Përkufizimet e marketingut

Përkufizimet e marketingut mund të grupohen në dy kategori të mëdha:

klasike (e ngushtë) dhe moderne (e gjerë). Nga pikpamja klasike, marketingu është përcaktuar si
realizim i aktiviteteve
të biznesit, të cilat drejtojnë kalimin e mallrave e shërbimeve nga prodhuesi tek konsumatori ose
përdoruesi. Ky përcaktim klasik i marketingut është i orientuar nga çvendosja fizike e mallrave
ekonomike dhe shërbimeve.
2. Procesi i këmbimit

Këmbimi i referohet të gjitha aktiviteteve, të cilat shoqërohen me marrjen e diçkaje prej dikujt dhe
dhënien e diçkaje tjetër në këmbim.Në rastin e parë, procesi i këmbimit ka të bëjë me dhënien e
parave firmës së ndërtimit nga ana e konsumatorëve dhe marrjen në këmbim të tyre të
apartamentit. Kurse në rastin e dytë, në këmbim të angazhimit për të vepruar jepet premtimi nga
ana e elektoratit për dhënien e votës.

3. Nevoja për marketing

Qysh prej momentit kur organizatat dhe njerëzit mendojnë mundësinë për të krijuar një mall,
shërbim ose ide, ata kërkojnë një konsumator dhe duhet të kuptojnë njëkohësisht nevojat e
konsumatorëve.Në mënyrë të ngjashme, porsa organizatat dhe njerëzit zhvillojne aftësinë për të
konsumuar mallra, sherbime dhe ide, ata do të kërkojnë një produkt.

4. Koncepti i marketingut: a. Shitja përballë filozofisë së marketingut; b. Koncepti i

marketingut shoqëror

Koncepti i marketingut është një filozofi e një firme, institucioni apo personi me orientim nga
konsumatori, e integruar dhe me orientim drejt objektivit.

5. Rëndësia dhe hapësira e marketingut

1.6. Rëndësia dhe hapësira e marketingut

Studimi i fushës së marketingut ka rëndësi për disa arsye. Përderisa marketingu stimulon kërkesën
një detyrë bazë e tij është të gjenerojë entuziazmin e konsumatorit për mallra e shërbime.
Marketi.gu është i kushtueshëm. Sipas disa llogaritjeve, kostot e marketingut janë 50% ose më
shumë e shitjeve në disa industri.

Marketingu është punësues i madh. Një pjesë e konsiderueshme e fuqisë

puntore është e angazhuar në aktivitete marketingu. Këtu përfshihen personat e punësuar në
tregtinë me shumicë dhe pakicë, magazinim, industritë e komunikimit si dhe gjithë ata që
angazhohen në aktivitetet e marketingut për industritë prodhuese, financat, shërbimet, bujqësinë,
minierat, etj.

Marketingu mbështet dhe krijon fushë veprimtarie për aktivitete të tjera. Aktivitetet e marketingut
mbështesin industri të tëra siç janë reklama dhe kerkimi në marketing.

Marketingu luan një rol të madh për edukimin e konsumatorëve. Te gjithë njerëzit janë konsumatorë
për mallra e shërbime të ndryshme. Duke kuptuar rolin e marketingut, konsumatorët informohen
më mirë, seleksionojnë më mirë dhe janë më efiçentë.
Marketingu luan nje rol te rendesishem ne shperndarjen I burimeve
Nisur nga fakti se burimet janë të kufizuara, programet dhe sistemet e marketingut duhet të
funksionojnë në maksimumin e tyre.

Marketingu ka një ndikim të madh në bindjet dhe stilet e jetës së njerëzve. Në të vërtetë,
marketingu është kritikuar për zhvillimin e qëndrimeve materialiste, aspekte interesi të
paqëndrueshme, vjetërim produkti, konsum të theksuar, diferenca sipërfaqësore produkti dhe
shpërdorim të burimeve.

Marketingu luan një rol të rëndësishëm për përmirësimin e cilësisë së jetës. Kështu, personeli i
marketingut, shpesh i inkurajon firmat të prodhojnë produkte më të sigurta Ata ndihmojnë që
mallrat, shërbimët dhe idetë e reja të pranohen e të asimilohën nga njerëzit.

Hapësira e marketingut èshtë mjaft e gjerë. Aspektet ku përfshihet marketingu jane vendosja e
çmimit, magazinimi, paketimi, markimi, shija, drejtimi i shitesve , ktedite transporti pergjegjesia
sociale etj

6. Funksionet dhe realizuesit e marketingut

Shkurtimisht po përshkruajmë funksionet bazë të marketingut.
-Analiza e mjedisit dhe kërkimi shkencor në marketing përfshijnë ndjekjen dhe përshtatjen ndaj
faktorëve të jashtëm që ndikojnë mbi suksesin ose falimentimin, ashtu sikurse mbi ekonominë dhe
konkurrencën;
-Analiza e konsumatorit përfshin studimin dhe vlerësimin e karakteristikave të konsumatorit, nevojat
dhe proceset e blerjes, zgjedhjen e grupeve të konsumatorëve ku do të përqëndrohen përpjekjet e
marketingut.

-Planifikimi i produktit (produkti nënkupton mallra, shërbime dhe ide) përfshin zhvillimin dhe
mbajtjen e produkteve, llojeve të produkteve, imazhit të produktit, markave, paketimit dhe heqjen e
produkteve jo të sakta.

Planifikimi i shpërndarjes përfshin vendosjen e lidhjeve me ndërmjetësit

në karalin e shpërndarjes, shpërndarjen fizike, drejtimin e inventarit, magazinimin, transportimin,
vendosjen e mallrave dhe shërbimeve, tregtinë me shumicë dhe pakicë.

-Planifikimi i promocionit përfshin komunikimin me konsumatorët, me publikun e përgjithëshem dhe

të tjerët nëpërmjet disa formave të reklamës, shitjes personale, promocionit të shitjeve dhe
marrëdhënieve me publikun (publicitetit).

-Planifikimi i çmimit përfshin përcaktimin e nivelit dhe intervaleve të çmimeve, teknikat e çmimit,
afatet e blerjes, përshtatjet e çmimeve dhe përdorimin e çmimit si një faktor aktiv ose pasiv.

Zgjerimi i hapësirës së individit dhe organizatës përfshin si vendosjen e theksit, ashtu edhe
qëndrimet që do të mbahen për marketingun ndërkombëtar, marketingun e shërbimeve,
marketingun jo-fitimprurës dhe aspektet shoqërore.

-Drejtimi i marketingut përfshin planifikimin, zbatimin dhe kontrollin e programit (strategjisë) së

marketingut dhe funksioneve të veçanta të marketingut; vlerësimin e risqeve dhe përfitimeve në
marrjen e vendimeve. Përgjithësisht, një shoqëri duhet të studiojë në fillim mjedisin e saj, të
mbledhë të dhëna të rëndësishme kërkimi në marketing, të analizojë konsumatorët potencialë të saj
për të përcaktuar nevojat e tyre dhe të zgjedhe grupet e konsumatorëve ku do të përqëndrohet.
7. Mjedisi i marketingut: Faktorët e kontrollueshëm - Faktorët që drejtohen nga
drejtuesit kryesorë

Faktorët e kontrollueshëm drejtohen nga organizata dhe nga personeli i marketingut të saj. Në fillim
fare, një numër i caktuar vendimesh bazë dhe te lidhur me njëri tjetrin merren nga drejtuesit
kryesorë. Më tej, personeli i marketingut merr vendime duke u bazuar në direktivat e drejtuesve
kryesorë. Rezultati është një strategji e përgjithëshme marketingu ose oferta.

II.1.a. Faktorët që drejtohen nga drejtuesit kryesorë

Linja biznesit
Objektivat e pergjithshme
Roli marketingut
Roli funksioneve te tjera te biznesit
Kultura e korporates
:

8. Mjedisi i marketingut: Faktorët e kontrollueshëm - Faktorët që drejtohen nga

personeli i marketingut

9. Faktorët e pakontrollueshëm: Konsumatorët, Konkurrenca dhe Qeveria

Faktorët e pakontrollueshëm janë ato elementë që ndikojnë në ecurinë/ aktivitetin e një organizate
e nuk mund të drejtohen nga organizata dhe personeli i marketingut të saj.Duhet patur parasysh se
çdo plan marketingu, sado mirë të jetë hartuar, mund të dështojë në rast se faktorët e
pakontrollueshëm ndikojnë negativisht mbi të.

Konkurrenca (e brendshme ose ndërkombëtare) është një faktor tjetër

pakontrollueshëm në mjedisin e marketingut të firmës. Mjedisi konkurues shpesh, ndikon në
përpjekjet që bën firma për marketing si dhe në suksesin e saj për të tërhequr një treg të synuar.
Kështu, një shoqëri duhet të analizoj strukturën konkuruese: strategjisë së marketingut firmave të
vendit/të huaja, madhësisë së shoqërisë, konkurrencës gjenerik dhe konkurrencës në kanalin e
marketingut.
Qeveria
ndërkohë që firmat ekzistuese e kanë të lehtë t'i gjejne ve madje edhe produkteve më novatore.
Nëpërmjet ligjeve të ndryshme synohet që të ndikohen praktika të ndryshmemarketingu.

Ky legjislacion mund të klasifikohet në tre kategori: 1. Antitrust, diskriminimit të çmimeve dhe

praktikave tregtare jo të drejta
Mbrojtjes së konsumatorit
Derregullimit

10. Faktorët e pakontrollueshëm: Ekonomia, Teknologjia dhe Media e pavarur

Niveli i rritjes së ekonomisë së një vendi mund të ketë një influencë të madhe në përpjekjet e një
firme për marketing. Një nivel i lartë rritje nënkupton që ekonomia në një vend është e fortë dhe
potenciali i marketingut i gjerë. Rëndësi të dorës së parë për marketingun ka menyra se si e
perceptojnë konsumatoret ekonominë-besueshmëria e konsumatorit.

Teknologjia është njohuria për mënyrën se si duhen realizuar detyrat e objektivat dhe konsiston në
kompetencën që një komb ka akumuluar dhe e perdor për të siguruar mallra e shërbime për njerëzit.
Teknologjia ka të bëjë me zhvillimin dhe përdorimin e makinerive,
produkteve e proceseve.

Mediat e pavarura janë mjete komunikimi (si gazeta dhe TV), të cilat nuk kontrollohen nga firma e
ndikojnë në perceptimin që kanë qeveria, konsumatorët dhe publiku, për produktet e një shoqërie
dhe imazhin e përgjithëshëm të saj.
Qëndrimi i medias ndaj një shoqërie mund të jetë pozitiv ose negativ
Me qëllim që të arrihet mbulimi më i mirë i mundshëm, shoqëria duhet të jetë e gatëshme të
shpërndajë informacion në median e pavarur.

11. Përcaktimi i kërkimit në marketing. Hapësira e kërkimit në marketing

Kërkimi në marketing përfaqëson mbledhjen, regjistrimin dhe analizën sistematike te informacionit

per probleme lidhur me marketingun e mallrave, shërbimeve, organizatave, njerëzve, vendeve dhe
ideve.

Një kërkim i tille mund të ndërmerret nga vetë firma ose nga një palë jashtë saj. Në kuadrin e firmës,
kërkimi në marketing është funksioni i cili nëpërmjet informacionit lidh konsumatorët dhe publikun
me drejtuesit e marketingut.

12. Procesi i kërkimit në marketing

IV.2. Procesi i kërkimit ne marketing
Çfarë përfaqëson kërkimi në marketing?

