09 04-Üçgenler Dar Ufl Tekrar

4..
ÜNiTE
ÜÇGENLER
UGUR FEN LiSESi
9.SINIF
 Doğruda Açılar
 Üçgende Açılar
 Üçgende Kenar-Açı İlişkileri
 Üçgenlerde Eşlik ve Benzerlik
 Üçgenin Yardımcı Elemanları
 Açıortay
 Kenarortay
 Kenar Orta Dikme
 Yükseklik
 Dik Üçgen
 Öklid Bağıntıları
 Trigonometri
 Üçgende Alan
|A| MZK
DOĞRUDA AÇILAR
Bunu da Bilelim 2) Açının Büyüklüğü Derece İle İfade Edilir.
Kültür ve medeniyetimizde geometrinin tarihsel Şekildeki AOB açısının ölçüsü
A
gelişim sürecine katkı sağlamış pek çok bilim insanı 40° dir. Bu durum,
vardır. Harezmi "Cebri ve'I Mukabele" adlı eseriyle, m(AOB) = 40° şeklinde ifade
Ömer Hayyam "Cebir" adlı eseriyle analitik geomet- edilir. Çünkü m(AOB) ifadesi,
40°
riye katkılarda bulunmuştur. Yıllar sonra Avrupa'da AOB açısının ölçüsü anlamına
O B
Fransız matematikçi Descartes "La Geometri" adlı gelir.
eserinde analitik geometriye ait bilgiler vermiştir. Tri-
gonometriyi Avrupa'ya Sabit bin Kurra duyurmuştur. Açı Ölçü Birimleri
Sabit bin Kurra, Huneyn bin İshak'ın Öklid'in "Ele- Geometride en çok kullanılan açı ölçü birimi
mentler" adlı eserine yazdığı şerhi ilaveler yaparak
düzeltmiştir. Ayrıca Menelaus, Apolonyos, Pisagor, Şekildeki AB yayı, çemberin
Archimed, Öklid ve Theadosus'un eserlerini Arapça- 1
'ına eşitse AOB açı-
360
ya şerh ederek geometriye açılımlar sağlamıştır. Ebu'I A
O sının ölçüsü 1° (1 derece)
Vefa ise trigonometri çalışmalarının yanı sıra düzgün B
1° dir. Çünkü derece ölçü biri-
çok yüzlüler konusuyla uğraşmıştır.
mine göre, çemberin tama-
Cumhuriyet döneminde geometri öğreniminde keli- mı 360° kabul edilmiştir.
melerdeki aksaklıkları gören Mustafa Kemal Atatürk,
1936 - 1937 kış aylarında 44 sayfalık bir geometri ki- C
tabı yazmıştır. Kitap 1937 yılında Milli Eğitim Bakanlı- D
ğı tarafından yazar adı konmadan yayımlanmış, 1971
30°
yılında ise Türk Dil Kurumu tarafından ikinci baskısı
yapılmıştır. B 90°
O
15°
125°
1) Aynı Noktadan Başlayan İki Işın Bir Açı A
Oluşturur.
E
Başlangıç noktaları ortak olan iki ışının birleşim kü-
mesine açı ; açıyı oluşturan ışınların her birine Şekilde verilen açıların bir kısmının ölçülerini yazalım.
açının kenarları (veya kolları) ve bu iki ışının ortak
m(AOB) = 15°, m(AOE) = 125°, m(COD) = 30°
olan başlangıç noktasına açının köşesi denir.
m(BOC) = 90°, m(AOC) = 15° + 90° = 105°
Şekilde [OA ve [OB ışınları açı-
B m(BOD) = 90° + 30° = 120°
nın kolları, O noktası ise açı-
nın köşesidir. 3) Açıyı İki Eş Parçaya Ayıran Çizgi : Açıortay
C noktası AOB açısının iç böl-
Burada [OA ve [OB ışınlarının A gesinde ve m(AOC) = m(COB)
O A
oluşturduğu açı, AOB şeklin- ise, [OC ışınına AOB açısının
C
de gösterilir ve “AOB açısı” diye okunur. Açılar isim- açıortayı denir.
lendirilirken açının köşesi ve kenarları üzerindeki Açıortay, açıyı ortadan iki eş
O
noktalar kullanılır. Şekildeki açı AOB açısı, BOA açısı B parçaya ayırdığına göre, ölçü-
veya sadece O açısı şeklinde de isimlendirilebilir. leri eşit iki eş açı oluşur.
ÜÇGENLER 1 |A| MZK

Örnek 1 4) Açıları Ölçülerine Göre Gruplayalım.
1. Dar Açı
Şekilde [OC, AOB açısının açı- Ölçüsü 0° ile 90° arasında olan açılara dar açı denir.
A C ortayıdır.
A m(AOB) = α < 90° olduğun-
dan
AOB dar açıdır.
O B α B
O
m(AOC) = x + 35° ve m(COB) = 4x – 10° olduğuna gö-

re, m(AOB) kaç derecedir?
2. Dik Açı
Ölçüsü 90° olan açıya dik açı denir.
A m(AOB) = 90° veya

[OA ⊥ [OB biçiminde yazılır.
“⊥” sembolü, diklik sembo-
O B lüdür.
3. Geniş Açı
Ölçüsü 90° ile 180° arasında olan açılara geniş açı
denir.
A
m(AOB) = α
α
90° < α < 180° olduğun-
O B
dan AOB geniş açıdır.
Örnek 2
A
Şekilde 4. Doğru Açı
m(AOC) = 52° Ölçüsü 180° olan açıya doğru açı denir.
C α
m(COB) = 24°
52°
24° A O B
O B A, O, B noktaları doğrusal ise, α = 180° dir.
Yukarıdaki verilere göre, AOC ve AOB açılarının açıor-
tayları arasındaki açının ölçüsünü bulalım.

5. Tam Açı Aşağıda bazı açı ölçüleri ve bunların bütünlerinin öl-
çüleri verilmiştir.
Ölçüsü 360° olan açıya tam açı denir.
Açı Bütünleri
50°
360° 80°
140°
5) Ters Açı, Tümler Açı, Bütünler Açı x
1. Ters Açı
Örnek 3
İki doğrunun kesişmesiyle olu-
α şan ve birbirlerine göre ters ta- Tümler iki açıdan biri diğerinin 2 katından 15° eksiktir.
β β rafta bulunan açılara ters açılar Buna göre, bu açıların büyük olanı kaç derecedir?
α denir. Ters açıların ölçüleri
birbirine eşittir .
2. Tümler Açılar
Ölçülerinin toplamı 90° olan iki açıya tümler açılar
denir.
m(AOB) + m(BOC) = 90°
A B
olduğundan AOB ile BOC
tümler açılardır.
O C
Aşağıda bazı açı ölçüleri ve bu açıların tümlerinin öl-

çüleri verilmiştir.
Açı Tümleri Örnek 4
10° Hangi açının bütünlerinin ölçüsü tümlerinin ölçüsü-
30° nün 6 katına eşittir?
75°
x
3. Bütünler Açılar
Ölçülerinin toplamı 180° olan iki açıya bütünler açı-
lar denir.
m(AOC) + m(COB) = 180°
C
olduğundan
AOC ile COB bütünler
A O B açılardır.

Örnek 5 Sonuç 3 Sonuç 4
d1 d1
a x
Bir dar açının bütünlerinin ölçüsü tümlerinin ölçüsün-
den kaç derece fazladır? c
y
d2 b d2
d1 // d2 ise, d1 // d2 ise,
c = a + b dir. x + y = 180° dir.
(karşı durumla açılar.)
Sonuç 5 Sonuç 6
d1 d1
a a
6) Paralel İki Doğrunun Bir Kesenle Yaptığı b
b
Açılar k c c
d2
2 d
1 d2 e
d1
3 4 d1 // d2 ise,
a + b + c = 360° dir. d1 // d2 ise,
6 5
d2 a + c + e = b + d dir.
7
8 (zikzak kuralı)
Şekildeki k doğrusu birbirine paralel olan d1 ve d2

doğrularını keserek 8 tane açı oluşturuyor.
Örnek 6
Bu açılardan numarası tek sayı olanlar birbirine, nu-
A B
marası çift sayı olanlar da birbirine eşittir. AB // CD
x
m(BCD) = 64°
1 = 5, 2 = 6, 3 = 7, 4 = 8 (yöndeş açılar eşittir.)
3 = 5, 4 = 6 (İç ters açılar eşittir.) 64°
C D
1 = 7, 2 = 8 (dış ters açılar eşittir.)
1 = 3, 2 = 4, 5 = 7, 6 = 8 (ters açılar eşittir.) Yukarıdaki verilere göre, m(ABC) = x’in kaç derece
4 nolu açı ile 5 nolu açıya karşı durumlu açılar denir. olduğunu bulalım.
Karşı durumlu açıların toplamı 180° dir. Aynı şekilde
3 ve 6 nolu açıların toplamı da 180° dir.
Aşağıda, soru çözümlerinde kullanmanız için bazı
pratik sonuçlar verilmiştir. Dikkatlice inceleyiniz.
Sonuç 1 Sonuç 2
d1
α α
d1
θ d2 θ d2
d1 // d2 ise, d1 // d2 ise,
α = θ dır. α = θ dır. (Z kuralı)

Örnek 7
A B AB // CD
x
m(AED) = 124°
124°
C E D
Yukarıdaki verilere göre, m(BAE) = x’in kaç derece

olduğunu bulalım.
Örnek 9
Şekilde
A C B
x AB // [DE]
m(DCE) = x
y z m(CDE) = y
D E
Örnek 8 m(CED) = z
olduğuna göre, x + y + z toplamının kaç derece oldu-
A B Şekilde ğunu bulalım.
x
[BA // [EF // [CD
F m(BCE) = m(ECD)
E
140° m(CEF) = 140°
C
D
Yukarıdaki verilere göre, m(ABC) = x’in kaç derece

olduğunu bulalım.

Anahtar Bilgi Örnek 11
Yukarıdaki sorunun çözümü, bize bir üçgenin iç açıla-
rının ölçüleri toplamının 180° olduğunu ispatlamak- B A [BA // [DE
tadır. m(BFD) = 48°
m(BCD) = x
Örnek 10 x C 48° F
A B Şekilde D
20° E
[BA // [DE
C Yukarıdaki şekilde, [BF] ABC açısının; [DF] CDE açısının
[BC] ⊥ [CD]
açıortayı olduğuna göre, x’in kaç derece olduğunu
m(ABC) = 20° bulalım.
x
E D
Yukarıdaki verilere göre, m(CDE) = x’in kaç derece

olduğunu bulalım.
Örnek 12
C Şekilde
[BA // [DE
°
m(BCD) = 15°
15
A x
B m(CDE) = 75°
75°
D
E
Yukarıdaki verilere göre, m(ABC) = x'in kaç derece
olduğunu bulalım.

Örnek 14
A [EF // [CD
B m(BEF) = 125°
3x
m(BCD) = x + 25°
125°
m(ABE) = 3x
E F
x + 25°
C D
Yukarıdaki verilere göre, x’in kaç derece olduğunu

bulalım.
Örnek 13
B
Şekilde
A
135° [AB // [DE
F D, C, F doğrusal
70°
C m(BAC) = 135°
m(ACF) = 70°
x
D
E
Yukarıdaki verilere göre, m(CDE) = x’in kaç derece
olduğunu bulalım.
Anahtar Bilgi
Paralel doğrularla ilgili açı sorularını çözerken, gerek-
tiğinde paralel doğruları uzatmayı unutmayınız.

Örnek 15 Örnek 16
B A Şekilde A B AB // CF
110° x
[BA // FE [DE] // [AC]
C x m(CBA) = 110° m(CAE) = 2. m(BAE)

E
m(CDE) = 140° m(EDF) = 60°
140°
D m(DEF) = 20° 60°
20° C D
E F
F
Yukarıdaki verilere göre, m(BCD) = x kaç derecedir? Yukarıdaki verilere göre, m(BAE) = x kaç derecedir?

Alıştırmalar - 1
1. A B [BA // [DE 4. A B F AB // CD
105° m(ABC) = 105° x [BC] ve [CE]
m(BCD) = 110° açıortay

110° C 96°
E m(BEC) = 96°
x
C D
E D
Yukarıdaki verilere göre, m(EBF) = x kaç derece-

Yukarıdaki verilere göre, m(EDC) = x kaç derecedir?
dir?
Cevap: 145
Cevap: 68
2. A B [BA // [DC // [FE A B

5. E AB // CD
50° [FD] açıortay
[EF // [GK
m(ABF) = 50° F 75°
C D K m(EHK) = 75°
a H
a
E F
C G D
Yukarıdaki verilere göre, m(CDF) = x kaç derece- Yukarıdaki verilere göre, m(KGD) = a kaç derece-
dir? dir?
Cevap:115 Cevap: 30
3. D [BA // [EF A B
6. E AB // CD
50° m(ABC) = 120° m(EGD) = 110°
x
A B m(BCD) = 40° 110° G [EF ve [DK]
E F K
120° m(CDE) = 50° F a açıortay
40°
C D
C
Yukarıdaki verilere göre, m(DEF) = x kaç derece- Yukarıdaki verilere göre, m(FKD) = a kaç derece-
dir? dir?
Cevap: 130 Cevap: 55

ÜÇGENDE AÇILAR
Üçgende Açılar 3. Kenar orta dikme
A x A
KL doğrusu, ABC üçgeni-
a K nin BC kenarına ait ke-
nar orta dikmedir.
[KL] ⊥ [BC], |BL| = |LC|
y
b c C B L C
B z
4. Yükseklik
• Doğrusal olmayan üç noktayı birleştiren doğ-
A A
ru parçalarının birleşim kümesine üçgen
denir.
• Şekildeki ABC üçgeninde [AB], [AC] ve [BC] doğ-

ru parçalarına üçgenin kenarları denir.
B H C B C H
• a, b ve c açılarına üçgenin ,
x, y ve z açılarına ise üçgenin
[AH], şekildeki ABC üçgenlerinde BC kenarına ait
denir.
yüksekliktir, [AH] ⊥ BC dir.
• A açısının ölçüsü m( A) ile gösterilir. Açılarına Göre Üçgen Çeşitleri
Üçgenin kenarları ile üçgenin açıları üçgenin temel 1. Dar Açılı Üçgen
elemanlarıdır. A İç açılarının her biri 90° den
Üçgenin Yardımcı Elemanları α küçük olan üçgene dar açı-
1. Açıortay lı üçgen denir.
A α < 90°, β < 90°, θ < 90°

[AN], ABC üçgeninin
β θ
αα BAC açısına ait iç açıorta- B C
yıdır, BAC açısını iki eş
2. Dik Üçgen
parçaya böler.
B N C Açılarından biri 90° olan üçgene dik üçgen denir.
S A
K m(BAC) = 90°
θ [KN], KLM üçgeninde dış dik dik
θ açıortaydır, MKS açısını kenar kenar olduğundan,
iki eş parçaya böler. şekildeki ABC üçgeni
L M N B C dik üçgendir.
hipotenüs
2. Kenarortay 3. Geniş Açılı Üçgen

A A Açılarından birinin
[AD], BC kenarına ait ke-
ölçüsü 90° den büyük
narortaydır.
olan üçgene geniş
|BD| = |DC| α açılı üçgen denir.
B C
B D C m(BCA) = α > 90°

Kenarlarına Göre Üçgen Çeşitleri Örnek 1
1. Çeşitkenar Üçgen
A ABC bir üçgen
A Kenar uzunlukları farklı olan
2x m(BAC) = 2x
üçgenlere çeşitkenar üçgen
c b denir. Çeşitkenar üçgenlerin m(ACB) = x
hem kenar uzunlukları hem 78° x m(ABC) = 78°
de iç açılarının ölçüleri birbi- B C
B a C rinden farklıdır. Yukarıdaki verilere göre, x'in kaç derece olduğunu
bulalım.
2. İkizkenar Üçgen
A Kenarlarından ikisinin uzun-
luğu birbirine eşit olan üçge-
ne ikizkenar üçgen denir. İkiz-
kenar üçgende eşit kenarların
Örnek 2
karşılarındaki açıların ölçüleri
B C de eşittir. A ABC bir dik üçgen
Şekildeki üçgende |AB| = |AC| olduğundan [BA] ⊥ [AC]
m(B) = m(C) dir. m(ACB) = 64°
x 64°
B C m(ABC) = x
3. Eşkenar Üçgen Yukarıdaki verilere göre, x'in kaç derece olduğunu
A Üç kenarı da eşit uzunlukta bulalım.
olan üçgene eşkenar üçgen
60°
denir. Eşkenar üçgenlerin tüm
iç açıları 60 ar derecedir.
60° 60°
B C
Üçgende Açıların Özellikleri:

1) Üçgenin iç açılar toplamı 180° dir .
A 2) Bir üçgende iki iç açının toplamı, bu açılara kom-

şu olmayan dış açıya eşittir.
x
D
x+y A
y z m(B) = x, m(C) = y ise,
B C
m(DAB) = x + y dir.
x + y + z = 180° dir. x y
B C

Örnek 3 3) Üçgenin dış açıları toplamı .
A ABC bir üçgen x + y + z = 360°

A x Her köşede bulunan iç açı
m(BAC) = 30°
°
a ile dış açı birbirinin bütün-
30
m(ACD) = 70° leridir, yani toplamları 180°

x 70° dir.
y
B C D b c C x + a = y + b = z + c = 180°
B z
Yukarıdaki verilere göre, m(ABC) = x'in kaç derece
olduğunu bulalım.
Örnek 5
D Şekilde
A m(DAE) = x + 20°
x + 20°
m(EBF) = x + 35°
Örnek 4 m(FCD) = 125°

125°
B
x + 35° C F
A Şekilde E
BA ⊥ AC Yukarıdaki verilere göre, BAC açısının ölçüsünün kaç

m(BDC) = 150° derece olduğunu bulalım.
D
x 25° m(ACD) = 25°
150°
B C
Yukarıdaki verilere göre, m(DBA) = x kaç derecedir?

