Bilgisayar destekli

taşkın analizi :
• Hasan EL MUHAMMED
• Ali HAMMAL
• İsmail KAYALI
Amaç :

Bilgisayar destekli olarak belirli bir havzanın yağış ve taşkın

verilerini elde etmek, çeşitli harita kaynaklarını kullanarak analiz
yapmayı içerir. Bu süreçte, uydu görüntüleri, topoğrafik haritalar
ve meteorolojik veriler gibi kaynaklardan elde edilen bilgileri
kullanarak havza özelliklerini belirlemek ve ilgili yağış ve taşkın
verilerini toplamak önemlidir.
Taşkın :
Bir bölgeye çok fazla miktarda yağmur
düşmesi ya da bölgede bulunan kar
tabakasının erimesi nedeniyle, akarsu
yatağında bulunan su miktarının hızla
artarak, akarsu yatağının etrafında
yaşayan insanlara ve diğer canlılara,
yerleşim bölgelerine ya da tarım
arazilerine ve diğer mallara zarar vermesi
olayına .
Taşkın
Türleri :
.1Ani taşkınlar.
.2Nehir taşkınları.
.3Kıyı taşkınları.
.4Şehir taşkınları.
.5Kar erimesinin neden olduğu
taşkınlar.
olduğu taşkınlar şeklinde
sınıflandırılmıştır.
 Çok şiddetli yağışlar, toprak
kaymaları, buz kütlelerinin ani
• Ani Taşkınlar : hareketleri, baraj yıkılmaları ya
•
da yüksek kotlardan harekete
geçen yüzeysel akışın çok hızlı
biçimde alçak kotlara ilerlemesi
sonucu ani taşkınlar meydana
gelmektedir.
ani taşkın :
• Nehir Taşkınları
•
Nehir taşkınları,
bir nehrin
normalden fazla
su taşıması
sonucu nehir
yatağından
çıkarak çevre
alanları
kaplamasıdır.
Kıyı taşkınları
• fırtına dalgaları ve yüksek
gelgitler ile bir araya
gelen yüksek
rüzgarlar kıyı
taşkınlarına sebep
olmaktadır. kıyı
taşkınlarında güçlü ve
yüksek dalgalar, çok
büyük su kütlelerinin
kıyıya doğru hareketine
neden olurlar.
• Şehir Taşkınları:
•
Şehir taşkınları,
kentsel alanlarda
suyun kontrolsüz
bir şekilde
birikmesi ve
yayılması sonucu
meydana gelen
olaylardır
• Kar Erimesi Taşkınları
:
• kış aylarında biriken
karın erimesi sonucu
ortaya çıkan ve
genellikle nehirlerin,
göletlerin veya diğer su
kütlelerinin taşmasına
yol açan taşkın türleridir.
Bu taşkınlar, özellikle
soğuk iklim
bölgelerinde, kışın
birikmiş olan karın
ilkbaharda erimesiyle
meydana gelir.
 Taşkın nedenleri :

• 1)Doğal hava olaylarından kaynaklanan şiddetli yağış

• 2)Yetersiz orman
• 3)Yanlış tarım uygulamaları
• 4)Drenaj kanallarının ve yapılarının yetersiz tasarımı
• 5)Drenaj tesislerinin yetersiz bakımı, sel sularının getirdiği
• 6)Taşkın ovalarında yerleşim yapma
 ÖNEMLİ TAŞKIN OLAYLARI
• Türkiye’de son 20 yılda bir çok taşkın yaşanmış ve bu taşkınlarda yüzlerce kişi
hayatını kaybetmiştir. Bunlardan:
• 2009 İstanbul
• 2015 Artvin
• 2017 İzmir
• 2019 Rize
• 2020 Giresun
• 2021 Kastamonu
• 2023 Şanlıurfa 2023 Şanlıurfa taşkını

•
•
•
 TAŞKIN OLAYLARI
Son yıllarda Avrupa’da yıllık ortalama taşkın hasarı yıllık 4 milyar evro.
Onlardan:
2016 Paris
2019 İspanya
2021 Belçika, Almanya ve Hollanda
 Taşkın en fazla etkilenmesi muhtemel
alanlar şunlardır:
Dere ve
Alçak kıyı Büyük nehirlerin Heyelan tehlikesi
akarsulara yakın
bölgeleri. taşkın ovaları. olan alanlar.
yerler.