Kërkimi në marketing është dizenjimi mbledhja, analiza dhe raportimi sistematik i të dhënave dhe
konstatimeve lidhur me një situate marketingu

Ky proces përfshin një sërë aktivitetesh si: përcaktimi i problemit që do të studiohet; studimi i të
dhënave dytësore (të mbledhura më parë); gjenerimi i të dhënave parësore (të reja) në rast se është
e nevojshme

13. Përcaktimi i problemit

Përcaktimi i problemit nënkupton deklarimin e çështjes që do të trajtohet nëpërmjet kërkimit në

marketing. Drejtuesi i marketingut dhe kërkuesi duhet të punojnë në lidhje të ngushtë me njëri
tjetrin për të përcaktuar me kujdes problemin dhe për të rënë dakord për objektivat e kërkimit.
Drejtuesi kupton më mirë problemin ose vendimin për të cilin kërkohet informacion, ndërsa kërkuesi
kupton më mirë kërkimin në marketing dhe mënyrën si të sigurojë informacionin.

14. Të dhënat dytësore dhe burimet e të dhënave dytësore

Burimet e te dhenave dytesore
Ekzistojnë dy forma kryesore të të dhënave dytësore: të brendshme dhe të jashtme. Ndërsa të parat
disponohen brenda për brenda shoqërisë, të dytat janë të disponueshme nga burime jashtë firmës.

Te dhënat dytësore konsistojné né informacionin e mbledhur jo perstudimin e menjëhershëm që

kemi në dorë, por për qëllime të tjera dhe është i disponueshëm brenda ose jashtë firmës.

15. Të dhënat parësore

Të dhënat parësore përfaqësojnë informacionin e mbledhur në mënyrë specifike për studim. Këto të
dhëna janë të nevojshme atëherë kur një analizë tërësore e të dhënave dytësore nuk ofron
informacion të kënaqshëm për të marrë vendime marketingu.
16. Tregu i konsumatorëve finalë dhe kuptimi i sjelljes blerëse së tyre

Konsumatorët ndryshojnë shumë përsa i përket moshës, të ardhurave nivelit arsimor, modelit të
lëvizjes dhe shijeve. Drejtuesit e duhet t'i dallojne grupet e ndryshme të konsumatorëve, duhet të
kuptojnë nevojat e tyre dhe në përputhje me to të zhvillojnë mallra dhe shërbime.

17. Faktorët kryesorë që ndikojnë në sjelljen e konsumatorëve: Faktorët kulturorë; Faktorët socialë;
Faktorët personalë dhe Faktorët psikologjikë

Konsumatorët nuk i marrin vendimet në vakum. Blerjet e tyre ndikohen fort nga faktorët kulturorë,
socialë, personalë dhe psikologjikë, të cilët tregohen në Figurën 5-2. Pjesa më e madhe e këtyre
faktorëve nuk janë të kontrollueshëm nga tregtuesit, veçse ato duhen marrë në konsideratë.
Faktoret kulturor
Këta faktorë ushtrojnë ndikimin më të madh e më të thellë në sjelljen e konsumatorve . Kultura
është një sjellje e mesuar e luan një rol të madh në përcaktimin e normave, zakoneve dhe moralit të
antarëve të një shoqërie. Ajo është përcaktuesi me themelor i nevojave dhe sjelljes së një personi.
Ndërsa qeniet e tjera të gjalla drejtohen

gjerësisht nga instinkti, sjellja njerëzore mësohet.

(v.2.b. Faktorët socialë

Sjellja e konsumatorit ndikohet fort nga faktorët socialë siç jane grupet e referencës së
konsumatorëve, familja, rolet dhe statuset sociale.Grupet e referencës janë ato grupe, të cilat
ushtrojnë një ndikim direkt ose indirekt mbi sjelljen ose qëndrimin e një personi. Grupet, të cilat
kanë një ndikim direkt mbi një person quhen grupe antarësie.

v.2.c. Faktorët personalë

Vendimet e një blerësi ndikohen gjithashtu nga karakteristika si mosha dhe stadi në ciklin e jetës,
profesioni, rrethanat ekonomike, stili i jetesës, personaliteti dhe koncepti për veten.

Faktorët psikologjikë

teoritë dhe studimet në fushën e psikologjisë dhe sjelljes individuale. Shpesh, vetë konsumatorët
nuk e dijnë pse sillen në një mënyrë të caktuar. Herë të tjera, ata e dijnë, por nuk janë të gatshëm t'i
tregojnë kërkuesit/ studiuesit arsyet e vërteta të sjelljes së tyre. Kjo është arsyeja pse tregtuesit
duhet të studiojnë faktorët psikologjikë me rëndësi për produktet ose shërbimet e tyre.

18. Procesi i marrjes së vendimit nga ana e konsumatorëve dhe faktorët që ndikojnë në procesin e
marrjes së vendimeve të konsumatorëve

Procesi i marrjes së vendimit nga ana e konsumatoreve përfaqëson një seri fazash (procedurën) sipas
së cilës konsumatorët mbledhin e analizojně informacionin dhe bëjnë zgjedhje midis mallrave,
shërbimeve, organizatave, njerëzve, vendeve dhe ideve alternative.
Procesi i marrjes së vendimit kalon në gjashtë faza bazë të cilat janë:

1. Stimuli.
2. Njohja e problemit.
3. Kërkimi i informacionit.
4. Vlerësimi i alternativave.
5. Marrja e vendimit për të blerë (blerja).
6. Sjellja pas blerjes.
Kur një konsumator blen një mall ose shërbim, vendos të votojë për një kandidat politik, etj., ai kalon
përmes këtij procesi vendimor. Në disa situata përdoren të gjashtë stadet e procesit kurse në raste
të tjera përdoren disa prej stadeve. Për shembull, blerja e një aparati stereo do të angazhojë më
shumë stade në krahasim me blerjen e një kravate.

19. Procesi i marrjes së vendimit nga ana e konsumatorëve dhe tipet e proceseve vendimore
Konsumatori mund te perdor martjen e vendimit
1- te zgjeruar
2- te kufizuar
3 - rutine
Kjo varet nga shkalla kerkumit
Niveli u eksperiences se meparshme shpeshtesia e blerjes niveli i riskut per te perceptuar dhe
kufizimi i kohes

20. Tregu dhe kuptimi i tij

Tregu i referohet njerëzve ose bizneseve me interes potencial, fuqi blerëse dhe të gatshëm të
shpenzojnë para për të blerë një produkt ose shërbim, që plotëson një nevojë.

21. Analiza e kërkesës konsumatore.

Përcaktimi i modeleve të kërkesë

Analiza e kërkesës konsumatore është faza fillestare në planifikimin e një strategjie për tregun e
synuar dhe përbëhet nga dy hapa:
1. Përcaktimi i modeleve të kërkesës. 2. Vendosja e bazave të mundshme për segmentim dhe
identifikimi i segmenteve të mundshëm të tregut.

a. Përcaktimi i modeleve të kërkesës Një firmë, përpara se të përcaktojë modelet e kërkesës, të cilat
ajo ndesh në treg, duhet të dijë se çfarë është kërkesa totale e tregut për mallrat eshërbimet që ajo
ofron.
Firma mund të ndeshë njërin prej tre modeleve alternative të kërkesës që janë: masiv

a) kërkesa homogjene,

b) kërkesa e tufëzuar,

c) kërkesa e shpërndarë.

22. Vendosja e bazave të mundshme për segmentim dhe identifikimi i segmenteve të

mundshëm të tregut

Me tej, firma, studion bazat e mundshme për segmentimin e tregut p secilën prej kategorive të
produktit. Bazat e mundëshme për segmentimine tregut ndahen në katër kategori të gjera të cilat
janë;

1. Segmentimi gjeografik.

2. Segmentimi demografik. 3. Segmentimi psikografik.

 4. Segmentimi në baze te sjelljes

Firmat janë ato që duhet të vendosin se cilat baza segmentimi kanë mě tepër rëndësi për gjëndjen e
saj të veçantë.

23. Caktimi i tregut të synuar

Faza e dytë në planifikimin e një strategjie tregu të synuar ështëcaktimi i tregut të s

ynuar dhe përbëhet nga këto hapa:
1. Zgjedhja e një përqasje për tregun e synuar.
2. Zgjedhja e tregut të synuar.

. Zgjedhja e një përqasje për tregun e synuar

Në këtë moment, firma, duhet të vendosë për përqasjen lidhurme tregun e synuar, t
ë cilin duhet të ndjekë dhe që mund të jetënjë prej këtyre alternativave ose një kom
binim i tyre:

1. marketing i padiferencuar (marketing masiv),

2. marketing i diferencuar (segmentim me shumë nivele)
3. marketing i përqëndruar.

Strategjitë e marketingut te konkurrenteve. Kur konkurrentetzbatojnë segmentim a

ktiv, marketingu i padiferencuar ështëvetëvrasës. Anasjelltas, kur konkurrentët zbat
ojnë marketing tetë padiferencuar, një firmë, mund të fitojë duke zbatuarmarketing
të diferencuar ose të përqëndruar.

24. Zgjedhja e tregut të synuar

Në këtë moment, një shoqëri, duhet të marrë dy vendime të cilatkanë të bëjnë me a

të se:
1. Cilat segmente ofrojnë mundësi më të mëdha,
2. Sa segmente duhet të ndjekë firma.
Për të vendosur se cilat segmente përmbajnë potencialin më tëmadh, një shoqëri, d
uhet të marrë parasysh: objektivat dhe forcate veta; konkurrencën; madhësinë e seg
mentit; potencialin e rritjes së segmentit; kërkesat për shpërndarjen; shpenzimet që
kërkohen të bëhen; potenciali per fitime; imazhi i shoqërisë; dheaftësia për të zhvill
uar e mbajtur një avantazh diferencues.

25. Zhvillimi i strategjisë së marketingut

Kjo fazë e tretë në planifikimin e një strategjie tregu të synuarpërbëhet nga këto ha
pa:
1. Diferencimi dhe pozicionimi i ofertave të shoqërisë nëraport me konkurrencen :
 Qellimi i diferencimit të produktit është të dallojë produktet e një firme nga ato t
ë një firme tjetër. Pozicionimi i produktitpërfaqeson mënyrën se si e përcaktojnë
konsumatorëtproduktin përsa i përket atributeve kryesore të tij ose vendi qëze pr
odukti në mendjen e konsumatorëve në raport me produktet konkurruese.
2. Përvijimi i miksit të marketingut të duhur.
Hapi i fundit, në procesin e lese,
mil zgjedhjes së një tregu tësynuar është zhvillimi i miksit të marketingut për çd
o grupkonsumatorësh, të cilët kërkon t'i joshë një firmë. Vendimetpër miksin e
marketingut lidhen me produktin, shpërndarjenpromocionin dhe çmimet.

26.ushtrime tip

27. Kuptimi i produktit

Produkti përfaqëson çdo gjë,
e cila mund t'i ofrohet tregut përvëmendje, blerje, përdorim ose konsum dhe që
mund tëplotësojë një nevojë ose kërkesë.Ai përfshin objektet fizike, shërbimet, p
ersonat, vendet, (për shembull, celularë, lapsa, pastrim kimik).
Një artikull produkti është një njësi e veçantë,e cila është e
ndashme si madhësi, çmim, pamje ose disa atribute të tjera. Artikulli quhet edhe va
riant produkti (një aparat celulari, njëlaps).

28. Skemat e klasifikimit të produkteve: Produktet me afat të gjatë përdori

mi: produktet për konsum tëmenjëhershëm dhe shërbimet

Produktet që konsumohen menjëherë janë mallra tëprekshme, të cilat konsum

ohen normalisht gjatë një ose disapërdorimeve; janë prodhuar me materiale jo m
etalike, joplastikë e fortë dhe jo druri; konsumohen ose prishen shpejt; vjetërohe
n ose dalin jashtë mode.
Produktet me afat të gjatë përdorimi janë mallra tëprekshëm, të cilat, normali
sht, mbijetojnë pas shumëpërdorimesh, për shembull, mobiljet, pajisjetelektrosht
ëpijake, veshjet. Mallrat me afat të gjatë përdorimikërkojnë mjaft shitje personal
e e shërbime, marzhe fitimi mëtë larta dhe më tepër garanci nga ana e shitësit.
Sherbimet. Janë aktivitete, përfitime ose kënaqësi, të cilatofrohen për shitje, për
shembull, prerja e flokëve dhe riparimetë ndryshme. Marketingu i shërbimeve p
ërfshin: shërbimin e qeradhënies; shërbimin e mallrave në pronësi tëkonsumator
ëve; dhe shërbime të natyrës jo-mall.

