ÜÇ FARKLI RENK SKALASININ RENK FARKLILIKLARI Y Ö N Ü N D E N

KOLORİMETRİK OLARAK İNCELENMESİ

C O L O R I M E T R I C EVALUATION OF C O L O R D I F F E R E N C E S
OF THREE DIFFERENT SHADE GUIDES

Y. Şinasi SARAÇ* Duygu SARAÇ* Emir YÜZBAŞIOĞLU'

ÖZET

A m a ç : Bu ç a l ı ş m a n ı n a m a c ı y a y g ı n şekilde k u l l a n ı l a n bir p o r s e l e n r e n k skalası Vita L u m i n ve Vita renkleri ile u y u m l u r e n k l e r e sa­

hip olan iki farklı p o r s e l e n r e n k s k a l a s ı n ı n B i o f o r m ve C h r o m a s c o p r e n k farklılıklarının k o l o r i m e t r i k o l a r a k i n c e l e n m e s i d i r .
M a t e r y a l v e M e t o d : Ç a l ı ş m a d a B i o f o r m v e C h r o m a s c o p s k a l a l a r ı n ı n Vita r e n k l e r i ile u y u m l u 6 adet rengi ( A 2 . A 4 , B 3 , C l , C 2 . D 3 )
i n c e l e n d i . Vita L u m i n skalası kontrol g r u b u o l a r a k k u l l a n ı l d ı . H e r m a r k a s k a l a d a n b e ş e r adet s k a l a k o l o r i m e t r i k o l a r a k i n c e l e n d i
( n = 5 ) . R e n k ö l ç ü m l e r i n d e skalaların s t a n d a r t p o z i s y o n d a d u r m a s ı için i n d e k s h a z ı r l a n d ı . H e r ö r n e k için ü ç ö l ç ü m y a p ı l d ı v e o r t a l a m a
L * a * b * d e ğ e r l e r i veri o l a r a k k a y d e d i l d i . E l d e e d i l e n d e ğ e r l e r T e k Y ö n l ü Varyans A n a l i z i ( A N O V A ) v e P o s t H o c T u k e y testi ile ista­
tistiksel o l a r a k d e ğ e r l e n d i r i l d i (cx=0.05).
B u l g u l a r : Vita L u m i n v e B i o f o r m sakalaları a r a s ı n d a k i A E d e ğ e r l e r i 2.24 ile 2.75 a r a s ı n d a , Vita L u m i n v e C h r o m a s c o p skalaları ara­
sındaki AE d e ğ e r l e r i ise 0.65 ile 4 . 7 7 a r a s ı n d a b u l u n d u .
S o n u ç : G e n e l o l a r a k Vita L u m i n skalası ile d i ğ e r iki s k a l a a r a s ı n d a k i r e n k farklılıkları, r e n k s k a l a l a r ı n ı n t o l e r a n s limiti o l a n 2 AE bi­
r i m i n d e n y ü k s e k b u l u n d u . S o n u ç olarak, r e n k u y u m u o l m a s ı n a r a ğ m e n , k u l l a n ı l a n m a t e r y a l i n skalası d ı ş ı n d a farklı bir s k a l a kullanı­
larak y a p ı l a n r e n k s e ç i m i s o n u c u n d a , r e s t o r a s y o n ile k o m ş u d i ş l e r a r a s ı n d a g ö z l e g ö r ü l e b i l i r r e n k farklılıkları oluşabilir.

A n a h t a r k e l i m e l e r : R e n k farklılığı, r e n k skalası, k o l o r i m e t r e .

SUMMARY

O b j e c t i v e : T h e p u r p o s e of this study w a s to e v a l u a t e the c o l o r difference b e t w e e n a w i d e l y u s e d s h a d e g u i d e Vita L u m i n and t w o dif-

