la más pequeño/a
Stopień równy przymiotnika utworzysz za pomocą konstrukcji tan ... najmniejszy/a, np. rozmiarem
como (tak ... jak):

Pablo es tan inteligente como María. - Paweł jest tak inteligentny jak
Maria.

10
 PRZYSŁÓWKI - ADVERBIO Przysłówki muy i mucho

Obydwa przysłówki przetłumaczysz na język polski jako ‘bardzo’,

używa się ich jednak w różnych sytuacjach:
Przysłówki tworzone przez dodanie końcówki -mente
Muy umieszcza się przed przymiotnikami i przysłówkami:
Przysłówki tworzymy poprzez dodanie końcówki -mente do formy
żeńskiej przymiotnika: Ella es muy simpática. - Ona jest bardzo sympatyczna.
Ya es muy tarde. - Już jest bardzo późno.
seguro - segura - seguramente pewny - pewna - pewnie Él canta muy bien. - On śpiewa bardzo dobrze.
Hace muy buen tiempo. - Jest bardzo ładna pogoda.
largo - larga - largamente długi - długa - długo
básico - básica - básicamente podstawowy - podstawowa -
Mucho/a/os/as natomiast umieszcza się przed rzeczownikami (z
podstawowo, generalnie
którymi musi być uzgodniony w liczbie i rodzaju) i po czasownikach,
inmediato - inmediata - natychmiastowy - natychmiastowa - ma też znaczenie ‘dużo’:
inmediatamente natychmiastowo
Hace mucho calor. - Jest bardzo gorąco.
Niektóre przymiotniki mają wspólną formę dla obu rodzajów, Tengo mucha hambre. - Jestem bardzo głodny/a.
końcówkę -mente dodasz do tej formy: Te quiero mucho. - Bardzo cię kocham.
Tengo muchos problemas. - Mam dużo problemów.
difícil - difícil - difícilmente trudny/a - trudno
natural -natural - naturalmente naturalny/a - naturalnie
alegre - alegre - alegremente wesoły/a - wesoło PRZYSŁÓWKI SPOSOBU

Dwa przysłówki nie są tworzone za pomocą końcówki -mente: Przysłówki sposobu są to przysłówki pochodzące od przymiotników.
Tworzymy je dodając do przymiotnika rodzaju żeńskiego końcówkę -
bueno/a - bien dobry/a - dobrze mente.
malo/a - mal zły/a - źle
rapido - rapida - rapidamente
Istnieje też grupa przysłówków, które mają taką samą formę jak szybki - szybka - szybko
przymiotniki:
facil - facil - facilmente
alto - wysoki / wysoko łatwy - łatwa - łatwo
bajo - niski / nisko
barato - tani / tanio
bastante - wystarczający / wystarczająco
sólo - sam (przymiotnik piszemy bez akcentu solo) / tylko (używa się
też solamente)

11
 PRZYSŁÓWKI CZĘSTOTLIWOŚCI La semana que viene W następnym tygodniu
El año que viene W przyszłym roku
siempre zawsze Dentro de dos años Za dwa lata
casi siempre prawie zawsze La semana pasada W zeszłym tygodniu
normalmente zwyczajnie Por la mañana Rano
a menudo często
a veces czasami PRZYSŁÓWKI MIEJSCA
casi nunca prawie nigdy
nunca nigdy aquí tutaj
allí tam
PRZYSŁÓWKI CZASU allá tam
fuera nazewnątrz
ahora teraz abajo na dole
ahora mismo w tym momencie arriba na górze
temprano wcześnie delante przed
tarde późno adelante naprzód
hoy dzisiaj alrededor dookoła
mañana jutro antes przedtem
ayer wczoraj atrás z tyłu
anteayer przedwczoraj cerca blisko
proximamente wkrótce debajo pod
antes przedtem donde gdzie
anoche wczoraj wieczorem encima na
aún jeszcze enfrente naprzeciw
cuando kiedy, gdy lejos daleko
después potem entre pomiędzy
entonces wtedy
jamás nigdy PRZYSŁÓWKI ILOŚCI
luego później
mientras tymczasem algo coś
ya już nada nic
apenas ledwo
Często spotykane są również zwroty przysłówkowe: bastante dość
casi prawie
cuanto ile
demasiado zbyt

12
 más bardziej
menos mniej ZAIMKI
mucho dużo
poco mało, trochę
todo wszystko ZAIMKI OSOBOWE
sólo tylko
mitad połowa liczba pojedyncza liczba mnoga
tan takbardzo, tak yo - ja nosotros - my (mężczyźni)
tanto (~… como… ) tyle (tyle...ile...) nosotras - my (kobiety)
tú - ty vosotros - wy (mężczyźni)
PRZYSŁÓWKI SPOSOBU vosotras - wy (kobiety)
él - on ellos - oni
así tak, w ten sposób ella - ona ellas - one
bien dobrze usted (Ud.) - pan, pani ustedes (Uds.) - panowie, panie,
państwo
mal źle
como jak
casi prawie ¿Quién está en el patio? - Ella. - Kto jest w patio? - Ona.
¿Quién estudia español? - Yo. - Kto się uczy hiszpańskiego? - Ja.
despacio powoli
¿Es usted Javier González? - Sí, soy yo. - Czy nazywa się pan Javier
rápido szybko
González? - Tak, to ja.
lento wolno
deprisa pośpiesznie W języku hiszpańskim użycie zaimków często nie jest wymagane,
mejor lepiej zupełnie jak w języku polskim:
excelente wyśmienicie
(Yo) Soy de Polonia. - (Ja) Jestem z Polski.
PRZYSŁÓWKI PRZECZENIA (Él) Se llama Ricardo. - (On) Nazywa się Ricardo
¿Quiere (usted) café? - Czy chce Pan kawy?
no nie
nunca nigdy
tampoco także nie Mi hermano es hijo único - Mój brat ma jest wyjątkowym dzieckiem.
jamás nigdy Tu hermana es muy guapa - Twoja siostra jest bardzo ładna
Su corazón está roto - Jego/jej serce jest złamane
Nuestra casa es muy grande - Nasz dom jest bardzo duży
PRZYSŁÓWKI PYTAŃ Vuestra vida es aburrida - Wasze życie jest nudne
Su canciones son interesantes - Ich piosenki są interesujące
que co
porque dlaczego
acaso może

13
 ZAIMKI DZIERŻAWCZE Nuestro médico vive muy cerca de nosotros. – Nasz lekarz mieszka
bardzo blisko nas.
Zaimki dzierżawcze ustalają relację przynależności pomiędzy
przedmiotami i osobami. Zgadzają się w rodzaju i liczbie z rzeczą
posiadaną i występują przd rzeczownikiem. ZAIMKI WSKAZUJĄCE

Liczba pojedyncza Liczba mnoga

Yo mi mis esto (aquí) - to (tutaj)
Tú tu tus eso (ahí) - to (tam)
Él/Ella su sus aquello (allí) - tamto (tam dalej)
Nosotros/as nuestro/nuestra nuestros/nuestras
¿Cómo se dice esto en español? - Jak to się mówi po hiszpańsku?
Vosotros/as vuestro/vuestra vuestros/vuestras
Con eso basta. - To wystarczy.
Ellos/Ellas su sus
Aquello es una librería. - Tamto to księgarnia.
mi perro, mi bicicleta - mój pies, mój rower Natomiast te zaimki występują zawsze przed rzeczownikiem:
tu coche, tu casa - twój samochód, twój dom
su sombrero, su guitarra - jego/jej/pana kapelusz, jego/jej/pana - liczba pojedyncza:
gitara
mis perros, mis bicicletas - moje psy, moje rowery este bolso, esta camiseta - ta torebka, ta bluzka
tus coches, tus casas - twoje samochody, twoje domy ese hombre, esa mujer - ten mężczyzna (tam), ta kobieta (tam)
sus sombreros, sus guitarras - jego/jej/pana kapelusze, jego/jej/pana aquel edificio, aquella ciudad - tamten budynek, tamto miasto
gitary
- liczba mnoga:
nuestro tío, nuestra abuela - nasz wujek, nasza babcia
vuestro libro, vuestra lámpara - wasza książka, wasza lampa estos bolsos, estas camisetas - te torebki, te bluzki
su diccionario, su mesa - ich słownik, ich stół esos hombres, esas mujeres - ci mężczyzni (tam), te kobiety (tam)
aquellos edificios, aquellas ciudades - tamte budynki, tamte miasta
nuestros tíos, nuestras abuelas - nasi wujkowie, nasze babcie
vuestros libros, vuestras lámparas - wasze książki, wasze lampy Esta ciudad es impresionante. - To miasto jest zachwycające.
sus diccionarios, sus mesas - ich słowniki, ich stoły Ese coche es rojo. - Ten samochód jest czerwony.
Estos pendientes son de Juana. - Te kolczyki są Juany.
¿Dónde trabaja tu madre? - Gdzie pracuje twoja matka? Aquellos chicos son mis amigos de la escuela. - Tamci chłopcy to moi
Nuestro amigo es abogado. - Nasz przyjaciel jest adwokatem. koledzy ze szkoły.
Vive en casa de sus padres. - Mieszka w domu rodziców.
Mis hermanos saben hablar francés. - Moi bracia umieją mówić po
francusku.
Mis padres viven en Lonndres. – Moi rodzice mieszkają w Londynie.

14
ZAIMKI WSKAZUJĄCE W języku polskim występuja tylko dwa rodzaje zaimków wskazujacych
dlatego ese tłumaczymy w zależności od kontekstu jako "ten" ,
"tamten" .
liczba poj. liczba mnoga
este estos Zaimki wskazujące aquel , aquella , aquellos , aquellas odnoszą się
do osób i przymiotników które znajdują się daleko zarówno od osoby
rodzaj męski ese esos mówiącej, jak i od rozmówcy. Czasowo odnosza się do odległej
przyszłości albo przeszłości.
aquel aquellos
esta estas Aquel dia estaba enfermo - Tamtego dnia byłem chory.

rodzaj żeński esa esas Zaimki wskazujące moga występować również osobno, wtedy jednak
należy zaznaczyć nad samogłoską sylaby akcentowanej akcent
aquella aquellas graficzny.

Jak widzimy w języku hiszpańskim istnieją 3 rodzaje zaimków

wskazujących. Zaimki wskazujące este,esta,estos,estas określają ZAIMKI PYTAJĄCE
osoby, przedmioty znajdujace się blisko osoby mówiącej. Odnoszą się
także do momentu rozmowy  ¿qué? - co?, jaki?, który?
¿Qué pasa? - Co się dzieje?
Este coche es muy comodo. - Ten samochód jest bardzo wygodny (np. ¿Qué es esto? - Co to jest?
samochód którym teraz jedziemy ) ¿Qué comes? – Co jesz?
¿Qué libro quieres? – Którą książkę chcesz?
UWAGA!! Kiedy przed rzeczownikiem pojawia się zaimek wskazujacy ¿Qué hora es? - Która jest godzina?
nie używamy rodzajników ¿A qué hora empieza la clase? - O której godzinie zaczyna się
lekcja?

Zaimki wskazujące ese , esa , esos , esas dotyczą osób i
przedmiotów które znajdują się trochę dalej od mówiącego. W czasie
odnoszą się do niedalekiej przyszłości lub przeszłości.
Este gato es blanco y ese perro es negro.
En ese momento sono el telefon.
 ¿quién?, ¿quiénes? - kto? (uzgadnia się w liczbie z rzeczownikiem)
¿Quién es? - Kto to?, Kto to jest?
¿Quiénes son ellos? - Kim oni są?
¿Quién es ester señor? – Kim jest ten pan?
¿Con quién vas al cine? - Z kim idziesz do kina?
¿De quién estás hablando? - O kim mówisz?
¿Quién viene? – Kto przyszedł?

 ¿cuál?, ¿cuáles? - jaki/a?, który/a?, jacy/jakie?, którzy/które?

(uzgadnia się w liczbie)

15
 ¿Cuál es su nombre? - Jak się Pan/Pani nazywa?
¿Cuál de estos discos prefieres? - Którą z tych płyt wolisz?
LICZEBNIKI GŁÓWNE
¿Cuáles son tus deseos? - Jakie są twoje pragnienia?
¿Cuál es tu coche? – Który jest twój samochód? 0 cero 30 treinta
1 uno, una 31 treinta y uno
 ¿cómo? - jak? 2 dos 32 treinta y dos
¿Cómo te llamas? - Jak się nazywasz? 3 tres 40 cuarenta
¿Cómo estás? – Jak się masz? 4 cuatro 50 cincuenta
5 cinco 60 sesenta
 ¿dónde? - gdzie? 6 seis 70 setenta
¿Dónde vives? - Gdzie mieszkasz? 7 siete 80 ochenta
¿Dónde estás? – Gdzie jesteś? 8 ocho 90 noventa
¿Dónde studia Ana? – Gdzie studiuje Anna? 9 nueve 100 cien
10 diez 101 ciento uno
 ¿adónde? - dokąd? 11 once 131 ciento treinta y uno
¿Adónde vas de vacaciones? - Dokąd jedziesz na wakacje? 12 doce 200 doscientos
13 trece 300 trescientos
 ¿de dónde? - skąd? 14 catorce 400 cuatrocientos
¿De dónde eres? - Skąd jesteś? 15 quince 500 quinientos
16 dieciséis 600 seiscientos
 ¿cuándo? - kiedy? 17 diecisiete 700 setecientos
¿Cuándo llegarán? - Kiedy przybędą? 18 dieciocho 800 ochocientos
¿Cuándo regresas? – Kiedy wracasz? 19 diecinueve 900 novecientos
¿Cuándo vamos al cine? – Kiedy idziemy do kina?
20 veinte 1000 mil
21 veintiuno 2000 dos mil
 ¿cuánto?, ¿cuántos?, ¿cuánta?, ¿cuántas? - ile? (uzgadnia się
22 veintidós 5546 cinco mil quinientos cuarenta y seis
w liczbie i rodzaju)
¿Cuánto dinero tienes? - Ile masz pieniędzy?
¿Cuánto cuestan estos libros? - Ile kosztują te książki? „Y” pojawia się tylko między dziesiątkami a jednostkami:
¿Cuántas personas van a venir? - Ile przyjdzie osób? Treinta y cinco
¿Cuánto cuesta? – Ile kosztuje?
”Uno” może występować w formie męskiej lub żeńskiej „una”.
 ¿por qué? - dlaczego? Sólo tienen una hija. – Mają tylko jedną córkę.
¿Por qué no viene todavía? - Dlaczego jeszcze nie przychodzi?
¿Por qué llamas? – Dlaczego dzwonisz? Pamiętaj, że w przypadku liczebnika uno (chodzi tylko o rodzaj męski),
przed rzeczownikiem występuje on w formie skróconej un:
Tengo un hermano. - Mam jednego brata. (uno)
Tengo veintiún años. - Mam dwadzieścia jeden lat.

