Parçalı Fonksiyonların Bileşkesi

Hazırlayan: Halit Çelik

Örnek 2:

3 1
,
1

Olduğuna göre (gof)(x) fonksiyonunu bulunuz.

Fonksiyonları için fog fonksiyonu
Çözüm:

3 1
1
Şeklinde ifade edilir. Bileşke fonksiyon yazılırken
öncelikle g(x) – a ifadesinin işaretinin ve g(x) in Olur. Tanımlamada da görüldüğü gibi f(x) – 1
tanımlanma şeklinin önemli olduğu görülmektedir. ifadesinin işareti bileşke fonksiyonun
Aşağıdaki örneklerde de görüldüğü gibi bu duruma tanımlanmasını sağlayacaktır.
özellikle dikkat edilmiştir. ğ 1 1
(fog)(x) fonksiyonu yazılırken bilindiği gibi f(x) dir. İşaret tablosu aşağıdadır.
fonksiyonunun tanım kümesi g(x) fonksiyonunun
değerleri ile belirlenir. Fog nin tanımanabilmesi X ‐1 1
için g(x) in değerinin olması gerekir. Bu nedenle
yazılmiıştır. 1 + 0 ‐ 0 +
Örnek 1: 1 için 1 0 ve
olduğundan olur.
3 2, 1 0
1 0
1 1 için 1 0 ve
olduğuna göre (fog)(x) fonksiyonunu bulalım.
olduğundan
Çözüm:
3 3
F(x) parçasız bir fonksiyon olduğuna göre bileşke
olur.
g(x) tanımlanmasına göre olacaktır.
1 için 1 0 ve
3 2
olduğundan
Şeklinde tanımlanır.

0 olduğunda 1 olduğundan
olur. Buna göre
3 1 2 olur.
1
X<0 olduğunda 1 olduğundan
3 1 1
3 1 2 olur. Buna göre 1
3 5 0 Olarak bulunur.
3 5 0

Olarak bulunur.
Örnek 3: 2 1 2
6 2 1
2 3 1 2 3 1
5 1
olarak bulunur.
1
1 1

Olduğuna göre (fog)(x) fonksiyonunu bulunuz. Örnek 4:

Çözüm: 3 1
3 2 1
F(x) fonksiyonunda x yerine g(x) yazılırsa
3 0
2 3 1 1 0
5 1
olduğuna göre (fog)(x) fonksiyonunu bulunuz.
Şeklinde olacaktır. Burada g(x) – 1 ifadesinin
Çözüm:
işaretini inceliyeyiz. G(x) iki farklı parça halinde
tanımlandığından işaret incelemesi de iki farklı g(x) f(x) fonksiyonunda x yerine g(x) yazılırsa
için olacaktır.
3 1
ç 1 1 3 2 1

1 ç 1 2 şeklinde tanımlanır. g(x) – 1 ifadesinin değeri

olur. Her iki durumla ilgili işaret inceleme tablosu 3 ç 1 4

aşağıdadır.
1 ç 1
x 2 1 1
şeklindedir. Her iki ifadenin işaret tablosu ve g(x)
x2 1   0  0 
in tanımlandığı aralıklar aşağıdaki tabloda
x  2  0    göterilmiştir.

Tabloyu yorumlayalım: x 2 0 2
x2  4  0   0 
1 ç olarak
tanımlandığından x<1 için tabloda kapatılmıştır. x2  1    
Benzer şekilde x<1 için 1 olarak
tanımlandığından 1 için kapatılmıştır.
Şimdi yukarıdaki tabloyu yorumlayalım
2 ç 1 0 ve 1
Tabloya dikkat edilirse;
olduğundan 2 1 3
2 1 olur. 0 ç 1 0 1
olduğundan 1 3 4
2 1 ç 1 0
olur.
1 olduğundan 1 5
6 olur. 0 2 ç 1 0 3
olduğundan
1 ç 1 0
olduğundan 2 3 olur. Buna göre
 3 3 2 3 11 olur. 2 ç 1 0 4
1olduğundan 1 2 4 1
2 ç 1 0 3 8 3 olur.
olduğundan 3 3 olur.
Buna göre
Buna göre :
2 1 2
4 0 4 5 2 2
3 11 0 2 8 3 2
2
olarak yazılır.
olur.

Örnek 6:
Örnek 5:
3 1
4 1 4 1 1 3
1 2 1 1 3
2 3 2 2 2
4 1 2 2 3 2

olduğuna göre (fog)(x) fonksiyonunu bulunuz. olduğuna göre (fog)(x) fonksiyonunu bulunuz.

Çözüm: Çözüm:

4 1 3 1
1 2 1 4 1 1 3
1 3
şeklinde tanımlanır. Bura g(x) + 1 ifadesinin değeri
şeklinde tanımlanır. Bu tanımlama için g(x) +1 ile
2 3 1 2 4
g(x) – 3 ifadelerinin işaretinin incelenmesi
4 1 1 4 gerekmektedir.

şeklindedir. Her iki ifadenin ve g(x) in tanımlı 2 1 3

oldukları bölgeler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
2 3 1 2 2 .

x 2 0 2 2 3 1
2x  4  0    2 3 3 2 6
4x   0  
dır.

2 ç 1 0 2 3
olduğundan 2 3 4
2 1 olur.

2 2 ç 1 0 2 3
olduğundan 1 2 2 3 4
5 olur.
Aşağıdaki tablo her dört durumunda işarenin
incelendiği tablodur.

x 1 1 2 3
3 x     0 
2x  2   0   
x 1  0    
2x  6     0 

Tabloda g(x) + 1 >0 ve g(x) in tanılanmadığı

bölümler kapatılmıştır. Buna göre;

1 ç 3 0 8 2
olduğundan 1 2 1
olur.

1 2 ç 1 0 3 0
ve 2 olduğundan
4 2 1 4 7 olur.

2 3 ç 1 0 3 0 ve
2 3 olduğundan

4 2 3 1 8 13 olur.

3 ç 3 0 2 3
olduğundan 1 2 3 2
4 olur.

Buna göre:

 x 1 x  1
4 x  7 1  x  2

( fog )( x)  
 8 x  13 2  x  3
2 x  4 3 x

olarak bulunur. Halit Çelik

Adıyaman Anadolu Lisesi