ferent b r a n d o f p o r c e l a i n s h a d e g u i d e s B i o f o r m a n d C h r o m a s c o p , c o l o r i m e t r i c a l l y .
M a t e r i a l a n d M e t h o d : I n this study, six d e s i g n a t e d s h a d e s w i t h Vita s h a d e s ( A 2 , A 4 , B 3 , C l , C 2 , D 3 ) o f B i o f o r m a n d C h r o m a s c o p
shade g u i d e s w e r e i n v e s t i g a t e d . Vita L u m i n s a h a d e g u i d e w a s u s e d a s c o n t r o l . F r o m e a c h b r a n d o f s h a d e g u i d e , five s h a d e g u i d e s
were e v a l u a t e d ( n = 5 ) . An i n d e x w a s prepared to h a v e a Standard p o s i t i o n for the s h a d e tabs in c o l o r m e a s u r e m e n t s . T h r e e m e a s u r e -
m e n t s w c r e d o n e for e a c h s a m p l e u s i n g a small a r e a c o l o r i m e t e r a n d the m e a n C I E L * a * b * v a l u e s w e r e used as data. The derived
data w e r e a n a l y z e d w i t h l - w a y A N O V A a n d the P o s t H o c T u k e y test ( a = 0 . 0 5 ) .
R e s u l t s : T h e A E v a l u e s betvveen Vita L u m i n and B i o f o r m s h a d e g u i d e s r a n g e d from 2.24 t o 2.75 a n d b e t w e e n Vita L u m i n a n d C h r o ­
m a s c o p s h a d e g u i d e s , the A E v a l u e s r a n g e d from 0.65 t o 4 . 7 7 .
C o n c l u s i o n : I n g e n e r a l , the c o l o r differences b e t w e e n the Vita L u m i n s h a d e g u i d e a n d the t w o a l t e r n a t e s h a d e g u i d e s w e r e f o u n d t o
be g r e a t e r t h a n the s h a d e g u i d e t o l e r a n c e limit, 2 AE unit. As a r e s u l t of this, the use of different b r a n d of s h a d e g u i d e s w h i c h h a v e
d e s i g n a t e d s h a d e s with the r e s t o r a t i v e m a t e r i a l s " specific s h a d e g u i d e c a n c a u s e a visible c o l o r difference betvveen t h e r e s t o r a t i o n a n d
ihe o t h e r teeth.

K e y W o r d s : C o l o r difference, s h a d e g u i d e , c o l o r i m e t e r .

Makale Gönderiliş Tarihi : 29.08.2005

Yayına Kabul Tarihi: 28.11.2005

* Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı, Yrd. Doç. Dr.
+ Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Protetik Diş Tedavisi Anabilim Dalı, Dt.