16
Uwaga! Liczebniki główne od 200 do 900 trzeba uzgodnić z 12° duodecimo, -a
rzeczownikiem w rodzaju, np.: 13° decimotercero, -a
trescientas libras - trzysta lirów
14° decimocuarto, -a
quinientas pesetas - pięćset peset 15° decimoquinto, -a
16° decimosexto, - a
Liczebniki takie jak uno i veintiuno. a także inne liczebniki 17° decimoseptimo, -a
zawierajace końcówkę -uno, które występują przed rzeczownikiem 18° decimooctavo, -a
rodzaju męskiego skracamy do un. 19° decimonoveno, -a
20° vigesimo, -a
un minuto - jedna minuta

Natomiast, gdy takie liczebniki występują przed rzeczownikami rodzaju

segunda página (lub página dos) - druga strona
żeńskiego zmieniamy uno na una.
séptima fila (lub fila siete) - siódmy rząd
una mesa - jeden stół Pamiętaj, że w przypadku liczebników primero i tercero (chodzi tylko o
rodzaj męski), przed rzeczownikiem występują one w formie skróconej:

Vivo en el primer piso. - Mieszkam na pierwszym piętrze. (primero)

LICZEBNIKI PORZĄDKOWE - NUMERALES Vive en el tercer apartamento a la derecha. - Mieszka w trzecim
mieszkaniu na prawo. (tercero)
ORDINALES
Liczebniki porządkowe uzgadnia się z rzeczownikiem:

1° primero / primera
2° segundo / segunda
3° tercero / tercera
4° cuarto / cuarta
5° quinto / quinta
6° sexto / sexta
7° séptimo / séptima
8° octavo / octava
9° noveno / novena
10° décimo / décima
11° undecimo, -a

17
 PRZYIMKI
 a – do
Voy a la farmacja. – Idę do apteki.
Está a la derecha. – Jest po prawej.
¿A qué hora? A las tres. – O której godzinie? O trzeciej.
 en – w
Estoy en casa. – Jestem w domu.
Voy en metro. – Jadę metrem.
(wyjatki: a pie – piechota, a caballo – konno)
Estámos en invierno. – Mamy zimę.
Estámos en mayo. – Mamy maj.
 de – z
Salgo de casa. - Wychodzę z domu.
Soy de Polonia. – Jestem z Polski.
El coche es de María. – Samochód jest Marii.
Es las seis de la tarde. – Jest szósta po połódniu.
 por – po, przy
Vivo en Madrid por mi trabajo. – Mieszkam w Madrycie z
powodu pracy.
Paseo por el parque. – Spaceruję po parku.
Trabajo por la mañana. – Pracuję od rana.
 para – dla
Esta carta es para Pedro. – Ta pocztówka jest dla Piotra.
Este bolígrafo es para escribir. – Ten długopis jest do
pisania.
El tren va para Salamanca. – Pociąg jedzie do (przez)
Salamankę.
El tarbajo es para mañana. – Praca jest od rana.
Czasowniki i przyimki
ir a (la escuela) - iść do (szkoły)
llegar a (Madrid) - przybyć do (Madrytu)
venir a (casa) - przyjść do (domu)
venir de (un supermercado) - przyjść z (supermarketu)
volver a (casa) - wrócić do (domu)
volver de (un viaje) - wrócić z (podróży)
salir de (la universidad) - wyjść z (uniwersytetu)
estar en (la oficina) - być w (biurze)
escribir con (un lápiz) - pisać (ołówkiem)
hablar con (María) - rozmawiać z (Marią)
hablar de/sobre (las vacaciones) - mówić o (wakacjach)
ir en (tren) - jechać (pociągiem)
andar por (la calle) - iść (ulicą)
hacer algo para (Carmen) - zrobić coś dla (Carmen)
„A” w połączeniu z ir oznacza kierunek podróżowania (dokąd?)
Vamos a Madrid. – Jedziemy do Madrytu.
Vamos a Granada. – Jedziemy do Granady.
„En” w połączeniu z ir oznacza sposób poruszania się przy
pomocy czegoś
Vamos en autobus. – Jedziemy autobusem.
Vamos en tren. – Jedziemy pociągiem.
Va en avión. – Jedzie (leci) samolotem.
Uwaga! Przed osobami zawsze stawiamy przyimek a:
He visto a María. - Widziałam Marię.
Estoy esperando a Juan. - Czekam na Juana
18
 CZASOWNIKI - VERVOS HABLAR - MÓWIĆ
liczba pojedyncza liczba mnoga
Czasowniki regularne Yo hablo Nosotros/as hablamos
Tú hablas Vosotros/as habláis
W języku hiszpańskim istnieją czasowniki regularne, częściowo Él/Ella habla Ellos/Ellas/ hablan
nieregularne i całkowicie nieregularne. Czasowniki hiszpańskie
posiadają trzy grupy koniugacyjne, a o przynależności do którejś z
COMER - JEŚĆ
koniugacji świadczy końcówka. Czasowniki zakończone na:
-ar należą do I grupy koniugacyjnej, liczba pojedyncza liczba mnoga
-er należą do II grupy koniugacyjnej, Yo como Nosotros/as comemos
-ir należą do III grupy koniugacyjnej. Tú comes Vosotros/as coméis
Él/Ella come Ellos/Ellas/ comen
-ar -er -ir
Yo -o -o -o
Tú -as -es -es ESCRIBIR - PISAĆ
El/Ella -a -e -e liczba pojedyncza liczba mnoga
Nosotros/as -amos -emos -imos Yo escribo Nosotros/as escribimos
Vosotros/as -áis -éis -ís Tú escribes Vosotros/as escribís
Ellos/Ellas -an -en -en
Él/Ella escribe Ellos/Ellas/ escriben

Uwaga! Jeżeli czasownik posiada literę g przed końcówką -er lub -ir,
Koniugacja -ar Koniugacja -er Koniugacja -ir
pamiętaj żeby w I osobie liczby pojedynczej zamienić g na j:
trabajar beber vivir
COGER - BRAĆ
1. trabaj-o 1. beb-o 1. viv-o liczba pojedyncza liczba mnoga
2. trabaj-as 2. beb-es 2. viv-es Yo cojo Nosotros/as cogemos
3. trabaj-a 3. beb-e 3. viv-e
4. trabaj-amos 4. beb-emos 4. viv-imos Tú coges Vosotros/as cogéis
5. trabaj-áis 5. beb-éis 5. viv-ís Él/Ella coge Ellos/Ellas/ cogen
6. trabaj-an 6. beb-en 6. viv-en

-ar -er -ir

preguntar - pytać comer - jeść vivir – żyć, mieszkać
amar - kochać beber - pić subir - wejść (na górę)
trabajar - pracować deber - musieć dormir - spać
19
cantar - śpiewać temer – obawiać się partir - dzielić SENTIRSE – CZUĆ SIĘ
hablar - mówić perder-stracić, zgubić sentir - czuć liczba pojedyncza liczba mnoga
estudiar - studiować comprender-rozumieć escribir - pisać Yo me siento Nosotros/as nos sentimos
andar - iść aprender - uczyć się Tú te sientes Vosotros/as os sentís
correr - biegać
Él/Ella se siente Ellos/Ellas se sienten

ACOSTARSE – KŁAŚĆ SIĘ

liczba pojedyncza liczba mnoga
CZASOWNIKI ZWROTNE Yo me acuesto Nosotros/as nos acostamos
Tú te acuestas Vosotros/as os acostaís
W języku hiszpańskim używa się bardzo dużo czasowników Él/Ella se acuesta Ellos/Ellas se acuestan
zwrotnych, często czasownik, który nie jest czasownikiem
zwrotnym w języku polskim, jest takim w języku hiszpańskim, jak w
przypadku sentarse (siadać). PONERSE – ZAKŁADAĆ
Pamiętać należy, iż zaimek zwrotny ‘się’ odmienia się przez osoby. W liczba pojedyncza liczba mnoga
bezokoliczniku znajduje się za czasownikiem i jest pisany łącznie, Yo me pongo Nosotros/as nos ponemos
natomiast przy odmianie, przechodzi przed czasownik i pisany jest
rozdzielnie. Tú te pones Vosotros/as os poneís
Él/Ella se pone Ellos/Ellas se ponen

SENTARSE - SIADAĆ levantarse – wstawać (podnosić się)

liczba pojedyncza liczba mnoga lavarse – myć się
Yo me siento Nosotros/as nos sentamos bañarse – kąpać się
ducharse – brać prysznic
Tú te sientas Vosotros/as os sentáis
pintarse – malować się
Él/Ella se sienta Ellos/Ellas se sientan peinarse – czesać się
ponerse – zakładać
acostarse – kłaść się
LAVARSE – MYĆ SIĘ afeitarse – golić się
liczba pojedyncza liczba mnoga aburrirse – nudzić się
quedarse – zostawać
Yo me lavo Nosotros/as nos lavamos llamarse – nazywać się
Tú te lavas Vosotros/as os laváis casarse – żenić się, wychodzić za mąż
Él/Ella se lava Ellos/Ellas se lavan sentarse – siadać
maquillarse – robić makijaż, malować się

20
Uwaga! Jeżeli bezokolicznik dotyczy jakiejś osoby, zaimek ‘się’ CZASOWNIKI CZĘŚCIOWO NIEREGULARNE
pozostaje za czasownikiem (pisany łącznie), ale odmienia się go przez
osoby, np.: W języku hiszpańskim oczywiście oprócz czasowników regularnych
istnieją, również czasowniki nieregularne jest ich dosyć dużo, jednak
yo quiero sentarme - chcę usiąść większość ma tak naprawdę pewne zasady odmiany.
tú necesitas ducharte - musisz wziąć prysznic
vosotros tenéis que levantaros - musicie wstać
Odnośnie tych czasowników istnieje reguła zamiany samogłosek
ellos quieren acostarse - chcą położyć się spać
według następującego tematu:
no tiene que aburrirte – nie musisz się nudzić
hay que lavarse – trzeba się myć
1. o => ue (poder , encontrar , volver , dormir , sonar , costar ,
recordar)
Należy zwrócić uwagę na zmianę znaczenia!
ir – iść, jechać 2. u => ue (jugar)
irse – iść sobie, jechać sobie, w sensie odejść, odjechać
quedar – zostawać, pozostawać np. reszta zostaje, zostaje za dużo 3. e => ie (querer , cerrar , comenzar , empezar , entender , perder ,
quedarse – zostawać, w sensie: zostać w jednym miejscu, pozostać, pensar , regar , merendar)
nie oddalać się
llamar – wołać 4. e => i (pedir , servir)
llamarse – nazywać się
levantar – podnosić, wznosić Zamiana następuje we wszystkich osobach oprócz
levantarse – wstawać, podnosić się pierwszej i drugiej liczby mnogiej.

LLAMARSE – NAZYWAĆ SIĘ

JUGAR PODER PEDIR PERDER
liczba pojedyncza liczba mnoga juego puedo pido pierdo
Yo me llamo Nosotros/as nos llamamos juegas puedes pides pierdes
Tú te llamas Vosotros/as os llamáis juega puede pide pierde
Él/Ella/ se llama Ellos/Ellas/ se llaman jugamos podemos pedimos perdemos
jugáis podéis pedís perdéis
¿Cómo te llamas? - Jak się nazywasz? juegan pueden piden pierden
¿Cómo se llama usted? - Jak się Pan/i nazywa?
¿Cómo se llama ella? - Jak ona się nazywa?
Me llamo Ana Krawiec. - Nazywam się Anna Krawiec. W przypadku odmiany czasowników częściowo nieregularnych (tzn.
takich w których występują oboczności) dobrze jest
Ella se llama Margarita. - Ona nazywa się Małgorzata
rozpisać czasownik w formie dwóch kolumn i zaznaczyć tzw. Zasadę
buta – to co poza „butem” pozostaje bez zmian literowych np.:

21
QUERER (E:IE) - CHCIEĆ
liczba pojedyncza liczba mnoga Natomiast w stosunku do pozostałych, przeważnie występuje rodzajnik
nieokreślony (w zależności od stopnia określoności przedmiotu).
Yo quiero Nosotros/as queremos
Tengo una mascota. – Mam maskotkę.
Tú quieres Vosotros/as quereis Tengo la mascota! – Mam tę maskotkę. (w sensie nareszcie
Él/Ella quiere Ellos/Ellas/ quieren szukałam jej, albo była mowa o niej wcześniej)

tener que + bezokolicznik = musieć

Tengo que ir a casa. – Muszę iść do domu.