29.Klasifikimi I mallrave te konsumit

Mallra të volitshme blihen nga konsumatori, shpesh, menjëherë dhe me një min
imum përpjekjesh sepse blerësi i dikarakteristikat e produktit përpara blerjes. Ko
nsumatori nukkërkon informacion shtesë dhe pranon më tepër njëzëvendësues se
sa të shkojë në një njësi shitje tjetër
Mallrat e volitshme nëndahen në: mallra bazë, mallraimpuls dhe mallra em
ergjence.
Mallrat baze jane artikuj me çmim të ulët që blihen nëmënyrë rutinë (pluhuri la
rës, transporti urban).
Mallrat impuls janë artikuj, të cilët konsumatori nukplanifikon t'i blejë gjatë nje
pazari specifik në një njësi shitje(karamele, revista, bileta llotarie).
Mallra emergjence janë artikujt që blihen nga një urgjencë(ngjitja e gomës së b
içikletës kur ajo shpohet apo blerja e aspirinës kur ka dhimbje koke).

Mallra tregu janë ato për të cilat, konsumatori, në proçesin e zgjedhjes dhe bler
jes në mënyrë karakteristike krahason nëbazë të përshtatshmërisë, cilësisë, çmim
it dhe stilit (përshembull, veshjet, mobiljet, automobilat dhe pajisjetshtëpijake kr
yesore).
Mallrat e specialitetit janë ato mallra për të cilat nukekziston ndonjë
zëvendësues i arsyeshëm për shkak të karakteristikave unikeose identifikimit
të markës. Zakonisht, për këto mallra një grup i konsiderueshëm blerësish
Mallra jo të kërkuara janë ato mallra për të cilatkonsumatori nuk di ndonje gjë
ose di, por normalisht nukmendon të blejë.

30.Linja e produktit
Linja e produktit përfaqëson një grup produktesh të lidhurangushtë ose për shka
k té funksionimit të tyre të ngjashëm, tëshitjes tek injëjti grup konsumatorësh, të
tregtimit nëpërmjettë njëjtit tip njësie shitjeje ose sepse i përkasin intervaleve tëd
hena të çmimeve.

31 Miksi i produktit
Një organizatë,
e cila disponon disa linja produkti thuhet se kamiks produkti (asortiment produkt
i).
Miksi i produktit është tërësia e të gjitha linjave të ndryshmetë produktit dhe arti
kujve që një shites i veçantë u ofron përshitje blerësve. Miksi i produktit të një s
hoqërie mund tëpërshkruhet nga pikëpamja e gjerësisë, gjatësisë, thellësisëdhe q
ëndrueshmërisë

32. Ripozicionimi dhe modifikimi i produkteve ekzistuese

Ripozicionimi përfaqëson ndryshimin e perceptimit tëkonsumatorit për një prod
ukt. Kjo ndodh kurdoherë qëkonsumatorët kanë qëndrime negative për ofertat e
një firme. Ripozicionimi është një përqasje efektive për të ndryshuarqëndrimet n
egative
e për të ngjallur entuziazmin e konsumatorëve për produktet e një shoqërie. Mo
difikimi I iproduktit përfshin ndryshimin e një ose më shumëkarakteristikave t
ë produkteve.
Ky ndryshim përfshin cilësinëe tij, karakteristikat funksionale ose stilin.

33.Ciklet e jetes se produktit

Produkti kalon përmes katër stadeve të mëdha të
1. Paraqitja (hyrja).
2. Rritja.
3. Maturimi.
4. Rënia.

34.. Marka, emri i markës, shënja e markës, shënjattregtare dhe copyright.

Rëndësia dhe përfitimet e markimit

Marka është një emër, term, dizenjo, simbol (ose njëkombinim i

tyre) që jep mundësinë për të identifikuarproduktet e një shitësi apo grup shitësis
h dhe per t'i diferencuar ato nga produktet e konkurrentëve.
Emri i markës është ajo pjesë e një marke,
e cila mund tëshqiptohet duke përfshirë edhe shkronjat (KLM, EHW,
TWA); fjalë (Aiba, Ferrero-Roche, Candy); dhe numra (7-Eleven, 10-TOP).
Ato elementë të një marke, të cilat nuk mund të shqiptohen, quhen shënja e mar
kës (kallinjtë e grurit tek makaronatDivella, gjethja e ullirit tek sapuni Palmolive
, shënja e Nike, shënja e Albanian Airlines).
Shenja tregtare është një term ligjor, i
cili tregon të drejtënekskluzive të pronarit për të përdorur markën ose një pjesë t
ëmarkës. Kjo u ndalon të tjerëve përdorimin pa leje të markës. Kur përdoret një
shënjë tregtare, ajo pasohet nga simboli Ⓡ. Shënja tregtare mund të jetë një emë
r marke, shënjë markeose të dyja.
Copyright është e drejta ekskluzive ligjore për të riprodhuar, publikuar e shitur
materialin dhe formën e një vepre letrare, muzikore e artistike.
Markimi ka rëndësi për konsumatorët, prodhuesit dhetregtuesit.
Ne mënyre specifike, arsyet, të cilat e bëjnëmarkimin e rëndësishëm, rendit
en si më poshtë:
1. Lehtësohet identifikimi i produktit. Një konsumator mundt'a porosite një prod
ukt me emër dhe jo me përshkrim.
2. Konsumatorët sigurohen se një mall ose shërbim ka njëfarëniveli cilësie dhe s
e ata do të marrin cilësi të krahasueshme nërast se porositet e njëjta markë.
3. Firma përgjegjëse për produktin njihet. Prodhuesi i artikujve pa marke nuk m
und të identifikohet direkt.
4. Krahasimet në çmime pakësohen kur konsumatorëtperceptojnë marka të dallu
eshme. Kjo është veçanërisht e vërtetë atëherë kur markave të ndryshme i atribu
ohenkarakteristika speciale.
5. Një firmë është në gjëndje të reklamojë (pozicionojë) produktet e veta e të ssh
oqërojë çdo markë dhe karakteristikate saj në mendjen e blerësit. Kjo e ndihmon
konsumatorin tëformojë një imazh marke.
6. Rritet prestigji i produkteve dhe pamja sociale bëhet mëkuptimplotë.
7. Konsumatorët ndiejnë më pak risk kur blejnënjë markë me të cilën ata janë fa
miljarizuar dhe për të cilënkanë një qëndrim favorizues.
8. Markimi ndihmon segmentet e tregut dhe krijon imazhe tëdallueshme.
Duke përdorur markat shumëpalëshe tërhiqensegmente të ndryshme tregu.
9. Për ndërmjetësite shpërndarjes, kooperimi është më i madhpër markat e mirën
johura. Një markë e fortë mund t'a ndihmojë prodhuesin për të ushtruar më shum
ë kontroll nëkanalin e shpërndarjes.

35. Tipet e markave: Përdorimi i markave të prodhuesitdhe markave privat

e
Në rastin e markimit individual (shumëpalësh) përdorenemra markash të veçan
ta për artikuj ose linja produkti tëndryshme. Shoqëritë e përdorin markimin indiv
idual atëherëkur produktet e
tyre ndryshojnë shumë përsa i përketpërdorimit, funksionimit dhe cilësisë.
Në rastin e markimit familjar përdoret një emër për dy osemë shumë produkte
të veçanta. Shumë firma që shesinprodukte industrialë përdorin markimin familj
ar për mikse tëtëra produkti Ky lloj markimi mund të zbatohet si për markate pro
dhuesit ashtu edhe për ato të tregtuesit.

36. Zgjedhja e emrit të markës

Së pari, shoqëria, identifikon objektiva ose kritere për emrine markës..
Së dyti, shoqëria, krijon një listë emrash markepotencialë.
kjo listë fillestare duhet të permbajë të paktën 100 emra. Së treti, studiohen emr
at për të zgjedhur 10 deri në 20, Së katërti, shoqëria, siguron reagimin e konsu
matorëve ndajemrave të markave që kanë mbetur. Së pesti, shoqëria, studion shë
njat tregtare për t'u siguruar se secila prej emravetë markave të mbetura mund të
regjistrohen dhe mbrohenligjërisht. Së gjashti, shoqëria zgjedh një prej emrave t
ëmbetur për t'u përdorur si emër final marke për produktin.

37.Vendimet per paketimin

Paketimi është ajo pjesë e planifikimit të produktit në kuadrine të cilit një shoqër
i kerkon, dizenjon dhe prodhon paketimine vet:
Faktoret qe kontriubojne mbi paketimin si nje mjet I rendesishem mktg:
Vetë-shërbimin.
Pasurimin e konsumatorëve.
Imazhi i shoqërisë dhe markës.
 Mundësitë për novacion.

38. Funksionet Bazë të Paketimit

1. Mbajtja dhe mbrojtja. Paketimi duhet të ketë dobifunksionale si për konsum
atorin ashtu edhe për ndërmjetësitnë kanalin e shpërndarjes. Paketimi duhet t'a m
brojëproduktin dhe të zgjasë jetën e tij.
2. Komunikimi..
Ai, identifikon markën, jep përbërësit dheudhëzimet e sigurisë e përdorimit, para
qet një imazh dhedemonstron produktin. Paketimi diferencon një produkt ngaato
të konkurrentëve nëpërmjet dizenjos së tij, ngjyrës, formësdhe materialeve.
3. Perdorimi. Paketimi duhet të lehtësojë përdorimin e produktit. Paketimi shu
mëpalësh e në përmasa të mëdhainkurajon përdorim më të madh të produktit.
4. Segmentimi. Paketimi mund të përdoret për të segmentuartregun sepse ai mu
nd të dizenjohet për një grup specifik tregu.
5. Kooperimi në kanal. Një firmë duhet të marrë nëkonsideratë nevojat e tregtu
esve me shumicë dhe atyre me pakicë në kanalin e
vet të shperndarjes dhe të përdorë atëpaketim, i
cili lehtëson transportimin e produktit, manipulimindhe magazinimin e tij.
6. Planifikimi i produkteve të reja. Së fundi, paketimi mundtë jetë një element
i rëndësishëm i planifikimit të produktit tëri. Disa prej produkteve, të cilat janë
modifikuar e paraqiturme sukses si të reja (kjo si rezultat i novacioneve në paket
im)

39.Vendimet per etiketimin.Garancite dhe sherbimi pas shitjes

. Vendimet për etiketimin
Shitësit duhet gjithashtu të dizenjojnë etiketën për produktet e
tyre. Etiketa mund të jetë një biletë e thjeshtë,
e cila i ngjitetproduktit ose një vizatim i stilizuar që është pjesë e paketimit.
Etiketa kryen disa funksione
, etiketa identifikon produktin ose markën ).
Etiketa duhet, gjithashtu, të paraqesë ndarjen në kualitete tëproduktit. Ajo, duhet të
përshkruajë disa gjëra rreth produktit-kush e ka bërë produktin,
ku është bërë, kur është bëre, përmbajtjen e tij, si duhet përdorur dhe si duhet te per
doret me siguri.
Se fundi, etiketa duhet të promovojë produktin nëpërmjetvizatimeve të stilizuara të
rheqëse. Etiketat,
pas një periudhekohe vjetërohen dhe lind nevoja e freskimit të tyre.Se fundi, prakti
kat e etiketimit jan prekur nga detyrimi i vendosjes në to
i çmimit për njësi (çmimi për njësitë masave standarde), datës (qëshpall jetën e prit
ëshme të produktit në raft dhe të vleraveushqyese të produktit.
. Garancitë dhe shërbimi pas shitjes
Garancia është një deklaratë me shkrim në të cilën shitësipremton se çfare do të bë
nte ai në rast se. produkti del difektozose nuk funksionon ashtu się pritej brenda nj
ë afati të caktuarkohor pas shitjes. Një garanci me shkrim duhet t'ua bëjë të qartëko
nsumatorëve haptazi nëse ajo është një garanci e plotë ose njëgaranci e kufizuar.