İkizkenar Üçgenin Açı Özellikleri Örnek 7
İki kenarı eşit olan üçgene ikizkenar üçgen denir.
A ABC bir üçgen
Özellikleri: |AB| = |AD| = |DC|
x
1) İkizkenar üçgenin eş kenarları karşısındaki açıla- m(ACB) = 35°
rın ölçüleri de eştir.
35°
A
B D C
Yukarıdaki verilere göre, m(BAD) = x'in kaç derece

|AB| = |AC| ise, olduğunu bulalım.
m(B) = m(C) = x
x x
B C
D
|DE| = |DF| ise,
y y m(E) = m(F) = y
E F
Örnek 6
A ABC ikizkenar
90°
dik üçgen Örnek 8
[BA] ⊥ [AC]
a a x A ABC bir üçgen
|AB| = |AC|
B C D |AB| = |AD| = |DC|
m(ACD) = x
m(BAC) = 84°
Yukarıdaki verilere göre, x'in kaç derece olduğunu
x
bulalım.
B D C
Yukarıdaki verilere göre, m(ACB) = x'in kaç derece

olduğunu bulalım.

Örnek 9 2) A
A ABC bir ikizkenar

x üçgen
|AB| = |AC| = |BD|
30° B D C
B C m(ABC) = 30°
D
İkizkenar üçgende tepe açısına ait açıortay hem ke-
narortay hem de yüksekliktir.
Yukarıdaki verilere göre, m(DAC) = x'in kaç derece
olduğunu bulalım.
Örnek 11
A ABC üçgeninde
80° m(CBE) = m(EBA)
E
m(BAC) = 80°
[BE] ⊥ [AC]
x
B C D |AE| = |CD|
olduğuna göre, m(EDC) = x kaç derecedir?
Örnek 10
A
ABC bir ikizkenar
üçgen
33
°
|AB| = |AC| = |BD|

x
B D C m(DAC) = 33°
Yukarıdaki verilere göre, m(ABD) = x'in kaç derece

olduğunu bulalım. Eşkenar Üçgenin Açı Özellikleri
A Üç kenarının uzunlukları
birbirine eşit olan üçgene
eşkenar üçgen denir.
ABC üçgeninde
B C |AB| = |AC| = |BC| dir.

Özellikleri Örnek 13
1) Eşkenar üçgenin tüm kenar uzunlukları eşit oldu- A ABC eşkenar üçgeninde
ğundan tüm iç açılarının ölçüleri de eşit ve altmı-
|BE| = |EC|, m(ABD) = 15°
şar derecedir.
D
Şekildeki ABC üçgeni eşkenar üçgen olduğundan
°
A 15
m(A ) = m( B) = m(C ) = 60° dir.
60° B E C
olduğuna göre, m(BDE) nin kaç derece olduğunu

bulalım.
60° 60°
B C
Örnek 12
A ABC bir eşkenar üçgen
Örnek 14
D m(ABD) = 12°
x A ABC bir üçgen
100°
°
m(BAC) = 100°
12
D
a m(ACB) = 20°
B C 20°
B E C m(BED) = a
Yukarıdaki verilere göre, m(BDC) = x'in kaç derece
Yukarıdaki şekilde IABI = IBEI = IEDI olduğuna göre, a
olduğunu bulalım.
kaç derecedir?
2) A
30°
30°
60° 60°
B C
H
Bir eşkenar üçgende bir açının açıortayı, karşı kenara
ait hem kenarortay hem de yüksekliktir.

Alıştırmalar - 1
2
1. A ABC bir üçgen 5. D ABC bir üçgen
m(BAC) = x A C, B, E ve B, A, D
x
doğrusal
m(ABC) = x + 15°
m(DAC) = 64°
m(ACB) = x – 6°
IABI = IACI
E B C
B C
Yukarıdaki verilere göre, m(ABE) = x kaç derece-
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? dir?
Cevap: 57
2. ABC bir üçgen Cevap: 148

D
C, A, D ve
A
C, B, E doğrusal
m(DAB) = 130° 6.
m(ABE) = 120° A
E B C
Yukarıdaki verilere göre, m(ACB) = x kaç derece-

dir?
B C
Cevap: 70
Şekildeki ABC üçgeninde verilen açı ölçülerine
göre m(BAC) değerini bulunuz.
3. A ABC üçgeninde
m(BAC) = x
m(ABD) = x + 20°
Cevap: 100
m(ACD) = 72°
B C D
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? 7. A
Cevap: 26
D
80°
4. A ABC ve DCE
birer üçgen 50°
B E C
|AB| = |AC|
D
|DC| = |DE| Şekildeki ABC üçgeninde verilen açı ölçülerine
x göre, m(BAC) değerini bulunuz.
m(BAC) = 36°
B C E
m(CDE) = 100°
Yukarıdaki verilere göre, m(ACD) = x kaç derece-
dir?
Cevap: 68 Cevap: 100

8. A ABC ikizkenar üçgen
x |AB| = |AC| 11. A ABC bir üçgen
m(ABC) = 48° |AD| = |BD|

D |DC| = |BC|
48° m(ACB) = 40°
B C
x 40°
E B C
Yukarıdaki verilere göre, m(BAC) = x kaç derece-
dir? Yukarıdaki verilere göre, m(ABE) = x kaç derece-
dir?
Cevap: 84
Cevap: 75
9. A ABC ikizkenar
üçgen
70° A
E [ED] ⊥ [BD] 12.
x 20°
x |AB| = |AC|
60°
m(BAC) = 70° 30°
B D E C
B C D m(ACE) = 60°
ABC bir üçgen, |AD| = |BD|, |AE| = |EC|
Yukarıdaki verilere göre, m(CED) = x kaç derece- m(ABC) = 30°, m(EAC) = 20°
dir? Yukarıdaki verilere göre, m(DAE) = x kaç derece-
dir?
Cevap: 25 Cevap: 80
10. E ABC bir üçgen 13. A ABC bir üçgen

A x |AC| = |DC| [AD] açıortay
m(ABC) = 45° |BD| = |DC|
°
25
m(BAD) = 25° [DE] ⊥ [AC]

45° E
B D C m(EDC) = 20°
20°
Yukarıdaki verilere göre, m(EAC) = x kaç derece- B D C
dir? Yukarıdaki verilere göre, m(BAC) kaç derecedir?
Cevap: 85 Cevap: 40

ÜÇGENDE KENAR-AÇI İLİŞKİLERİ
Üçgenlerin kenar uzunlukları ile açıları arasında Örnek 2

doğru orantılı bir ilişki olmasa da kenar uzunlukları
büyüdükçe karşılarındaki açıların ölçüleri de büyür.
A
Buna göre, şunu söyleyebiliriz:
80°
Bir üçgende büyük açının karşısında büyük kenar c b
bulunur.
A 48°
B a C
ABC üçgeninde a, b, c kenar uzunluklarını sıralayalım.
c b
B a C
ABC üçgeninde,
m( A) > m( B
 ) > m( C
 ) ise, a > b > c dir.
Yani büyük açının karşısında büyük kenar, küçük açı-
nın karşısında küçük kenar olur. Aynı kuralı tersten
de söyleyebiliriz. Büyük kenarın karşısında büyük
açı , küçük kenarın karşısında küçük açı
Örnek 3
bulunur.
A e D
Örnek 1 55°
50°
c
A ABC üçgeninde b
d
|AB| = 10 cm 70°
B 65°
10 12
|AC| = 12 cm a
C
|BC| = 15 cm Yukarıda verilenlere göre, şekildeki en uzun kenarı
B 15 C bulalım.
olduğuna göre, m(A), m(B) ve m(C) değerlerini sıra-

layalım.

Örnek 4 Örnek 5
A ABC bir üçgen A ABC bir üçgen

a m(ACB) = 36° |AB| = 2 cm
2
IBCI > IACI 5 |AC| = 5 cm
m(BAC) = a B
36° |BC| = x cm
B C
x
Yukarıdaki verilere göre, a'nın en küçük tam sayı de-
C
ğeri kaç derecedir?
Yukarıdaki verilere göre, x'in alabileceği kaç farklı
tam sayı değeri olduğunu bulalım.
Örnek 6
A ABCD bir dörtgen

|AB| = 4 cm
Üçgen Eşitsizliği 4 6
|BC| = 8 cm
A
B D |AD| = 6 cm
x
|CD| = 5 cm
c b
8 5 |BD| = x cm
C
B a C
Yukarıdaki verilere göre, x'in alabileceği en küçük
Bir üçgende herhangi bir kenarın uzunluğu, diğer iki tam sayı değeri ile en büyük tam sayı değerinin top-
lamını bulalım.
kenarın uzunlukları toplamından küçük ,
uzunlukları farkının mutlak değerinden bü-
yüktür . Bu kurala üçgen eşitsizliği denir. Üç-
gen eşitsizliği üçgenin çizilebilmesinin temel şartıdır.
|b – c| < a < b + c
|a – c| < b < a + c
|a – b| < c < a + b

Örnek 7 Kural:
Bir ABC üçgeninde
A ABC üçgeninde
m(A) = 90° ise m(A) < 90° ise
|AB| = 8 cm
A A
|BC| = 5 cm
8 x m(B) > m(A) c b c b
B a C B a C
B 5 C 2
a =b +c 2 2 2
a <b +c 2 2
|AC| = x uzunluğunun alabileceği kaç farklı tam sayı

m(A) > 90° ise
değeri vardır?
A
c b
C
B a
a2 > b2 + c2
Örnek 9
A ABC bir üçgen
Örnek 8 m(ABC) > 90°
x
9 |AB| = 9 cm
A ABC üçgeninde
|BC| = 12 cm
|AB| = 14 cm, |AC| = 4x cm B 12 C
14 4x |BC| = 3x cm Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x'in alabileceği kaç

farklı tam sayı değeri vardır?
B 3x C
olduğuna göre, ABC üçgeninin çevresinin en büyük ve

en küçük tam sayı değerini bulalım.

Örnek 10 Kural:
A
A ABC bir üçgen

[BD] ve [CD] açıortay x
c b
|BD| = 6 br D
D y
6 |BC| = 10 br z
x
B a C
B 10 C
Yukarıdaki verilere göre, IDCI = x'in alabileceği kaç Bir üçgenin içinde alınan herhangi bir noktanın kö-
farklı tam sayı değeri vardır? şelere olan uzaklıkları toplamı üçgenin çevresinden
küçük, çevrenin yarısından büyüktür.
a+b+c
<x+y+z<a+b+c
2
a, b ve c uzunlukları ayrı ayrı verilmişse,
a+b+c
< x + y + z < (en büyük iki kenarın toplamı)
2
Örnek 11
A ABC üçgeninde
|AB| = 6 cm
x |AC| = 8 cm
6 8
D |BC| = 10 cm
y z
B 10 C
olduğuna göre, x + y + z toplamının değer aralığını

bulalım.

Alıştırmalar - 1
3
1. Aşağıdaki şekillerde verilen açı ölçülerine göre 3. Aşağıda verilen üçgenlerde x'in alabileceği de-
harflendirilen kenar uzunluklarını sıralayınız. ğerler kümesini bulunuz.
a. b. K a L a. b.
A A A
b
80°
c b 3 7 x 2x
c
M
60°
B x C B 10 C
B a C
N 10
c<b<a a<b<c 4 < x < 10 < x < 10
3
c. A 3 B d.
A
m(B) > m(A)
c. A d. A
x 8 4 7
5
a 50°
c
15
°
D
10
b B x C B x C
e d
65° 60° 70° 30° 3<x<8 3<x<7
B D f E C B C
f<e=d a<b<c
4. Aşağıdaki üçgenlerde x'in alabileceği en küçük ve

en büyük tam sayı değerlerini bulunuz.
a. A b.
A
2. Aşağıdaki şekillerde verilen açı ölçülerine göre en 16 12

D D
uzun kenarı belirleyiniz. 12
5
a. K B x C B x C
b
50° 5 ve 19 14 ve 16
L
a
c Cevap: a
d 40°
80° 30°
N e M A A
c. d.
x 10
x
D
b. A a D x 12
100°
b Cevap: d B C 4 D B 15 C
e c
30
° 7 ve 9 4 ve 8
60° 50°
B d C

ÜÇGENLERİN EŞLİĞİ
İki üçgen arasında yapılan eşlemede karşılıklı kenar- Örnek 1
lar ve açılar eşitse bu üçgenlere eş üçgenler
denir. Üçgenlerin eşliği ≅ sembolü ile A D
gösterilir.
A K m+3 2n 8 9
B 2k + 1 C E 12 F
B C L M Yukarıdaki şekilde ABC ≅ EDF olduğuna göre, m + n +

k toplamının kaç birim olduğunu bulalım.
Yukarıdaki ABC ve KLM üçgenleri için
 ) ≅ m( K
m( A  ) |BC| ≅ |LM|
m(B) ≅ m( L) |AC| ≅ |KM|
m(C) ≅ m( M) |AB| ≅ |KL|
eşitlikleri sağlanıyorsa ABC ≅ KLM dir.
Üçgenlerde Eşlik Teoremleri

2. Açı - Kenar - Açı (A.K.A) Eşlik Kuralı
1. Kenar - Kenar - Kenar (K.K.K) Eşlik Kuralı
Üçgenlerin birer kenarları ve bu kenarların uçların-
İki üçgenin karşılıklı olarak bütün kenar uzunlukları daki açıların ölçüleri eşit olan üçgenler eştir.
birbirine eşitse bu üçgenler eştir. Dolayısıyla bu üç-
A
genlerin açıları da eştir.
A K
40° 20°
B 10 cm C
2 5 5 2
K
B 6 C L 6 M
20° 40°
Şekildeki ABC ve KML üçgenleri kenar uzunlukları L 10 cm M
eşit olduğundan eştir.
Bu üçgenlerin eşliği ABC ≅ KML şeklinde gösterilir.  ) = m(M)
Şekilde, m(B  = 40°, m(C) = m( L ) = 20°
Dolayısıyla bu üçgenlerin açıları da eştir. |BC| = |ML| = 10 cm olduğundan (A.K.A) eşlik teore-
m(A) = m(K), m(B) = m(M), m(C) = m(L) mine göre,
ABC ≅ KML dir.
 ) = m( K
Dolayısıyla m( A  ), |AB| = |KM| ve |AC| = |KL| dir.

Örnek 2 Örnek 3
E B, C, D doğrusal nokta- A ABC eşkenar üçgen

lar [AE] ∩ [DC] = {F}
A D
8 [AB] ⊥ [BC]
F
4
[ED] ⊥ [BD] x
B C D [AC] ⊥ [CE]
|AC| = |CE|
B E C
|AB| = 4 cm ve |ED| = 8 cm olduğuna göre, |BD|'nin kaç
|AD| = |BE| olduğuna göre, m(EFC) = x'in kaç derece
cm olduğunu bulalım.
olduğunu bulalım.
3. Kenar - Açı - Kenar (K.A.K) Eşlik Kuralı

İkişer kenar uzunlukları ve bu kenarların arasındaki Üçgenin Yardımcı Elemanları Arasındaki
açıların ölçüleri eşit olan üçgenler eştir. İlişki
A K 1) İki eş üçgenin karşılıklı açıortay uzunlukları eşit-

tir.
35° 35°
10 10 2) İki eş üçgenin karşılıklı yükseklikleri eşittir.
7 7 3) İki eş üçgenin karşılıklı kenarortay uzunlukları
eşittir.
B C L M
A K
Şekilde, |AB| = |KM| = 10 cm

|AC| = |KL| = 7 cm
 ) = m( K
m( A  ) = 35°
olduğundan (K.A.K) eşlik kuralına göre, B H D C L T N M
ABC ≅ KML dir. ABC ≅ KML ise IAHI = IKNI'dir.

Dolayısıyla |BC| = |LM| , m(B) = m(M) ve m(C) = m(L) dir. IBDI = IDCI ve ILTI = ITMI ise IADI = IKTI dir.

Alıştırmalar - 4
1
1. ABC ≅ KLM olduğuna göre, aşağıdaki boşlukları 4. B x C
doldurunuz. 3 E
a. |AB| ≅ |KL|
7 9 9
b. |AC| ≅ |KM|
D
c. m(B) ≅ m(L) 12
A
m(M) Şekilde verilenlere göre, |BC| = x kaç birimdir?

d. m(C) ≅
Cevap: 7
5. Aşağıdaki üçgenlerde karşılıklı elemanları belirte-

rek iki üçgen arasındaki eşliği şekillerin altındaki
boşluğa yazınız.
2. a. A D
A K 3x – 25°
2y + 40°
M B C E F
2x
–2 °
B 0° – 10 ACB ≅ DEF
3y
C b. K D
L
KML ≅ ABC olduğuna göre, x + y toplamı kaç de-

recedir?
L M E F
KLM ∼ DFE
Cevap: 55
3. Köşeleri A, B, C ve D, E, F olan iki üçgende A köşesi 6. A m(ABC) = m(EFD)

D ile, B köşesi E ile, C köşesi F ile eşlenmiştir.
6
|BD| = |CF|
Buna göre, aşağıdaki üçgenlerin eşlerini yazınız.
[AC] // [ED]
a. BAC ≅ EDF C
B D
F |AB| = 6 cm
b. ACB ≅ DFE
c. CAB ≅ FDE
E
d. DEF ≅ ABC Buna göre, |EF| kaç cm'dir?
e. EFD ≅ BCA
f. FED ≅ CBA Cevap: 6

ÜÇGENLERİN BENZERLİĞİ
Benzerlik Kavramı Temel Orantı Teoremi
Bir şeklin fotokopi makina- Bir üçgenin bir kenarına paralel olan ve di-
sıyla büyütülmüş ya da kü- ğer iki kenarını kesen bir doğru, kes-
çültülmüş haline şeklin ben- tiği kenarları orantılı olarak
zeri diyebiliriz. Buna göre, ayırır.
görünüşleri birbirinin aynısı [DE] // [BC] ise,
A
fakat büyüklükleri orantılı
olan şekillere benzer şekil- |AD| |AE|
1. =
ler denir. |DB| |EC|
D E |AD| |AE|
2. =
|AB| |AC|
|DB| |EC|
B C 3. =
Herhangi iki eşkenar Herhangi iki |AB| |AC|
üçgen birbirinin kare birbirinin orantıları yazılabilir.
benzeridir. benzeridir.
Bu teoremin karşıtı da doğrudur, yani
|AD| |AE|
= ise, [DE] // [BC] dir.
|DB| |EC|
Herhangi iki düzgün Herhangi iki

beşgen birbirinin çember birbirinin
Örnek 2
benzeridir. benzeridir.
A ABC bir üçgen

Örnek 1 6 4 [DE] // [BC]
D E |AD| = 6 cm
D C N M
|DB| = 9 cm
x
9
|AE| = 4 cm
B C
A B K L
Yukarıdaki verilere göre, |EC| = x'in kaç cm olduğunu
Çevre uzunlukları eşit olan ABCD eşkenar dörtgeni bulalım.
ile KLMN karesi benzer midir?

