Professional Documents
Culture Documents
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
1' ………………………………………………. (Y = E)
2' ………………………………………………. (J = W)
iudydr úhou − 𝑬
(𝑨𝒈𝒈𝒓𝒆𝒈𝒂𝒕𝒆 𝑬𝒙𝒑𝒆𝒏𝒅𝒊𝒕𝒖𝒓𝒆 − 𝑨𝑬)
iudydr úhou hkq" lsishï ld,mßÉfþohla ;=< úúO wd¾:sl tall úiska" NdKav yd fiajd
i|yd jeh lsrSug ie<iqï fldg we;s iuia; úhou hs' tkï l=gï
q n" ksIamdok wdh;k" rch"
úfoaY rgj,a hk ish¨u wxY úiska mej;sh yels úúO wdodhï uÜgïj, oS jeh lsrSug ie,iqï
lr we;s úhoï m%jdyfha w.h hs' fuh 𝐸 u.ska ixfla;j;a lrhs'
1. ………………………………………… (C)
2. ………………………………………… (I)
3. ………………………………………… (G)
4. ………………………………………… (Nx)
iudydr wdodhu $ ksuejqu − 𝒀
(𝑨𝒈𝒈𝒓𝒆𝒈𝒂𝒕𝒆 𝑰𝒏𝒄𝒐𝒎𝒆 / 𝑷𝒓𝒐𝒅𝒖𝒄𝒕)
1. ………………………………………… (C)
2. ………………………………………… (S)
3. ………………………………………… (T)
4. ………………………………………… (M)
plS%h m%jdy igykla u.ska iu;=,s; cd;sl wdodhu
ksrEmKh lsrSu'
iudydr úhou yd iudydr wdodhu w;r iïnkaO;dj my; mßos plS%h m%jdy igyklska
ksrEmKh l< yelsh' l=gqïn yd ksIamdok hk wxY muKla isák wd¾:slhl l=gqïn wxYh
;u wdodhu uq¿ukskau NdKav yd fiajd ñ,oS .ekSug ^mßfNdackhg& jehlrkafka h hk
Wml,amkh u; my; igyk olajd we;'
- l=gqïn wxYh i;= N+ñh" Y%uh" m%d.aOkh yd jHjidhl;ajh jeks idOl fiajd imhd re'1000
l wdodhï Wmhd .kakd nj by; ① m%jdyfhka ksrEmKh jk w;r th iudydr wdodhu
$ ksuejqu fõ'
- l=gqïn wxYh Wmhd .kakd wdodhu NdKav yd fiajd ñ, oS .ekSug úhoï lsrSu ②
m%%jdyfhka oelafjk w;r th iuia; úhoï m%jdyh fõ'
- by; rEm igykg wkqj wd¾:slhla mj;akd ksIamdok Odß;dj u; re'1000 l ksuejqï
uÜgula ìyslr we;' tu ksuejqï uÜgu ;SrKh lrk ,oafoa ta yd iudk j mj;sk iuia;
b,a¨u u.ska fõ' wd¾:slfha mj;akd iudydr b,a¨u iEu úgu re'1000la f,i mj;S kï
wdodhu $ ksuejqu 1000 uÜgfï u fkd fjkiaj mj;S' tneúka re'1000la jQ ksuejqï uÜgu"
iu;=,s; ksuejqï uÜgu fõ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
iuia; ksuejqug jvd úYd, jQ iudydr b,a¨ula mj;sk neúka tu ksuejqï uÜgu tu uÜgfuys
u mj;ajdf.k hdug fkd yels fõ' wd¾:slfha f;d. W!k;djhla yg.kS' ksIamdolfhda
ffO¾hu;a fj;s' B<Õ wjia:dfõoS Tjqka ksIamdokh jeä lrk w;r" b,a¨ug m%udKj;a
ksuejqula ìysjk f;la ksuejqu m%idrKh flf¾' tkï id¾j wd¾:slfha m%idrKhla yg.kS'
tneúka tu ksuejqï uÜgu wiu;=,s; tlla fõ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
iuia; ksuejqu ñ,oS .ekSug m%udKj;a iudydr b,a¨ula fkdue;s neúka tyu ksuejqu tu
uÜgfuys u mj;ajdf.k hdug fkd yelsfõ' wd¾:slfha w;sßla; f;d. f.dv.efia'
ksIamdolfhda wffO¾hu;a fj;s' B<Õ wjia:dfõ oS Tjqka ksIamdokh wvq lrk w;r b,a¨ug
iß,k ksuejqula ìysjk f;la ksuejqu ixfldapkh flf¾' tkï id¾j wd¾:slfha
ixfldapkhla yg.kS' tneúka tu ksuejqï uÜgu o wiu;=,s; tlla fõ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
iuia; ksuejqï jákdlu iudk jQ iudydr b,a¨ula yg.kakd neúka" tu ksuejqï uÜgu;a"
tu ksuejqï uÜgug wod< wdodhï uÜgu;a fkd fjkia j mj;S' ukao tys f;d. W!k;djla
fyda w;sßla;hla we;s fkdjk neúka ksuejqï uÜgu by< fyda my< hEug keUqrejla we;s
fkdfõ' tneúka tu ksuejqï uÜgu iu;=,s; cd;sl wdodhu f,i ye|ska fõ'
uQ¾; ksIamdos;fha jákdlug jvd iuydr b,a¨u jeäjqjfyd;a wdodhï uÜgu m%idrKh
fõ' th wiu;=,s; ;;a;ajhls'
uQ¾; ksIamdos;fha jákdlug jvd iuydr b,a¨u wvqjqjfyd;a wdodhï uÜgu ixfldapkh
fõ' th o wiu;=,s; ;;a;ajhls'
2. ′ iu;=,s; cd;sl wdodhu′ hkqfjka woyia lrkqfha l=ulao@ cd;sl wdohfï iu;=,s;
uÜgula we;sùug wjYH lrk fldkafoais fudkjd o@
- …………………………………………………………………………………………….
