You are on page 1of 236

geometri ÜNİTE 1: AÇI VE ÜÇGEN

ADF 01
AÇILAR - 1
AÇI Çözüm:
Başlangıç noktası aynı olan iki ışının birleşimine açı denir.
A

[OA  [OB = AéOB = BéOA = éO

D
m(AéOB) = 
O
Tümler ve Bütünler Açılar
B
Ölçüleri toplamı 90° olan iki açıya tümler açılar, ölçüleri toplamı
O: Açının köşesi 180° olan iki açıya bütünler açılar denir.
[OA ve [OB: Açının kolları (kenarları)
A B B
 = Açının ölçüsü
y
y
x x
d
Açı Türleri O C A O C

1.
x ile y tümler açılardır. x ile y bütünler açılardır.
180˚ m(AéOB) = 180°
B O A (Doğru açı)  x açısının tümleri (tümleyeni) 90° – x, bütünleri (bütünleyeni)
ise 180° – x tir.
2.
B m(AéOB) = 90°
(Dik açı) örnek 2
3
[OA  [OB Bütünler iki açının birbirine oranı olduğuna göre, küçük açı-
O A 7
nın tümleyeni kaç derecedir?
3.
B
0° <  < 90° Çözüm:

O D m(AéOB) = (Dar açı)

4. A

B 90° <  < 180°


Açıortay
D m(AéOB) = (Geniş açı)
O
Bir açıyı iki eş açıya bölen ışına açıortay denir.
A
5. A [ON, AOB açısının açıortayıdır ve
A
O
m(AéOA) = 360° (Tam açı) N m(AéON) = m(BéON)
360°
O

örnek 1
örnek 3
A [OA  [OB m(AéOB) = 120°
m(AéOC) = 2x + 20 B
C m(BéOC) = 40°
2x + 20 B m(BéOC) = 3x
O
120° 40°
3x
A O
C
Yukarıdaki verilere göre, AOB ve BOC açılarının açıortayları
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? arasındaki açının ölçüsü kaç derecedir?

1
ADF 01 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

Çözüm: Paralel İki Doğrunun Bir Kesenle Yaptığı Açılar


k
b
a
d1
c d
d1 // d2
y
x
d2
z
t

 a ile x, b ile y, c ile z ve d ile t yöndeş açılar olup ölçüleri eşittir.


a = x, b = y, c = z, d = t
Ters Açılar
 c ile x ve d ile y iç ters açılar olup ölçüleri eşittir.
Kesişen iki doğru arasında kalan ve birbiriyle ters yöne bakan açıla-
ra ters açılar denir. c = x, d = y

Ters açıların ölçüleri eşittir.  a ile z ve b ile t dış ters açılar olup ölçüleri eşittir.
a = z, b = t
y
 d ile x ve c ile y karşı durumlu açılar olup ölçüleri toplamı
x x 180° dir.
y d + x = 180°, c + y = 180°

uygulama 1
analiz 1
Aşağıda; bir noktada kesişen k, l ve m doğruları arasındaki açılar şe-
kildeki gibi verilmiştir.
3x – 20°
k
A
1. sokak


dde

a° e°
m
a ca

b° d°

An

x + 40 °

2. sokak

Şekilde b = f olduğuna göre,


I. b = c
II. c = e
III. e = f Yukarıdaki şekilde ana caddeye çıkan birbirine paralel iki sokak
gösterilmiştir.
eşitliklerinden hangileri her zaman doğrudur?
Buna göre, x kaç derecedir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
A) 20 B) 25 C) 30 D) 35 E) 40
D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm:
Çözüm:

2
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 01

Pratik Açılar (d1 // d2) örnek 5


1 d1 A Z A E
d1
x y
125° [AB // [CD
B
x y [AE  [AC]
B A
d2 d2 B
m(EéAB) = 125°

d1 d2 m(AéCD) = x
2 A d1 U x
y
C D

x a b Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?


d2
B A B
x + y = 180° a + b = 180° Çözüm:
A C
3 A M
x d1
a c b
z B
B
y
d2
C
d1 d2
x+y=z a+b=c
4 Kalem Ucu örnek 6
A A B [AB // [DE
d1
x
120° m(BéAC) = 120°
B y x + y + z = 360° m(AéCD) = 110°
C 110°
z m(CéDE) = x
d2
C
x
E D
5 Zig Zag
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
A d1
x
a B Çözüm:
C y a+b=x+y+z
b D
z
d2
E

örnek 7
örnek 4
[AB // [CD // [EF K B [AB // [DE
B A
72° E F m(BéAC) = 72° m(KéAB) = 5x
5x
x A
m(AéCE) = m(EéCD) E m(AéCD) = 108°
m(CéEF) = x
m(EéDL) = 7x
C D 108° 7x
C D L
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
Yukarıdaki verilere göre, CDE açısının ölçüsü kaç derecedir?
Çözüm:
Çözüm:

3
ADF 01 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

analiz 2 örnek 9
DE // AB // CF A K
D E
m(DéBC) = 120° [AK // [DL
3x
y m(KéAB) = 3x
m(FéCG) = 40° B 4x
A B m(AéBC) = x m(AéBC) = 4x
120°
m(BéCD) = 4x
x m(EéDB) = y C 4x
F m(CéDL) = x
x
C D
40° L
G
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

Yukarıdaki verilere göre, x – y farkı kaç derecedir? Çözüm:

A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50

Çözüm:

not
d2 d1
d1
d2

Kırılma Kırılma
noktası noktası
Yukarıdaki gibi birbirine paralel d1 ve d2 doğrularıyla beraber
bir kırılma noktasının bulunduğu sorularda d1 ve d2 ye paralel
örnek 8 olacak biçimde kırılma noktasından yeni bir doğru çizilip Z ve
U açılarından yararlanılır.
K [AK // [EF
A
30° m(KéAB) = 30°
örnek 10
B m(AéBC) = 50°
50° D E [AB // [DE
m(BéCD) = 60° B A
x
60° 120°
m(BéAC) = 120°
C m(CéDE) = 70°
50° m(AéCD) = 50°
m(DéEF) = x
70° D m(EéDC) = x
x C

F E Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? Çözüm:




Çözüm:

4
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 01

uygulama 2 ÜÇGENDE AÇILAR

x + y + z = 180°
C A xı
x x' + y' + z' = 360°

x + y = z'
D E [AB // [DE yı
y z
x + z = y'
120° C
m(BéAC) = 120° B
zı y+z = x'
B A m(CéDE) = 4.m(AéCD)

Yukarıdaki verilere göre, ACD açısının ölçüsü kaç derecedir?


analiz 3
Beren, açıölçer kullanarak şekildeki üçgenin iki iç açısının ölçüsünü
A) 10 B) 20 C) 30 D) 40 E) 50 hatasız olarak ölçüyor.

?
Çözüm:

0 50

90
18
0
0
11

5
90
3

130

4
70
4

3
5
18
0

2
1
0

Buna göre, bu üçgenin diğer dış açısı kaç derecedir?

A) 135 B) 120 C) 110 D) 100 E) 95


uygulama 3
Çözüm:
A B [AB // [DE
a m(BéAC) = a
D E m(AéCD) = b
örnek 11
c m(CéDE) = c A ABC bir üçgen
b
m(BéAD) = m(AéCD)
C
m(DéAC) = m(BéCD)
Yukarıdaki verilere göre, a, b ve c arasındaki ilişki aşağıdakiler- x
D m(AéBC) = 80°
den hangisidir?
80°
B C
A) a + b + c = 180° B) a + c – b = 180° C) c = a + b
D) a = b + c E) b + c = 2a Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
Çözüm:
Çözüm:

5
ADF 01 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

örnek 12 YGS 2016


A
ABC bir üçgen C ABC dik üçgen
[BE] ve [CD] açıortay AB  AC
m(EéCA) = 40°

40°
D 80° 73° E m(AéDC) = 80°
m(AéEC) = 88°
m(AéEB) = 73°
m(AéEB) = 125°
E
88°
m(AéBE) = x
B C 125°

Yukarıdaki verilere göre, BAC açısının ölçüsü kaç derecedir? x


A B

Çözüm: Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

A) 11 B) 13 C) 15 D) 17 E) 19

Çözüm:

analiz 4
A
m(BéAC) = 50°
50°
m(BéDC) = 75°
D E uygulama 4
m(BéEC) = 95°
F
75° 95° D
m(BéFC) = x
x BD  [AE
m(DéBC) = 40°
B C
40° m(CéAE) = 2x – 10°
A
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? 2x–10° B C

A) 110 B) 115 C) 120 D) 125 E) 130

Çözüm:
E

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

A) 20 B) 30 C) 35 D) 40 E) 50

analiz 5 Çözüm:
Bir ABC üçgeninin iç açılarının ölçüleri a°, b°, c° ve
5c – b  a
olduğuna göre, c en çok kaçtır?

A) 25 B) 30 C) 36 D) 42 E) 45

Çözüm:

6
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 01

uygulama 5 uygulama 6
A B F
[AB // [DE [BD] açıortay
120° 40°
[CF] ve [DF] açıortay E, A, D, C doğrusal E
F A x
C x m(BéAC) = 120° m(EéAF) = 40° H
m(CéFD) =x m(DéCG)= 110° D
110°
m(AéDH)= x G
D E B
C
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80 A) 35 B) 55 C) 75 D) 85 E) 95

Çözüm: Çözüm:

not
analiz 6 A ABCD iç bükey dörtgeninde

x =x+y+z
A

80° AB // DC C
y D z
DE // CF
D 30° E
m(BéAE) = 80° B D

m(AéED) = 30°
x
B C F m(DéCF) = x
örnek 13
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? A ABCD bir dörtgen
A) 40 B) 50 C) 60 D) 70 E) 80 %
x m (BAC) = x
%
m (ABD) = x – 10°
Çözüm: %
D x+ m (ACD) = x + 10°
10° 10 %
x– 120° ° m (BDC) = 120°
B C

Yukarıdaki verilere göre, ABD açısının ölçüsü kaç derecedir?

Çözüm:

7
ADF 01 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

1. B A [AB // [DE 4. F [AB // [CD


50° m(BéAC) = 50° B A 12° m(BéAE) = 113°
m(AéCD) = 5x – 10° 113° m(AéEF) = 37°
C 5x–10° m(CéDE) = 3x + 24° 37° m(EéFC) = 12°

E
m(DéCF) = x
3x+24
D x
D E C

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?


Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

A) 88 B) 90 C) 92 D) 103 E) 105
A) 31 B) 30 C) 29 D) 28 E) 27

5. [AB // [CD
B K
2. A AB // [FG B [AB ve [CD açıortay
10° A
m(BéAC) = 10° m(AéFC) = 80°
C 36° m(AéCD) = 36° F, A, K doğrusal
x E F, C, L doğrusal
m(CéDE) = 48°
48° D
m(DéEF) = 86° 80°
F
E 86° m(EéFG) = x
D
C
x L
F G
Yukarıdaki verilere göre, m(AéEC) = x kaç derecedir?
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
A) 80 B) 90 C) 100 D) 110 E) 120
A) 102 B) 106 C) 116 D) 122 E) 126

6. A B [AB // [EF
x + 15° m(BéAC) = x + 15°
3. A ABC bir üçgen
[BE] ve [CD] açıortay m(AéCD) = 130°
x C
130°
[CD] [AB] m(CéDE) = 120°
D 60° E
m(AéEB) = 60° m(DéEF) = x – 5°

120° D

E x – 5° F
B C

Yukarıdaki verilere göre, m(BéAC) = x kaç derecedir? Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

A) 60 B) 70 C) 80 D) 85 E) 88 A) 24 B) 26 C) 28 D) 29 E) 30

1-E 2-C 3-C 4-C 5-A 6-E

ADF-01 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-01’i çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 1: AÇI VE ÜÇGEN
ADF 02
AÇILAR - 2
Üçgen Çeşitleri analiz a
 İç açılarının tamamı dar açı olan üçgene dar açılı üçgen, iç açı- b
larından biri dik açı olan üçgene dik üçgen, iç açılarından biri
geniş açı olan üçgene geniş açılı üçgen denir.
c
A A A
?
x
Hi

x x
po
te

66°

d
s

y z z y z
B C B C B C
x, y, z < 90° x + z = 90° x + z < 90° < y Bir kâğıt üzerine çizilen a, b, c ve d doğrularıyla ilgili
• a ile b,
• b ile c,
 Tüm kenarları farklı uzunlukta olan üçgene çeşitkenar üçgen, en
• c ile d
az iki kenarı eşit uzunlukta olan üçgene ikizkenar üçgen, tüm
doğruları arasındaki dar açıların birbirine eşit olduğu biliniyor.
kenarları eşit uzunlukta olan üçgene eşkenar üçgen denir.
a ile d arasındaki dar açı 66° olduğuna göre, a ile c arasındaki
A A Tepe A dar açı kaç derecedir?

60° A) 36 B) 44 C) 48 D) 54 E) 60
c b

Çözüm:
x x 60° 60°
B a C B C B C
Taban

not
 İkizkenar üçgenin taban açıları (eşit kenarları gören açılar)
birbirine eşittir.
Eşkenar üçgenin tüm açıları birbirine eşit ve 60 ar derecedir.

uygulama 1
örnek 1
A
A ABC bir üçgen ABC ikizkenar üçgen

D
|AB| = |BC|
D |AB| = |BD| = |DC|
|BD| = |DC| = |AC|
m(AéBD) = 20°
Yukarıdaki verilere göre, ADC
m(DéBC) = x açısının ölçüsü kaç derecedir?
°
20

x B C
B C A) 60 B) 72 C) 80 D) 82 E) 84
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? Çözüm:

Çözüm:

1
ADF 02 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

uygulama 2 TYT 2018


Amblem tasarlayan Hande, Şekil 1’deki ikizkenar üçgen biçimin-
deki kartondan dört tanesini bir masa üzerinde aralarında boşluk
Çıta bırakmadan birleştirerek her birinin tamamen göründüğü Şekil
2’deki deseni elde ediyor.
İp
50°
x

Eren

Eren kuş yakalayabilmek için dikdörtgenler prizması biçiminde bir


kutu yapmış ve kapağını 50° açık bırakacak şekilde bir çıta ile sabit-
lemiştir.
Buna göre, x açısının ölçüsü kaç derecedir?
Buna göre, x kaç derecedir?

A) 50 B) 55 C) 60 D) 65 E) 70 A) 15 B) 20 C) 30 D) 36 E) 48

Çözüm: Çözüm:

uygulama 3

A ABC bir üçgen,

örnek 2 96°
|AB| = |AD|
|BE| = |DE| = |DC|
A ABC bir üçgen
D
m(BéAC) = 96°
x |DF| = |BF| m(CéDE) = x
x
E |EF| = |CF|
D m(DéFE) = 40° B E C

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?


40°
A) 108 B) 114 C) 120 D) 124 E) 136
B F C
Çözüm:
Yukarıdaki verilere göre, m(BéAC) = x kaç derecedir?

Çözüm:

2
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 02

uygulama 4 Çözüm:

A
ABC üçgeninde,
60°
m(AéBD) = 50°
D m(DéBC) = 30°
x m(BéCA) = 20°
50°
30° 20° m(EéAC) = 60°
B E C

olduğuna göre, m(BéDE) = x kaç derecedir? Üçgende Yardımcı Doğrular


Yükseklik:
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30 A
Üçgenin herhangi bir köşesinden
karşısındaki kenara inen en kısa
Çözüm:
ha doğru parçasına yükseklik denir.

B H C
a
ha : a kenarına ait yükseklik

Kenarortay:
A Üçgenin herhangi bir köşesinden
karşısındaki kenarın orta noktasına
çizilen doğru parçasına kenarortay
Va
denir.

B D C
a
not Va : a kenarına ait kenarortay

Açıortay:
A Tepe açısı 60° olan ikizkenar üç-
A
gen bir eşkenar üçgendir. Üçgenin herhangi bir köşesinde bu-
60°
lunan açıyı iki eş açıya bölerek açının
|AB| = |AC| ve
nA
karşısındaki kenara çizilen doğru
m(BéAC) = 60° ise parçasına açıortay denir.
m(AéBC) = m(BéCA) = 60° dir.
B C B N C
nA : A açısına ait açıortay

örnek 3
not
A
İkizkenar üçgende tepeden tabana inen yardımcı doğrular
ABC bir üçgen (yükseklik, kenarortay ve açıortay) çakışıktır.
E A oTepe
42° |BD| = |BC| = |CE|
D
m(AéBC) = 60°
ha = Va = nA (süper doğru)
m(AéDE) = 42°

m(BéCA) = x B H C
x
60°
a otaban
B C
Bir üçgende ha = Va, ha = nA veya Va = nA ise o üçgen ikizke-
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? nardır.

3
ADF 02 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

örnek 4 not
A ABC bir üçgen
A [AD] : Va
D [DH]  [BC]
|AD| = |BD| = |DC|
|AB| = |DC|
56° (Muhteşem üçlü)
|BH| = |HC|
x m(CéDH) = 56° B D C
B H C
Dik üçgende hipotenüse ait kenarortayın uzunluğu hipo-
Yukarıdaki verilenlere göre, m(AéBC) = x kaç derecedir? tenüsün yarısına eşittir.
Çözüm:
örnek 5
A ABC dik üçgen
B, C, E doğrusal
D |AD| = |BD| = |CE|
x
m(BéDC) = m(BéED) + 15°

B C E m(CéDE) = x

Yukarıdaki verilenlere göre, x kaç derecedir?

Çözüm:

uygulama 5
D ABC bir üçgen
[DK]  [AB]
[DL]  [BC]
22° M N
A C |AK| = |BK|
|BL| = |LC|
örnek 6
K L m(DéAC) = 22°
x A ABC bir üçgen,
m(AéBC) = x
15° [AD]  [AC]
B
|DC| = 2.|AB|
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
m(BéAD) = 15°

A) 98 B) 102 C) 108 D) 112 E) 122 x


B D C
Çözüm:
Yukarıdaki verilere göre, m(BéCA) = x kaç derecedir?

Çözüm:

4
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 02
Çözüm:
not
Üçgende iki açıortayın buluştuğu noktayı üçüncü köşeye
birleştiren doğru parçası, üçüncü köşedeki açının açıortayıdır.

A A
m(A)
m(A) m(D) = 90° –
x = 90° + 2
2

D B C
x

B C not
D
A A
A D
x
m(A) B’
x=
2

C
B C B D C D

ABC üçgeni AD boyunca katlanırsa ABD ile AB’D üçgenleri eş


üçgenler olur. Dolayısıyla,
örnek 7 |AB| = |AB’ |, |BD| = |DB’|, m(BéAD) = m(DéAB’)
A ABC bir üçgen, m(BéDA)= m(AéDB’) ve m(AéBD)=m (AéB’D) olur.

2x [BD] ve [CD] açıortay


m(BéAC) = 2x
D uygulama 7
m(BéDC) = 3x + 10°
3x+10°
A A

B C x

Yukarıdaki verilere göre, BAC açısının ölçüsü kaç derecedir? Bı

10° 30°
Çözüm: B D C D C

ABC üçgeni biçimindeki kağıt AD boyunca katlandığında, B noktası


[AC] üzerindeki B’ noktasına gelmektedir.

m(B'éDC) = 10° ve m(DéCA) = 30° olduğuna göre,


m(DéAC) = x kaç derecedir?
uygulama 6
A) 35 B) 40 C) 45 D) 50 E) 55
Aşağıdaki adımlar izlenerek bir geometrik çizim yapılacaktır.

 Bir ABC üçgeni çizelim. Çözüm:


 ABC üçgeninin B köşesine ait iç açıortay ve C köşesine ait dış
açıortayı çizip bu açıortayların kesiştiği noktayı D olarak işaret-
leyelim.
 A ile D yi birleştirelim.

Bu çizimde, m(DéAC) = 5. m(BéDC) olduğuna göre, BAC açısının


ölçüsü kaç derecedir?

A) 18 B) 24 C) 30 D) 36 E) 40

5
ADF 02 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

uygulama 8 Çözüm:

A A

20°

B’

x
C
B D C D

ABC üçgeni [AD] boyunca katlandığında, B noktası B’ noktasına gel- not


mektedir.
Tüm katlama sorularında katlama ekseni açıortay olur.
|AD| = |DC| = |DBı| ve m(BıéAC) = 20°
olduğuna göre, m(BıéDC) = x kaç derecedir?
uygulama 10
A) 30 B) 35 C) 40 D) 45 E) 50 A

Çözüm:

52°
B D Şekil 1 C
A

E y
D
Şekil 2 C
ı
B
Şekil 1’deki ABC üçgeninde taralı bölge [AD] boyunca katlanarak
Şekil 2 elde edilmiştir. Katlama işleminden sonra B noktası B’ nok-
uygulama 9 tasına gelmiştir.
[AD]  [AC], [AB’]  [DC] = [E], |DE| = |B’E|
D L C L C m(AéBC) = 52°, m(DéAB’) = x ve m(DéCA) = y
116° olduğuna göre, y – x farkı kaç derecedir?
K
x A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 24
K

Çözüm:
A B A D’ B
Şekil 1 Şekil 2

ABCD dikdörtgeni biçiminde olan Şekil 1’deki kağıt KL boyunca


katlandığında D köşesinin yeni yeri Şekil 2’de gösterildiği gibi [AB]
üzerindeki D’ noktası olmaktadır.
m(D’éLC) = 116°
olduğuna göre, m(LéKD’) = x kaç derecedir?

A) 48 B) 52 C) 56 D) 58 E) 64

6
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen ANALİZ TESTİ - 1 ADF 02

1. 4. İkizkenar üçgenleri kullanarak farklı tasarımlar yapan Derya


Şekil 1’deki ikizkenar üçgen biçimindeki kartondan 5 tanesini
108° bir masa üzerinde aralarında boşluk bırakmadan Şekil 2’deki
gibi birleştiriyor.

Dört tane düzgün çıta kullanılarak yukarıdaki şekil oluşturul-


muştur.
x x
Buna göre, x açısı kaç derecedir?
Şekil 1 Şekil 2
A) 108 B) 112 C) 120 D) 136 E) 144
Buna göre, x ile gösterilen açı kaç derecedir?

A) 72 B) 60 C) 54 D) 48 E) 45

2. A ABC bir üçgen


|BE| = |DE|
84°
|EF| = |EC|
D m(BéAC) = 84°
F
m(DéEF) = x
5. A A

x x

B E C

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? D 80° K B’


D
A) 12 B) 18 C) 24 D) 30 E) 36

B C
Şekli 2 C
Şekli 1

3. Aşağıdaki adımlar izlenerek bir geometrik çizim yapılacaktır.


Şekil 1’de verilen ABC ikizkenar üçgeni [DC] boyunca katlandı-
 Bir ABC üçgeni çizelim. ğında B köşesi B’ noktasına gelmektedir.
 ABC üçgeninin BC kenarına ait kenarortayını çizelim ve ke- [AC]  [DB’] = {K}
narortayın BC kenarına indiği noktaya D diyelim.
|AB| = |AC|
 ADC üçgeninin AC kenarına ait kenarortayını çizelim ve
m(DéCA) = m(AéCB’)
kenarortayın AC kenarına indiği noktaya E diyelim.
m(DéKA) = 80°
Bu çizimde, m(BéAC) = 90° ve m(AéDE) = 25° olduğuna göre,
DCE açısının ölçüsü kaç derecedir? olduğuna göre, m(BéAC) =x kaç derecedir?

A) 50 B) 55 C) 65 D) 70 E) 75 A) 20 B) 25 C) 30 D) 35 E) 40

1-E 2-A 3-C 4-E 5-C

7
ADF 02 ANALİZ TESTİ - 2 ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

1. L C 3. A ABC bir üçgen


D L C
B, D, C doğrusal

m(AéBC) = 60°
E m(BéDE) = 140°
|AB| = |BD| = |DE|
x
108° 140°
M B 60° x
A K B K
Şekil 1 Aı
Şekil 2 B D C

Yukarıdaki verilere göre, m(BéCA) = x kaç derecedir?


ABCD dikdörtgeni biçiminde olan Şekil 1’deki kağıt [KL] bo-
ı
yunca katlandığında LKA açısının ölçüsü Şekil 2’deki gibi 108°
A) 10 B) 20 C) 25 D) 30 E) 40
olmuştur.
ı
Buna göre, D MB açısının ölçüsü (x) kaç derecedir?

A) 36 B) 48 C) 54 D) 60 E) 72
4. A ABC dik üçgen
[AC]  [AB]
|BC| = 4.|EC|
D
m(AéBC) = 75°
x

75°
B E C

Yukarıdaki verilere göre m(CéDE) = x kaç derecedir?

A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 45

2. A
A

5. A ABC ve EDC birer


Dı üçgen,
D
D |BD| = |BE|
36°
|ED| = |EC|
x
m(BéED) = m(AéCE) ve
B C B C
Şekil 1 Şekil 2 E m(BéAC) = 36°

x
Şekil 1’de verilen ABC ikizkenar üçgeni içinde bir D noktası
alınıyor. Bu üçgen içinden ABD üçgeni kesilip [AB] ile [AC] ça-
kışacak biçimde Şekil 2’deki gibi yapıştırılıyor.
ı D B C
|AB| = |AC|, m(DéAD ) = 72°

olduğuna göre, m(BéCA)= x kaç derecedir? Yukarıdaki verilere göre, m(BéEC) = x kaç derecedir?

A) 36 B) 54 C) 60 D) 72 E) 84 A) 72 B) 80 C) 96 D) 108 E) 112

A 1-C 2-B A
3-A 4-A 5-A

ADF-02 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-02’yi çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 1: AÇI VE ÜÇGEN
ADF 03
DİK ÜÇGEN
PİSAGOR BAĞINTISI
TYT 2018
A Birim karelerden oluşan ve her birim karenin alanının 1 km² olduğu
b2 = a2 + c2 bir harita üzerinde A, B, C, D ve E köylerinin konumları şekildeki gibi
gösterilmiştir.

b
c

B a C

örnek 1
x E ABC dik üçgen
A O noktasında bulunan bir helikopterin 4 kilometre uçmasına yete-
[AB]  [BC] cek kadar yakıtı bulunmaktadır.
[AC]  [CD] Bu helikopterin ulaşabileceği en uzak köy aşağıdakilerden
2 3 [AD]  [DE] hangisidir?
D
|BC| = |CD| = |DE|
A) A B) B C) C D) D E) E
|AB| = ñ2 cm
B C |AC| = ñ3 cm Çözüm:

Yukarıdaki verilere göre, |AE| = x kaç cm’dir?

Çözüm:

örnek 3
A ABC bir üçgen
[AH]  [BC]
örnek 2 |AB| = 10 cm
A [AB]  [BC] 10 8 |AC| = 8 cm
x [AD]  [DC] Çevre(AÿBC) = 30 cm
D
4 |AB| = 4 cm
|BC| = 7 cm
B x H C
5
|DC| = 5 cm
B Yukarıdaki verilere göre, |BH| = x kaç cm’dir?
7
C Çözüm:
Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x kaç cm’dir?

Çözüm:

1
ADF 03 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

uygulama 1 Kenarlarına Göre Özel Dik Üçgenler

Düz bir zeminde bir A noktasında bulunan Ali bulunduğu noktadan


önce 6 m doğuya ardından 4 m güneye sonra tekrar 2 m doğuya 5k 13k 17k 25k
4k 12k 15k 24k
hareket ederek B noktasına ulaşıyor.
Buna göre, A ile B arasındaki en kısa yol kaç m’dir?
3k 5k 8k 7k
A) 8 B) 6ñ2 C) 2ò19 D) 4ñ5 E) 9 3–4–5 5 – 12 – 13 8 – 15 – 17 7 – 24 – 25
6 – 8 – 10 10 – 24 – 26 16 – 30 – 34 14 – 48 – 50
Çözüm: 9 – 12 – 15 ..................... ..................... .....................
.....................

k2 k5 k10


k 2k 3k

k k k
1 – 1 – 2 1 – 2 – 5 1 – 3 – 10
TYT 2019 2 – 2 – 22 2 – 6 – 210
2 – 4 – 25
Bir duvara, yerden yükseklikleri aynı olacak şekilde 14 cm arayla beş ..................... ..................... .....................
askı yerleştirilmiştir. Ayşe, uzun kenarı 28 cm olan ve uzun kenarının
uç noktalarını birleştiren birer kol askısına sahip dikdörtgen biçi-
mindeki özdeş iki çantasını bu askılara şekildeki gibi asıyor.

TYT 2018
Uzunluğu 20 metre olan mavi renkli elektrik direği, fırtına nedeniy-
le tam ortadan kırılmış ve direğin uç noktası şekilde görüldüğü gibi
direğe 8 metre uzaklıkta bulunan duvarın üzerine gelmiştir.

Bu durumda Ayşe, çantalarının yerden yüksekliklerini 60 ve 72 cm


olarak ölçüyor.
Buna göre, çantalardan birinin kol askısının uzunluğu kaç
cm’dir?

A) 100 B) 108 C) 112 D) 120 E) 124

Buna göre, duvarın yüksekliği kaç metredir?


Çözüm:

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Çözüm:

2
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 03

uygulama 2 uygulama 4
A Uzunluğu 25 m olan merdiven, yük-
sekliği 24 m olan yere dik duvara 9m
şekildeki gibi tepesi A’da ayağı B’de x
D
olacak biçimde dayanmıştır. Mer-
divenin ayağı B’den C’ye kay- 10m
8m
dırıldığında, merdivenin üst nok-
2m
tası 9 metre aşağıdaki D noktasına
C B A inmiştir. Yukarıda ayağı yerden 2 metre yüksekte başlayan bir vinç göste-
Buna göre, B ile C arası kaç metredir? rilmiştir. Şekildeki yükün, vincin tepesine uzaklığı 9 metre, vincin
ayağına uzaklığı 10 metre, yere uzaklığı ise 8 metredir.
A) 6 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13
Buna göre, vincin uzunluğu (x) kaç metredir?
Çözüm:
A) 13 B) 15 C) 17 D) 20 E) 25

Çözüm:

uygulama 3
uygulama 5
D [AB]  [BC]
[BC]  [DC] Aşağıda aynı özellikte üç özel dik üçgen verilmiştir.
A
K  [BC]
18
6
|AB| = 6 m
|DC| = 18 m 25
13 24
|BC| = 10 m 12
C 4 5
B K

Şekilde A noktasından K noktasına oradan da D noktasına çekilmiş 3 5 7


ip görülmektedir. 4 + 5 = 32 12 + 13 = 52 24 + 25 = 72
Buna göre, ipin uzunluğu en az kaç m’dir?
Benzer özellik yandaki dik üçgende de var-
A) 24 B) 25 C) 26 D) 27 E) 30 dır.