Örnek 3 Thales Teoremi
Birbirine paralel olan üç veya daha fazla doğru iki
A ABC ve ADC
kesen üzerinde karşılıklı olarak orantılı parçalara ay-
birer üçgen
2 rılırlar.
F [EF] // [BC]
E k 
D [FK] // [AD]
4 x A B
K |AE| = 2 cm d1
6 |EB| = 4 cm C D
B d2
C |CK| = 6 cm
Yukarıdaki verilere göre, |KD| = x'in kaç cm olduğunu E F

d3
bulalım.
d1 // d2 // d3 , k ve l kesen olmak üzere,
|AC| |BD|
= dir.
|CE| |DF|
Örnek 5
d1 // d2 // d3
Örnek 4 k l
A B k ve l kesen
d1
12
A ABC bir üçgen C D |AC| = 12 cm
d2
[DE] // [BC] |CE| = 18 cm
4 18 x
8 d3 |BF| = 25 cm
F [FE] // [DC] E F
|AF| = |EC| = 4 cm
D E Yukarıdaki verilere göre, |DF| = x kaç cm'dir?
4
|AE| = 8 cm
B C
Yukarıdaki verilere göre, |FB| kaç cm'dir?

Üçgenlerin Benzerliği 1. Açı - Açı - Açı (A.A.A) Benzerlik Kuralı
A
İki üçgenin köşeleri arasında tanımlanan bire bir eş-
D lemede karşılıklı açıların ölçüleri eşit ise, bu üçgenler
benzerdir.
Bu benzerliğe “açı- açı - açı (A.A.A) benzerlik kuralı”
B C E F
denir.
İki üçgen arasında yapılan eşlemede karşılıklı açılar
Aşağıdaki ABC ve DEF üçgenlerinde,
eşit ve karşılıklı kenarlar orantılı ise bu üçgenlere
A
benzer üçgenler denir.
D
ABC üçgeni DEF üçgeninin büyütülmüş halidir.
 ) = m(D
Burada m( A  ), m( B
 ) = m( E
 ) ve m( C
 ) = m( F )
B C E F
olduğundan ABC ve DEF üçgenleri benzerdir.
Bu durum, ABC ~ DEF şeklinde gösterilip “ABC üç-  ) = m( D
m( A  ) ve m( B
 ) = m( E ), m( C
 ) = m( F ) ise,
geni ile DEF üçgeni benzerdir.” diye okunur. Benzer
ABC ∼ DEF dir.
üçgenlerin kenarları orantılı olduğundan
|AB| |AC| |BC|
= = = k eşitliği yazılır.
|DE| |DF| |EF|
Örnek 7
Buradaki k sayısına denir.
A
ABC üçgeninde
Örnek 6
[DE] // [BC]
E E
A 12 |AD| = 12 cm
x C
15 12 x 8 |DB| = 6 cm
D 18
|BC| = 18 cm
B 6 C D 20 F 6
Yukarıdaki şekilde, ABC ve DEF üçgenlerinin kenar B

uzunlukları verilmiştir.
olduğuna göre, |DE| = x'in kaç cm olduğunu bulalım.
ABC ∼ DFE ise benzerlik oranını ve |DE| = x değerini
bulalım.

Örnek 8 Örnek 10
A A ABC bir üçgen

ABC bir üçgen
3
E
m(ADE) = m(ACB)
4 m(ABC) = m(ADE) 5
7 |AD| = 5 cm
E |AE| = 4 cm D
x 7 |AE| = 3 cm
|AD| = 7 cm B
D |EC| = 7 cm
x 1 |DC| = 1 cm
C
α C
B olduğuna göre, |DB| = x kaç cm'dir?
Yukarıdaki verilere göre, |EB| = x'in kaç cm olduğunu

bulalım.
Örnek 9 Örnek 11
A A ABC ikizkenar üçgen

1
D
D |AB| = |AC|
x
m(BDE) = m(FKC)
x
6 F
4 |ED| = |KC| = 6 cm
B 4 E 2 C
B E K 6 C |KF| = 4 cm
ABC bir dik üçgen Yukarıdaki verilere göre, |BD| = x'in kaç cm olduğunu
bulalım.
[BA] ⊥ [AC], [DE] ⊥ [BC],
|AD| = 1 cm, |BE| = 4 cm, |EC| = 2 cm
olduğuna göre, |DC| = x kaç cm'dir?

Örnek 12 Kelebek Benzerliği
A B Şekilde [AB] // [CD] ise,
A ABC bir üçgen x y
m(BAE) = m(EDC) = x
m(BAD) = m(ACB) z
x E m(ABE) = m(DCE) = y
|BD| = 2 cm z
m(AEB) = m(DEC) = z
|DC| = 6 cm olur.
B 2 D 6 C
y x
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x'in kaç cm olduğunu C D
bulalım.
Bu durumda ABE ∼ DCE dir.
Bu benzerliği bazıları “kelebek benzerliği” bazıları
ise “kum saati benzerliği” olarak isimlendirmekte-
dir.
Bu benzerliğe göre,
|AB| |AE| |BE|
= = eşitlikleri yazılır.
|DC| |DE| |CE|
Örnek 14
Örnek 13 A B [AB] // [DE]

[AE] ∩ [BD] = {C}
A Şekilde 4 5
C |AC| = 4 cm
[AB] ⊥ [BE]
D [DE] ⊥ [BE] x 12 |BC| = 5 cm
12
[AC] ⊥ [CD] |CE| = 12 cm
6
|AB| = 12 cm D E
B x C 4 E |DE| = 6 cm Yukarıdaki verilere göre, |CD| = x'in kaç cm olduğunu

|CE| = 4 cm bulalım.
Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x'in kaç cm olduğunu

bulalım.

Örnek 15 Örnek 17
A 8 B Şekilde A F, G, B ve D, E, F doğrusal
6 noktalardır.
x 6 [AB] // [DE]
D E [DF] // [BC]
C |AB| = 8 cm F
3
G |AE| = 6 cm
27 |BC| = 6 cm
18
x |EG| = 3 cm
|CD| = 18 cm
B |DE| = |EF|
D y E |CE| = 27 cm
C
|AC| = x ve |DE| = y olduğuna göre, x + y toplamı kaç olduğuna göre, |GC| = x kaç cm'dir?
cm'dir?
Örnek 16
A 6 B Şekilde
[BA] ⊥ [EA] 2. Kenar-Açı-Kenar (K.A.K) Benzerlik Kuralı
[AE] ⊥ [DE] İki üçgenin köşeleri arasında tanımlanan bire bir eş-
C
B, C, D doğrusal nok- lemede karşılıklı iki kenarın uzun-
x talar lukları orantılı ve bu kenarların belirttiği açılar
|AB| = 6 cm eşit ise bu üçgenler benzerdir. Bu benzerliğe Kenar-
|DE| = 9 cm Açı-Kenar (K.A.K) benzerlik kuralı denir.
D 9 E
|AE| = 10 cm Aşağıdaki ABC ve DEF üçgenlerinde,
olduğuna göre, |CE| = x kaç cm'dir? A

D
B C E F
|DE| |DF|
= ve m(D) = m(A) ise,
|AB| |AC|

Örnek 18 3. Kenar-Kenar-Kenar (K.K.K) Benzerlik
Kuralı
A ABC üçgeninde İki üçgenin köşeleri arasında tanımlanan bire bir
4 |AD| = 4 cm eşlemede karşılıklı kenarlar orantılı ise bu iki üçgen
6 |DB| = 8 cm benzerdir. Bu benzerliğe kenar-kenar-kenar (K.K.K)
D
|BC| = 10 cm kuralı denir.
x
E A
8 2 |EC| = 2 cm
C |AE| = 6 cm D
10
B
Yukarıdaki verilere göre, |DE| = x kaç cm'dir?
B C E F
ABC ve DEF üçgenlerinde,
|DE| |EF| |DF|

= = ise,
|AB| |BC| |AC|
Örnek 20
Örnek 19 A ABC üçgeninde

2 |AE| = 2 cm
5
Şekilde E
D 4 C
|EB| = 13 cm
[DC] // [AB] 4 D
1 |BC| = 12 cm
13
|DC| = 4 cm C |DC| = 1 cm
x 5
6
|CB| = 5 cm |AD| = 5 cm
12
|AB| = 9 cm |ED| = 4 cm
A 9 B B
|DB| = 6 cm
olduğuna göre, şekildeki üçgenlerden hangileri ben-
Yukarıda verilenlere göre, |DA| = x kaç cm'dir? zer olabilir?

Örnek 21
A ABC ve ECD birer üçgen

x m(ACB) = 40°
10
m(DCE) = 20°
D 40° |BD| = |DC|
B 20° C
5 |AC| = 10 cm,
E
|DE| = 5 cm
|AB| = 2|EC|
Yukarıdaki verilere göre, m(BAC) = x kaç derecedir?
Örnek 23
A A, C, E ve B, C, D
noktaları doğrusaldır.
G
[AB] // [ED]
5
B |AB| = 8 cm
C D
x |ED| = 10 cm
|GC| = 5 cm
Benzer Üçgenlerin Özellikleri F |BG| = |AG|
Benzer iki üçgende, |EF| = |FD|
E
a. Karşılıklı yüksekliklerin uzunlukları oranı
b. Karşılıklı kenarortayların uzunlukları oranı olduğuna göre, |CF| = x kaç cm'dir?
c. Karşılıklı açıortayların uzunlukları oranı

d. Çevreler oranı
benzerlik oranına eşittir.
Örnek 22
F E
B H C
D
B, C, E ve A, C, D doğrusal noktalar [AB] // [ED],
3|AH| = 4|FD|
|BC| = 24 cm olduğuna göre, |EC| kaç cm'dir?

Benzerlik Uygulamaları Seva Teoremi
Menelaus Teoremi A ABC üçgeninde [AE], [BF]
A ABC üçgeni verilsin. D∈AC ve [CD] doğru parçaları
olmak üzere, D'den çizilen üçgenin içindeki K nokta-
bir doğru üçgenin diğer ke- sında kesişiyorsa,
D
narlarını E ve F de kesiyorsa; K F
F |AD| . |BE| . |CF| = 1'dir.
C |DB| |EC| |FA|
|DC| . |AF| . |BE| = 1'dir.
|DA| |FB| |EC|
E B E C
|BF| . |AC| . |DE| = 1'dir.
B D |BA| |CD| |EF|
Örnek 25
Örnek 24
A ABC bir üçgen
A ABC ve FBD birer üçgen 4
2IBFI = 5IFCI
E
IAFI = IFBI D IDCI = 2IADI
x IBCI = 10 br IAEI = 4 br
F x
ICDI = 5 br
E
3
IECI = 3 br
C
B 10 C 5 D F
B
Yukarıdaki verilere göre, IAEI = x kaç birimdir? Yukarıdaki verilere göre, IEBI = x kaç birimdir?

Stewart Teoremi Carnot Teoremi
A A
z b
D
E K
c x b
y
c
B m D n C B x F a C
K, ABC üçgeni içinde bir nokta ve

ABC üçgeninde D∈[BC] olmak üzere,
KE ⊥ AB, KF ⊥ BC ve KD ⊥ AC ise,
b 2m + c 2n
x2 = – m. n dir. x2 + y2 + z2 = a2 + b2 + c2'dir.
m+n
Örnek 26 Örnek 27
A ABC bir üçgen

A ABC bir üçgen
x KD ⊥ AC
IABI = 4 br
8 KE ⊥ AB
4 IACI = 8 br E D
x K
KF ⊥ BC
IBDI = 2 br 2
IADI = IDCI
B 2 D 6 C IDCI = 6 br
B 4 F 6 C
Yukarıdaki verilere göre, IADI = x kaç birimdir?
Yukarıdaki şekilde, IBEI = 2 br, IBFI = 4 br ve IFCI = 6
br olduğuna göre, IAEI = x kaç birimdir?

Alıştırmalar - 1
5
Aşağıdaki şekillerde x ve y değerlerini bulunuz. 6. A E
6 3
B F
1. A
4 y
C G
6 9
[DE] // [BC] x 8
D H
D E
4 x
Cevap: 6 [AE] // [BF] // [CG] // [DH]
B C Cevap: y = 2 x = 16
2. A
7. A
10
[DE] // [BC] 4
D 6 E 6 E 4
D F [DF] // [BC]
x Cevap: 10 2
H
B 12 C 3
B x G y C
3. B
D
Cevap: y = 6
15
[DE] // [BC] x=
2
3 7
A
x 8. A
Cevap: x = 3 10
E
x+
1 B
C
15
A C
4.
6 x
12 F [DE] // [BC]
x
G [EF] // [CG]
D D 12 E
E
10
Cevap: x = 18
Cevap: x = 5
B C
9. A
5. A 15 B 4
6
D
6 E
[AB] // [CD] x
E 8
2
x
36
Cevap: x = B 10 C
5
C 18 D
Cevap: x = 5

Konu Değerlendirme Testi - 1
1. A ABC bir üçgen 4. A ABE ve BCD
dik üçgen
m(ADE) = m(ACB)
[BA] ⊥ [AE]
|AE| = 6 cm
D
B E [CD] ⊥ [BE]
E |AD| = 8 cm
m(ABE) = m(CBE)
D |BD| = 4 cm
|AE| = |CD|
|BD| = 8 cm
B C
C |BC| = 12 cm
Yukarıdaki verilere göre, |EC| = x kaç cm'dir?
A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
2. A ABC bir üçgen

5. A Şekilde
m(BAC) = 65°
[AB] ⊥ [BD]
D
m(ABC) = 40°
[BD] ⊥ [DE]
E
|AB| = 9 cm
D |CD| = 4 cm
B C
B C |DE| = 3 cm
ABC ∼ AED olduğuna göre, m(ADE) = x kaç dere- E
cedir?
A) 50 B) 55 C) 60 D) 65 E) 75 Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç cm'dir?
A) 24 B) 21 C) 18 D) 15 E) 12
3. A ABC ve ADE
dik üçgen
6. A Şekildeki üçgende,
[BA] ⊥ [AE]
[DE] // [AC]
[BC] ⊥ [AC]
D E |EC| = 3|BE|
[ED] ⊥ [AC]
D
|AB| = |AE|
B C
|DE| = 9 cm
B E C
|BC| = 4 cm
Çevre(ABC)
Yukarıdaki verilere göre, oranı kaç
Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç cm'dir? tır? Çevre(DBE)
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 9

7. A ABC bir üçgen 10. A ABC bir üçgen
[DE] // [BC] [DE] // [FH] // [BC]
x
[DC] ∩ [BE] = {F} D E |AE| = |EH| = |HC|
D E
|BF| = 2|FE| |BC| = 18 cm
x
F H
F 6 |EC| = 6 cm
B C B 18 C
Yukarıdaki verilere göre, |AE| = x kaç cm'dir? Yukarıdaki verilere göre, |FH| = x kaç cm'dir?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 12 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

x [DF] // [BC] [DE] // [BC]
D E |DE| = |EF| 12
F [BF] ve [CF] açıortay
3 F
H |HE| = 3 cm D E |AD| = 12 cm
9 6 4
|BH| = 9 cm |BD| = 6 cm
B x C
B C |EC| = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AE| = x kaç cm'dir?
Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç cm'dir?
A) 4 B) 5 C) 6 D) 8 E) 10
A) 24 B) 20 C) 18 D) 16 E) 15
9. D 5 C Şekilde,
x [AB] // [EF] // [CD] 12. A ABC bir üçgen
7 F
E
|CD| = 5 cm [DE] // [BF]
y 8
|EF| = 7 cm [DF] // [BC]
E
A B |AB| = 11 cm 4 |AE| = 8 cm
11
D F
|CF| = x |EF| = 4 cm
x
|FB| = y
B C
Yukarıdaki verilere göre, x oranı kaçtır?
y
Yukarıdaki verilere göre, |FC| = x kaç cm'dir?
2 3 1 3 2
A) B) C) D) E) A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5
3 2 2 4 5

ÜÇGENİN YARDIMCI ELEMANLARI
AÇIORTAY
Bir üçgendeki açıortaylara, kenarortaylara, yüksek- Örnek 1
liklere ve kenarorta dikmelere üçgenin yar-
dımcı elemanları denir. B [AN, BAC açısının
AÇIORTAY F açıortayı
Bir açının açıortayının çizimi 6 [DF] ⊥ [AB]
Bir ABC verilsin. [DG] ⊥ [AC]

D N
A
a. İletki yardımıyla [BC ve [BA oluşturulur. x |DF| = 6 cm
b. Pergel yardımıyla B merkezli bir çember yayı çi- G

zilir. [BC ve [BA ışınını kestiği noktalar X ve Y ol- C
sun. olduğuna göre, |DG| = x kaç cm'dir?
c. Açının iç bölgesine X ve Y merkezli eşit yarıçaplı
iki yay çizilir.
C C 6 cm
X X
B YA B Y A
Örnek 2
d. Yayların kesişme noktası P olsun. P açıortay üze-
rinde bulunur.
Yandaki şekilde veri-
C [BP, ABC nın açıortayı- D len D noktası BAC açı-
dır. 4 4 sının iç bölgesindedir.
P B C D noktasının BAC açısı-
F E nın kollarına olan
4x – 3° 2x + 33°
uzaklıkları 4'er cm'dir.
B A A
Açıortay Teoremi m(DAB) = 4x – 3° ve m(DAC) = 2x + 33° olduğuna göre,
A m(DAC) nın kaç derece olduğunu bulalım.
B C
Şekildeki ABC açısının açıortayı [BN ise, [BN üzerin-

deki herhangi bir noktadan açının kenarlarına çizi-
len dikmelerin uzunlukları eşittir. Yani, 69° olur.
|NA| = |NC| ve |BA| = |BC| dir.