- …………………………………………………………………………………………….
- …………………………………………………………………………………………….
úoSï ldkaÿùï
(𝐼𝑛𝑗𝑒𝑐𝑡𝑖𝑜𝑛𝑠 − 𝐽) (𝑊𝑖𝑡ℎ𝑑𝑟𝑎𝑤𝑎𝑙𝑠 − 𝑤)
……………………………………… ………………………………………
……………………………………… ………………………………………
……………………………………… ………………………………………
……………………………………… ………………………………………
tkï wdodhfï plS%h m%jdyhg neyeßka fïjd .s,sySï (𝐿𝑒𝑎𝑘𝑎𝑔𝑒𝑠) f,i o y÷kajhs'
we;=,ajk uQ,H m%jdyhka h' úoSï u.ska plS%h ldkaÿùï u.ska iudydr úhou u;
wdodhï m%jdy igyfka" úhoï m%jdyhg tl;= ixfldapkd;aul n,mEula we;s flfrk w;r
ùula isÿjk neúka fïjd tl;=ùï hkqfjka o úhou m%jdyh ÿ¾j, flf¾'
y÷kajhs'
úoSï u.ska iudydr úhou u; m%idrKd;aul
n,mEula we;s flfrk w;r úhoï m%jdyh
Yla;su;a flf¾' 1. …………………………………. (S)
újD; wd¾:slhl úoSï ;=ka wdldrh l' 2. …………………………………. (T)
1. …………………………………. (I) 3. …………………………………. (M)
2. …………………………………. (G)
3. …………………………………. (X) ldkaÿùï $ .s,sySï YS%;h my; mßos oelaúh
yelsh'
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
fuh my; mßos wdodhï plS%h m%jdy igykla u.ska ksrEmKh l< yelsh '
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
fuúg iudydr b,a¨ug" úoSï u.ska we;s lrk m%idrKd;aul n,mEu" ldkaÿùï u.ska we;s
lrk ixfldapkd;aul n,mEug jvd m%n, fõ' tu.ska 𝑌 < 𝐸 fõ' f;d. W!k;djla we;s fõ'
b,a¨ug iß,k whqßka ksuejqula ìysjk f;la ksuejqu jeä fõ' tneúka tu ksuejqï uÜgu
wiu;=,s; tlla fõ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
fuúg iudydr b,a¨ug" ú|Sï u.ska we;s lrk m%idrKd;aul n,mEug jvd ldkaÿùula u.ska
we;s lrk ixfldapkd;aul n,mEu m%n, fõ' tu.ska 𝑌 > 𝐸 fõ' w;sßla; f;d. f.dv.efia'
tjeks ksuejqula /l .ekSug wmyiq neúka ksuejqu wvqfõ' tneúka tu ksuejqï uÜgu o
wiu;=,s; tlla fõ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
fuúg iudydr b,a¨ug" úoSï u.ska we;s lrk m%idrKd;aul n,mEu" ldkaÿùï u.ska we;s
lrk ixfldapkd;aul n,mEug iudk fõ' túg 𝑌 = 𝐸 fõ' tys oS f;d. w;sßla;hla fyda
W!k;djla yg fkd.kS'
wkfmaCIs; f;d. fjkiaùï hkq" ienE ksuejqï uÜgï yd iudydr b,a¨u w;r mj;akd
fjki hs' wkfmaCIs; f;d. fjkiaùu my; mßos .Kkh l< yels h'
iu;=,s;fha oS ie,iqï l< úhou (𝐸) iuia; wdodhug (𝑌) iudk neúka f;d. fjkiaùï
Y+kH fõ' fï wkqj" wkfmaCIs; f;d. fjkiaùula yg.kakd iuia; wdodhï yd úhoï
m%jdyj, fkd.e,mSula fya;=fjks'
by; isÿlrk ,o úia;rhg wkqj" iu;=,s; cd;sl wdodhï ú.%yh m%fõY ;=kla Tiafia isÿl,
yels h'
tajd kï
1' iuia; wdodhï - úhoï m%fõYh
2' úoSï - ldkaÿùï m%fõYh