CZASOWNIKI NIEREGULARNE TENER, SER, Ella tiene que hacer compras. – Ona musi zrobić zakupy.
ESTAR, HAY
SER – BYĆ
liczba pojedyncza liczba mnoga
TENER - MIEĆ
liczba pojedyncza liczba mnoga Yo soy Nosotros/as somos
Yo tengo Nosotros/as tenemos Tú eres Vosotros/as soís
Tú tienes Vosotros/as tenéis Él/Ella es Ellos/Ellas/ son
Él/Ella tiene Ellos/Ellas/ tienen

Generalną zasadą jest użycie ser dla określenia cechy lub stanu
stałego, niezmiennego. Ser określa:
Tener łączy się także z wyrażeniami głodu, pragnienia, odczuć i wieku.
Nie pojawia się wtedy rodzajnik:  cechę stałą:
El cielo es azul. - Niebo jest niebieskie.
Tengo hambre. – Jestem głodny/a. La mesa es redonda. - Stół jest okrągły.
¿Tienes sed? – Chce ci się pić? Ramón es alto. - Ramón jest wysoki.
Tengo 30 años. – Mam 30 lat. María es alegre. - Maria jest wesoła (z charakteru).
Tienen frío. – Jest im zimno.
Tenemos sueño. – Chce nam się spać.
 identyfikacji:
Tengo miedo. – Boję się.
Soy Anna. – Jestem Anna.
Tengo dolor. – Boli mnie
Mi nombre es Juan. - Mam na imię Jan.
Pais es una ciudad muy bonita. Paryż jest bardzo ładnym
Należy uważać z używaniem rodzajnika przy tener, ponieważ często
miastem.
pojawiają się błędy. Rzeczy, które posiada się raczej pojedynczo, nie
wymagają rodzajnika w ogóle:
 pochodzenie i narodowość:
Yo soy de Polonia. - Jestem z Polski.
¿Tiene usted coche? – Ma pan/i samochód?
22
 Este vino es de Francia. - To wino jest z Francji.
Frank es holendés. – Frank jest holendrem.
Ellos son de Japón. – Oni pochodzą z Japonii.
 określenia zawodu:
Es médico. – Jest lekarzem.
Ella es enfermera . - Ona jest pielęgniarką.
Soy profesora de español. – Jestem nauczycielką hiszpańskiego.
 określenia więzów rodzinnych:
Carmen y Mercedes son hermanas. – Karmen i Mercedes są
siostrami.
 wyrażenia cech:
Su esposo es alto. – Mój mąż jest wysoki.
Mis sobrinos son inteligentes. – Moi siostrzeńcy są inteligentni.
 określenia czasu:
Hoy es domingo, el diecisiete de agosto. - Dzisiaj jest niedziela,
17 sierpnia.
Ahora es verano. - Teraz jest lato.
¿Qué hora es? - Która jest godzina?
Son las doce y media. - Jest 12.30.
Todavía es pronto. - Jeszcze jest wcześnie.
Ya es tarde. - Już jest późno.
 określenia ceny:
¿Cuánto es? – Ilę płacę.
Son cincuenta euros. – 50 euro.
 przynależności:
Ese coche es de Juan. - Ten samochód jest Juana.
Estos libros son del profesor. - Te książki są profesora.
 określenia materiału z którego dana rzecz została wykonana:
Su reloj es de oro. – Jego zegarek jest ze złota.
La silla es de madera. – Krzesło jest z drewna.
ESTAR – BYĆ
liczba pojedyncza liczba mnoga
Yo estoy Nosotros/as estamos
Tú estás Vosotros/as estáis
Él/Ella está Ellos/Ellas/ están
Czasownik „estar” jest stosowany do:
 określenia miejsca (sytuacji):
¿Dónde estás? – Gdzie jesteś?
¿Dónde está el banco? – Gdzie jest bank?
Está al final de esta calle. Znajduje się na końcu tej ulicy.
¿Está tu abuela? – Czy jest twoja babcia?
No, ella está en el hospital. – Nie, jest w szpitalu.
Yo estoy en España. - Jestem w Hiszpanii (chwilowo).
La porcelana está en el armario. - Porcelana jest w szafie.
¿Dónde está la maleta? – Gdzie jest walizka?
 określenia stanu fizycznego i psychicznego:
¿Cómo están ustedes? – Jak się państwo czują?
Estamos bien. Gracias. – Czujemy się dobrze. Dziękujemy.
Carmen está enferma. - Carmen jest chora.
María está triste. - Maria jest smutna.
 określenia działalności zawodowej przejściowo wykonywanej:
Ahora está de camarero. – Pracuję czasowo jako kelner.
 określenia czasu i trwania sytuacji:
Estamos a finale de Julio. – Mamy koniec lipca.
Últimamente él está muy nervioso. – Ostatnio jest bardzo
nerwowy.
¡Qué antipático estás hoy! – Ale jesteś niesympatyczna dzisiaj!
Mi esposa está cansada. – Moja żona jest zmęczona.
La mesa está sucia. - Stół jest brudny.
Los tomates están maduros. – Pomidory są dojrzałe.
23
 Ser Estar  z rodzajnikami nieokreślonymi: un, una, unos, unas:
 identyfikacja  miejsce En esta calle hay una farmacia. – Na tej ulicy jest apteka.
 pochodzenie  określenie stanu Allí hay un museo. - Tam jest muzeum.
psychicznego Aquí hay una cafetería. - Tu jest kawiarnia.
 zawód
En esta calle hay tanta gente porque aquí hay un centro
 określenie czasu  stan fizyczny
commercial, un banco, un cine y un restaurante. – Na tej ulicy jest
 wygląd fizyczny
tyle ludzi ponieważ jest centrum handlowe, kino I resteuracja.
 charakter
 z przedmiotami i osobami w liczbie mnogiej:
Sobre la mesa hay libros nuevos. – Na stole są nowe książki.
CZASOWNIK ESTAR I HAY
 z liczebnikami:
Oba słowa odnoszą się do usytuowania, umiejscowienia przedmiotów i Hay una botella de cerveza. – Jest jedna butelka piwa.
osób w przestrzeni. Na pierwszy rzut oka ich użycie może wydawać Hay dos personas en la habitación. - Są dwie osoby w pokoju.
identyczne, ale nie jest tak. En el garaje hay dos coches. – W garażu są dwa samochody.
Forma bezosobowa „hay” pochodzi od czasownika haber – mieć,
znajdującego zastosowanie w tworzeniu czasów. Forma ta może być  ze słówkami typu: mucho (dużo), poco (mało), bastante
zastosowana do podania informacji o znajdującym się w jakimś miejscu (wystarczająco):
przedmiocie lub przedmiotach, osobie lub osobach, najczęściej po Hay mucha gente en el parque. – W parku jest wiele osób.
okoliczniku miejsca. Hay mucho tráfico. – Duży ruch tutaj.
Hay odnosi się przede wszystkim do miejsc, osób i rzeczy (odpowiada Hay mucha gente en la fiesta. - Jest dużo ludzi na imprezie.
angielskiej konstrukcji there is, there are). Hoy en el discoteca hay poca gente. – Dzisiaj w dyskotece jest
Pamiętaj, że występuje : niewiele osób.
En el armario hay muchos abrigos. – W szafie jest mnóstwo
 gdy na początku zdania występuje okolicznik miejsca: płaszczy.
En la calle hay mucha gente. – Na ulicy jest dużo ludzi.
Sobre la mesa hay un libro nuevo. – Na stole jest (leży) nowa
książka. Está lub están wskazuje na usytuowanie bardziej konkretnie. Używa
A la izquierda del jardín hay una piscina. – Na lewo od ogrodu się go:
znajduje się basen.
Delante de aquella casa hay un centro commercial. – Przed  gdy zdanie zaczyna się od podmiotu:
tamtym domem znajduje się centrum handlowe. Marisol está en la habitación. – Marisol jest w pokoju.
Detrás del jardín hay una parada de autobus. – Za ogrodem Los diccionarios están allí, a la izquierda. – Słowniki są tam, po
znajduje się przystanek autobusowy. lewej stronie.
Cerca de esta calle hay una estación de metro. – Blisko tej ulicy El garaje está cerca de la casa. – Garaż znajduje się blisko domu.
jest stacja metra. El museo está allí. - Muzeum jest tam.
A la derecha del banco hay un gran restaurante. – Po prawej La cafetería está aquí. - Kawiarnia jest tutaj.
stronie banku jest duża resteuracja.

24
 z rodzajnikami określonymi el, la, los, las tym kontekście czasownika odmienionego w innej osobie niż trzeciej
¿Dónde está el mercado? – Gdzie jest supermarket? też jest możliwe.

 z zaimkami dzierżawczymi mi, tu, su, nuestro, vuestro, sus:

La habitación de los niños está al lado de nuestra habitación. – Megustas tú - Lubię Cię
Pokój dzieci jest obok naszego pokoju.
Mis amigos están en la fiesta. - Moi koledzy są na przyjęciu.
GUSTAR
me gusta
 z nazwami własnymi (pisanymi z dużych liter): te gusta
Cerca de aquí están las Rembilas.- Blisko tutaj są Remblas.
le gusta
nos gusta
os gusta
les gusta
GUSTAR
Me gusta pasear por el parque. - Lubię spacerować po parku.
Gustar - to czasownik, który oznacza w języku polskim tyle co Nos gusta esta película. - Podoba się nam ten film.
"lubić" , "podobać się". W normalnym użyciu czasownik ten jest
odpowiednikiem angielskiego "please". Gustar jest
czasownikiem regularnym i ze względu na końcówkę -ar Uwaga!
odmieniamy go zgodnie z zasadami odmiany czasowników
regularnych w tzw. I KONIUGACJI. Gdy po czasowniku GUSTAR występuje dowolny czasownik w formie
bezokolicznikowej lub rzeczownik w liczbie pojedyńczej , GUSTAR
GUSTAR - LUBIĆ przyjmuje formę GUSTA.
liczba pojedyncza liczba mnoga
Gdy natomiast po czasowniku GUSTAR występuje rzeczownik w
Yo gusto Nosotros/as gustamos liczbie mnogiej jako dopełnienie używamy 3 osoby liczby mnogiej
Tú gustas Vosotros/as gustáis GUSTAN.
Él/Ella gusta Ellos/Ellas/ gustan
No me gustan las películas americanas. - Nie podobają mi się filmy
amerykańskie.
UWAGA! Czasownik GUSTAR jest bardzo często używany do
mówienia o tym co lubimy i czego nie lubimy. Przyjmuje on w tym
przypadku znaczenie podobne do angielskiego czasownika "like".
Odmiana czasownika Gustar w tym przypadku różni się od tradycyjnej
odmiany. W konstrukcji zdań tego typu stosujemy odpowiednio
odmieniony zaimek i najczęściej 3 osobę liczby pojedynczej lub
mnogiej Gustar odmienianą w czasie Presente. Aczkolwiek użycie w

25
 CZASY
W rozdziale tym przedstawione są podstawowe pojęcia związane z
czasownikami, których znajomość jest niezbędna do nauki czasów w
języku hiszpańskim. Opisane zostały tam trzy koniugacje
czasowników w zależności od ich końcówki oraz przykładowe odmiany
w czasie teraźniejszym. W tym dziale opiszemy jak tworzy się zdania
w innych czasach hiszpańskich, jakich używa się konstrukcji, oraz jak
w zależności od przynależności do danej grupy odmieniamy
czasowniki w danym czasie.
W języku hiszpańskim istnieją cztery tryby: oznajmujący (indicativo),
warunkowy (condicional), łączący (subjuntivo) i rozkazujący
(imperativo).
 Presente - Czas teraźniejszy
 Pretérito Anterior - Hiszpański Czas Zaprzeszły
 Preterito Imperfecto - Czas przeszły niedokonany
 Preterito Indefinido - Czas przeszły dokonany
 Preterito Perfecto - Przeszły dokonany złożony
 Preterito Pluscuamperfecto - Czas zaprzeszły
 Futuro Imperfecto
 Futuro Perfecto - Czas przyszły dokonany złożony
CZAS TERAŹNIEJSZY (PRESENTE DE
INDICATIVO)
Czas teraźniejszy Presente de Indicativo służy do wyrażania
czynności teraźniejszej, w języku hiszpańskim podobnie jak w języku
polskim za jego pomocą możemy wyrazić czynnośc aktualną, stałą,
odbywającą się w chwili obecnej lub czynność zwyczajową:
María habla con su amiga sobre la fiesta de ayer. - Maria rozmawia z
przyjaciółką o wczorajszym przyjęciu.
Estamos en París de vacaciones. - Jesteśmy na wakacjach w Paryżu.
Pedro es profesor de inglés, trabaja en una escuela de idiomas. -
Pedro jest nauczycielem angielskiego, pracuje w szkole językowej.
Todos los días me despierto a las siete y media. - Codziennie budzę
się o siódmej trzydzieści.
Ahora leo el libro. - Teraz czytam książkę.
Nunca se acuesta tarde.- Nigdy nie kładzie się spać późno.
KONSTRUKCJA ZDAŃ
Podmiot + czasownik odmieniany w danej koniungcji +
dopełnienie.
Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie, tzn.
możemy powiedzieć Ja pływam w basenie albo Pływam w basenie.
ZASTOSOWANIE
Presente de Indicativo Wyraża podobnie jak w języku polskim, w
teraźniejszości:
1. czynność jednorazową
Pongo la mesa. - Nakrywam do stołu.
El cocinero corta los tomates.- Kucharz kroi pomidory.
2. czynność trwającą
Los niños duermen en sus camas. - Dzieci śpią w swoich łóżkach.
Antonio no se siente bien. - Antonio nie czuje się dobrze.
3. czynność albo stan powtarzający się
Siempre se levanta a las seis. - Zawsze wstaje o szóstej.
A veces no sé que decir. - Czasami nie wiem co powiedzieć.
26
PYTANIA I PRZECZENIA
Również jak w przypadku zdań orzekających i zdań pytających podmiot
W języku hiszpańskim pytania i przeczenia tworzymy dużo prościej niż może być pominięty bo już sam czasownik odpowiednio odmieniony
np. w języku angielskim. wskazuje nam na osobę wykonującą daną czynność.