Çözüm:
x 145
Buna göre, x kaçtır?

144

A) 11 B) 13 C) 15 D) 17 E) 19

Çözüm:

3
ADF 03 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

Açılarına Göre Özel Üçgenler Çözüm:


A A A

45° 30
a2 30° 2a ° a3
a a3 a

45° 60° 120° 30°


B a C B a C B a C
A A

h h

75° 15° 67,5° 22,5°


B C B C

4h 22 h
uygulama 6
analiz 1 A
Şekilde, 6 metre uzunluğun-
da gergin iple tavana sabit- 60°
lenmiş bir salıncağın hare-
ketsiz olduğu anda, ipin sa- 6 B
lıncağa bağlandığı noktanın
yerden yüksekliği 1 metredir. ?

1
C
Şekildeki gibi sallanan bir kişinin salıncağının ipi düşey doğ-
rultuyla 60° açı yaptığı anda, ipin salıncağa bağlandığı nokta-
Bir ABC dik üçgeninin C köşesi şekildeki gibi bir açı ölçerin merke-
nın yerden yüksekliği kaç metredir?
zine konulduğunda üçgenin [AC] ve [BC] kenarları açıölçerin yayını
sırasıyla 80° ve 50°’de kesmektedir.
A) 2 B) 2,5 C) 3 D) 3,5 E) 4
|BC| = 6ñ3 birim olduğuna göre, |AC| kaç birimdir?
Çözüm:
A) 12ñ3 B) 8ñ3 C) 12 D) 8 E) 6

Çözüm:

örnek 4
A ABC dik üçgen
[AB]  [AC]
63
[DH]  [BC]
m(AéCB) = m(DéCB)
60° 9 H
B C m(AéBC) = 60°
|AC| = 6ñ3 cm
not
x
|BH| = 9 cm
30°, 45° veya 60° lik özel açıları bulunduran üçgenlerde bu
D
açıların karşısına gelecek biçimde dikme inilir. Eğer 120°, 135°
Yukarıdaki verilere göre, |BD| = x kaç cm’dir? veya 150° lik açılar varsa dışarıdan dikme inilir.

4
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 03

uygulama 7 uygulama 8
A
K A [AB]  [AD]
AK // CH
60° 8 m(BéCD) = 135°
B 4 [BH]  CH x
D |AD| = 8 cm
m(KéAC) = 60°
|BC| = 6ñ2 cm
x |AB| = 4 cm
2
135°
B
62
C
C H
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç cm’dir?
AK ve CH doğruları arasındaki uzaklık 6ñ3 cm olduğuna göre,
|BH| = x kaç cm’dir? A) 6 B) 5ñ2 C) 8 D) 6ñ2 E) 10

A) 2ñ3 B) 4 C) 3ñ3 D) 6 E) 4ñ3


Çözüm:
Çözüm:

not
not
İçinde 30°, 45° ya da 60° bulunduran dörtgenlerde uzatma ya-
A ABC üçgeninde D ve E bulun-
pılarak özel üçgenler elde edilir.
dukları kenarların orta nokta-
ları ise DE doğru parçasına orta
D E
a taban denir. uygulama 9
2  [DE] // [BC]
|BC| A
B a C  |DE| = dir. x ABCD bir dörtgen
2 D
[AB]  [AD]

örnek 5 4
m(AéBC) = m(BéCD) = 60°
|DC| = 4 cm
A ABC dik üçgen
60° 60° |BC| = 10 cm
[AB]  [BC] B 10 C
|AD| = |DC|
D Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x kaç cm’dir?
8 m(DéEB) = 45°
|AB| = 8 cm A) ñ3 B) 3 C) 2ñ3 D) 3ñ3 E) 6
x
45° Çözüm:
B E C

Yukarıdaki verilere göre, |DE| = x kaç cm’dir?

Çözüm:

5
ADF 03 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

Öklid Bağıntıları örnek 8


[AB]  [AC] ve [AH]  [BC] A ABC ve ABD birer
A dik üçgen
 h2 = x . y [AB]  [AC]
8
c  c2 = x . a [AB]  [BD]
b
h 2
b =y.a H [AH]  [BC]
B x C
 a.h=b.c |AH| = 8 cm
4
B x H y C
|DH| = 4 cm
a D

Yukarıdaki verilere göre, |HC| = x kaç cm’dir?

Çözüm:
örnek 6
A ABC ve BDE birer
dik üçgen

D x [AB]  [AC]
[BD]  [DE], [AH]  [BC]
|AD| = |DH| , |BH| = 9 cm analiz 2
|HE| = 1 cm A 30 C Şekilde
B 9 H 1 E C
AB  AC
AE  BC
Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç cm’dir?
AC  CE
40 D |AB| = 40 cm
Çözüm: x
|AC| = 30 cm
E
olduğuna göre,
|DE| = x kaç cm’dir?

B
12 25 32 27 36
A) B) C) D) E)
5 3 3 2 5

Çözüm:

örnek 7
A ABC dik üçgen
ABD ikizkenar üçgen
10 10 [AB]  [AC]
|AB| = |AD| = 10 cm Dik Üçgende Trigonometrik Oranlar
|BD| = 12 cm A
B 12 D x C Karşı dik kenar c
sinx = =
Hipotenüs b
Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç cm’dir?
Komşu dik kenar a
cosx = =
Çözüm: b Hipotenüs b
c
Karşı dik kenar c
tanx = =
Komşu dik kenar a
x
B a C Komşu dik kenar a
cotx = =
Karşı dik kenar c

6
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 03

örnek 9 uygulama 10

x Bir futbol sahasında,


Şekildeki dikdörtgen 12 eş kare-
 Arda, Selçuk’un 6 m batısında
den oluşmaktadır.
 Selçuk, Burak’ın 8 m kuzeyinde
y
Buna göre, cosx.coty çarpımı  Olcan, Burak’ın 2 m doğusunda yer almaktadır.
kaçtır?
Arda’nın Olcan’a, Olcan’ın da Burak’a attığı doğrusal paslar
arasındaki dar açının ölçüsü x olduğuna göre, sinx kaçtır?
Çözüm:
3 1 1 ñ2 ñ3
A) B) C) D) E)
4 2 3 2 2

Çözüm:

örnek 10
Güneş ışınlarının 42 derecelik açıyla
yere indiği bir vakitte şekildeki ağa- Özel Açıların Trigonometrik Oranları
cın yerde oluşan gölgesinin boyu
A 1
20 m olarak ölçülüyor. sin45° = = cos45°
ñ2
Buna göre, ağacın boyu yaklaşık 45°
A olarak kaç metredir? (tan42°  0,9) 2 tan45° = 1 = cot45°
1
Çözüm:
45°
B 1 C

A 1
sin30° = = cos60°
örnek 11 2
A
30° ñ3
ABC eşkenar üçgen sin60° = = cos30°
2 2
|AD| = 2|DC| 3
tan60° = ñ3 = cot30°
D m(DéBC) = x 60°
B 1 C

x
B C örnek 12
Yukarıdaki verilere göre, tanx kaçtır? tan45° + ñ3.tan60°
sin30° + ñ3.sin60°
Çözüm:
işleminin sonucu kaçtır?

Çözüm:

7
ADF 03 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

1. 50
13
0
60
12
0
70
110
80
100
90
100
80
110
70 12
60
0

50
13
0
4. Uzunluğu 26 metre olan sarı renkli telefon direği, fırtına nede-

14
40

0
0

40
14
: Açıölçer (iletki) niyle tam ortadan kırılmış ve direğin uç noktası şekilde görül-

15
30
0

0
30
15

160
20
160

20

170
10
170

10
düğü gibi direğe 12 metre uzaklıkta bulunan duvarın üzerine
180

180
0

0
CM 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

INCH 1 2 3 4 5 6

Açı ölçmek için kullanılan alete açıölçer (iletki) denir. gelmiştir.


A

4 170 180

6
72°
160
150 10 0
20
0 30
14

12
0 40
13
50

11

5
0
12
60

10
110
70

9
100
80

4
8
90

7
100
80

3
B C

110

5
70
102°

120

4
60

2
0

3
13
50

2
14
40
0

1
15

1
30 0

CM
16
20 170
180
10
0

INCH
Ahmet ABC dik üçgeninin C köşesini bir açı ölçerin tam orta
12
noktasına koyduğunda açı ölçerin ifade ettiği açının AC kena-
rının 72° yi BC kenarının 102° yi gösterdiğini gözlemliyor.
|AB| = 4 cm olduğuna göre, |BC| kaç cm dir? Buna göre, duvarın yüksekliği kaç metredir?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
A) 4ñ2 B) 6 C) 4ñ3 D) 8 E) 12

5. A ABC dik üçgen


[AB]  [BC]
|AE| = |EC|
2. A ABC bir üçgen
E |AD| > |BD|
m(AéBC) = 45°
m(AéCB) = 30°
|AC| = |DC| x
82 |BC| = 8ñ3 cm
|AB| = 8ñ2 cm D
1 30° |BD| =1 cm
|BD| = 6 cm B 83 C
45°
B 6 D C Yukarıdaki verilere göre, |DE| = x kaç cm’dir?
Yukarıdaki verilere göre, |DC| kaç cm’dir?
A) 4ñ3 B) 5ñ2 C) 2ò13 D) ò57 E) 2ò15

A) 15 B) 16 C) 17 D) 20 E) 25

6.

3. A ABC dik üçgen


[AB]  [AC]
D [DE]  [BC]
x
|AD| = |DC|
4 Şekilde, yerle x derecelik açı yaparak duvara dayandırılmış bir
|DE| = 4 cm
|EC| = 8 cm merdiven gösterilmiştir.
B x E 8 C
Duvarın yüksekliği 6 metre olduğuna göre, merdivenin
Yukarıdaki verilere göre, |BE| = x kaç cm’dir? boyu kaç metredir? (tanx = 0,75)

A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16 A) 8 B) 9,6 C) 10 D) 10,8 E) 1 2

A
1-D 2-C 3-A A
4-E 5-D 6-C

ADF-03 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-03’ü çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 1: AÇI VE ÜÇGEN
ADF 04
İKİZKENAR ÜÇGEN VE EŞKENAR ÜÇGEN - AÇI VE KENAR İLİŞKİLERİ
İkizkenar Üçgen ve Özellikleri Çözüm:
İki kenar uzunluğu eşit olan üçgene ikizkenar üçgen denir.
A (Tepe)

|AB| = |AC|

m(AéBC) = m(AéCB) örnek 3


A ABC bir üçgen
[AD]  [BD]
[DE] // [AC]
B (Taban) C
8 m(BéAD) = m(DéAC)
İkizkenar üçgenin 4 temel özelliği vardır. 14
|BD| = 6 cm
1. Özellik: 6 D |AD| = 8 cm
A İkizkenar üçgende tepeden B x
|AC| = 14 cm
tabana inen yükseklik, aynı E
zamanda açıortay ve
C
kenarortaydır.
ha
Yukarıdaki verilere göre, |DE| = x kaç cm’dir?

Çözüm:
B H C

örnek 1
A ABC ikizkenar
üçgen
|AB| = |AC|

x m(BéAD) = 90°
|BD| = 10 cm
uygulama 1
B 10 D 2 C |DC| = 2 cm
A ABC dik üçgen
Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x kaç cm’dir? [AC]  [BC]
7
m(BéAC) = m(CéAD)
Çözüm:
15 D |BE| = |DE|
|AB| = 15 cm
E
|AD| = 7 cm

B C
örnek 2
A Yukarıdaki verilere göre, |EC| kaç cm’dir?
[AE]  [BC]
7
D [CD]  [AB] A) 2 B) 3,5 C) 4 D) 4,5 E) 5
|BE| = |EC|
Çözüm:
18 |BD| = 18 cm
|AD| = 7 cm

B E C

Yukarıdaki verilere göre, |DC| kaç cm’dir?

1
ADF 04 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

uygulama 2 2. Özellik:
A İkizkenar üçgenin ikiz ke-
A ABC dik üçgen
BDE ikizkenar üçgen narlarına ait yükseklikler
birbirine eşittir.
D x
[AC]  [BE] c b |AB| = |AC| ise |BE| = |CD|
[DH]  [BE] D E
K (b = c ise hb = hc)
K |BD| = |DE|
8 |DH| = 8 cm
5 |KC| = 5 cm B C Dolayısıyla;
|BK| = |KC|, |DK| = |KE|, |BD| = |CE|, |AD| = |AE|
B H C E
Yükseklikler için geçerli olan bu özellik açıortay ve kenarortaylar
Yukarıdaki verilere göre, |AK| = x kaç cm’dir? için de geçerlidir.
A A
A) 3 B) 4 C) 6 D) 7 E) 8

Çözüm:
D E D E

B C B C
|AB| = |AC|  |BE| = |CD| |AB| = |AC|  |BE| = |CD|
(nB = nC) (Vb = Vc)

örnek 4
uygulama 3 A ABC bir üçgen
[BF] ve [CE] açıortay
A ABC bir üçgen 48° |DB| = |DC|
[BD] ve [CE] açıortay |CE| = |AB|
[BD]  [AD] D
m(BéAC) = 48°
D E [CE]  [AE]
|DE| = 12 cm E F

x
K B C L

Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin çevresi kaç cm’dir? B C

A) 12 B) 15 C) 18 D) 21 E) 24 Yukarıdaki verilere göre, m(AéBD) = x kaç derecedir?

Çözüm:
Çözüm:

2
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 04

örnek 5 uygulama 5
A ABC bir üçgen A ABC bir üçgen
|AD| = |DC| P[BC]
[CH]  [AD] [PK]  [AB]
x
H |CH| = 8 cm [PL]  [AC]
8 |DH| = 7 cm L |AB| = |AC|
7 K
|BD| = 8 cm m(LéPC) = 15°
B 8 D C
15° |PK| + |PL| = 12 cm
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç cm’dir? B P C

Çözüm: Yukarıdaki verilere göre, |AC| kaç cm’dir?

A) 12 B) 12ñ3 C) 24 D) 16ñ3 E) 24ñ2

Çözüm:

3. Özellik:
A ABC ikizkenar üçgeninde,
P[BC], [PK] // [AC], [PL] // [AB]
L
olmak üzere,
K
|AB| = |AC| ise |PK| + |PL| = |AB|

B P C

uygulama 4 Eşkenar Üçgen


A ABCD bir dörtgen A Üç kenar uzunluğu eşit olan üçge-
[PK] // [AC], [PL] // [AB] ne eşkenar üçgen denir.
13 60°
|AB| = |AC|
K L [AC]  [DC]
D |AB| = |AC| = |BC|
8 x 5 |AD| = 13 cm
m(éA) = m(éB) = m(éC) = 60°
|CD| = 5 cm
B P C 60° 60°
|PK| = 8 cm
B C
Yukarıdaki verilere göre, |PL| = x kaç cm’dir?
örnek 6
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 A ABC eşkenar üçgen
[DE]  [AC]
Çözüm: 18 |BD| = 6 cm
x |AE| = 18 cm
E |AB| = x

4. Özellik:
A ABC ikizkenar üçgeninde, B 6 D C
P [BC]
Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?
[PK]  [AB]
[PL]  [AC] Çözüm:
H
ve
K
L [BH]  [AC] ise,
|PK| + |PL| = |BH|

B P C

3
ADF 04 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

uygulama 6 2. Özellik:
ABC eşkenar üçgen A P, ABC eşkenar üçgeninin iç bölgesin-
A
de herhangi bir nokta olmak üzere,
[DE]  [BC]
M
[PK] // [BC]
D [KF]  [BC]
K [PL] // [AC]
63 K [KD]  [AB] P
[PM] // [AB]
|FC| = 2 cm
B L C ise |PK| + |PL| + |PM| = |AB|
|DK| = 6ñ3 cm
B x E F 2 C
örnek 8
Yukarıdaki verilere göre, |BE| = x kaç cm’dir? A
ABC eşkenar üçgen
A) 5 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10 [PK] // [AC], |PK| = 2 cm
K [PM] // [BC], |PM| = 4 cm
Çözüm: 2
4 M [PL]  [BC], |PL| = ñ3 cm
P
3 Buna göre, eşkenar üçgenin yük-
B L C sekliği kaç cm’dir?

Çözüm:

Eşkenar Üçgenin Özellikleri


1. Özellik:
A Eşkenar üçgenin tüm kenarla-
a a rına ait yükseklik, açıortay ve
30°
30°

2 2 kenarortay doğruları birbirine


eşit olup uzunluğu bir kenar
F E
ñ3
a a uzunluğunun katıdır.
2 2 2 3. Özellik:
30° |AB| = a ise
30
°

30° 30° añ3


A P, ABC eşkenar üçgeninin iç bölgesin-
B a D a C |AD| = |BE| = |CF| = h =
2 2 2 de herhangi bir nokta olmak üzere,
a [PK]  [AB]
K M
P [PL]  [BC]
örnek 7 [PM]  [AC]
ABC eşkenar üçgen
A
B L H C ise |PK| + |PL| + |PM| = |AH| = h = a.ñ3
D, B, C doğrusal 2
[AH]  [BC] örnek 9
x E
F
|AE| = |EC| A
ABC eşkenar üçgen
|DB| = |AH|
[PD] // [AC], |PD| = 12 cm
D
m(AéED) = x
D B H C
F [PE]  [BC], |PE| = 2ñ3 cm
12 3
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? [PF]  [AC], |PF| = ñ3 cm
P
23
Çözüm:
B E C

Yukarıdaki verilere göre, eşkenar üçgenin bir kenarı kaç cm’dir?

Çözüm:

4
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 04

ÜÇGENDE AÇI-KENAR İLİŞKİLERİ uygulama 7


1. Özellik ABC ve ADE birer A
eşkenar üçgen
A Bir üçgende büyük açı kar-
B, D, C doğrusal
şısında büyük kenar, kü-
çük açı karşısında küçük [AC]  [DE] = {F} E
c b kenar bulunur. Yukarıdaki verilere göre,
F
m(éA) > m(éB) > m(éC) ise I. |AD| > |AF| > |DF|
a>b>c II. |AB| > |AD|
B a C B D C
III. |DC| > |BD|
ifadelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
analiz 1
A ABC bir üçgen A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
100° m(BéAC) = 100° Çözüm:
c b
m(AéBC) = 50°

50°
B a C
|a–b|+|b–c|–|c–a|
Yukarıda verilenlere göre, ifadesi aşağıda-
2
kilerden hangisine eşittir?

A) 0 B) a – c C) b – c
D) c – a E) c – b

Çözüm:

örnek 10
A m(AéBD) = 40°

m(BéDA) = 65°

m(BéDC) = 38°
analiz 2 40° 65° m(BéCD) = 70°
B D
|AB| = |AC| olan herhangi ABC ikizkenar üçgeni için [BC] üzerinde B 38°
ve C’den farklı bir D noktası alınıyor.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? 70°

A) |AC| > |AD| B) |AB| > |BD| C) |AB| > |CD| C


D) |AD| > |BD| E) |BC| > |AB|
Yukarıdaki verilere göre, şekildeki en uzun kenar hangisidir?
Çözüm:
Çözüm:

5
ADF 04 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

2. Özellik (Üçgen Eşitsizliği)


TYT 2019
A Bir üçgende herhangi bir
Ön yüzü sarı, arka yüzü mavi renkli olan üçgen biçimindeki ABC kâ-
kenarın uzunluğu diğer
ğıdı Şekil 1’de gösterilmiştir. Bu kâğıt; B köşesi, A köşesinin üzerine
c b iki kenarın farkının mut-
gelecek biçimde Şekil 2’deki gibi katlanmıştır. lak değerinden büyük,
A A
toplamından küçüktür.
80° B a C |b–c| < a < b + c
E

40° 60° örnek 11


B C B D C A ABC bir üçgen
Şekil 1 Şekil 2
m(BéAC) > m(AéBC)
Buna göre; |AC|, |AE| ve |BD| uzunluklarının doğru sıralanışı 6 10
aşağıdakilerden hangisidir? |AB| = 6 cm
|AC| = 10 cm
A) |AC| < |AE| < |BD| B) |AC| < |BD| < |AE|
C) |AE| < |AC| < |BD| D) |AE| < |BD| < |AC| B 2x – 4 C |BC| = (2x – 4) cm
E) |BD| < |AE| < |AC|
Yukarıdaki verilere göre, x’in alabileceği tam sayı değerlerinin
Çözüm:
toplamı kaçtır?

Çözüm:

not uygulama 8
Verilen şekildeki en uzun ya da en kısa kenar ok çizme yöntemi
A ABC üçgeninde
ile de bulunabilir.
|BD| = |CD|

analiz 3 10 16
|AB| = 10 cm
C x
d AD // BC |AC| = 16 cm
D 58°
m(AéDB) = 60° |AD| = x cm
60°
a e c m(DéAB) = 65° B D C
m(BéCD) = 58° Yukarıdaki verilere göre, x kaç farklı tam sayı değeri alabilir?
65°
A b B A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11
Buna göre, a, b, c, d ve e ile belirtilen kenarlardan en uzunu
hangisidir? Çözüm:

A) a B) b C) c D) d E) e

Çözüm:

6
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 04
3. Özellik 4. Özellik
A AÿBC de, A i. AÿBC çeşitkenar ise,
ha < nA < Va
b m(éB) = 90° ise b2 = a2 + c2 ii. |AB| = |AC| ise
c
m(éB) > 90° ise b2 > a2 + c2 ha = nA = Va
ha nA Va
m(éB) < 90° ise b2 < a2 + c2 olmak üzere herhangi
B a C bir ABC üçgeninde

B H N D C ha  nA  Va
örnek 12
A ABC bir üçgen
[BD] ve [CD] açıortay
|BD| = 5 cm not
D |CD| = 12 cm A Bir üçgenin kenar uzunluk-
5 12 K ları ile o kenara inen yüksek-
|BC| = x cm L b likler ters orantılıdır.
c
B x C |AH| = ha
Yukarıdaki verilere göre, x’in alabileceği tam sayı değerlerinin |BK| = hb
toplamı kaçtır? B H C |CL| = hc
a a. ha = b. hb = c. hc olup
Çözüm: a > b > c iken ha < hb < hc dir.
Benzer durum açıortay ve kenarortay için de geçerli olup
a > b > c iken nA < nB < nC ve Va < Vb < Vc dir.

uygulama 10
uygulama 9
A
Bir ABC üçgeninin a, b, c kenarlarına ait yükseklik (h), açıortay (n) ve
ABC dar açılı üçgen kenarortay (V) doğruları arasında,
|AB| = 5 cm ha = nB = Vc
5 x |BC| = 8 cm eşitliği bulunmaktadır.
|AC| = x cm Buna göre,
I. ha  hb
B 8 C
II. nB  nC
Yukarıdaki verilenlere göre, x kaç farklı tam sayı değeri alabilir? III. c  b  a
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 ifadelerinden hangileri daima doğrudur?

Çözüm: A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II


D) II ve III E) I, II ve III

Çözüm:

7
ADF 04 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

1. A ABC bir üçgen 5. A


|AB| = |AD| = 10 cm
|BD| = 12 cm
17
10 10 K
|AC| = 17 cm
|DC| = x 1 P 3 M
B 12 D x C
3
Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?
B L C
A) 6 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 ABC eşkenar üçgen P, üçgenin iç bölgesinde bir nokta
[PK] //[AC], |PK| = 1 cm
[PM] //[BC], |PM| = 3 cm
2. A ABC eşkenar üçgen
[PL] [BC], | PL| = ñ3 cm
[DE] [BC]
Yukarıdaki verilere göre, |BC| kaç cm’dir?
D |EC| = 2.|AD|
|BE| = 6 cm A) 6 B) 4ñ3 C) 8 D) 9 E) 12

6. A
B 6 E C ABC eşkenar üçgen
ADE bir üçgen
Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin çevresi kaç cm’dir? 12°
E B, D, C doğrusal
A) 24 B) 27 C) 30 D) 33 E) 36 F m(BéAD) = 12°
m(EéDC) = 15°
15°
B D C
3. A ABC eşkenar
Yukarıdaki verilere göre, aşağıdakilerden hangisi doğru-
üçgen
dur?
B, C, D doğrusal
E [AC] [DE] = {F} A) |AD| > |AF| > |DF| B) |AD| > |DF| > |AF|
F |AE| = |BE| C) |AF| > |DF| > |AD| D) |DF| > |AD| > |AF|
x |BC| = 6 cm E) |AF| > |AD| > |DF|

B 6 C 33 D |CD| = 3ñ3 cm

Yukarıdaki verilere göre, m(CéFD) = x kaç derecedir? 7. A ABC bir üçgen


4 [DE]  [BC]
D
A) 15 B) 22,5 C) 30 D) 45 E) 60
|BE| = |EC|
8 |AB| = 8 cm
x
|AD| = 4 cm
4. Bir ABC üçgeninde a, b, c kenar uzunluklarını ve ha, hb, hc
sırasıyla bu kenarlara ait yükseklikleri göstermek üzere, |DC| = x cm
a > b > c olduğuna göre, B E C
|ha – hb| + |hc – hb| – |hc – ha|
Yukarıdaki verilere göre, x kaç farklı tam sayı değeri alabi-
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisine eşittir?
lir?

A) 2ha B) hc – hb C) 0 D) 2hc E) 2hb


A) 8 B) 7 C) 6 D) 5 E) 4

A
1-D 2-C 3-D 4-C A
5-A 6-A 7-B

ADF-04 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-04’ü çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 1: AÇI VE ÜÇGEN
ADF 05
ÜÇGENİN YARDIMCI ELEMANLARI
AÇIORTAY uygulama 1
A Bir açıyı iki eş açıya bölen doğ- A
ABC dik üçgen
ruya (doğru parçası ya da ışına)
[AB]  [AC]
N açıortay denir.
O D
[BD] açıortay
[ON, AOB açısının açıortayı olup
17 |DC| = |EC|
m(AéON) = m(BéON) 52
B |BD| = 17 cm
B x E C |DE| = 5ñ2 cm

Yukarıdaki verilere göre, |BE| = x kaç cm’dir?


örnek 1
K
ABE bir üçgen A) 10 B) 8ñ2 C) 13 D) 15 E) 17ñ2
A B, A, K doğrusal
Çözüm:
[AD] ve [AE] açıortay
15 |AD| = 8 cm
8
|DC| = 5 cm
B D 5 C x E |AE| = 15 cm

Yukarıdaki verilere göre, |CE| = x kaç cm’dir?

Çözüm:
Açıortay Özellikleri
1. Özellik:
K Açıortay üzerinde alınan
her noktanın açının kol-
not N
larına olan uzaklıkları
O birbirine eşittir.
Açıortaylı sorularda eş açılar kodlanarak işlem yapılır.
[ON açıortay ise

L |NK| = |NL| , |OK| = |OL|


örnek 2
A [AB]  [AD] örnek 3
A [AB]  [AD]
4 [AC]  [BC]
4 [BD] açıortay
x [BD] açıortay
D D |AB| = 8 cm
8
K
[AC]  [BD] = {K} |AD| = 4 cm
x
|AD| = 4 cm |BC| = 11 cm
B C
B 11 C
Yukarıdaki verilere göre, |AK| = x kaç cm’dir?
Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç cm’dir?
Çözüm:
Çözüm:

1
ADF 05 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

uygulama 2 2. Özellik:
A [AD] iç açıortay ise,
A A
c b
c b
=
x y

x Bı B x D y C

not
B 3 D 6 C D C
Üçgende iç açıortayın tabanda ayırdığı parçalarla açının kenar-
ABC dik üçgeni şekildeki gibi [AD] boyunca katlandığında B köşesi
ı ları doğru orantılıdır.
[AC] üzerindeki B noktası ile çakışmıştır.
A A
[AB]  [BC], |BD| = 3 cm, |DC| = 6 cm
olduğuna göre, |AD| = x kaç cm’dir? 2m 3m 3b
3a

A) 4 B) 3ñ2 C) 3ñ3 D) 6 E) 6ñ3


B 2k D 3k C B 2a D 2b C

Çözüm:
örnek 5
A ABC dik üçgen
[AB]  [BC]
x 10 |AB| = 6 cm
6
|AC| = 10 cm

B D C

Yukarıdaki verilere göre, |AD| = x kaç cm’dir?

Çözüm:
örnek 4
A ABC bir üçgen
[AD] açıortay
m(AéBC) = 30°
m(AéCB) = 45°
30° 45° |DC| = 6ñ2 cm
B x D 62 C
|BD| = x cm

Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?


uygulama 3
Çözüm:
A
ABC bir üçgen
[AD] ve [BE] açıortay
|AE| = 2.|ED|
E |BC| = 12 cm

B D C

Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin çevresi kaç cm’dir?

A) 24 B) 32 C) 36 D) 42 E) 48

2
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 05
Çözüm: Çözüm:

uygulama 4
uygulama 5
ABC dik üçgeni biçimindeki kağıt [AD] boyunca katlandığında [AB]
A ABC bir üçgen
kenarı [AC] kenarının üzerine gelmektedir.
A A
[AD]  [CH] = {E}
[AB]  [BC]
6 [CH]  [AB]
|AB| = 6 cm H
|DC| = 2.|BD|
|AC| = 10 cm E
10 |AH| = |BH|
6
olduğuna göre, x

|AE| = 6
B’DC üçgeninin
çevresi kaç cm B D C
B D C D C dir?
Yukarıdaki verilere göre, |DE| = x kaç cm’dir?

A) 9 B) 10 C) 12 D) 15 E) 16
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8

Çözüm: Çözüm:

analiz 1 3. Özellik:

A ABC bir üçgen E [AD], ABC üçgeninin dış


açıortayı ise,
m(BéAD) = 36° A
36°
m(DéCA) = 36°
c
k m(BéDA) = 72° b x b
=
x+a c
|BD| = p birim
72° 36° |AB| = k birim B a C x D
B p D C
2 2
Yukarıdaki verilere göre, k – p ifadesi aşağıdakilerden han-
gisine eşittir? dikkat
Dış açıortayın uç noktası D ise,
A) p.k B) p + 2k C) 2k + p D ye yakın köşe D ye yakın kenar
p k =
D) E) D ye uzak köşe D ye uzak kenar
k p

3
ADF 05 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

örnek 6 örnek 8
K ABC dik üçgen K ABC bir üçgen
A [AD] dış açıortay B, A, K doğrusal
A D
[AB]  [DC] [AD] ve [BD] açıortay
10 E
8 |AC| = 10 cm [AC]  [BD] = {E}
|AB| = 8 cm |BE| = 2.|DE|
Çevre(AÿBC) = 56 cm
D x B C B C
Yukarıdaki verilere göre, |BD| = x kaç cm’dir? Yukarıdaki verilere göre, |AC| kaç cm’dir?