3' iudydr b,a¨ï - iemhqï m%fõYh
𝑷𝒂𝒔𝒕 𝑸𝒖𝒆𝒔𝒕𝒊𝒐𝒏𝒔
1. cd;s wdodhfï iu;=,s; uÜgu hkafka woyia jkafka l=ula oehs WÑ; m%ia;dr igykla
Wmfhda.S lr.ksñka meyeos,s lrkak'
cd;sl wdodhfï iu;=,s; uÜgï ks¾Kh lsrSu i|yd fhdod .kq ,nk m%fõY lSmh ls'
𝑌<𝐸 …………………………………………………………………………
𝑌>𝐸 …………………………………………………………………………
𝑌=𝐸 …………………………………………………………………………
𝑊 < 𝐽 ……………………………………………….……………………………………
𝑊 > 𝐽 ……………………………………………….……………………………………
𝑊 = 𝐽 ……………………………………………….……………………………………
ir, wd¾:sl iu;=,s;h
ir, wd¾:slhla hkq wdKavqfõ ueosy;aùula fkdue;s l=gqïn wxYh yd jHdmdßl wxY muKla
ls%hd;aul jk wdjD;$ixjD;a; wd¾:slh ls' fujeks wd¾:slhl iudydr wdodhu Wmfhdackh
flfrk wdldr fol ls'
iudydr úhofï m%Odk;u ixrplh jk" fm!oa.,sl mßfNdack úhou hkafkka woyia
lrkqfha" l=gï
q n úiska ;u mdßfNda.sl NdKav yd fiajd ñ, oS .ekSu i|yd lrkq ,nk úhoï
fõ'
① ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
fuh mßfNdack úhou ;SrKh lrk jeo.;a u idOlh fõ' jehl< yels wdodhu jeäj;a
u mßfNdack úhou jeä fõ'
② ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
Okh hkq" l=gï
q n úiska iuqÉpkh lr .kakd uQ¾; yd uQ,H j;alï m%udKh hs' Okh
jeäj;au mßfNdack úhou o jeä fõ'
③ ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
wkd.;fha isÿjk ñ, WÉPdjpk ms<sn|j we;s wfmaCId u; j¾;udk mßfNdackh fjkia
fõ' wkd.;fha ñ, jeä fj;ehs wfmaCId lrk úg j¾;udk mßfNdackh jeä flf¾'
④ ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
nyq wkqmd;slh by< oeuQ úg mßfNdackh wffO¾hu;a fõ'
⑤ ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
mßfNdackh i|yd .;a Kh fya;=fjka mßfNdackh jeä fõ' w;S;fha ,nd.;a Kh mj;sk
úg j¾;udkfha tajd mshùu ksid mßfNdackh wvq fõ'
⑥ ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
ñ, uÜgu fjkiajk úg kdñl wdodhïj, yd j;alïj, uQ¾; w.h fjkia fõ' túg
mßfNdack uÜgu o fjkia fõ'
• by; m<uq lreK fjkia ùu ksid mßfNdack jl%h osf.a ,laIHh .uka lsrSula o" wfkl=;a
lreKq fjkia ùu u; mßfNdack jl%h ú;eka ùula o isÿfõ' fuu idOl w;=ßka mßfNdack
úhou ;SrKh ùu flfrys n,mdk m%Odk idOlh jkafka" jehl< yels wdodhuhs'
mßfNdack YS%;h
wfkl=;a lreKq fjkia j ;sìhoS" jehl< yels fm!oa.,sl wdodhu yd mßfNdack úhou jk
w;r mj;sk iïnkaO;dj mßfNdack YS%;fhka ksrEmKh fõ'
jehl< yels wdodhu yd mßfNdack úhou w;r mj;akd YS%;h iïnkaO;dj ksrEmKh l< yels
l%u 3ls'
1' iólrKh u.ska
2' jl%hla $ m%ia;drhla u.ska