40 Natyra e kanaleve të marketingut

Kanali i marketingut (ose kanali i shpërndarjes) përfaqëson njëtërë organizatash të
ndërvarura nga njëra tjetra, të cilatlehtësojnë transferimin e pronësisë ndërkohë që
produktetlëvizin nga prodhuesi tek konsumatoret industrialë ose finalë.
Antarët e kanalit të marketingut mund të klasifikohen si:
a) ndërmjetës tregtarë
b) ndërmjetës funksionalë
Ndërmjetësit tregtare marrin pronësi mbi produktet dhe i ri-shesin ato. Marrja e pro
nësisë nënkupton se ata kanë pronësi tëplotë mbi produktet dhe kontrollojnë vendo
sjen e kushteve tëshitjes, si për shembull çmimin dhe datën e lëvrimit.
Ndërmjetësit funksionalë nuk kanë pronësi mbi mallrat e shërbimet që ata tregtojnë
, por ata lehtësojnë këmbimin e pronësisë midis blerësve e shitësve. Shembuj të nd
ërmjetësvefunksionalë janë agjentët ose brokerat dhe përfaqësuesit e prodhuesve.

41.Domosdoshmeria e anetereve te kanalit te mktg

Antarēt e kanalit si tregtarët me shumicë dhe pakicë, shpeshfuten midis prodhuesit
dhe konsumatorëve industrialë ose finalëpër tre arsye të rendësishme, të cilat janë s
i më poshtë:
1. Specializimi dhe ndarja e punës.
2. Kapërcimi i mospërputhjeve. 3. Efiçenca e kontaktit.

42. Funksionet e kanalit të marketingut

1. Kërkimi. Antarët e një kanali mbledhin informacion rrethantarëve të tjerë të kan
alit e konsumatoreve.
2. Promocioni. Promocioni është i nevojshëm për tëndërgjegjësuar blerësit e ardhs
hëm për produktet ekzistuese, dhepër tu shpjeguar atyre karakteristikat, avantazhet
e përfitimet.
3. Kontaktimi ka të bëjë me kërkimin dhe komunikimin me blerësit e ardhshëm.
4. Rregullimi. Për të kapërcyer mospërputhjet në sasi, asortiment, etj., antarët e ka
nalit realizojnë funksione rregullimi, të cilat janë si vijon:
a. Ri-rregullimi.
Ky funksion i referohet ndarjes së ofertësheterogjene në grupe relativisht homogje
ne. Kategorizimi i produkteve bujqësore është një proçes tipik ri-rregullimi.
b. Akumulimi.
Ky funksion i referohet kombinimit të grupevetë ngjashme në një ofertë më të mad
he homogjene.
c. Ndarja. Ka të bëjë me ndarjen e një oferte homogjene, në p gjithnjë e më të vogl
a.
d. Mbledhja ose grumbullimi.
I referohet kombinimit tëprodukteve në një grumbull asortimentesh, të cilin konsu
matorëte duan të disponueshëm në çdo vend.
5. Negocimi. Shitësit dhe blerësit duhet të bien dakord për këtokushte: sa mallra e
shërbime të blejnë dhe shesin, çfarë tip transporti të përdorin dhe në çfarë kohe të l
ëvrojnë.
6. Shpërndarja fizike. Transportimi e magazinimi i mallravenormalisht kërkohen
për shkak të mospërpqthjeve në sasieasortiment dhe ndarjeve kohore e hapësinore
që karakterizojnëprodhimin dhe konsumin e produkteve.
7. Financimi. Nganjëherë, si antarët e kanalit ashtu edhe jo-antarët, ofrojnë shërbi
me financimi për antarët e tjerë të kanalit. Inventaret financohen për aq kohë sa pro
duktet qarkullojnëpërmes kanalit ose mbahen në të.
8. Marrja e riskut. Normalisht, risku shoqëron pronësinëdhe/ose disponimin. Risk
u, i
cili merret përsipër nga antarët e kanalit, përfshin: vjetërimin, përkeqësimin, vjedhj
en, borxhet e keqija dhe ndryshimet e çmimeve.

43. Struktura e kanaleve të marketingut

Historikisht, kanalet e shpërndarjes kanë qenë grumbullime tëlira të shoqërive të pa
varura, ku secila shfaqte një interes tëpakët për funksionimin e kanalit si një i tërë
Kanalet e shpërndarjes mund të përshkruhen sipas numërit tëniveleve të kanalit.
Kanali me nivel-zero (quhet ndryshe edhe kanal
i marketingutdirek përbëhet nga një prodhues, i cili
u shet direktkonsumatorëve.shitje në njësitë e prodhuesit
. Kanali me një-nivel ka një ndërmjetës shitës. Në tregjet e mallrave t konsumit,
ky ndërmjetës është një tregtar me pakicë; në tregjet e mallrave industriale,
ai mund të jetë një shpërndarësindustrial ose tregtar.
Kanali me dy-nivele ka dy ndërmjetës.
Në tregjet e mallravete konsumit, ata janë një tregtar me shumicë dhe një me tregje
t e mallrave industriale, ata mund të jenë një shpërndarës pakicëindustrial dhe tregt
are
Kanali me tre-nivele ka tre ndërmjetës.

43. Struktura e kanaleve të marketingut

Historikisht, kanalet e shpërndarjes kanë qenë grumbullime të lira shoqërive të
pavarura, ku secila shfaqte një interes të pakët për funksionimin e kanalit si një i
tërë.
Kanali me nivel-zero (quhet ndryshe edhe kanal i marketingut direkt) përbëhet nga
një prodhues, i cili u shet direkt konsumatorëve. Kjo realizohet me anën e shitjeve
portë më portë, me porosi me postë dhe shitje në njësitë e prodhuesit.
Kanali me nje-vel ka një ndërmjetës shitës. Në tregjet e mallrave të konsumit, ky
ndërmjetës është një tregtar me pakicë; në tregjet e mallrave industriale, ai mund të
jetë një shpërndarës industrial ose tregtar.
Kanali me dy-nivele ka dy ndërmjetës. Në tregjet e mallrave të konsumit, ata janë
një tregtar me shumicë dhe një me pakicë; në tregjet e mallrave industriale, ata
mund të jenë një shpërndarës industrial dhe tregtarë.

Kanali me tre-nivele ka tre ndërmjetës. Për shembull, në rastin e thertoreve të

mëdha (tregtarëve me shumicë), ndërmjet këtyre të fundit dhe tregtarëve me
pakice, futet i ashtuquajturi jobber. Ky i fundit blen nga tregtari me shumicë për tu
shitur më tej tregtarëve me pakicë të vegjël që përgjithësisht, nuk shërbehen nga
tregtarët me shumicë të mëdhenj.Kanali me nivel-zero (P.K)Prodhuesi Konsumator

44 tipet e flukseve ne marketing

1. Fluksi fizik përshkruan lëvizjen e produkteve fizike qysh prej momentit kur ato
janë në formën e lëndës së parë deri sa ato shkojnë tek konsumatori përkatës. Në
rastin e prodhuesit të kamionave me pirun ngritës, lëndët e para, gjysëmproduktet,
pjesët dhe motorrët vijnë nga furnizuesit nëpërmjet shoqërive të transportit në
magazinat dhe uzinat e prodhuesit.
2. Fluksi i pronësisë përshkruan kalimin e pronësisë nga një institucion marketingu
në një tjetër. Në rastin tone, pronësia mbi lëndët e para dhe komponentët kalon nga
furnizuesi tek prodhuesi.

3 Fluksi i pagesave materializohet në likuidimin e faturave që u bëjnë

konsumatorët tregtarëve nëpërmjet bankave e institucioneve të tjera financiarë;
likuidimin e faturave të prodhuesve nga ana e tregtarëve; dhe likuidimin e faturave
të furnizuesve nga ana e prodhuesve.

4. Fluksi i informacionit tregon se si organizatat në një kanal shpërndarjeje

këmbejnë informacion. Çdo palëe fqinje këmben informacion, por ka edhe këmbim
informacioni midis palëve jo-fqinje.

5. Fluksiipromocionitpërshkruan fluksete drejtuara tëndikimit (reklamë, shitje

personale, promocion, shitjesi, publicitet dhe marrëdhënie me publikun), nga njëra
pjesë tek pjesët e tjera në sistem. Furnizuesit, promovojnë emrin dhe produktet e
tyre tek prodhuesit si dhe tek konsumatorët përkatës me shpresên që të ndikojnë
tek prodhuesit për të përdorur produktet e tyre. Prodhuesit drejtojnë një fluks
promocioni tek tregtarët (promocion tregtar) dhe tek konsumatorët (promocion

45. Marrëveshjet alternative në kanalet e marketingut. Sistemet korporatë

Tradicionalisht, mallrat dhe sherbimet janë shpërndarë nëpërmjet rrjeteve tepër të

fragmentizuara të cilat quhen kanale konvencionale të shpërndarjes. Kanali i
marketingut konvencional mund të përshkruhet si një rrjet i lirshëm me pjesemarrje
prodhuesish, tregtarësh me shumicë e tregtarësh me pakicë, të cilët negociojnë në
mënyrë agresive për kushtet e shitjes dhe veprojnë në mënyrë të pavarur.

VIII.2.a. SMV: Sistemet korporatë

sistemin korporatë, i cili përfaqëson zhvillimet më të fundit përsa i përket

kontrrollit në kanalin e marketingut, një firmë ka nën zotērimin e vet stadet e
tejshme në një kanal shpërndarjeje. Në kushtet e këtij sistemi, kombinohen ne
stadet e njepasnjeshme te prodhimit dhe shperndarjes nen te njejten pronesi

46. Sistemet me bazë kontrate

VIII.2.b. SMV: Sistemet me bazë kontrate

Një sistem me baze kontrate mund të përcaktohet si një sistem i firmave të

pavarura në nivele të ndryshme të kanalit te shpërndarjes (prodhues, tregtar me
shumicë, tregtar me pakicë), te cilat koordinojnë aktivitetet e shpërndarjes
nëpërmjet marrëveshjeve kontraktuale.
. Ekzistojnë tre tipe të SMV rnc bazë kontate:
I. Rrjetet vullnetare te sponsorizuara nga tregtarët me shumicë. Në këtë rast,
tregtarët me shumicë organizojně rrjete vullnetare të tregtarëve me pakicë të
pavarur për t'i ndihmuar ata të konkurrojnë me organizatat e rrjeteve të mëdha e të
fuqishme.
2. Kooperativat e tregtareve me pakicë janë sisteme në të cilat këta te fundit
organizojnë një biznes të ri që është në pronësi të përbashkët për të kryer tregtinë
me shumicë dhe mundësisht edhe prodhimin.
3. Sistemi franchise nënkupton liçensimin e një formati të tërë biznesi. Një antar i
kanalit i quajtur franchisor (në anglisht) mund të lidhë disa stade të njëpasnjëshme
në proçesin e prodhim-shpërndarjes. Këtë e realizon duke e liçensuar (franchisee)
për të tregtuar një mall ose shërbim, pra për tu angazhuar në një biznes të zhvilluar
nga franchisor.

47. Sistemet e administruar

Thuhet se një sistem i administruar ekziston në një kanal marketingu, atëherë kur
një organizatë e fuqishme merr pozicionin e lidershipit. Në kushtet e sistemit të
administruar, stadet e mëtejshme të prodhimit dhe shpërndarjes koordinohen, jo
nëpërmjet pronësisë së përbashkët ose lidhjeve kontraktore, por nëpërmjet
madhësisë dhe fuqisë së njërës prej palëve-liderit të kanalit. Fuqia e liderit mund të
jetë thjesht dominimi ekonomik mbi antarët e tjerë të kanalit. Autoriteti i tij mund
të burojë, gjithashtu nga një emër i mirënjohur marke.
48. Sistemet e marketingut horizontal (SMH)

Vill.3. Sistemet e marketingut horizontal (SMH)

Një sistem i marketingut horizontal ekziston, atëherë kur antaret e kanalit në të

njëjtin nivel, formojnë një grup të organizuar për të bashkuar fuqinë e tyre
negociuese me synim arritjen e ekonomive të tjera të shkallës. Grupe të tilla të
organizuara, shpesh quhen kooperativa, të cilat mund të jenë si në tregtinë me
shumicë ashtu edhe në atë me pakicē.Shpesh, SMH janë rezultat i integrimit
horizontal, i cili ndodh kur një antar i kanalit blen firma në të njëjtin nivel të
kanalit të marketingut.