Çözüm: Çözüm:

uygulama 6
A ABC bir üçgen
70° 40° m(BéAD) = 70°
m(DéAC) = 40° KENARORTAY
|BD| = a br Üçgenin bir köşesinden, karşısındaki kenarın orta noktasına çizilen
|DC| = b br doğru parçasına o kenara ait kenarortay denir.
B a D b C A
|AD| Va = a kenarına ait kenarortay
Yukarıdaki verilere göre, oranının a ve b türünden eşiti
|AC|
aşağıdakilerden hangisidir? Va

a a a–b a–b b
A) B) C) D) E)
b a+b b a a+b B D C
a
Çözüm:
Kenarortay Özellikleri
1. Özellik:
Üçgenin kenarortayları üçgenin içinde bir noktada kesişir. Bu nok-
taya üçgenin ağırlık merkezi adı verilir ve genellikle G ile gösterilir.
A G = ağırlık merkezi olmak üzere,
|AG| = 2.|GD|
2x
F z Gy E
|BG| = 2.|GE|
örnek 7 2y
x
2z
|CG| = 2.|GF|
K ABC bir üçgen B D C
A B, A, K doğrusal
[AD] ve [AC] açıortay örnek 9
|BD| = 6 cm A ABC dik üçgen
|DE| = 4 cm [AB]  [BC]
30°

B 6 D 4 E x C x m(BéAG) = 30°
Yukarıdaki verilere göre, |EC| = x kaç cm’dir? 63 |AB| = 6ñ3 cm
G

Çözüm:
B C

Yukarıdaki şekilde G, ABC üçgeninin ağırlık merkezi olduğuna


göre, |AG| = x kaç cm’dir?

4
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 05
Çözüm:
örnek 11
A G, ABC dik üçgeninin
ağırlık merkezi
18 10 [AB]  [AC]
|AG| = 10 cm
G
|AB| = 18 cm
B C
Yukarıdaki verilere göre, |AC| kaç cm’dir?

örnek 10 Çözüm:
A G, ABC üçgeninin ağırlık
merkezi
10 m(BéAG) = m(CéAG)
17
|AB| = 17 cm
G
|AG| = 10 cm
B x C
Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç cm’dir? analiz 2
A ABC bir üçgen
Çözüm:
AB  BC
|BE| = |EC|
D
F |AD| = |DC|
12 |BF| = 12 cm

uygulama 7 B E C
A G, ABC üçgeninin Yukarıdaki verilere göre, |AC| uzunluğu kaç cm’dir?
ağırlık merkezi A) 15 B) 18 C) 20 D) 24 E) 36
|BF| = |GD|
D Çözüm:
[AE]  [CF] = {K}
G |KE| = 2 cm
F K
2
B E C uygulama 8
Yukarıdaki verilere göre, |AK| kaç cm’dir? A G, ABC dik üçgeninin
ağırlık merkezi
A) 12 B) 16 C) 18 D) 20 E) 24 [AB]  [AC]
G [GH]  [BC]
Çözüm:
x
|BH| = 9 cm
B 9 H 15 C
|HC| = 15 cm

Yukarıdaki verilere göre, |GH| = x kaç cm’dir?

A) 5 B) 4 C) 2ñ3 D) 3 E) ñ7

not Çözüm:

A Dik üçgende hipotenüse ait


kenarortayın uzunluğu, hipo-
2x tenüsün yarısına eşittir.
Burada, |AG|, |GD| ve |BC|
G
x uzunlukları sırasıyla 2, 1 ve 6
B 3x D 3x C ile orantılıdır.

5
ADF 05 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

uygulama 9 2. Özellik:

Mehmet Bey, ABC dik üçgeni A [AD], [BE] ve [CF] kenarortay


biçiminde ve köşelerinde ay- [AD]  [FE] = {K} olmak üzere
A
dınlatma direkleri bulunan 3x |AK|, |KG| ve |GD| sırasıyla 3, 1 ve
bahçeyi sulamak için bir fıski- F
K E 2 ile orantılıdır.
x
ye kurmak istiyor. Bunun için G Burada [FE] // [BC] olup
aşağıdaki adımları uygulu- |BC|
2x dir.
B C yor. |FE| =
2
B D C
• Önce A ile B’nin orta noktasına ve A ile C’nin orta noktasına
birer kazık çakıyor.
• Sonra çaktığı bu kazıkları birer iple sırasıyla C ve B köşelerinde-
uygulama 11
ki aydınlatma direklerine bağlıyor. Aşağıdaki adımlar izlenerek bir geometrik çizim yapılacaktır.
• İplerin kesiştiği noktaya fıskiyeyi kuruyor.  m(BéAC) = 90° ve |BC| = 24 cm olacak şekilde bir ABC dik üçgeni
A köşesinin fıskiyeye uzaklığı 8 metre olduğuna göre, bahçe- çiziniz.
nin B ile C köşeleri arasındaki uzaklık kaç metredir?  [AD] ve [BE] kenarortaylarını çizip kesiştikleri noktayı G olarak
belirleyiniz.
A) 16 B) 18 C) 20 D) 24 E) 30  F  [AD] ve [EF] // [BC] olacak şekilde [FE] doğru parçasını çiziniz.
Bu çizimde, |GF| = x cm olduğuna göre, x kaçtır?
Çözüm:
A) 3 B) 2 C) 3 D) 4 E) 6
2
Çözüm:

uygulama 10
A
ABC dik üçgen
[AB]  [AC]
D E |AE| = |EC| KENAR ORTA DİKME
 Bir doğru parçasına orta noktasında dik olan doğruya bu doğ-
|AD| = |DB|
F ru parçasının orta dikmesi denir.
d  [AB]
B C P
|BC| |AH| = |HB|
Yukarıdaki şekilde, |DF| = 2.|FC| olduğuna göre, oranı kaç-
|EF|
tır?

A H B
A) 12 B) 9 C) 8 D) 6 E) 4
d

Çözüm:  [AB] nin orta dikmesi (d) üzerinde alınan her P noktası için
|PA| = |PB| dir.
 Üçgenin bir kenarına bu kenarın orta noktasında dik olan
doğruya kenar orta dikmesi adı verilir.
|BL| = |LC|
A
K KL BC
KL; [BC] kenarının kenar
orta dikmesi
B L C

6
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 05
 Üçgenin kenar orta dikmeleri bir noktada kesişir. Bu nokta; YÜKSEKLİK
Dar açılı üçgende üçgenin iç bölgesinde Üçgende herhangi bir köşeden, karşısında bulunan kenara çizilen
Dik üçgende hipotenüsün ortasında en kısa doğru parçasına o kenara ait yükseklik denir.
Geniş açılı üçgende üçgenin dış bölgesinde
A
yer alır. [AH]  [BC]
|AH| = ha = a kenarına ait
örnek 12 yükseklik
ha
A KL, ABC dik üçgeninin BC
2
K kenarına ait kenar orta
dikme doğrusudur.
x 10 B H C
[AB]  [AC]
a
|AK| = 2 cm
B L C Üçgenin yükseklikleri bir noktada kesişir.
|KC| = 10 cm
Bu noktaya üçgenin diklik merkezi denir ve bu nokta;
Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç cm’dir?
• Dar açılı üçgende üçgenin içinde
Çözüm: • Dik üçgende dik köşede
• Geniş açılı üçgende üçgenin dışında
yer alır.

uygulama 13
A A
uygulama 12
Aşağıdaki adımlar izlenerek bir geometrik çizim yapılacaktır.
 m(BéAC) = 120° olacak şekilde bir ABC üçgeni çizelim. x x
 [AB] ve [AC] nin kenar orta dikmelerini çizerek bu doğruları sıra-
sıyla k ve l olarak isimlendirelim.
 k ve l doğrularının [BC] kenarını kestiği noktalar sırasıyla K ve L
B H C H Bı C
olsun.
Şekil 1 Şekil 2
Bu çizimde, |BK| = 5 cm, |LC| = 8 cm olduğuna göre, |KL| kaç
cm’dir? Şekil 1’de verilen ABC üçgeni biçimindeki kağıt [AH] boyunca katlan-
dığında B köşesi Şekil 2’deki gibi [HC] üzerindeki B’ noktasına gelmiştir.
A) 4ñ2 B) 6 C) 2ò10 D) 4ñ3 E) 7
[AH]  [BC], m(HéAC) = 2.m(BéAH), 7|BH| = 3|HC| ve |AH| =9 cm
Çözüm: olduğuna göre, |AC| = x kaç cm’dir?

A) 10 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15

Çözüm:

7
ADF 05 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

1. D C D 4. A
A


15
12

A B A B
Şekil 1 Şekil 2

ABCD dik yamuğu DB köşegeni boyunca katlandığında DC ta-


ı ı
banı |DC | = |AC | olacak biçimde Şekil 2 deki gibi AD kenarı
üzerine geliyor. B D C D C
ı
|BC | ABC dik üçgeni biçimindeki kâğıt AD üzerinden katlandığında
Buna göre, oranı kaçtır?
|BD| [AB] dik kenarı hipotenüs üzerine gelmektedir.
ñ2 ñ5 ò10 2 2ñ5 |AB| = 12 birim, |AC| = 15 birim
A) B) C) D) E)
2 4 2 3 5 olduğuna göre, B’DC üçgeninin çevresi kaç birimdir?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15

2. A A

16 D D
5. ABD bir üçgen
8 K
B, A, K doğrusal
A
[AD], CAK açısının
B E C E C açıortayı
2.|AB| = 3.|AC|
ABC dik üçgeni [DE] doğrusu boyunca katlandığında B ve C
|BC| = 8 cm
noktaları üst üste gelmiştir.
[AB]  [AC], |AB| = 16 cm, |AC| = 8 cm B 8 C x D

olduğuna göre, |DE| kaç cm dir? Yukarıdaki verilere göre, |CD| = x kaç cm’dir?

A) 2ñ5 B) 5 C) 4ñ2 A) 8 B) 10 C) 12 D) 16 E) 18
D) 6 E) 4ñ5

6. A ABC bir üçgen


|AD| = |BD|
3. A
|BE| = |EC|
3 ABC dik üçgen 18
D |DK|=|FC|=5 cm
D [AB]  [AC]
K |AK| = 18 cm
5 [CD] açıortay
L F |BL| = 8 cm
|AD| = 3 cm 8

B C |BD| = 5 cm B
E
C
Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin çevresi kaç Yukarıdaki verilere göre, KLF üçgeninin çevresi kaç
cm’dir? cm’dir?

A) 36 B) 30 C) 24 D) 20 E) 18 A) 12 B) 15 C) 18 D) 20 E) 21

A
1-C 2-A 3-C A
4-D 5-D 6-B

ADF-05 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-05’i çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 1: AÇI VE ÜÇGEN
ADF 06
ÜÇGENDE BENZERLİK VE EŞLİK
BENZERLİK
örnek 1
İki üçgenin köşeleri eşleştirildiğinde karşılıklı olarak açıları eş veya
A
karşılıklı olarak kenarları orantılı oluyorsa bu iki üçgene benzer üç- AÿBC DÿAE
genler denir. 65° m(DéAE) = 65°
D
A m(AéCB) = 30°
D
f e m(BéED) = x
c b

x 30°
B E C
B a C E d F
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
 m(ëA) = m(ëD)  a b c
= = =k
d e f
m(ëB) = m(ëE) benzerlik oranı Çözüm:

 m(ëC) = m(ëF) ÿ
 AÿBC DEF
benzer
Benzer iki üçgenin çevreleri oranı, yükseklikleri oranı, açıortayları
oranı ve kenarortayları oranı da benzerlik oranına eşittir.

Ç(ABC) ha nA Va
Ç(DEF)
= = =
hd nD Vd
= ...... = k Benzerlik Teoremleri
1. Açı – Açı – Açı Teoremi
Karşılıklı olarak tüm açıları eş olan üçgenler benzerdir. Eş açıların
uygulama 1 karşısında yer alan kenarlar orantılıdır.
Yandaki şekilde D
AÿBC EÿFD örnek 2
[AK]  [BC]
A A ABC bir üçgen
[EL]  [DF]
|AK| = 3 cm ve m(BéAD) = m(BéCA)
L |BD| = 8 cm
|EL| = 4 cm 3 x
olduğuna göre, 4 |DC| = 4 cm

|BC| 3
I. = B K C E F
|DF| 4
II.4.|AB| = 3.|EF| B 8 D 4 C
9
III. Çevre(ABC) =
Çevre(DEF) 16 Yukarıdaki şekilde, |AB| = x kaç cm’dir?
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Çözüm:
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) I ve III E) I, II ve III
Çözüm:

1
ADF 06 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

uygulama 2 analiz 2
A A ABC dik üçgen
BA  AC
ABC bir üçgen
F |AG| = |BG|
m(BéAF) = m(CéBD) = m(AéCE) G
|AC| = 12 cm |BD| = 2 cm
D 12
6 |DE| = 6 cm |EC| = 8 cm
E
|EF| = 4 cm B 2 D E 8 C
4
F
Yukarıdaki verilere göre, DEFG dikdörtgeninin çevresi kaç
B x C
cm’dir?
Yukarıdaki şekilde, |BC| = x kaç cm’dir? A) 14 B) 16 C) 18 D) 20 E) 28

A) 12 B) 15 C) 16 D) 18 E) 24 Çözüm:

Çözüm:

uygulama 3
D C D
analiz 1
E
A 12 E

10 A 20 B A Cı B
ABC ve DEC
birer üçgen ABCD dikdörtgeni biçimindeki kâğıt [DE] boyunca katlandığında
ı
C köşesi [AB] üzerindeki C noktasına gelmektedir.
D m(CéAB) = m(DéEC)
|AB| = 20 cm, |AD| = 12 cm
|AD| = 10 cm
F Yukarıdaki şekilde, |CE| kaç cm’dir?
6 |DC| = 6 cm
|EB| = 4 cm A) 7 B) 20 C) 5 D) 16 E) 3
3 3
E 4 B x C Çözüm:

Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç cm’dir?

A) 4 B) 5 C) 9 D) 8 E) 10
2
Çözüm:

2
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 06

2. Kenar – Açı – Kenar Teoremi uygulama 5


Karşılıklı birer açısı eş ve bu eş açının kolları orantılı olan üçgenler A [AB]  [AC]
benzerdir.
D K |BL| = |LC|
A |BD| = 2.|AK|
x |CD| = 2.|KL|
b bk 55°
B C m(AéBC) = 55°
L
m(BéDC) = 110°

B a C E ak F 110° m(BéLK) = x

m(ëC) = m(ëF) D

|BC| |AC| Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?


= AÿBC  DÿEF
|EF| |DF|
A) 75 B) 95 C) 105 D) 115 E) 125

uygulama 4 Çözüm:

A 6 D [AD] // [BC]
|AD| = 6 cm
|AB| = 8 cm
8 x
12 |BD| = 12 cm
|BC| = 24 cm

B 24 C

Yukarıdaki verilere göre, |CD| = x kaç cm’dir?

A) 16 B) 15 C) 12 D) 10 E) 8

Çözüm: Üçgende Eşlik


İki üçgenin köşeleri eşleştirildiğinde karşılıklı olarak tüm açıları ve
kenar uzunlukları eşit oluyorsa bu üçgenlere eş üçgenler denir.
A D

c b c b

B a C E a F

m(ëA) = m(ëD) , |AB| = |DE|


3. Kenar – Kenar – Kenar Teoremi m(ëB) = m(ëE) , |BC| = |EF| AÿBC  DÿEF
Karşılıklı olarak üç kenarlarını orantılı olan üçgenler benzerdir. m(ëC) = m(ëF) , |AC| = |DF| eş
A D  Eş üçgenlerin benzerlik oranı 1 dir.
 Eş üçgenlerin karşılıklı olarak yardımcı doğruları ve çevresi de
a c ak ck eştir.

Eşlik Teoremleri
B b C E bk F 1. Kenar-Kenar-Kenar Teoremi: Karşılıklı olarak tüm kenar uzun-
|AB| |BC| |AC| lukları eşit olan üçgenler eştir.
= =  AÿBC  DÿEF
|DE| |EF| |DF|
2. Açı-Kenar-Açı Teoremi: Karşılıklı olarak ikişer açısı eş ve bu açı-
 Benzer üçgenlerde orantılı kenarları gören açılar karşılıklı ola- ların ortak kenarı eşit uzunlukta olan üçgenler eştir.
rak birbirine eşittir.
3. Kenar-Açı-Kenar Teoremi: Karşılıklı olarak ikişer kenarı eşit uzun-
m(ëA) = m(ëD), m(ëB) = m(ëE), m(ëC) = m(ëF) lukta ve bu iki kenar arasındaki açısı aynı olan üçgenler eştir.

3
ADF 06 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

örnek 3 Temel Orantı Teoremi


ABC eşkenar üçgen Bir üçgenin bir kenarına paralel olan ve diğer iki kenarı kesen bir
A
A, C, D doğrusal doğru, kestiği kenarları orantılı parçalara ayırır.
|BE| = |CD| A d // [BC] ise
12 |AE| = 12 cm
D E |AD| |AE|
d =
|BD| |EC|

C
B E
B C
x
D örnek 4
Yukarıdaki verilere göre, |DE| = x kaç cm’dir? A ABC bir üçgen
[DE] // [BC]
10
Çözüm: [DF] // [BE]
F |AF| = 10 cm
5
|FE| = 5 cm
D E
x |EC| = x

B C

Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?


Çözüm:

uygulama 6
A

[AB]  [BC]
[AD]  [BD]
10
|AB| = |BC| = 10 cm uygulama 7
D |BD| = 6 cm A ABC bir üçgen
x |DC| = x [DE] // [FG]
6 F
D |BD| = |AD|
|BE| = 4 cm
B 10 C
|FC|
Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir? |AF| =
2
B 4 E 10 G x C |EG| = 10 cm
A) 4ñ2 B) 6 C) 2ò10 D) 4ñ3 E) 8
Yukarıdaki verilere göre, |GC| = x kaç cm’dir?
Çözüm:
A) 8 B) 12 C) 15 D) 18 E) 20

Çözüm:

4
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 06

analiz 3 Pratik Olarak


A AB // DG Kesişen iki doğru paralel iki doğru ile kesildiğinde, oluşan üçgenin
AC // EG karşılıklı kenar uzunlukları orantılı olur.
E D
|BE| = 4 cm A A a B
8
4 G |DC| = 8 cm
x m x m
|BC| = x
B x C C (Kelebek)
D a E
Şekildeki G noktası, ABC dik üçgeninin kenarortaylarının kesim n n
y y
noktasıdır.
b
Buna göre, x kaç cm’dir? B C D b E

x m a a x m
A) 3ò13 B) 4ò13 C) 2ò15 D) 3ò15 E) 6ñ5 = = = =
x+y m+n b b y n
Çözüm:
uygulama 8
A ABC bir üçgen
[DE] // [AB]
D   [DE]
x
12 |BE| = 4 cm
, |EC| = 6 cm
|DC| = 12 cm
B 4 E 6 C
1. Thales Teoremi
Yukarıdaki şekilde , ABC üçgeninin iç açıortaylarının kesim
En az üç paralel doğru kendilerini kesen doğruları karşılıklı olarak
noktası olduğuna göre, |AB| = x kaç cm’dir?
orantılı parçalara ayırır.
50
A B AB // CD // EF ise A) 15 B) C) 18 D) 20 E) 24
3
|AC| |BD| Çözüm:
C D =
|CE| |DF|

E F

2. Thales Teoremi
Kesişen iki doğru paralel iki doğru ile kesildiğinde oluşan üçgenle-
rin karşılıklı kenar uzunlukları orantılı olur.

A A B
örnek 5
C A G, ABC üçgeninin ağırlık merkezi,
D E
[EG] // [BC]
12
B C D E D
|AE| = 12 cm

E 5 |EG| = 5 cm
G
DE // BC AB // DE x |BE| = x cm
AÿDE ~ AÿBC AÿBC ~ EÿDC y
|BC| = y cm
B C
|AD| |AE| |DE| |AB| |AC| |BC|
= = = =
|AB| |AC| |BC| |DE| |CE| |CD| Yukarıdaki verilenlere göre, x + y toplamı kaçtır?

5
ADF 06 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

Çözüm:
örnek 6
D 6 C [AB] // [EF] // [DC]
2.|CF| = 3.|BF|
|DC| = 6 cm
E 12 F |EF| = 12 cm
|AB| = x
A x B
analiz 4 Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?
D
F |DE| = |FG|
|AB| = 7 cm Çözüm:
A |AC| = 8 cm
|EB| = 3 cm
7 8
|CG| = 2 cm

E 3 B C 2 G
Şekildeki ABC üçgeninin AB kenarı, DEC üçgeninin DE kenarına; AC
kenarı ise FBG üçgeninin FG kenarına paraleldir.
Buna göre, |EG| kaç cm'dir?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 11 uygulama 9
Çözüm:
3m

A B C

analiz 5
A
Yukarıdaki şekilde A noktasındaki lambanın ışığı B noktasındaki
ABC bir üçgen engelden dolayı C noktasındaki duvarın üstten ancak 3 metrelik
|AD| = |DC| kısmını aydınlatabilmiştir. Lambanın direği, engel ve duvar bulun-
|BF| = |FD| duğu noktalarda yere dik olarak konumlanmıştır. |AB| = 2.|BC| dir.
D
Lambanın yerden yüksekliği 1 m ve duvarın yerden yüksekliği
F
7 m olduğuna göre, engelin yerden yüksekliği kaç metredir?

B E C A) 2 B) 3 C) 3,5 D) 4,8 E) 5
|AF| |BC|
Yukarıdaki verilere göre, + toplamı kaçtır?
|FE| |BE|
7 8 Çözüm:
A) B) C) 2 D) 5 E) 6
2 3
Çözüm:

6
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 06

analiz 6 uygulama 10
D 6 C AB // DC
AD // EC
4
|DC| = 6 cm
x E
8 |EC| = 4 cm
6 |AB| = 30 cm
h
|AD| = x
A 30 B
10
4
Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?
Şekildeki mavi direğin 4 metre sağında bir lamba, 10 metre solunda
ise bir duvar bulunmaktadır. Bu direğin yüksekliği 6 metre, lamba-
nın yüksekliği ise 8 metredir. A) 26 B) 24 C) 22 D) 20 E) 18
Buna göre, direğin duvar üzerinde oluşturduğu gölgenin yük-
sekliği h kaç metredir?
Çözüm:
A) 1 B) 2,5 C) 3 D) 3,5 E) 4

Çözüm:

TYT / 2018 Doğrusal bir yol üzerin-


de, aralarındaki uzaklık 9 örnek 7
metre olan 3 ve 5 metre A ABC bir üçgen
yüksekliğindeki iki lam- x
5 [DE] // [BC]
ba direği ve bu direklerin
3 arasında bulunan 1 met- D K |DK| = |KE|
E
1 re yüksekliğindeki bir çu- 2 |BD| = 2.|AD|
buk şekilde gösterilmiş- L
9 |KL| = 2 cm
tir.
|AK| = x
Direkler üzerindeki lambaların çubuğun her iki tarafında oluşturdu-
ğu gölgelerin boyları birbirine eşittir. B C
Buna göre, lambalardan birinin oluşturduğu gölgenin boyu Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?
kaç metredir?

A) 1 B) 1,2 C) 1,5 D) 1,8 E) 2


Çözüm:
Çözüm:

7
ADF 06 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

1. Bir öğrenci, bilgisayarın- 4. A


A
da yüklü olan bir çizim A
programıyla ABC ve DEF 8 D
4
üçgenlerini çiziyor. D D
B C 6 K
ABC üçgenini orantılı bi- K
çimde büyüten öğrenci, sil geri
E x F
bu üçgeni ok yönünde B E H M L C E L
B=Hı M = Cı
döndürüp DEF üçgeni-
nin üzerine taşıdığında A ABC üçgeni B ve C köşelerinden [AH] yüksekliğine paralel biçimde içe
köşesi ile F, B köşesi ile D, doğru katlandığında B ile H, C ile M noktaları üst üste gelmektedir.
C köşesi ile E köşesinin tam olarak çakıştığını görüyor. |HM| = |ML|, |DE| = 6 cm

Verilen görüntüde, olduğuna göre, |KL| kaç cm’dir?

|AB| = 4 birim A) 2 B)
5 C) 3 D) 4 E)
9
|AC| = 8 birim 2 2
|DF| = 6 birim
olduğuna göre, |EF| = x kaç birimdir?

A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 16
5. D 12 C [AB] // [DC]
[KL] // [AD]
2. A ABC ve ADE birer üçgen K |DC| = 12 cm
m(BéDE) = m(BéCE) y |AB| = 36 cm
4
6 |AD| = 4 cm |KL| = 15 cm
D |BD| = 8 cm 15
|AL| = x
|AC| = 6 cm |AD| = y
C
8 A x L B
x
Yukarıdaki verilere göre, x + y toplamı kaç cm’dir?

B E A) 20 B) 24 C) 26 D) 29 E) 30
Yukarıdaki verilere göre, |CE| = x kaç cm’dir?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

3. D 6 C [AB]  [AD] 6. D AB // DC
[AD]  [DC] A
2.|AF| = 3.|FE|
[EC]  [BC] |BE| = |EC|
|EC| = |BC| 6 x |AB| = 6 cm
F
E
|AB| = 10 cm
|DC| = 6 cm
B E C
A 10 B

Yukarıdaki verilere göre, |AE| = x kaç cm’dir? Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç cm’dir?

A) 6 B) 15 C) 8 D) 9 E) 12
A) 2 B) 4 C) 3ñ2 D) 6 E) 8 2

1-D 2-A 3-A 4-D 5-D 6-C

ADF-06 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-06’yı çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 1: AÇI VE ÜÇGEN
ADF 07
ÜÇGENDE ALAN
ÜÇGENDE ALAN Çözüm:
1. Taban ve Yükseklik ile Alan
Üçgenin alanı, herhangi bir kenar ile o kenara ait yüksekliğin
çarpımının yarısına eşittir.
A A A

ha c hıa

B H C B a C Hı B a C
a uygulama 2
ı
a.ha a.c a.h a
A
A(AÿBC) = A(AÿBC) = A(AÿBC) = ABC dik üçgen
2 2 2
[AB]  [BC]
|AD| = |DC|
örnek 1 D
|BE| = 12 cm

A ABC bir üçgen 5 |EC| = 4 cm


H, B, C doğrusal |DE| = 5 cm
B 12 E 4 C
[AH]  [HC] 2
Yukarıdaki verilere göre, boyalı bölgenin alanı kaç cm dir?
[BD]  [AC]
8 D
|AH| = 8 cm A) 48 B) 44 C) 42 D) 40 E) 38
x
|BC| = 6 cm
Çözüm:
|AC| = 12 cm
H B 6 C

Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç cm’dir?

Çözüm:

uygulama 1 analiz 1
A ABC ve BDE ABC dik üçgen
C
birer üçgen [AC] [BC]
[AC]  [BE] H [AB] // [DE]
D
|BD| = 2.|AD| [BC] // [FH]
D G 2 E
|AD| = |DH| = |HC|
|AC| = 15 cm 1 |GE| = 2 birim
|BE| = 24 cm
B C E A F B |GF| = 1 birim
Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç birimkaredir?
Yukarıdaki verilere göre, BDE üçgeninin alanı kaç cm2 dir?

A) 9ñ3 B) 6ñ3 C) 5ñ3 D) 9ñ3 E) 3ñ3


A) 360 B) 240 C) 180 D) 150 E) 120 2

1
ADF 07 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

Çözüm: 2. Eşkenar Üçgenin Alanı


A
a. añ3
2
30°30° A(AÿBC) =
2
a a
a3
h=
2
a2.ñ3
60°  A(AÿBC) =
B H C
4
a

örnek 3
A
örnek 2 ABC eşkenar üçgen
A ABC dik üçgen |BD| = 5.|DC|
[AC]  [BC] |AD| = 2ò31 cm

[KL] // [BC] 231 olduğuna göre, ABC üçgeninin


alanı kaç cm2 dir?
K 4 |KL| = 4 cm
L 18
|AC| = 18 cm B D C

Çözüm:

B C

Yukarıdaki verilere göre, ABL üçgensel bölgesinin alanı kaç


2
cm dir?

Çözüm:

LYS 2017
E ABC ve BDE eşkenar üçgenler
C
[BD]  [AC]
F
H [BF]  [DE]
[FH]  [BE]
D
|AB| = 16 birim

analiz 2
Bir ikizkenar üçgenin eş kenarlarının her birinin uzunluğu A B
2ñ5 cm ve üçüncü kenarının uzunluğu 4 cm olduğuna göre, Buna göre, BFH üçgeninin alanı kaç birimkaredir?
2
alanı kaç cm dir?
A) 12ñ3 B) 15ñ3 C) 18ñ3 D) 20ñ3 E) 24ñ3
A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 14
Çözüm:
Çözüm:

2
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 07
Çözüm:
YGS 2017
A

örnek 5

B C Aşağıdaki şekillerde istenen oranları bulunuz.