3' f,aLkhla u.ska
ñka woyia lrkafka mqoa.,fhl=g cSú;h mj;ajdf.k hdu i|yd wjYH lrk wju
mßfNdack úhou hs' j¾;udk wdodhï uÜgï Y+kH w.hla .kq ,enqj;a" cSú;h mj;ajd
.ekSu i|yd mßfNdack úhou wksjd¾hfhka u oeßh hq;= ksid fuh ′wju mßfNdack úhou′
f,i ye|skafõ' tfukau wodhu iu. iïnkaO;djla fkd olajk ksid iajdh;a; úhoula
f,i o ye|skafõ'
jehl< yels wdodhu yd mßfNdack úhou w;r mj;akd iïnkaO;djh j.=jla wdldrfhka
ksrEmKh lsrSu mßfNdack f,aLkh kï fõ'
ksoiqk(
𝐶 = 100 + 0.75𝑌𝑑 hk mßfNdack YS%;hg wod< f,aLkh my; mßos ,nd.; yels h'
^jehl< yels wdodhu 100 ne.ska fjkia fõ hehs i,lkak'&
jehl< yels wdodhu yd mßfNdack úhou w;r mj;akd iïnkaO;dj ksrEmKh lrk
cHdñ;sl rEm igyk mßfNdack jl%h kï fõ'
ksoiqk (
𝐶 = 100 + 0.75𝑌𝑑 hk mßfNdack YS%;hg wod< jl%h my; mßos ,nd.; yelsh'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
fm!oa.,sl b;=reï (𝒔)
jeh l< yels wdodhfuka fm!oa.,sl mßfNdack úhoï wvq l< úg b;=reï ,efí'
▪ b;=reï YS%;h
wfkl=;a lreKq fkd fjkia j ;sìh oS jeh l<yels wdodhu iy b;=reï w;r mj;sk
iïnkaO;dj b;=reï YS%;fhka ksrEmKh fõ' fuh my; mßos oelaúh yels h'
jehl< yels wdodhu Y+kH uÜgfï oS mj;sk b;=reï m%udKhhs' fuh wju mßfNdackfha
úf,dauhg iudk fõ' wdodhu Y+kH jk úg" wksjd¾hh mßfNdack úhou mshjd .ekSug
hdfï oS wju mßfNdack úhofï m%udKfhka b;=reï RK fõ'
jehl< yels wdodhfï fjkiaùu yd b;=reïj, fjkiaùu w;r wkqmd;slhhs' jeh l<
yels wdodhu remsh,lska jeäjk úg" thska b;=re lrk fldgi fuhska oelafõ' tuÕska
ksrEmKh jkafka b;=reï jl%fha nEjquhs' th my; mßos .Kkh l< yels h'
𝐶 = 100 + 0.75 𝑌𝑑 hk mßfNdack YS%;hg wod< b;=reï YS%;h my; mßos jHq;amkak
lr.; yelsh'
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
2' b;=reï YS%;h f,aLkhla f,i
jehl< yels wdodhu yd b;=reï w;r mj;akd iïnkaO;djh j.=jla wdY%fhka ksrEmKh
lsrSu b;=reï f,aLkh kï fõ'
ksoiqk (
𝑆 = −100 + 0.25𝑌𝑑 hk b;=reï YS%;hg wod<j b;=reï f,aLkh my; mßos ,nd.;
yelsh' ^jehl< yels wdodhu 100 ne.ska fjkia fõ hehs i,lkak'&
jehl< yels wdodhu yd b;=reï w;r mj;akd iïnkaO;dj cHdñ;slj ksrEmKh lsrSu
b;=reï jl%h kï fõ'
ksoiqk(
𝑆 = −100 + 0.25 𝑌𝑑 hk b;=reï YS%;hg wod<j b;=reï jl%h my; mßos ,nd.; yelsh'
by; f,aLkh yd m%ia;drhg wkqj"
………………………………………………………………
………………………………………………………………
my; mßfNdack YS%;j,g wod< b;=reï YS%;hka o" b;=reï YS%;j,g wod< mßfNdack YS%;hka o
olajkak'
𝑷𝒂𝒔𝒕 𝑸𝒖𝒆𝒔𝒕𝒊𝒐𝒏𝒔