Pytania tworzy się poprzez postawienie na początku zdania

odwróconego pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z
konstrukcją, podmiot jest najczęściej pomijany,a pytania dodatkowo
możemy rozpoczynać od QUE - CO, COMO - JAK, itd.:
CZAS PRZESZŁY (PRETÉRITO PERFECTO)
¿(PODMIOT) + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE?
Czas ten konstruuje się za pomocą czasownika posiłkowego haber,
który odmienia się przez osoby (w formie Presente de Indicativo), i
¿(Tú) sabes cocinar? - Czy (ty) umiesz gotować?
imiesłowu przeszłego (Participio) czasownika opisującego daną
¿(Vosotros) tenéis tempo? - Czy (wy) macie czas?
czynność lub sytuację.
Hiszpański czas Preterito Perfecto to czas przeszły dokonany złożony,
Pytanie tworzymy przy pomocy: służący do wyrażania czynności, która odbyła się w okresie czasu
jeszcze trwającym lub jej skutki są nadal odczuwalne.
 intonacji (wtedy zachowujemy szyk zdania):
¿Pablo studia en Madrid? – Paweł studiuje w Madrcie? Hoy he visto a José. - Dziś widziłam José.
 inwersji: Ester verano hemos estado en Perú. - Tego lata byliśmy w Peru.
¿Studia Pablo en Madrid? – Studiuje Paweł w Madrycie?
¿Vendrá María? - Sí, María vendrá. lub No, María no vendrá. KONSTRUKCJA ZDANIA
Przyjdzie Maria? - Tak, przyjdzie. Nie, nie przyjdzie.
¿Está José en casa? - Sí, José está en casa. lub No, José no
está en casa. - Czy Józef jest w domu? - Tak, Józef jest w domu. (Podmiot) + Presente de HABER + Participio Pasado +
Nie, Józefa nie ma w domu. dopełnienie.

 zaimków pytających Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.

Dopełnienie to tzw. reszta zdania.
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą no które stawiamy między
podmiot a czasownik odpowiednio odmieniony HABER – ROBIĆ (odmiana w czasie Presente de Indicativo)
liczba pojedyncza liczba mnoga
(PODMIOT) + NO + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE Yo he Nosotros/as hemos
Tú has Vosotros/as habéis
(Ella) no quiere responder a la pregunta del profesor. – (Ona) nie chce
odpowiedzieć na pytanie nauczyciela. Él/Ella ha Ellos/Ellas han
(Yo) no Puedo ayudarte. - (Ja) nie mogę Ci pomóc.

27
Imiesłów czasu przeszłego czasowników regularnych tworzymy przez Natomiast czasowniki zwrotne odmieniają się następująco:
dodanie do tematu czasownika następujących końcówek:
DESPERTARSE – DESPERTADO (BUDZIĆ SIĘ)
I grupa -ar -ado liczba pojedyncza liczba mnoga
II grupa -er -ido Yo me he despertado Nosotros/as nos hemos despertado
III grupa -ir -ido (obudziłem/am się)
Tú te has despertado Vosotros/as os habéis despertado
Él/Ella se ha despertado Ellos/Ellas se han despertado
COMPRAR – COMPRADO (KUPOWAĆ)
liczba pojedyncza liczba mnoga
Yo he comprado Nosotros/as hemos comprado Większość imiesłowów tworzy się regularnie, ale istnieje też kilka
(kupiłem/am) takich, które są nieregularne. A oto kilka imiesłowów nieregularnych:
Tú has comprado Vosotros/as habéis comprado
Él/Ella ha comprado Ellos/Ellas han comprado hacer (robić) hecho
ser (być) sido
poner (położyć) puesto
BEBER – BEBIDO (PIĆ) resolver (rozwiązać) resuelto
liczba pojedyncza liczba mnoga romper (zepsuć) roto
Yo he bebido Nosotros/as hemos bebido ver (widzieć) visto
(piłem/am) volver (wracać) vuelto
Tú has bebido Vosotros/as habéis bebido abrir (otworzyć) abierto
Él/Ella ha bebido Ellos/Ellas han bebido decir (powiedzieć) dicho
escribir (pisać) escrito
morir (umierać) muerto
SALIR – SALIDO (WYCHODZIĆ)
liczba pojedyncza liczba mnoga
Yo he salido Nosotros/as hemos salido ¿Qué has hecho hay? – Co robiłaś/robiłeś dzisiaj?
(wyszedłem/wyszłam Yo he jugado un partido de futbol. – Ja grałem w futbol.
) Yo he comido. – Jadłem.
Tú has salido Vosotros/as habéis salido Yo he corrido. – Biegałam.
Él/Ella ha salido Ellos/Ellas han salido Yo he descansado luego mucho he comido, he bebido y mas he
aprendido. – Ja odpoczywałam potem jadłam, piłam i jeszcze uczyłam
się.
Yo he visto la tele. – Oglądałam telewizję.
Yo he mirado internet. – Serfowałam po Internecie.
Yo he mirado navigar en in internet. – Serfowałam po internecie.
Yo he hablado por telefono con mi familia de Polonia. – Rozmawiałam
przez telefon z moją rodziną z Polski.
28
Hemos hecho la comida con mi cuñada. – Robiłyśmy obiad z moją
szwagierką.
Yo he descansado. – Odpoczywałam.
Yo he viajado. – Podróżowałam.
Yo he visitado Madrid. – Zwiedzałam Madryt.
Yo he viajado en coche la Zaragoza. – Podrózowałam samochodem
do Zaragozy.
Yo he bebido tres cafés. – Wypiłem trzy kawy.
Stosowanie czasu Pretérito Perfecto
Jest to czas odnoszący się do wydarzeń, czynności dokonanych, które
mają związek z aktualnym momentem, które miały miejsce przed
chwilą lub miały się wydarzyć, bądź też takie, które wydarzyły się jakiś
czas temu, ale mają wpływ na sytuację aktualną (przypomina angielski
Present Prefect).
Występuje z:
 okolicznikami czasu, wskazującymi na związek z teraźniejszością:
Esta semana hemos visto dos buenas piezas teatrales. – W tym
tygodniu zobaczyliśmy dwa dobre spektakle.
Esta mañana no han visto a sus padres. – Dzisiaj rano nie
zobaczyli rodziców.
 po zwrotach: nunca – nigdy
Ella no lo ha comprado nunca. – Ona nigdy tego nie kupiła.
 odnosi się do akcji mającej miejsce w przeszłości, lecz związanej z
teraźniejszością:
Este mes hemos ido dos veces al museo. – W tym miesiącu dwa
razy poszliśmy do muzeum.
Han trabajado en este banco. – Pracowali w tym banku (do
teraz).
 odnosi się do akcji, która nie została zrealizowana i ma związek z
teraźniejszością:
Nunca hemos visitado Londres. – Nigdy nie zwiedzaliśmy
Londynu.
 występuje kiedy pytamy o realizację lub jej brak na dany temat:
¿Habéis estado alguna vez en Segovia? – Czy byliście kiedyś w
Segowii?
 występuje odnosząc się do zdarzeń z przeszłości, bez określenia
momentu, w którym nastąpiła realizacja:
He estado en Barcelona mucha veces. – Byłam/em w Barcelonie
wiele razy.
Preterito Perfecto (Perfecto Compuesto) używamy w następujących
przypadkach:
1. Do wyrażania nieodległej przeszłości, która często powiązana jest
z jeszcze trwajacym okresem czasu. Często przy tym stosujemy
określniki czasu takie jak: Hoy, Esta mañana, etc.
Esta semana no ha salido de casa ninguna vez. - W tym
tygodniu nie wyszedł z domu ani razu.
Hoy hemos visto una película muy buena. - Dziś widzieliśmy
bardzo dobry film.
2. Do wyrażania czynności, mającej jakiś związek z chwilą obecną,
lub której skutki dotyczą chwili obecnej.
No has estudiado suficiente y por eso has suspendido el examen.
Nie uczyłeś się wystarczająco dużo i dlatego oblałeś egzamin.
He terminado todo el trabajo pues tengo tempo libre. -
Skończyłem całą pracę więc mam wolny czas.
3. Do pytania, dowiadywania się i informowania o osobistych
doświadczeniach, możemy użyć tutaj określników takich jak: ya,
todavia no, nunca, etc.
José nunca he estado en Polonia. - José nigdy nie był w Polsce.
Todavía no he probado ningún plato español. - Jeszcze nie
próbowałem żadnego hiszpańskiego dania.
29
PYTANIA I PRZECZENIA esta semana w tym tygodniu
este mes w tym miesiącu
Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania este año w tym roku
tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego este verano tego lata
pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest este fin de semana w ten weekend
najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony todavía, aún jeszcze
czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania. ya już
nunca, en mi vida nigdy
¿(PODMIOT) + Presente de HABER + Participio Pasado dos veces dwa razy
+...?
muchas veces wiele razy
¿(Vosotros) habéis cocinado la cena por vosotros mismos?- Czy (wy)
Hoy por la mañana he desayunado una taza de café. - Dzisiaj rano
sami ugotowaliście kolację?
wypiłem na śniadanie filiżankę kawy.
¿Quién ha cerrado la oficina? - Kto zamknął biuro?
Este verano hemos pasado las vacaciones en Italia. - Tego lata
byliśmy na wakacjach we Włoszech.
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy Esta noche he dormido muy poco. - Tej nocy spałam bardzo mało.
między podmiotem, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio Este fin de semana nos hemos quedado en casa. - W ten weekend
odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia zostaliśmy w domu.
na początek zdania przed czasownik posiłkowy. Podobna sytuacja ma Este invierno ha nevado mucho en las montañas. - Tej zimy padało
miejscę w momencie odmiany czasowników zwrotnych w tym czasie. dużo śniegu w górach.

(PODMIOT) + NO +Presente de HABER + Participio Pasado

+...

(Yo) Todavía no he visto esta película. - (Ja) jeszcze nie widziałem

tego filmu.
(Él) no ha hecho ningún daño a su novia. - (On) nie zrobił żadnej
krzywdy swojej narzeczonej.
PRETÉRITO ANTERIOR - HISZPAŃSKI CZAS
Zwroty (okoliczniki czasu) z którymi najczęściej występuje czas
Pretérito Perfecto:
ZAPRZESZŁY
Hiszpański czas Pretérito Anterior to Czas Zaprzeszły, służy on jak
hoy por la mañana dzisiaj rano
sama nazwa wskazuje to wyrażania czynności w przeszłości, która
esta mañana tego ranka wydarzyła się przed inną czynnością mającą miejsce również w
hoy por la tarde dzisiaj po południu przeszłości. We współczesnym języku hiszpańskim użycie tego czasu
hoy por la noche dzisiaj wieczorem jest coraz rzadsze. W tym artykule podobnie jak we wszystkich innych
estos días w tych dniach w rozdziale Czasy Hiszpańskie mówimy o czasie funkcjonującym w
30
trybie Modo Indicativo. Konstrukcja tego czasu jak również zasady
jego użycia są dosyć proste. Całość sprawdza się do odmiany
czasownika haber w czasie Pretérito Perfecto Simple lub Pretérito
ZASTOSOWANIE
Indefinido - pełni on w zdaniu funkcję tzw. czasownika posiłkowego
(jeżeli uczyłeś się angielskiego jest to np. odpowiednik had w czasie
Past Perfect). Następnie stawia się czasownik właściwy w postaci Preterito Perfecto (Perfecto Compuesto) używamy w następujących
Participios Pasado. Więcej na temat konstrukcji i użycia tego czasu przypadkach:
znajdziesz w poniższym artykule.
1. Do wyrażania czynności, która miała miejsce w przeszłości i
Cuando hube termindo de pasear, me fui a casa. - Kiedy skończyłem wydarzyła się przed inną czynnością w przeszłości. Pojawia się
spacerować, poszedłem do domu. tutaj tzw. za przeszłość zdarzenia. Jeżeli ktoś uczył się już
Salieron del mercado en cuanto hubieron comprado todo. - Wyszli ze angielskiego czas ten można porównać z zastosowaniem czasu
sklepu kiedy jak tylko kupili wszystko. Past Perfect.