GÜ Diş Hek Fak Derg

23 (2) : 85-90, 2006 85
Saraç ¥ Ş, Saraç D, YUzbaşıoğlu E
GİRİŞ
Bir r e s t o r a s y o n u n estetik a ç ı d a n başarılı olabilmesi
için k o m ş u dişler ile renk farklılığının gözle algılanama­
y a c a k şekilde olması gerekmektedir. Bu a m a ç l a yapılan
renk seçimi, restorasyonların estetiğini d o ğ r u d a n etkile­
22
y e n ö n e m l i bir aşamadır . Yapılan klinik çalışmalarda,
p o r s e l e n kronlar ile k o m ş u doğal dişler arasında renk
u y u m s u z l u ğ u b u l u n d u ğ u bildirilmiştir 1 . 2 . 8 . 1 1 . 1 2 .
Restorasyonların renginin b e l i r l e n m e s i n d e , dental
renk skalaları k u l l a n ı l m a k t a ve genellikle renk s e ç i m i n d e ,
kullanılan restoratif materyale ait r e n k skalası tercih edil­
mektedir. B u n u n l a birlikte, bazı k o ş u l l a r d a birbirleri ile
aynı renklere sahip olduğu belirtilen farklı m a r k a renk
skalaları da kullanılmaktadır. R e n k skalaları içerisinde,
Vita L u m i n skalası (Vita Zahnfabrik, H. R a u t e r G m b H ,
B a d S a c k i n g e n , G e r m a n y ) p o r s e l e n r e n k s e ç i m i n d e yay­
gın olarak kullanılmaktadır. Üretilen porselen sistemleri
ve diğer restoratif materyallerin büyük bir ç o ğ u n l u ğ u
renklerinin Vita L u m i n skalası ile u y u m l u o l d u ğ u n u bil­
d i r m e k t e d i r ' . Ayrıca, bazı p o r s e l e n sistemi üreticilerinin
ürettikleri renk skalalarının ü z e r i n d e , kendi ürettikleri
renk kodlarının haricinde Vita renkleri ile u y u m l u renk
kodları d a bulunmaktadır.
D i ş h e k i m l i ğ i n d e renk seçimi görsel ve aletsel renk
seçimi şeklinde iki kategoriye a y r ı l a b i l i r 6 . G ö r s e l renk se­
çimi, klinik diş h e k i m l i ğ i n d e en sık kullanılan y ö n t e m l e r ­
d e n biridir 2 5 . R e n k seçimi g ö z l e m c i n i n r a d y a n t enerji sti-
m ü l a s y o n u n a karşı oluşan psikolojik ve fizyolojik c e v a p ­
larına bağlıdır. Yorgunluk, y a ş l a n m a , duygular, aydınlat­
ma şartları, g ö z ü n önceki tecrübeleri, c i s i m ile aydınlat­
m a n ı n p o z i s y o n u ve m e t a m e r i z m gibi birçok kontrolsüz
etken, tutarsız r e n k seçimine n e d e n o l m a k t a d ı r 6 .
Aletsel renk analizinin görsel r e n k s e ç i m i n e göre be­
lirgin avantajları vardır. Aletsel renk analizi sayısal değer­
ler verir, d a h a ç a b u k yapılabilir ve elde edilen değerler
d a h a objektiftir. Aletsel renk analizinde spektrofotometre-
ler ve k o l o r i m e t r e l e r kullanılmaktadır. K o l o r i m e t r i k renk
analizi, dental materyallerdeki renk farklılıklarının ince­
lenmesi için kullanılan hassas bir kantitatif tekniktir.
R e n k t e k i değişiklikler g ö z ü n a l g ı l a m a seviyesinin altına
indiğinde bile spektrofotometrik r e n k ö l ç ü m l e r i tekrarla­
nabilir ve güvenilir sonuçlar elde e d i l m e s i n e o l a n a k ve­
r i r 1 0 2 3 2 4 . Bu nedenle diş h e k i m l i ğ i n d e kullanılan akrilik ka­
ide rezinleri ve k o m p o z i t rezinler gibi çeşitli materyallerin
farklı o r t a m l a r d a gösterdikleri r e n k değişiklerinin incelen­
mesinde sıklıkla kolorimetrik ö l ç ü m l e r tercih edilmiş-
tir1,47,9.
Aletsel renk analizlerinde en sık kullanılan renk sis­
temleri Munsell v e C I E L * a * b * ( C o m m i s s i o n Intetnati-
86
onale de L"Eclairage) renk sistemleridir. Munsell R e n k
Sistemi bir takım dezavantajlara sahip olsa da renk tanım­
l a n m a s ı n d a en p o p ü l e r y ö n t e m d i r ve bu y ö n t e m dental li­
teratürde geniş bir şekilde k u l l a n ı l m ı ş t ı r 2 . Bu sistemde üç
temel özellik ton (hue), değer (value) ve d o y g u n l u k (chro-
m a ) şeklinde tanımlanır.
C I E L * a * b * R e n k Sistemi üç koordinat içerir (Şekil
1). L* koordinatı rengin açıklık değerini verir, a* ve b* ko­
ordinatları kırmızı/yeşil ve sarı/mavi eksenlerindeki pozis­
yonları temsil etmektedir. + a * ekseni rengin kırmızı yo­
ğ u n l u ğ u n u , -a * ekseni rengin yeşil yoğunluğunu, + b * ek­
seni rengin s a n y o ğ u n l u ğ u n u ve - b * ekseni rengin mavi
y o ğ u n l u ğ u n u temsil eder" 1 *. R e n k farklılığı (AE), üç bo­
yutlu renk uzayındaki iki nokta arasındaki farklılığın yönü
ve b ü y ü k l ü ğ ü n ü n matematiksel olarak hesaplanmasıdır.
L*
100 (BEYAZ)
+ b * (SARI)
- a * (YEŞİL) + a * (KIRMIZI)
- b * (MAVİ)
Şekil 1. CIE L * a * b * renk uzayr.
İnsan g ö z ü renk farklılıklarını g ö z l e m e açısından sı­
nırlıdır. İdeal i z l e m e o r t a m ı n d a (laboratuar ş a r t l a n ) göz­
lemcilerin ç o ğ u 2 . 0 ' d e n fazla AE değerlerine sahip renk
farklılıklarını kolaylıkla belirlemelerine karşın, AE değer­
lerinin 1.0'in altında olduğu d u r u m l a r d a ise renk değişik­
3llul24
liklerinin izlenemediği bildirilmiştir . R u y t e r ve ar-
11
kadaşlan klinik koşullar altında insan g ö z ü n ü n 3.3 ve
b u n d a n b ü y ü k AE değerlerini fark edebileceğini rapor et­
mişlerdir. K o n t r o l l ü çevre şartlan altında diğer araştırma­
cılar da insan g ö z ü n ü n 1 ile 2 arasındaki AE değerlerini
tespit edebileceği b e l i r t m i ş l e r d i r " 2 0 . Ragain ve Johnston"'
yaptıkları bir ç a l ı ş m a d a ise klinik olarak renk farklılığının
kabul e d i l e m e y e c e ğ i sınır olarak AE değerlerinin 2,72 ola­
rak r a p o r etmişlerdir. O ' B r i e n ve arkadaşlarına 1 4 göre AE
değerleri 3 . 7 ' d e n fazla ise gözle görülebilir bir renk fark­
lılığı vardır. G o l d s t e i n ve S c h m i t f yaptıkları çalışmala­
rında, eğitimli bir kişinin 0.4'ten b ü y ü k AE değerindeki
renk farklılığını rahatlıkla tespit edilebileceğini bildirmiş­
lerdir. B u n u n l a birlikte A D A ( A m e r i c a n Dental Associati-
GÜ Diş Hek Fak Derg
23 (2) : 85-90, 2006
 Renk Skalalarının Kolorimetrik İncelemesi