1' wd¾:slhl iudydr b;=reï YS%;h 𝑆 = −200 + 0.25 𝑌 fõ kï" fuu wd¾:slfha iudydr
mßfNdack YS%;h jkqfha"
^1& 𝐶 = −200 + 0.75 𝑌 ^2& 𝐶 = 200 − 0.25 𝑌
^3& 𝐶 = 200 + 0.25 𝑌 ^4& 𝐶 = −200 − 0.75 𝑌
^5& 𝐶 = 200 + 0.75 𝑌
2' lsishï wd¾:slhl iajdh;a; mßfNdackh remsh,a ñ,shk 600 la iy wdka;sl b;=reï
keñhdj 0'2la o fõ hehs i,lkak' fuu wd¾:slfha jeh l< yels o< cd;sl wdodhu
remsh,a ñ,shk 1000 lska by< k.S kï" mßfNdack úhou jeä jk m%udKh"
^1& remsh,a ñ,shk 200 ls'
^2& remsh,a ñ,shk 600 ls'
^3& remsh,a ñ,shk 800 ls'
^4& remsh,a ñ,shk 1400 ls'
^5& remsh,a ñ,shk 1600 ls'
2
3' (𝑖) ir, wd¾:slhl iudydr mßfNdack YS%;h 𝐶 = 200 + 3 𝑌 fõ kï" iudydr b;=reï
YS%;hg wod< iólrKh ,nd .kak'
iudydr b;=reï YS%;h ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
mßfNdack YS%;fhys ′𝑎′ ix.=Klh fmkakqï lrkqfha cSú;h mj;ajdf.k hdu i|yd wjYH
lrk wju mßfNdack úhoï m%udKh hs' th mj;akd wdodhï uÜgu iu. iïnkaOhla
fkd olajhs' j¾;udk wdodhu Y+kH w.hla .kq ,enqj;a" cSú;h mj;ajd .ekSu i|yd fuu
wju mßfNdack úhou oeßh hq;= fõ'
mßfNdack YS%;fha ′𝑏′ ix.=Klh fmkakqï lrkqfha wdka;sl mßfNdack keñhdjhs' jeh
l< yels wdodhfï fjkiaùu iy mßfNdack úhofï fjkiaùu w;r wkqmd;hhs' tkï
∆𝐶/∆𝑌 jYfhks'
idudkH idudkH
mßfNdack = b;=reï = ____________________________________
____________________________________ keñhdj
keñhdj
APS = ______
APC = ______
𝑴𝑷𝑪 yd 𝑴𝑷𝑺 ms<sn|j 𝑨𝑷𝑪 yd 𝑨𝑷𝑺 ms<sn|j
- f¾Çh mßfNdack jl%hl 𝑀𝑃𝐶 iEu úgu - jeh l< yels wdodhu jeäjk úg 𝐴𝑃𝐶
ia:djr fõ' tkï iEu wdodhï uÜgul oSu l%ufhka wvqjk w;r jeh l< yels
fkdfjkiaj mj;S' wdodhu wvqjk úg 𝐴𝑃𝐶 l%ufhka jeä
fõ'
- 𝑀𝑃𝐶 iEu úgu Ok w.hla .kakd w;r tys
Wmßu w.h 1 blaujd fkdhhs' - iEu úgu 𝐴𝑃𝐶 j, w.h 𝑀𝑃𝐶 g by<ska
mj;S' (𝐴𝑃𝐶 > 𝑀𝑃𝐶)
- f¾Çh b;=reï jl%hl 𝑀𝑃𝑆 iEu úgu
ia:djr fõ' tkï iEu wdodhï uÜgul oS - jeh l< yels wdodhu jeäjk úg 𝐴𝑃𝑆
u fkd fjkiaj mj;S' l%ufhka jeä jk w;r jeh l< yels
wdodhu wvqjk úg 𝐴𝑃𝑆 l%ufhka wvq fõ'
- 𝑀𝑃𝑆 iEu úgu Ok w.hla .kakd w;r tys
Wmßu w.h 1 blaujd fkdh hs'
- iEu úgu 𝐴𝑃𝑆 j, w.h 𝑀𝑃𝑆 g my<ska
msysghs' (𝐴𝑃𝑆 < 𝑀𝑃𝑆)
- jeh l< yels wdodhu" mßfNdack iy
b;=reï hk m%;súreoaO ls%hdjka i|yd
- jeh l< yels wdodhu" mßfNdackh iy
muKla fhofjk neúka 𝑀𝑃𝐶 yd 𝑀𝑃𝑆
b;=reï hk m%;súreoaO ld¾hhka fol
tlsfklg tl;= l< úg tajdfha ftlHh
i|yd muKla fhofjk ksid iEu úg u"
1g iudk fõ'
𝐴𝑃𝐶 yd 𝐴𝑃𝑆 tlsfklg tl;= l< úg