49. Kanalet e marketingut të anasjellta

VIII.4. Kanalet e marketingut të anasjellta

Përgjithësisht, funksioni i kanaleve të marketingut është mundësimi i lëvizjes së

mallrave e shërbimeve nga prodhuesi tek konsumatori. Aktualisht, ekziston një
interes në rritje për kanalet e anasjellta, të cilat përdoren për të tërhequr produktet
që konsumatorët nuk i duan më. Në këtë rast, produktet kthehen prapa-nga
konsumatori tek prodhuesi ose tek ndërmjetës marketingu të tjerë.
50. Mbulimi i tregut ose intensiteti i shpërndarjes

VIII.5.a. mbulimi i tregut ose intensiteti i shpërndarjes

. Marrja e këtij vendimi kërkon përcaktimin e intensitetit të shpërndarjes, pra të

numërit të ndërmjetësve (ri-shitësve në kanal) që do të përfshihen në rrjetin e
shpërndarjes në kanalin e marketingut.
Përsa i përket intensitetit të shpërndarjes, organizatat mund të zgjedhin ndërmjet tre
opcioneve, te cilat jané sirvijon: aj shpërndarja intensive; b) shpërndarja selektive;
dhe c) shpërndarja ekskluzive.

Shpërndarja intensive është shpěrndarja, e cila synon një mbulim maksimal të

tregut. Shpërndarja intensive, zakonisht nevojitet për produktet e volitshme dhe
furnizimet e biznesit.
Prodhuesi përpiqet ta bëje produktin të disponueshëm në sa më shumë njësi shitje
që të jetë e mundur. Kjo bëhet me synimin për t'i dhënë konsumatorit mundësinë
për të blerë.
Përfundimisht, avantazhet e përdorimit të shpërndarjes intensive janë: blerje të
rritura të mallrave impuls; njohje e gjerë e produktit nga ana e konsumatorëve; dhe
volitshmëri mě e madhe për konsumatorët.

51. Vlerësimi dhe zgjedhja e kanaleve të marketingut. Zgjedhja e pjesëmarrësve në

kanalin e marketingut

VIII.5.c. Vlerësimi dhe zgjedhja e kanaleve të marketingut Vlerësimi i

alternativave të kanalit të marketingut duhet të përfshijë: analizën e të ardhurës dhe
kostos; afatin kohor të kërkuar për zhvillimin e kanalit; konsideratat për kontroll;
kufizimet ligjore; dhe disponueshmërinë e kanalit.
Analiza të ardhura-kosto. Një faktor kryesor për të vlerësuar alternativat e kanalit
të marketingut është aktiviteti ekonomik i pritshëm i secilës prej tyre.

Gjatësia e kanalit, kontrolli në kanal dhe sasia e burimeve financiare që duhet të

investojê prodhuesi për të realizuar aktivitetet në një kanal marketingu janë të
lidhura direkt me njëra tjetrën. Pērgjithësisht, sa më i shkurtër të jetë kanali, aq më
shumë kontroll ushtron prodhuesi dhe aq më tepër burime financiare duhet të
anagazhojë ai për të realizuar funksionet e aktivitetet në kanalin e marketingut.

Koha për zhvillim. Koha është një faktor tjetër i rëndësishëm për dizenjimin e
kanalit te marketingut. Afati kohor për të krijuar kanale marketingu të suksesshme
mund të shkojë deri në 20-vjet. Afati kohor është një element kritik për t'u
stabilizuar në një kanal shpërndarje, përderisa, kapja e një

52. Marrëdhëniet në kanalin e marketingut.

Fuqia, kontrolli dhe lidershipi në kanalet e marketingut

VIII.5.d. Zgjedhja e pjesëmarrësve në kanalin e marketingut Pasi drejtuesit

zgjedhin një strukturë kanali të marketingut, hapi tjetër éshtë vlerësimi í antarëve te
ardhshëm të kanalit. Një metodë e dobishme për të zgjedhur antarët e kanalit të
marketingut éshtë procedura 6-hapëshe (

1. Krijohet një listë e shkurtër e kërkesave të detyrueshme për çdo tip të antarëve të
kanalit. Përfshihen funksionet dhe aktivitetet thelbësore, të cilat duhet të realizojně
tregtarët me shumicë dhe ata me pakicë.

2. Bëhet një listë e cilësive të dëshiruara. Këto janë karakteristika të dëshiruara, por
jo absolutisht të nevojshme.
3. Hartohet një listë (sipas nje hierarkie preferencash-më të preferuarat në fillim) e
organizatave të marketingut qê realizojnë funksionet e dëshiruara për çdo treg të
synuar duke përfshirë edhe antarët e kanalit te konkurrentëve.
4. Vlerësohet çdo antar kanali potencial (nga hapi 3), në bazë të çdo kërkese te
detyrueshme (nga hapi 1).

Një prodhues kontrollon dizenjimin produkteve të reja dhe e disponueshmërine e

produktit. Nga ana tjetër, tregtari me pakicë mund të ushtrojë fuqi dhe kontroll mbi
çmimet me pakicë, nivelin e inventarit, cilësinë e sherbimit pas shitjes se
produkteve të prodhuesit. Antarët e nje kanali marketingu mbështeten mjaft tek
njëri tjetri për të realizuar funksionet e tyre. Madje, edhe prodhuesit më t3
fuqishëm varen
Fuqia nê kanalin e marketingut kategorizohet në disa forma:
Fugia e bazuar ne shpërblim. Një antar kanali beson se një ndërmjetës tjetër kanali
mund të ndihmojê firmen për të arritur objektivat. Pēr shembull, një prodhues
mund t'i japë një tregtari me shumicë një linjë komplete për ta shitur duke rritur në
këtë mënyre potencialin për fitime të tregtarit me shumicë.
Fuqia që buron nga detyrimi ekziston atëherë kur një antar í kanalit të marketingut
ndjehet i kërcënuar. Për shembull, një prodhues mund të kércēnojë një shpërndarës
se do t'i ndërpresë shitjet. Në industrinë e automobilave lëvrimi i ngadalshëm është
përdorur si mjet kërcënimi.
Fuqia legjitime. Lideri i kanalit ka të drejtën të marrê vendime. Fuqia legjitime,
zakonisht, buron nga reputacioni i shoqërisë. Firma të tilla si Birra Tirana,
Murrebest, etj., perceptohen si lider legjitime në bizneset përkatëse.
Fuqia referuese shfaqet, atëherë kur një antar i kanalit të marketingut identifikohet
me një antar tjetër. Për shembull, disa benzinata të pavarura mund të kërkojnë të
identifikohen me një rrjet të fuqishëm benzinatash të afirmuara.
Fuqi eksperti. Kjo bazohet në besimin se eksperienca dhe ekspertiza e një antari të
kanalit të marketingut mund të rezultojë në një sistem më efiçent. Për shembull,
tregtarët me pakicë të vegjël mund t'i drejtohen, shpesh, prodhuesve të fuqishêm
për këshilla.
Shumë firma, e ushtrojnë fuqinë e tyre në kanalin e shpërndarjes në mënyrë rutinë
gjatë zhvillimit të biznesit te tyre. Për shembull, Coca Cola Co. e Pepsi Cola Co.
për të luftuar konkurrentët e tyre u bëjnë ulje të theksuara në çmime dhe u ofrojnë
shuma të mëdha për promocion në këmbim të hapësirës

53. Konflikti në kanalin e marketingut

VIII.6.b. Konflikti në kanalin e marketingut

 Shpesh, ndërmjet antarëve të një kanali marketingu lindin konflikte. Në një kuptim
të gjerë, konflikti, nuk është diçka e keqe, në rast se ai rezulton në shmangien e
antarêve tradicionalë, të cilët nuk ecin me ritmin e kohës. Shmangia e një
ndërmjetësi jashtë kohe mund të sjellë ulje të kostove për të gjithë sistemin.

Burimet bazë te konfliktit brenda kanaleve të shpërndarjes mund të grupohen duke

u bazuar tek:

1. Papajtueshmeriae objektivave ndodh atëherë kur, për shembull, objektivat e një

prodhuesi vijnë në konflikt me ato të një tregtari me pakicē. 2. Ndryshimi i rolit.
Ndodh, atëherë kur një antar i kanalit të shpërndarjesnuk kryen rolin që ai duhet të
kryejë.3. Ndërprerja e komunikimit. Konflikti mund të lindë kur një prodhues
ndryshon miksin e marketingut dhe nuk njofton antarët e tjerë në kanalin e
shpërndarjes.

54. Vendimet për shpërndarjen fizike

55. Natyra e shpërndarjes fizike

VIII.7.a. Natyra e shpërndarjes fizike Shpërndarja fizike përfshin të gjitha detyrat,

të cilat lidhen me planifikimin, zbatimin dhe kontrollin e flukseve fizike të
materialeve e mallrave të gatshme, nga pikat e origjinës deri tek pikat e përdorimit
për të plotësuar nevojat e konsumatorëve duke siguruar fitime për realizuesit e
këtyre detyrave. Elementët kryesorë të shpërndarjes fizike janë: transporti,
magazinimi, mbajtja e inventarit, pritja e dërgimi, administrimi dhe përpunimi i
porosive.

Shpërndarja fizike nuk krijon vetëm kosto për shoqëritë, por ajo është gjithashtu
një mjet i fuqishëm për krijimin e kërkesês. Shoqëritë mund të tërheqin
konsumatorë shtesë në rast se ata ofrojnë shërbime më të mira ose çmime më të
ulëta në sajë të përmirësimeve të shpërndarjes fizike.

56. Komunikimi në marketing

X.1. Komunikimi në marketing

Komunikimi ështe procesi me anen e të cilit individět këmbejně ose ndajně

kuptimet me anen e një sëre simbolesh. Njerézit i japin kuptim ndjenjave, ideve,
takteve dhe qëndrimeve. Kurdohere që një shoqëri zhvillon një produkt te ri,
ndryshon nje produkt të vjetër ose thjesht kërkon të rrisë shitjet e një malli ose
shërbimi ekzistues, ajo duhet të transmetojë mesazhe shitje tek konsumatorët
potenciale.
Komunikimi mund te ndahet në dy kategori të médha: komunikim nderpersonal
dhe komunikim masiv. Komunikimi ndërpersonal është një komunikim direkt,
balle per ballě midis dy ose më shume njerëzve. Sa herë
57. Procesi i komunikimit

X.2. Procesi i komunikimit

Mesazhi i cili do t'i dergohet një audience në fillim kodohet dhe nëpërmjet një
kanali komunik mi kalon tek marrësi për t'u dekoduar. Dërguesi në këmbim merr
nga marrési feedback, i cili tregon se si është kuptuar mmesazhi.
Burimi (dërguesi ose gjeneruesi i mesazhit) në procesin e kor nikimit është
zakonisht një shoqëri, një institucion i pavarur ose një lider optuoni që kërkontë
paragesë një mesazh në një audiencë. Në një bisedë midis personave, dérguesi
mund të jetë një prind, një mik, etj.

Kodimi ësh procesi me anen e të cilit mendimet ose idetë e dërguesit përkthehen n
mesazh, zakonisht, në formën e fjalëve ose shënjave. Kur bën një firmë mund të
mbështetet në një agjensi reklame e cila vepron si koduues. Në mënyrë të
ngjashme, ne rastin e shitjes personale

Mesazhi është nje kombinim fjalesh dhe simbolesh që i transmetohen një audience.
Fokusi i pērmbajtjes së mesazhit varet nga fakti nese objeküvi i firmés është të
informojë, bindë ose t'i kujtojë diçka audiences.