on) renk skalalarının renk farklılığındaki tolerans sınırını ri k o l o r i m e t r e cihazının 3 m m ' l i k ölçüm alanı ile çakıştı­
2 AE birimi olarak rapor e t m i ş t i r . 7
rıldı. B ö y l e c e h e r ö l ç ü m d e kolorimetrenin ö l ç ü m alanı ile
yapay diş y ü z e y l e r i n i n standart bir p o z i s y o n d a tutulması
Bu ç a l ı ş m a n ı n amacı Vita renkleri ile u y u m l u olduğu
sağlandı. H e r ö r n e k için üç ö l ç ü m yapıldı ve elde edilen
bildirilen renklere sahip iki farklı porselen skalası ile Vita
değerlerin ortalaması alınarak C I E L * a * b * değeri olarak
L u m i n skalası arasındaki renk farklılıklarının kolorimetrik
kaydedildi.
olarak incelenmesidir.
Tablo II. Her iki renk skalasında Vita Lumin renk skalası ile uyumlu
GEREÇ ve YÖNTEM olan ve çalışmada kullanılan renkler.
Vita Lumin Bioform Chromascop
Ç a l ı ş m a d a kullanılan üç ayrı p o r s e l e n r e n k skalası A2 B - 53 140
Tablo E d e görülmektedir. Vita L u m i n skalası kontrol gru­ A4 B - 84 340
bu olarak kullanılırken, Vita ile u y u m l u renklere sahip B3 B - 55 310
Cl B - 91 120
olan iki farklı firmanın ürettiği Bioform ve C h r o m a s c o p
C2 B - 94 430
skalaları d e n e y grupları olarak belirlendi. D3 B - 93 410
Tablo I. Kullanılan renk skalaları Vita L u m i n skalası ile test edilen skalalar arasındaki
Renk Skalası Kod Üretici Firma
Vita Zahnfabrik. H. Rauter renk farklılığı (AE) aşağıdaki formülle h e s a p l a n d ı :
Vita Lumin (Kontrol) V
GmbH, Bad Sackingen, Germany
AE = [ ( L * T - L * V ) 2 + ( a * T - a* V) 2 + ( b * T - b* V ) 2 ] l f l
Bioform B Dentsply Trubytc, Dentsply
International Inc. York, L*T, a* T ve b* T değerleri test g r u b u n d a k i Bioform
Chromascop C Ivoclar-Vivadent. Schaan,
v e C h r o m a s c o p ö r n e k l e r i n i n C I E L*, a*, b * değerlerini,
Liechtenstein
L*V, a * V ve b * V değerleri ise kontrol g r u b u n d a k i Vita
Bioform ve C h r o m a s c o p skalalarında, Vita L u m i n ile L u m i n skalasının ö r n e k l e r i n i n C I E L*, a*, b * değerlerini
uyumlu 6 adet renk değerlendirildi (Tablo II). H e r m a r k a temsil etmektedir.
skaladan 5 adet renk skalası kolorimetrik olarak incelendi
( n = 5 ) . R e n k ölçümleri küçük alan kolorimetresi ( C h r o m a Elde edilen C I E L * a * b * ve AE değerleri Tek Yönlü

M e t e r II, M i n o l t a Inc., O s a k a , J a p a n ) kullanılarak C I E Varyans Analizi ( A N O V A ) ve Post H o c T u k e y testi ile is­

L * a * b * sisteminde kaydedildi 5 . tatistiksel olarak değerlendirildi ( p < 0 . 0 5 ) .