Aslı Öğretmen, bir etkinlikte ABC eşkenar üçgeninin içindeki özdeş a) A


eşkenar üçgenleri şekildeki gibi boyayarak 3 rakamını bir kâğıda
3 A(AÿDE)
resmetmiştir. = .................................
6 A(AÿBC)
E
ABC eşkenar üçgeninin alanı 96 birimkare olduğuna göre, bo-
yalı alan kaç birimkaredir? D 6
2
A) 22 B) 27 C) 33 D) 36 E) 44

B C
Çözüm:
b) A [AC]  [BD] = {E}

6
A(AÿBE)
ise, = .........................
A(EÿCD)

E 8 D
B 4
5

3. Sinüs ile Alan


uygulama 3
A
Üçgenin alanı herhangi iki kenarı-
A ABD ve EBC birer üçgen
nın uzunluğu ile bu iki kenar arasın-
c [AD]  [CE] = {K}
daki açının sinüsünün çarpımının
yarısına eşittir. 6 A(AÿEK) = A(KÿDC)
|AE| = |BD| = 6 cm
D 1 . a.c.sin
A(AÿBC) = |BE| = 4 cm
B a C 2 E
K
4
örnek 4
A B 6 D x C
ABC bir üçgen
m(BéAD) = 45°
45° Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç cm’dir?
30°

m(DéAC) = 30°
8 12 |AB| = 8 birim A) 4 B) 5 C) 8 D) 9 E) 15
|AC| = 12 birim
Çözüm:

B D C
A(AÿBD)
Yukarıdaki verilere göre, oranı kaçtır?
A(AÿDC)

3
ADF 07 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

ALAN ÖZELLİKLERİ analiz 3


1. Taban – Yükseklik ve Alan İlişkisi Bir ABC üçgeninin [BC] kenarı üzerinde |BD| = 2|DC| olacak biçimde
a) Yükseklikleri eşit olan üçgenlerin alanları, tabanlarıyla orantılıdır. bir D noktası ve [AC] kenarı üzerinde 2|AE| = 3|EC| olacak biçimde
A bir E noktası işaretlenmiştir.
a.h
2
A(AÿBD) = 2 a ABC üçgeninin alanı 150 cm olduğuna göre, EDC üçgeninin
= 2
A(AÿDC) b.h b alanı kaç cm dir?
h 2
A) 15 B) 20 C) 24 D) 25 E) 30

B H D C
a b Çözüm:

b) Tabanları eşit olan üçgenlerin alanları, yükseklikleriyle orantılıdır.
A
D
a.h1
A(AÿBC) 2 h
h1 = = 1
h2 a.h2 h2
A(DÿBC)
2

B H C Hı
a

c) Hem tabanları hem de yükseklikleri eşit olan üçgenlerin, alanları


da birbirine eşittir. AYT 2019
A D
d1 Bir beşgenin içinde seçilen bir nokta, beşgenin kenarlarının orta
d1 // d2 ise noktalarına ve bir köşesine şekildeki gibi birleştirilmiştir. Bu durum-
h A(AÿBC) = A(DÿBC) da oluşan bölgeler farklı renklere boyanarak bu bölgelerin alanları
birimkare türünden şeklin üzerine yazılmıştır.
d2
B a C

örnek 6 B
8
Şekildeki ABC üçgeninin A
A
[AB] kenarı üç eş parçaya,
5 7
[AC] kenarı dört eş parçaya
ayrılmıştır.
Taralı bölgenin alanı 24
2
cm olduğuna göre, ABC Buna göre, A – B farkı kaçtır?
2
üçgeninin alanı kaç cm
dir? A) 1 B) 1,5 C) 2 D) 2,5 E) 3
B C

Çözüm: Çözüm:

4
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 07

LYS 2016 örnek 7


C ABC dik üçgen A ABC bir üçgen
|AB| = 9 birim [AB] // [DF]
|AC| = 8 birim D E  [AB]
8 E |FC| = 3.|BF|
|AE| = x
E
x Şekilde verilen ABC üçgeni, A(AÿBC) = 48 br2
[CD] ve [AE] doğru parçalarıyla
A D B eşit alanlı 3 üçgene ayrılıyor. B F C
9
Yukarıdaki verilere göre, DEF üçgeninin alanı kaç br2 dir?
Buna göre, x kaç birimdir?

A) 5 B) 6 C) 2ñ5 D) 3ñ5 E) 4ñ2 Çözüm:

Çözüm:

LYS 2016 uygulama 4


D ABC dik üçgen D AB  BC
ABD ikizkenar üçgen AF // DC
x
C A
AC  AB |AE| = 2.|EF|
30
E |AD| = |BD| = 30 birim |AB| = 12 cm
[AD]  [BC] = {E} 12 |FC| = 10 cm
E
|DE| = x

A B B F 10 C
Yukarıda verilen ABD üçgeninin alanı ABC üçgeninin alanının 2 katıdır. Yukarıdaki verilere göre, ADE üçgeninin alanı kaç cm2 dir?
Buna göre, x kaç birimdir?
A) 30 B) 40 C) 45 D) 60 E) 75
A) 12 B) 15 C) 16 D) 18 E) 20
Çözüm:
Çözüm:

5
ADF 07 GEOMETRİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

Kenarortay - Alan İlişkisi Çözüm:


Üçgende bir kenarortay üçgeni 2 eşit alana, üç kenarortay ise 6 eşit
alana böler.
A A

A A

A A A A
A A
B C B C
A A Açıortay - Alan İlişkisi
Üçgende açıortay, indiği kenarı açının kolları ile orantılı olarak
böldüğünden açıortayın böldüğü alanlar açının kenarları (kolları)
3A3A ile orantılı olur.
A A A A
A A A [AD] açıortay ise
G 3A 3A
AA
A 3A 3A S1 c
B C
=
B C S2 b
G: Ağırlık merkezi c b
S1 S2
örnek 8
A G, ABC üçgeninin ağırlık
B ck D bk D
merkezi
|BC| = 5.|BD|
not
G A(BÿGD) = 6 br2
A
, ABC üçgeninin iç açıortaylarının
kesim noktası (içteğet çemberinin
B D C c b merkezi)
S3 S2
Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin alanı kaç br2 dir? , ise S1, S2 ve S3 alanları sırasıyla a, b
ve c kenarlarıyla orantılıdır.
Çözüm: S1

B a C

uygulama 5
A |AB| = 6 cm
|AC| = 9 cm
|BC| = 12 cm
6 9
A(AÿB) = S

, Şekilde , ABC üçgeninin iç açıor-


taylarının kesim noktasıdır.
örnek 9
A
[AB]  [BC] B 12 C
[AD]  [CE] = {K} Buna göre, ABC üçgeninin alanının S türünden değeri aşağıda-
6 |AE| = |BE| = 6 br kilerden hangisidir?
|BD| = |DC| = 8 br
E A) 3S B) 3S C) 4S D) 9S E) 6S
K 2 2
6 Çözüm:

B 8 D 8 C

Yukarıdaki verilere göre, BDKE dörtgeninin alanı kaç br2 dir?

6
ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen GEOMETRİ ADF 07
Benzerlik - Alan İlişkisi
LYS 2017
Benzer iki üçgenin alanları oranı benzerlik oranının karesine eşittir. ABC dik üçgen
C
D AB  AC
A DE  BC
|AD| = |DB| = 3 birim
hd E
ha
ABC üçgeninde D ve E sı-
rasıyla AB ve AC kenarları
B C E F üzerindedir.
a d A 3 D 3 B

a h ABC üçgeninin alanı BDE üçgeninin alanının 6 katı olduğuna


• AÿBC ~ DÿEF ise d
= a =k
h göre, |AC| kaç birimdir?
d

a.ha A) 2ñ3 B) 3ñ2 C) 2ñ6 D) 3 E) 6


A(AÿBC) 2 a . ha = k2
• =
d.h
=
d hd Çözüm:
A(DÿEF) d
2

A Bir üçgenin iki kenarı tabana pa-
3A ralel doğrularla eş parçalara ayrı-
lırsa doğrular arasında kalan alan-
5A
lar tepeden tabana A, 3A, 5A, 7A,
7A ... şeklindedir.

uygulama 7
uygulama 6 A

A ABC bir üçgen


[DF] // [BE] D E
F
A(DGEF) = 15 br2 D E

D E
B C B K L C
Şekilde G, ABC üçgeni-
nin ağırlık merkezidir. A’
G
AB AC, DE // BC, |AB| = 6 birim, |AC| = 9 birim

B C
Ön yüzü mavi, arka yüzü sarı renkli olan ABC dik üçgeni biçimindeki
2 şeffaf kâğıt |AD| = 2|DB| olacak şekilde DE boyunca katlandığında [AD]
Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç br dir?
ve [AC] kenarları [BC] kenarını sırasıyla K ve L noktalarında kesiyor.
A) 30 B) 32 C) 45 D) 48 E) 72 Buna göre, KLED dörtgensel bölgesinin alanı kaç birimkaredir?

Çözüm: A) 6 B) 9 C) 12 D) 15 E) 18

Çözüm:

7
ADF 07 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

1. A ABC bir üçgen 4. A


m(AéBC) = 60° S1
D
|AB| = 12 cm
12 S2
|DC| = 15ñ3 cm S3

B E C

60° Şekildeki ABC üçgeni BD ve DE boyunca kesilerek,


B D 153 C S1, S2 ve S3 şeklinde üç bölgeye ayrılmıştır.
2
Yukarıdaki verilere göre, ADC üçgeninin alanı kaç cm dir? |DC| = 2|AD| ve |BE| = 3|EC| dir.
S2 bölgesinin alanı 12 birimkare olduğuna göre, ABC üç-
A) 75 B) 90 C) 105 D) 120 E) 135 geninin alanı kaç birimkaredir?

A) 18 B) 20 C) 24 D) 28 E) 30

5. A ABC bir üçgen

2. 3.|BE| = 2.|EC|
A ABC ikizkenar üçgen
|AB| = |AC| 2.|DC| = 3.|AD|

D  [BC] Şekilde G, ABC üç-


D
geninin ağırlık mer-
[DE]  [AB]
kezidir.
[DF]  [AC] G

m(BéDE) = 22,5°
|DE| + |DF| = 6ñ2 cm
E F
B E C
22,5°
Buna göre, ABC üçgeninin alanı ECDG dörtgeninin alanı-
B D C
nın kaç katıdır?
2
Yukarıdaki verilere göre, ABC üçgeninin alanı kaç cm dir?
5 9
A) 2 B) C) 3 D) E) 4
2 2
A) 36ñ2 B) 54 C) 48ñ2 D) 72 E) 72ñ2

6. A ABC bir üçgen


[AB] // [DE]
[AE]  [BD] = {F}
2
A(AÿBF) = 18 br
18 D 2
3. Bir ABC üçgeninde [AC] kenarı üzerinde |AC| = 3.|AD| olacak F A(FÿED) = 8 br
biçimde bir D noktası ve [AB] kenarı üzerinde |AE| = 2.|EB| ola- 8 |BC| = 12 br
cak biçimde bir E noktası işaretlenerek BCDE dörtgeni oluştu-
rulmuştur.
2 B E x C
BCDE dörtgeninin alanı 21 br olduğuna göre, ABC üçge-
2
ninin alanı kaç br dir? Yukarıdaki verilere göre, |EC| = x kaç br dir?

A) 24 B) 27 C) 28 D) 30 E) 35 15
A) 4 B) 5 C) 6 D) E) 8
2
A
1-E 2-A 3-B A
4-C 5-B 6-E

ADF-07 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-07’yi çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 2: ÇOKGENLER VE DÖRTGENLER
ADF 08
ÇOKGENLER VE GENEL DÖRTGENLER
ÇOKGENLER örnek 2
Düzlemde herhangi üçü doğrusal olmayan üç ya da daha fazla
Bir iç açısının ölçüsü bir dış açısının ölçüsünün 8 katı olan çok-
noktanın doğru parçaları kullanılarak birleştirilmesiyle oluşan
genin kenar sayısı kaçtır?
kapalı geometrik şekillere çokgen denir.
 Çokgenler kenar sayılarına göre adlandırılır. Dört kenarlı ise Çözüm:
dörtgen, beş kenarlı ise beşgen, .... gibi. 
 n kenarlı çokgenin iç açılar toplamı (n–2).180°’dir.
 Çokgenlerin dış açılar toplamı 360°’dir.

örnek 1
örnek 3
A
D ABCDE düzgün beşgen
110°
ABCDE beşgen
|AE| = |GC|
E [AE]  [DE]
% C %
m (BAE) = 110°
E m (AFD) = 100°
B x
% G olduğuna göre,
m (BCD) = 95° x %
% m (FGC) = x
m (CDE) = 100° 100°
100° kaç derecedir?
95° A F B
D
C Çözüm:
% 
olduğuna göre, m (ABC) = x kaç derecedir?

Çözüm:

Düzgün Çokgen
örnek 4
Hem iç açıları eşit, hem de kenar uzunlukları eşit olan dış bükey
E D
çokgene düzgün çokgen denir. Eşkenar üçgen düzgün üçgen,
ABCDEF düzgün altıgen
kare ise düzgün dörtgendir.
|AG| = |CD|
x %
108° F G C m (GAB) = 50°
120° 120°
108°
olduğuna göre,
108° %
120° 120° 50° m (EFG) = x kaç derecedir?
A B

108° 108° 120° 120°


Çözüm:
72° 60° 
Düzgün beşgen Düzgün altıgen

n – kenarlı düzgün çokgenin;


360°
 Bir dış açısının ölçüsü :
n
(n – 2).180°
 Bir iç açısının ölçüsü: dir.
n

1
ADF 08 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

örnek 5 uygulama 2
A ABCDE düzgün beşgen D C
K ABCDE … F
CDGF kare E düzgün çokgen
K
F G B
B E B, F, K doğrusal % % %
m (KCB) = m (KAB) = m (DKF)
x olduğuna göre,
olduğuna göre, çokgen kaç
% A
m (KFG) = x kaç derecedir? kenarlıdır?
F
C D
Çözüm: A) 8 B) 9 C) 10 D) 12 E) 15

Çözüm:

uygulama 1
A Kare, düzgün beşgen ve
D düzgün altıgenden oluşan
x yandaki şekilde,
K
[AC]  [BD] = {K}
B TYT 2018
%
olduğuna göre, m (AKD)= x n kenarlı bir düzgün çokgenin bir iç açısının ölçüsü
kaç derecedir? (n – 2) . 180°
C olarak hesaplanır.
n
Şekilde, birer kenarı ortak olan bir düzgün dokuzgen ve bir düzgün
beşgen ile bu çokgenlerin birer köşesini birleştiren mavi renkli bir
A) 78 B) 66 C) 62 D) 59 E) 57
doğru parçası verilmiştir.
Çözüm:

x
örnek 6
B ABCDE... bir düzgün yirmigen
C
K
x
A [AC]  [BD] = {k} Buna göre, x açısının ölçüsü kaç derecedir?
%
D olduğuna göre, m(DKA) = x A) 64 B) 66 C) 68 D) 70 E) 72
kaç derecedir?
Çözüm:
Çözüm: 

2
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 08

analiz 1 analiz 2
360°
n kenarlı bir düzgün çokgenin bir dış açısının ölçüsü olarak Aşağıda ABCDEFGHK düzgün dokuzgeni verilmiştir.
n
hesaplanır. F
Şekilde, birer kenarları ortak olan bir düzgün ongenin ve bir düz- G E
gün onbeşgenin bir bölümü ile bu çokgenlerin birer köşesini birleş-
tiren mavi renkli bir doğru parçası verilmiştir. D
H
O

D K C

Düzgün Düzgün A B
ongen onbeşgen O noktası dokuzgenin köşelerinden geçen çemberin merkezi
olduğuna göre, FOB açısının ölçüsü kaç derecedir?

A) 120 B) 140 C) 150 D) 160 E) 170

Buna göre,  kaç derecedir? Çözüm:



A) 60 B) 72 C) 76 D) 84 E) 92

Çözüm:

not
E D Düzgün çokgenlerde bir köşeden
D
D ardışık köşelere çizilen köşegen-
F D
Düzgün Çokgenin Çevrel Çemberi C lerle oluşan açılar birbirine eşit
D olur.
G F
D % % %
B m (AEB) = m (BEC) = m (CED) = a
E 180°
A
olup  = dir.
n
D
D D D
[DH]  [AB] ise
D
O D [DH] açıortaydır.
D D D
E C |AH| = |HB|
[DH], düzgün
C beşgenin
D simetri eksenidir.
A H B
A D B
E a D ABCDEF düzgün altıgeninde
Düzgün çokgenin köşelerinden geçen çembere düzgün çok- 30° • |AB| = a birim ise kısa köşegen
a 120° a
genin çevrel çemberi denir. a3 uzunluğu (|FD|) añ3 , uzun
30°
F 30° 60°
C
köşegen uzunluğu (|FC|) 2a
 Düzgün çokgende bir kenarı gören merkez açının ölçüsü, 2a birimdir.
çokgenin dış açısının ölçüsüne eşittir.
a a • [FC] // [AB] olup uzun köşegen
360° 120° 120°
a= dir. simetri eksenidir.
n A a B

3
ADF 08 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

Çözüm:
örnek 7

D ABCDE düzgün beşgen
E, C, F doğrusal
C
E F |EC| = |BF|
olduğuna göre,
x %
m (FBC) = x
A B kaç derecedir?

Çözüm:

analiz 4
E D ABCDEF düzgün altıgen
% %
m (ABK) = m (KBC)
L
K |DL| = |LC|
F C |KB| = x birim
x
ABCDEF düzgün altıgeninin
çevresi 24 birim olduğuna göre,
analiz 3 x kaçtır?
A B
ABCDEF düzgün
E K x D
altıgen A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

|AL| = |LB| Çözüm:


|BC| = 4 cm 
F 7 C
|KL| = 7
4 |DK| = x cm

A L B

Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir?

A) 3 B) 3,2 C) 3,4 D) 3,6 E) 3,7

Çözüm: TYT 2019


 n kenarlı bir düzgün çokgenin bir iç açısının ölçüsü
(n – 2).180°
olarak hesaplanır.
n
Kırmızı renkli kenar uzunlukları 1 birim, siyah renkli kenar uzunluk-
ları x birim olan altıgen şeklindeki bir kağıt parçası kırmızı renkli ke-
narlarına paralel iki doğru boyunca şekildeki gibi kesilerek bir kenar
uzunluğu 3 birim olan düzgün altıgen elde ediliyor.
1 br
3 br

uygulama 3
Bir düzgün altıgenin tüm köşelerinden geçen dikdörtgenin uzun
kenarı 12 cm’dir.
Buna göre, dikdörtgenin kısa kenarı kaç cm’dir?
Buna göre, x kaçtır?

A) 2ñ3 B) 4 C) 6 D) 4ñ3 E) 6ñ3 A) 3,5 B) 4 C) 4,5 D) 5 E) 5,5

4
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 08
Çözüm: Çözüm:
 

not
GENEL DÖRTGENLER D Dörtgenin ardışık iki köşesinden
Herhangi üçü doğrusal olmayan dört noktanın doğru parçaları C çıkan açıortaylar arasındaki
ile birleştirilmesinden elde edilen şekle dörtgen dörtgenin açının ölçüsü diğer iki köşedeki
E
sınırladığı bölgeye ise dörtgensel bölge denir. Dışbükey ve iç açılar toplamının yarısına eşittir.
C) + m ^ W
Dh
x
bükey olarak ikiye ayrılır. m (W
Tüm köşeleri dışa dönük olan dörtgene dışbükey dörtgen, bir x=
2
A B
köşesi içe dönük olan dörtgene içbükey dörtgen denir.
D D D Dörtgenin ardışık olmayan iki
C köşesinden çıkan açıortaylar
C arasındaki açının ölçüsü diğer
B E iki köşedeki açılar farkının mut-
C x lak değerinin yarısına eşittir.
A B A m (VB) – m ( W
D)
A B x=
Dış bükey (Konveks) İç bükey (Konkav) 2
dörtgen dörtgen

Burada [AC] ve [BD] dörtgenin köşegenleridir.


örnek 8
Bundan sonra dörtgen dendiğinde dış bükey dörtgen an- D ABCD dörtgen
laşılacaktır. x C [AF ve [BE] açıortay
130° %
Dörtgende Açı F m (BCD) = 130°
E %
C Dörtgenin hem iç açılar 70° m ( BEF ) = 70°
z
c toplamı hem de dış açılar olduğuna göre,
%
D toplamı 360° dir. A m (ADC) = x kaç
d
• a + b + c + d = 360° B derecedir?
t
• x + y + z + t = 360° Çözüm:
y 
a b
A
x B

uygulama 4 uygulama 5
A ABCD dörtgen D ABCD dörtgen
[DE], [CE] açıortay C [AE] ve [CE] açıortay
80° 110°
%
D [AB]  [BC] m (FDC) = 110°
m(BéAD) = 80° %
m (ABC) = 50°
50°
B olduğuna göre, A olduğuna göre,
% B %
m(DEC) = x kaç derecedir? x m (AEC) = x kaç
x F
derecedir?
C E E

A) 80 B) 85 C) 90 D) 95 E) 100 A) 30 B) 45 C) 50 D) 55 E) 60

5
ADF 08 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

Çözüm: Çözüm:
 

Dörtgende Uzunluk
uygulama 7
 D Bir dörtgenin köşegenleri dik
A
kesişiyorsa, karşılıklı kenarların ABCD dörtgen
kareleri toplamı birbirine eşittir. [AC]  [BD]
d D
c ABCD dörtgeninde |AE| = |EB|
E
[DB]  [AC] ise |CF| = |FD|
A C 2 2 2 2
a +c =b +d dir. |AC| = 12 birim
İç bükey dörtgende de aynı F |BD| = 8 birim
a b B
durum geçerlidir. olduğuna göre,
B |EF| kaç birimdir?

 C K, L, M ve N bulundukları C
M kenarların orta noktaları
A) 4 3 B) 5 2 C) 2 13 D) 2 15 E) 8
D |AC| = e ve |BD| = f olmak
L üzere, Çözüm:
N 
KLMN dörtgeni paralelke-
nardır.
A K B Ç(KLMN) = e + f dir.

Ayrıca KLMN dörtgeni


e  f ise bir dikdörtgen
e = f ise bir eşkenar dörtgen
e  f ve e = f ise bir kare olur.

uygulama 6 uygulama 8
C
A Şekilde ABCD dörtgen
4 |AC|  [BE] = {F} [AD]  [AB]
x D
CDEF kare [DC]  [BC]
L
F 4 |FD| = 4ñ2 br |AL| = |LC|
B E x
|BK| = |KD|
|BC| = 2ñ3 br
42 K |AC| = 24 birim
4 |AB| = 4 br
32 |BD| = 26 birim
olduğuna göre, B
A
|AE| = x kaç br’dir?
C D olduğuna göre, |KL| = x kaç birimdir?

A) 3 B) 4 C) 2ñ2 D) 5 E) ò30 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

6
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 08
Çözüm:
örnek 10

A D ABCD dörtgen
8 [AC]  [BD] = {E}
T
E A(AED) = 8 br 2
9 T
A( EBC) = 9 br 2
B
T T
A( DEC) = 2.A(ABE)
C

olduğuna göre, ABCD dörtgeninin alanı kaç br2 dir?


Dörtgenin Alanı
A
Çözüm:
A

D e
D
B C
D
B
D
f
C not
|AC| = e, |BD| = f ve köşegenler arasındaki açı  olmak üzere, ABCD dörtgeninde K, L, M, N
A
dörtgenin alanı M bulundukları kenarların orta
S1
N noktaları olmak üzere
 A (ABCD) = 1 $ e $ f $ sin a ile bulunur. S4
D
2 A(ABCD)
e$f B S2 • A(KLMN) =
Eğer e  f ise A(ABCD) = dir. ( = 90° ise) L 2
2 S3 A(ABCD)
K • S1 + S3 = S2 + S4 =
4
örnek 9 C
A ABCD dörtgen
[AC]  [BD] = {E}
% uygulama 9
m (BEC) = 120°
E D N C ABCD dörtgeninde K, L, M, N
D |AC| = 10 birim
B bulundukları kenarların orta
120°
|BD| = 4 3 birim noktaları
olduğuna göre, A(ABCD) kaç M 2
K A(DÿKN) = 4 br
birimkaredir?
C
A(MÿLB) = 8 br2
Çözüm:
 A L B

olduğuna göre, KLMN dörtgeninin alanı kaç br2 dir?

not A) 12 B) 18 C) 24 D) 30 E) 36
A ABCD dörtgen,
[AC] ve [BD] köşegen
S1 , S2 , S3 ve S4 ; içinde bulun- Çözüm:
S1 S2 dukları üçgensel bölgelerin 
D
alanları olmak üzere
B S4 S1 S2
S3
= olup
S3 S4

C S 1 $ S 4 = S 2 $ S 3 tür.

7
ADF 08 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

1. D 4. A Şekilde ABCD
F dörtgen
ABCDE düzgün beşgen
x [AD]  [AB]
D
E C
|DE| = |GB| 6 m(BéCD) = 30°
G
105° % [BF] ve [DE] açıortay
m (FGB) = 105° 4
F
B E |DE| = 6 br
|EF| = 4 br

A B
30°

%
Yukarıdaki verilere göre, m(DFA) = x kaç derecedir? C
T
olduğuna göre, A( DEF) kaç br2 dir?
A) 92 B) 108 C) 111 D) 117 E) 125

A) 3 B) 6 C) 8 D) 12 E) 18

2. E D ABCDEF 5. Şekilde ABCD


A
düzgün altıgen,
E dörtgen
BGHKC
C 6 D [AC]  [BD]
F düzgün beşgen 2
K K E, K, F doğrusal
|AE| = |ED|
B 4 x |BF| = |FC|
A B

H |KE| = 2 br
G F |KF| = 4 br
% |AB| = 6 br
Yukarıdaki verilere göre, m(BKD) kaç derecedir?
C

A) 60 B) 64 C) 66 D) 70 E) 72 olduğuna göre, |DC| = x kaç br dir?

A) 6 B) 2 10 C) 2 11 D) 7 E) 5 2

3. E D ABCDEF
6. A E ABCD dörtgen
düzgün altıgen D
K M E, F, K bulundukları
K, L, M orta noktalar
kenarların orta noktaları,
F C T F T
Ç ( KLM) = 18 br A ( EFK) = 20 br 2

A L B K C
B

olduğuna göre, Ç(ABCDEF) kaç br’dir? olduğuna göre, A(ABCD) kaç br2 dir?

A) 40 B) 60 C) 70 D) 80 E) 90
A) 24 B) 36 C) 48 D) 54 E) 60

A
1-C 2-A 3-A A
4-B 5-C 6-D

ADF-08 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-08’i çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 2: ÇOKGENLER VE DÖRTGENLER
ADF 09
YAMUK
Yamuk Yamukta Uzunluk
İki kenarı paralel olan dörtgene yamuk denir. Bir yamuğun yan kenarlarının orta noktalarını birleştiren doğru
parçasına yamuğun orta tabanı denir.
D c C ABCD yamuk
D c C
AB//DC , DH  AB Şekilde [EF] orta
d a : Yamuğun alt tabanı taban olup
b a+c
h 2
c : Yamuğun üst tabanı E F • DC//EF//AB
b ve d : Yamuğun yan • a+c
A H B kenarları |EF| =
2
a h: Yamuğun yüksekliği A a B

Yamukta Açı 
D c C
D C ABCD yamuk D c C

x t DC // AB ise c c
2 2 K L
E F E
x + y = 180° K L
z + t = 180°
y z
A a B A a B
A B
[EF] orta taban ise [KL] // [AB] ise
a–c a$c
|KL| =
analiz 1 2
|KE| = |EL| =
a+c
D C ABCD yamuk
[DC] // [AB] Bu uzunluklar benzerlikten yararlanarak da bulunabilir.
x
[DE] // [CB]
[DE] açıortay Bir yamuğun yan kenarındaki açılardan çıkan açıortaylar orta ta-
m(DéAB) = 72° ban üzerinde dik açı ile kesişirler.
72°
m(BéCD) = x
A E B Şekilde [BK] ve [CK]
D C
açıortay olup
Yukarıdaki bilgilere göre, x kaç derecedir?

F
• [BK]  [CK]
E
A) 108 B) 116 C) 118 D) 124 E) 126 K • |BF| = |CF| = |KF|
Çözüm:
 A B

 D C ABCD yamuk
DC//AB iken
DE//CB olacak biçimde
DE doğrusu çizilirse
EBCD paralelkenar olur.

A E B

1
ADF 09 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler

örnek 1 örnek 2
D 4 C D C ABCD yamuk
ABCD yamuk
[AB] // [KL] // [EF] // [DC] [DC] // [EK] // [AB]
6
K L [EF] orta taban [BK] ve [CK] açıortay
x
E F |AB| = 12 birim 12 E 4
|AD| = 2.|CK| = 12 br
M y N
|DC| = 4 birim K
|BK| = 2.|EK| = 8 br
|KL| = x 8
A B
|MN| = y
12
A B
olduğuna göre, x + y toplamı kaç birimdir?
olduğuna göre, Ç(ABCD) kaç br’ dir?
Çözüm:
 Çözüm:

örnek 3
uygulama 1 ABCD yamuk
D 4 C
D 3 C ABCD yamuk
[DC] // [AB]
[AB] // [DC] 110°
[EC]  [BC] m(AéDC) = 110°
9
8 m(AéBC) = 40°
|AE| = |ED|
E x |AB| = 17 br |DC| = 4 br
|EC| = 8 br 40° |BC| = 9 br
|DC| = 3 br A B

Buna göre, |AB| kaç br’ dir?


A 17 B

olduğuna göre, |BC| = x kaç br dir? Çözüm:



A) 10 B) 11 C) 12 D) 14 E) 15

Çözüm:

not
Bazı yamuk sorularında yardımcı çizimler yapılır ve üçgen
bilgilerinden yararlanılır.

2
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler GEOMETRİ ADF 09
Yamuğun Alanı
örnek 4
 D c C
ABCD yamuk
D 6 C ABCD yamuk
a+c
DC // AB |EF| = " Orta taban
2
E [AE] açıortay E F
h |CH| = h  yükseklik
9 |BE| = 3|EC|
A(ABCD) = |EF| . |CH|
|AD| = 9 birim
A H B ^a + ch
|DC| = 6 birim a = $h
2
A x B  olup yamuğun alanı, orta taban ile yüksekliğin çarpımına eşittir.

Yukarıdaki verilere göre, |AB| = x kaç birimdir?


 D C Yamuğun alanı genel
Çözüm: dörtgenlerde olduğu gibi
D |AC| = e ,

|BD| = f ve köşegenler
arasındaki açı  olmak üzere

A B
1
 A(ABCD) = $ e $ f $ sin a ile de bulunabilir.
2

 D C
Yamukta köşegenler çizildi-
ğinde sağ ve sol üçgenlerin
S1
alanları birbirine eşit olur.
S2 S4
S2 = S4
not
S3 Genel dörtgenlerde olduğu
Köşegenleri dik kesişen yamuklarda köşegenlerden birine para-
gibi yine
lel bir doğru çizilir. A B
S1 . S3 = S2 . S4 eşitliği vardır.

örnek 5  D c C DC // AB den dolayı DÿAC ile


CÿAB nin yüksekliği aynı olup
D C ABCD yamuk T
DC // AB A ( DAC) c
= dır.
T a
AC  BD A ( CAB)
|AC| = 16 birim
A a B
|BD| = 12 birim

 D t K z C ABCD yamuk,
DC // AB
A B
S1 S2 S1 x+t
olduğuna göre, |AB| + |DC| toplamı kaç birimdir? ise = dir.
S2 y+z

Çözüm: A x L y B

 D C Yamuğun yan kenarlarından
birini taban, diğer yan kena-
rın orta noktasını tepe kabul
E
eden üçgenin alanı, yamu-
ğun alanının yarısına eşittir.
T A (ABCD)
A B A (ADE) =
2

3
ADF 09 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler

örnek 6 YGS 2017


D C ABCD yamuk Kısa kenarı 12 birim, uzun kenarı 18 birim olan ABCD dikdörtgeni,
DC // EF // AB |KB| = |LD| = 4 birim olacak şekilde AL ve KC doğruları boyunca B ve
D köşelerinden şekildeki gibi katlanmıştır.
6 EH  AB
E F
|DE| = |EA| D 4 L 14 C
4 |EH| = 4 birim
|EF| = 6 birim
A H B 12

olduğuna göre, A(ABCD) kaç birimkaredir?