Tan pronto como hubieron recibido los regalom, empezaron a abrirlos.

KONSTRUKCJA ZDANIA
- Jak tylko otrzymali prezenty, zaczęli je rozpakowywać.)

(Podmiot) + Pretérito Perfecto Simple o Pretérito Indefinido del Después que hubieron ganado, se fueron a la fiesta.
verbo auxiliar HABER + Participio Pasado + dopełnienie. (Zaraz po tym jak wygrali, poszli na imprezę.)

Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie. PYTANIA I PRZECZENIA

Dopełnienie to tzw. reszta zdania.
Pretérito Perfecto Simple de HABER jest to czasownik posiłkowy
HABER odmieniany w Pretérito Perfecto Simple de Indicativo.
Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący
akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu w Pretérito Anterior.
Pretérito Perfecto Simple de HABER
Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania
tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego
pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest
najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony
czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.
¿(PODMIOT) + Pretérito Perfecto Simple de HABER + Participio
Pasado +...?

Odmiana HABER przez osoby w Pretérito Perfecto Simple de (Él) de verdad se acostó tan pronto que hubo terminado de cenar? -
Indicativo Czy (On) naprawdę położył się tak szybko jak tylko skończył jeść
liczba pojedyncza liczba mnoga kolację?
Yo hube Nosotros/as hubimos
Tú hubiste Vosotros/as hubisteis ¿Ella) empezó a llorar en cuanto hubo oido toda la verdad?
- Czy (Ona) zaczęła płakać jak tylko usłyszała całą prawdę?
Él/Ella hubo Ellos/Ellas bubieron

31
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy Ellos
między podmiotem, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio Él/Ella se hubo levantado se hubieron levantado
/Ellas
odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia
na początek zdania przed czasownik posiłkowy. Podobna sytuacja ma
miejscę w momencie odmiany czasowników zwrotnych w tym czasie.
OKREŚLNIKI CZASU

(PODMIOT) + NO + Pretérito Perfecto Simple de HABER + Mówiąc o zastosowaniu czasu Pretérito Anterior należy zwrócić uwagę
Participio Pasado +... na charakterystyczne dla tego czasu określniki:

No comí la ensalada hasta que no me sirvieron el agua. - Nie zjadłem apenas ledwo, zaledwie
sałatki dopóki nie podali mi wody.)
así que tak więc
en cuanto jak tylko
Estuvieron tranquilos hasta que no hubo perdido la maleta. - Byli
spokojni, dopóki nie zgubili walizki. en seguida que jak tylko
luego que potym jak
tan pronto como jak tylko, tak szybko jak
después zaraz po
ODMIANA CZASOWNIKA ZWROTNEGO una vez que jak tylko

Postanowiłem przedstawić tutaj również przykładową odmianę

czasownika zwrotnego w Pretérito Anterior ponieważ jest ona inna niż
w czasach teraźniejszych. W zasadzie wszystko sprowadza się do
tego, że Zaimek Zwrotny ( Pronombres Reflexivos ) odpowiednio
odmieniony wędruje przed czasownik posiłkowy HABER (również
odpowiednio odmieniony), natomiast po Pretérito Perfecto Simple de
PRETERITO INDEFINIDO - CZAS PRZESZŁY
HABER znajduje się czasownik właściwy przyjmujący formę DOKONANY
Imiesłowu Biernego ( Participio Pasado ).
Preterito Indefinido pełni w języku hiszpańskim często funkcję
polskiego czasu dokonanego.

Ayer estuvimos en el Museo Nacional. - Wczoraj byliśmy w Muzeum

Odmiana LEVANTARSE w Pretérito Anterior Narodowym.
liczba pojedyncza liczba mnoga El sábado pasado me visitó Juan. - W poprzednią sobotę odwiedził
mnie Juan.
Nosotro
Yo me hube levantado nos hubimos levantado
s/as
Vosotro KONSTRUKCJA ZDANIA
Tú te hubiste levantado os hubisteis levantado
s/as
(Podmiot) + czasownik odmieniany w danej koniugacji +
32
 dopełnienie. ODMIANA CZASOWNIKÓW NIEREGULARNYCH
W PRETERITO INDEFINIDO
Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
LICZBA POJEDYŃCZA
yo tu el/ella
Czasownik w języku hiszpańskim jak podaliśmy w dziale o częściach
mowy może być odmieniany w 3 koniugacjach -ar,-er, -ir. W Presente andar anduve anduviste anduvo
Indefinido musi być on odmieniany zgodnie z zasadami koniugacji conducir conduje condujiste condujo
obowiązującymi w tym czasie (co przedstawimy poniżej). Czasowniki dar di diste dio
moga być odmieniane całkowicie regularnie lub nieregularnie w pełni i decir dije dijiste dijo
niepełnie. dormir dormi dormiste durmio
estar estuve estuviste estuvo
ODMIANA CZASOWNIKÓW REGULARNYCH W PRETERITO hacer hice hiciste hizo
INDEFINIDO ir fui fuiste fue
leer lei leiste leyo
odmiana czasowników regularnych w preterito indefinido. morir mori moriste murio
podmiot hablar comer vivir pedir pedi pediste pidio
yo hablé comi vivi poder pude pudiste pudo
tu hablaste comiste viviste poner puse pusiste puso
el/ella/vd. habló comió vivió producir produje produjiste produjo
nosotros/-as hablamos comimos vivimos proponer propuse propusiste propuso
vosotros/-as hablasteis comisteis vivisteis querer quise quisiste quiso
ellos/ellas/vds. hablaron comieron vivieron saber supe supiste supo
ser fui fuiste fue
Powyżej prezentujemy tabelkę w której zawarto odmianę sentir senti sentiste sintio
przykładowych czasowników regularnych przez osoby w czasie traducir traduje tradujiste tradujo
Preterito Indefinido co jest niezbędne do konstruowania zdań w tymże tener tuve tuviste tuvo
czasie. Jak zauważamy w koniugacjach -er i -ir czasowniki odmieniają traer traje trajiste trajo
się w ten sam sposób i w poszczególnych osobach mają te same venir vine viniste vino
końcówki. Na kolor pomarańczowy w powyższej tabelce napisano vestir vesti vestiste vistio
tematy czasowników ( część nieodmienną ), a kolorem zielonym
odmianę odpowiednich końcówek.
LICZBA MNOGA
Najczęściej używane czasowniki regularne: beber, escribir, salir, nosotros/-as vosotros/-as ellos/ellas
casarse, nacer, vivir, terminar, ayundar, recibir, comprar, vender. anduvimos anduvisteis anduvieron
condujimos condujisteis condujeron
dimos disteis dieron
dijimos dijisteis dijeron
33
 dormimos dormisteis durmieron 2. servir (serví, serviste, sirvió, servimos, servisteis,
estuvimos estuvisteis estuvieron sirvieron)
hicimos hicisteis hicieron 3. sentirse (me sentí, te sentiste, se sintió, nos sentimos, os
fuimos fuisteis fueron sentisteis, se sintieron)
4. preferir, elegir
leimos leisteis leyeron 5. reirse (me reí, te reiste, se rió, nos reimos, os reisteis, se
morimos moristeis murieron rieron)
pedimos pedisteis pidieron 5. Oboczność c = >zc w przypadku niektórych czasowników z tej
pudimos pudisteis pudieron grupy występuje w formie oboczność c => j, np. traducir,
pusimos pusisteis pusieron conducir, producir; pozostałe odmieniają sie regularnie.
produjimos produjisteis produjeron 6. Zdarza się również, że występuje oboczność i => y dotyczy to 3.
propusimos propusisteis propusieron osoby liczby pojedyńczej i mnogiej.
quisimos quisisteis quisieron 1. leer (leí, leiste, leyó, leimos, leisteis, leyeron)
supimos supisteis supieron 2. construir (construí, construiste, construyó, construimos,
fuimos fuisteis fueron contruisteis, construyeron)
sentimos sentisteis sintieron 3. oir (oí, oiste, oyó, oimos, oisteis, oyeron)
tradujimos tradujisteis tradujeron 4. concluir
tuvimos tuvisteis tuvieron
ZASTOSOWANIE
trajimos trajisteis trajeron
vinimos vinisteis vinieron
Preterito Indefinido ( nazywane również Perfecto Simple ) używamy
vestimos vestisteis vistieron
w następujących przypadkach:

1. Do wyrażania czynności mającej miejsce w przeszłości i

1. W tym czasie często występują zmiany w pisowni czasowników;
czasowniki zakończone na -car, -gar i -zar mają temat
zakończony odpowiednio na -qu, -gu i -c w 1 osobie liczby
pojedyńczej.
np. buscar - busqué, pagar - pagué, cruzar - crucé
2. Oboczność e => ie nie występuje w tym czasie.
3. Oboczność o => ue nie występuje w tym czasie, lecz czasowniki
dormir i morir mają oboczność o:u w 3. osobie liczby pojedynczej
i mnogiej.
4. Oboczność e => i występuje we wszystkich czasownikach w 3.
osobie obu liczb.
1. mentir (mentí, mentiste, mintió, mentimos, mentisteis,
mintieron)
zakończonej, niemającej związku z chwilą obecną.
Anoche volví a casa muy tarde. - Wczoraj w nocy wróciłem do
domu bardzo późno.
Hace dos días terminó de Pintar de casa. - Dwa dni temu skończył
malować dom.
2. Zazwyczaj do wyrażanie czynności, które odbyły się w
oznaczonym ściśle czasie (czas historyczny), służace np. do
relacjonowania wydarzeń historycznych, czy przedstawiania
czyjejś biografii, zwracając uwagę jedynie na fakty.
La II Guerra Mundial se empezó en el año 1939. - II Wojna
Światowa rozpoczęła się w roku 1939.
Salvador Dalí murió en 1989. - Salvador Dalí umarł w 1989 r.
34
3. Używa się tego czasu często z określnikami czsu takimi jak: ayer,
la semana pasada, etc.
El domingo pasado no estuvieron en casa. - W zeszłą niedziele nie
było ich w domu.
Ayer no dormí bien. - Wczoraj nie spałem dobrze.
4. Czynności lub stanu trwającego przez pewien czas w okresie
minionym jako pewien fakt z przeszłości.
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą no, które stawiamy
między podmiotem, a czasownikiem odpowiednio odmieniony. Jeżeli,
nie używamy podmiotu to analogicznie no trafia na początek zdania
przed czasownik. Oczywiście na początku zdania moga występować
okreslinki czasu np. La semana pasada, anoche, anteayer,.... wtedy
no znajdzie się między tym właśnie określnikiem czasu, a
czasownikiem w odpowiedniej formie.
(PODMIOT) + NO +CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE.

La ocupación soviética duro muchos años. - Okupacja sowiecka Ayer Ana no lo hizo porque no tuvo tempo. - Ania wczoraj tego nie
trwała wiele lat. zrobiła, ponieważ nie miała czasu.
La cita de los presidentes no duró más que dos horas. - Spotkanie Mis padres no tuvieron razón, se equivocaron. - Moi rodzice nie mieli
prezydentów nie trwało dłużej niż dwie godziny. racji, pomylili się.

5. Niekiedy, możemy użyć Preterito Indefinido do wyrażania akcji,

czynności powtarzającej się. OKREŚLNIKI CZASU

Le llame muchas veces pero no contestó. Mówiąc o zastosowaniu czasu Preterito Indefinido wspomniałem, że
(Dzwoniłem do niego wiele razy, ale nie odpowiadał.) często stosujemy typowe dla tego czasu określniki są to:
Al tener 22 años fui a esta discoteca varias veces.
(W wieku 22 lat poszedłem do tej dyskoteki kilka razy.) ayer wczoraj
ayer por la mañana wczoraj rano
anoche zeszej nocy
PYTANIA I PRZECZENIA
anteayer przedwczoraj
la semana pasada w zeszłym tygodniu
Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania
el mes pasado w zeszłym miesiącu
tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego
pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją. Podmiot el año pasado w zeszłym roku
jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony el otro dia pewnego razu
czasownik zgodnie z zasadami odmiany danej koniugacji w Preterito ese/aquel dia tamtego dnia
Indefinido wskazuje nam adrestata pytania. el lunes w poniedziałek
en 1939 w 1939
¿(PODMIOT) + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE? hace tres meses trzy miesiące temu
haces dos año dwa lata temu
¿Cómo murió tu abuelo? - Jak umarł Twój dziadek?
¿Por qué ayer no viniste? - Dlaczego wczoraj nie przyszedłeś?