tajdfha ftlHh 1g iudk fõ'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
- by; iólrKh wkqj my; úl,am - by; iólrKh wkqj my; úl,am
iólrK ,nd.; yels h' iólrK ,nd.; yels h'
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' '''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
▪ iajdëk mßfNdackh Y+kH (𝑎 = 0) jk úg"
𝑀𝑃𝐶 = −𝐴𝑃𝐶
𝑀𝑃𝑆 = 𝐴𝑃𝑆 fõ'
mejreu
l=gqïn yd jHdmdr muKla isák tla;rd ir, wd¾:sl moaO;shl mßfNdack YS%;h 𝑪 =
𝟐𝟎𝟎 + 𝟎. 𝟖𝒀 f,i oelafõ' my; j.=fõ ysia;eka mqrjkak'
Y C S MPC MPS APC APS
400
800
1200
1600
2000
2400
𝑷𝒂𝒔𝒕 𝑸𝒖𝒆𝒔𝒕𝒊𝒐𝒏𝒔
1' my; oelafjk j.=fjys bosßm;a fldg we;s o;a; lsishï wd¾:slhl jeh l< yels o<
cd;sl wdodhu iy iudydr mßfNdack úhou w;r iïnkaOh úia;r lrhs'
jeh l< yels o< cd;sl iudydr mßfNdack úhou
wdodhu ^remsh,a ì,shk&
^remsh,a ì,shk&
800 700
860 745
920 790
980 835
fuu wd¾:slfha wdka;sl mßfNda.sl keñhdfõ w.h iïnkaOfhka ks.ukh l< yelafla
ljrla o@
^1& jeh l< yels o< cd;sl wdodhu jeä jk úg tho jeä fõ'
^2& jeh l< yels o< cd;sl wdodhu jeä jk úg th o wvq fõ'
^3& wdka;sl mßfNdack keñhdfõ w.h 0'87 ls'
^4& wdka;sl mßfNdack keñhdfõ w.h 0'45 ls'
^5& wdka;sl mßfNdack keñhdfõ w.h 0'75 ls'
2' tla;rd wd¾:slhl iudydr b;=reï YS%;h rEm igyk u.ska fmkakqï flf¾' fuu
wd¾:slfha jeh l< yels wdodhu jeä jk úg wdka;sl b;=reï keñhdjg (𝑀𝑃𝑆) iy
idudkH b;=reï keñhdjg (𝐴𝑃𝑆) l=ula isÿfõ o@
3' wdka;sl mßfNdack keñhdj (𝑀𝑃𝐶) 0'82la jQ f¾Çh iudydr mßfNdack YS%;hla my;
i|yka m%ia;drfhys oelafõ'
wdodhfï lsishï fjkila (∆𝑌) ksid ^fyda jeh l< yels wdodhfï fjkila − ∆𝑌𝑑 ),
mßfNdack úhofï yg.kakd fjki wkqmd;hla fyda m%;sY;hla jYfhka oelajqjfyd;a th
wdka;sl mßfNdack keñhdj f,i ye|skafõ'
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
wdodhu jeä jk úg mßfNdackh jeä jqj o" wdodhu jeä jk m%udKfhka u mßfNdackh
jeä fkdfõ' flakaiag wkqj" wdka;sl mßfNdack keñhdj iEu úgu Ok w.hla .kakd
w;r" Wmßu w.h 1 blaujd fkdh hs' 𝑀𝑃𝐶 w.h 0 ;a w;r msysghs' (0 < 𝑀𝑃𝑆 > 1)
5' tla;rd l,ams; wd¾:slhl mßfNdack YS%;hg wod< o;a; my; oelafõ' ^ish¨u ixLHd
remsh,a ñ,shk j,sks'&
(𝑖) jeh l< yels wdodhu remsh,a ñ,shk 3000 oS iy remsh,a ñ,shk 12000 oS idudkH
mßfNdack keñhdj (𝐴𝑃𝐶) .Kkh lrkak'
jeh l< yels wdodhu 3,000 oS idudkH mßfNdack keñhdj(
wdfhdack YS%;h
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
wdfhdack jl%h
wd¾:slfha wdfhdack uÜgu re' ì,shk 100la f,i ;SrKh ù we;s nj;a" th wdodhu iu.