R e n k ö l ç ü m l e r i n e b a ş l a m a d a n ö n c e ve h e r gruptaki BULGULAR
renk ö l ç ü m l e r i n d e n sonra k o l o r i m e t r e c i h a z ı n ı n kalibras- O r t a l a m a C I E L * a * b v e A E değerleri, standart sapma­
yonu b e y a z kalibrasyon porseleni ( C R - A 4 3 , M i n o l t a Inc., ları Tablo I I I ' d e ve istatistiksel d e ğ e r l e n d i r m e s o n u ç l a n
Osaka, J a p a n ) ile yapıldı. R e n k ö l ç ü m l e r i n i n standart ve Tablo I V ' d e g ö r ü l m e k t e d i r .
tekrarlanabilir olması için beyaz renkli silikon ölçü m a d ­
Tablo III. İncelenen renklerin ortalama L*a*b* değerleri ve standart
desinden (Durosil L; C e n t r a d e n t , M ü n c h e n , G e r m a n y ) bir
5
indeks yapıldı' (Şekil 2). Bu indeks içerisindeki boşluğa Renk Renk Skalası L*(SD) a*(SD) b*(SD)
yerleştirilen renk skalalarındaki yapay dişlerin orta üçlüle- A2 Vita Lumin 73.52 ±0.09 1.07 ±0.15 15.51 ±0.17
Bioform 74.47 ±0.48 0.94 ±0.09 17.56 ±0.64
Chromascop 74.25 ±0.37 1.42 ±0.15 18.16 ±0.36
A4 Vita Lumin 67.28 ±0.11 1.85 ±0.08 19.65 ±0.36
Bioform 66.91 ±0.69 2.36 ±0.20 22.12 ±0.95
Chromascop 67.47 ±0.72 2.71 ±0.26 21.84 ±0.23
B3 Vita Lumin 71.89 ±0.47 0.88 ±0.11 19.96 ±0.45
Bioform 73.90 ±0.30 0.14 ±0.09 20.63 ±0.79
Chromascop 70.74+1.06 1.24 ±0.18 20.84 ±0.31
Cl Vita Lumin 72.27 ±0.29 0.55 ±0.02 12.67 ±0.32
Bioform 74.59 ±0.32 0.23 ±0.06 13.66 ±0.36
Chromascop 75.90 ±0.70 1.12 ±0.17 15.69 ±0.24
C2 Vita Lumin 69.41 ±0.34 0.73 ±0.09 15.82 ±0.30
Bioform 70.43 ±0.48 0.008 ±0.05 18.27 ±0.56
Chromascop 69.52 ±0.61 0.74 ±0.22 16.46 ±0.32
D3 Vita Lumin 69.73 ±0.27 1.42 ±0.07 15.47 ±0.37
Bioform 71.36 ±0.42 0.83 ±0.08 17.59 ±0.21
Chromascop 70.21 ±0.76 1.68 ±0.23 16.06 ±0.47