Alçak kıyı Dağ ya da tepe

şehirlerı ve kıyılarında yer
köyleri. alan yerleşim
yerleri.
 Taşkın zararları :

• Yerleşim • Üretim • Su
• Ekili tarım alanları ve
• Can kayıpları. tesislerindeki yapılarındaki
arazisi zararları. konutlardaki zararlar. zararlar.
zararlar.

• Altyapı • Ekonomik
• Ulaşım
faaliyetlerin
tesislerindeki tesislerindeki etkilenmesi sonucu
zararlar. zararlar. oluşan zararlar.
 1.
Taşkın 2.
Yapılı taşkın kontrolü:
Havza koruması.

kontrolü 3.
4.
Akarsu düzenlemesi.
Taşkın kanalları.
yöntemleri: 5. Taşkın geciktirme havuzları.
6. Barajlar ve sel kapanları.
7. Taşkın seddeleri ve duvarları .
 Yapısız taşkın kontrolü :

Yapılaşmayı önlemek
veya azaltmak Geçici boşaltma veya
Taşkın bölgelerinde kurtarma tecrit etme taşkın
faaliyetlerini sigortası yaptırmak.
planlamak.
Taşkın kanalları
Taşkın duvarları
 Çalışma Alanının Tanıtılması
Bizim çalışma alanımız BARTIN ilidir . Bu çalışmada
çeşitli yağış frekanslarında (Q10, Q50, Q100 vb.), taşkın
debi hesabının ana girdisi olan pik debi hesabı (Qp),
debinin zamana göre değişimini gösteren çeşitli
hidrografik yöntemlerle veya rasyonel metot ile
hesaplanabilir. Havza alanları için drenaj alanı
büyüklüğüne, toplanma ve yükselme sürelerine göre farklı
hidrograflar kullanılabilir.
Netcad üzerinde
bartın bahçecik
haritesi :
Netcat Programında çalıştımız
bartın bahçecik bölgenin
koordinatı belirledik
 Nedcad üzerinde üçgen
model halı :

Ana menüden sil botunundan

çalıştımız alanının dahil
olmayan kanaraları sildikten
sonra üçgen modlu
bartın bahçecik havza
bulunduğu halı :
• METROLOJİ ÖĞRETİK

Metroloji istasyonu özelikleri

değiştirdik (ölçek,renk ve hat kalınlığı)
İlçelerin adılarını harita üzerinden
belirledik
• YAĞIŞ ALANLARI
Yağış alanları ve yağış istasyonları
belilrletmek için Havzamız
etrafındaki beli bir alanı çizdik bu
alanı içersindeki istenen bölgeleri
yağış alanları elde ettik
 • BİR ALAN
ÇİZDİK:

Toprak özelikleri belirletmek için

toprak tasnife belirledik ve havza alanın
seçtik,seçilen alanı toprak detaylarını
tablolarını elde ettik
• TAŞKIN DEBİ HESABI MOCKUS YÖNTEMİLE YAPTIK
Basınmaın 2 seçtik
• TAŞKIN ANALİZİ DEBİSİNE OTOMATİK HESAPLA (DSİ)
MOCKUS YÖNTEMİYLE ELDE
ETTİĞİMİZ DEĞERLER
• TAŞKIN DEBİ
HİSABLADIK
SENTETİK BİRİM
HİDROGRAF
• BASINMAIN 2 SEÇTİK
•
• OTOMATİK HESAPLA (DSİ)
•
Yağış analizi tablosu
ZEMİN GEÇİRİMLİLİĞİ
GÖSTEREN TABLO
DEBI SONUCLARI
DSİ Sentetik yöntemi taşkın tekerrür debi sonuçları
 SONUÇ
• Bu çalışmada mockus ve DSİ sentetik yöntemlerini denedik ve
karşılaştırdık.
• 323.407 km² havza alanına sahip bölgemizde DSİ sentetik yöntemi ile
24 saatlik 100 yıllık dönüş
aralığında gelmesi muhtemel taşkın debisi için toprak tasnif
numarası 77 girilmiştir ve 164.984 m3 /sn
olarak hesaplanmıştır.
•