Mesazhet krahasuese të shprehura qartë përdorin krahasime direkte dhe përdorimi i

tyre është rritur mjaft këto vitet e fundit. Përmbajtja e një mesazhi duhet të
paraqitet në měnyrë të dëshirueshme, ekskluzive dhe të besueshme. Malli, sherbimi
ose idea duhet të perceptohet nga audienca si diçka që ia vien të blihet ose
pranohet. Ai, gjithashtu, duhet të konsiderohet unik për firmën, domethënë që nuk
mund të sigurohet diku tjetër. Së fundi, mesazhi duhet të përmbajë deklarime e
thirrje të besueshme

Mediumet jane mjete personale ose jo personale të cilat përdoren për të derguar një
mesazh. Media personale janë shitësit e shoqërisë dhe përfaqesues të tjerë, ashtu
sikurse liderat e opinionit. Mediat jo-personale perfshijne gazetat, TV, radion,
posten direkte, billbordet, revistat.
Mediat personale ofrojně kontakt një me një me audiencën.

Mediat jo-personale (masive) sigurojne një audiencë të gjerë dhe kosto të ulēta për
konsumator. Ato nuk janë fleksibel dhe aq dinamike sa prezantimet një për një dhe
janë të suksesshme me një treg të synuar të shpërndarë. Kur një firmë merr vendim
për mediat (personale dhe jo-personale), ajo duhet të marrë parasysh si kostot
totale, ashtu edhe ato për njësi, kompleksitetin e produktit, atributet e audiencès
dhe objektivat e komunikimit.
Të dy tipet e medias është mirë të kombinohën sepse media jo-personale gjeneron
interesin e konsumatorit ndërsa ajo personale ndihmon për të realizuar shitjet.

Marrja e mesazhit ndodh atehere kur ky i fundit është perceptuar nga marrēsi dhe
merret në konsideratë prej tij. Në rastin e mediave personale, marrja është
normalisht e larté. Përkundrazi, marresit e dêshiruar mund ta kapin ose jo mesazhin
e transmetuar nga mjetet e komunikimit masiv dhe kjo sepse shumě media (për
shembull, gazeta, TV) janë te mbingarkuara me reklama, gjë e cila e pakëson
marrjen e komunikimit.

Dekodimi éshte procesi me anen e të cilit një mesazh i dërguar nga një burim
Tajuha dhe simbolet e dërguara nga burimi) interpretohet nga audienca. Ky
Interpretim bazohet në formimin e audiences dhe qartestne e mesazhit. Zakonisht,
me rritjen e simbolizmit qartësia pakësohet.

Reklama e pakapshme është një tip promocioni mjaft i diskutueshëm pasi ai nuk e
ndihmon një konsumator që në mënyrë të ndërgjegjshme të dekodojë një mesazh.
Në këtë rast, mesazhet vizuale ose verbale paraqiten aq shpejt sa konsumatori as i
shikon, as i degjon ose kujton ato.

Audienca ështe objekti i mesazheve të dërguara nga një burim. Në shumicën e

situatave te marketingut audienca ështe tregu i synuar. Megjithatë, një burim mund
të kërkojë të komunikojë një ide, të ndërtojë një imazh ose t'u sigurojë informacion
aksioneréve, grupeve të konsumatorêve, medias së pavaruar, publikut ose zyrtarêve
qeveritarë.

Tipi i kanaleve të komunikimit që përdoren nga një firmě varet nga madhësia
dhe shpërndarja e audiencës, nga vetitë demografike dhe stilet e jetës së audiencës
si dhe nga disponimi i mediave adekuate për audiencën. Procesi/ komunikimit dunt
ti përshtatet audiencës si mě poshtë:

Feedback-u është reagimi i audiencés ndaj mesazhit. Feedback mund te jetë verbal,
si për shembull kur perdoret shprehja "Une jam dakord" ose jo.

Zhurma perfshin gjithshka që interferon, deformon ose ngadalëson transmetimin e

informacionit në çdo stad pērgjatë një kanali komunikimi. Zhurma mund të
pengojë çdo fazë të procesit të komunikimit. Për shkak të zhurmës mesazhet
nganjëherë kodohen ose dekodohen në mënyrë jo-korrekte ose ka reagimë të
dobëta.

58. Objektivat e promocionit

Njerëzit Komunikojnë me njëri tjetrin për shumë arsye. Ata kerkojnë zbavitje,
ndihmë, japin ndihmë dhe udhëzime, ofrojně informacion e shprehin ide dhe
mendime. Nga ana tjetër, promocioni kërkon të modifikojë në njëfarë měnyre
sjelljen dhe mendimet. Për shembull, promovuesit mund të bindin konsumatorët të
pijnë birrên e prodhuar në vend jo birrat e importit. Promocioni, gjithashtu, mund
të synojë të forcojë sjelljen ekzistuese, për shembull, duke i bindur konsumatorët
që kanë hequr dorê nga birrat e importitit të vazhdojnë të pijne birrën e prodhuar në
vend.

59. VIDV dhe modeli i hierarkisë së pasojave

1) Të bëjë që dikush të blejë një mall ose shërbim.

2) Në rastin e organizatave jo-fitimprurëse, të ndërmarrë një veprim (përshembull,
dhurim gjaku).

Modeli për te arritur objektivat e promocionit quhet koncepti VIDV (vëmendje-

Interes-Dëshirë-Veprim) dhe ravijezon procesin kronologjik pēr të arritur
promocionin efektiv.
Se pari, drejtuesi i promocionit tërheq vëmendjene një personi nëpërmjet një
përshëndetje dhe afrimi (shitje personale) ose volumi të lartë, kontrasteve jo të
zakonshme, titujve që bien në sy, lëvizjes, ngjyrave të ndritëshme e
kështu me radhë (reklamës dhe promocionit të shitjeve). Se dyti, një prezantim i
mirë i shitjeve, demonstrimi ose kopje promocionale krijojnë interes për produktin.
Së tretí, dëshira krijohet nëpërmjet ilustrimit të mënyrës se si vetitë eproduktit
plotësojnë nevojat e konsumatorëve. Së katërti, një ofertë speciale ose një ulje e
fortë e çmimeve mund të sigurojnë blerje.

60. Rëndësia, miksi dhe tipet e promocionit

Në rastin e produkteve të reja, konsumatorët, duhet të informohen për këta artikuj

dhe atributet e tyre përpara se ata të zhvillojnë një qëndrim te favorshëm ndaj tyre
që konsumatorët kanë një farë
objektiva, njohuri dhe nevoja të ndryshme. Brenda një kategorie, për shembull,
konsumatorët, firma duhet të identifikojé liderat e opinionit. Ajo, gjithashtu, duhet
të kuptojë mekanizmin e komunikimit gojor nëpërmjet të cilit njerëzit shprehin
opinionet dhe eksperiencën lidhur me produktet.

Promocioni krijon një imazh-me prestigj, me çmim të ulët ose novator-per

shoqërinë e mallrat dhe shërbimet e saj; komunikon vetitë e mallrave e shërbimeve;
krijon dijeninë për mallrat e shërbimet e reja; ruan popullaritetin e markave e
shërbimeve ekzistuese; mund të ripozicionojë imazhet ose përdorimet e mallrave e
shërbimeve të dëshiruara; gjeneron entusiazëm për antarët e kanalit; shpjegon se ku
mund të blihen mallrat e sherbimet; mund t'i bindë konsumatorët të blejnë mallra e
shërbime më të shtrenjta; njofton konsumatorët për uljet e çmimeve; justifikon
çmimet e mallrave e shërbimeve; dhe siguron shërbim pas blerjes për
konsumatorët, etj. Një plan i mirë promocioni plotëson komponentët e tjerë të
marketingut produktin, shpërndarjen dhe çmimet.

Katër instrumentat më të rëndësishëm që formojnë miksin e promocionit janë:

reklama, shitja personale, promocioni i shitjeve dhe marrëdhëniet me publikun e
publiciteti. Tabela 10-2, tregon një përmbledhje të karakteristikave të miksit të
promocionit.

Reklama është komunikim i paguar, jo-personal lidhur me mallrat, shërbimet,

organizatat, njerezit, vendet dhe idetë, të cilat transmetohen nëpërmjet mediave te
ndryshme nga firmat e biznesit, organizatat jo-fitimprurése dhe individět, të cilēt,
në një farê ményre identifikohen në mesazhin e rekiamės si sponsor.

Promocioni i shitjeve përfshin aktwitet e komunikimit në marketing përveç

reklamës, shitjes personale dhe marrëdhënieve me publikun, të cilat stimulojnë
blerjet e konsumatorit dhe efektivitetin e tregtuesit. Promocioni i shitjeve i
drejtohet ose konsumatorëve finalë, klientëve tregtare ose punonjësve të një
shoqërie. Disa shembuj të instrumentave të promocionit të shitjeve janë: paketat
prově falas, konkurset, panairet tregtare, premiumet, stimujt, faljet e ndryshme,
demonstrimet, kuponat, pushimet falas dhe forma të tjera te përpjekjeve për të
shitur. Këto forma të përpjekjeve për të shitur janë të kufizuara në kohë dhe bëhen
jo në rutinëne zakonshme të promocionit.

Pra, promocioni i shitjeve është në përgjithësi një instrument afat-shkurtër i

përdorur për të stimuluar rritje të menjëhershme në kërkesë.

Marrëdhëniet me publikun. Të nisura nga shqetësimi për imazhin e tyre publik,

shoqëritë, shpesh, shpenzojnë shuma të mëdha parash për të krijuar një imazh
pozitiv tek konsumatorët e tyre. Shumë firma kanë konstatuar se imazhi negativ
për një industri dhe/ose shoqeri, shpesh, shpie në daljen e ligjeve qeveritare të reja
dhe më tepër shtërnguese. Për shembull, shumë Komunitete kanë shprehur
shqetësimin e tyre për kērcënimin mjedisor që sjellin mbeturinat dhe ndotjet
kimike. Si rezultat, shoqërive kimike u êrkohet, aktualisht, të mos fshehin
informacionin për tipet e kimikateve prodhuara dhe depozituara. Për më tepër, një
imazh i mirë ndihmon ërpjekjet për shitjet.

Një program i marrëdhënieve me publikun i fortë mund të sjellë publicitet te

favorshëm. Publiciteti është komunikimi jo-personal lidhur me mallrat, sherbimet,
organizatat, njerëzit, vendet dhe idetë, qe transmetohet nëpërmjet mediave të
ndryshme, por që nuk është paguar nga nje sponsor i identifikuar. Mesazhi në
përgjithësi kontrollohet nga media. Publiciteti paraqitet ně mediat masive si një
lajm. Duhet theksuar se përgjithësisht shoqëria nuk konsiderohet si burim i
informacionit. Megjithese organizata nuk paguan për median masive publiciteti
nuk duhet konsideruar si komunikim pa pagesē.

Për të realizuar këto aktivitete kërkohen punonjës ose konsulentë të marrëdhënieve

me publikun. Në këtë mēnyrë, realizimi i një publiciteti të mirë mund të jetë dicka
e kushtueshme. Fatkeqësisht, publiciteti i keq nuk kushton, por mund t'i kushtojé
miliona një shoqërie. Nëpërmjet medias masive, bota mēson se kur një firmë ndot
një përrua, prodhon një produkt me difekte, punëson punonjēs të cilët janë të
korruptuar ose marrin rryshfete ose angazhohet né veprime të tjera të
padëshirueshme.