Şekil 2. Renk ölçüm düzeneğinin şematik görünümü

GÜ Diş Hek Fak Derg

23 (2) : 85-90, 2006 87
Saraç Y Ş, Saraç D, Yüzbaşıoğlu E
Bioform ve C h r o m a s c o p ' u n C I E L * a * b değerleri Vi­
ta L u m i n renk skalası ile karşılaştırıldığında u y u m l u rek-
lere sahip olduğu bildirilen renkler a r a s ı n d a istatistiksel
fark olduğu tespit edildi. Bioform skalasındaki A4 rengi
ile uyumlu B-84 dışındaki test edilen t ü m renklerde ve
C h r o m a s c o p skalasındaki A 2 v e C l renkleri ile uyumlu
140 ve 120 renklerinde L* değerleri açısından farklılık
bulundu (p<0.05, p<0.01, p<0.001).
Bioform skalasında A 4 , B 3 , C l , C 2 v e D 3 renkleri ile
uyumlu sırası ile B-84, B-55, B - 9 1 , B-94, B-93 renkleri,
C h r o m a s c o p skalsında A 2 , A 4 , B 3 v e C l renkleri uyumlu
140, 340, 310 ve 120 renklerinin a* değerleri önemli fark­
lılıklar gösterdi ( p < 0 . 0 1 , p < 0 . 0 0 1 ).
B u n u n y a n ı n d a b * değerleri karşılaştırıldığında Bi­
oform skalasındaki B3 rengi ile u y u m l u B-55 rengi dışın­
daki tüm renkler v e C h r o m a s c o p skalasının A 2 , A 4 v e C l
renkleri ile u y u m l u 140, 3 4 0 ve 120 renkleri a r a s ı n d a da
farklılık b u l u n d u ( p < 0 . 0 0 1 , p < 0 . 0 1 ) .
Vita L u m i n ve Bioform arasındaki AL değerleri -0,37
ile 2.32, Vita L u m i n ve C h r o m a s c o p arasındaki AL değer­
leri ise -1.15 ile 3.63 a r a s ı n d a değişirken, Vita L u m i n ve
Bioform arasındaki Aa değerleri -0.74 ile 0 . 5 1 , Vita Lu­
m i n ve C h r o m a s c o p arasındaki Aa değerleri ise 0.01 ile
0.86 arasındadır.
Vita L u m i n ve Bioform arasındaki Ab değerleri 0.67
ile 2.47, Vita L u m i n ve C h r o m a s c o p arasındaki Ab değer­
leri ise 0.59 ile 3.02 a r a s ı n d a değişirken, Vita L u m i n ve
Bioform arasındaki AE değerleri 2.24 ile 2.75, Vita L u m i n
ve C h r o m a s c o p arasındaki AE değerleri ise 0.65 ile 4.76
arasında d e ğ i ş i m gösterdi (Tablo V).
88
Tablo V. Biofomı ve Chromascop renk skalaları ile Vita Lumin .skalası
arasında elde edilen AL. Aa. Ab ve AE değerleri.
TARTIŞMA
Vita L u m i n skalası ile uyumlu renklere s a h i p olduğu
bildirilen Bioform ve C h r o m a s c o p skalalarının, bu skala
ile arasındaki renk farklılığını inceleyen ç a l ı ş m a m ı z d a ,
karşılaştırılan Bioform ile Vita renkleri a r a s ı n d a AE de­
ğerlerinin A D A tarafından kabul edilen 2.0 d e ğ e r i n d e n da­
ha y ü k s e k o l d u ğ u bulunmuştur. Bu s o n u ç u y u m l u olduğu
bildirilen renkler arasında gözle görülür bir renk farklılığı
o l d u ğ u n u göstermektedir. C h r o m a s c o p skalası incelendi­
ğ i n d e ise test edilen renklerden B 3 , C2 ve D3 renkleri ile
u y u m l u 3 1 0 , 4 3 0 ve 4 1 0 renklerinin AE değerleri 2 . 0 ' d e n
d ü ş ü k b u l u n m u ş t u r , bu sonuca göre bu r e n k l e r renk fark­
lılığının görsel olarak algılanabildiği seviyenin altındadır.
Yapılan ç a l ı ş m a l a r d a gözle algılanabilen r e n k farklı­
lıkları için farklı sınır değerleri b i l d i r i l m i ş t i r " 0 ' " 6 1 7 1 9 2 0 - 4 .
Ancak, ç a l ı ş m a m ı z d a skalalar arasındaki renk farklılıkları
i n c e l e n d i ğ i n d e n sınır AE değeri olarak A D A ' n ı n belirttiği
2.0 değeri kullanılmıştır.
O ' B r i e n ve arkadaşları 1 4 Bioform ve Vita L u m i n renk
skalalarını spektrofotometrik olarak i n c e l e m i ş l e r ve L*
değerlerinin 7 0 ' d e n fazla, a* değerlerinin -0.22 ile 0.61 ve
b * değerlerinin 1 6 v e y a d a h a b ü y ü k d e ğ e r l e r gösterdiğini
belirtmişlerdir. Ç a l ı ş m a m ı z d a da O ' B r i e n ve arkadaşları­
nın ç a l ı ş m a s ı n a b e n z e r L*, a * , b * değerleri elde edilmiştir.
L* p a r a m e t r e s i n d e k i değişiklikler rengin açıklık de­
ğerinde v e y a parlaklığındaki değişiklikleri belirtir. R e n g i n
d o y g u n l u ğ u doğal dişlerde nispeten d ü ş ü k o l d u ğ u n d a n L*
değerlerindeki değişikliklerin renk farklılıkları üzerinde
büyük etkisi vardır"'. Bu ç a l ı ş m a Vita L u m i n skalasının
test edilen renkleri arasında A2 renginin en açık renk ol­
d u ğ u n u ortaya k o y m u ş t u r ve bu sonuç diğer araştırmacıla-
GÜ Diş Hek Fak Derg
23 (2) : 85-90, 2006