Örnek 3 Örnek 4
A ABC bir üçgen

[AN] iç açıortay
A x D ABCD bir dörtgen
x |AB| = |NC| = 4 cm
4
8 [CA] açıortay
8 |BN| = 2 cm
|AB| = |DC| = 8 cm
B 14 C |BC| = 14 cm B 2 N 4 C
Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x'in kaç cm olduğunu Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x'in kaç cm olduğunu
bulalım. bulalım.
x = 8 cm
Örnek 5
|AD| = x = 10 cm
A ABC üçgeninde
[AN] iç açıortay
6 9 |AB| = 6 cm
İç Açıortay Teoremi |AC| = 9 cm
Bir üçgende, herhangi bir iç açıortayın karşı kenar B N x C |BC| = 10 cm
üzerinde ayırdığı parçaların uzunlukları oranı, diğer 10
iki kenarın uzunlukları oranına eşittir.
olduğuna göre, |NC| = x uzunluğunu bulalım.
A
c b
B m N n C
ABC üçgeninde [AN], A açısının açıortayı olmak üze-

re,
x = 6 cm
|NB| |AB| m c
= yani = dir.
|NC| |AC| n b

Örnek 6 Örnek 8
A ABC üçgeninde A ABC bir üçgen

6
[BN] açıortay m(BAD) = m(DAC) = 45°
N 45° 45° 8
6
|AN| = 6 cm |AB| = 6 cm
10
x |CN| = 10 cm |AC| = 8 cm
B C B x D C
ABC üçgeninin çevresi 40 cm olduğuna göre, |BC| = x Yukarıdaki verilere göre, |BD| = x kaç cm'dir?
kaç cm'dir?
x = 30
15 cm 7
Örnek 7 Örnek 9
A A AE], BAC açısının,

ABC bir dik üçgen x
D [DE], BDC açısı-
[AB] ⊥ [BC] 1
K nın açıortayı
[AN] açıortay 8
x 3 |BK| = 3 cm
|BN| = 4 cm |KD| = 1 cm
|NC| = 5 cm B E C |DC| = 8 cm
B 4 N 5 C
Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x kaç cm'dir?
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x'in kaç cm olduğunu
bulalım.
|AB| =12 cm
x = 1,6 cm

Örnek 11
A
A K, ABC üçgeninin iç te-
4
ğet çemberinin merkezi
H [KH] ⊥ [AB]
x
5 K |AH| = 4 cm
|BH| = 5 cm
B 11 C
|BC| = 11 cm
B C
♦ Üçgende iç açıortaylar bir noktada kesişir. Bu Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç cm'dir?
nokta üçgenin iç teğet çemberinin merkezidir.
♦ Üçgenin iç açıortaylarının kesim noktasından ke-
narlara çizilen dikmelerin uzunlukları eşittir.
Örnek 10
35° 35° x = 10 cm
x K
N 30°
40°
40°
B C
ABC üçgeninde, m(BAN) = m(NAK) = 35°

m(ABN) = m(NBC) = 40°, m(KNC) = 30°
Yukarıdaki verilere göre, m(AKN) = x kaç derecedir?
İç Açıortay Uzunluğu
A
c b
x
B m N n C
45°
ABC üçgeninde [AN] açıortay ise IANI = x uzunluğu
x = b. c – m. n bağıntısıyla bulunur.

Örnek 12
A ABC bir üçgen

[AN] açıortay
2 IABI = 2 br
x 4
IBNI = 1 br
IACI = 4 br
B 1 N C
Yukarıdaki verilere göre, IANI = x kaç birimdir?
Örnek 14
A ABC bir dik üçgen

6 br
AB ⊥ BC
3 [AN] açıortay
IABI = 3 br
IBNI = 1 br
Örnek 13 B 1 N x C
Yukarıdaki verilere göre, INCI = x kaç birimdir?

A ABC bir üçgen
[AD] açıortay
x IBDI = 3 br
35 IDCI = 5 br
IADI = 35 br
B 3 D 5 C
Yukarıdaki verilere göre, IACI = x kaç birimdir?
15
3x =
4
10 br

Dış Açıortay Teoremi Örnek 16
A
D ABC bir üçgen
A
[AH] ⊥ [BC]
6 m(DAB) = m(BAH)
B x H 8 C |AH| = 6 cm, |HC| = 8 cm

B C D
Yukarıdaki verilere göre, |BH| = x'in kaç cm olduğunu
Bir ABC üçgeninde, A açısının dış açıortayı BC kena-
bulalım.
rının uzantısını D noktasında kesiyorsa
|DC| |AC|
= olur.
|DB| |AB|
Örnek 15
A ABC üçgeninde x = 12 cm
[AD] dış açıortay
x
4 |AC| = 4 cm
Örnek 17
|BC| = 3 cm
B 3 C 6 D
|CD| = 6 cm K
ABC bir üçgen
A
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x'in kaç cm olduğunu |AB| = 10 cm
bulalım. 10 x
6 |AD| = 6 cm
B D C
Yukarıdaki şekilde m(BAD) = m(DAC) = m(CAK) oldu-

x = 6 cm ğuna göre, |AC| = x kaç cm'dir?
x = 15 cm

Dış Açıortay Uzunluğu Örnek 19
A A
45° x
x
B D C
25 25
B C D ABC bir üçgen

BA ⊥ AD
ABC üçgeninde [AD] dış açıortay ise
m(DAC) = 45°
IADI = IDCI. IDBI – IACI. IABI dir.
IBDI = IDCI = 25 br
Örnek 18
ABC bir üçgen

A
[AD] dış açıortay
x IABI = 5 br
5
4 IBCI = 2 br
x = 42 br
IACI = 4 br
B 2 C D
Yukarıdaki verilere göre, IADI = x kaç birimdir?
x = 215 br

Dış Açıortayın Özellikleri 2) A
1) K
A
L r
r
O
r
B N C D
B D M C Üçgenin bir köşesine ait iç açıortay ve dış açıortayla-
Bir üçgenin şekildeki ABD üçgeni gibi bir iç açıor- rın arasındaki açı dik açıdır.
tayı ile diğer iki köşeye ait dış açıortayları üçgenin
m(NAD) = 90° dir.
dışında bir noktada kesişir ve bu noktaya üçgenin
dış merkezi denir. Dış merkezin üçgenin Örnek 21
kenarlarının üzerinde bulunduğu doğrulara uzaklık-
ları eşittir. ABC üçgeninde
A
|OK| = |OL| = |OM| = r [AN] iç açıortay
Üçgenin dış merkezini, merkez kabul eden çembere [AD] dış açıortay
üçgenin dış teğet çemberi denir. Bir üç- x 28° m(ADB) = 28°
genin her bir kenarına teğet olan dış teğet çember B N C D
çizilebildiğine göre, bir üçgenin üç tane
olduğuna göre, m(ANC) = x'in kaç derece olduğunu
dış merkezi vardır.
bulalım.
Örnek 20
O, ABC üçgeninin
dış teğet çemberinin
T merkezi x = 62°
A
α m(CAO) = α
O
m(ACO) = θ
θ Üçgenin Açıortaylarının Oluşturduğu Açıla-
x
B C P α + θ = 110° rın Ölçümü
olduğuna göre, m(ABC) = x kaç derecedir? 1) A
B C
ABC üçgeninde [BD] ve [CD] açıortaylar olmak üzere,

x = 40° m(A)
m(BDC) = 90° + dir.
2

Örnek 22
A ABC üçgeninde
80° m(ABD) = m(DBC)
D
m(ACD) = m(DCB)
m(BAC)= 80°
B C
olduğunda göre, m(BDC) kaç derecedir? 3) A
D
E B C
130° ABC üçgeninde [BD], B açısına ait dış açıortay ve

[CD], C açısına ait iç açıortay olmak üzere,
2) A m(A)
m(BDC) = dir.
2
C Örnek 24
B
A
80° D
D x
ABC üçgeninde [BD] ve [CD] dış açıortaylar olmak

üzere,
B C E
m(A)
m(BDC) = 90° – dir. Şekildeki verilere göre, m(BDC) = x kaç derecedir?
2
Örnek 23
A ABC üçgeninde
70° [BD] ve [CD] dış açıortay
C m(BAC) = 70°
B 40°
D
olduğuna göre, m(BDC) = x kaç derecedir?
= 55°

Alıştırmalar-6
Aşağıdaki şekillerde x ve y değerlerini bulunuz. 5. A
1.
8 x
A
x
D B E C
7
4 Cevap: x = 4 y=7 6 Cevap: x = 12

9
C
B y
D
2. 6.
A A
4
D Cevap: x = 23 x
0° 6
–2 4 Cevap: x = 9
3x
2x + 3°
B C B 2 C 4 D
3. A
7.
6 8 A
Cevap: x = 4
6
Cevap: x = 4
B 3 D x C 3
B 4 D x C
4. A 8.
4 A
N
x 20
Cevap: x = 12
x Cevap: x = 60
6 3 10
B 10 C B D
N

Alıştırmalar-7
1. [AN] ve [AD] 5. A ABC bir üçgen
A
açıortay [BD] ve [CD] dış
2x
IBNI = 4 br
INCI = 3 br açıortay
B C
m(BAC) = 2x
B 4 N 3 C x D m(BDC) = x

Yukarıdaki verilere göre, ICDI = x kaç birimdir?
x
D
Cevap: x = 21
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
Cevap: 45
2. A [AD] açıortay
IABI = IDCI
6. A ABC ve DBC
IACI = 4 br
4 D
IBDI = 1 br 60° birer üçgen
30° [BD] açıortay
m(BAC) = 60°
B 1 D x C 55°
x m(BDC) = 30°
Yukarıdaki verilere göre, IDCI = x kaç birimdir?
B C m(ACD) = 55°
Yukarıdaki verilere göre, m(ACB) = x kaç derecedir?
Cevap: x = 2
Cevap: 70
3. A AE ⊥ BD 7. ABC üçgeninde
A
IBKI = IKDI [AN] iç açıortay
6 IABI = 6 br
[AD] dış açıor-
IBEI = 3 br tay

B D IDCI = 2 br
K m(AND) = 65°
3 2 65° x
E
x B N C D
C

Yukarıdaki verilere göre, IECI = x kaç birimdir? Yukarıdaki verilere göre, m(ADB) = x kaç derece-
dir?
Cevap: x = 4
Cevap: 25
[BD] ve [CE] açıortay [BD] ve [CD] dış

4x
m(BAC) = 4x açıortay
D m(DEC) = 3x m(BDA) = 35°
y x
E B C
3x m(ADC) = 25°
m(ACB) = x
B C m(ABC) = y
35°
25°
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
D
Cevap: 18 Yukarıdaki verilere göre, x – y farkı kaç derecedir?
Cevap: 20

Konu Değerlendirme Testi-2
1. [BN, ABC açısının 4. A ABCD bir dörtgen
A
açıortayı [BA] ^ [AD]
2 1 5
x [NA] ^ [BA m(ADB) = m(BDC)
N
y [NC] ^ [BC B D |AB| = 1 cm
B 7 C
|BC| = 7 cm x 3 |AD| = 5 cm
|AN| = 2 cm C |CD| = 3 cm
Yukarıdaki şekilde |AB| = x ve |NC| = y olduğuna Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç cm'dir?
göre, x – y farkı kaç cm'dir?
A) 2 B) 5 C) 6 D) 22 E) 3
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

5. A ABC ve EBD
[AB] ^ [BC] birer üçgen
D E
6
[ED] ^ [AC] [BA] ^ [AC]
x
[AE] açıortay [BE] açıortay
B 2 E 6 C B 10 C x D
|BE| = 2 cm |EB| = |ED|
|EC| = 6 cm |AB| = 6 cm
Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç cm'dir? |BC| = 10 cm
A) 42 B) 27 C) 5 D) 26 E) 25 Yukarıdaki verilere göre, |CD| = x kaç cm'dir?
A) 3 B) 2,5 C) 2 D) 1,5 E) 1
3. A [AB] ^ [BC]
m(BAC) = m(CAD) 6. A ABC bir üçgen
5
|AB| = 5 cm [AD] açıortay
6
|BC| = 3 cm |AB| 3
=
B |AC| 5
|AD| = 6 cm
3
x B D C
C D
Yukarıdaki verilere göre, |CD| = x kaç cm'dir? Yukarıdaki şekilde |DC| – |BD| = 4 cm olduğuna
göre, |BC| uzunluğu kaç cm'dir?
A) 3 B) 10 C) 23 D) 15 E) 4
A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16

7. A ABC bir üçgen 10. D
[AD] açıortay A
9 |AB| = 9 cm
|BD| = 3 cm
B 6 H 4 C
B 3 D x C ABC bir üçgen, [AH] ^ [BC]
Yukarıdaki şekilde verilen ABC üçgeninin çevresi m(DAB) = m(BAH), |BH| = 6 cm, |HC| = 4 cm
30 cm olduğuna göre, |DC| = x kaç cm'dir?
Yukarıdaki verilere göre, AHC üçgeninin çevresi
A) 3,5 B) 4 C) 4,5 D) 5 E) 6 kaç cm'dir?
A) 12 B) 14 C) 15 D) 16 E) 18
8. A
45° 45° 11. E

x A
4
B 5 N 25 C
B D C
ABC bir üçgen, m(BAN) = m(NAC) = 45°
|BN| = 5 cm, |NC| = 25 cm ABC bir üçgen, m(EAC) = m(DAC)
Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç cm'dir? |AB| = |BD| = |DC|, |AD| = 4 cm
A) 26 B) 5 C) 30 D) 42 E) 6 Yukarıdaki verilere göre, |BC| uzunluğu kaç
cm'dir?
A) 8 B) 12 C) 14 D) 16 E) 20
9. A ABC bir üçgen 12. A

[BN] açıortay
8
m(ACB) = 2m(NBC)
N |AN| = 8 cm
x |BC| = 6 cm B x N 3 C 12 D
ABC üçgeninde, [AN] iç açıortay
B 6 C [AD] dış açıortay, |CD| = 12 cm, |NC| = 3 cm
Yukarıdaki verilere göre, |NC| = x kaç cm'dir? Yukarıdaki verilere göre, |BN| = x kaç cm'dir?
A) 22 B) 23 C) 4 D) 26 E) 33 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

KENARORTAY
Üçgende Kenarortay Örnek 1
A
A
D
G
10
4
B D C
B E C
Üçgenin bir köşesinden karşı kenarın ortasına çizilen
ABC üçgeninde G ağırlık merkezidir.
doğru parçasına kenarortay de-
nir. Yukarıdaki şekilde, [AD], BC kenarına ait kena- |GE| = 4 cm, |GC| = 10 cm ise, |AG| ve |DG| uzunluklarını
bulalım.
rortaydır.
ABC üçgeninin a, b, c kenarlarına ait kenarortayların
uzunlukları genellikle Va , Vb ve Vc ile
gösterilir.
A 8 cm
2k
F m D
n
G
2m 2n
k Örnek 2
B E C
A ABC bir üçgen
[AE] ve [BD] kena-
Şekildeki ABC üçgeninde [BD] ve [AE] kenarortayla-
rortay
rı G noktasında kesiştiğine göre, G noktası üçgenin D
F x+2 |FD| = (x + 2) cm
ağırlık merkezidir. Bu durumda [CF] kenarortayı da G 3x
x |FE| = x cm
noktasından geçer.
B E C |BF| = 3x cm
Ağırlık merkezi üçgenin tüm kenarortaylarını 1 ora-
2 Yukarıdaki verilere göre, |AF| uzunluğunun kaç cm
nında iki parçaya ayırır.
olduğunu bulalım.
Buna göre, yukarıdaki ABC üçgeninde
|AG| = 2. |GE|
|BG| = 2. |GD| 8 cm
|CG| = 2. |GF| dir.

