PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG KINH DOANH (PESTEL) CỦA TRUNG

NGUYÊN
1. Môi trường chính trị
Nhìn chung, hệ thống chính trị và pháp luật ổn định tại Việt Nam đã đưa ra nhiều
chính sách hỗ trợ và thúc đẩy ngành cà phê. Trong lĩnh vực sản xuất, nhiều chính sách
tái canh cà phê đã được áp dụng, như Quyết định số 273/QĐ-TT-CCN ngày 3/7/2013
về định mức kinh tế kỹ thuật trồng tái canh cà phê và gói tín dụng trị giá 12 nghìn tỷ
đồng của Ngân hàng Nhà nước để hỗ trợ cho 5 tỉnh Tây Nguyên. Quyết định số
2927/QĐ-BNN-TCCB ngày 11/12/2013 đã chỉ đạo việc thành lập ban chỉ đạo tái canh
cà phê, trong khi văn bản số 1685/VPCP-KTTH ngày 12/3/2015 của Văn phòng
Chính phủ hướng dẫn việc cho vay tái canh cà phê.
Ở lĩnh vực thương mại, Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ, bao gồm
gia hạn thời gian vay vốn tối đa lên 36 tháng cho hoạt động xuất khẩu cà phê, miễn
thuế VAT 5%, xây dựng hệ thống tiêu thụ cà phê tiên tiến, và miễn thuế thuê đất cho
dự án kho tạm trữ nông sản (Quyết định 57/2010/QĐ-TT).
Chính phủ Việt Nam đã tiến hành đổi mới thể chế để thúc đẩy phát triển bền
vững ngành cà phê. Trong thập kỷ gần đây, Ban điều phối ngành cà phê Việt Nam
(Quyết định 1729/QĐ-BNN-TCCB ngày 30/7/2013) và Chi hội người sản xuất cà phê
các tỉnh đã được thành lập để tư vấn và củng cố mô hình hợp tác xã cà phê Tây
Nguyên (Quyết định 1443/QĐ-BNN ngày 27/6/2014 và Quyết định 710/QĐ-BNN-
KTHT ngày 10/4/2014).
Ngoài ra, chính sách mở cửa và thúc đẩy hội nhập quốc tế đã tạo ra nhiều cơ hội
và thách thức đối với ngành cà phê Việt Nam. Mặc dù đã thu hút đầu tư và sự chú ý
quốc tế, nhưng cũng đồng thời đối mặt với sự cạnh tranh từ các đối thủ quốc tế, trong
đó có Cà phê Trung Nguyên.
2. Môi trường kinh tế
Hiện nay, Việt Nam đang duy trì một tốc độ tăng trưởng kinh tế đáng kể, tạo ra
nhiều điều kiện thuận lợi cho Trung Nguyên trong việc đầu tư và mở rộng hoạt động
sản xuất kinh doanh. Năm 2022, quy mô GDP của Việt Nam ước tính đạt 9,513 triệu
tỷ đồng, tăng hơn 10 lần so với năm 2000, đồng thời GDP bình quân đầu người năm
2022 dự kiến đạt 95,6 triệu đồng/người, cao hơn 393 USD so với năm 2021. Với sự
phát triển kinh tế này, nhiều người tiêu dùng sẽ có cơ hội tiếp cận với các sản phẩm
cao cấp của Trung Nguyên. Tuy nhiên, điều này cũng đi kèm với yêu cầu và đòi hỏi
cao hơn từ phía người tiêu dùng.
Dự kiến, lượng tiêu thụ cà phê bình quân đầu người sẽ tăng lên đến hơn
2,6kg/người vào năm 2024. Các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết
cho phép các sản phẩm cà phê chế biến của nước này được mở cửa với mức thuế
không quá 5%, đặc biệt là EVFTA cam kết miễn thuế cho tất cả các sản phẩm cà phê.
Điều này là một lợi thế lớn cho Tập đoàn Trung Nguyên và các doanh nghiệp cà phê
trong nước khi tham gia thị trường quốc tế.
Ở tháng 3 năm 2023, mức lạm phát ở Việt Nam chỉ đạt 3,4%, mức thấp so với
nhiều nền kinh tế khác trên thế giới như Mỹ và khu vực đồng Euro. Các nhà đầu tư
đánh giá rằng mức lạm phát ổn định và có dấu hiệu giảm xuống, và dự báo rằng trong
năm 2023, lạm phát của nền kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục giảm. Điều này làm tăng sự
hấp dẫn của Việt Nam là một thị trường an toàn và thuận lợi cho việc đầu tư, cũng như
là một môi trường thuận lợi cho Trung Nguyên trong việc thu mua nguyên liệu và phát
triển kinh doanh.