rın s o n u ç l a r ı ile p a r a l e l l i k g ö s t e r m e k t e d i r 1 4 1 8 . Bioform
skalasının A4 rengi ile u y u m l u B-84 rengi d ı ş ı n d a k i test
edilen t ü m r e n k l e r i n i n v e C h r o m a s c o p skalasının B 3 r e n ­
gi ile u y u m l u 3 1 0 rengi d ı ş ı n d a k i test e d i l e n t ü m r e n k l e r i ­
nin Vita L u m i n s k a l a s ı n d a n d a h a açık r e n g e s a h i p o l d u ğ u
b u l u n m u ş t u r . C h r o m a s c o p renk s k a l a s ı n ı n C l ile u y u m l u
120 rengi ise en y ü k s e k L* d e ğ e r i n e sahiptir.
a * v e b * p a r a m e t r e l e r i n d e k i d e ğ i ş i k l i k l e r kırmızı/ye­
şil ve s a n / m a v i r e n k d ü z l e m l e r i n d e k i değişiklikleri gös­
t e r m e k t e d i r . Y ü k s e k b * d e ğ e r i n e s a h i p bir skala d a h a sarı
v e y ü k s e k a * d e ğ e r i n e s a h i p skala ise d a h a k ı r m ı z ı renkli
olacaktır 1 8 . B u ç a l ı ş m a d a , Vita L u m i n v e test e d i l e n d i ğ e r
renk skalaları a r a s ı n d a k i a * d e ğ e r l e r i n d e k i farklılıklar A L
d e ğ e r l e r i n e g ö r e n i s p e t e n d a h a d ü ş ü k t ü r . A a * d e ğ e r l e r i Bi­
o f o r m s k a l a s ı n d a -0.74 ile 0 . 5 1 , C h r o m a s c o p s k a l a s ı n d a
ise 0.01 ile 0.86 a r a s ı n d a değişmiştir. Ab* d e ğ e r l e r i ise Bi­
oform s k a l a s ı n d a 0.67 ile 2.47, C h r o m a s c o p s k a l a s ı n d a ise
0.59 ile 3.02 a r a s ı n d a değişmiştir.
Bu çalışmada Bioform ve Chromascop skalasındaki
A 4 , C l , C 2 v e D 3 r e n k l e r i ile u y u m l u r e n k l e r i n , Vita Lu­
m i n s k a l a s ı n a g ö r e d a h a sarı o l d u ğ u g ö r ü l m ü ş t ü r . B u n u n
s o n u c u n d a , k l i n i k t e r e n k s e ç i m i n d e Vita L u m i n r e n k ska­
lası y e r i n e B i o f o r m y a d a C h r o m a s c o p r e n k s k a l a l a r ı n ı n
k u l l a n ı l m a s ı r e s t o r a s y o n l a r ı n d a h a d ü ş ü k sarı r e n k d e ğ e r i ­
n e s a h i p o l m a s ı n a s e b e p olacaktır.
B u ç a l ı ş m a n ı n sınırları i ç e r i s i n d e a ş a ğ ı d a k i s o n u ç l a r a
ulaşılmıştır;
1) G e n e l o l a r a k Vita L u m i n skalası ile u y u m l u r e n k l e ­
r e s a h i p B i o f o r m v e C h r o m a s c o p s k a l a l a r ı n d a test e d i l e n
r e n k l e r a r a s ı n d a o r t a l a m a r e n k farklılığı r e n k s k a l a l a r ı n ı n
t o l e r a n s limiti o l a n 2 AE b i r i m i n d e n yüksektir.
2) Klinisyenler renk seçimi yaparken kullandıkları
restoratif m a t e r y a l e ait r e n k skalası h a r i c i n d e , bu s k a l a ile
u y u m l u r e n k l e r e s a h i p o l d u ğ u bildirilen b a ş k a m a r k a r e n k
skalalarının kullanımı sonucunda gözle görülebilir renk
farklığı o l u ş a b i l e c e ğ i k o n u s u n d a dikkatli olmalıdırlar.
KAYNAKLAR
1. Akaltan F, Keskin Y, Özkan Y. Kompozit rezinlerde görünür ışıkla
polimerizasyonun renk değişikliğine etkisi. A. Ü. Diş. Hek. Fak.
Derg 26:281-287, 1999.
2. Bergman B, Nilson H, Andersson M. A longitudinal clinical study
of Procera ceramic veneered titanium copings. Int J Prosthodont
12:135-139,1999.
3. Büyükyılmaz Ş, Ruyter 1E. Color stability of dentııre base poly-
mers. Int J Prosthodont 7:372-382,1994.
4. Canay Ş, Hersek N, Yüksel G. Sabit protezlerde kullanılan akrilik
rezinlerdeki renk değişikliğinin spektrofotometrik yöntemlerle in­
celenmesi. G.Ü. Dişhek. Fak. Derg. 12:37-40, 1995.
GÜ Diş Hek Fak Derg
23 (2) : 85-90, 2006
Renk Skalalarının Kolorimetrik İncelemesi
5. Douglas RD, Brevver JD. Variability of porcelain color reproducti-