35
Preterito Pluscuamperfecto - Czas Participios Pasado

zaprzeszły Większość imiesłowów biernych w języku hiszpańskich tworzy się

bardzo prosto wedle poniższej zasady:
Hiszpański czas Preterito Pluscuamperfecto to czas zaprzeszły
należący do czasów złożonych trybu oznajmującego, służący do CANTAR CANTADO
wyrażania czynności przeszłych dokonanych. Może on wystąpić BEBER BEBIDO
zarówno w zdaniu złożonym, jak i pojedynczym.
VIVIR VIVIDO
Ana me confesó que no había terminado ninguna escuela. - Ania
wyznała mi, że nie skończyła żadnej szkoły. czyli jeżeli w zależności od końcówki czasownika dokonujemy
Leí lo que me habías escrito. - Przeczytałem to, co mi napisałeś. następującej zamiany:

KONSTRUKCJA ZDANIA AR => ADO

ER, IR => IDO
(Podmiot) + Pretérito imperfecto de HABER + Participio
Oprócz regularnie tworzonych Participio Pasado istnieją również
Pasado + dopełnienie.
nieregularne, poniżej przedstawiamy tabelkę najpopularniejszych,
nieregularnych Partcipio Pasado :
Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Dopełnienie to tzw. reszta zdania.
ser sido być
ver visto widzieć
Pretérito imperfecto de HABER jest to czasownik posiłkowy
poner puesto kłaść
HABER odmieniany w Preterito Imperfecto .
Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący escribir escrito pisać
akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu. abrir abierto otwierać
volver vuelto powracać
Pretérito imperfecto de HABER hacer hecho robić
romper roto łamać
Odmiana HABER przez osoby w Preterito Imperfecto decir dicho mówić
liczba pojedyncza liczba mnoga
Yo hubia Nosotros/as hubimamos
Tú hubias Vosotros/as hubiais
Él/Ella hubia Ellos/Ellas bubian

36
ZASTOSOWANIE
Preterito Pluscuamperfecto używamy w następujących przypadkach:
1. Do wyrażania czynności zaprzeszłej, gdy mówimy o zdarzeniu
mającym miejsce w przeszłości, które wydarzyło się przed inną
czynnością mającą miejsce również w przeszłości.
Ayer encontré el libro que había perdido. - Wczoraj znalazłem
książkę, którą zgubiłem.
El lunes pasado entré en la clase cuando todos ya habían
empezdo a escribir el examen. - W poprzedni poniedziałek
wszedłem do klasy kiedy wszyscy już zaczęli pisać egzamin.
2. Również możemy wykorzystać ten czas gdy mówimy o czynności
lub wydarzeniu będącym w związku z czasem Preterito Perfecto.
Esta semana hemos estado en Barcelona. - Nunca antes
habíamos visto un ciudad tan preciosa.
(W tym tygodniu byliśmy w Barcelonie. - Nigdy wcześniej nie
widzieliśmy tak pięknego miasta.
Hoy he escrito a mi hermano. Le había escrito muchas veces ya,
pero nunca me responde. - Dziś napisałam do mojego brata.
Pisałam już do niego wiele razy, ale nigdy mi nie odpowiada.
3. Czasu Preterito Pluscuamperfecto używa się również z takimi
słówkami jak "durante" (for) - przez i "desde" (since) - od w celu
wyrażenia czynności trawjącej w przeszłości lub momentu
rozpoczęcia czynności w przeszłości.
No se había sentido bien desde dos horas. - Nie czuł się dobrze
od dwóch godzin.
Habían trabajado durante mucha horas. - Pracowali przez wiele
godzin.
PYTANIA I PRZECZENIA
Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania
tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego
pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest
najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony
czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.
¿(PODMIOT) + Pretérito imperfecto de HABER +
Participio Pasado +...?
El perro escapó. ¿(Tú) le habías tratado bien? - Pies uciekł. Czy (ty)
traktowałeś go dobrze?
Mi madre se enfadó conmigo. ¿(Tú)Le habías dicho algo malo sobre
mi? - Moja mama się na mnie obraziła. Czy (ty) powiedziałeś jej o
mnie coś złego?
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą no, które stawiamy
między podmiot, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio
odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie no trafia na
początek zdania przed czasownik posiłkowy.
(PODMIOT) + NO + Pretérito imperfecto de HABER +
Participio Pasado +...
(Ellos) no habían bailado tango hasta hoy. - (Oni) nie tańczyli tanga do
dziś.)
(Yo) no había comido dulce desde el 1 de enero hasta esta mañana. -
(Ja) nie jadłam słodyczy od 1 stycznia do dzisiejszego ranka.
ODMIANA CZASOWNIKA ZWROTNEGO
Postanowiłem przedstawić tutaj również przykładową odmianę
czasownika zwrotnego w Preterito Imperfecto ponieważ jest ona inna
niż w czasach teraźniejszych. W zasadzie wszystko sprowadza się do
tego, że Zaimek Zwrotny ( Pronombres Reflexivos ) odpowiednio
37
odmieniony wędruje przed czasownik posiłkowy HABER( również KONSTRUKCJA ZDANIA
odpowiednio odmieniony ), natomiast po Pretérito imperfecto de
HABER znajduje się czasownik właściwy przyjmujący formę (Podmiot) + czasownik odmieniany w danej koniugacji +
Imiesłowu Biernego ( Peterito Pasado ). dopełnienie.

Odmiana LEVANTARSE w Preterito Perfecto

Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
liczba pojedyncza liczba mnoga
Nosotro Czasownik w języku hiszpańskim jak podaliśmy w dziale o częściach
Yo me hubia levantado nos hubiamos levantado
s/as mowy może być odmieniany w 3 koniugacjach -ar,-er, -ir. W Presente
Vosotro Imperfecto musi być on odmieniany zgodnie z zasadami koniugacji
Tú te hubias levantado os hubiais levantado
s/as obowiązującymi w tym czasie. Czasowniki moga być odmieniane
Ellos całkowicie regularnie lub nieregularnie. Większość czasowników
Él/Ella se hubia levantado se hubian levantado
/Ellas odmienia się w sposób regularny, poza nielicznymi wyjątkami.

ODMIANA CZASOWNIKÓW W PRETERITO IMPERFECTO

Preterito Imperfecto - Czas przeszły
niedokonany ODMIANA CZASOWNIKÓW REGULARNYCH W PRETERITO
IMPERFECTO.
Hiszpański czas Preterito Imperfecto jest odpowiednikiem polskiego podmiot cantar beber vivir
czasu niedokonanego, główne jego zastosowanie to wyrażanie yo cantaba bebia vivia
czynności które trwały w przeszłości przez pewien czas lub powtarzały tu cantabas bebias vivias
się. el/ella/vd. cantaba bebia vivia
nosotros/-as cantabamos bebiamos viviamos
Mi madre siempre me ayudaba hacer los deberes. - Mama zawsze vosotros/-as cantabais bebiais viviais
pomagała mi odrabiać lekcje. ellos/ellas/vds. cantaban bebian vivian
Al tener siete años ya sabía escribir. - Mając siedem lat już umiała
pisać.
Powyżej prezentujemy tabelkę w której zawarto odmianę
przykładowych czasowników regularnych przez osoby w czasie
Poniżej przedstawimy odmianę czasowników w danej koniugacji,
Preterito Imperfecto co jest niezbędne do konstruowania zdań w
podamy nieliczne czasowniki nieregularne jakie w tym czasie
tymże czasie. Jak zauważamy w koniugacjach -er i -ir czasowniki
wystepują oraz jego zastosowanie.
odmieniają się w ten sam sposób i w poszczególnych osobach mają te
same końcówki. Na kolor pomarańczowy w powyższej tabelcę
napisano tematy czasowników ( część nieodmienną ), a kolorem
zielonym odmianę odpowiednich końcówek.

38
CZASOWNIKI NIEREGULARNE W PRETERITO
IMPERFECTO:
Zewzględu na to, że liczba nieregularnych czasowników w Preterito
Imperfecto jest niewielka, a większość nieregularnych czasowników u
których występują oboczności w innych czasach, w tym czasie
odmienia się regularnie, prezentujemy tylko trzy podstawowe i
najważniejsze czasowniki SER , IR , VER.
2. Często używa się czasu Preterito Imperfecto do wyrażania
powodów przyczyn innych sytuacji, zjawisk jakie zaszły również w
przeszłości.
Aquel día no se encontraron porque no tenían tiempo. - Tamtego
dni nie spotkali się, ponieważ nie mieli czasu.
Ayer estaba muy ocupado y por eso no te llamé. - Wczoraj byłem
bardzo zajęty, dlatego do ciebie nie zadzwoniłem.

CZASOWNIKI W PEŁNI NIEREGULARNE 3. Czasu Preterito Imperfecto używa się również do opisywania
podmiot ser ir ver sytuacji majacych miejsce w przeszłości.. Czas tego używamy
yo era iba veia także do opisywania wyglądu oraz zachowań osób i rzeczy w
tu eras ibas veias odniesieniu do przeszłosci.
el/ella/vd. era iba veia
Mi profesor era alto, delgado y siempre se sonreía. - Mój
nosotros/-as eramos ibamos veiamos
nauczyciel był wysoki, chudy i zawsze się uśmiechał.
vosotros/-as erais ibais veiais
El paisaje era muy pintoresco. - Pejzaż był bardzo malowniczy.
ellos/ellas/vds. eran iban veian
4. Czasu tego używamy również do wyrażania próśb (forma
grzecznościowa)
ZASTOSOWANIE
Quería otra taza de café.preguntar como llegar al Parque Goya . -
Preterito Imperfecto używamy w następujących przypadkach: Chciałbym zapytać jak dojść do Parku Goya.
Queríamos comer algo de la cocina española. - Chcieliśmy zjeść
1. Gdy chcemy wyrazić czynność przeszłą niedokonaną cos z kuchni hiszpańskiej.
( niezakończoną ), czynność zwyczajową lub powtarzającą się w
przeszłości. Przez czynność niedokonaną rozumiemy: np. w
języku polskim mówimy "Przeczytałem książkę" (czynność
dokonana) albo "Czytałem książkę" (czynność niedokonana) nie PYTANIA I PRZECZENIA
wiemy czy osoba mówiąca drugie zdanie skończyła czytać książkę,
czy też nie, a więc uznajemy ją za czynność niezakończoną,
Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania
niedokonaną.
tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego
pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją. Podmiot
Mientras Mario estaba en trabajo, su mujer preparaba la cena. - jest najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony
Podczas gdy Mario był w pracy, jego żona przygotowywała kolację. czasownik zgodnie z zasadami odmiany danej koniugacji w Preterito
Cada verano pasabamos en la casa de mi abuela. - Każde lato Imperfecto wskazuje nam adrestata pytania.
spędzaliśmy w domu mojej babci.

39
 ¿(PODMIOT) + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE?
¿(Tú) viajabas mucho? - Czy (Ty) dużo podróżowałeś?
¿(Vosotros) fumabais cuando erais joven? - Czy (Wy) paliliście dużo
kiedy byliście młodzi?
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą no, które stawiamy
między podmiotem, a czasownikiem odpowiednio odmieniony.
(PODMIOT) + NO +CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE.
No podía escribirte porque no sabía tu dirección. - Nie mogłem do
ciebie napisać, bo nie znałem twojego adresu.
Antes no se vivía tan rápido. - Kiedyś nie żyło się tak szybko.
FUTURO IMPERFECTO
W języku hiszpańskim czas Futuro Imperfecto, służy do określania
czynności przyszłej, odpowiada mu polski czas przyszły dokonany jak
i niedokonany. W języku potocznym często zastępowany jest przez
konstrukcję ir + a + infinitivo. W Futuro Imperfecto de indicativo nie
występują żadne oboczności.
Mañana será mejor. - Jutro będzie lepiej.
Estaré ahí el proximo lunes. - Będę tam w przyszły poniedziałek.
Vamos a ver la exhibicón de las obras de Goya. - Zobaczymy
wystawę dzieł Goi.
Maria va a enseñarme italiano. - Maria będzie uczyć mnie włoskiego.

KONSTRUKCJA ZDANIA
OKREŚLNIKI CZASU

Wraz z czasem Preterito Imperfecto często używamy następujacych (Podmiot) +czasownik odmieniany w danej koniugacji +
określników czasu, a w zasadzie częstotliwości wykonywania danej dopełnienie.
czynności.
Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
a veces czasem
de vez en cuando czasami Czasownik w języku hiszpańskim jak podaliśmy w dziale o częściach
antes przedtem mowy może być odmieniany w 3 koniugacjach -ar,-er, -ir. W Futuro
Imperfecto musi być on odmieniany zgodnie z zasadami koniugacji
cada lunes w każdy poniedziałek
obowiązującymi w tym czasie. Na pocieszenie mogę dodać, że w tym
todos los dias codziennie
czasie występuje ta sama zasada odmiany we wszystkich grupach,
oraz że nie występują oboczności. Jedynie w przypadku odmiany
niektórych czasowników zmienia się temat czasownika w stosunku do
jego formy bezokolicznikowej.