A 14 K 4 B
Çözüm:
 Sonra M ve N bulundukları kenarların orta noktaları olmak üzere,
elde edilen bu şekil MN doğrusu boyunca aşağıdaki gibi tekrar kat-
lanarak bir yamuk oluşturulmuştur.

M N

Buna göre, bu yamuğun alanı kaç birimkaredir?


LYS 2016
D C ABCD yamuk
A) 108 B) 105 C) 102 D) 99 E) 96
AED eşkenar üçgen
[AB] // [DC] Çözüm:
12 |CE| = |CB| 
|AD| = 12 br
|EB| = 8 br

A E 8 B

Buna göre, ABCD yamuğunun alanı kaç birimkaredir?

A) 54 3 B) 72 3 C) 90 3 D) 105 3 E) 120 3 örnek 7


D C
ABCD yamuk
Çözüm: 4
DC // AB
 E [AC] ve [BD] köşegen
T
A( DEC) = 4 br 2
9
T
A ( EAB) = 9 br 2
A B
T 2
olduğuna göre, A( DAE) kaç br dir?

Çözüm:

4
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler GEOMETRİ ADF 09
Çözüm:
örnek 8

E ABCD yamuk
DC // AB
3
DE  BE
D C |DE| = 3 br
|BC| = 6 br
6 |AB| = 3|DC|
olduğuna göre,
2
A(ABCD) kaç br dir?
A B
Çözüm:
 YAMUK ÇEŞİTLERİ
1. Dik Yamuk
Yan kenarlarından biri tabana dik olan yamuğa dik yamuk denir.
D c C D c C

örnek 9
D C ABCD yamuk h h h
DC // AB
|DE| = |EA| c a–c
E 62
% A H B A a B
10 m (EBC) = 45°
a
45° |EB| = 10 br
y Eğer [AC]  [BD] ise h2 = a.c dir.
|BC| = 6 2 br
A B
2
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br dir?

Çözüm: uygulama 3
 D 5 C ABCD yamuk
DC // AB
DA  AB
[CE] açıortay
|DC| = 5 br
|AE| = 1 br
A 1 E 10 B |EB| = 10 br

olduğuna göre, A(ABCD) kaç br2 dir?


uygulama 2
A) 32 B) 40 C) 55 D) 64 E) 72
D C ABCD yamuk
DC // AB Çözüm:

K |CE| = |EB|
E
|AK| = 2|KD|
L
|AL| = 2|LE|
T
A ( KAL) = 12 br 2
A B

Yukarıdaki verilere göre, ABCD yamuğunun alanı kaç br2 dir?

A) 36 B) 48 C) 54 D) 60 E) 72

5
ADF 09 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler

LYS 2017 2. İkizkenar Yamuk


D E C ABCD dik yamuk Yan kenarları eşit uzunlukta olan yamuğa ikizkenar yamuk denir.

ABD eşkenar üçgen


F
[AB] // [DC]
|BF| = 4|DF|
|AB| = 8 br

A 8 B

Buna göre, ABCE dik yamuğunun alanı kaç birimkaredir?


ABCD ikizkenar yamuğunda [AC]  [BD] ise
a+c 2
A) 10 3 B) 12 3 C) 16 3 D) 20 3 E) 36 3 h= olup A(ABCD) = h dir.
2
Çözüm:
 örnek 10
D C ABCD ikizkenar
x
yamuk
|AD| = |BC|
|AC| = |BE|
%
m (AED) = 25°
25°
E
A B
%
olduğuna göre, m (ACD) = x kaç derecedir?

Çözüm:

uygulama 4

D C ABCD dik yamuk


3 [AB]  [AD]
E [AE]  [BC]
|BE| = 12 br
|EC| = 3 br örnek 11
9 12 |AE| = 9 br D C
ABCD ikizkenar yamuk
olduğuna göre, %
m (CAB) = 15°
A(ABCD) kaç br2 dir?
16 |AD| = |BC|
A B
|AC| = 16 br
A) 72 B) 75 C) 80 D) 81 E) 90
15° olduğuna göre, A(ABCD) kaç
2
A B br dir?
Çözüm:
 Çözüm:

6
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler GEOMETRİ ADF 09

uygulama 5 analiz 2
D 2 C ABCD ikizkenar yamuk Aşağıda bir köprünün iki eş parçadan oluşan toplam 40 birim uzun-
luğunda açılır kapanır bölümü gösterilmiştir.
[AC]  [BD]
|AD| = |BC|
|AB| = 10 br
|DC| = 2 br
40

A 10 B
2 Köprünün bu bölümünün parçaları yatayla 60° açı yaparak açıldı-
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br dir?
ğında, parçalar arasında şekildeki gibi yamuk biçiminde bir alan
oluşmaktadır.
A) 24 B) 28 C) 32 D) 36 E) 40

Çözüm:

60 60

Buna göre, bu yamuğun alanı kaç birimkaredir?

A) 180ñ3 B) 200ñ3 C) 300ñ3 D) 360ñ3 E) 400ñ3

Çözüm:

uygulama 6
D 4 C ABCD ikizkenar
yamuk,
|AD| = |BC|
CA  CB
|DC| = 4 cm
|AB| = 8 cm
AYT 2019
A 8 B
İkizkenar yamuk biçimindeki öz-
Yukarıdaki verilere göre, A(ABCD) kaç cm2dir? deş tahtalar şekildeki gibi birleş-
tirilerek dış kısmının kısa kenarı
A) 12 3 B) 12 6 C) 24 D) 18 3 E) 48 16 cm, uzun kenarı ise 26 cm
olan dikdörtgen biçiminde bir
Çözüm: çerçeve oluşturuluyor.

Bu çerçevenin iç kısmına bir resim, resmin tamamı görünecek ve
çerçevenin iç kısmını tamamen kapatacak biçimde yerleştiriliyor.
Buna göre, yerleştirilen bu resmin alanı kaç cm² dir?

A) 336 B) 312 C) 283 D) 264 E) 210

Çözüm:

7
ADF 09 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler

1. 4. D C

E F
30 30

200

A B
Uzunluğu 200 metre olan bir köprü alttan yüksek bir gemi ge- Şekil 1

çeceği zaman şekildeki gibi açılıyor. Açılan parçaların uzunluk- E F


ları eşit olup açılma açısı 30°’dir.

Buna göre, köprü açık iken parçaların uç noktaları arasın-


daki uzaklık kaç metre olur? A Dı Cı B
Şekil 2

A) 200 – 100ñ3 B) 100 – 50ñ3 C) 100ñ3 – 100 ABCD yamuğu [EF] boyunca aşağıya katlandığında (Şekil 1),
D) 50ñ3 – 50 E) 25ñ3 [DC] kenarı [AB] kenarı üzerine gelmiştir (Şekil 2).
ı ı ı ı
[AB] // [DC], |AD | + |BC | = |D C |
A(DıCıFE)
Buna göre, oranı kaçtır?
A(ABCD)
1 5 1 2 3
2. D C ABCD yamuk A) B) C) D) E)
4 12 2 3 4
[DH]  [CE]

[AB] // [DC]
H |CH| = |HE| 5. D C ABCD yamuk
[AB] // [DC]
% 4
m (CEB) = 55° |BE| = |EC|
4
[AD]  [DE]
x 55° E |DE| = 4 br
A E B
x A(AÿBE) = 12 br2
olduğuna göre, m(DéAB) = x kaç derecedir? 12 A(DÿEC) = 4 br2

A) 55 B) 60 C) 65 D) 70 E) 80 A B
Yukarıdaki verilere göre, |DE| = x kaç br’dir?

A) 5 B) 6 C) 8 D) 4ñ5 E) 10
3. D C ABCD yamuk
[BE] ve [CE] açıortay
G, EBC üçgeninin
6. D x C ABCD yamuk
ağırlık merkezi
DC // AB
8 |EG| = 8 br
E G x
8 E
AE  BC
|AB| = 10 birim
|AD| = 8 birim

A B A 10 B

Yukarıdaki verilere göre, |BC| = x kaç br’dir? Yukarıdaki verilere göre, |DC| = x kaç birimdir?

A) 16 B) 20 C) 24 D) 26 E) 30 A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

A
1-A 2-D 3-C A
4-B 5-D 6-A

ADF-09 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-09’u çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 2: ÇOKGENLER VE DÖRTGENLER
ADF 10
PARALELKENAR
Paralelkenar uygulama 1
Karşılıklı kenarları birbirine paralel olan dörtgene paralelkenar denir. D E C ABCD
D C
paralelkenar
ABCD paralelkenar ise x
[AE] açıortay
AB // DC, AD // BC |DC| = |AE|
|AB| = |DC| , |AD| = |BC| |AD| = |BE|
A B A B
%
Paralelkenarda Açı olduğuna göre, m (AEB) = x kaç derecedir?
D C Paralelkenarda karşılıklı açılar
y x birbirine eş, komşu açılar ise A) 36 B) 54 C) 60 D) 72 E) 75
bütünlerdir.
Çözüm:
x + y = 180°
x y 
A B

örnek 1
D C ABCD paralelkenar
20°
m(DéAB) = 70°
E x m(EéBC) = 65°

70°
65° m(DéCE) = 20°

A B
uygulama 2
olduğuna göre, m(CéEB) = x kaç derecedir?
D C ABCD paralelkenar
Çözüm: E %
x m (AEB) = 79°

%
79° m (BCD) = x
F

örnek 2
D C A B
ABCD paralelkenar
34° Şekilde verilen [AE] doğru parçası BAD açısını iki eşit açıya, [BE] ve
x |AB| = |EC|
[BF] doğru parçaları ise ABC açısını üç eşit açıya bölmektedir.
|BC| = |DE|
Buna göre, x kaç derecedir?
%
m (DCE) = 34°
A E B A) 102 B) 105 C) 108 D) 111 E) 114
%
Yukarıdaki verilere göre, m (BCE) = x kaç derecedir? Çözüm:
Çözüm: 

1
ADF 10 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler

Paralelkenarda Uzunluk örnek 3


D a C Paralelkenarın köşegenleri
D C
birbirini ortalar. ABCD paralelkenar
b E Ç(ABCD) = 2a + 2b x [AC]  [BD] = {E}
b E
|AC| = e [AC]  [DF] = {K}
|BD| = f olmak üzere, K 2 |AF| = |FB|
A a B 2 2 2 2 |KE| = 2 birim
e + f = 2 (a + b )
A F B

 F olduğuna göre, |EC| = x kaç birimdir?

[BD] köşegen Çözüm:


D
C 
K B, C, F doğrusal ise

E AE 2 = EK $ EF

A B uygulama 3
 D C ABCD paralelkenar
D C
[AC] köşegen [AF]  [DE] = {K}
|AE| = |EB| |CF| = |FB|
L
F |BF| = |FC| 16
K |AE| = 3|EB|
ise |AK| = |KL| = |LC| dir. F
K |DK| = 16 br
A E B
x
olduğuna göre,

 |KE| = x kaç br'dir?


D C A E B

ABCD paralelkenar ve A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
K, L, M, N doğrusal
A B d Çözüm:
olmak üzere,
N
M 
L
K

AK // DL // BM // CN ise AK + CN = DL + BM dir.

 D C [AC] köşegen
[DE]  [AC]
F
[BF]  [AC]
ise |DE| = |BF|
E
|AE| = |CF|
A B T T
DAE , BCF

 D K C Paralelkenarda komşu iki


açının açıortayı daima dik
E
kesişir.
Kesişme noktasından ge-
çen KL paraleli [AB] ve [DC]
A L B yi iki eş parçaya böler.

2
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler GEOMETRİ ADF 10

örnek 4 uygulama 5
D C ABCD
D C ABCD
2
paralelkenar
paralelkenar
x
[AE] ve [DE]
[AK], [DL], [BM] ve [CN] H
4 açıortay
d doğrusuna diktir. E
d 8 [EH]  [AD]
A B |KL| = 4 br
1 N [CK]  [AK]
|AK| = 2 br
2 M |DH| = 2 birim
L |BM| = 1 br
4 A B K |AH| = 8 birim
K |CN| = 4 br
olduğuna göre, A(CÿBK) kaç br2 dir?
olduğuna göre, |AD| = x kaç br'dir?
A) 16 B) 24 C) 30 D) 36 E) 40
Çözüm:
 Çözüm:

uygulama 4
Paralelkenarın Alanı
D 4 H 10 C ABCD paralelkenar  D C Paralelkenarın alanı, bir kenar
[AE] , [BE] açıortaylar ile o kenara ait yüksekliğin
4
E [EH]  [CD] hb çarpımına eşittir.
|DH| = |EH| = 4 cm
ha b A(ABCD) = a.ha = b.hb
|HC| = 10 cm

A B A B
a
olduğuna göre, |BC| kaç cm’dir?
 D C

A) 12 B) 11 C) 10 D) 7 E) 5
b
Çözüm: A(ABCD) = a.b sin

D
A a B

 D C

|AC| = e, |BD| = f olmak üzere,


D
1
A(ABCD) = $ e $ f $ sin a
2

A B

3
ADF 10 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler

 Paralelkenarın
D C LYS 2016
köşegenleri
S D E C
paralelkenarı dört eş
S ABCD bir
S alana böler.
S paralelkenar
EH  AB
3 7
A B |EH| = 3 cm
|BC| = 7 cm
 D E C Paralelkenarın ardışık iki
köşesini karşısındaki doğru A H B
S1 S2 üzerinde birleştiren üçgenin Şekildeki ABCD paralelkenarının A ve B açılarının açıortayları [DC]
alanı paralelkenarın alanının kenarı üzerindeki E noktasında kesişmektedir.
S1 + S2
yarısına eşittir. 2
Buna göre, ABCD paralelkenarının alanı kaç cm dir?
A B T A (ABCD)
A (AEB) = dir.
2 A) 42 B) 40 C) 36 D) 28 E) 24

 D C
S1
P; ABCD paralelkenarı içinde Çözüm:
S2 P
S4 bir nokta olmak üzere 
S3
A (ABCD)
S1 + S3 = S2 + S4 =
2
A B

 D C [AC] köşegen ve P[AC] ise


B T T
P A ( DAP) = A ( PAB)
B T T
A A ( DPC) = A ( CPB)
A

A B

 a
A (KLMN) m + n örnek 5
D N n M C =
A (ABCD) 2a
D E C
ABCD paralelkenar
8 |DE| = |EC|
|CF| = |FB|
F
T
A K m L B A( CEF) = 8 br 2
a

A B
D C D C D C
S 2S 2S
2S S olduğuna göre, ABFE dörtgeninin alanı kaç br2 dir?
2S 2S 3S
S 4S 2S
S S
A B A B A B Çözüm:

D C

3S S
N A (ABCD)
S M 3S A(KLMN) =
5
4S
3S L S
K 3S
S
A B

4
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler GEOMETRİ ADF 10

uygulama 6 uygulama 7
D E C ABCD D E C ABCD paralelkenar
paralelkenar [BD] köşegen
F |EC| = 2|DE|
EAB bir üçgen
|CF| = |FB| A(FBCE) = 44 br2
20 K F T olduğuna göre,
A( EAK) = 20 br 2
4 A(ABCD) kaç br2 dir?
T
A( FKB) = 4 br 2 A B

A B A) 72 B) 80 C) 84 D) 90 E) 96
2
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br dir? Çözüm:

A) 48 B) 52 C) 64 D) 68 E) 72

Çözüm:

örnek 7
D C ABCD paralelkenar
2
P A(DÿAP) = 8 br
A(ABCD) = 40 br2
olduğuna göre, A(PÿBC)
2
kaç br dir?
A B
örnek 6
Çözüm:
D C ABCD 
paralelkenar
F
AF  BC = {E}
E
|AE| = 4.|EF|
|BE| = 2.|EC| uygulama 8
T D C ABCD
A B A ( CEF) = 3 br 2
paralelkenar
H [AC] köşegen
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br2 dir? P [PH]  [AD]
[PK]  [AB]
|AD| = 9 cm
Çözüm: A K B
3.|PH| = 4.|PK|
 olduğuna göre, |AB| kaç cm’dir?

A) 6 B) 8 C) 12 D) 15 E) 16
Çözüm:

5
ADF 10 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler

örnek 8 uygulama 9
D 6 C D
ABCD paralelkenarında [DC] kenarı 4, [AB] kenarı 3 eş parçaya bölün-
müştür.

D N M C
E
E
30°
A B A Cı B
ABCD paralelkenarı biçimindeki kağıt DE boyunca katlandığında C
ı
köşesi [AB] üzerindeki C noktasına gelmiştir.
m(BéC E) = 30°, |DC| = 6 cm, |AC | = ò21 cm
ı ı

A K L B
olduğuna göre, |AD| kaç cm’dir?
2 2
A(KLMN) = 40 cm olduğuna göre, A(ABCD) kaç cm dir?
A) 3ñ3 B) 6 C) 8 D) 5ñ3 E) 6ñ3

Çözüm: Çözüm:
 

LYS 2016
D C uygulama 10
ABCD D C C
paralelkenar
F
DB köşegen
F
|AE| = 3 birim
E
|EB| = 5 birim
A B A
ABCD dikdörtgeni biçimindeki kağıt D ve B köşeleri AC köşegeni
A 3 E 5 B üzerine gelecek şekilde katlanarak AECF paralelkenarı elde ediliyor.
Şekilde verilen boyalı üçgenlerin alanları birbirine eşittir. |AD| = 6 cm ve |AB| = 8 cm
Bu paralelkenarın alanı 30 birimkare olduğuna göre, BCF üçge- olduğuna göre, oluşan AECF paralelkenarının alanı kaç cm²’dir?
ninin alanı kaç birimkaredir?
40 80
A) 8 B) C) 20 D) E) 40
3 3
A) 8 B) 9 C) 10 D) 11 E) 12
Çözüm:
Çözüm: 

6
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtenler ANALİZ TESTİ - 1 ADF 10

1. D C ABCD 4. D C
45° paralelkenar ABCD
|BC| = |DE| E paralelkenar
% 8 [CF]  [EB]
m(BAE) = 20°
E |EB| = 9 br
%
m(EDC) = 45° |CF| = 8 br

F
A B
x
20° 2
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br dir?
A B
%
olduğuna göre, m( ABC) = x kaç derecedir? A) 36 B) 54 C) 64 D) 72 E) 80

A) 95 B) 100 C) 105 D) 110 E) 115

5. D F C
2. D 1 E C ABCD
paralelkenar ABCD
F [AF]  [EB] paralelkenar
E |BE| = |EC|
[AF] açıortay
x
25 4 2|DF| = |FC|
|AF| = 2ñ5 br
2
A(ABCD) = 72 br
|FB| = 4 br
A B
|DE| = 1 br
A B
olduğuna göre, taralı alan kaç birimkaredir?
olduğuna göre, |BC| = x kaç br’dir?
A) 36 B) 38 C) 40 D) 42 E) 48
9 11
A) 4 B) C) 5 D) E) 6
2 2

3. D C ABCD 6. D C
paralelkenar ABCD
2
[AE] ve [DE] paralelkenar
K açıortay
[AC]  [DE] = {F}
E [EK]  [AD] S1
S2 |EB| = 2|AE|
8 [AF]  [CF] F
|CF| = 8 br
|DK| = 2 br A E B

A B F S1
olduğuna göre, oranı kaçtır?
2 T S2
olduğuna göre, A(ADE) kaç br dir?
1 1 1 3 3
A) B) C) D) E)
2 3 4 11 8
A) 16 B) 20 C) 24 D) 32 E) 36

1-A 2-C 3-B 4-D 5-D 6-D

7
ADF 10 ANALİZ
ANALİZTESTİ
TESTİ- 2 ÜNİTE 1: Açı ve Üçgen

1. Aşağıda bir çizim programının şekiller üzerinde değişiklik 3. D C


yapmayı sağlayan iki butonu gösterilmiştir.

x x

A B
x° sağa eğrilt x° sola eğrilt
ABCD paralelkenarı biçimindeki kâğıdın
Bu eğriltme işlemlerinde ilk şeklin alt kenarı sabit kalmakta ve
hiçbir kenarın uzunluğu değişmemektedir. • AB kenarı 3 eş parçaya
D K
• DC kenarı 4 eş parçaya
ayrılmış ve şekildeki taralı bölge homojen biçimde boyanmıştır.
Taralı kısmı boyamak için 14 gram boya kullanıldığına
6
göre, kağıdın kalanını boyamak için kaç gram boya ge-
reklidir?

A 12 B A) 24 B) 29 C) 34 D) 38 E) 42
Bu program yardımıyla,
• Ayça yukarıdaki dikdörtgeni 30° sağa eğriltmiş,
4. D K
• Beyza aynı dikdörtgeni 45° sola eğriltmiştir.
Buna göre, Ayça’nın elde ettiği paralelkenarın alanının, F
Beyza’nın elde ettiği paralelkenarın alanına oranı kaçtır? II

ñ2 ñ3 ñ6 ñ6 I III
A) B) C) D) E) 2
2 2 2 3
A B
3 birim E 5 birim
ABCD paralelkenarı biçimindeki bir tarla DB köşegeni bo-
yunca iki eş parçaya ayrılmış, sonra bu parçalardan biri, [DE]
ve [EF] doğru parçalarıyla üçgensel bölgelere ayrılmıştır.
2. Sağ arka Emre oturduğu sitenin yüksek I ve III nolu üçgensel bölgeleri ekmek için eşit miktarda tohum
bir katına çıkıp dışarıya bakar- kullanılmıştır.
ken şekildeki caminin minerale- II nolu üçgensel bölgeyi ekmek için 18 kg tohum kullanıl-
Sol rinin uç noktalarını hayalen bir- dığına göre, tarlanın tamamını ekmek için kaç kg tohum
Sol arka

ön
Sağ ön

leştirilmiş ve oluşan şeklin bir kullanılır?


paralelkenar olduğunu görmüş-
tür. Sonra eline bir fotoğraf A) 108 B) 120 C) 144 D) 150 E) 180
makinesi almış ve yandaki gö-
rüntüyü çekmiştir.
5. D C

ABCD paralelkenar,
Bu resimde, H [CH]  [DE]

• Sol ön minarenin yola dik uzaklığı 4 birim, |BE| = 2|AE|


2
• Sol arka minarenin yola dik uzaklığı 10 birim |DE|.|CH| = 60 br
• Sağ ön minarenin yola dik uzaklığı 5 birim
A E B
olduğuna göre, sağ arka minarenin yola dik uzaklığı kaç
2
birimdir? Yukarıdaki verilere göre, ADE üçgeninin alanı kaç br dir?

A) 9 B) 9,5 C) 10 D) 10,5 E) 11 A) 10 B) 12 C) 15 D) 20 E) 30

A
1-C 2-E 3-C A
4-C 5-A

ADF-10 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-10’u çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 2: ÇOKGENLER VE DÖRTGENLER
ADF 11
EŞKENAR DÖRTGEN VE DELTOİD
EŞKENAR DÖRTGEN Çözüm:

Bütün kenar uzunlukları birbirine eşit olan paralelkenara eşkenar
dörtgen denir.

D a C • Eşkenar dörtgen paralelke-


narın tüm özelliklerine
sahiptir.
• Eşkenar dörtgende köşe-
a
K a genler
 Açıortaydır.
 Birbiriyle dik kesişir.
uygulama 1
A a B D C ABCD eşkenar dörtgen
CEB eşkenar üçgen
x %
örnek 1 m (DAB) = 72°

D olduğuna göre,
C ABCD eşkenar E %
m (EDB) = x
110° x dörtgen
kaç derecedir?
|BE| = |BC| 72°
E %
m (ADC) = 110° A B

A) 12 B) 15 C) 18 D) 24 E) 30

A B Çözüm:
%
olduğuna göre, m (BCE) = x kaç derecedir? 

Çözüm:

LYS 2017 uygulama 2


D C ABCD eşkenar dörtgen, D C
80° BEC eşkenar üçgen
ABCD eşkenar dörtgen
[AE]  [BC] = {F} % %
% m (BDE) = m (EDC)
x m (BCD) = 80° %
F E
% E m (BED) = 102°
m (AEC) = x 102°
olduğuna göre,
A B m (DAB) = x kaç derecedir?
x
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? A B

A) 35 B) 40 C) 45 D) 50 E) 55 A) 44 B) 48 C) 62 D) 66 E) 76

1
ADF 11 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

Çözüm: uygulama 4
 D C
ABCD eşkenar
dörtgen
m(DéEC) = 45°
82 |AE| = 2 br
|DE| = 8ñ2 br

45° A B

E
örnek 2 olduğuna göre, Ç(ABCD) kaç br’dir?
Köşegenlerinden biri 12 cm, diğeri 16 cm olan eşkenar dört-
A) 24 B) 32 C) 36 D) 40 E) 48
genin çevresi kaç cm dir?

Çözüm:
Çözüm:
 

uygulama 3
örnek 3
D C ABCD eşkenar dörtgen A
213 [AC] köşegen
2
E |AE| = 14 br x
ABC üçgen
|EC| = 2 br
F E BDEF eşkenar dörtgen
|DE| = 2ò13 br
14 |AB| = 12 br
|BC| = 9 br
|AC| = 14 br
A x B
B D C
olduğuna göre, |AB| = x kaç br dir?
olduğuna göre, |AE| = x kaç br dir?

A) 2ò15 B) 8 C) 2ò19 D) 4ñ5 E) 10


Çözüm:
Çözüm: 

2
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 11

uygulama 5 Eşkenar Dörtgenin Alanı


D C  A B
h Eşkenar dörtgenin kenarlarına
F
5 ABCD eşkenar dörtgen h a
çizilen yükseklikler eş olup
F
[AC]  [DE] = {F} A(ABCD) = a $ h tır.
3 E DE  BC
D E C
|DF| = 5 br a
|FE| = 3 br  D C |AC| = e

|BD| = f
A B
olmak üzere
T2
olduğuna göre, A( DAF) kaç br dir? e$f
A(ABCD) =
2
A) 30 B) 25 C) 22 D) 20 E) 15 A B

örnek 4
Çözüm: D C ABCD eşkenar dörtgen
[AC]  [BD] = {E}
 [EH]  [BC]
E 9 |HC| = 9 br
H |BH| = 4 br
4 olduğuna göre,
2
A B
A(ABCD) kaç br dir?

Çözüm:

analiz

D C ABCD bir eşkenar


dörtgen,
DAF üçgen
2
|CE| = 2 cm örnek 5
|EB| = 3 cm D C ABCD eşkenar dörtgen
E |BF| = x [AC]  [DE] = {F}
3
6 F DE  BC
x |BE| = |EC|
A B F E
|DF| = 6 br
Yukarıdaki verilere göre, x kaç cm’dir? olduğuna göre,
2
A(ABCD) kaç br dir?
A) 5 B) 6 C) 7,5 D) 9 E) 10 A B

Çözüm:

Çözüm:

3
ADF 11 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

Çözüm:
örnek 6

Özdeş beş eşkenar dörtgenle oluşturulan yukarıdaki şeklin çevresi


32 birimdir.
Buna göre, bu şeklin alanı kaç birimkaredir?

A) 12ñ3 B) 20ñ3 C) 24ñ3


D) 36 E) 40ñ3 uygulama 6
Çözüm:
D C

ABCD eşkenar
dörtgen
10 [AC] köşegen
DE  DC
|AE| = 6 br
|EC| = 10 br
E
6
A B

2
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br dir?

örnek 7 A) 32 B) 40 C) 48 D) 60 E) 64
D C ABCD eşkenar dörtgen
E  [BD] Çözüm:

[EF]  [AD] 
F
E [EG]  [AB]
|EF| + |EG| = 12 br
Ç(ABCD) = 56 br
A G B

olduğuna göre, A(ABCD) kaç br2 dir?

Çözüm:

uygulama 7
D C ABCD eşkenar
dörtgen
D, B, E doğrusal
% %
m (DCB) = 2 $ m (BCE)
6
|DB| = 6 br
|BE| = 5 br
olduğuna göre,
A B A(ABCD) kaç br2 dir?
örnek 8 5
E
Çevresi 20 cm, köşegenlerinden biri 8 cm olan eşkenar dört-
2
genin alanı kaç cm dir? A) 36 B) 40 C) 44 D) 45 E) 54

4
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 11
Çözüm:
örnek 9
 A ABCD deltoid
|BC| = |DC|
x
|AB| = |AE|
m(AéBC) = 95°
m(EéDC) = 20°
B 95° D
E 20°

uygulama 8 C
olduğuna göre, m(BéAC) = x kaç derecedir?
D C D
C
Çözüm:

60°
A
A 6 B Cı B

Şekil 1 Bı Şekil 2

Özdeş dört çıta Şekil 1’deki uçlarından birer çivi ile duvara sabit-
lenerek ABCD eşkenar dörtgeni elde edilmiştir. Daha sonra B ve C
köşelerindeki çiviler düştüğü için AB çıtası yere dik bir hal almış ve
Şekil II deki görüntü elde edilmiştir.
örnek 10
|AB| = 6 birim, m(DéAB) = 60°
A ABCD deltoid
ı ı
Buna göre, Şekil 2’deki AB C D eşkenar dörtgeninin alanı kaç |AB| = |AD|
birimkaredir?
[AC] ve [BD] köşegen, E ve F
A) 9 B) 9ñ3 C) 18 D) 18ñ3 E) 36 E bulundukları kenarların orta
noktaları
Çözüm: |FK| = 3 br
5
 |EK| = 5 br
B D
K olduğuna göre,
3 Ç(ABCD) kaç br’dir?
F

Çözüm:
DELTOİD 
A Tabanları ortak iki ikizkenar üçge-
nin birleşiminden oluşan dörtge-
ne deltoid denir.
a a
|AB| = |AD|
|BC| = |CD|
B D  Köşegenler dik kesişir.
 [AC] köşegeni açıortaydır.
b b
 m(AéBC) = m(AéDC)
C

5
ADF 11 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

uygulama 9 Çözüm:

D
ABCD deltoid 
|DC| = |BC|
|AE| = |BE|
4
|AF| = |DF| = 4 cm
4 F 10
A C |FC| = 10 cm
olduğuna göre,
x
E |BC| = x kaç cm’dir?