Örnek 3 Örnek 5
A ABC üçgeninde A ABC üçgeninde
[AE] ile [BD] G ağırlık merkezi

8
x kenarortay ve [BG], B açısının açıortayı
D
G G
|AE| = 15 cm
B x D x C
B E C
|AB| = 8 cm olduğuna göre, |DC| = x kaç cm'dir?
olduğuna göre, |AG| = x'in kaç cm olduğunu bulalım.
10 cm
|DC| = 4 cm
Örnek 6
Örnek 4 A G, ABC üçgeninin ağır-

lık merkezidir.
A ABC bir üçgen
K T L
[BD] ve [CE] kenarortay 3
G
[BD] ⊥ [CE]
E D B C
|GD| = 6 cm D
x G 6
|BC| = 20 cm |TG| = 3 cm olduğuna göre, |AD| uzunluğunu bulalım.
B 20 C
Yukarıdaki verilere göre, |EG| = x'in kaç cm olduğunu

bulalım.
|EG| = 8 cm
18

Kenarortayın Özellikleri Örnek 8
1) A
Şekildeki ABC üçgenin- A ABC bir dik üçgen

de G ağırlık merkezi [BA] ⊥ [AC]
[AN] açıortayı üzerinde 9 12 [AD] kenarortay
G ise, ABC üçgeni ikizke- x
|AB| = 9 cm
nar üçgen olup, |AB| =
|AC| dir. B C |AC| = 12 cm
D
B N C
Ayrıca, [AN] ^ [BC] dir, yani [AN] yüksekliktir. Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x'in kaç cm olduğunu
bulalım.
Örnek 7
A ABC bir üçgen
[CD] ^ [AB]
17
[AE] kenarortay
D
5 F |DF| = 5 cm = 7,5 cm
10
|FC| = 10 cm
B E C |AC| = 17 cm
Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin çevresi kaç

cm'dir? Örnek 9

[BA] ⊥ [AC]
2 x
4 G, ağırlık merkezi
G
Çevre(ABC) = 50 cm |AB| = 4 cm
B C |AG| = 2 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x'in kaç cm olduğunu
bulalım.
2) A
x = 25 cm
B D C
Dik üçgenlerde hipotenüse ait kenarortayın uzun-
luğu, hipotenüs uzunluğunun yarısına eşittir. Şekil-
deki ABC dik üçgeninde [BC] hipotenüs olduğundan
[AD] kenarortay ise |AD| = |BD| = |DC| dir.

Örnek 10
Kenarortay Uzunluğu A ABC bir üçgen
1) A IBDI = IDCI = 4 br
2 8
x |AC| = 8 br
|AB| = 2 br
c b B 4 D 4 C
Va
Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x kaç birimdir?
B a D a C
2 2
ABC üçgeninde a, b, c kenarlarına ait kenarortaylar

sırasıyla Va, Vb, Vc olmak üzere üçgenin kenarları ile
kenarortayları arasında x = 32 br
2
2Va2 + a = b2 + c2
2
2
2Vb2 + b = a2 + c2
2
2 Örnek 11
2Vc2 + c = a2 + b2
2
bağıntıları vardır. A ABC bir üçgen
Bu eşitlikler taraf tarafa toplanırsa, [BD] kenarortay
D
4`Va2 + Vb2 + Vc2j = 3`a + b + c j
2 2 2 4 10
|AB| = 4 br
|BC| = 6 br
eşitliği elde edilir.
B 6 C IBDI = 10 br
2) A
Yukarıdaki verilere göre, |AC| uzunluğu kaç birimdir?
E D
G
B F C
ABC dik üçgeninin kenarortayları IAFI = Va , IBDI = Vb
ICEI = Vc olmak üzere, bu kenarortaylar arasında

IACI = 8 br
5Va2 = Vb2 + Vc2
bağıntısı vardır.

Örnek 12
A ABC bir üçgen
8 |AB| = 8 br
4
|AC| = 4 br
B x C
Şekildeki ABC üçgeninin kenarortay uzunluklarının

kareleri toplamı 87 olduğuna göre, IBCI = x kaç bi-
rimdir?
Örnek 14
A ABC bir üçgen

BD ⊥ EC
3 4
x
IAEI = IEBI = 3 br
x = 6 br E D IADI = IDCI = 4 br
F
3 4
B C
Yukarıdaki verilere göre, IAFI = x kaç birimdir?
Örnek 13

BA ⊥ AC
E D
[BD] ve [CE] kena-
rortay
B C
Yukarıdaki şekilde IBDI = 32 br ve IECI = 33 br oldu- x = 25 br

ğuna göre, IBCI uzunluğu kaç birimdir?
IBCI =6 br

Alıştırmalar - 8
1
Aşağıdaki üçgenlerde G ile belirtilen noktalar ağırlık 6. A
merkezidir.
|AG| = ?
İstenen uzunlukları bulunuz.
12 16
1. A G
Cevap: 20
x+y=? 3
B C
x
G Cevap: 11
3
7. A
B 5 N y C
|AD| = 18
|KG| = ?
E K F
2. A
G Cevap: 3
|CD| = ?
D 2x B C
D
3x +
G 3 Cevap: 18
B C 8. A
[EG] // [AC]
E
|AC| = ?
3. 6
A G
|AD| = 15 cm
Cevap: 18
|BE| = 18 cm B
F E C
|CG| = 10 cm
G
|AG| + |EG| + |CF| = ?
9. A
B D C
|DF| + |EF| = ?
Cevap: 31
D
20
4. A
F Cevap: 14
12
|BC| = ?
B E C
5 Cevap: 10
B D C
10. A
|AK| = ?
A D F E
4 Cevap: 24
5.
4 G
|BC| = ?
G
B K C
Cevap: 12
B C

1. A G, ABC üçgeninin 4. A ABC bir üçgen
ağırlık merkezi |AF| = |BF|
x
|EC| = 4 cm
x+3
D |BE| = |EC|
F
G |BD| = 5 cm |AD| = (x + 3) cm
5 D
|AD| = x |DE| = (x – 2) cm
x–2
|BE| = y
B y E 4 C B E C
Yukarıdaki verilere göre, |AE| kaç cm'dir?
Yukarıdaki verilere göre, x + y toplamı kaç cm'dir?
A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 24
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12
[AE] ve [BD] kenarortay
|AD| = |DC|
x |AD| = |DC|
D x D |BE| = |EC|
|BE| = |EC| F
G 15 [AE] ⊥ [BD]
4
4 |GE| = 4 cm
|FE| = 4 cm
B E C
B E C |BF| = 15 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AG| = x kaç cm'dir? Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç cm'dir?
A) 14 B) 12 C) 10 D) 8 E) 6 A) 14 B) 15 C) 16 D) 17 E) 18
3. A ABC üçgeninde 6. A ABC üçgeninde
G ağırlık merkezi [AE] ⊥ [DC]
|AE| = 15 cm D |AD| = |BD|

x D 20
F |BE| = |EC|
12
G |FC| = 12 cm
B E C
|AC| = 20 cm
B E C
Yukarıdaki verilere göre, |DF| + |EF| toplamı kaç
Yukarıdaki verilere göre, |AG| = x kaç cm'dir? cm'dir?
A) 10 B) 9 C) 8 D) 7,5 E) 6 A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 14

7. A ABC dik üçgen 10. A ABC bir üçgen
G, ağırlık merkezi G, ağırlık merkezi
[BA] ⊥ [AC] D [BE] ⊥ [DC]
G 2 1 E
3 |GD| = 3 cm |DG| = 2 cm
G
B D C A, G, D doğrusal |GE| = 1 cm
Yukarıdaki verilere göre, |BC| kaç cm'dir? B C

F
A) 12 B) 15 C) 16 D) 18 E) 20
Yukarıdaki verilere göre, |AF| kaç cm'dir?
A) 32 B) 26 C) 33 D) 6 E) 35
8. A
ABC dik üçgen
G, ağırlık
merkezi 11. A ABC dik üçgen
G G, ağırlık merkezi
[BA] ⊥ [AC]
4 D 9 [BA] ⊥ [AC]
|DE| = 3 cm
6 G
B D 3 E x C |BD| = 6 cm
|DG| = 4 cm x
|AC| = 9 cm
B E C
Yukarıdaki verilere göre, |EC| = x kaç cm'dir?
Yukarıdaki verilere göre, |GE| = x kaç cm'dir?
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5
5 7
A) 2 B) C) 3 D) E) 4
2 2
9. A ABC dik üçgen

G, ağırlık
merkezi
6
x 8 12. A ABC dik üçgen
[BA] ⊥ [AC]
G G, ağırlık merkezi
|AB| = 6 cm D [BA] ⊥ [AC]
B C |AC| = 8 cm G
4 [AE] ⊥ [DC]
Yukarıdaki verilere göre, |AG| = x kaç cm'dir?
B x E C |GC| = 4 cm
8 10 11
A) B) 3 C) D) E) 4
3 3 3 Yukarıdaki verilere göre, |BE| = x kaç cm'dir?
A) 32 B) 25 C) 5 D) 27 E) 42

KENAR ORTA DİKME VE YÜKSEKLİK
Üçgende Kenar Orta Dikme Örnek 2
A Bir üçgende kenarla-
A ABC bir üçgen
rın orta noktasında o
kenara dik olan doğ- DE ve DF
kenar orta dikmeler
rulara kenar orta
dikme denir. E F m(BDC) = 100°
B C
D
m(DCA) = 20°
A Bir üçgende kenarorta 100° 20°
a IAEI = IEBI
dikmeler bir nokta-
da kesişir. Bu noktanın B C IAFI = IFCI
E D üçgenin köşelerine
K Yukarıdaki verilere göre, m(DBA) = kaç derecedir?
uzaklıkları eşittir. Dola-
yısıyla bu nokta üçgenin
B F C
köşelerinden geçen çev-
rel çemberin merkezidir.
|AK| = |KB| = |KC| dir.
Örnek 1
A ABC bir
dik üçgen 30°
8 16
BA ⊥ AC
IABI = 8 br
B C
IACI = 16 br
Şekildeki ABC üçgeninin BC kenarına ait kenar orta
dikmesi AC kenarını K noktasında kesmektedir.
Buna göre, IAKI kaç birimdir?
6 birim

Örnek 3 Diklik Merkezi
A Bir üçgenin tüm yükseklikleri bir noktada kesişir.
Bu noktaya üçgenin diklik merkezi
D L
denir.
30° 15° A
B x E K 43 C
D
E
ED ve KL doğruları ABC üçgeninin sırasıyla AB ve AC
kenarlarına ait kenar orta dikmelerdir. K
m(ABC) = 30° m(ACB) = 15° ve IKCI = 43 birim oldu-
ğuna göre, IBEI = x kaç birimdir?
B F C
Şekildeki ABC üçgeninde K noktası diklik merke-

zidir. Dar açılı üçgenlerde diklik merkezi üçgenin iç
bölgesinde bulunur. Buna göre, ABC üçgeni dar açılı
üçgendir.
A
= 4 br
B H C
Dik üçgenlerde, üçgenin yükseklikleri üçgenin dik

köşesinde kesişir. Şekildeki ABC dik üçgeninin diklik
merkezi A noktasıdır.
K
Üçgenlerin Yüksekliği
D
Bir üçgenin bir köşesinden karşı kenara veya E A
karşı kenarının uzantısına indirilen dikmenin,
karşı kenarda kestiği nokta ile köşeyi birleşti-
ren doğru parçasına, üçgenin o kenarına ait
yüksekliği denir.
B F C
A A
Geniş açılı üçgenlerde üçgenin diklik merkezi üç-
genin dış bölgesinde kalır. Şekildeki ABC üçgeninin
ha ha
yükseklikleri [CD], [BE] ve [AF] olduğundan bunların
uzantıları K noktasında kesişmektedir. Buna göre,
B H C H B C A açısı geniş açı olan şekildeki ABC üçgeninin diklik
[AH] ⊥ [BC] [AH] ⊥ [BC] merkezi K noktasıdır.
Dar açılı üçgen Geniş açılı üçgen

Örnek 4 4) İkizkenar üçgenin tabanında alınan bir noktadan
kenarlara çizilen dikmelerin toplamı üçgenin eş
A A noktası ABC üçge- olan kenarlarına ait yüksekliğin uzunluğuna eşittir.
x ninin diklik mer- A
kezi
m(ADB) = 100° H
100°
B D C |BD| = |DC| D E
Yukarıdaki verilere göre, m(DAC) = x kaç derecedir?

B P C
ABC ikizkenar üçgeninde

|AB| = |AC| ve P ∈ [BC] olmak üzere,
50° |PE| + |PD| = |BH| dir.
Örnek 5 Örnek 6
A ABC bir üçgen A ABC ikizkenar

K üçgeninde
[AE] ∩ [CD] = {K}
F D ∈ [BC]
D K, ABC üçgeninin diklik
4 F E [DE] ⊥ [AC]
K merkezi
5 4 [DF] ⊥ [AB]
8 |DK| = 4 cm
|AB| = |AC|
B D C
|BK| = 8 cm |DE| = 4 br
B E C
|DF| = 5 br
Yukarıdaki verilere göre, ADK üçgeninin diklik mer- Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin AB ve AC
kezi ile AKC üçgeninin diklik merkezi arasındaki kenarlarına ait yüksekliklerinin toplamı kaç birimdir?
uzaklık kaç cm'dir?
|DB| = 43 cm 18 birim

Örnek 7 Örnek 8
A ABC bir üçgen A ABC eşkenar üçge-

BE ⊥ AD ninde
E
x
|AD| = IBDI F TD ⊥ BC
8 9 E TE ⊥ AB
IBEI = 8 br
|ED| = 9 br T TF ⊥ AC
B D 6 C
|DC| = 6 br |ET| = 2 cm
B D H C
Yukarıdaki verilen göre, IACI = x kaç birimdir? |TD| = 3 cm
|TF| = 5 cm
olduğuna göre, IBCI uzunluğu kaç cm'dir?
|BC| = 2 . |CH| = 20
x = 17 br 3
5) Eşkenar üçgen içerisinde alınan bir noktadan 6) A

kenarlara indirilen dikmelerin uzunlukları top- D
lamı üçgenin yüksekliğinin uzunluğuna E
b
eşittir. c
A
D B F C
P a
ABC üçgeninin IBCI = a, IACI = b, ve IABI = c kenar

B F H C uzunlukları c < b < a şeklinde sıralanıyorsa bu kenar-
ABC eşkenar üçgeninde lara ait yükseklikler olan IAFI = ha, IBDI = hb, ICEI = hc
|AH| = |DP| + |PF| + |EP| uzunlukları hc > hb > ha şeklinde sıralanır.

Alıştırmalar - 1
9
KD ⊥ AC m(EAC) = 40°
20°
40°
KE ⊥ BC
D
IADI = IDCI D
100°
K
IBEI = IECI
K
a B E C
B E C
Yukarıdaki şekilde m(KAD) = 20° ve K noktası ABC üçgeninde diklik merkezi olduğuna
m(AKB) = 100° olduğuna göre, m(KBC) = a kaç göre, m(ACB) – m(DBC) farkı kaç derecedir?
derecedir?
Cevap: 10
Cevap: 30

BD ⊥ AC IABI = 5 br
5 7
IADI = IDCI IACI = 7 br
12
D IABI = 12 br IBCI = 6 br
E IECI = 7 br
7
B 6 C
B C Yukarıdaki ABC üçgeninin ha, hb ve hc yükseklik-
leri arasındaki sıralama nasıldır?
Yukarıdaki verilere göre, IBCI – IAEI farkı kaç bi-
rimdir?
Cevap: hb < ha < hc
Cevap: 5
6. A ABC üçgeninde K yük-

sekliklerin kesim nok-
3. A ABC bir dik tasıdır.
3 D
D üçgen
x BA ⊥ AC E
6 K
DE ⊥ BC
B E C IBEI = IECI B F C
IADI = 3 br
IDCI = 6 br Buna göre, BKC üçgeninin BK kenarına ait yük-
Yukarıdaki verilere göre, IABI = x kaç birimdir? sekliği ile ABK üçgeninin AB kenarına ait yüksek-
liği sırasıyla hangi doğru parçalarıdır?
Cevap: 33
Cevap: [CD] ve [KE]

7. A ABK bir dik üçgen 10. A ABC bir ikizkenar üçgen
AK ⊥ BK IABI = IACI
IACI = IBCI BD ⊥ AC
D D
DE ⊥ BC [AE] açıortay
9
F E x
DF ⊥ AC IBEI = 15 br
15
IEDI = 9 br
B E C K B C
Yukarıdaki verilere göre, IDCI kaç birimdir?