ODMIANA CZASOWNIKÓW W FUTURO IMPERFECTO

odmiana czasowników regularnych w futuro imperfecto.

podmiot cantar beber vivir
yo cantaré beberé viviré

40
 tu cantarás beberás vivirás pondremos pondreis pondran
el/ella/vd. cantará beberá vivirá querremos querreis querran
nosotros/-as cantaremos beberemos viviremos sabremos sabreis sabran
vosotros/-as cantaréis beberéis viviréis saldremos saldreis saldran
ellos/ellas/vds cantarán beberán vivirán tendremos tendreis tendran
vendremos vendreis vendran
Powyżej prezentujemy tabelkę odmiany czasowników wszystkich
trzech grup koniugacyjnych -ar, -er, -ir przez osoby. Kolorem zielonym ZASTOSOWANIE
zaznaczono końcówki, które się zmieniają. Łatwo zauważyć, że
tematem w przypadku tego czasu jest pełna forma bezokolicznikowa,
Futuro Imperfecto używamy w następujących sytuacjach:
tzn. odmieniając nie odcinamy końcówek -ar, -er, -ir. Dodatkowo
ułatwieniem w nauce może być fakt, że we wszystkich grupach
dodajemy takie same końcówki w poszczególnych osobach. 1. Głównie do mówienia o czynnościach przyszłych względem
mówienia. Często w zdaniach tego typu wykorzystujemy określniki
czasu takie jak: luego, mas tarde, esta noche, etc.
Jak już wspomniałem w czasie tym nie występują oboczności. Jednak
jest pewna grupa nieregularnych czasowników, u których zmienia się
temat podczas ich odmiany w stosunku do formy bezokolicznikowej. Te lo diré mañana. - Powiem Ci to jutro.
Poniżej prezentujemy przykładowe czasowniki. Luego explicaremos lo que queremos hacer. - Później
wytłumaczymy co chcemy zrobić.
LICZBA POJEDYŃCZA
2. Również do wyrażania niepewność, prawdopodobieństwo,
yo tu el/ella wątpliwość, przypuszczenia wobec faktu obecnego.
decir dire diras dira
hacer hare haras hara ¿Quién será mi marido? - Kto zostanie moim mężem?
poder podre podras podra ¿Dónde enctonraremos la felicidad? - Gdzie znajdziemy szczęście?
poner pondre pondras pondra
querer querre querras querra PYTANIA I PRZECZENIA
saber sabre sabras sabra
salir saldre saldras saldra Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania
tener tendre tendras tendra tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego
venir vendre vendras vendra pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest
najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony
czasownik zgodnie z zasadami odmiany w Futuro Imperfecto
LICZBA MNOGA
wskazuje nam na adrestata pytania.
nosotros/-as vosotros/-as ellos/ellas
diremos direis diran
haremos hareis haran ¿(PODMIOT) + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE?
podremos podreis podran
¿Cuándo saldrás del hospital? - Kiedy wyjdziesz ze szpitala?
41
 ¿Donde dormirán después del concierto? - Gdzie będą spali po
koncercie?
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą no, które stawiamy
między podmiot, a czasownik odpowiednio odmieniony w czasie
Futuro Imperfecto. Ze względu na częste pomijanie podmiotu w
języku hiszpańskim no występujące przed czasownikiem bardzo
często trafia na początek zdania (chyba że występują jakieś określniki
czasu, lub inne części mowy stojące przed czasownikiem ).
Futuro Perfecto - Czas przyszły dokonany
złożony
Hiszpański czas Futuro Perfecto to czas przyszły dokonany złożony,
służący do wyrażania czynności przyszłej. Czas ten bywa nazywany
również czasem Antefuturo co można przetłumaczyć jako
przedprzyszły. Dlaczego tak? A bo dlatego, że opisuje zazwyczaj
czynność, która ma się skończyć w jakimś momencie w przeszłości.

(PODMIOT) + NO + CZASOWNIK + DOPEŁNIENIE Mañana habrá terminado el proyecto. Jutro będzie miał skończony
projekt.
Tendré hijos cuando habré terminado los estudios. Będę miała dzieci
Juan nunca entcontrará su destino. - Juan nigdy nie odnajdzie
jak będę miała skończone studia.
swojego przeznaczenia.
Algún día llegaráis a la conclusón que no hace falta trabjar tanto. -
Któregoś dnia dojdziecie do wniosku, ze nie warto tyle pracować. KONSTRUKCJA ZDANIA

OKREŚLNIKI CZASU (Podmiot) + Futuro Imperfecto de HABER +

Participio Pasado + dopełnienie.
Mówiąc o zastosowaniu czasu Futurp Imperfecto wspomniałem, że
często stosujemy typowe dla tego czasu określniki, są to: Podmiot podobnie jak w języku polskim występuje opcjonalnie.
Dopełnienie to tzw. reszta zdania.
luego potem
mañana jutro Futuro Imperfecto de HABER jest to czasownik posiłkowy HABER
mas tarde później odmieniany w Futuro Imperfecto .
esta noche dziś wieczorem Participio Pasado to imiesłów bierny danego czasownika opisujący
el año que viene w przysłym roku akcję, którą chcemy wyrazić w zdaniu w Futuro Imperfecto.
la semana que viene w przysłym tygodniu
Futuro Imperfecto de HABER
el mes que viene w przysłym miesiącu
dentro de un mes za miesiac Odmiana HABER przez osoby w Futuro Imperfecto
dentro de tres años za trzy lata
liczba pojedyncza liczba mnoga
Yo habre Nosotros/as habremos
Tú habras Vosotros/as habreis
Él/Ella habra Ellos/Ellas habran

42
Participios Pasado Mówiąc językiem prostszym używamy tego czasu gdy chcemy
wyrazić czynność, która zakończy się przed pewnym określonym
Większość imiesłowów biernych w języku hiszpańskich tworzy się czasem (punktem) w przyszłości.
bardzo prosto wedle poniższej zasady:
Cuando volverás en casa, yo habré preprado algo para comer. -
cantar cantado Kiedy wrócisz do domu, ja już będę miała przygotowane coś do
beber bebido jedzenia.
vivir vivido Al tener 25 años ya habré comprado una casa. - W wieku 25 alt
będę miał już kupiony dom.
czyli jeżeli w zależności od końcówki czasownika dokonujemy 2. Futuro Perfecto jest wykorzystywane do tworzenia hipotez w
następującej zamiany: teraźniejszości i przeszłości.
AR => ADO Es muy tarde. Nuestros hijos ya habrán llegado a Madrid. - Jest
ER, IR => IDO bardzo późno. Nasze dzieci pewnie dotarły już do Madrytu.
(Osoba wypowiadająca się myśli, uważa, że dzieci powinny już
Oprócz regularnie tworzonych Participio Pasado istnieją również przybyć do Madrytu, choć nie może być tego pewna. )
nieregularne, poniżej przedstawiamy tabelkę najpopularniejszych, Han pasado dos años. Manuel ya sehabía acostumbrado a la vida
nieregularnych Partcipio Pasado : nueva. - Minęły już dwa lata. Manuel pewnie przyzwyczaił się już
do nowego życia.
ser sido być
ver visto widzieć 3. Bardzo często używamy powyższego czasu w pytaniach na które
poner puesto kłaść nie oczekujemy odpowiedzi (pytania retoryczne) jak również z
escribir escrito pisać pytaniami wypowiadanymi w podniesionym tonie.
abrir abierto otwierać
volver vuelto wracać No tengo fuerzas. ¿Cómo habré termindo de leerlo? - Nie mam
hacer hecho robić siły. Jak skończę to czytać?
romper roto łamać Necesito una cacerola muy grande. ¿Dónde lo habrá comprado? -
decir dicho mówić Potrzebuję dużego garnka. Gdzież go kupię?

PYTANIA I PRZECZENIA

ZASTOSOWANIE Tworzenie pytań w języku hiszpańskim jest stosunkowo łatwe. Pytania

Futuro Perfecto używamy w następujących przypadkach:
1. Do mówienia o czynności, zdarzeniu w przyszłości, ale takim które
będzie zakończone i stanie się czynnością przeszłą w przyszłości.
tworzy się poprzez postawienie na początku zdania odwróconego
pytajnika ¿ następnie postępujemy zgodnie z konstrukcją, podmiot jest
najczęściej pomijany, ponieważ już sam odpowiednio odmieniony
czasownik posiłkowy wskazuje nam adrestata pytania.

43
 ¿(PODMIOT) + Futuro Imperfecto de HABER + Participio Parafrazy
Pasado +...:
W tym dziale zaprezentuje parafrazy hiszpańskie.
¿Habrá sido capaz de mentirme? - Czyżby był w stanie mnie okłamać?
¿Habrán limpiado toda la casa por ellos mismos? - Czyżby posprzątali  ESTAR + Gerundio
mieszkanie sami?  HABER QUE
 IR A + INFINITIVO
Przeczenia tworzymy natomiast za pomocą NO, które stawiamy  TENER QUE
między podmiotem, a czasownikiem posiłkowym HABER odpowiednio
odmieniony. Jeżeli, nie używamy podmiotu to analogicznie NO trafia
na początek zdania przed czasownik posiłkowy. Podobna sytuacja ma
ESTAR + Gerundio
miejscę w momencie odmiany czasowników zwrotnych w tym czasie.
Konstrukcja ESTAR + Gerundio nazywana bywa również Presente
Continuo. Używana jest do mówienia o czynności majacej miejsce w
(PODMIOT) + NO + Futuro Imperfectode HABER + momencie mówienia.
Participio Pasado +…..
KONSTRUKCJA ZDANIA
No habrás pensado que Carmen es su hermana. - Pewnie nie
myślałeś, że Carmen to jego siostra.
No habíais comprado sal. Sempre olvidáis hacerlo. - Pewnie nie (Podmiot) + ESTAR + Gerundio + dopełnienie.
kupiliście soli. Zawsze zapominacie to zrobić.
Podmiot jak zwykle występuje w języku hiszpańskim opcjonalnie.

ESTAR czyli jeden z hiszpańskich czasowników oznaczających być

obok SER i HABER. W przypadku tej perafrazy musi on zostać
odpowiednio odmieniony czasie Presente.

Gerundio jest to hiszpański odpowiednik angielskiego gerund. Tworzy

się je przez dodanie do podstawy czasownika odpowiedniej końcówki.

ODMIANA ESTAR

ESTAR – BYĆ
liczba pojedyncza liczba mnoga
Yo estoy Nosotros/as estamos
Tú estás Vosotros/as estáis
Él/Ella está Ellos/Ellas/ están

44
TWORZENIE GERUNDIO mentir mintiendo
servir sirviendo
Tworzenie Gerundio jest bardzo proste, polega na dodaniu
odpowiedniej końcówki do tematu czasownika, w zależności od decir diciendo
końcówki bezokolicznika, a co za tym idzie w zależności od
przynależności do danej grupy czasowników.
 Oboczność I => Y (-YENDO)
1. Koniugacja -AR Oboczność taka występuje u czasowników grupy 2 i 3
zakończonej odpowiednio na -ER, -IR . Zasadniczo ma ona
miejsce u tych które kończą się samogłoską.
Do tematu czasownika zakończonego na -ar dodajemy końcówkę -
ando.
leer leyendo
cantar cantando construir construyendo
traer trayendo
2. i 3. Konugacja -ER , -IR ir yendo

W przypadku tych grup, czyli czasowników zakończonych oir oyendo

odpowiednio na -er, -ir do tematu dodajemy -iendo.

beber bebiendo ZASTOSOWANIE

vivir viviendo
Perafrazy ESTAR + Gerundio używamy w nastepujacych
przypadkach:
Nieregularne formy gerundio
1. Do mówienia o czynności chwilowej.
 Czasowniki z obocznością O => U 2. Do pytania o wykonywaną przez kogoś czynność, działalność w
danym momencie.
poder pudiendo 3. Do wyrażania postępu w jakimś działaniu, jakiejś czynności

morir muriendo Me estoy acercando. - Nadchodzę.

dormir durmiendo Me estoy emborrachando. - Upijam się.

4. Do wyrażania stanu przejściowego.

 Czasowniki z obocznością E => I
U całej 3 grupy koniugacyjnej czasowników u których pojawia Vivo en Inglaterra, pero ahora estoy viviendo en Espada. -
się E przed IR następuje oboczność zgodna z poniższymi Mieszkam w Angli, ale teraz(tymczasowo) mieszkam w Hiszpanii.
przykładami.

45
5. Do wyrażania czynności, która trwa do chwili mówienia. W tym
przypadku używa się takich zwrotów jak:
1. últimamente - ostatnio
2. desde hace unos días - od kilku dni
Últimamente estoy estudiando español. - Ostatnio ucze się
hiszpańskiego
CZASOWNIKI ZWROTNE
Zaimki zwrotne (Los pronombres reflexivos) występujące z
czasownikami zwrtonymi w przypadku tej konstrukcji podczas odmiany
przez osoby mogę być postawione przed czasownikem ESTAR, czyli
na początku perafrazy lub też mogą powędrować na koniec perafrazy i
przyłączyć się w odpowiednio odmienionej formie do Gerundio.
Me estoy duchando
Estoy duchándome
HABER QUE
KONSTRUKCJA ZDANIA
(Podmiot) + HABER + QUE + BEZOKOLICZNIK + ....
Podmiot jak zwykle występuje w języku hiszpańskim opcjonalnie.
HABER czyli jeden z hiszpańskich czasowników, oznacza być. W
przypadku tej perafrazy musi on zostać odpowiednio odmieniony w
odpowiednim czasie.
Pamiętaj, że po konstrukcji HABER QUE czasownik występuje w
formie bezokolicznikowej, jeżeli jest to czasownik zwrotny odmianie
ulega tylko sam zaimek zwrotny, jednak pozostaje on przyklejony na
końcu bezokolicznika.
ODMIANA HABER
HABER jest czasownikiem nieosobowym i w zdaniu przyjmuje forme 3
osoby liczby pojedyńczej - HAY (Presente)
Czasownik może być również stosowany w czasach przeszłym w
tedy po przetłumaczeniu będzie oznaczał Trzeba było, jak i w
czasach przyszłych tłumaczony jako Trzeba będzie.
ZASTOSOWANIE
Konstrukcja HABER QUE używana jest do mówienia podobnie jak
tener que + infinitivo o przymusie, potrzebie, konieczności,
powinności jak również o przypuszczeniach. Jednak zasadnicza
różnica jest taka, że jest to konstrukcja bezosobowa, która nie
wskazuje nam żadnej konkretnej osoby. Czyli stosujemy ją gdy
chcemy powiedzieć coś w sposób ogólny nie wskazując adresata
naszej wypowiedzi. Na język polski tłumaczymy tę konstrukcję w
sposób nieosobowy, za pomocą słowa 'Trzeba', 'Trzeba było',
'Trzeba będzie' w zależności od użytego czasu. Najczęściej stosuje
się ją w czasie teraźniejszym jako HAY QUE + INFINITIVO
Hay que limpiar el piso. Trzeba posprzątać w mieszkaniu.
Hay que leer este libro y tomar apuntes. Trzeba przeczytać tę książkę
i zrobić notatki.
Habrá que comprar pan. Trzeba będzie kupić chleb.
KONSTRUKCJA "IR A HACER ALGO" – CZAS PRZYSZŁY
BLISKI
Aby wyrazić czynność, która nastąpi w przyszłości, można użyć
wyrażenia ir a hacer algo, bardzo często używanego w języku
hiszpańskim jako czasu przyszłego. To, co trzeba zapamiętać, to
odmiana czasownika ir przez osoby, do którego dodaje się przyimek a,
i czasownik w bezokoliczniku określający daną czynność.
46
KONSTRUKCJA ZDANIA
(Podmiot) + IR + A + BEZOKOLICZNIK + ....
Podmiot jak zwykle występuje w języku hiszpańskim opcjonalnie.
IR czyli jeden z hiszpańskich czasowników, oznacza iść. W przypadku
tej perafrazy musi on zostać odpowiednio odmieniony czasie Presente.
2. Konstrukcję tą możemy stosować również w innych czasach, nie
tylko czasie Presente, jednak w takim przypadku musimy
odpowiednio odmienić czasownik IR zgodnie z zasadami odmiany
w danym czasie.
Iban a salir cuando sonó el teléfono. - Zamierzaliśmy wyjść,
kiedy zadzwonił telefon.