B
Deltoidin Alanı
A) 10 B) 6ñ3 C) 2ò19 D) 8ñ2 E) 12
Deltoidin köşegenleri dik kesiştiğinden alanı, köşegenler çarpımı-
nın yarısıdır.
Çözüm:
 |AC|.|BD|
ABCD deltoid ise A(ABCD) =
2

örnek 13
A ABCD deltoid
|AB| = |BC|
[AB]  [AD]
[AH]  [BD]
B D |BH| = 4 cm
4 H 9
|DH| = 9 cm
örnek 11 olduğuna göre,
ABCD deltoid
A A(ABCD) kaç cm2 dir?
3 |BC| = |CD| C
E [AC] köşegen
Çözüm:
|BF| = 3|FE|
F x 
|AE| = 3 br
B D
olduğuna göre,
|ED| = x kaç br dir?

C
Çözüm:


örnek 14
A ABCD deltoid
örnek 12 |AB| = |AD|
ABC üçgen 2 E |AE| = |DE|
A K
AFDE deltoid |CF| = |DF|
B D
F E |AF| = |FE| |AK| = 2 br
5
|AB| = 12 br L
|BL| = 5 br
|AC| = 9 br F |LC| = 6 br
6
|BC| = 14 br olduğuna göre,
B D x C A(BFDE) kaç br2 dir?
olduğuna göre, |DC| = x kaç br’dir? C

6
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 11
Çözüm:
LYS 2017
 D ABCD deltoid
[AC]  [BD]
|AB| = |BC|
A C
E |AD| = |DC|
|BE| = 4|ED|
|AC| = 16 br
2
A(ABCD) = 160 br
B
Buna göre, deltoidin çevresi kaç br’dir?

A) 20ñ5 B) 24ñ5 C) 28ñ5 D) 30ñ5 E) 32ñ5

Çözüm:


uygulama 10
D ABCD deltoid
|AB| = |BC|
|BL| = |LC|

K |DK| = |KC|
olduğuna göre,
A(AÿKL)
oranı kaçtır?
A(ABCD) uygulama 11
A C
D ABCD deltoid
|AB| = |BC|
L N
|AK| = 2|KB|
B M
|BL| = 2|LC|

1 1 2 3 1 |AN| = 2|ND|
A) B) C) D) E) A C
8 6 9 8 2 L |DM| = 2|MC|
K olduğuna göre, Boyalı Alan oranı
B kaçtır? A(ABCD)
Çözüm:
7 3 5 2 3
 A)
9
B)
4
C)
7
D)
3
E)
5
Çözüm:


7
ADF 11 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

1. D C Şekilde ABCD eşkenar 4. D ABCD deltoid


dörtgen [AC]  [DE] = {F}
DEC eşkenar üçgen 15 |BE| = |EC|
%

°
|AB| = |AD| = 15 cm

20
m (ECB) = 20°
15 F 6 |AF| = 15 cm
A C
|CF| = 6 cm
E
x 15 E
A B
% B
olduğuna göre, m(EAB) = x kaç derecedir?
olduğuna göre, A(ABCD) kaç cm2 dir?
A) 20 B) 15 C) 13 D) 10 E) 5
A) 144 B) 168 C) 189 D) 192 E) 216

2. D C Şekilde ABCD eşkenar 5. A ABCD deltoid


dörtgen |AB| = |AD|
5
[AC] köşegen |AE| = |DE|
E
E
[DE]  [AD] |CF| = |DF|
K
13
|EC| = 5 br A(AÿKE) = 4 br2
|AE| = 13 br A(BÿLC) = 6 br2
B D
L
olduğuna göre,
A B 2
A(ABCD) kaç br dir?
F
olduğuna göre, |DE| = x kaç br’dir?

C
A) 5 B) 6 C) 7 D) 5 2 E) 2 13
A) 20 B) 32 C) 40 D) 42 E) 50

3. D C E noktası ABCD eşkenar 6. A ABC üçgen


dörtgeninin ağırlık BDEF deltoid
merkezi F |DE| = |EF|
E |EF| = 3 br E 2|AE| = |EC|
|FB| = 2 br |AB| = 8 br
3

A F 2 B B D C
2
Yukarıdaki verilere göre, A(ABCD) kaç br dir? olduğuna göre, |BC| kaç br’dir?

A) 30 B) 36 C) 39 D) 40 E) 42 A) 8 B) 10 C) 12 D) 16 E) 24

1-D 2-E 3-C 4-C 5-D 6-D

ADF-11 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-11’i çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 2: ÇOKGENLER VE DÖRTGENLER
ADF 12
DİKDÖRTGEN
Dikdörtgen LYS 2016
Bütün açıları dik açı olan paralelkenara dikdörtgen denir. ABCD dikdörtgen
D C
D a C y Paralelkenarın |AD| = |AE|
x
tüm özelliklerini taşır. |DE| = |EC|
y Köşegenleri eşittir. E %
m (ABE) = 40°
b b Dolayısıyla %
K m (DEC) = x
|AK| = |KC| = |DK| = |KB| 40°
A B
* Çevre(ABCD) = 2(a+b)
A a B
* Alan (ABCD) = a.b Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?

A) 100 B) 110 C) 120 D) 130 E) 140


örnek 1
Çözüm:
D C ABCD dikdörtgen
x

|AE| = |BD|
%
20°

m (BCE) = 20°
olduğuna göre,
%
m (BDC) = x kaç derecedir?
A B E

Çözüm:

analiz 1
Dikdörtgen biçimindeki bir kâğıt, köşegen boyunca şekildeki gibi
katlandığında dikdörtgenin uzun kenarları arasındaki geniş açı
112° olmaktadır.

örnek 2
112°
D E C ABCD dikdörtgen
[AC]  [BD] = {K}
30
°

|AK| = |EC| Buna göre, başlangıçta dikdörtgenin uzun kenarı ile köşegeni
%
m (DKE) = 30° arasındaki açı kaç derecedir?
K
olduğuna göre,
x % A) 32 B) 34 C) 36 D) 42 E) 44
m (ABD) = x kaç
A B
derecedir? Çözüm
Çözüm: 
 :

1
ADF 12 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

uygulama 1 uygulama 2
D F C F C D 1 E C
x
ABCD dikdörtgen
L
D ı % %
m (DEA) = m (AEB)
K 150° 5
|DE| = 1 br
E B |BC| = 5 br
A E B

Aı A B
Şekil 1 Şekil 2
olduğuna göre, Ç(ABCD) kaç br dir?
Şekil 1 deki ABCD dikdörtgeninde AEFD yamuksal bölgesi [EF] bo-
yunca katlanarak Şekil 2 elde edilmiştir. Katlama işleminden sonra A) 26 B) 32 C) 36 D) 48 E) 52
ı ı
A ve D noktalarının yeni yerleri sırasıyla A ve D olmuştur.
Çözüm:
[A D ]  [BC] = {K} ve m(D éKB) = 150°
ı ı ı

olduğuna göre, m(DéFE) = x kaç derecedir?

A) 45 B) 60 C) 67,5 D) 75 E) 82,5

Çözüm:

analiz 2
Kenar uzunlukları 8 ve 10 cm olan ABCD ve EFGA eş dikdörtgenleri
şekildeki gibi yerleştiriliyor. Bu dikdörtgenlerin BC ve FG kenarları K
noktasında kesişmektedir.
D G C
x
K
8
örnek 3 F

D C ABCD dikdörtgen
A 10 B
[CE]  [DB]
|CE| = 6 br
6 |EB| = 3 br
E
olduğuna göre,
A(DÿAE) kaç br2 dir? Buna göre, |KF| = x kaç cm’dir?
3 9
E A) 2 B) 3 C) 4 D) E) 5
2
A B
Çözüm:
Çözüm: 

2
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 12

analiz3 örnek 4
Ece’nin elinde dikdörtgen şeklinde bir karton bulunmaktadır. Ece D C
bu kartonu; uzun kenarına paralel olan bir doğru boyunca keserse x 5 ABCD dikdörtgen
çevreleri 100’er birim olan özdeş iki dikdörtgen karton, kısa kenarı- E [AE] açıortay
na paralel olan bir doğru boyunca keserse çevreleri 80’er birim olan
|AE| = 6 2 br
özdeş iki dikdörtgen karton elde ediyor.
62 |EC| = 5 br
Buna göre, Ece’nin elindeki kartonun çevresi kaç birimdir?
|AB| = 10 br

A) 80 B) 120 C) 135 D) 140 E) 150


A 10 B
Çözüm:
 olduğuna göre, |DE| = x kaç br dir?

Çözüm:

uygulama 3
H G G örnek 5
F D 12 E 4 C

E F
4 ABCD
D C D C F dikdörtgen
K [AE] açıortay
H
8 |AF| = 2|FE|
A B
B E 6 A |DE| = 12 br
Şekil 1 Şekil 2 |EC| = 4 br

Şekil 1’de verilen özdeş dikdörtgen levhalar Şekil 2’deki gibi ko-
numlandırılıyor. A B

|HE| = 8 cm, |EA| = 6 cm, |FK| = 4 cm T 2


olduğuna göre, A ( FAB) kaç br dir?
olduğuna göre, |KC| = x kaç cm dir?

A) 9 B) 10 C) 12 D) 13 E) 15 Çözüm:

Çözüm:

3
ADF 12 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

uygulama 4 YGS 2016


Şekilde ABCD dikdörtgeni 5 eş dikdörtgenden oluşmaktadır. Kenar uzunlukları 6 birim ve 10 birim olan şekildeki dikdörtgenden
I ve II numaralı kareler kesilerek boyalı dikdörtgen elde edilmiştir.
D C

6 I
II

A B
10
2
Dikdörtgenlerden birinin alanı 24 br olduğuna göre, Ç(ABCD)
kaç birimdir? Buna göre, boyalı dikdörtgenin alanı kaç birimkaredir?

A) 34 B) 38 C) 40 D) 44 E) 48 A) 8 B) 10 C) 12 D) 14 E) 16

Çözüm: Çözüm:
 

uygulama 6
uygulama 5
D C
D C ABCD dikdörtgen
ABCD E, A, B doğrusal
dikdörtgen % %
m (EDA) = m (CAB)
DE  AC |EA| = 2 br
|AE| = 2 br |AB| = 6 br
|EB| = 6 br
E 2 A 6 B
A 2 E 6 B
2
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br dir? olduğuna göre, A(ABCD) kaç br2 dir?

A) 24 B) 32 C) 36 D) 40 E) 48 A) 12 B) 8 3 C) 18 D) 12 3 E) 24

Çözüm: Çözüm:

4
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 12

analiz 4 uygulama 7
Aşağıda kenar uzunlukları 12 ve 16 birim olan bir dikdörtgen, köşe-
D C D C
gen boyunca kesilerek iki üçgene ayrılıyor.

E
E
4

Bu iki üçgenin birer kenar ve birer A B A D' B


köşeleri yandaki gibi üst üste gele-
cek biçimde yerleştirildiğinde kesi- ABCD dikdörtgeni biçiminde bir kâğıt EC boyunca katlandığında, D
? şimleri bir ikizkenar üçgen oluyor. köşesi [AB] üzerindeki D’ noktasına geliyor.
|DE| = 5 birim ve |EA| = 4 birim olduğuna göre, ED’C üçgeninin
2
Buna göre, bu ikizkenar üçgenin alanı kaç birimkaredir? alanı kaç br dir?

A) 24 B) 30 C) 36 D) 48 E) 54 45 75
A) 15 B) C) 30 D) E) 45
2 2
Çözüm:

Çözüm:

analiz 5
ABCD dikdörtgeni biçimindeki bir kâğıdın DC kenarı üzerinde bir E
noktası ve AB kenarı üzerinde bir F noktası işaretleniyor. Bu kâğıt EF
TYT 2019
doğrusu boyunca katlandığında AF ve EC şekildeki gibi dik kesişiyor.
Ön yüzü pembe, arka yüzü siyah olan dikdörtgen biçimindeki bir
D E C D E
kâğıdın kenar uzunlukları 3 ve 5 sayıları ile doğru orantılıdır.

D E C D E
F
A
A F B
C B C
Katlama işleminden sonra elde edilen şeklin alanı, katlama iş-
leminden önceki alandan 50 birim kare az olduğuna göre, |AD|
uzunluğu kaç birimdir?

15 25
A) 5 B) C) 8 D) 10 E)
2 2

Çözüm: A B A B
Şekil 1 Şekil 2

Bu kâğıt, B köşesinden geçen kesikli doğru boyunca şekildeki gibi
katlandığında C köşesi AD kenarı üzerine gelmektedir.
Buna göre, Şekil 2’de oluşan siyah üçgenin alanının Şekil 1’deki
pembe dikdörtgenin alanına oranı kaçtır?
1 5
A) B) C) 5 D) 3 E) 5
18 18 9 8 8

5
ADF 12 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

Çözüm:
analiz 6
 Dikdörtgen biçimindeki parkın çevresi
şekildeki gibi kare biçimindeki gri taşlar-
la tamamen çevrilmiştir. Sonra, bu taşlar-
la aynı büyüklükteki kare biçimindeki 96 m2
turuncu kaplamalar yan yana dizilerek
bir yürüyüş yolu yapılmıştır. Parkın geri
kalan kısmı ise 96 metrekare büyük-
lüğünde yeşil alan olarak ayrılmıştır.
Buna göre, yürüyüş yolunun alanı kaç metrekaredir?

uygulama 8 A) 60 B) 64 C) 72 D) 76 E) 80

12 Çözüm:
I 
5 Şekil 1
II

I
Şekil 2
II
uygulama 9
Aşağıdaki şekilde yeşil alan bir futbol sahasını, turuncu alan ise bu
sahanın etarfında genişliği sabit bir koşu parkurunu göstermektedir.
II Şekil 3

Dikdörtgen biçimindeki bir kağıt köşegeni boyunca kesilerek iki


parçaya ayrılıyor. (Şekil 1 ve 2) Daha sonra kesilen parçalar Şekil 3’
teki gibi birleştiriliyor.
• Futbol sahasının çevresi 300 metre
Şekil 1 deki dikdörtgenin kısa kenarı 5 cm ve uzun kenarı 12 cm
• Şeklin çevresi 500 metre
olduğuna göre, Şekil 3’teki paralelkenarla ilgili,
olduğuna göre, koşu parkurunun alanı kaç metrekaredir?
I. Alanı 60 cm2 dir.
II. Çevresi 34 cm dir. A) 2500 B) 5000 C) 6500 D) 7500 E) 10000
III. Uzun köşegeni 2ò61 cm’dir.
Çözüm:
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III

Çözüm:

6
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 12

TYT 2018 uygulama 11


Dikdörtgen şeklinde bir kâğıt; önce kısa kenarına paralel olan AB Kenar uzunlukları 5 birim ve 13 birim olan dikdörtgen biçimindeki
doğrusu boyunca Şekil 1’deki gibi ok yönünde, sonra uzun kenarı- bir kağıt, kesikli çizgi boyunca kesilerek iki parçaya ayrılıyor.
na paralel olan CD doğrusu boyunca Şekil 2’deki gibi ok yönünde
katlanarak Şekil 3 elde ediliyor.

Kesikli çizginin uzunluğu 13 birim olduğuna göre, ayrılan par-


çalardan büyüğünün çevresi kaç birimdir?

A) 30 B) 31 C) 32 D) 33 E) 34

Çözüm:
Son şekilde oluşan dikdörtgenlerin alanları a, b, c ve d birimkaredir. 
Buna göre, başlangıçta kullanılan kâğıdın alanının a, b, c ve d
türünden ifadesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) a + 2b + 3c + 4d B) a + 2b + 2c + 2d
C) a + 2b + 2c + 3d D) a + 2b + 4c + 2d
E) 2a + 2b + 2c + 2d

Çözüm:
 uygulama 12
D L C L D
P N R N R
P R
M M

A K B K A L D L D
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3 Şekil 4
uygulama 10 Şekil 1 de verilen ABCD dikdörtgeni biçimindeki kağıt [AB] ve [DC]
kenarlarının orta noktalarından geçen KL doğrusu üzerinden, A
D 12 C
ABCD ve EFCG birer noktası B nin üzerine ve D noktası C nin üzerine gelecek biçimde
dikdörtgen sağa katlanıyor (Şekil 2). Daha sonra bu kağıt [KL] ve [AD] kenar-
5
G
[EF]  [BC] = {K} larının orta noktalarından geçen PR doğrusu üzerinden, D noktası
K F |CK| = 5 br A nın üzerine ve L noktası K nın üzerine gelecek biçimde aşağıya
katlanıyor (Şekil 3). Elde edilen şeklin P köşesinden |PN| = |NR| ve
|DC| = 12 br
|PM| = |ML| olacak şekilde PMN üçgeni kesilip atılıyor (Şekil 4).
A E B
Buna göre, son şekil tekrar açıldığında aşağıdaki görünümlerden
olduğuna göre, EFCG dikdörtgeninin alanı kaç br2 dir? hangisi elde edilir?

A) 26 B) 30 C) 48 D) 60 E) 65 A) B) C)

Çözüm:
 D) E)

Çözüm:

7
ADF 12 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

1. Dikdörtgen biçimindeki bir kağıt, köşegen boyunca şekildeki 4.


gibi katlandığında dikdörtgenin uzun kenarları arasındaki
geniş açı 110° olmaktadır.
Yeşil Alan

Dikdörtgen biçimindeki bir parkın çevresi şekildeki gibi kare


? biçimindeki taşlarla çevrilmiştir. Parkın içi ise çimlerle kaplan-
110°
mıştır.
Çim olan bölgenin alanı 264 m2 olduğuna göre, parkın dış
çevresi kaç metredir?
Buna göre, başlangıçta dikdörtgenin kısa kenarı ile köşe-
geni arasındaki açı kaç derecedir? A) 64 B) 76 C) 80 D) 84 E) 96

A) 35 B) 45 C) 55 D) 60 E) 65

5. B'

2. F ABCD bir dikdörtgen D F C D F C


E, köşegenlerin kesim
x noktası
D C
m(BéAC) = 20°
m(EéFC) = x A E B A E B
E
20° ABCD dikdörtgeni biçimindeki bir kâğıt EF boyunca katlandı-
A B ğında B köşesi B’ noktasına geliyor.
T 2
Şekildeki F noktası, FDE bir eşkenar üçgen olacak biçimde DEF eşkenar üçgen ve A (B'DF) = 4 3 br olduğuna göre,
alındığına göre, x kaç derecedir? bu kâğıdın uzun kenarı kaç br dir?

A) 30 B) 35 C) 40 D) 50 E) 55 A) 4 3 B) 8 C) 6 2 D) 9 E) 6 3

3. 6. E ABCD dikdörtgen
D E C
D C A, C, E doğrusal
ABCD dikdörtgen
75° % |AC| = 2|CE|
m (AEB) = 75°
|AB| = 10 br
% x
m (EBC) = 15° 8 |BC| = 8 br
15°
|AB| = 12 br

A 12 B A 10 B

2 Buna göre, |EB| = x kaç br’dir?


Buna göre, A(ABCD) kaç br dir?

A) 36 B) 48 C) 54 D) 72 E) 84 A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15

A
1-C 2-D 3-D A
4-D 5-C 6-C

ADF-12 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-12’yi çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 2: ÇOKGENLER VE DÖRTGENLER
ADF 13
KARE
Kare Çözüm:
Tüm kenarları birbirine eşit olan dikdörtgene kare denir. 
Paralelkenar, eşkenar dörtgen ve D a C
dikdörtgene ait tüm özellikleri ta- 45° 45°
45° 45°
şır.
Dikdörtgende olduğu gibi köşe- a a
genleri eştir.
|AC| = |BD| = añ2
Eşkenar dörtgende olduğu gibi
köşegenleri açıortaydır ve birbiri- örnek 1
A a B
ne diktir. D C ABCD kare
Çevre (ABCD) = 4a [DB] köşegen
Alan(ABCD) = a² 14 |DE| = 14 br
|EB| = 2 br
uygulama 1 E olduğuna göre,
2 |AE| = x kaç br’dir?
D C ABCD kare x
D, B, E doğrusal A B
|AE| = |DB|
Çözüm:
olduğuna göre,

m(BéAE) = x
kaç derecedir?
B
A x

A) 15 B) 20 C) 22,5 D) 25 E) 30

Çözüm:
 örnek 2
D C ABCD kare
|DE| = |EB| = 13 br
|AE| = 5ñ2 br
olduğuna göre
Ç(ABCD) kaç br’dir?
E
13
52
uygulama 2 A B
D C ABCD kare
20° [MD]  [DK] Çözüm:

m(CéDM) = 20° 


M
m(MéKB) = x
olduğuna göre,
x kaç derecedir?
x
K A B

A) 15 B) 20 C) 22,5 D) 25 E) 30

1
ADF 13 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

örnek 3 uygulama 4
D C ABCD kare D E C ABCD kare
[AE]  [CE] [AE]  [DF] = {K}
1

15°
x K
m(BéCE) = 15°
|DE| = |CF|
|AB| = 6ñ2 br F
E x |DK| = 1 br
olduğuna göre, 43 |AK| = 4ñ3 br
|CE| = x kaç br dir?

A 62 B A B

Çözüm: olduğuna göre, |AD| = x kaç br’dir?


 A) 4ñ3 B) 7 C) 5ñ2 D) 8 E) 6ñ2

Çözüm:


uygulama 3
D C ABCD ve BGFE kare
D, K, F doğrusal
6
x |KE| = 2 br
K uygulama 5
|CK| = 6 br ABCD kare
2 D C
E F
GBEF dikdörtgen
|AF| = 3|FC|
F E
A G Taralı alanlar toplamı
B
20 br2 olduğuna göre,
olduğuna göre, |DK| = x kaç br’dir? A(ABCD) kaç br2 dir?

A) 3ñ5 B) 7 C) 8 D) 10 E) 6ñ5
A G B

Çözüm: A) 40 B) 48 C) 60 D) 64 E) 80

Çözüm:


2
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 13

örnek 4 LYS 2016


D C ABCD kare D F C ABCD kare
DF  EF |FH| = 10 br
8
BE  EF Şekilde verilen F, E, G noktaları bu-
F 10
|DF| = |EF| = |BE| = 8 br lundukları kenarların orta noktaları-
G
dır. H noktası ise [GE] doğru parçası-
olduğuna göre,
H nın orta noktasıdır.
8
A(ABCD) kaç br2 dir?

A E B
E
8 Buna göre, karenin alanı kaç birim karedir?
A B
A) 100 B) 120 C) 144 D) 160 E) 180

Çözüm: Çözüm:
 

uygulama 6 YGS 2017


G ABCD kare
D C ABCD kare
CEFG kare
|AD| = |CE| D C
2 F m(BCE) = 45°
|DE| = 2 br
45

Şekildeki gibi verilen iki ka-


°

|BE| = 6ñ2 br E reden; ABCD karesinin ala-


E
olduğuna göre, nı, CEFG karesinin alanının
A(ABCD) kaç br2 dir? 2 katıdır.
62
A B
|AF|
Buna göre, oranı kaçtır?
A B |AG|

A) 48 B) 50 C) 60 D) 72 E) 80 ñ5 2ñ2 ò10 2ñ2 ò10


A) B) C) D) E)
2 3 3 5 5

Çözüm: Çözüm:
 

3
ADF 13 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

analiz 1 analiz 3
Kare biçimindeki bir kâğıt aşağıdaki gibi kesikli çizgilerden kesile- Bir kenar uzunluğu 8 birim
3 olan kare şeklindeki kumaş; A,
rek alanları oranı olan iki parçaya ayrılıyor. B, C ve D bulundukları kenarla-
5
rın orta noktaları olmak üzere,
önce Şekil 1’deki gibi AB doğ-
I I
rusu boyunca, ardından Şekil 2’
deki gibi OD doğrusu boyunca
II II katlanarak Şekil 3 elde ediliyor.
Sonra katlanan bu kumaş |ED| = 3 birim olacak biçimde, EF doğrusu
boyunca kesilip bu doğrunun altında kalan küçük parçalar atılıyor.
I. parçanın çevresi 42 birim olduğuna göre, II. parçanın çevresi Buna göre, kalan kumaş açıldığında bu kumaşın oluşturduğu
kaç birimdir? şeklin alanı kaç birimkaredir?

A) 24 B) 28 C) 32 D) 36 E) 40 A) 40 B) 32 C) 30 D) 25 E) 24

Çözüm:
Çözüm:



uygulama 7
analiz 2
D C ABCD karesi biçimindeki karton
Alper bir kenar uzunluğu a birim olan kare biçimindeki bir karto- kesikli çizgiler üzerinden kesilerek
nu şekilde gösterilen yerlerden keserek her biri ikizkenar dik üçgen F eşit alanlı üç parçaya ayrılıyor.
olan altı parçaya ayırıyor. Sonra bu parçaları şekildeki gibi birleştire-
E |EF|
rek bir dikdörtgen oluşturuyor. Buna göre, oranı kaçtır?
|AB|

A B

2 1 ñ3 2ò13 ò13
A) B) C) D) E)
9 3 6 9 6

Çözüm:
Oluşan bu dikdörtgenin çevresi 6ñ2 birim olduğuna göre a 
kaçtır?
A) 1 B) ñ2 C) 2 D) 2ñ2 E) 3

Çözüm:


4
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 13

analiz 4 LYS 2017


D C Şekilde, köşegenleri çakışık ve ke- Aşağıda kenar uzunlukları sırasıyla 3, 2 ve 1 birim olan ABCD, BLPR
narları birbirine paralel olan iç içe ve KLMN kareleri verilmiştir. Şekilde verilen A, B, K ve L noktaları
S
geçmiş iki kare verilmiştir. İçteki ka- doğrusaldır.
T D C
renin alanı boyalı bölgenin alanının
9
katıdır.
4 R P
Buna göre, dıştaki karenin kenar
P R
uzunluğu, içteki karenin kenar
N M
A B uzunluğunun kaç katıdır?
5 5 3
A) 2 B) C) 2 D) E) A B K L
2 3 2
Buna göre, DNP üçgeninin alanı kaç birimkaredir?
Çözüm:
 A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8

Çözüm:


analiz 5
D C Ayşe; uzunluğu 116 cm olan
telin bir kısmı ile ABCD karesi-
ni, kalan kısmı ile de EF doğru
uygulama 8
parçasını oluşturup kareyi şe-
E ABCD kare
E kildeki gibi iki bölgeye ayır-
mıştır. EAB üçgen
ABCD bir kare A(ABCD) = 3.A(EÿDC)
|AE| = |ED| olduğuna göre,
D C
A F x B |FB| = x
A(EÿDC)
oranı kaçtır?
Büyük bölgenin alanı küçük bölgenin alanının 5 katı olduğuna A(EÿAB)
göre, x kaç cm’dir?

A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10 A B
2 1 4 3 2
A) B) C) D) E)
Çözüm: 5 3 9 5 3
 Çözüm:


5
ADF 13 GEOMETRİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

Çözüm:
analiz 6

Aşağıda, dikdörtgen biçiminde bir televizyon ekranı ile köşegeni
televizyonun üst kenarında bulunan kare şeklindeki bir dantelin
yarısı gösterilmiştir.

Bu dantelin ekranın üzerinde kalan köşeleri, aşağıdaki gibi düşey


doğrultuda 2 birim aşağı kaydırıldığında, dantelin ekranın üzerinde
kapladığı alanın ilk duruma göre 16 birimkare arttığı görülüyor. uygulama 9
D F C Bir kenar uzunluğu 6 birim olan kare
biçimindeki bir kağıt
|DF| = 2|FC| ve |DE| = 2|EA|
olacak şekilde EF boyunca katlanıyor.
E
Buna göre, dantelin çevresi kaç birimdir?

A B
A) 25 B) 20ñ2 C) 25ñ2 D) 50 E) 50ñ2
F C
Daha sonra
Çözüm:
|EK| = |KF| ve [KL]  [AB]
 K
olacak şekilde KL boyunca kesilerek
E D’ küçük parça atılıyor.

A L B

F C

K
analiz7 Buna göre, kalan kağıt tekrar açıldı-
Kare biçiminde bir masanın üzerine, kare şeklinde bir örtü Şekil ğında şeklin alanı kaç birimkaredir?
1’deki gibi örtüldüğünde masanın köşelerinde bir kenarı 3 birim,
diğer kenarı 4 birim olan dört eş üçgensel bölge açıkta kalıyor. Şekil
2’de masanın üstten görünümü veriliyor. L B
3 4
A) 16 B) 20 C) 24 D) 28 E) 32
4 3

Çözüm:
3 4 
4 3

Örtünün bir kenar uzunluğu masanın bir kenar uzunluğundan


6 birim fazla olduğuna göre, örtünün masadan sarkan kısmı-
nın alanı kaç birimkaredir?

A) 192 B) 256 C) 324 D) 384 E) 396

6
ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler GEOMETRİ ADF 13

uygulama 10 TYT 2019


Kare biçimindeki mavi renkli bir camın ön yüzü 9 eş bölgeye, arka
Eşit uzunlukta dört telin birbirine monte edilmesiyle oluşturulan
yüzü ise 36 eş bölgeye ayrılmış ve bu yüzlerdeki bazı bölgeler şekil-
ve Şekil 1’deki gibi çivilerle köşelerinden duvara sabitlenen kare
deki gibi siyaha boyanmıştır.
biçiminde bir çerçevenin duvarda kapladığı alan 100 birimkaredir.

Bu camın her iki yüzü de mavi olan bölgeleri ışığı geçirmekte, en


A ve B köşeleri üzerindeki çivilerin çıkması sonucu bir tarafının az bir yüzü siyaha boyalı olan bölgeleri ise ışığı geçirmemektedir.
aşağı kaymasıyla Şekil 2’deki gibi bir eşkenar dörtgen hâlini alan bu Bu camda ışığı geçirmeyen bölgelerin alanları toplamı 35 bi-
çerçevede A ve B köşelerinin yerden yüksekliği 6’şar birim azalmış, rimkare olduğuna göre, ışığı geçiren bölgelerin alanları topla-
diğer iki köşenin konumu ise değişmemiştir. mı kaç birimkaredir?
Buna göre, çerçevenin duvarda kapladığı alan kaç birimkare
azalmıştır? A) 18 B) 16 C) 14 D) 12 E) 10

A) 18 B) 20 C) 26 D) 30 E) 32
Çözüm:

Çözüm:


uygulama 12
D C

2
uygulama 11 2
D C ABCD karesi içine şekildeki gibi dördü
taralı olan birbirine eş beş tane kare yer- A B
Şekil 1 Şekil 2
leştirilmiştir.
Şekil 1 deki kare biçimindeki karton B ve D köşelerinden şekildeki
gibi içe katlandığında Şekil 2 deki gibi bir kenarı 2 birim olan kare
biçimindeki parçalar üst üste geliyor. Üst üste gelen kısımlar turun-
Buna göre, taralı alanlar toplamının cu renge boyanmıştır.
ABCD karesinin alanına oranı kaçtır?
A B Şekildeki sarı renkli blgelerin alanı toplamı 17 birimkare oldu-
ğuna göre, başlangıçtaki karenin alanı kaç birimkaredir?
3 3 1 4 2
A) B) C) D) E)
10 7 2 7 3
A) 49 B) 51 C) 64 D) 68 E) 81
Çözüm: Çözüm:
 

7
ADF 13 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 2: Çokgenler ve Dörtgenler

1. Bir kenar uzunluğu 16 birim olan kare şeklindeki kumaş A, B, C 3. D C ABCD kare
ve D bulundukları kenarların orta noktaları olmak üzere, önce
20° |FC| = |DA|
Şekil 1’deki gibi AB doğrusu boyunca, ardından Şekil 2’deki
gibi OD doğrusu boyunca katlanarak Şekil 3 elde ediliyor. m(AéDE) = 20°

B
F

C O x
O
F
D D A E B

olduğuna göre, m(CéBF) = x derecedir?