Yukarıdaki şekilde IBCI = 10 br ve ICKI = 6 br oldu-
ğuna göre IDEI + IDFI toplamı kaç br'dir?
Cevap: 12
Cevap: 8
8. A ABC bir üçgen 11. A ABC bir eşkenar üçgen
IACI = IBCI = 10 br KE ⊥ AB
F DF ⊥ AC KF ⊥ BC
4 D
DE ⊥ BC E KD ⊥ AC
D 5 K 7
IDFI = 4 br
2 3
IDEI = 2 br
B F C
B E C
Yukarıdaki verilere göre, IABI uzunluğu kaç birim- Yukarıdaki şekilde IKFI = 3 br, IKDI = 7 br ve
dir? IKEI = 5 br olduğuna göre, eşkenar üçgenin yük-
sekliği kaç birimdir?
Cevap: 210
Cevap: 15

AH ⊥ BC
BE ⊥ AC
IAHI = 12 br
IABI = IACI 13
12 IACI = 13 br
D ICDI = ICBI
IBEI = 12 br
10 E
IBDI = 10 br B x H C
B x C
Yukarıdaki şekilde m(BAH) > m(HAC) olduğuna
göre, IBHI = x'in en küçük tam sayı değeri kaç
Yukarıdaki verilere göre, IBCI = x kaç birimdir? birimdir?
Cevap: 13 Cevap: 6

DİK ÜÇGEN
A Örnek 1
Dik Dik
kenar kenar A ABC bir dik üçgen
x [AB] ⊥ [BC]
B C 2
Hipotenüs |AB| = 2 cm
Açılarından birinin ölçüsü 90° olan üçgene dik üçgen B 4 C |BC| = 4 cm

denir.
Şekildeki ABC üçgeninde m(BAC) = 90° olduğundan bulalım.
ABC üçgeni bir dik üçgendir.
Dik üçgende 90° lik açının karşısındaki kenara
hipotenüs denir. Hipotenüs, dik üçgenin en
uzun kenarıdır.
90° lik açının kollarına ise dik kenar denir.
Pisagor Teoremi
Bir dik üçgende dik kenarların uzunluklarının kare-
leri toplamı, hipotenüs uzunluğunun karesine eşit-
tir. Bu bağıntıya Pisagor teoremi denir.
x = 20 = 25 cm bulunur.
A
Yandaki ABC dik üçgeninde Pisa- Örnek 2

a gor bağıntısı
b A
a2 = b2 + c2 dir. ABC bir dik üçgen
[BA] ⊥ [AC]
4 25
B c C
|AB| = 4 cm
B x C |AC| = 25 cm

bulalım.
52 = 42 + 32 dir.
Bir dik üçgenin hipotenüsünü kenar kabul eden ka-

renin alanı, dik kenarlarını kenar kabul eden karele-
rin alanları toplamına eşittir. x = 6 cm

Örnek 3 Kenarları Tam Sayı Olan Dik Üçgenler
A ABC bir dik üçgen 5k 13k

3k 5k
[AB] ⊥ [BC]
|AB| = 43 cm 4k 12k
43 7
|AC| = 7 cm 3k 4k 5k 5k 12k 13k
3 4 5 5 12 13
6 8 10 10 24 26
B x C 9 12 15 15 36 39
Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x'in kaç cm olduğunu 12 16 20 - - -
bulalım.
17k 25k
8k 7k
15k 24k
8k 15k 17k 7k 24k 25k
8 15 17 7 24 25
16 30 34 14 48 50
- - - - - -
- - - - - -
Örnek 4 Örnek 5
D Yandaki şekilde A ABC üçgeninde
x 10 m(B) = m(D) = 90° m(ABC) = 90°

|AB| = 7 cm |AB| = 12 cm
A C
|BC| = 5 cm 12 x y z |BD| = 5 cm
7 |DC| = 10 cm |DE| = 4 cm

5
B 5 D 4 E 7 C |EC| = 7 cm
B
|AD| = x, |AE| = y ve |AC| = z olduğuna göre, x + y + z
olduğuna göre, |AD| = x uzunluğunu bulalım. toplamı kaç cm'dir?
48 cm

Örnek 6 Örnek 8
A ABC bir üçgen
C ABCD bir dörtgen
x AH ⊥ BC
D [DA] ⊥ [AB]
[DC] ⊥ [CB] 7 8 IABI = 7 br
221
6 |DA| = 6 cm |AC| = 8 br
|AB| = 8 cm IBCI = 5 br
A 8 B
|BC| = 221 cm B x H C
5
Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x'in kaç cm olduğunu
bulalım. Yukarıdaki verilere göre, |BH| = x kaç birimdir?
Örnek 7
A ABC dik üçgen Örnek 9

[AB] ⊥ [BC]
15 |AD| = 13 cm
12 2 AB ⊥ BC
13 D
|AC| = 15 cm
IABI = 8 br
8
|BD| = 5 cm
|AD| = 2 br
B 5 D x C
IBCI = IDCI
Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x'in kaç cm olduğunu
bulalım. B C
Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin çevresi kaç

birimdir?
40

Alıştırmalar-10
1. Aşağıda verilen uzunluklara göre x değerlerini 2. Aşağıda verilen üçgenlerden hangileri bir dik üç-
bulunuz. gendir?
a. b. a. K
b. A
A
A
4 5 2 4
5 10 x
2
L 6 M B 25 C
B x C
B 3 C
55 13 Cevap: b
3. Aşağıdaki üçgenlerde verilen ölçülere göre x ile

belirtilen uzunluklar kaç birimdir?
c. d. a. A b. A
A A
x
2 3
10 17 B
4 24
3 D
B
1 15
x B 6 H x C
B x C
C
C 20 D
7 23 15 7
4. Aşağıdaki üçgenlerde verilen ölçülere göre x ile

belirtilen uzunluklar kaç birimdir?
a. A b. A
e. f. 2
A A
x 11
x x
5 6 13
5 x
B 10 C B 7 H C
B 3 D x C B D C 6 6
25 61
5. A 5 B
11
g. h. 4 E
F
A 2 B
E 3
3 x C 14 D
2 A
16 Yukarıdaki şekilde ardışık kenarlar birbirine dik-
D x 3 tir.
B 4 C 12 D IABI = 5 br, IBCI = 11 br, ICDI = 14 br, IDEI = 3 br ve

IEFI = 4 br olduğuna göre, A ve F noktaları arasın-
C daki en kısa uzaklık kaç birimdir?
Cevap: 17
x = 6 517

1. A ABC dik üçgen 4. A ABC dik üçgen
[AB] ⊥ [BC] [AB] ⊥ [BC]
x |AB| = 2 cm x |AD| = 10 cm
2 10
|BC| = 5 cm |BD| = 6 cm
|DC| = 9 cm
B 5 C B 6 D 9 C
Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç cm'dir?
A) 27 B) 29 C) 30 D) 42 E) 6
A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17

[BA] ⊥ [AC]
6 [AB] ⊥ [BC]
x
|AC| = 6 cm
x |AB| = 8 cm
|BC| = 8 cm 8
B 8 C |BC| = 6 cm
D |DC| = 1 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç cm'dir? 1
B 6 C
A) 25 B) 26 C) 5 D) 27 E) 33
A) 12 B) 11 C) 10 D) 310 E) 9
6. A ABC ve ACD
x
3. A ABC bir üçgen D dik
üçgen
[AD] ⊥ [BC] 2
x 2 [AB] ⊥ [BC]
17 |AC| = 17 cm
B 4 C [AC] ⊥ [CD]
|DC| = 8 cm
|AB| = |CD| = 2 cm
B 20 D 8 C |BD| = 20 cm
|BC| = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç cm'dir?
A) 25 B) 26 C) 27 D) 30 E) 32
A) 25 B) 22 C) 26 D) 5 E) 27

7. D AD ⊥ DC 10. E EFD ve ABC dik
9 üçgen
3 CB ⊥ AB
F 12
A [FE] ⊥ [ED]
E IDEI = 3 br 3
1 [AB] ⊥ [BC]
|EC| = 1 br 8 D
5 C 5 |FE| = 9 cm
|AE| = 5 br
x B x C |ED| = 12 cm
|AB| = 27 br
|AF| = 3 cm
A 27 B
|DC| = 5 cm
|AB| = 8 cm
Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç birimdir?
A) 22 B) 6 C) 5 D) 2 E) 3
A) 17 B) 16 C) 15 D) 14 E) 13
8. D ABCD dörtgen
[AB] ⊥ [BC] 11. D AB ⊥ BC
3
4 [AD] ⊥ [DC] DA ⊥ AC
A IDAI = IBCI
1 |AB| = 1 cm
|AD| = 3 cm 10 IDCI = 10 br
B x C A
|DC| = 4 cm |AB| = 27 br
x
Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç cm'dir? 27
A) 32 B) 25 C) 26 D) 5 E) 33

B C

A) 6 B) 43 C) 7 D) 23 E) 8
9. A ABC ve ABD dik

1 üçgen
D 12. A
ABC bir üçgen
24
[AB] ⊥ [AC]
x [AB] ve [AE]
[AD] ⊥ [BD] 12
5 açıortay
B 25 C |AD| = 1 cm
B x D 4 E C |AB| = 12 cm
|AC| = 24 cm
|AE| = 5 cm
|BC| = 25 cm
|DE| = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, |BD| = x kaç cm'dir?
A) 7 B) 43 C) 35 D) 210 E) 6 A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10

ÖKLİD BAĞINTILARI
Örnek 2
Bir dik üçgende 90° nin bulunduğu köşeden hipo-
tenüse bir dikme inilmişse öklid bağıntıları A ABC bir dik üçgen
uygulanır.
[BA] ⊥ [AC]
A [BA] ⊥ [AC] iken 23
[AH] ⊥ [BC]
[AH] ⊥ [BC] ise,
c b
B C |AC| = 23 cm
h x H 2
öklid bağıntıları uygu-
|HC| = 2 cm
lanır.
B p H k C
Yukarıdaki verilere göre, |BH| = x'in kaç cm olduğunu
a bulalım.
1. h2 = p. k (öklid’in yükseklik bağıntısı)
2. b2 = k . a
Öklid'in dik kenar bağıntıları
c2 = p . a
3. a. h = b. c (Bu bağıntı bir öklid bağıntısı değildir,

ancak dik üçgenlerde hipotenüse ait yükseklik
hesaplanırken sıkça kullanılır.)
Örnek 1 Örnek 3
A ABC dik üçgeninde A ABC bir dik üçgen
m(BAC) = m(ADC) = 90° [AB] ⊥ [BC]

x z
y
|BD| = 1 cm |BH| ⊥ [AC]
8
|DC| = 9 cm |AH| = 8 cm
B 1 D 9 C
H |BH| = 4 cm
|AB| = x cm, |AD| = y cm ve |AC| = z cm olduğuna göre, 4
x, y, z uzunluklarını bulalım.
B x C

bulalım.

Örnek 4 Örnek 6
A ABC ve BAD A ABC bir

birer dik üçgen dik üçgen
x
[BA] ⊥ [AC] [BA] ^ [AC]
9 E
[DB] ⊥ [BA] [AH] ^ [BC]
H 2
B [BE] ^ [ED]
x 27 C [AD] ⊥ [BC] B H1 D 8 C
|HD| = 1 cm
D
|DC| = 8 cm
|AH| = 9 cm ve |HC| = 27 cm olduğuna göre, |HD| = x'in |EH| = 2 cm
kaç cm olduğunu bulalım.
Yukarıdaki verilere göre, |AE| = x kaç cm'dir?
Örnek 5 30° – 60° – 90° Üçgeni

Bir dik üçgenin açılarından biri 30° veya 60° oluyorsa
A ABC ve DEC
bu dik üçgen 30° – 60° – 90° dik üçgenidir.
2 birer dik üçgen
D A
x [AB] ^ [BC]
25 [ED] ^ [DC]
x3 x
|AD| = |EB| = 2 cm
E 2 B C
|DE| = 25 cm
30° 60°
B 2x C
bulalım.
30° – 60° – 90° Dik Üçgeninde
• 30° lik açının karşısındaki dik kenarın uzunluğu,
hipotenüs uzunluğunun yarısına
eşittir.
• 60° lik açının karşısındaki dik kenarın uzunluğu,

30° lik açının karşısındaki dik kenar uzunluğu-
nun 3 katına eşittir.

Örnek 7 Örnek 9
A ABC bir dik A ABC bir dik üç-

üçgen gen
y [BA] ⊥ [AC] x [BA] ⊥ [AC]
5
m(ACB) = 30° m(ABC) = 30°
30° 30°
B x C |AB| = 5 cm B 63 C |BC| = 63 cm
|BC| = x ve |AC| = y olduğuna göre, x ve y uzunlukları- Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x'in kaç cm olduğunu
nın kaç cm olduğunu bulalım. bulalım.
Örnek 8 Örnek 10
A ABC bir dik üçgen A ABC bir dik üçgen

[AB] ⊥ [BC] [AB] ⊥ [BC]
6
m(ACB) = 60° x m(ACB) = 30°
|AB| = 43 cm 30° |AC| = 6 cm
43 x B 4 D C
|BD| = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x'in kaç cm olduğunu
60° bulalım.
B C

bulalım.

45° – 45° – 90° Üçgeni Örnek 12
A
A ABC bir üçgen
a a [AH] ⊥ [BC]
x 45° 13
5 |AC| = 13 cm
45° 45°
45° |HC| = 12 cm
B a2 C
B 5 H 12 C |AH| = |BH|
Dik kenarları birbirine eşit olan dik üçgene ikizkenar Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x'in kaç cm olduğunu
dik üçgen denir. bulalım.
İkizkenar dik üçgenin açıları 45° – 45° – 90° dir.

İkizkenar dik üçgenin dik kenarları a cm ise, hipote-
nüs uzunluğu a2 cm'dir.
Örnek 11
Aşağıdaki sorularda x ile gösterilen kenar uzunlukla-

rını bulalım.
a. A Örnek 13

6
[BA] ⊥ [AC]
45° D x
B x C E m(ABC) = 45°
22
45° 2 |BC| = 10 cm
b. A B 10 C
|BD| = 22 cm
45°
|EC| = 2 cm
52
Yukarıdaki verilere göre, |DE| = x'in kaç cm olduğunu
bulalım.
B x C

Alıştırmalar
Alıştırmalar -- 11
1
1. Aşağıdaki şekillerde verilenlere göre, x, y, z, t 2. A
uzunluklarını bulunuz.
a. A E
x z
y
B 8 H 2 D x C
B 4 H 9 C ABC ve BED dik üçgen

Cevap: x = 213 [AH] ⊥ [BC], 2 . |EH| = |AE|, |BH| = 8 cm,
y=6 |HD| = 2 cm ise, |DC| = x kaç cm'dir?
z = 313
Cevap: 16
b. A
3. A
x y
4
8
B 2 H z C
4 E
B D C
2
Cevap: x = 25
x
y = 45
z=8 F
ABC ve BFC dik üçgen

c. A [AD] ⊥ [BC], [EF] ⊥ [BC], |AD| = 8 cm,
x |BD| = 4 cm, |EC| = 2 cm ise, |EF| = x kaç cm'dir?

12
6
z y Cevap: 6
B t C
4. Aşağıdaki şekillerde verilenlere göre, x ve y uzun-
Cevap: x = 3 luklarını bulunuz.
y=9 a. A b. A
z = 33 x 6 x
t = 63 45° 60°

B y C B C
42
d. A
x = 6, y = 62 x = 22
6 8
x
c. d.
A
A
B y H z C
24 x 10 23
Cevap:x =
5
18 30° 45°
y= B y C B x C
5
32 x = 5, y = 53 x = 26
z=
5

1. A ABC dik üçgen 5. A ABE ve ABC
dik üçgen
[BA] ⊥ [AC]
[BA] ⊥ [AE]
x [AD] ⊥ [BC]
[CB] ⊥ [AB]
|BD| = 4 cm B
D x E
[AC] ⊥ [BE]
B 4 D 9 C |DC| = 9 cm 5
C
IBDI = 2. ICDI
|BC| = 5 cm
A) 6 B) 43 C) 215 D) 8 E) 62
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10
2. ABC dik üçgen

A
[BA] ⊥ [AC]
22 [AD] ⊥ [BC]

|DC| = 1 cm
B x D 1 C
|AD| = 22 cm 6. ABC dik üçgen
A
Yukarıdaki verilere göre, |BD| = x kaç cm'dir? 1
D [AB] ⊥ [BC]
A) 52 B) 36 C) 215 D) 8 E) 9 2 [BD] ⊥ [AC]
|AD| = 1 cm
B x C |AB| = 2 cm
A) 22 B) 23 C) 4 D) 32 E) 25
[BA] ⊥ [AC]
x
[AD] ⊥ [BC]
|BD| = 2 cm
B 2 D 6 C |DC| = 6 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç cm'dir?
A) 3 B) 10 C) 23 D) 4 E) 32
7. A ABC ve BED
dik üçgen
4. A ABC dik üçgen [AC] ⊥ [BD]
15 E
[BA] ⊥ [AC] [BE] ⊥ [ED]
32
[AD] ⊥ [BC] |AE| = |EC|
B x D 1 C |AC| = 32 cm C x D |AB| = 15 cm
B 9
|DC| = 1 cm |BC| = 9 cm
Yukarıdaki verilere göre, |CD| = x kaç cm'dir?
A) 16 B) 17 C) 18 D) 19 E) 20 A) 4 B) 23 C) 3 D) 22 E) 6

8. A ABC ve BEC dik 11. A ABC dik üçgen
üçgen
x [BA] ⊥ [AC]
[BA] ⊥ [AC]
x m(ACB) = 30°
[AD] ⊥ [BC] 30°
B C |BC| = 62 cm
F 62
B C [BE] ⊥ [EC]
D 1
[EF] ⊥ [BC] Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç cm'dir?
4
|BD| = |DF| A) 6 B) 43 C) 36 D) 62 E) 63
E |EF| = 4 cm
|FC| = 1 cm
A) 36 B) 215 C) 8 D) 217 E) 62
[BA] ⊥ [AC]
[AD] ⊥ [BC]
30° m(ACB) = 30°
B 3 D x C
|BD| = 3 cm
9. A ABC dik üçgen Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç cm'dir?
[AB] ⊥ [BC] A) 6 B) 9 C) 62 D) 63 E) 93
y
x m(ACB) = 30°
|BC| = 43 cm
30°
B C |AC| = y
43
|AB| = x 13. A ABC dik üçgen
Yukarıdaki verilere göre, x + y toplamı kaç cm'dir? [BA] ⊥ [AC]
y+3 x
A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15 m(ABC) = 45°
45° |BC| = 42 cm
B 42 C
|AC| = x
|AB| = y + 3 cm
Yukarıdaki verilere göre, x + y toplamı kaç cm'dir?
A) 9 B) 8 C) 7 D) 6 E) 5

[AB] ⊥ [BC]
m(ACB) = 60° 14. A ABC dik üçgen
43
x |AC| = 43 cm [BA] ⊥ [AC]
D
4 2 m(ABD) = 30°
30°
60° |BD| = 4 cm
B C B x C
|DC| = 2 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç cm'dir? Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç cm'dir?
A) 4 B) 5 C) 42 D) 6 E) 62
A) 23 B) 25 C) 26 D) 27 E) 42

TRİGONOMETRİ
Dik Üçgende Dar Açıların Trigonometrik Örnek 1
Oranları
A A
ABC dik üçgende
[BA] ⊥ [AC]
Karşı b 5 12
dik c Hipotenüs |AB| = 5 cm
kenar x
|AC| = 12 cm
x B C
B a C
Komşu dik olduğuna göre, ölçüsü x olan ABC açısının trigono-
kenar metrik oranlarını yazalım.
ABC dik üçgeninde
[AB] ^ [BC] ve m(ACB) = x olmak üzere,
• Dik üçgende bir dar açının karşısındaki dik ke-

narın uzunluğunun hipotenüs uzunluğuna oranı • sinx = |AC|
|BC|
o dar açının sinüsünü verir. Bir x açısının sinüsü
sinx ile gösterilir. • cosx = |AB|
|BC|
Karşı dik kenar uzunluğu c
sinx =
Hipotenüs uzunluğu
=
b • tanx = |AC|
|AB|
• Dik üçgende bir dar açının komşusundaki dik ke- • cotx = |AB|
|AC|
narın uzunluğunun hipotenüs uzunluğuna oranı
o dar açının kosinüsünü verir. Bir x açısının kosi- Örnek 2
nüsü cosx ile gösterilir.
Komşu dik kenar uzunluğu a A ABC bir dik üçgen

cosx = =
Hipotenüs uzunluğu b
α [AB] ⊥ [BC]
• Dik üçgende bir dar açının karşısındaki dik ke- 15 |AC| = 15 cm

x
nar uzunluğunun komşusundaki dik kenar uzun- m(BAC) = a
luğuna oranı o dar açının tanjantını verir. Bir x 3
sina =
açısının tanjantı tanx ile gösterilir. 5
B C
tanx = =
Komşu dik kenar uzunluğu a Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x'in kaç cm olduğunu
bulalım.
• Dik üçgende bir dar açının komşusundaki dik ke-
nar uzunluğunun karşısındaki dik kenar uzunlu-
ğuna oranı o dar açının kotanjantını verir. Bir x
açısının kotanjantı cotx ile gösterilir.
Komşu dik kenar uzunluğu a

cotx = =

Örnek 3 Örnek 5
A ABC bir dik üçgen 0 < x < 90° olmak üzere, cosx = 1 ise, cotx değeri
3
kaçtır?
[BA] ⊥ [AC]
|BC| = 35 cm
x
m(ABC) = x
B 35 C
tanx = 2 olduğuna göre, |AC| uzunluğu kaç cm'dir?
Örnek 4
Bir ABC dik üçgeninde

12
m(B) = 90° ve sinA =
13 Örnek 6
olduğuna göre, cosA, tanA ve cotA değerlerini bula-
lım. A B
x
E
H
y
D F G C
ABCD dikdörtgeni özdeş 6 birim kareden oluşmuştur.
Buna göre, tanx ve coty değerlerini bulalım.