fjkia jk fkdjk nj;a by; YS%;fhka ksrEmKh flf¾'
fufyhqï f¾Ldj ^𝟒𝟓° f¾Ldj&
fufyhqï f¾Ldj hkq uQ, ,laIHfha isg 45° l fldaKhla ks¾udKh jk fia wdodhu iy
úhou iudk mßudKhkaf.ka wlaI.; lr w|skq ,nk ir, f¾Ldjls' fuh 𝑌 = 𝐸 f¾Ldj
hkqfjka o jHjydr flf¾' fuu f¾Ldj u; ´kEu ,laIHhl oS wdodhu = úhou neúka" iEu
,laIHha u iu;=,s; ,laIHhka fõ'
𝑌 = 𝐸 f¾Ldfõ ,CIK
- wka;#LKavh 0 fõ'
∆𝐸
- f¾Ldfõ nEjqu (∆𝑌) iEu úg u 1 fõ'
- ´kEu ,laIHhl isg isria yd ;sria wlaIj,g w|skq ,nk ir, f¾Ldjka ys w.hka
tkï" wdodhï yd úhoï tlsfklg iudk fõ'
fcdaka fïkdâ flakaiaf.a iuia; úhoï úYaf,aIKhg wkqj iu;=,s; cd;sl wdodhu
ksrEmKh lrk ,oafoa fuu fufyhqï f¾Ldj Tiafia fõ' iuia; úhoï f¾Ldj" 45° f¾Ldj
fþokh lrk ,laIH iu;=,s; cd;sl wdodhu fõ' tneúka fuh flkaishdkq l;sr wdlD;sh
f,i o ye|skafõ'
𝑷𝒂𝒔𝒕 𝑸𝒖𝒆𝒔𝒕𝒊𝒐𝒏𝒔
1. 45° f¾Ldjla iys; m%ia;dr igykla fhdod .ksñka id¾j wd¾:sl iu;=,s;h fmkajkak'
Tfí m%ia;dr igyfkys iudydr úhoï YS%;h iy cd;sl wdodhfï iu;=,s; uÜgu fmkakqï
lrkak' ^wlaI ksjerosj kï lsrSug ie,ls,su;a jkak'&
ir, wd¾:slhl iudydr úhou (𝐸) mßfNdackh yd wdfhdackh hk ixrplh fol u.ska
muKla iukaú; jk ksid iudydr úhoï YS%;h my; mßos fõ'
ir, wd¾:slhl iuia; wdodhu (𝑌) mßfNdackh yd b;sß lsrSï hk ld¾hhka fol i|yd
muKla Wmfhdackh jk neúka iudydr wdodhï YS%;h my; mßos fõ'
iu;=,s;fha oS"
iudydr wdodhï = iudydr úhoï
b;=reï (𝑆), úhoï m%jdyfhka .s,syï
S jk w;r" wdfhdack (𝐼), úhoï m%jdyhg tl;=ùï ksid
𝑆 = 1 hkafkka woyia flfrkafka .s,sySïj,g (𝑊), tl;=ùï (𝐽) iudk jk nj hs'
id¾j wd¾:sl iu;=,s;fha oS 𝑊 = 𝐽 ksid wdfhdack yd b;=reï w;r mr;rh Y+kH fõ' fï
ksid úl,am iu;=,s; fldkafoaishla f,i my; oelafjk iólrKh o fhdod .; yels h'
by; fldkafoais hgf;a" ir, wd¾:slhl iu;=,s; cd;sl wdodhu ksrEmKh l< yels l%u $
WmlrK 4la we;' tajd kï"
1' ùc.Ks;uh wdldr
2' f,aLk $j.= u.ska
3' cHdñ;sl m%ia;dr igyka u.ska
4' plS%h m%jdy igykla u.ska
𝑬𝒙𝒂𝒎𝒑𝒍𝒆
iudydr úhoï f¾Ldj" 45° f¾Ldj úoSï jl%h ldkaÿùï jl%h fþokh jk
wjia:dj
fþokh lrk wjia:dj iu;=,s;h fõ' iu;=,s;h fõ'
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
4' wdodhï plS%h m%jdy igykla u.ska"
𝑷𝒂𝒔𝒕 𝑸𝒖𝒆𝒔𝒕𝒊𝒐𝒏𝒔
1' iajdh;a; úhofuys wvqùula isÿfõ kï" w¨;a iudydr úhoï jl%h"
^1& merKs jl%hg jvd me;,s iajrEmhla .kafka h'
^2& merKs jl%hg jvd jeä nEjqula iys; jkafka h'
^3& fkdfjkiaj mj;skafka h'
^4& merKs jl%hg iudka;rj Bg jvd by<ska msysgkq we;'
^5& merKs jl%hg iudka;rj Bg jvd my<ska msysgkq we;'
2' lsishï wd¾:slhl id¾j wd¾:sl úp,Hhkaf.a yeisrSu my; oelafjk rEm igyk
fmkakqï lrhs'
fuu wd¾:slfha cd;sl wdodhï uÜgu 𝑌3 iy iudydr úhoï YS%;h 𝐴𝐸1 fõ kï"
^1& wd¾:slh iu;=,s; fõ'
^2& wkfmaCIs; f;d. iuqÉpkhla iy cd;sl wdodhu by< hdula isÿ fõ'
^3& wkfmaCIs; f;d. iuqÉpkhla iy cd;sl wdodhu my< jeàula isÿ fõ'
^4& wkfmaCIs; f;d. wvq ùula iy cd;sl wdodhu by< hdula isÿ fõ'
^5& wkfmaCIs; f;d. wvq ùula iy cd;sl wdodhu my< jeàula isÿ fõ'
3' rcfha lghq;= fkdue;s wdjD; wd¾:slhl iudydr b;=reï YS%;h 𝑆 = −100 + 0.2 𝑌 la