61. hierarkia e pasojave dhe miksi I promocionit

Zgjedhja e miksit të promocionit -Pasi ka vendosur nje buxhettotal promoci
oni nje shoqeri duhet te percaktohe miksin e promocionit te vet . Ai perfshi
n angazhimin me reklamen ,promocionin e shitjeve , marredheniet me publ
ikun dhe shitjetpersonale. Nje shoqeri perdor me shume se nje tip promoci
onidhe cdo tip promocioni kryen nje funksion te ndryshem .Zgjedhja e nje
miksi promocioni varet nga karakteristikat e shoqerise , cikli I jetese se pro
duktit , aksesi ne media dhembeshtetja e ndermjetesve.
62. Faktroret qe ndikjne mbi miksin e promocionit; faktoretper produkti
n
Tipi I produktit – nje produkt mund te klasifikohet nje mall
industrial ose mall konsumi . Produkti industrial ose i biznesitështë produkti i cili b
lihet për t'u përdorur në prodhimin e mallrave e shërbimeve të tjera, në aktivitetin e
një biznesi osepër t'iu rishitur konsumatorëve finale.
Kostot dhe risqet qe lidhen me produktin - Përgjithësisht, kurkostot ose risqet e
përdorimit të një produkti rriten, shitjapersonale bëhet më e rëndësishme për pro
cesin e shitjes. Për tëbërë zgjedhjen “e duhur", shumë konsumatorë mbështeten t
ekorientimi dhe këshillat e personelit të shitjeve.
Stadi ne ciklin e jeteses se produktit - Gjatë stadit të paraqitjes(prezantimit), obje
ktivi bazë i promocionit është të informojëaudiencën e synuar për disponueshmër
inë e produktit.
Kur produkti arrin stadin e rritjes në ciklin e jetës, miksi ipromocionit mund të çve
ndoset . Ndërsa reklama dhemarrëdhëniet me publikun vazhdojnë të jenë elemen
tët më tërëndësishëm të miksit të marketingut, promocioni i shitjevemund të pak
ësohet, përderisa kërkohen më pak stimuj për tëblerë
Sasia dhe kompleksiteti i informacionit për produktin - Kështu, theksi vihet zak
onisht tek reklama për të transmetuarmesazhin e shitjes. Mesazhet janë relativisht t
ë thjeshta, direktedhe të qarta. Produktet komplekse, të cilat kërkojnë informaciont
helbësor produkti kanë prirje të kërkojnë më shumë promociontë tipit personal.
63. Faktorët që ndikojnë mbi miksin e promocionit: Faktorët që lidhen m
e tregun
Karakteristikat e tregut të synuar. - Konsumatorë potencialetepër të shpërnda
rë, blerës tepër të informuar dhe blerës qërealizojnë blerje të përsëritura me bazë
besnikërinë ndaj markës, përgjithësisht, kërkojnë një miks me më shumë reklamë
dhepromocion shitjesh e më pak shitje personale. Ndonjëherë, shitjapersonale kë
rkohet edhe kur blerësit janë të mirëinformuar dhetë shpërndarë gjeografikisht.
Tipi
I vendimit per te blere- Tipi i elementit promocional tëzgjedhur varet gjithasht
u nga tipi i vendimit për të blerë-përshembull, një vendim rutinë ose një vendim k
ompleks. Përvendimet e tipit rutinë, promocioni më efektiv tërheq vëmendjenpër
markën ose ia kujton markën konsumatorit. Reklama dheveçanërisht promocionii
shitjeve, janë instrumenti promocionalmë produktiv për t'u përdorur në rastin e v
endimeve të tipitrutinë.
64.Faktorët që ndikojnë mbi miksin e promocionit: Faktorëtqë lidhen m
e organizatën
Fondet e disponushme - Fondet e disponueshme. Paraja osemungesa e saj fare l
ehtë mund të jetë faktkri më i rëndësishëmpër të përcaktuar miksin e promocionit.
Një prodhues i vogël me kapitale të vogla mund të mbështetet në një masë tëkonsid
erueshme në publicitetin pa pagesë në rast se produkti i tijështë unik.
Po qe se rrethanat kërkojnë ekzistencën e njëpersoneli shitjesh, një firmê me mjete
financiare tëpamjaftueshme mund t'u drejtohet agjentëve té prodhuesit, tëcilët puno
jnë me komision. Madje edhe organizatat në gjendje tëmirë financiare mund të mo
s kenë mundësi të përballojnë nivelete larta të pagesave për reklamë.
Strategjia shty ose terhiq - Prodhuesit mund të përdorin shitjenpersonale agre
sive dhe reklamën tregtare për të bindur njëtregtar me shumicë dhe/ ose pakicë p
ër të mbajtur dhe shiturmallrat
e tyre. Kjo metodë njihet si strategji e shtytjes. Në anën e kundërt qëndron strate
gjia e tërheqjes,
e cila stimulon kërkesënkonsumatore për të siguruar shpërndarjen e produktit. Pr
odhuesii cili përdor një strategji tërheqje i fokuson përpjekjet e tijpromocionale m
ë tepër tek konsumatori final sesa të orvatet t'ishesë tregtarëve me shumicë.
65. Zhvillimi i buxhetit të promocionit –
Pasi kane identifikuar segmentet kryesore te tregut dhe kanespecifikuar synimet e
promocionit , drejtuesit e marketingutmund te zhvillojne nje buxhet konkret prom
ocioni Zgjedhja e kesaj detyre lidhet me dy momente kryesore te cilat jane :
a. venosja e nje buxheti total promocioni ; b.ndarja e tij midis instrumentave me t
e rendesishem promocional .
Per te vendosurnje buxhet promocioni trajtohen metoda si : metoda e ndarjesarbi
trare , metoda rritese , metoda e barazise konkuruese , metoda e perqindjes ndaj
shitjeve , metoda objektivi dhe detyra.
66.Zgjedhja e miksit të promocionit
-Pasi ka vendosur nje buxhet total promocioni nje shoqeri duhette percakto
he miksin e promocionit te vet . Ai perfshinangazhimin me reklamen , pro
mocionin e shitjeve , marredheniet me publikun dhe shitjet personale. Nje s
hoqeriperdor me shume se nje tip promocioni dhe cdo tip promocionikrye
n nje funksion te ndryshem . Zgjedhja e nje miksipromocioni varet nga kar
akteristikat e shoqerise , cikli I jetese se produktit , aksesi ne
media dhe mbeshtetja e ndermjetesve.
67.Mjedisi ligjor i marketingut
Organizmat qeveritar ne nivele te ndryshme mund te nxjerrin njeseri ligjes
h dhe rregullash te cilat mund te ndikojne mbiperpjekjet qe ben firma mbi
promocionin. Ekzistojne pese mjeteshtrenguese per te mbrojtur konsumato
ret dhe firmatkonkurruese nga praktikat e promocionit te pakenaqeshme d
heato jane: a.hapja e plote ; b.konfirmimi , c.ndalimi ; d.reklamakorigjuese ;
e.gjobat .
68. Kuptimi I sistemit te marketingut te produkteveushqimore
Sektori i produkteve ushqimore, në shumë vende, është nga mëtë mëdhenjtë dhe ka
një sistem marketingu më të madh se çdoindustri tjetër e vendit.
Ky sistem, i cili sjell koleksionin më tëgjerë të të gjithë produkteve ushqimore dhe
i vendos ato nëdispozicion për shitje të popullsisë në vend dhe klientëve tëpanumër
t jashtë vendit, është kompleks, i shtrenjtë dhe njëkomponent domethënës për ekon
ominë kombëtare të një vendi.
Lënda e parë për prodhimin e produkteve ushqimore merret ngafermat (në numër t
ë shumtë e me madhësi mesatare relativisht tëvogla). Puna
e marketingut fillon që këtu, në këto ferma tëndryshme. Disa ferma prodhojnë sasir
a të vogla për disa llojeartikuj bujqësorë të prodhimit të gjerë. Ferma të tjera janë të
specializuara në prodhimin e produkteve dhe prodhojnë sasira tëmëdha në vetëm nj
ë artikull bujqësor të përdorimit të gjerë. Prodhimet bujqësore ndryshojnë midis tyr
e jo vetëm nga cilësia,
por edhe nga rezistenca e tyre deri tek konsumatori. Produktetkushtëzohen në një s
hkallë të lartë nga sezoni dhe pozitagjeografike e zonave prodhuese të cilat, shpesh
, janë tëvendosura larg konsumatorit.
Mallrat bujqësore duhet të jenë tëmbledhur, të zgjedhur dhe të transportuara me ku
jdes për nëtreg, ose të magazinuara për përdorim të mëvonshëm. Këtokarakteristik
a të prodhimit dhe të mallrave i japin elasticitetaktiviteteve bazë të marketingut të t
illa si magazinimi, transportimi, përpunimi dhe të tjera të ngjajshme me to.
Pak produkte i bëjnë më të rrepta kërkesat në sistemin e marketingut.
69. Pse sistemi I mktg te produkteve ushqimore eshtekompleks dhe I kus
htushem
Sektori i produkteve ushqimore, në shumë vende, është nga mëtë mëdhenjt
ë dhe ka një sistem marketingu më të madh se çdoindustri tjetër e vendit.
Ky sistem, i cili sjell koleksionin më tëgjerë të të gjithë produkteve ushqimo
re dhe i vendos ato nëdispozicion për shitje të popullsisë në vend dhe klien
tëve tëpanumërt jashtë vendit, është kompleks, i shtrenjtë dhe njëkompone
nt domethënës për ekonominë kombëtare të një vendi. Lënda e parë për pr
odhimin e produkteve ushqimore merret ngafermat (në numër të shumtë e
me madhësi mesatare relativisht tëvogla). Puna
e marketingut fillon që këtu, në këto ferma tëndryshme. Disa ferma prodho
jnë sasira të vogla për disa llojeartikuj bujqësorë të prodhimit të gjerë. Ferm
a të tjera janë tëspecializuara në prodhimin e produkteve dhe prodhojnë sa
sira tëmëdha në vetëm një artikull bujqësor të përdorimit të gjerë. Prodhim
et bujqësore ndryshojnë midis tyre jo vetëm nga cilësia,
por edhe nga rezistenca e tyre deri tek konsumatori. Produktetkushtëzohen
në një shkallë të lartë nga sezoni dhe pozitagjeografike e zonave prodhuese
të cilat, shpesh, janë tëvendosura larg konsumatorit.
Mallrat bujqësore duhet të jenë tëmbledhur, të zgjedhur dhe të transportua
ra me kujdes për nëtreg, ose të magazinuara për përdorim të mëvonshëm.
Këtokarakteristika të prodhimit dhe të mallrave i japin elasticitetaktivitetev
e bazë të marketingut të tilla si magazinimi, transportimi, përpunimi dhe të
tjera të ngjajshme me
to. Procesi imarketingut të produkteve ushqimore është i shtrenjtë. Sipassta
tistikave, në shumë vende të zhvilluara, konsumatorëtshpenzojnë për ushq
imin rreth 10-15% të të ardhurave të tyre tëdisponueshme, kurse në Shqipë
ri, në vitin 2013 rreth 56%
e buxhetit familjar shpenzohej për ushqimin. Dhe, rreth 80-85%
e eurove të shpenzuar për ushqime paguhen për aktivitetemarketingu jash
të-fermës, duke i lënë fermerit vetëm 15-20%.
Sot, kostot e marketingut kanë aq influencë të madhe në çmimete shitjeve
me pakicë, ashtu sikurse edhe çmimet e fermësinfluencojnë mbi çmimet e p
rodukteve ushqimore,
duke justifikuar kështu rritjen e vëmendjes për sistemin e marketinguttë pr
odukteve ushqimore nga ana e konsumatorëve, fermerëvedhe ligjvënës
70. Marketingu agroushqimor si process vlere shtuese
Ne do
ta përcaktojmë prodhimin si krijues i dobisë – procesi iprodhimit i të mira
ve dhe shërbimeve të dobishme. Dobitë e krijuara në procese të frytshme ja
në klasifikuar më tej në dobiforme, dobi vendi, dobi kohe dhe dobi disponimi.
Produktetushqimore dhe produktet bujqësore nuk janë gjithmonë të njëjta.
Mullixhiu dhe furrtari bëjnë respektivisht miellin nga gruri dhebukën nga
mielli— kështu ata krijojnë një dobi forme. Baxhojae përpunon/kthen qum
ështin e fermës në djath e në gjalpë. Fabrikat e konservimit dhe të ngrirjes k
rijojnë forma të tjera tëprodukteve të fermës. Paketuesit që ambalazhojnë m
ishin e prerë/copëtuar të derrit, gjithashtu, sjellin dobi forme. Të gjithakëto
ndryshime të formës së produkteve të fermës krijojnë diçkatë dobishme për
të cilën konsumatorët janë të gatshëm tëpaguajnë. Ushqimi, shpesh, është i
prodhuar në distancë, largnga konsumatorët. Hekurudhat ose kamionët sje
llin dobi vendinëpërmjet lëvizjes të gjësë së gjallë nga distanca të largëta pë
r nëfabrikën e paketimit dhe më pas në atë të përpunimit,
duke uadërguar mishin e therur tregtarëve me shumicë, shitësve me pakicë
dhe, më në fund, konsumatorëve. Përpunuesit e ushqimit, tregtarët e shum
icës dhe shitësit me pakicë krijojnë dobi vendinga transferimi i produkteve
ushqimore nga prodhimi/fabrikimidrejt zonave të konsumimit të tyre.
71. Procesi I marketingut agroushqimor
Procesi i marketingut është njëri ndërmjet veprimeve;
ka një seriveprime dhe ngjarje që zhvillohen në një rend. Së dyti, disaforma të
koordinimit të kësaj serie veprimesh dhe ngjarjesh janëtë domosdoshme nës
e të mirat dhe shërbimet janë për t’u lëvizurnë disa mënyra nga duart e pro
dhuesve deri në duart e konsumatorëve. Dinamika e procesit të marketing
ut mund tëketë një influencë direkte në prodhimin bujqësor.
72.Kuptimi dhe rendesia e transportit per industrinushqimore
Transporti luan një rol të rëndësishëm në zhvillimin e tregut, nëzgjerimin e
tregut dhe në konkurrencën e tregut. Madhësia e hapësirës (në sipërfaqe) s
ë një tregu varet sa nga mënyra se si do të lëvizen produktet, ashtu dhe nga
kostoja e transportit. Transporti i përmirësuar ka zgjeruar zonat e tregjeve t
ëprodhimeve bujqësore nga një treg në nivel lokal drejt tregjevenacionalë d
he botërorë. Në këtë mënyrë, shpërndarja e përmirësuar ose ulja e kostove t
ë transportit, mund të zhvillojëzhvendosjen djathtas të kërkesës për
fermerët dhe firmat e marketingut. Në të njëjtën kohë, mundësiae sotme pë
r të transportuar në distanca të largëta rritkonkurrencën ndërmjet firmave
dhe rajoneve. Ndryshimet nëçmimet e transportit të mallrave rifuxho (masi
v dhe në sasi tëmëdha) mund të ndryshojë avantazhet konkurruese të shitë
svepërgjatë gjithë tregut.Gjithashtu, transporti ndikon në funksionetë tjera t
ë marketingut dhe në vendime. Disponueshmëria e pajisjeve transportuese
ndikon kapacitetet magazinuese tënevojshme në industrinë ushqimore. Sh
pejtësia dhe fleksibilitetii sistemit të transportit mund të ndikojë, gjithashtu
, inventarindhe kostot e magazinimit/ruajtjes përgjatë gjithë sistemit tëush
qimit.
73.Menyrat alternative te transportit ; avantazhet dhedisaavantazhet
Llojet e transporteve Avantazhet kryesore Disavantazhet kryesore
1. Kosto e ulët për ngarkesa të gjata 1. Jo-fleksibilitet në itinerar
Hekurudha 2. Mund të transportohen volume të mëdha 2. Kosto e lartë për ngarkesa të shkurtra
3. Përdorimi i privilegjeve gjatë 3. Probleme servisi
tranzitimit 4. Mungesa për lokomotiva kur ka nevoja
Transportues automo- 1.Fleksibilitet në udhëtim (rrugë) 1. Tarifa më e vogël sesa në transportin hekurudhor,
Bilistikë të rregulluar 2.Rregullimet shtetërore por më e lartë sesa në transportues të pa-rregulluar
(kamionë të (ekzistenca e bazës ligjore) 2. Janë më të preferueshme maunet që të japinmundësi
madhësive standarde) ngarkim-shkarkimi me zgjedhje jo sipas radhës së
vendosjes
Transportues automo-1. Tarifa të ulëta 1. Jo mbikëqyrje nga autoritetet shtetërore lidhur me
bilistikë të lirë 2. Fleksibilitet i lartë në itinerare përgjegjësitë financiare të tyre apo me nivelin e
(të jo-rregulluar) besueshmërisë
3. Mund të transportojnë në sasi
(e në pjesë) të pakta
Kamionë në pronësi 1. Itinerare fleksibile 1. Investim i madh
të shoferit 2. Kontroll i mirë nga 2. Vështirësi për të arritur shfrytëzim të plotë të mjetit
përdoruesi i mjetit
Transportues ajror 1. Shpejtësi e madhe 1. Kosto e lartë
2. Jo-fleksibilitet në itinerare
3. Koha e pritjes në aeroport
Ujor 1. Kosto e ulët 1.Itinerare jo-fleksibile dhe të pakta (të kufizuara)
2. Mund të transportohen volume të mëdhangarkesash