A E
D A) 65 B) 60 C) 55 D) 50 E) 45
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3

Sonra katlanan bu kumaş |ED| = 6 birim olacak biçimde EF


doğrusu boyunca kesilip bu doğrunun altında kalan küçük 4. D C ABCD kare
parçalar atılıyor. m(AéED) = 30°
|AE| = 8ñ2 br
F
Buna göre, kalan kumaş açıldığında
bu kumaşın oluşturduğu şeklin çevresi
kaç birimdir?

E D
A B

A) 40 B) 56 C) 60 D) 72 E) 80
30
82 °
E

2
olduğuna göre, A(ABCD) kaç br dir?
2.
A) 32 B) 36 C) 48 D) 64 E) 72

5. D E C Şekilde ABCD karesi


eşit alanlı dört dikdört-
gene ayrılmıştır.

Bir kenarı 12 cm olan kare biçimindeki karton kesikli çizgiler


üzerinden kesilerek Şekil 1’deki gibi dört eş dikdörtgene ayrı-
lıyor.
Daha sonra bu dikdörtgenler Şekil 2’deki gibi birleştirilerek
A B
yeni bir kare elde ediliyor.
Buna göre, bu karenin ortasında kalan boşluğun alanı kaç |DE|
Buna göre, oranı kaçtır?
cm² dir? |EC|
3
A) 36 B) 45 C) 64 D) 81 E) 99 A) 1 B) 1 C) 1 D) 2 E)
4 3 2 3 4

A
1-D 2-D A
3-A 4-D 5-B

ADF-13 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-13’ü çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 3: ÇEMBER VE DAİRE
ADF 14
ÇEMBER VE ÇEMBERDE AÇILAR
ÇEMBER uygulama 1
Düzlemde sabit bir noktaya eşit uzunluktaki noktaların oluşturdu- A
ğu kümeye çember denir. x
E O merkezli çemberde,
Söz konusu sabit noktaya çemberin merkezi, eşit uzaklığa çembe-
rin yarıçapı denir. |AB| = |BO| = |EC|
B O D C
Çemberi iki farklı noktada kesen doğruya kesen, çemberle yalnız
bir tane ortak noktası olan doğruya teğet, uçları çember üzerinde
olan doğru parçasına kiriş denir. Çemberde en uzun kirişe çembe-
rin çapı denir.
olduğuna göre, m(BéAC) = x kaç derecedir?
E

C D A) 80 B) 100 C) 120 D) 135 E) 140


d
B Çözüm:
r

L
r O

A
A
K
T

Şekildeki çemberde
O  merkez |OA| = r  yarıçap
|AB| = 2r  çap d  kesen
  teğet T  teğet değme noktası
[KL]  kiriş CED  çemberin bir yayı
Çemberde Açı Çeşitleri

örnek 1 1. Merkez Açı:


A Köşesi çemberin merkezinde olan
O merkez
açıya merkez açı denir.
m(OéAB) = 70°
O D D
Merkez açının ölçüsü, gördüğü
m(OéCB) = 50°
O yayın ölçüsüne eşittir.
olduğuna göre,
x
m(AéOB) = m(AïB) = 
m(AéOC) = x kaç derecedir? B
A 70° 50° C
uygulama 2
L
B O merkezli çemberde,
m(AéOB) = 50°
Çözüm:
A
m(CïD) = 40°
O
C 3 · m(BùKD) = 2 · m(AùLC)
50° x

B
D

K
Buna göre, m(OéCB) = x kaç derecedir?

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20

1
ADF 14 GEOMETRİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

Çözüm:
analiz 1

TYT 2019
Şekildeki dairesel saatte 3, 5 ve 8 rakamlarını gösteren nokta-
8 programlı bir çamaşır makinesinin dairesel bir butonu etrafına sa-
ları birleştiren doğru parçalarının oluşturduğu açının ölçüsü
bitlenmiş 8 çizgi şekildeki gibi 1’den 8’e kadar numaralandırılmıştır.
kaç derecedir?
Numaraları ardışık sayılar olan her iki çizgi arasındaki mesafe eşit
olup buton döndürüldüğünde üzerindeki ok hangi çizgiyi gösteri-
A) 90 B) 105 C) 120 D) 135 E) 150
yorsa o çizgiye ait program seçilmiş oluyor.

Çözüm:

7 numaralı program seçiliyken buton saat yönünde 150° döndürül-


düğünde 1 numaralı program seçilmiş oluyor.
Buna göre, 1 numaralı program seçiliyken buton saat yönünde analiz 2
140° döndürüldüğünde kaç numaralı program seçilmiş olur?
B
A, B ve C noktaları O mer-
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7 x kezli çember üzerinde
A C m(AéOC) = x + 15°
Çözüm:
x + 15° m(AéBC) = x
olduğuna göre, x kaç de-
O
recedir?

A) 105 B) 110 C) 115 D) 120 E) 135

2. Çevre Açı: Çözüm:

Köşesi çemberin yayı üzerinde olan açıya çevre açı denir.


B Çevre açının ölçüsü gördü-
ğü yayın ölçüsünün yarısı-
na eşittir.
$
A D 2D
% m (AC)
m (BAC) =
2

2
ÜNİTE 3: Çember ve Daire GEOMETRİ ADF 14

analiz 3 örnek 2
D m(DéCB) = 20° C ABCD dörtgen
D
x
m(DéAB) = 35° DA  DB
E
m(DéBE) = x CA  CB
20° 35° x
B m(AéBD) = 40°
C A O 40°
A B

olduğuna göre, m(DéCA) = x kaç derecedir?

Şekildeki A, B, D ve E noktaları O merkezli [AB] çaplı çember üze- Çözüm:


rindedir.
Buna göre, x kaç derecedir?

A) 25 B) 30 C) 35 D) 40 E) 45

Çözüm:

3. Teğet - Kiriş Açı:


A Bir kiriş ile teğetin kestiği nokta-
T daki açıya teğet-kiriş açı denir.
D 2D
Teğet - kiriş açının ölçüsü, gör-
düğü yayın ölçüsünün yarısına
O eşittir.
B
not m(TïB)
m(AéTB) = =
2
C A
A

O örnek 3
A B B C
B D O 2D
O merkezli çemberde, d
D C
doğrusu çembere T nokta-
D O sında teğettir.
Aynı yayı gören Bir çevre açının A B
Çapı gören çevre 29° d
açısının ölçüsü çevre açılar eşittir. ölçüsü, kendisiyle m(BéAT) = 29°
90° dir. m(ABC) = m(ADC) aynı yayı gören Buna göre, m(CéTA) = kaç
m(ACB) = 90° merkez açının D
T derecedir?
yarısı kadardır.
C
D C
C Çözüm:

A B A B
O O

D
Hipotenüsü ortak iki dik üçgenin köşe noktalarından bir çem-
ber geçer.

3
ADF 14 GEOMETRİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

uygulama 3 4. İç Açı:
C Çemberin iç bölgesinde kesişen iki kiri-
B
P Şekildeki doğrular P ve R şin oluşturduğu açıya iç açı denir.
S D
noktalarında çembere A K
İç açının ölçüsü, gördüğü yayların ölçüleri
R teğettir.
toplamının yarısına eşittir.
N m(PéTR) = 35°
m(AïC) + m(BïD)
m(TéPS) = x – 10° D =
2
m(TéRN) = 2x + 50°
35°

örnek 4
T
D Şekildeki çemberde,
Buna göre, x kaç derecedir? B [AB]  [CD] = {K}
80° K m(AéKD) = 80°
A) 35 B) 30 C) 25 D) 20 E) 15
m(DïB) = 35°
A
C
Çözüm: Buna göre, m(AïC) kaç derecedir?

Çözüm:

uygulama 4
analiz 4
D Şekildeki çemberde, [AD,
M merkezli bir çemberin [AB] çapının ayırdığı farklı yaylar üzerinde
C C noktasında çembere
C ve D noktaları alınıyor. [AC] kirişi üzerinde alınan bir K noktası için
x
teğettir.
DK doğrusu, çemberi E noktasında kesiyor.
m(DéAB) = 42°
A 42° D
m(AéBC) = 37°
E
m(EéDC) = 15°
37°
110° B m(DéMB) = 110°
15°

B
M m(AéKD) = x
A x
Buna göre, m(BéCE) = x kaç derecedir? K
Yukarıdaki verilere göre, x kaç de-
E
A) 61 B) 62 C) 63 D) 64 E) 65 C recedir?

A) 50 B) 60 C) 70 D) 75 E) 80
Çözüm:
Çözüm:

4
ÜNİTE 3: Çember ve Daire GEOMETRİ ADF 14

analiz 5 5. Dış Açı:


A Aşağıdaki şekilde ABC üçgeni-
B Çemberin dış bölgesinde kes-
nin [AD] yüksekliğini çap kabul
D
eden çember verilmiştir. Bu işen iki kesenin oluşturduğu
çember ile üçgenin [AB] kena- A D
açıya dış açı denir.
E x rının kesim noktası E, [AC] ke- E
K F narının kesim noktası ise F’dir. C

50° 70° m(AéBC) = 50° , m(DéMB) = 70°,


Dış açının ölçüsü, gördüğü yayların ölçüleri farkının yarısına eşittir.
B D C m(AéKF) = x

Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? m(BïC) – m(DïE)


=
2
A) 110 B) 115 C) 120 D) 125 E) 130

Çözüm: örnek 5
B
D
Şekildeki çemberde,
48°
A 30° m(BéAC) = 30°

E m(BéDC) = 48°

olduğuna göre, m(DïE) kaç


C
derecedir?

Çözüm:

not
B Bir çember yayının ölçüsü ile o yayın
A C uzunluğu doğru orantılıdır.

|AïB| = m(AïB)
|BïC| m(BïC)

uygulama 5
LYS 2016 C
E
1 C [BD] çaplı çember
A 18° O merkezli çemberde,
D [AC]  [BD] = {E}
D
x 4 O m(CéAD) = 18°
m(DéEC) = x
E
Şekildeki çemberin AB, BC ve CD m(AéOB) = 5m(BéCA)
yaylarının uzunlukları sırasıyla 2, 4 B
B ve 1 birimdir.
A Buna göre, m(BéCA) kaç derecedir?
2
Buna göre, x kaç derecedir? A) 11 B) 12 C) 13 D) 14 E) 15
A) 42 B) 45 C) 48 D) 51 E) 54
Çözüm:
Çözüm:

5
ADF 14 GEOMETRİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

not analiz 7
[CE] kiriş
Dış açının kolları çembere teğet C
B m(CéOB) = 45°
ise, 9
m(EéDA) = 15°
E
A D 180° – D m(BéAC) + m(BïC) = 180° dir. x |EC| = 9 birim
15° . 45°
D A O B |DE| = x
C
Şekilde, O merkezli [AB] çaplı yarım çember verilmiştir. AB doğrusu
Dış açının bir kolu çembere teğet, ve CE doğrusu çemberin dışındaki D noktasında kesişmektedir.
D
diğeri de merkezden geçiyorsa Buna göre, x kaç birimdir?
90° – D
D m(DéCB)+m(AïD) = 90°dir.
C A O B A) 3ñ3 B) 6 C) 9 D) 4ñ3 E) 6ñ3

örnek 6 Çözüm:
[AB ve [AC sırasıyla B ve C nokta-
larında çembere teğet
B
m(BéDC) = 130°

130°
olduğuna göre, m(BéAC) = x kaç
A x D
derecedir?

Çözüm:

not
T
B
r A B
A

analiz 6 O C D
C
T O noktası çemberin merkezi
D
A x [AT, çembere
T noktasında teğet Yarıçap, değme |AB| = |CD| ise [AB] // [CD] ise
120° B noktasında teğete
O A, B, O, C doğrusal m(AB) = m(CD) m(AC) = m(BD)
C diktir.
m(AéBT) = 120°
m(CéAT) = x
Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir? örnek 7
A) 30 B) 40 C) 50 D) 60 E) 70 A O B C
12°
Çözüm:

O merkezli çemberde, |AD| = |DE|, m(DéCA) = 12°


Buna göre, m(BïE) kaç derecedir?

6
ÜNİTE 3: Çember ve Daire GEOMETRİ ADF 14
Çözüm:
analiz 9
 A
O noktası çemberin
merkezi
x
45° |AE| = |BC|
m(BéDA) = 50°
E m(BéAC) = 45°
O
m(CéAE) = x
50°
örnek 8 B C D
P O merkezli çemberde, Yukarıdaki verilere göre, x kaç derecedir?
R
D T teğet değme noktası
m(TéSR) = 40° A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30
O Buna göre, m(TéPR) =  kaç derecedir?
Çözüm:
40°
T S
Çözüm:

analiz 8

O merkezli çember
A O |AO| = |CD| örnek 9
150° m(AéOD) = 150°
D C O merkezli
D
m(AéBD) = x yarım çemberde
D
C [AB] // [CD]
x
B m(CïD) = 40°
Yukarıdaki şekilde, A, C ve D noktaları O merkezli çember üzerinde-
A O B
dir ve AB doğrusu çembere A noktasında teğettir.

Buna göre, x kaç derecedir? Buna göre, m(BéCD) =  nın kaç derece olduğunu bulalım.

A) 40 B) 45 C) 50 D) 60 E) 70 Çözüm:

Çözüm:

7
ADF 14 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

1. A 5.
68°
D
B O merkezli çeyrek
çemberde,
m(BéAO) = 68°

x
O C Yukarıda bir duvar saati gösterilmiş ve saat üzerinde bir  açısı
Buna göre, m(OéCB) = x kaç derecedir? oluşturulmuştur.
Buna göre,  kaç derecedir?
A) 64 B) 65 C) 66 D) 67 E) 68
A) 60 B) 75 C) 90 D) 96 E) 120

2.
C
D O merkezli
E yarım çemberde, 6. A
|CE| = |CB|
25° x
m(CéAB) = 25° F
A O B O merkezli
x çemberde
Buna göre, m(DéBA) = x kaç derecedir?
B C BC // DE
O
A) 10 B) 15 C) 20 D) 25 E) 30 BC FE = {O}
m(AéDE) = 60°
60°
3. A
D E
O merkezli çemberde,
x
[OB] // [CD] olduğuna göre, m(BéFE) = x kaç derecedir?

[BC] // [AD]
B A) 90 B) 100 C) 105 D) 120 E) 135
O m(CéDA) = 80°

80°
C D

Buna göre, m(OéAD) = x kaç derecedir? 7. O merkezli


çemberde,
A) 45 B) 50 C) 55 D) 60 E) 65 B, C ve F teğet
B
D noktalarıdır.
m(FéOE) = 50°
C O
4. D C O merkezli 25° m(AéDE) = 25°
yarım çemberde, 50°
E
58°
[AC] [BD] = {E}
x m(CéEB) = 58° x
A B A E F
O

Buna göre, m(DéOC) = x kaç derecedir? Buna göre, m(BéAF) = x kaç derecedir?

A) 64 B) 65 C) 66 D) 67 E) 68 A) 65 B) 60 C) 55 D) 50 E) 45

A
1-D 2-C 3-D 4-A A
5-C 6-A 7-C

ADF-14 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-14’ü çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 3: ÇEMBER VE DAİRE
ADF 15
ÇEMBERDE UZUNLUK
Yarıçap Çizme uygulama 1
Merkezi yaya birleştiren her doğru parçası yarıçap olup çember
Uzun kenarı kısa kenarının ñ3 katı olan bir ABCD dikdörtgeninin BC
içinde bir dikdörtgen ya da karenin bulunduğu sorularda şeklin
kısa kenarını çap kabul eden O merkezli çember çiziliyor. Dikdört-
yaya değdiği noktaya yarıçap çizilir.
genin köşegenlerinin çemberi kestiği noktalar B, C, E ve F olmak
üzere, EFO üçgeni oluşturuluyor.
örnek 1
Buna göre, ABCD dikdörtgeninin alanı EFO üçgenin alanının
D O çeyrek çemberin merkezi kaç katıdır?
4 OABC dikdörtgen
C B |OC| = 6 cm A) 4 B) 8 C) 12 D) 15 E) 16
|CD| = 4 cm
6 Çözüm:
olduğuna göre,
|AE| = x kaç cm’dir?
O A x E

Çözüm:

uygulama 2

YGS 2017 A
OAEF dikdörtgen
F E ABCD kare
B
7 |FE| = 7 birim
x
|AB| = 2 birim
C O
D C |DE| = x G
Şekilde E ve C noktaları O merkez-
O A 2 B li çeyrek çemberin üzerindedir.
F H
Buna göre, x kaç birimdir? D
7 9 13 E
A) B) C) D) 3 E) 4
2 3 4
Yukarıdaki şekil birim karelerden oluşmaktadır. Bu şekil üzerine O
Çözüm: noktasını merkez kabul eden 5 birim yarıçaplı bir çember çiziliyor.
Çizilen bu çember A, B, C, D, E, F, G, ve H noktalarının kaç tane-
sinden geçer?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Çözüm:

1
ADF 15 GEOMETRİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

analiz 1 analiz 2
I. 1 Çapı 1,5 metre olan daire bi-
C 1 çimindeki bir masa örtüsü;
kenar uzunlukları metre cin-
sinden verilen ve üst yüzeyi
dikdörtgen biçiminde olan
A B II. 1,5 masalardan hangilerinin üst
O 0,8
yüzeyini tamamen örter?

III. 1,2

Yukarıdaki şekilde gösterilen O merkezli dairesel bir park alanında, 0,9


başlangıçta A noktasında bulunan ve hazıları sabit olan üç koşu-
cudan

• Ayhan, gri renkli dairesel yol üzerinde B noktasına doğru


• Burhan, sarı renkli AB doğrusal yolu üzerinden B noktasına doğru A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
• Ceyhan, mavi renkli AC doğrusal yolu üzerinden C noktasına
D) I ve III E) I, II ve III
doğru
Çözüm:
koşmaktadır.

Aşağıda, bu üç koşucunun hareketleri boyunca parkın merkezine


olan uzaklıklarının zamana göre değişiminin grafikleri verilmiştir.

uzaklık uzaklık uzaklık


(metre) (metre) (metre)

Çapı Gören Çevre Açıdan Yararlanma


İçinde üçgen, kare, dikdörtgen... çizili çember sorularında çapı gö-
ren çevre açının 90° olmasından yararlanılır.
zaman zaman zaman
(saniye) (saniye) (saniye)

1. grafik 2. grafik 3. grafik


örnek 2
A ABC bir üçgen
Buna göre, bu üç koşucu ile grafikler arasındaki eşleşme aşa-
m(BéAC) = 90°
ğıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
O |BD| = 5 cm
Ayhan Burhan Ceyhan |DC| = 4 cm
A) 1. grafik 2. grafik 3. grafik 4
B 5 D C
B) 2. grafik 3. grafik 1. grafik
C) 3. grafik 1. grafik 2. grafik Yukarıdaki şekilde |AC| kenarını çap kabul eden O merkezli çember,
D) 1. grafik 3. grafik 2. grafik [BC] kenarını D noktasında kesmektedir.
E) 3. grafik 2. grafik 1. grafik Buna göre, çemberin yarıçapı kaç cm’dir?

Çözüm:
Çözüm:

2
ÜNİTE 3: Çember ve Daire GEOMETRİ ADF 15

uygulama 2 YGS 2017


ABCDEF düzgün altıgen
E D
[AB] çaplı yarım çemberde, K, L [AD]
C
A, D ve C noktaları doğrusal |AB| = 6 birim
L
D 30° m(BéDC) = 30°
4 x |KL| = x
F C
|AD| = 4 cm
43
K Şekilde K ve L noktaları sı-
A B |BD| = 4ñ3 cm
rasıyla AB ve DE çaplı yarım
Buna göre, yarım çemberin yarıçapı kaç cm’dir? çemberler üzerindedir.
A 6 B
A) 2ñ6 B) 2ñ7 C) ò30 D) 4ñ2 E) 6
Buna göre, x kaç birimdir?

A) 5 B) 6 C) 9 D) 3ñ3 E) 6ñ3
Çözüm:
Çözüm:

analiz 3
F 8 Şekilde ABCD karesi ile çevrel Kiriş ve Teğet Özellikleri
C çemberi gösterilmiştir.
D 1. Merkezden kirişe indirilen dikme kirişi
E Çevrel çemberin AF kirişi DC ve kirişin gördüğü yayı ortalar.
kenarını bu kenarın orta nok-
O OH AB ise |AH| = |HB| ve AïC BïC
tasında kesmektedir.

H
A B

A B C

B Çember içindeki bir noktadan geçen


|FC| = 8 birim olduğuna göre, |AF| uzunluğu kaç birimdir? 2. K en kısa kiriş, o noktada çapa dik olan
kiriştir. Çemberde en uzun kiriş çap
A) 6 B) 8 C) 12 D) 16 E) 24 A
olup kirişlerin boyu merkezden uzak-
O
laştıkça küçülür. Merkeze uzaklığı aynı
olan kirişlerin boyları birbirine eşittir.
Çözüm: C
H D |OH| = |OK| ise |AB| = |CD|

d
3. T Çemberin yarıçapı çembere teğet olan
doğruya, değme noktasında diktir.

O [OT] d

3
ADF 15 GEOMETRİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

Her çembere dışındaki bir nok-


4. örnek 5
A tadan iki ayrı teğet çizilebilir ve
bu teğetlerin uzunluğu birbiriy- Aşağıdaki çemberlerin yarıçaplarını bulunuz.
le aynıdır. a) b) B
O
B |BA| = |BC| 12
Burada ABC açısının açıortayı- 6
A O
nın çemberin merkezinden geç- C
C
tiğine ve ABCO dörtgeninin bir B
2
deltoid olduğuna dikkat ediniz.
C D
c) C d) D C
örnek 4
E
O merkezli çemberde,
D 9 9 cm
A, C, B doğrusal
4
|OC| = 15 cm
O A O B A B
15 |AC| = 25 cm 8 cm
|BC| = 7 cm Çözüm:
A 25 C 7 B
Buna göre, çemberin yarıçapı kaç
cm’dir?
Çözüm:

analiz 4
Aşağıdaki aşamalar izlenerek bir geometrik çizim yapılıyor.
örnek 6
 Aralarındaki uzaklık 4 birim olacak şekilde d1 ve d2 paralel doğ-
rularını çiziniz. D C
 d1 üzerinde bir A noktası alıp A merkezli 6 birim yarıçaplı çem- ABCD kare
beri çiziniz. Bu çemberin, d2 doğrusunu kestiği noktalar B ve C [CE] yarım çembere
olsun. F noktasında teğet
 C merkezli [BC] yarıçaplı çemberi çiziniz. Bu çemberin, d1 doğru- |EB| = 6 cm
sunu kestiği noktalar D ve E olsun.
olduğuna göre, |AE| = x kaç cm’dir?
F
Bu çizime göre, D ile E noktaları arasındaki uzaklık kaç birimdir?
A x E 6 B
A) 10 B) 12 C) 14 D) 16 E) 18
Çözüm:

Çözüm:

4
ÜNİTE 3: Çember ve Daire GEOMETRİ ADF 15

uygulama 4 analiz 5
O merkezli çembere, dışın-
A Şekildeki ABC üçgeni ya- daki bir P noktasından teğet
rım çembere E noktasın- çizme yöntemi aşağıda veril-
E da teğettir. miştir.
O P
[AB]  [AC]
8
|EC| = 8 birim ve
B D 4 C |DC| = 4 birim
 OP doğru parçası çizilir.
olduğuna göre, |AB| kaç birimdir?
 OP doğru parçasının M orta noktası belirlenir ve M merkezli
çember çizilir.
A) 8 B) 8,4 C) 9 D) 9,6 E) 10
 O ve M merkezli çemberlerin kesim noktaları işaretlenir. Bu nok-
talardan biri T olsun.
Çözüm:
 [PT ışını, O merkezli çembere T noktasında teğettir.
Bu çizimde, O ve M merkezli çemberlerin yarıçapları sırasıyla
12 cm ve 9 cm olduğuna göre, |PT| uzunluğu kaç cm’dir?

A) 3ñ3 B) 2ñ5 C) 4ñ5 D) 6ñ5 E) 15

Çözüm:

uygulama 5

O ve M yarım
D 4 çemberlerin merkezleri LYS 2016
C
DC // AB [AB] çaplı
|DC| = 4 cm D T yarım çember
AD // OT
A M O B
|OT| = 3 birim
2 3 |AD| = 2 birim
Şekildeki DC doğru parçası, M merkezli yarım çembere D noktasın-
da teğettir. A B C
O
Buna göre, M merkezli yarım çemberin yarıçapı kaç cm’dir?
Şekildeki O merkezli yarım çembere T noktasında çizilen teğet doğ-
rusu AB doğrusunu C noktasında kesiyor.
A) 2ñ3 – 1 B) 2ñ3 – 2 C) 2ñ3 + 2
Buna göre, |AC| uzunluğu kaç birimdir?
D) 2ñ2 E) ñ2 – 1
Çözüm: A) 9 B) 10 C) 12 D) 14 E) 15

Çözüm:

5
ADF 15 GEOMETRİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

Çözüm:
not
Birbirine içten ya da dıştan teğet olan iki çemberin merkezleri
ile teğet oldukları nokta aynı doğru üzerinde bulunur.

T
O1 O2 O1 T O2

O1, O2 ve T noktası daima doğrusaldır. Teğet çemberlerle ilgili


sorularda merkezler bir doğru ile birleştirilir.
LYS 2016
D C
ABCD dikdörtgen
örnek 7 E  [BC]
x
D C |AB| = 40 birim
ABCD bir dikdörtgen
|BE| = 12 birim
E
|AB| = 4 cm
|EC| = x
E 8 |BC| = 8 cm 12
O M
A 40 B

A 4 B Şekilde verilen [AB] ve [EC] çaplı yarım çemberler birbirine teğettir.

Birbirine E noktasında teğet olan şekildeki O ve M merkezli çember- Buna göre, x kaç birimdir?
lerin yarıçapları eşittir.
A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
Buna göre, çemberlerin merkezleri arasındaki uzaklık kaç
cm’dir? Çözüm:

Çözüm:

uygulama 6 Üçgenin Çemberleri


B O merkezli çeyrek çember ile M 1. İç Teğet Çember
D merkezli çember içten teğettir.
x A Üçgenin kenarlarına içten teğet
M |OA| = 18 cm olan çembere iç teğet çember
C
5 |ME| = 5 cm denir.

E olduğuna göre, |BC| = x kaç D, E, F teğet noktaları olmak üzere,


D F
cm’dir? r r |AD| = |AF|
|BD| = |BE|
r
|CE| = |CF|
O 18 A
B E C I; AéBC’nin iç açıortaylarının
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8 kesiştiği nokta

6
ÜNİTE 3: Çember ve Daire GEOMETRİ ADF 15

2. Dış Teğet Çember örnek 9


A Üçgenin bir kenarına dıştan teğet,
A
diğer kenarların ise uzantılarına te-
ğet olan çembere dış teğet çem-
F Şekilde ABC üçgeninin iç
ber denir. D
B E C
teğet çemberi verilmiştir.
D, E, F teğet noktaları olmak üzere,
4 AB  AC
D F |AD| = |AF|
r |BD| = 4 cm
r |BD| = |BE|
B E 6 C |EC| = 6 cm
|CE| = |CF|
Çevre (AÿBC) = |AD| + |AF| olduğuna göre, çemberin yarıçapı kaç cm’dir?
3. Çevrel Çember:
A Üçgenin köşe noktalarından geçen Çözüm:
çembere çevrel çember denir.
R b R: Çevrel çemberin yarıçapı olmak
c
üzere;
O a b c
= = = 2R
sinA sinB sinC
B a C

olup bu eşitliğe sinüs teoremi denir.


Çevrel çemberin merkezi üçgenin kenar orta dikme doğrularının
keşistiği noktadır. Bu nokta dar açılı üçgende üçgenin iç bölgesinde
yer alırken dik açılı üçgende hipotenüs üzerinde, geniş açılı üçgen-
de ise üçgenin dışında yer alır.

A A A örnek 10
R
R R
B C A , ABC üçgeninin
R R B C R R iç teğet çemberinin merkezi
O R O R O
B C [DE] // [BC]
|AB| + |AC| = 24 cm
I
D E

örnek 8
A O, ABC üçgeninin çevrel çem-
berinin merkezi B C
12 x |OC| = 10 cm
Yukarıdaki verilere göre, ADE üçgeninin çevresi kaç cm’dir?
|AB| = 12 cm

B O 10 C Çözüm:

Yukarıdaki verilere göre, |AC| = x kaç cm’dir?

Çözüm:

7
ADF 15 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

1. C 4. D 4 E C
2

D 5
K

O
4

F
A x O B x

[AB] çaplı yarım çember ve O merkezli çeyrek çember verilmiştir. A B

|OD| = 2|DC| = 4 cm
O merkezli yarım çember ve C merkezli çeyrek çember K nok-
Buna göre, |AO| = x kaç cm’dir?
tasında teğettir.
3 8 10 ABCD dikdörtgen, |OD| = 5 cm, |DE| = 4 cm
A) B) 2 C) D) 3 E)
2 3 3 Buna göre, |FB| = x kaç cm’dir?