Örnek 7 30°, 45° ve 60° nin Trigonometrik Oranları
A A) 45° nin Trigonometrik Oranları
A
4 ABC ikizkenar dik üçgenin-
3 de
45°
x
|AC| = |BC| = 1 birim alınırsa,
B H C 2 1
|AB| = 2 birim olur.
ABC dik üçgeninde, m(BAC) = m(AHB) = 90°
m(ACB) = x, |AH| = 3 br, |AB| = 4 br 45° Buna göre, 45° nin trigono-
B 1 C metrik oranları
olduğuna göre, cosx değerini bulalım.
sin45° = |AC|
|AB|
cos45° = |BC|
|AB|
tan45° = |AC|
|BC|
Örnek 8 cot45° = |BC|

|AC|
A B) 30° ve 60° nin Trigonometrik Oranları

ABC ikizkenar üçgen
x A ABC dik üçgeninde
|AB| = |AC|
m(BAC) = x |BC| = 1 birim alınırsa
30°
(30° - 60° - 90°) üçgeni
m(ACB) = y
2 3 özelliğinden
y
tanx = 4
B C 3 |AC| = 3 birim
olduğuna göre, tany değerini bulalım. 60° |AB| = 2 birim olur.
B 1 C
Buna göre, 30° ve 60° için trigonometrik oranlarını

yazalım.
|BC| |AC|
sin30° = sin60° =
|AB| |AB|
|AC| |BC|
cos30° = cos60° =
|AB| |AB|
tan30° = |BC| tan60° = |AC|

|AC| |BC|
cot30° = |AC| cot60° = |BC|

|BC| |AC|

Örnek 9 Örnek 11
sin30° + cos60° A ABC bir üçgen

sin45°. cos45°
m(ABC) = 60°
x
işleminin sonucu kaçtır? 6 IABI = 6 br
60° IBCI = 16 br
B 16 C
Örnek 10 Örnek 12
A A ABC bir üçgen

ABC eşkenar üçgen
m(ADB) = x m(BAC) = 45°
45°
|BD| = 3 . |DC| IABI = 22 br
22
3 IACI = 3 br
x
B D C
B
x
olduğuna göre, tanx değerini bulalım. C
Yukarıdaki verilere göre, IBCI = x kaç birimdir?

Birim Çemberde Trigonometrik Oranlar 2) y
Merkezi orijinde ve yarıçapı 1 birim olan çembere 1D C

θ
birim çember denir. A B
y θ 1 x
1 O 1 T
kotanjant
A(x, y) ekseni
1
θ |BT|
kosinüs O H 1
x • BOT dik üçgeninden tanθ = |BT| =
|OT| 1
ekseni
tanθ = |BT| olur.
• y = 1 doğrusu x eksenine paralel olduğundan

tanjant ekseni
sinüs m(AOT) = m(OCD) = q olur.
ekseni
DOC dik üçgeninden cotq = |DC| = |DC|
|OD| 1
• x ekseni kosinüs ekseni |DC| = cotθ olur.
• y ekseni sinüs ekseni Sonuç :

sinθ cosθ
• x = 1 doğrusu tanjant ekseni tanθ = , cotθ = , tanθ = 1 , cotθ = 1
cosθ sinθ cotθ tanθ
• y = 1 doğrusu kotanjant ekseni
olarak isimlendirilir.
Örnek 13
1) y y
m(AOB) = x ise, bu
1
n açının trigonometrik
A 1 22
Ad ,
3 3 oranlarını yazalım.
1 sinθ
θ –1 x B
x x
O 1
O H
cosθ
–1
• OHA dik üçgeninde

sinθ = |AH| = |AH| = |AH| ve
|OA| 1
cosθ = |OH| = |OH| = |OH| 2

|OA| 1
4
olduğundan A noktasının koordinatları A(cosθ, sinθ)
biçiminde yazılabilir.

Geniş Açıların Trigonometrik Oranları Örnek 14
y
150° lik açının trigonometrik değerlerini bulalım.
T A
180°– θ
θ
x
M O H
– 3
Şekildeki birim çemberde

m(MOT) = θ ise, m(HOT) = 180° – θ olur.
• sin(180° – θ) = sinθ olur.
(Çünkü T noktasının ordinatı ile A noktasının or-
dinatı eşittir.
Örnek 15
• cos(180° – θ) = –cosθ olur.
(Çünkü T noktasının apsisi A noktasının apsisi ile A ABC dik üçgeninde
zıt işaretlidir.
m(BAC) = 90°
sin(180° – θ) 2 3
• tan(180° – θ) = |AB| = 2 cm
cos(180° – θ)
x |AC| = 3 cm
= sinθ = –tanθ B C D
–cosθ m(ACD) = x
cos(180° – θ) olduğuna göre, cosx, sinx ve tanx değerlerini bulalım.
• cot(180° – θ) =
sin(180° – θ)
= –cosθ = –cotθ olur.

sinθ
Sonuç :
θ geniş açı ise sinq pozitif, cosθ, tanθ ve cotθ negatif
değerler alır.
• Ölçüleri birbirini 180° ye tamamlayan açıların (bü-

tünler açıların) sinüs değerleri birbirine eşittir.
Örneğin, sin110° = sin70° dir.
• Bütünler açıların kosinüs, tanjant ve kotanjant de-
ğerleri ise ters işaretli olup, mutlak değerce birbi-
rine eşittir.
Örneğin, cos120° = –cos60°
tan100° = –tan80°
cot130° = –cot50°

Alıştırmalar 12
1. Aşağıdaki ABC üçgeninde sinx, cosx, tanx ve cotx 4.
A
değerlerini hesaplayınız.
A 4
3
x
6 B H C
x Şekilde verilenlere göre, cosx değerini bulunuz.

B 10 C
3
Cevap: cosx =
4 3 4 3 4
5 5 3 4
π 3
5. 0<x< ve tanx =
2 4
olduğuna göre, sinx değerini bulunuz.
3
Cevap:
5
2. A
x
6 6. [BD] ⊥ [BE]
D
A a m(DAC) = a
θ m(ACE) = q
B C
[AB] ⊥ [BC], sinθ = 3 ise, |AC| = x kaç birimdir?

5 q
B
C E
Cevap: 10
Şekilde tana = – 4 olduğuna göre, sırasıyla sinq,
3
cosq, tanq ve cotq değerlerini bulunuz.
3 4 3 4
Cevap: ,– ,– ,–
5 5 4 3
3. x
7. Aşağıdaki tabloyu doldurunuz.

y
Açı 30° 45° 60° 120° 135° 150°
Yukarıdaki şekil özdeş 6 birim kareden oluşmuş-
sin
tur.
Buna göre, tanx ve coty değerlerini bulunuz.
cos
1 1
Cevap: tanx = , coty = tan
2 3
cot

Konu Değerlendirme Testi 6
1. E ECD ve ABC 4. A ABC bir üçgen
dik üçgen
|BD| = 3 cm
[EC] ⊥ [BD] x
10 |BE| = 4 cm
A 15
|EA| = |AC| D |DE| = 5 cm
x 5
|ED| = 15 cm 3 |EC| = 2 cm
|CD| = 9 cm |AC| = 10 cm
B 8 C 9 D B 4 E 2 C
|BC| = 8 cm Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x kaç cm'dir?
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç cm'dir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
A) 9 B) 10 C) 12 D) 13 E) 15
5. A ABC ve DBC
dik üçgen
[AB] ⊥ [BC]
2. A ABC ve DEC x [BD] ⊥ [DC]
D 12 D
dik üçgen
[DE] ⊥ [BC]
12 [AB] ⊥ [BC]
2 |DE| = 2 cm
12 E [DE] ⊥ [AC]
x |BE| = 1 cm
|AE| = 2|EC| B 1 E C
|AB| = 12 cm
|AB| = |DE| = 12 cm
B 9 C Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç cm'dir?
|BC| = 9 cm
A) 20 B) 17 C) 16 D) 15 E) 13
Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç cm'dir?
A) 10 B) 12 C) 13 D) 15 E) 17
6. Yüksekliği 24 metre olan duvara 25 metre uzun-

luğunda bir merdiven şekildeki gibi yerleştirilmiş-
tir.

[AC] ⊥ [BC]
D [AD] ⊥ [DC]
30° |AD| = |DC|

B 43 C m(ABC) = 30°
|BC| = 43 cm
Merdivenin alt kısmı, duvardan 8 metre daha
Yukarıdaki verilere göre, |DC| kaç cm'dir? uzaklaştırılırsa merdivenin üst kısmı kaç metre
A) 42 B) 4 C) 23 D) 3 E) 22 aşağıya iner?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

7. D ABC ve DEC dik 10. A Şekilde
A üçgen
[AB] ⊥ [BC]
30°
7 23 [BA] ⊥ [AC] 5
[BC] ⊥ [CD]
E [DE] ⊥ [AC]
B C |AB| = 5 cm
[DC] ⊥ [BC] 6
3 |BC| = 6 cm
B x C
m(EDC) = 30° D |CD| = 3 cm
|DE| = 23 cm Yukarıdaki verilere göre, A ile D noktası arasında-
|AE| = 7 cm ki uzaklık kaç cm'dir?
Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç cm'dir? A) 14 B) 13 C) 11 D) 10 E) 9
A) 6 B) 42 C) 43 D) 62 E) 63

1
E EBD eşkenar
x üçgen
[BA] ⊥ [AC]
[AB] ⊥ [BC]
|AE| = 1 cm 25
B D 6 C x |AC| = 25 cm
|DC| = 6 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç cm'dir? B D C
93 |AB| = |BD| = |DC| olduğuna göre, |AD| = x kaç

A) 43 B) C) 53 D) 63 E) 9 cm'dir?
2
A) 2 B) 22 C) 23 D) 4 E) 32
y
9.
B
a
A x
O

Şekildeki birim çemberinde m(AOB) = α dır. B |AB| = |AD|
3
noktasının apsisi – olduğuna göre, 30
5 m(ACB) = 30°
sina + cosa |AC| = 30 cm
cota – tana 30°
B C |BD| = 16 cm
işleminin sonucu kaçtır? 16 D
16 12 8 –8 –12 Yukarıdaki verilere göre, Çevre(ABD) kaç cm'dir?
A) B) C) D) E)
35 35 35 35 35
A) 50 B) 52 C) 54 D) 56 E) 58

ÜÇGENDE ALAN
Bir üçgenin alanı, kenarlarından birinin uzunluğu ile
Örnek 3
bu kenara ait yüksekliğin çarpımının yarısına
eşittir.
A ABC bir üçgen
A
Buna göre, şekildeki [FE] ⊥ [AB]
ABC üçgeninin alanı
8 10 [FD] ⊥ [AC]
1 . . D |AB| = 8 cm
Alan(ABC) = a ha
ha 2
bağıntısıyla bulunur. E 5 |AC| = 10 cm
3
|FE| = 3 cm
H B C
B C F |FD| = 5 cm
a
Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin alanının kaç
cm2 olduğunu bulalım.
Örnek 1
A ABC bir üçgen

2
H [BH] ⊥ [AC]
|AH| = 2 cm
6 7 |HC| = 7 cm
|BH| = 6 cm
B C
Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin alanını bu-

37 cm2
lalım.
27 cm2
Örnek 2 Örnek 4
A ABC bir üçgen
[AH] ⊥ [BC]
[BA] ⊥ [AC]
|BC| = 16 cm 3
x [AH] ⊥ [BC]
Alan(ABC) = 40 cm2
|AB| = 3 cm
B 1 H C
B C |BH| = 1 cm
H
Yukarıdaki verilere göre, [AH] yüksekliğinin uzunlu- cm2 olduğunu bulalım.
ğunu bulalım.
x = 5 cm = 92 cm2 olur.

Dik Üçgenin Alanı Geniş Açılı Üçgenin Alanı
A A Geniş açılı üçgen-
b lerde, geniş açı-
ha nın kolları olan
c
hb kenarlara ait yük-
C seklikler üçgenin
B a
C dış bölgesinde
B hc
kalır.
ABC dik üçgeninde [BC] kenarına ait yükseklik [AB]
Buna göre,
olduğundan ya da [AB] kenarına ait yükseklik [BC] a . ha b. hb c. hc
olduğundan Alan(ABC) = = = dir.
2 2 2
.
Alan(ABC) = |AB| |BC| ile bulunur.
2 Örnek6

[AB] ⊥ [BC]
8 |AB| = 8 cm
|DC| = 5 cm
B D 5 C
Yukarıdaki verilere göre, ADC üçgeninin alanının kaç

Örnek 5
[AB] ⊥ [BC]
|AD| = 6 cm
6
|DB| = 2 cm
|BE| = 5 cm 20 cm2
D
|EC| = 2 cm
2
B 5 E 2 C
Örnek 7
Yukarıdaki verilere göre, boyalı bölgenin alanı kaç
cm2 dir?
D [BA] ⊥ [AC]
x
12
|DC| = 12 cm
B C
Alan(DBC) = 48 cm2 olduğuna göre, |AB| = x'in kaç cm

olduğunu bulalım.
23 cm2
x = 8 cm

Eşkenar Üçgenin Alanı Örnek 9
A Kenar uzunluğu a birim
olan eşkenar üçgenin A ABC bir üçgen
a a alanı m(BAC) = 30°

a23 30° |AB| = 8 cm
Alan(ABC) = tür. 6
4 |AC| = 6 cm
B a C 8
B
Örnek 8
Bir kenarı 3 cm olan eşkenar üçgenin alanı kaç cm2
dir?
12 cm2
93 Örnek 10
=
4
A ABC üçgeninde
[AD] ⊥ [BD]
5 m(ADC) = 150°
Sinüslü Alan Formülü
150° |AD| = 5 cm
A 6 D
2 |BD| = 6 cm
B C
|DC| = 2 cm
c b
2
olduğuna göre, A(ABC) kaç cm dir?
B a C
Bir üçgenin alanı, iki kenar uzunluğu ve bu kenar-

ların oluşturduğu açının ölçüsünün sinüs değerinin
çarpımının yarısına eşittir.
Yukarıdaki ABC üçgeninde
1 . . . 1 1 . . .
A(ABC) =  =
a b sin C . b . c . sin A
 = a c sinB
2 2 2

Örnek 11
A Şekilde Heron Formülü
5 [AB] ⊥ [BE] A Kenar uzunlukları a, b, c olan

3
[AD] ∩ [BE] = {C} bir ABC üçgeninde
C 5
E
B 4 |AB| = 3 cm c b
u = a + b + c olmak üzere,
2 2
|BC| = 4 cm
D
|CD| = 2 cm A(ABC) = u(u – a)(u – b) (u – c)
B a C
|CE| = 5 cm dir.
Yukarıdaki verilere göre, taralı bölgelerin alanları
toplamı kaç cm2 dir? Örnek 13
Kenar uzunlukları 5 br, 6 br ve 7 br olan bir ABC

üçgeninin alanını bulalım.
9 cm2
Örnek 12
İç Teğet Çemberinin Yarıçapı Bilinen Üçgenin
A ABC bir üçgen Alanı
A
D, [BC] üzerinde
45° θ
|BD| = |DC|
2 22
|AB| = 2 birim
c b
|AC| = 22 birim r r
m(BAD) = 45° O
B D C
r
m(DAC) = θ
Yukarıdaki verilere göre, sinθ nın değeri kaçtır? B a C
u = a + b + c olmak üzere, ABC üçgeninin iç teğet