74.Kuadri ligjor I transportit dhe tarifat e ngarkesave

Vende të ndryshme ngrejnë agjenci shtetërore me autoritetin e plotë në rreg
ullimin e tarifave të ngarkesave, konkurrencën sidhe itineraret e mjeteve të
transportit. Historikisht, këtoautoritete rregullues janë bazuar në nocionin
që transporti ështëjetësor për interesat e vendit,
duke pasur parasysh që transporti e ushtron aktivitetin e tij nën ekzistencë
n e tendencavemonopolistike brenda tij, dhe se konkurrenca midis llojeve t
ëtransportuesve mund të shkatërrojë transportuesit nëse mungonkuadri rr
egullator ligjor. Sot,
ka një debat të konsiderueshëmmbi këto supozime, të cilat vazhdojnë të nd
ikojnë në kuadrinligjor të tarifave të transportit dhe në itinerare. Por,
gjithashtu,
ka edhe diferenca në rregullime ligjore specifike përtipe dhe lloje të ndrysh
me transporti.
75. Kuptimi I magenazimit ne industrin agroushqimore
Funksioni
marketing i magazinimit lidhet ngushtë me krijimin e dobisë së kohës.
Ky është një burim i rëndësishëm i vlerës nëindustrinë ushqimore, ku ofert
a dhe kërkesa rrallë janë nëbalancë/ekuilibër të menjëhershme/
drejtpërdrejtë. Operacionet e magazinimit janë të pashmangshme për të mb
yllur hapësirën e kohës midis të korrave periodike, organizimit të shitjes(m
arketingut) dhe konsumit relativisht të qëndrueshëm tëushqimit mbi bazë
gjithëvjetore.Magazinimi është i lidhur nëmënyrë të pazgjidhshme me funk
sionet e tjera të marketingut, sime transportimin, përpunimin, financimin d
he përballimin e riskut. Në një kuptim,
produktet e fermës “magazinohen” nëkohën që ato janë tranzit ose në mo
mentin që ato janë nëprocesin e përpunimit.
76. Stoqet e ushqimit, stoqet e mbartura dhe rezervat
Ekzistojnë mënyra të ndryshme të magazinimit të ushqimit nëfunksion të q
ëllimeve të ndryshme. Por një nivel i caktuar ifurnizimit me mall,
apo siç njihet ndryshe inventarifunksionues/punues, është i nevojshëm për një
procesmarketingu efikas. Këto stoqe e mbajnë të mbushur plot
“tubacionin” e kanalit të marketingut,
duke kontribuar nëoperacione me kapacitet të plotë dhe në parandalimin e
ndërprerjeve në furnizime.
Si konsumatorët, ashtu edhe firmat e marketingut të ushqimit i mbajnë kët
o inventare funksionuesepër lehtësi dhe efikasitet.
Stoqet e mbartura (të mbetura si të tepërta, nga viti apo vitetparaardhës) i
referohen sasisë së mallrave të mbetura nga një vit marketingu në tjetrin. Pr
odhimi dhe konsumi vjetor rrallëherëmund të balancohen saktë midis tyre,
ndaj mund të kemiprodukte të mbetura (“produkte të vjetra”)
apo mungesë të tyre, të cilat i kalojnë periudhës së korrjeve/vjeljeve vijuese
. Këtomallra të mbetura i shtohen ofertës së disponueshme përkonusum në
vitin pasardhës. Në vitet e fundit, shqetësimi ështërritur në lidhje me stoqe
t rezervë ushqimore. Kjo formë e magazinimit të mallit nevojitet për të bala
ncuar ofertën përushqim me kërkesën për ushqim përgjatë një periudhe afa
tgjatë. Kjo balancon edhe sufiçitin me defiçitin që krijohet mesvendeve të n
dryshme. Këto rezerva ushqimore shihen si njëmënyrë për të mbështetur d
he stabilizuar çmimet e fermave dhepër t’u mbrojtur nga mungesa e ushqi
meve në nivelndërkombëtar.
77. PËRMIRËSIMI I MAGAZINIMIT TË USHQIMIT

Funksionet e magazinimit do të jenë kurdoherë komplekse dhetë shtrenjta

në industrinë ushqimore. Ashtu si funksionet e tjeratë marketingut, magazi
nimi nuk mund të eliminohet,
por kostote magazinimit mund të reduktohen përmes një zvogëlimi nëakti
vitete magazinuese dhe rritjes së efiçiencës operacionale nëmagazinim. Në
përcaktimin e kostove totale tëmbajtjes/zotërimit të mallrave,
5 kategori të mundshme kostoshmund të konsiderohen:
1. Kostot e domosdoshme në kujdesjen dhe ruajtjen e fasilitetevefizike për magaz
inim. Këto kosto do të përfshijnë zëra të tilla siriparime, shpenzime amortiz
imi dhe sigurimi ndaj humbjeve.
2. Interesi mbi investimet financiare në produkt për aq kohë saprodukti (me vler
ën e tij) ndodhet në magazinim. Si në rastin kurparatë merren hua ose jo, kjo
është një kosto që duhet tëllogaritet me nomën e interesit që do të duhej të
paguhej në qoftëse paratë merreshin hua gjatë periudhës së magazinimit.
3. Kostoja e përkeqësimit të cilësisë dhe firove gjatëmagazinimit. Shumë mallra
ose prishen në cilësinë e tyre osemund të tkurren në volum— apo të dyja
— kur ato janë nëgjendje magazinimi. Vetën në pak raste, disa mallra tëma
gazinuara, siç është gruri, mund të përmirësohen në cilësindërsa tkurren në
volum. Në raste të tilla, magazinimi mund tësjellë një përfitim neto në ven
d të një humbjeje neto për këtëfaktor të dhënë.
4.Humbja që mund të rezultojë nga pranimi/pëlqimi i pakët ikonsumatorit për p
roduktin e magazinuar përballë atij të freskët.Konsumatorët tani i shikojnë am
balazhimin në kuti, ftohjen dhetharjen të pranuara si operacione përpunimi
që shtojnë vlerë dhesi operacione të magazinimit. Mishi i ngrirë mund të pr
anohetnga konsumatorët me një zbritje në çmim, edhe pse cilësia e tij,
e matur nga sistemi i klasifikimit të cilësisë, nuk ulet. Dihet qëkonsumatori
shpreh njëfarë rezistence ndaj vezëve tëmagazinuara duke preferuar ato të
freskëta, edhe pse në të dyrastet sistemi i klasifikimit mbetet i njëjtë. Kjo nu
k përbënproblem në të gjitha mallrat. Dihet që përhapja e frigoriferëveshtë
pijakë po kapërcen rezistencën ndaj mishrave të tej-ngrirë.
5. Risku se çmimet e produktit mund të bien papritmas. Në këtokushte, produ
kti mund të shitet në një vlerë më të vogël, sesavlera në kohën e magazinim
it të tij. Mundësia e lëvizjes nëçmime, në anën tjetër, është një faktor me pes
hë në inkurajimine magazinimit për më shumë eficiencë, ashtu edhe në sen
sin e qëllimit spekulativ.