nj;a" iu;=,s; cd;sl wdodhï uÜgu remsh,a ì,shk 2,000 la nj;a i,lkak' fuu
wd¾:slfha wdfhdack uÜgu fldmuK o@
^1& remsh,a ì,shk 100 ^2& remsh,a ì,shk 200 ^3& remsh,a ì,shk 300
^4& remsh,a ì,shk 400 ^5& remsh,a ì,shk 500
4' tla;rd l,ams; wd¾:slhl iudydr úhoï (𝐸) YS%;h my; rEmigyk uÕska fmkakqï
flf¾'
b' lsishï fya;=jla ksid wd¾:slfha iudydr ksuejqï uÜgu 1700la jqjfyd;a"
wksÉPdkq.; (𝑖𝑛𝑣𝑜𝑙𝑢𝑛𝑡𝑎𝑟𝑦) f;d. iuqÉpkh fldmuK m%udKhka jkq we;s o@
6' wdjD; wd¾:slhl ie,iqï l< wdfhdackhg jvd ie,iqï l< b;=reï by< w.hl
mj;skjd hehs i,lkak' fujeks ;;a;ajhl oS wd¾:slhl" iu;=,s; cd;sl wdodhï
uÜgula lrd <Õd jkqfha flfia oehs meyeos,s lrkak'
- wdjD; wd¾:slhl" ie,iqï l< wdfhdackhg jvd" ie,iqï l< b;=reï by< w.hla
.kakd úg" ^tkï 𝑆 > 𝐼), wd¾:slfha ie,iqï l< iudydr úhou (𝐸), iudydr
ksuejqug (𝑌) jvd wvq w.hla .kS' tkï 𝑌 > 𝐸 jYfhks' fuh wiu;=,s; ;;a;ajhla
jk neúka" thg m%;spdr jYfhka wvq jQ iudydr úhoug .e<fmk whqßka ksuejqï
uÜgï o ixfldapkh jkq we;'
- iudydr úhoug jvd iudydr ksuejqu úYd, jQ úg" f;d. iuqÉpkh ùula yg .kS'
wdh;kh úiska ie,iqï l< m%udKh blaujd f;d. iuqÉpkh jk úg" ksIamdok
wdh;k ksuejqu ixfldapkh lrñka" f;d. ie,iqï l< uÜgfï mj;ajd .ekSug
W;aidy lrhs' ie,iqï l< b;=reï m%udKhg ie,iqï l< wdfhdackh iudk jk ;=re"
ksuejqu ixfldapkh ùfï ls%hdj,sh isÿ jk w;r" b;=reï" wdfhdack iudk jQ úg
(𝑆 = 𝐼), wdodhï uÜgu h<s;a iu;=,s; jkq ,efí' tys oS ie,iqï fkdl< f;d.
fjkiaùï olakg fkd,efnk w;r" iudydr ksuejqu iudydr úhoug iudk fjñka"
iu;=,s; uÜgfuys mj;S'
7' my; i|yka wdlD;sh rcfha lghq;= fkdue;s wdjD; wd¾:slhla ksrEmKh lrhs'
𝐶 = 500 + 0.8 𝑌 𝐼 = …………………..^ish¨ u w.hka remsh,a ì,shkj,sks'&
my; oelafjk idOl fya;=fjka iudydr úhofï ^b,a¨fï& isÿjk fjkiaùï u; ir,
wd¾:slhl iu;=,s; cd;sl wdodhu fjkia fjhs'
''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
wdfhdackh jeä jk úg iudydr
b,a¨ï jl%h 𝐸1 − 𝐸2 olajd ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
by<g ú;eka fõ' túg iu;=,s;
cd;sl wdodhu 𝑌1 − 𝑌2 olajd jeä ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
fõ' ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
wdfhdack wvq jk úg iudydr ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
b,a¨ï jl%h 𝐸1 − 𝐸0 olajd
my<g ú;eka fõ' túg iu;=,s; ''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
cd;sl wdodhu 𝑌1 − 𝑌0 olajd wvq
fõ'
wdfhdackh wvqjk úg tl;=ùï
jl%h 𝐽1 − 𝐽0 olajd my<g ú;eka
fõ' túg iu;=,s; cd;sl wdodhu
𝑌1 − 𝑌0 olajd wvq fõ'
iajdëk mßfNdack úhou fjkiaùu iu;=,s; ksuejqï uÜgug lrk n,mEu
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
wdka;sl mßfNdack keñhdj jeä jk
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
úg .s,sySï jl%h 𝑊1 − 𝑊0 olajd
'''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''''
my<g ú;eka fõ' iu;=,s; cd;sl
iajdëk úhoul fjkiaùu ksid iudydr b,a¨ï jl%fha wka;#LKavh muKla fjkia fõ'
wdka;sl mßfNdack keñhdj fjkia ùfuka jl%fha nEjqu muKla fjkia fõ'