on by commercial laboratories. J Prosthet Dent 90:339-346.2003.
6. Goldstein GR, Schmitt GW. Repratability of a specially designed
intraoral colorimeter. J Prosthet Dent 69:616-619,1993.
7. Gökay O, Yılmaz B, Akın S, Müjdeci A. Farklı bitirme teknikleri­
nin bir hibrit kompozit rezinin renk stabilitesi üzerine etkilerinin
değerlendirilmesi. A. Ü. Diş. Hek. Fak. Derg. 25:211-220. 1998.
8. Haselton DR, Diaz-Arnold AM, Hillis SL. Clinical assesment of
high strength ali ceramic crowns. J Prosthet Dent 83:396-401,2000.
9. Kesim B, Belli E. Estetik materyallerde çay, kahve ve kolanın renk
stabilitesine etkisi. S. Ü. Diş Hek. Fak. Derg. 4:90-94, 1994.
10. Kim HS. Um CM. Color differences between resin composites and
shade guides. Quintessence Int 27:559-567,1996.
11. Knispel G. Factors affecting the process of color matching restora-
tive materials to natural teeth. Quintessence Int 22:525-531,1991.
12. Milleding P, Haag P, Neroth B, Renz I. Two years of clinical expe-
riencevvith procera titanium crowns, Int J Prosthodont 11:224-
232,1998
13. O'Brien WJ, Boenke KM, Groh CL. Coverage errors of two shade
guides. Int J Prosthodont 4:45-50,1991.
14. O'Brien WJ, Groh CL, Boenke KM. A new, small color difference
equation for dental shades. J Dent Res 69:1762- 1764,1990.
15. Okuba SR, Kanawati A, Richards MW, Childress S. Evaluation of
visual and instrument shade matching. J Prosthet Dent 80:642-
648,1998.
16. Ragain JC, Johnston MW. Color acceptance of direct dental resto-
rative materials by human observers. Color Res Appl 25:278-
285,2000.
17. Ruyter IE, Nilner K, Moller B. Color stability of dental composite
resin materials for crown and bridge veneers. Dent Mater 3:246-
251,1987.
18. Schwabacher WB, Goodking RJ. Three dimensional color coordi-
nates of natural teeth compared with three shade guides. J Prost­
het Dent 64:425-431,1990.
19. Seghi RR, Hevvlett ER, Kim J. Visual an instrumental colorimetric
assesments of small color differences on translucent dental porce­
lain. J Dent Res 68:1760-1764,1989.
20. Seghi RR, Johnston WM. O'Brien WJ. Spectrophotometric analy-
sis of color differences between porcelain systems. J Prosthet Dent
56:35-40,1986.
21. Sjogren G, Lantto R, Tillberg A. Clinical evaluation of ali ceramic
crovvns (Dicor) in general practice. J Prosthet Dent 81:277-
284,1991.
22. Sproull RC. Color matching in dentistry. Part II - Pratical applica-
tions or organization of color. J Prosthet Dent 29:556-566,1973.
23. Swii't EJ, Hamel SA, Lund PS. Colorimetric evaluation of Vita sha­
de resin composites. Int J Prosthodont 7:356-361.1994.
24. Uchida H. Vaidyanathan J. Viswanadhan T, Vaidyanathan TK. Co­
lor stability of dental composites as a function of shade. J Prosthet
Dent 19:372-377,1998.
89
Saraç Y Ş, Saraç D, Yiizbaşıoğlu E

25. Van der Burgut TP. ten Bosch JJ. Borsboom PC. Kortsmit WJ. A Yazışma adresi
comparison of new and conventional methods for quantifıcation ol Dr. Y. Şinasi S A R A Ç
tooth color. J Prosthet Dent 63:155-162,1990.
O n d o k u z M a y ı s Üniversitesi
26. Wee AG, Monaghan P, Johnston WM. Variation in color between Diş H e k i m l i ğ i Fakültesi
matched shadc and fabricated shade of dental porcelain. J Prosthet
P r o t e t i k D i ş Tedavisi A n a b i l i m Dalı
Dent 87:657-666.2002.
55200, Kurupelit, S A M S U N
27. Wozniak WT. Proposed guidelines for the acceptancc program for
T e l : 0 3 6 2 3 1 2 19 19 - 36 88
dental shade guides. Chicago: American Dental Association: 1987.
F a x : 0 3 6 2 4 5 7 6 0 32
E-posta: s s a r a c @ o m u . e d u . t r

GÜ Diş Hek Fak Derg

90 23 (2) : 85-90, 2006