3. Môi trường xã hội
Trung Nguyên, có nguồn gốc tại Thành phố Buôn Ma Thuột - quê hương của cà
phê, đã từng buổi đầu đã thành công trong việc xây dựng một tương đồng văn hóa với
các nguồn cung cấp nguyên liệu cà phê. Điều này được thấy rõ qua việc kết hợp dấu
ấn hình ảnh đặc trưng của Việt Nam, tạo ra một liên kết đặc biệt giữa nguồn cung và
hình ảnh thương hiệu. Điều này làm nổi bật sự khác biệt của Trung Nguyên so với các
doanh nghiệp cà phê khác, xây dựng một mối quan hệ đặc biệt giữa nguồn cung và
hình ảnh thương hiệu, thu hút sự chú ý của người tiêu dùng trong nước.
Dân số Việt Nam đã đạt con số 100 triệu người vào năm 2023. Theo Tổng cục
Thống kê, số người thuộc độ tuổi lao động vào quý I năm 2023 là 52,2 triệu người,
tăng 88.7 nghìn người so với quý IV năm 2022 và tăng hơn 1 triệu người so với cùng
kỳ năm trước. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp,
giúp Trung Nguyên Legend dễ dàng tìm kiếm nguồn lao động.
Cà phê đã trở thành một phần quan trọng trong văn hóa tiêu dùng tại Việt Nam
từ khi được giới thiệu vào thế kỷ XIX. Đặc biệt, với tầng lớp trẻ và nhân viên văn
phòng, cà phê đã trở nên rất phổ biến. Mặc dù lượng cà phê tiêu thụ bình quân ở Việt
Nam là 2kg/người/năm, thấp hơn nhiều so với các nước khác như Mỹ
(4,2kg/người/năm), Brazil (5,8kg/người/năm), Phần Lan (12kg/người/năm), nhưng
Việt Nam được đánh giá là có tỉ trọng tiêu thụ nội địa tăng trưởng cao đối với cà phê.
Điều này đặt ra tiềm năng tăng trưởng lớn cho thị trường cà phê trong nước, làm cho
Việt Nam trở thành một quốc gia có tiềm năng phát triển đáng kể trong ngành cà phê.
4. Môi trường công nghệ
Trong thời đại Công nghệ 4.0 và với xu hướng mở cửa hội nhập quốc tế, Trung
Nguyên Legend đã đẩy mạnh sự đổi mới bằng cách tích hợp công nghệ tiên tiến vào
quy trình sản xuất cà phê. Siêu công nghệ NANO hiện đại của họ, với khả năng xay
nhuyễn cà phê ở kích thước siêu nhỏ và xử lý ở nhiệt độ âm, giữ nguyên hương vị tươi
ngon và đậm đà của cà phê rang xay. Hệ sản phẩm cà phê năng lượng mới của Trung
Nguyên còn sử dụng công nghệ sấy khô kem đặc có đường, nguyên liệu độc quyền
cho cà phê của họ.
 Đặc biệt, Trung Nguyên Legend đã thành công trong việc nghiên cứu và phát
triển "Tuyệt phẩm Cà phê Legend" thông qua phương pháp "lên men sinh học". Đây là
sản phẩm cà phê cao cấp được ấp ủ trong cơ thể chồn hương hoang dã. Sản phẩm này
không chỉ được sử dụng làm quà tặng cho các nguyên thủ quốc gia và nhà ngoại giao
trên khắp thế giới mà còn được chọn để phục vụ tại các hội nghị quốc tế như APEC,
WEF, ASEM, ODA. Điều này làm cho sự đầu tư vào công nghệ không chỉ mang lại
lợi ích kinh tế mà còn tạo ra giá trị chính trị cho Trung Nguyên Legend.
Hệ thống nhà máy sản xuất cà phê của Trung Nguyên được trang bị công nghệ
hiện đại và đạt tiêu chuẩn HACCP, đảm bảo sản phẩm an toàn và vệ sinh. Cà phê của
Trung Nguyên cũng đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của Cục Quản lý Thực phẩm và
Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), thành công xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Tập đoàn này
đã đầu tư nâng cao công nghệ kỹ thuật từ năm 2009, chọn lựa những công nghệ chế
biến cà phê hiện đại từ các nước hàng đầu như Đức và Đan Mạch, liên kết với các
chuyên gia hàng đầu thế giới để chọn ra những công nghệ tối ưu. Trung Nguyên
Legend sở hữu dây chuyền hấp sấy chân không cà phê xanh và dây chuyền rang – xay
– đóng gói khép kín từ Cộng hòa Liên bang Đức, nhằm nâng cao chất lượng và giá trị
cà phê Robusta. Tập đoàn Trung Nguyên còn là doanh nghiệp tiên phong đầu tiên ở
Việt Nam đầu tư sản xuất cà phê hòa tan bằng công nghệ sấy lạnh hiện đại. Với sự đầu
tư mạnh mẽ vào công nghệ như vậy, Trung Nguyên giữ vững vị thế hàng đầu trong
lĩnh vực cà phê tiện lợi ở Việt Nam và đồng thời mở rộng quy mô kinh doanh ra thị
trường quốc tế, khẳng định tầm vóc toàn cầu của mình.