Pamiętaj, że po konstrukcji IR A czasownik występuje w formie

Yo voy a comer. - Będę jadł.
bezokolicznikowej.
Tú vas a casarte. - Ożenisz się/wyjdziesz za mąż. (czasownik
zwrotny casarse)
Él/ella/Ud. va a volver a casa - Wróci do domu.
Nosotros/nosotras vamos a divertirnos. - Zabawimy się. (czasownik
zwrotny divertirse)
IR – IŚĆ, JECHAĆ Vosotros/vosotras vais a preparar la cena. - Przygotujecie kolację.
liczba pojedyncza liczba mnoga Ellos/ellas/Uds. van a trabajar. - Będą pracować.
Yo voy Nosotros/as vamos
Tú vas Vosotros/as vais
Wyrażenia, które wyrażają przyszłość to:
Él/Ella va Ellos/Ellas van
mañana jutro
pasado mañana pojutrze
el próximo lunes w następny poniedziałek
ZASTOSOWANIE la próxima semana w następnym tygodniu
el próximo fin de semana w przyszły weekend
Perafrazy IR A + INFINITIVO używamy w nastepujacych przypadkach: el mes que viene w przyszłym miesiącu
el próximo mes w następnym miesiącu
1. Do wyrażania zamiaru wykonania czynności przyszłej, często el año que viene =
częściej stosujemy w mowie potocznej niż Futuro Imperfecto. Dla w przyszłym roku
el año próximo
osób znających język angielski analogiczną konstrukcją jest dentro de cinco minutos w ciągu pięciu minut
angielska perafraza to be going to do something (in the near dentro de cinco horas za pięć godzin
future). dentro de un rato za chwilę
dentro de poco wkrótce
Vamos a salir de casa. - Wyjdziemy z domu.
Voy a comprar una bombonera. - Kupie bombonierkę. Voy a ver lo que pasa. - Pójdę zobaczyć, co się dzieje.
�Qué vas a hacer esta tarde? - Co będziesz robił po południu?
47
Voy a dormir la siesta. - Zrobię sobie sjestę. ODMIANA TENER
Vamos a visitar a la abuela pasado mañana. - Odwiedzimy babcię
pojutrze. TENER - MIEĆ
Dentro de dos semanas vamos a ir de vacaciones. - Za dwa tygodnie liczba pojedyncza liczba mnoga
pojedziemy na wakacje.
Yo tengo Nosotros/as tenemos
Tú tienes Vosotros/as tenéis
Él/Ella tiene Ellos/Ellas/ tienen

TENER QUE
Konstrukcja TENER QUE używana jest do mówienia o przymusie,
potrzebie jak również o przypuszczeniach.
Tengo que comprarme un coche nuevo. - Muszę sobie kupić nowy
samochód. (= jest mi potrzebny nowy samochód.)
Czasownik Tener może być odmieniany również w innych czasach ,
niepodajemy jednak tutaj tej informacji można ją bowiem znaleść
zapoznając się z zasadami tworzenia poszczególnych czasów na
naszej stronie w dziale o czasach hiszpańskich.

KONSTRUKCJA ZDANIA ZASTOSOWANIE

(Podmiot) + TENER + QUE + BEZOKOLICZNIK + .... Konstrukcja TENER QUE używana jest do mówienia o przymusie,
potrzebie, konieczności, powinności jak również o przypuszczeniach.
Podmiot jak zwykle występuje w języku hiszpańskim opcjonalnie.

TENER czyli jeden z hiszpańskich czasowników, oznacza mieć. W

przypadku tej perafrazy musi on zostać odpowiednio odmieniony w
odpowiednim czasie.
Mowa Zależna - Estilo Indirecto

Pamiętaj, że po konstrukcji TENER QUE czasownik występuje w
formie bezokolicznikowej, jeżeli jest to czasownik zwrotny odmianie
ulega tylko sam zaimek zwrotny, jednak pozostaje on przyklejony na
końcu bezokolicznika.
Mowa zależna jest dla polaków zagadnieniem nieco skomplikowanym
gdyż w języku polskim nie występuje tak jak ma to miejsce w języku
hiszpańskim następstwo czasów z nią związane.
Mowę zależną używamy gdy chcemy powtórzyć zdanie przez kogoś
wypowiedziane, np:

"Juan: Hace frío."

Maria: ¿Qué ha dicho Juan?
Ana: Ha dicho que hace frío.

48
 PRZEKSZTAŁCENIA „Ayer tuve muchas ganas de …el día anterior tuvo mucha
Verbo introductor Estilo Directo Estilo verte.” ganas de verme.
(decir) Indirecto „Mañana será mejor.” …el día siguiente sería mejor.
Presente/Preterit } PRESENTE/PASADO PRESENTE/PA
o Perfecto => SADO UŻYCIE:
FUTURO => FUTURO
W momencie gdy Verbo introductor (czasownik wprowadzający) jest
Preterito Perfecto } PRESENTE => PRETERITO w czasie Preterito Perfecto (ha dicho) czas zdania twierdzącego
Preterito IMPERFECTO przekształcanego z Estilo Directo na Estilo Indirecto może być
Indefinido/Imperf PRETERITO PRETERITO zarówno taki jak w Estilo Directo lub może się zmieniać zgodnie z
ecto/ PERFECTO => PLUSCUAMPE powyższą tabelką
Pluscuamperfect RFECTO/INDE
o FINIDO „No sé cuando podemos vernos.”
PRETERITO PRETERITO Me ha dicho que no sabe cuando podemos vernos.
INDEFINIDO => PLUSCUAMPE
RFECTO/INDE Kiedy czasownik wprowadzający (Verbo introductor) jest pytaniem lub
FINIDO odpowiedzią, w Estilo Indirecto następuje odpowiednia zamiana
PRETERITO PRETERITO czasów zgodnie z powyższą tabelką.
IMPERFECTO IMPERFECTO
FUTURO => CONDITIONAL Policia: „Mario- Si te sientes tan mal, ¿Por qué no vas al. hospital?
C Mario preguntó a Carmen por qué no iba al hospital si se sentía
Informacje o konstrukcji poszczególnych czasów znajdziesz w tan mal y ella le contestó que no podía porque tenía que trabajar.
odpowiednich działach na naszej stronie: armen- No puedo, tengo que trabajar.”

PRZYKŁADY:

ORDEN / PETICION
ESTILO DIRECTO ESTILO INDIRECTO
El dice/ha dicho: El dice/ha dicho/ QUE
Poniżej przedstawiamy tabelkę z zamianami czasów w przypadku
"No tengo fuerzas" …no tiene fuerzas.
tworzenia mowy zależnej dla rozkazów, próśb, petycji....
„Hoy hace sol.” …hoy hace sol.
El ha dicho/dijo/habia El ha dicho/dijo/habia
dicho/decia: dicho/decia/ QUE PRZEKSZTAŁCENIA
„Tenemos mucho hambre” …tenían mucho hambre. Verbo introductor Estilo Directo Estilo
„Querría ir a Suecia.” …querría ir a Suecia. Indirecto
„No me gusta esta falda.” …no le gustaba aquella falda. Presente / Preterito Perfecto IMPERATIVO PRESENTE
„Esta semana no he estado en la …aquella semana no había => DE
escuela.” estado en la escuela. SUBJUNTIVO

49
Preterito Perfecto / Imperfecto / IMPERATIVO PRETERITO Uwaga!!! Po Si nigdy nie używamy czasu Futuro, chociaż mogłoby się
Indefinido / Pluscuamperfecto => IMPERFECTO wydawać, że po przetłumaczeniu na język polski taki czas wystę
DE Przykład:
SUBJUNTIVO
Si tengo tiempo, iré al cine. (lub Iré al cine si tengo tiempo.) -
Jeśli/Jeżeli będę miał/a czas, pójdę do kina.puje.

Okresy warunkowe Zdania warunkowe II typu

W języku hiszpańskim posiadamy 4 okresy warunkowe są to:
1. Zdania warunkowe I typu
2. Zdania warunkowe II typu
3. Zdania warunkowe III typu
4. Zdania warunkowe mieszanego typu
Zdania warunkowe I typu
Ten okres warunkowy wyraża czynności możliwe do realizacji w
przyszłości. Używając pierwszego okresu warunkowego mówimy o
wydarzeniu w przyszłości, które ma realną szansę, żeby zaistnieć.
Jednak nie jest w 100% pewne. Wykonanie czynności przyszłej
wyrażanej tutaj z apomocą Futuro Imperfecto uzależnione jest od
zaistniałej sytuacji wyrażonej za pomocą czasu Presente de Indicativo
( najzwyklejszy czas prosty ).
Tzn. Presente de Indicativo wyraża warunek, który musi być spełniony
aby zaistniało zdanie, czynność wyrażona przez Futuro Imperfecto np
zdanie: Jeżeli będzie ładna pogoda(Presente) pójdę na spacer (Futuro)
Konstrukcja tego okresu warunkowego:
Si + Presente de indicativo + Futuro imperfecto.
Powyższy okres warunkowy jest równoważny z poniższą
konstrukcją:
Futuro imperfecto + Si + Presente de indicativo.
Wyrażają czynności, które nie mogą być wykonane w danej chwili.
Ten okres warunkowy często wyraża marzenia, tzw. gdybanie:
Gdybym miał dużo pieniędzy, kupiłbym sobie samochód Ale nie mam
tyle pieniędzy, przynajmniej w tej chwili. Ale przecież mogę wygrać w
totka, niewielka szansa (jedna na kilkanaście milionów;-) istnieje.
Drugiego okresu warunkowego używamy mówiąc o teraźniejszości i
przyszłości, jeśli istnieje niewielkie prawdopodobieństwo spełnienia
warunku lub warunek nie może być spełniony.
Konstrukcja tego okresu warunkowego:
Si + Pretérito imperfecto de subjuntivo + Potencial simple.
lub:
Potencial simple + Si + Pretérito imperfecto de subjuntivo.
Si no lloviese/lloviera, daríamos una vuelta. (lub Daríamos una vuelta
si no lloviese/lloviera.) - Gdyby nie padało, poszlibyśmy na spacer.
Zdania warunkowe III typu
Wyraża czynności, które z jakiegoś powodu nie mogły odbyć się w
przeszłości.Pierwsze dwa okresy warunkowe odnosiły się do
teraźniejszości i przyszłości, natomiast trzeci odnosi się wyłącznie do
przeszłości. Tu także marzymy.. tym razem jednak marzenie nie ma
ŻADNYCH szans na spełnienie się. Coś mogło zdarzyć się w
przeszłości ale się nie zdarzyło. I tyle, szansa minęła i nic jej nie wróci.
50
Konstrukcja tego okresu warunkowego:

Si + Pluscuamperfecto de subjuntivo + Potencial compuesto.

lub:

Si + Pluscuamperfecto de subjuntivo + Pluscuamperfecto de

subjuntivo.

lub:

Potencial compuesto/Pluscuamperfecto de subjuntivo + Si +

Pluscuamperfecto de subjuntivo.

Si me hubieras pedido, te habría/hubiera ayudado. (lub Te

habría/hubiera ayudado si me hubieras pedido.) - Gdybyś mnie
(wtedy) poprosił, pomógłbym Ci.

Zdania warunkowe mieszanego typu

Wyrażają czynności niemożliwe do realizacji w teraźniejszości,

ponieważ w przeszłości nie zostały wykonane czynności będące dla
nich warunkiem koniecznym.

Si + Pluscuamperfecto de subjuntivo + Potencial simple.

lub:

Potencial simple + Si + Pluscuamperfecto de subjuntivo.

Si se hubieran casado, tendrían ya hijos. (lub Tendrían ya hijos si se

hubieran casado.) - Gdyby się (byli) wtedy pobrali, mieliby już dzieci.

51