2
çemberinin yarıçapı r birim ise, Alan(ABC) = u. r eşit-
liği ile bulunur.
Çünkü, A(ABC) = A(OBC) + A(OAC) + A(OAB)

sinθ = 1
=rf p = r. u
2 ar br cr a+b+c
= + +
2 2 2 2

Örnek 14 Örnek 15
A A ABC bir üçgen
12 |BD| = 2 cm
5
O |DC| = 8 cm
B C
ABC dik üçgeninde BA ⊥ AC, O noktası iç teğet çem- B 2 D 8 C

berin merkezidir.
Yukarıdaki şekilde ABD üçgeninin alanı 6 cm2 olduğu-
IABI = 5 br ve IACI = 12 br olduğuna göre, iç teğet na göre, ABC üçgeninin alanı kaç cm2 dir?
çemberin yarıçapı kaç birimdir?
30 cm2
r = 2 br
Örnek 16
Alan ile İlgili Özellikler [BA] ⊥ [AC]

6 10
1) Yükseklikleri eşit olan üçgenlerin alanları oranı |BA| = 6 cm
tabanlarının oranına eşittir. Benzer şekilde aynı |AC| = 10 cm
tabana sahip üçgenlerin alanlarının oranı yük- B D C
|BD| = 2|DC|
sekliklerinin oranına eşittir.
Yukarıdaki verilere göre, ABD üçgeninin alanının kaç
A d1 cm2 olduğunu bulalım.
d2
B C D
d1 // d2
|BC| . h
2
A(ABC) = = |BC|
A(ACD) .
|CD| h |CD| 20 cm2
2

Örnek 17 Örnek 19
A ABC bir dik üçgen A ABC bir üçgen

[BA] ⊥ [AC] 2|BE| = 5|EC|
5 12 D
[AD] kenarortay |DC| = 2|AD|
|AB| = 5 cm Alan(DBE) = 20 cm2
B D C
|AC| = 12 cm
Yukarıdaki verilere göre, Alan(ADC) kaç cm2 dir? B .... E ..... C
Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin alanı kaç

cm2 dir?
42 cm2
2
15 cm
Örnek 18 Örnek 20
A ABC üçgeninde A ABC bir dik üçgen

|BD| = |DC| 8
[DE] // [BC]
E [BA] ^ [AC]
|BE| = 2|EA| D 10
E
|AE| = 8 cm
5
|DE| = 10 cm
B D C B F C |DB| = 5 cm
Yukarıdaki verilere göre, boyalı bölgenin alanı kaç
A(ABC) = 36 br2 olduğuna göre, A(AED) kaç br2 dir?
cm2 dir?
6 br2
44 cm2

Örnek 21 Örnek 23
A Yandaki A
ABC üçgeninde
F
|AF| = 3. |CF| D
3
|BD| = 2. |DE| = 2|EC| K
B D E C
30°
B 8 E C
2 2
A(FEC) = 5 cm olduğuna göre, A(ABC) kaç cm dir?
ABC üçgeninde, [AE] ve [BD] kenarortay
m(KBE) = 30°, |BE| = 8 cm, |KD| = 3 cm
Yukarıdaki verilere göre, boyalı DKEC dörtgeninin
alanı kaç cm2 dir?
80 cm2
2) Bir üçgenin üç kenarortayı üçgenin alanını altı eş

parçaya ayırır. 24 cm2
A
F S S E
S S 3) Benzer iki üçgenin alanları oranı bu iki üçgenin
G
S S benzerlik oranının karesine eşittir.
B D C
Örnek 24
Örnek 22
A ABC üçgeninde Benzerlik oranı 2 olan benzer iki üçgenin alanları

3
G ağırlık merkezi oranını hesaplayalım.
F E
A(GDC) = 4 br2
G
B D C
ise, A(ABG) kaç br2 dir?
8 br2

Örnek 25 Örnek 27
A Şekilde A B AB // CD
[DE] // [BC] 16 AD ∩ BC = {K}
8 |DE| = 2 cm A(ABK) = 16 br2
D E K
2 |BC| = 5 cm A(KCD) = 100 br2
2
Alan(ADE) = 8 cm
100
B 5 C
olduğuna göre, Alan(BCED) kaç cm2 dir? C D
Yukarıdaki verilere göre, |AK| oranı kaçtır?

|DK|
42 cm2
Örnek 26
A ABC üçgeninde
D m(ABC) = m(EDC)
A(ABC) = 18 br2 ve
|EC| = 2
C |AC| 3
E
B
olduğuna göre, ABED dörtgeninin alanı kaç br2 dir?
= 10 br2

Alıştırmalar 13
Aşağıdaki şekillerde verilenlere göre istenilenleri bu- 6. A
lunuz.
Alan(ABC) = ?
1. A 6 7
Alan(ABC) = ? Cevap: 610
12 B 7 C
B 7 H 8 C 7. A
3 Boyalı Alan = ?
Cevap: 90
E
5 Cevap: 34
2. A
Alan(ABC) = ? D 3 B 8 C
10
Cevap: 72
8. A
B 6 H 12 C
Alan(ABC) = ?
10
Cevap: 30
30°
B 12 C
3. A
Alan(ABC) = ? 9. A Alan(ABC) = ?
135° 42
Cevap: 39 3
Cevap: 6
B 4 H 9 C
B C
10. A
4. A
Alan(ABC) = ?
Alan(ACD) = ?
4 4
10 Cevap: 43
Cevap: 40
B C 8 D B 4 C
11. A
5. A
Alan(CDE) = ?
6 10
6 Cevap: 6
5 D
B C
B 4 D H E 5 C
4
Alan(ABD) + Alan(AEC) = ? E
Cevap: 27

Alıştırmalar-14
1. A 6. A
|BD| = 2 br
|DC| = 4 br
G
B D C
B 2 D 4 C
ABC üçgeninin ağırlık merkezi G dir.
A(ABD) = 6 br2 ise, A(ADC) kaç br2 dir?
A(BGD) = 4 cm2 ise, A(ADC) kaç cm2 dir?
Cevap: 12
Cevap: 12
2. A
7. A
3
|AD| = 3 cm
D
|DC| = 9 cm
9 G
B C B D C

A(ABC) = 30 cm2 ise, A(ABD) kaç cm2 dir?
A(GDC) = 3 cm2 ise, A(ABC) kaç cm2 dir?
15
Cevap:
2 Cevap: 18
8. A
3. A
2|BD| = 3IDC| F
6 10 G
B E C
B C
D
A(GECF) = 20 cm2 ise, A(ABG) kaç cm2 dir?
A(ADC) kaç br2 dir?
Cevap: 20
Cevap: 12
A 9. A
4.
2
[DE] // [BC]
8 12
D E
3
B D C B C
A(ADE) = 8 cm2 ise, A(DECB) kaç cm2 dir?
A(ABD) = 16 cm2 ise, A(ADC) kaç cm2 dir?
Cevap: 42
Cevap: 24
10. A
5. A
|BE| = 3|EC| 2
D 3
|AC| = 3|AD| E
D
1
B E C B C
A(DEC) = 5 cm2 ise, A(ABC) kaç cm2 dir? A(AED) = 16 cm2 ise, A(BCDE) kaç cm2 dir?
Cevap: 30 Cevap: 48

1. A ABC dik üçgen 4. A ABC bir üçgen
[BA] ⊥ [AC] F [DE] ⊥ [AB]
15 |AC| = 15 cm E 4 [DF] ⊥ [AC]
3
|BC| = 17 cm |ED| = 3 cm
B D C
B 17 C |DF| = 4 cm
|AB| = 6 cm
Yukarıdaki verilere göre, Alan(ABC) kaç cm2 dir?
|AC| = 12 cm
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70
A) 21 B) 24 C) 27 D) 30 E) 33
2. A ABE ve DBC
dik üçgen
4 [AB] ^ [BC]
|AD| = |BD| = 4 cm
D |BE| = |EC| = 3 cm 5. ABC bir üçgen
A
K
4 |AB| = 7 cm
7 6 |AD| = 6 cm
B 3 E 3 C |BD| = 5 cm
B 5 D 10 C
|DC| = 10 cm
Yukarıdaki verilere göre, boyalı üçgenlerin alan-
ları toplamı kaç cm2 dir? Yukarıdaki verilere göre, Alan(ABC) kaç cm2 dir?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 A) 186 B) 156 C) 183
D) 153 E) 123
6. A
3. A ABC dik üçgen 6 K
E [AC] ⊥ [BC]
4
|BE| = |EA| B 10 C
B 6 D C |AC| = 4 cm K noktası ABC dik üçgeninin iç teğet çemberinin

merkezidir.
|BD| = 6 cm
[BA] ⊥ [AC], |AB| = 6 cm , |BC| = 10 cm
Yukarıdaki verilere göre, Alan(AED) kaç cm2 dir?
Yukarıdaki verilere göre, Alan(KBC) kaç cm2 dir?
A) 3 B) 6 C) 9 D) 12 E) 18
A) 18 B) 15 C) 12 D) 10 E) 8

7. A ABC üçgeninde 10. A ABC ve BDC
[AE] ⊥ [BD] dik üçgen
17 [AB] ⊥ [BC]
D G, ağırlık merkezi
G
x |GE| = 3 cm [BD] ⊥ [DC]
B C
3
|BD| = 12 cm
B E C
12 9 |DC| = 9 cm
Alan(GECD) = 24 cm2 olduğuna göre, |BG| = x kaç
cm'dir? D |AC| = 17 cm
A) 12 B) 8 C) 6 D) 4 E) 2 Yukarıdaki verilere göre, tüm şeklin alanı kaç cm2

dir?
A) 102 B) 108 C) 114 D) 120 E) 124

[AH] ⊥ [BC]
5 11. A ABC dik üçgen
|AB| = 5 cm
30° [AB] ⊥ [BC]
|BH| = 3 cm
B 3 H C [AD] açıortay
m(ACB) = 30°
|AD| = |DC|
Yukarıdaki verilere göre, Alan(AHC) kaç cm2 dir?
B 4 D C |BD| = 4 cm
A) 163 B) 123 C) 103
D) 83 E) 63 Yukarıdaki verilere göre, Alan(ADC) kaç cm2 dir?
A) 163 B) 162 C) 16
D) 83 E) 82
9. A ABC eşkenar üçgen

m(BDE) = 45°
D
|DE| = 6 cm 12. A ABC bir üçgen
45° |EC| = 4 cm ADC eşkenar
6
üçgen
|BD| = 2 cm
B E 4 C
B 2 D 4 C |DC| = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, Alan(ABD) kaç cm2 dir?
A) 93 B) 103 C) 123
A) 6 B) 4 C) 43 D) 33 E) 23
D) 153 E) 183

[DE] ⊥ [AB] 15 [BA] ⊥ [AD]
4
E 20
|DE| = 3 cm |AB| = 15 cm
3
|AB| = 4 cm B D 5 C |AD| = 20 cm
B D C
|DC| = 2|BD| |DC| = 5 cm
Yukarıdaki verilere göre, Alan(ADC) kaç cm2 dir? Yukarıdaki verilere göre, Alan(ADC) kaç cm2 dir?
A) 8 B) 10 C) 12 D) 15 E) 18 A) 45 B) 40 C) 36 D) 32 E) 30
2. A ABCD bir dörtgen

[AE] ⊥ [BD]
[CF] ⊥ [BD] 5. A ABD bir üçgen
B F D
E |AE| 2 |AB| = |AC| = 5 cm
= 5 5
|CF| 3 |CD| = 10 cm
8
B C
|BC| = 8 cm
10
C
Alan(BCD) = 18 cm2 olduğuna göre, Alan(ABD)

D
kaç cm2 dir?
Yukarıdaki verilere göre, Alan(BCD) kaç cm2 dir?
A) 16 B) 15 C) 12 D) 10 E) 9
A) 18 B) 20 C) 24 D) 30 E) 32
3. A ABCD bir dörtgen

[AB] ⊥ [BD]
[CD] ⊥ [BD]
[AD] ⊥ [BC]
B D |AB| = 3|DC| 26 m(ABC) = 45°
8
m(ACB) = 60°
C 45° 60°
B D C |AB| = 26 cm
2
Alan(BCD) = 8 cm olduğuna göre, Alan(ABCD)
kaç cm2 dir? Yukarıdaki verilere göre, Alan(ADC) kaç cm2 dir?
A) 16 B) 20 C) 24 D) 28 E) 32 A) 23 B) 4 C) 42 D) 43 E) 6

D m(ABD) = m(DBC) = 45° [AE] ⊥ [BC]

3 |AB| = 3 cm 6 |AD| = |DE|
42 D
45°
45° |BC| = 6 cm |AB| = 42 cm
B 6 C
|AC| = 6 cm
B E C
Yukarıdaki verilere göre, Alan(DBC) kaç cm2 dir? m(BAC) = 45°
A) 63 B) 62 C) 9 D) 8 E) 6 Yukarıdaki verilere göre, Alan(DBC) kaç cm2 dir?
A) 12 B) 9 C) 8 D) 6 E) 4

|AB| = 4 cm m(BAC) = 60°
4 8 60°
|AC| = 8 cm m(ABD) = m(BCD)
m(DBC) = m(ACD)
B C
|BD| = 4 cm
Yukarıdaki verilere göre, Alan(ABC) nin en büyük D
|DC| = 6 cm
değeri kaç cm2 dir? 4 6
A) 82 B) 83 C) 16
B C
D) 162 E) 163
Yukarıdaki verilere göre, Alan(DBC) kaç cm2 dir?
A) 18 B) 83 C) 12 D) 63 E) 43
9. A ABC bir dik üçgen

AB ⊥ BC 12. A ABC bir üçgen
15 [CD] açıortay
DC ⊥ AC D
|AC| = 15 br 5 |AC| = 5 cm
12
B C |EC| = 4 cm
|BC| = 12 br
5 B 2 E 4 C |BE| = 2 cm
|DC| = 5 br
D Alan(BED)
Yukarıdaki verilere göre, oranı kaçtır?
Yukarıdaki verilere göre, BCD üçgeninin alanı kaç Alan(ADC)
birimkaredir? 2 2 1 2 2
A) B) C) D) E)
11 9 8 7 5
A) 30 B) 24 C) 21 D) 20 E) 18

09 04-Üçgenler Dar Ufl Tekrar

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

09 04-Üçgenler Dar Ufl Tekrar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

4..

ÜÇGENLER 1 |A| MZK

m(AOC) = x + 35° ve m(COB) = 4x – 10° olduğuna gö-

A m(AOB) = 90° veya

ÜÇGENLER 2 |A| MZK

Aşağıda bazı açı ölçüleri ve bu açıların tümlerinin öl-

ÜÇGENLER 3 |A| MZK

Şekildeki k doğrusu birbirine paralel olan d1 ve d2

ÜÇGENLER 4 |A| MZK

Yukarıdaki verilere göre, m(BAE) = x’in kaç derece

Yukarıdaki verilere göre, m(ABC) = x’in kaç derece

ÜÇGENLER 5 |A| MZK

Yukarıdaki verilere göre, m(CDE) = x’in kaç derece

ÜÇGENLER 6 |A| MZK

Yukarıdaki verilere göre, x’in kaç derece olduğunu

ÜÇGENLER 7 |A| MZK

C x m(CBA) = 110° m(CAE) = 2. m(BAE)

ÜÇGENLER 8 |A| MZK

m(BCD) = 110° açıortay

Yukarıdaki verilere göre, m(EBF) = x kaç derece-

2. A B [BA // [DC // [FE A B

Cevap: 130 Cevap: 55

ÜÇGENLER 9 |A| MZK

• Şekildeki ABC üçgeninde [AB], [AC] ve [BC] doğ-

A α < 90°, β < 90°, θ < 90°

2. Kenarortay 3. Geniş Açılı Üçgen

ÜÇGENLER 10 |A| MZK

Üçgende Açıların Özellikleri:

A 2) Bir üçgende iki iç açının toplamı, bu açılara kom-

ÜÇGENLER 11 |A| MZK

A ABC bir üçgen x + y + z = 360°

m(ACD) = 70° leridir, yani toplamları 180°

Örnek 4 m(FCD) = 125°

BA ⊥ AC Yukarıdaki verilere göre, BAC açısının ölçüsünün kaç

ÜÇGENLER 12 |A| MZK

Yukarıdaki verilere göre, m(BAD) = x'in kaç derece

Yukarıdaki verilere göre, m(ACB) = x'in kaç derece

ÜÇGENLER 13 |A| MZK

A ABC bir ikizkenar

|AB| = |AC| = |BD|

Yukarıdaki verilere göre, m(ABD) = x'in kaç derece

B C |AB| = |AC| = |BC| dir.

ÜÇGENLER 14 |A| MZK

olduğuna göre, m(BDE) nin kaç derece olduğunu

ÜÇGENLER 15 |A| MZK

2. ABC bir üçgen Cevap: 148

Yukarıdaki verilere göre, m(ACB) = x kaç derece-

Cevap: 68 Cevap: 100

ÜÇGENLER 16 |A| MZK

m(ABC) = 48° |AD| = |BD|

10. E ABC bir üçgen 13. A ABC bir üçgen

m(BAD) = 25° [DE] ⊥ [AC]

ÜÇGENLER 17 |A| MZK

Üçgenlerin kenar uzunlukları ile açıları arasında Örnek 2

olduğuna göre, m(A), m(B) ve m(C) değerlerini sıra-

ÜÇGENLER 18 |A| MZK

A ABC bir üçgen A ABC bir üçgen

A ABCD bir dörtgen

ÜÇGENLER 19 |A| MZK

|AC| = x uzunluğunun alabileceği kaç farklı tam sayı

14 4x |BC| = 3x cm Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x'in alabileceği kaç

olduğuna göre, ABC üçgeninin çevresinin en büyük ve

ÜÇGENLER 20 |A| MZK

A ABC bir üçgen