5. Môi trường tự nhiên
Cà phê Việt Nam chủ yếu được trồng tại vùng Tây Nguyên, nơi có điều kiện
thuận lợi về khí hậu và đất đai. Vùng này được thiên nhiên ưu ái với đất đỏ bazan rộng
lớn, chiếm hơn 80% tổng diện tích, có đặc tính màu mỡ, tơi xốp, phù hợp cho trồng
cây công nghiệp, đặc biệt là cây cà phê. Khí hậu ở Tây Nguyên là nhiệt đới nóng ẩm,
độ ẩm cao nhưng lượng mưa không quá nhiều, giúp kiểm soát sự sinh sôi của sâu bọ.
Nhiệt độ chênh lệch lớn trong ngày ở vùng này, với nắng nóng ban ngày và lạnh se
lạnh ban đêm, tạo điều kiện thuận lợi cho cà phê phát triển với hương vị ngon hơn.
Tây Nguyên có khí hậu cận xích đạo, phân biệt rõ ràng giữa mùa mưa và mùa
khô. Điều này là điều kiện lý tưởng cho trồng, thu hoạch và bảo quản cà phê, đặc biệt
là loại cà phê Robusta (cà phê vối). Đắk Lắk, một tỉnh ở Tây Nguyên, được biết đến là
nơi nuôi trồng giống cà phê Robusta nhiều nhất cả nước và cũng là quê hương của
Tập đoàn Trung Nguyên.
Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đang gây ra những thách thức lớn không chỉ cho Việt
Nam mà còn cho toàn cầu. Vùng Tây Nguyên đang gặp vấn đề nghiêm trọng với mất
rừng tự nhiên, thay thế bằng rừng trồng và đất canh tác. Tăng dân số và di dân tự do
đang đặt áp lực lớn về dân số, việc làm, và đất sản xuất. Điều này dẫn đến tình trạng
phá rừng, lấn chiếm đất rừng để phục vụ mục đích sản xuất nông nghiệp. Thống kê
cho thấy trong giai đoạn từ năm 2005 đến năm 2020, diện tích rừng tự nhiên ở Tây
Nguyên giảm từ 2,83 triệu ha xuống 2,18 triệu ha, trong khi diện tích đất trồng cà phê
và cây công nghiệp khác tăng lên đáng kể. Ngoài ra, lượng khí thải CO2 từ các hoạt
động nông nghiệp cà phê ở Tây Nguyên cũng đóng góp đáng kể vào lượng khí thải tự
nhiên của vùng.
6. Môi trường pháp lý
Năm 2000, Chủ tịch Tập đoàn, Ông Đặng Lê Nguyên Vũ, đã phải chi một số tiền
lớn để mua lại thương hiệu của mình tại Hoa Kỳ. Trước đó, công ty Rice Field ở Mỹ
đã đăng ký bảo hộ thương hiệu cà phê Trung Nguyên tại Mỹ và Tổ chức Sở hữu Trí
tuệ Thế giới (WIPO). Vụ này đã tốn hàng trăm triệu USD của Tập đoàn và mất 2 năm
để giành lại quyền sở hữu thương hiệu Trung Nguyên. Từ đó, Trung Nguyên Legend
đã tiến hành đăng ký bảo vệ thương hiệu tại 60 quốc gia và vùng lãnh thổ. Hiện tại, tất
cả sản phẩm của Trung Nguyên đều được bảo hộ toàn diện về nhãn hiệu, quyền tác
giả, quyền sáng chế, kiểu dáng công nghiệp... tại Việt Nam. Tập đoàn cũng đã hoàn
thành mọi thủ tục bảo hộ liên quan đến sở hữu công nghiệp.
Hệ thống pháp luật Việt Nam có đầy đủ các quy định bảo vệ quyền lợi và thông
tin của người tiêu dùng. Các quy định về an toàn thực phẩm cũng được thiết lập một
cách nghiêm túc và chặt chẽ. Các doanh nghiệp, bao gồm Tập đoàn Trung Nguyên,
đều phải tuân theo những quy định này, bao gồm cả việc xử lý các sản phẩm kém chất
lượng. Ngoài ra, Luật pháp Việt Nam còn quy định rõ về an toàn lao động và vấn đề
xuất nhập khẩu hàng hóa. Chính phủ Việt Nam đang không ngừng hoàn thiện các khía
cạnh pháp lý để xây dựng và củng cố một môi trường kinh doanh ổn định, bền vững
và phát triển.