3 5
A) 1 B) C) 2 D) E) 3
2. 2 2

30° D 5. Düzlemde çizilen ABC üçgeninin AB, BC ve AC kenarlarının


A O
uzunlukları sırasıyla 6, 14 ve 9 birimdir.
A merkezli ve B noktasından geçen çember çizildiğinde AC
kenarını D noktasında kesiyor.
C E
C merkezli ve D noktasından geçen çember çizildiğinde BC
kenarını E noktasında kesiyor.
Buna göre, |BE| uzunluğu kaç birimdir?
O merkezli çemberde B ve C teğet noktalarıdır.
m(DïC) = m(CïE), m(BéAO) = 30° A) 14 B) 13 C) 12 D) 11 E) 10
|AB|
Buna göre, oranı kaçtır?
|DE|

3 2ñ3
A) 1 B) C) ñ2 D) ñ3 E)
2 3

6. Bir ABC üçgeni ve onun çevrel çemberi ile ilgili aşağıdaki bilgi-
3. O merkezli bir çember üzerinde çizilen [AB] kirişi için aşağıdaki ler veriliyor.
bilgiler veriliyor.
 [AB]  [AC]
 C [AB] için [AO]  [OC] dir.  O noktası çemberin merkezi olup [BC] üzerindedir.
 |OC| = |BC|
 |AB| = 12 cm, |OA| = 13 cm
 |AC| = 12 cm 2
olduğuna göre, çemberin yarıçapı kaç cm’dir? Buna göre, |AC| kaç cm’dir?

13 11
A) 6 B) 6ñ2 C) 10 D) 6ñ3 E) 12 A) 7 B) C) 6 D) E) 5
2 2

A
1-C 2-A 3-D A
4-C 5-D 6-E

ADF-15 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-15’i çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 3: ÇEMBER VE DAİRE
ADF 16
ÇEMBERİN ÇEVRESİ VE DAİRENİN ALANI
Çemberin Çevresi ve Yay Uzunluğu Çözüm:

Yarıçapı r birim olan çemberin (daire-


nin) çevresi
O r
Ç = 2r ile bulunur.

Çemberin  derecelik yayının uzunluğu


A
 ile bulunur.
D D |AïB| = 2r.
O 360°
LYS 2016
B
Şekildeki birim kareler üzerine, merkezleri gösterilen beş adet çem-
ber çiziliyor. Sonra bu çemberlerin arasında kalan bölge boyanıyor.

örnek 1
AK ve AT doğruları O merkezli çembere
K ve T noktalarında teğet
T
23 m(TéAK) = 120°
O |AT| = 2ñ3 cm
A
olduğuna göre, çemberin çevresi kaç
120°
K cm’dir?

Çözüm:

Buna göre, boyalı bölgenin çevresi kaç birimdir?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

Çözüm:

analiz 1
O noktası çemberin
T
merkezi
6
AT, çembere T noktasında teğet
A 45°
B O |AT| = 6 cm
m(OéAT) = 45°

Yukarıdaki verilenlere göre, BT yayının uzunluğu kaç cm’dir?

 2 3 4 3
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 2

1
ADF 16 GEOMETRİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

uygulama 1 uygulama 2
Bir tasarımcının birim kareler üzerine, 2 birim yarıçaplı çeyrek çem- 12 birim uzunluğundaki bir çubuğun uçlarına bir ip bağlanıp çu-
berler çizerek oluşturduğu desen şekilde gösterilmiştir. buk geriliyor ve bir yay yapılıyor.

Bu yayın merkez açısı 90° olduğuna göre, çubuğun uzunluğu


kaç birimdir?

A) 6 B) 12 C) 24 D) 36 E) 48

Bu desenin çevre uzunluğu kaç birimdir? Çözüm:

A) 16 B) 20 C) 24 D) 27 E) 30

Çözüm:

uygulama 3
analiz 2

24S
Elif çevre uzunluğu 20 birim olan kare biçimindeki kâğıdın üzerine, A B
merkezleri bu kâğıdın köşelerinde yer alan ve birbirine teğet olan
Şekildeki bisikletin ön tekerinin yarıçapı arka tekerinin yarıçapının
dört çeyrek daireyi şekildeki gibi belirliyor. Sonra bu çeyrek daireleri
2 katıdır. Bisiklet A’dan B’ye gidene kadar tekerler toplam 90 kez
kesip atarak şekildeki kalan parçayı elde ediyor.
dönmüştür.
Buna göre, kalan parçanın çevresi kaç birimdir?
A ile B arası 24 metre olduğuna göre, arka tekerin yarıçapı kaç
A) 5 B) 7 C) 8 D) 9 E) 10 cm dir?

Çözüm: A) 10 B) 18 C) 20 D) 24 E) 40

Çözüm:

2
ÜNİTE 3: Çember ve Daire GEOMETRİ ADF 16

Daire ve Daire Diliminin Alanı analiz 3


Yarıçapı r birim olan dairenin alanı Yarıçapı r olan bir dairenin alanı A = r2 formülü ile hesaplanır.
Yarıçapları 4 birim olan dört çember, her bir çember iki çembere
O r A = r2 ile bulunur.
teğet olacak biçimde şekildeki gibi çiziliyor. Sonra, bu çemberlerin
merkezlerinden geçen mavi renge boyalı bir daire aşağıdaki gibi
oluşturuluyor.

A Merkez açısı  derece olan daire dilimi-


r nin alanı r2.  ile ya da
360°
O D
|AïB|.r ile bulunur.
2
B

Dış dairesinin yarıçapı R, iç dairesinin ya-


x T x B
rıçapı r olan halkanın alanı (R – r ) ile ya
A 2 2
Buna göre, bu dairenin alanı kaç birimkaredir?
r
da (R – r = x olduğundan) .x ile bulu-
2 2 2 2
O R
nur. A) 16 B) 24 C) 32 D) 36 E) 64

Çözüm:
O Büyük dairesinin yaraçapı R, küçük daire-
r
D
R
sinin yarıçapı r olan halka parçasının alanı

(R – r ).
C 2 2
D ile ya da
R–r 360°
A B |AïB| + |DïC| .(R – r) ile bulunur.
2

uygulama 4
B Yanda verilen O merkezli üç çemberle il-
gili olarak aşağıdakiler bilinmektedir. örnek 2
C
 En büyük çemberin AB kirişi, en kü- O merkezli daire
çük çembere; CD kirişi ise ortanca OAB dik üçgeninin AB ke-
O çembere teğettir. narına C noktasında teğet
O
A
D  En büyük çemberin yarıçapı 8 cm, AB OA  OB
kirişinin uzunluğu 12 cm, CD kirişinin |AC| = 2 cm
uzunluğu ise 8 cm’dir.
|CB| = 8 cm
Buna göre, en küçük dairenin alanının ortanca dairenin alanına
oranı kaçtır? A 2 C 8 B
2
5 3 7 7 9 olduğuna göre, boyalı alan kaç cm dir?
A) B) C) D) E)
9 4 16 12 16
Çözüm:
Çözüm:

3
ADF 16 GEOMETRİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

analiz 4 TYT 2019


C
Yarıçapı r olan bir çemberin çevresi Ç = 2r, yarıçapı r olan bir daire-
D O merkezli çeyrek çember
nin alanı ise A = r² formülü ile hesaplanır.
OC // BD
|AB| = |BO|
8 |OC| = 8 cm

R r
A B O
Şekilde; R yarıçaplı bir yarım daireyi tam olarak bir kez çevreleyen ip
2
olduğuna göre, taralı bölgenin alanı kaç cm dir? açılarak üç eş parçaya bölünüyor. Bu eş parçalardan biri, yarıçapı r
olan yarım daireyi tam olarak bir kez çevreliyor.
8 16 16
A) 8ñ3 + B) 12ñ3 + C) 8ñ3 +
3 3 3 Buna göre, R yarıçaplı yarım dairenin alanının r yarıçaplı yarım
D) 12( + 2ñ3) E) 12(2 + ñ3) dairenin alanına oranı kaçtır?
Çözüm:
A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 9

Çözüm:

uygulama 5
B O noktası çeyrek çemberin
merkezi
OKLM dikdörtgen AYT 2019
M L |OL| = 6 cm Düzlemde bir ABC dik üçgeninin köşe noktalarını merkez kabul
m(LéOA) = x eden ve birbirini kesmeyen r yarıçaplı üç daire oluşturuluyor. Üçge-
6 nin kenarları üzerinde olup bu dairelerin içinde kalmayan parçala-
rın uzunlukları 2 birim, 3 birim ve 5 birim olarak veriliyor.
x
O K A Buna göre, dairelerin içinde olup üçgenin dışında kalan bölge-
2
lerin alanları toplamı kaç birimkaredir?
Şekildeki dikdörtgenin alanı 2a cm ve boyalı bölgenin alanı
 – a cm olduğuna göre, x kaç derecedir?
2
9 15
A) 6 B) 8 C) 9 D) E)
2 2
A) 10 B) 15 C) 20 D) 30 E) 36

Çözüm: Çözüm:

4
ÜNİTE 3: Çember ve Daire GEOMETRİ ADF 16

örnek 3 TYT 2018


Yarıçapı r olan bir dairenin alanı A = r formülü ile hesaplanır.
2
A Şekildeki ABC dik üçgeninin ke-
narları yarım dairelerin çaplarıdır. Bir arabanın yarım daire biçimindeki arka camında O noktası etra-
fında dönebilen bir silecek bulunmaktadır. Bu silecek, cam üzerinde
|AC| = 10 cm
10 O noktasına uzaklığı en az 1 birim, en fazla 5 birim olan noktaları
olduğuna göre, boyalı alanların
2 temizlemektedir. Çalıştırılan bu silecek şekildeki gibi 120° döndü-
toplamı kaç cm dir?
C ğünde sileceğin temizlediği alan camın alanının yarısı olmaktadır.
B

Çözüm:

O O

Buna göre, camın yarıçapı kaç birimdir?

A) 4ñ2 B) 5ñ2 C) 6ñ2 D) 4ñ3 E) 5ñ3

Çözüm:

uygulama 6
LYS 2017
D C Şekilde; bir kenar uzunluğu 12 cm
|AB| = 4 birim olan ABCD karesi, karenin her bir
|BC| = 6 birim köşesini merkez kabul eden 6 cm
|CD| = x yarıçaplı dört çeyrek çember ve
kareye içten teğet olan çember
verilmiştir.

A 4 B 6 C x D

Yukarıdaki şekilde verilen [AD], [BD] ve [CD] çaplı yarım çemberler


A 12 B
D noktasında birbirine teğettir.
2
Yeşil ve mavi ile boyalı bölgelerin alanları birbirine eşit olduğu- Buna göre, taralı bölgenin alanı kaç cm dir?
na göre, x kaç birimdir?
A) 144 – 72 B) 72 – 72 C) 36 – 72
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E)8 D) 72 – 36 E) 72 – 144
Çözüm:
Çözüm:

5
ADF 16 GEOMETRİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

analiz 5 uygulama 7
B Şekilde O merkezli iki daire verilmiştir.
Şekilde, O merkezli [AB] çaplı daire biçiminde bir kağıt verilmiştir.
D |AC| = 3 cm
Bu kâğıt, AB doğru parçasına paralel ve 12 birim uzunluğundaki
[KL] kirişi boyunca şekildeki gibi katlandığında C noktası O noktası- 4 |CD| = 4 cm
C O
nın üzerine geliyor.
3
A

O Buna göre, halkanın alanı kaç cm2 dir?


A B O

A) 18 B) 20 C) 21 D) 24 E)25


K L
K L Çözüm:
C
Buna göre, O merkezli dairenin alanı kaç birimkaredir?

A) 12 B) 16 C) 24 D) 36 E) 48

Çözüm:

örnek 4
A
Şekildeki O merkezli dairelerde
C
m(BéOA) = 120°
3
|OC| = 3 cm
O 120°
|DB| = 2 cm
analiz 6 D
2
Bir restorantta satılan daire şeklindeki pizzalar, daire dilimleri olarak
B
alanları ile doğru orantılı olacak şekilde fiyatlandırılıyor.
2
Şekil 1’deki 3 birim yarıçaplı çeyrek pizza dilimi ile Şekil 2’deki olduğuna göre, taralı alan kaç cm dir?
2 birim yarıçaplı yarım pizzanın toplam fiyatı Şekil 3’teki ò17 birim
Çözüm:
yarıçaplı pizza diliminin fiyatına eşittir.

17
3 2

uygulama 8
T m(CéOB) = 40°
Şekil 1 Şekil 2 Şekil 3 6 |OT| = 6 cm
Buna göre, Şekil 3’teki 6 birim yarıçaplı pizza diliminin merkez
O
açısı kaç derecedir? 40°
B

A) 80 B) 90 C) 100 D) 110 E) 120 A


C

Çözüm: Şekildeki AT doğrusu O merkezli çembere T noktasında teğettir ve


|AT| uzunluğu TBC yayının uzunluğuna eşittir.
2
Buna göre, taralı alanların toplamı kaç cm dir?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E)12

6
ÜNİTE 3: Çember ve Daire GEOMETRİ ADF 16
Çözüm: Çözüm:

Çember ve Dairede Benzerlik


örnek 5
ABC bir üçgen O1 O2 Ç1 r A r
A
[BC]; yarım çemberin çapı
r1 r2 Ç2
= 1 , 1= 1
r2 A2 r2 ( ) 2

[AB] [BC]

|AD| = |DC| |AïB| r1


=
|CïD| r2
6 D |AB| = 6 cm
O
r1 r2
A1 r
A
A1
B
A1+A2
= 1
r2 ( ) 2

C D
A2
B C
O
2
olduğuna göre,boyalı alanlar toplamı kaç cm dir? O merkezli daire dilimi eş yük-
A
seklikte halkalara ayrılırsa bu
Çözüm: 3A halkaların alanları A, 3A, 5A...
5A şeklinde tek sayılarla orantılı
7A
olur.
9A

uygulama 10
Şekildeki O merkezli dairelerde,
A1 ve A2 bulundukları bölgelerin
A1
alanları
O
|OD| = |DB|
D
uygulama 9
C D
A1 = A2
A A2 B
A C O; çeyrek dairenin merkezi
AODC dikdörtgen Buna göre, m(AéOB) =  kaç derecedir?
S1
|OA| = 6 cm
A) 45 B) 60 C) 75 D) 90 E)120
6 S1 = S2
Çözüm:

S2

O x D B

Buna göre, |OD| = x kaç cm’dir?

 3 5
A) B)  C) D) 2 E)
2 2 2
7
ADF 16 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 3: Çember ve Daire

1. A 12 B [AB] çaplı yarım 5. Şekilde O merkezli daireler


dairede, verilmiştir.
[AB] // [CD] T [PT, T de
O
|AB| = 12 cm [PA], C de teğettir.
C 6 D x
|CD| = 6 cm |PB| = 2 cm
2 A C B 2P
Buna göre, taralı alan kaç cm dir?

2
A) 5 B) 6 C) 8 D) 9 E)10 Taralı halkanın alanı 16 cm olduğuna göre, |PT| = x kaç
cm’dir?

A) 4 B) 2ñ5 C) 2ñ6 D) 5 E)4ñ2


2. O merkezli [AB] çaplı
yarım daire ile [AO] ve
[OB] çaplı yarım daire-
ler şekildeki gibidir.
6. 2m
A O B
10 m

O1 O2
Taralı şeklin çevresi 12 cm olduğuna göre, taralı alan kaç 40 m

cm2 dir? 10 m

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E)20


Bir yürüyüş pistinin krokisi şekildeki gibidir. O1 ve O2 merkezli
yarım dairelerin yarıçapı 10 metredir.

3. ABC üçgeninde, A, B ve |O1O2| = 40 m ve yürüyüş için ayrılan turuncu bölgenin ge-


A 2
C merkezli daire dilimle- nişliği 2 metre olduğuna göre, pistin alanı kaç m dir?
4
rinin yarıçapı 4 cm dir.
A) 22+ 80 B) 36+ 160 C) 44+ 160
D) 44+ 80 E) 36+ 240

B 4 C
7. Bir kenarı 6 metre olan eşkenar üçgen biçimindeki binanın bir
Buna göre, taralı alanlar toplamı kaç  cm dir?
2
köşesine 9 metre uzunluğunda bir iple bağlı bulunan ve bu bi-
nanın dışında ipin uzanabildiği alan içinde otlayan bir koyun
A) 4 B) 8 C) 12 D) 16 E)24 gösterilmiştir.

4. O merkezli yarım dairede,


C
m(AéBC) = 30°
|BC| = 12ñ3 cm
123
30°
A O B
2
Buna göre, taralı alan kaç cm dir? Buna göre, koyunun otlayabileceği toplam alan kaç met-
rekaredir?
A) 48 – 36ñ3 B) 48 – 24ñ3 C) 36 – 18ñ3 129 137 147
A) 57 B) 64 C) D) E)
D) 36 – 12ñ3 E) 48 – 16ñ3 2 2 2

1-B 2-D 3-B 4-A 5-B 6-C 7-E

ADF-16 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-16’yı çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 4: KATI CİSİMLER
ADF 17
PRİZMA VE PİRAMİTLER
PRİZMA Çözüm:

Tabanları birbirine eş ve paralel bir çokgen, yan yüzleri ise birer pa-
ralelkenar (eşkenar dörtgen, dikdörtgen ya da kare) olan üç boyut-
lu cisme prizma, yan yüzeyleri tabana dik (birer dikdörtgen ya da
kare) olan prizmaya dik prizma, tabanları düzgün çokgen olan dik
prizmaya düzgün prizma denir.

Prizmalar tabanlarına göre adlandırılır. Tabanı kare olan dik priz-


maya kare dik prizma, tabanı dikdörtgen olan dik prizmaya
dikdörtgenler prizması, hem tabanları hem de yan yüzleri kare örnek 1
olan dik prizmaya özel olarak küp denir. Yüksekliği taban ayrıtının 3 katı olan bir kare dik prizmanın yü-
zey alanı 56 cm2 olduğuna göre, hacmi kaç cm3 tür?
F
F b a
b a F b D E a F
c
Çözüm:
D c E
h h
C h
c
b a
C b A B a C
b a
A c B
C
(Üçgen dik prizma) (Üçgen dik prizmanın açınımı)

Dik Prizmaların Alanı ve Hacmi

TA: Taban alanı , YA: Yanal alan YGS 2016


TÇ: Taban çevresi , h : Yükseklik Taban ayrıtı 1 birim, yüksekliği 3 birim olan bir kare dik prizma ile bu
prizmanın dört tanesinin birleşmesiyle elde edilen 4 x 4 x 1 boyut-
S : Yüzey alanı , V : Hacim
larındaki ortası boş bir cisim aşağıda gösterilmiştir.
YA= TÇ.h , S = 2TA+YA , V = TA.h

LYS 2016 3

Şekilde bir dik üçgen dik prizmanın açınımıyla birlikte bazı ayrıtlarının
uzunlukları gösteriliyor.
1
1
3 cm
Elde edilen bu cismin yüzey alanı kaç birimkaredir?
4 cm
A) 32 B) 36 C) 42 D) 44 E) 48
6 cm

Çözüm:

Bu dik prizmanın yüzey alanı kaç cm2 dir?

A) 70 B) 74 C) 78 D) 80 E) 84

1
ADF 17 GEOMETRİ ÜNİTE 4: Katı Cisimler

analiz 1 analiz 2
Aşağıda, ayrıt uzunlukları 4, 6 ve 8 birim olan iki eş dikdörtgen-
ler prizmasıyla oluşturulmuş bir yapı gösterilmiştir. Bu prizmalar
şekildeki gibi bitişik yerleştirilmiştir.

4
8
C
Bir kenar uzunluğu 16 cm olan kare şeklindeki kartonun köşelerin- 6
den bir kenar uzunluğu 2 cm olan birer kare kesilerek çıkartılıyor
A 4 8 D
ve kalan karton parçası kıvrılarak şekildeki gibi üstü açık bir kutu
yapılıyor. Buna göre, A ve B köşelerini birleştiren AB doğru parçasının
Bu kutunun hacmi kaç cm tür? 3 uzunluğu kaç birimdir?

A) 6ñ2 B) 8ñ3 C) 6ñ5 D) 14 E) 15


A) 216 B) 240 C) 256 D) 288 E) 360

Çözüm:
Çözüm:

Dikdörtgenler Prizması

H a G
b |BD| =óa2+b2
TYT 2018
|BH| =óa2+b2+c2
E F
Başlangıçta tüm yüzleri beyaz renkli olan bir dikdörtgenler prizması-
V = a.b.c nın bir yüzü kırmızı, bir yüzü mavi ve bir yüzü sarı renge boyandığında
c D
C S = 2(ab + ac + bc)
b • kırmızı boyalı yüz haricindeki yüzlerinin alanları toplamı 82
birimkare,
A a B • mavi boyalı yüz haricindeki yüzlerinin alanları toplamı 79 birim-
kare,
Burada [BH] prizmanın cisim köşegeni iken; [BD], ABCD yüzeyinin • sarı boyalı yüz haricindeki yüzlerinin alanları toplamı 74 birim-
yüzey köşegenidir. kare
olarak hesaplanıyor.
Buna göre, bu dikdörtgenler prizmasının yüzey alanı kaç bi-
örnek 2 rimkaredir?
Farklı üç yüzeyinin alanları sırasıyla 30 cm2, 40 cm2 ve 48 cm2
A) 90 B) 92 C) 94 D) 96 E) 98
olan dikdörtgenler primasının hacmi kaç cm3 tür?
Çözüm:
Çözüm:

2
ÜNİTE 4: Katı Cisimler GEOMETRİ ADF 17

TYT 2019 YGS 2017


Ayrıt uzunlukları a, b ve c olan bir dikdörtgenler prizmasının toplam Ayrıt uzunlukları 10, 10, 25 birim olan bir kare dik prizma ayrıt uzun-
yüzey alanı luğu 1 birim olan küplere ayrılıyor. Sonra, bu küplerin tamamı kul-
lanılarak aralarında boşluk kalmayacak biçimde yüksekliği 1 birim
A = 2(a . b + a . c + b . c)
olan bir kare dik prizma oluşturuluyor.
formülüyle hesaplanır.
Buna göre, oluşturulan bu kare dik prizmanın yüzey olanı kaç
Hakan, ayrıt uzunlukları 2 birim, 2 birim ve 4 birim olan dikdört- birimkaredir?
genler prizması biçimindeki özdeş beş tahta bloğu şekildeki gibi
birbirine yapıştırarak bir H harfi elde ediyor. A) 5200 B) 5400 C) 5600 D) 5800 E) 6000

Çözüm:

Buna göre, oluşan şeklin yüzey alanı kaç birimkaredir?

A) 160 B) 168 C) 176 D) 184 E) 194

Çözüm:
uygulama 1

Küp
H G

|BD| = añ2
Yukarıdaki şekilde verilen küpün bir köşesi ve bir kenarından bir
E |BH| = añ3
F ayrıtı 2 cm olan küpler çıkarılmıştır.
V = a3 Buna göre, kalan cismin yüzey alanı ve hacmi ile ilgili,
a D S = 6.a 2
I. Hacmi 16 cm3 azalır.
C II. Yüzey alanı değişmez.
a
III. Yüzey alanı 8 cm2 artar.
A a B ifadelerinden hangileri doğrudur?

Burada [BD] küpün yüzey köşgeni, [BH] ise cisim köşgenidir. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I ve III
örnek 3 Çözüm:

Yüzey alanı 48 birimkare olan bir küpün hacmi kaç birimküp-


tür?

Çözüm:

3
ADF 17 GEOMETRİ ÜNİTE 4: Katı Cisimler

örnek 4 analiz 3
Ayrıtları 4 cm, 5 cm ve 6 cm olan dikdörtgenler prizması biçiminde-
ki bir cismin tüm yüzeyleri kırmızıya boyanıyor. Daha sonra bu cisim
kesilerek 1 cm3 lük küplere ayrılıyor.
Buna göre, elde edilen bu küplerden kaç tanesinin,
a) Üç yüzü boyalıdır?
b) İki yüzü boyalıdır?
c) Bir yüzü boyalıdır?
d) Hiçbir yüzü boyalı değildir? Küp şeklindeki bir hediye kutusuna genişliği 2 birim olan kırmızı
Çözüm: renkli iki şerit, küpün ayrıtlarına paralel ve kutunun tüm yüzeyleri-
ni dolaşacak biçimde şekildeki gibi bağlanıyor. Bu durumda küpün
yüzeylerinde şeritlerin kapladığı toplam alan 54 birimkare oluyor.
Buna göre, hediye kutusunun hacmi kaç birimküptür?

A) 125 B) 216 C) 343 D) 512 E) 729

Çözüm:

TYT 2019 uygulama 2


Bir dikdörtgenler prizmasının hacmi, taban alanı ile yüksekliğinin
çarpımına eşittir.
Nihat, küp biçimindeki boş bir kolinin içerisine, rafta bulunan ve
boyutları 2 birim, 3 birim ve 4 birim olan dikdörtgenler prizma-
sı biçimindeki çay kutularını, kolinin tabanında boşluk kalmaya-
cak ve kutular üst üste gelmeyecek şekilde yerleştirmek istiyor.
Nihat, bu kutuları yükseklikleri 2 birim olacak şekilde yerleştirirse
rafta 8 kutunun kalacağını, yükseklikleri 3 birim olacak şekilde yer- 6 adet birim küple oluşturulan yukarıdaki yapının herhangi bir
leştirirse rafta 2 kutunun kalacağını hesaplıyor. yönden görünümü aşağıdakilerden hangisi olamaz?
Buna göre, başlangıçta rafta bulunan kutuların hacimleri top-
lamı kaç birimküptür? A) B) C)
A) 360 B) 432 C) 480 D) 576 E) 600

Çözüm:
D) E)

Çözüm:

4
ÜNİTE 4: Katı Cisimler GEOMETRİ ADF 17

uygulama 3 PİRAMİT
Bir çokgen üzerindeki tüm noktaların bu çokgen düzlemi dışındaki
bir noktaya birleştirilmesiyle elde edilen üç boyutlu cisme piramit
denir.
Piramidin tabanı bir çokgen olup yan yüzleri birer üçgendir.

T Piramidin tepe
noktası (T)

Piramidin
yüksekliği
(|TH|)

9 birim küpten oluşan yandaki yapıyı bir küpe tamamlamak C Piramidin TBC
yan yüzey
için en az kaç tane daha birim küp gereklidir?
yüksekliği
K (|TK|)
H
A) 18 B) 32 C) 47 D) 55 E) 64
A Piramidin B
tabanı (ABC)

Çözüm: Tepe noktası T, tabanı ABC üçgeni olan piramit (T, AÿBC) biçimin-
de gösterilir.
Yüksekliği tabanın ağırlık merkezine inen piramide dik piramit,
tabanı düzgün çokgen olan dik piramide düzgün pramit denir.
Düzgün piramitte yan yüzler birbirine eş ikizkenar üçgenlerdir.
Taban alanı TA, yüksekliği h olan piramidin hacmi
uygulama 4
TA.h
“KALESİ“ sözcüğünün harfleri her bir yüze farklı bir harf gelecek bi- V= ile bulunur.
3
çimde bir küpün yüzlerine yazılıyor.
Aşağıda bu küpün üç ayrı görünümü verilmiştir.

L örnek 5
K E
T Tabanı ABCD paralelkenarı
E E K
L İ S olan şekildeki piramitte
[AC]  [BD] = {O}
I II III [TO]  [OC]
I, II ve III nolu küplerin altında yazılı olan harfler soldan sağa |AC| = 16 cm
doğru yazıldığında aşağıdakilerden hangisi elde edilir? D C
|BD| = 12 cm
|TO| = 15 cm
A) İSE B) İSA C) KAL O 30°
D) ALİ E) SEL m(BéOC) = 30°
A B
Çözüm: olduğuna göre, piramidin hacmi kaç cm3 tür?

Çözüm:

5
ADF 17 GEOMETRİ ÜNİTE 4: Katı Cisimler

uygulama 5 örnek 6
C
Şekilde eşkenar üçgen dik Tüm ayrıtları toplamı 12ñ3 cm olan düzgün dörtyüzlünün
H piramidin açınımı veril- hacmi kaç cm3 tür?
0 miştir.
2 1 A
Çözüm:
|TC| = 2ò13 cm
T C |TH| = 2ò10 cm
olduğuna göre, piramidin
B hacmi kaç cm3 tür?
213

C
Kesik Piramit
A) 12ñ3 B) 16ñ3 C) 24ñ3 D) 48 E) 48ñ3
Bir piramit tabanına paralel bir düzlemle kesildiğinde, kesit ile ta-
Çözüm: ban arasında kalan cisme kesik piramit denir.

Kesik piramit sorularında cisim tam piramide tamamlanıp küçük
piramit ile büyük piramit arasında benzerlik kurulur.
T |THı| = h1
|TH| = h2
ı ı
ı
D Cı |TAı| |A B | h1
H ı = =
Aı |TA| |AB| h2

Alan(AıBıCıDı) h 2
D C
Alan(ABCD) ( )
= 1
h2
H

A B

(T, AıBıCıDı) piramidinin hacmi V1 3


V1 h
(T, ABCD) piramidinin hacmi V2 ise V2
= 1
h2
( )
Düzgün Dörtyüzlü
T Tabanı ve yan yüzleri birbirine
not
eş eşkenar üçgenler olan pira-
a3 Benzer iki şeklin (cismin) benzer olan ayrıtlarının oranı benzer-
hy =
2 mide düzgün dörtyüzlü de-
h
nir. lik oranına eşit iken alanlarının oranı benzerlik oranının karesi-
C ne, hacimlerinin oranı benzerlik oranının küpüne eşittir.
a a
a
H a
2
30˚
G a3 örnek 7
6
30˚ 60˚
A a B Dı Cı Şekildeki kare tabanlı kesik dik pi-
ramidin yüksekliği 8 cm, alt taban
G, ABC eşkenar üçgeninin ağırlık merkezi |TG| = h olmak üzere, Aı Bı çevresi 36 cm ve üst taban çevresi
12 cm dir.
TÿGH de h2 + ( añ3 =
añ3
6 ) ( 2 )
 h=
2 añ6
3
2
olup
D C

a2ñ3 . añ6
T .h 4 3 a3ñ2 a3ñ2
V= A = =  V =
3 3 12 12
A B
a2ñ3
S = 4.TA = 4. = a2.ñ3  S = a2ñ3 ile bulunur. Buna göre, kesik piramidin hacmi kaç cm3 tür?
4

6
ÜNİTE 4: Katı Cisimler GEOMETRİ ADF 17
Çözüm: uygulama 6
T (T, ABCD) düzgün kare pira-
midi eşit aralıklarla tabana
paralel EFGH ve KLMN düz-
N M
K lemleri ile kesilerek üç parça-
L ya ayrılıyor. Parçaların hacim-
H G
leri üstten alta doğru V1, V2
E ve V3 tür.
F
D C Buna göre, V1, V2 ve V3 de-
ğerleri sırasıyla hangi sayı-
larla orantılıdır?
A B

A) 1, 1, 1 B) 1, 3, 5 C) 1, 3, 8 D) 1, 7, 19 E) 1, 8, 27

Çözüm:

analiz 4
Tabanları kare ve yan yüzleri yamuk bir kesik dik piramidin açınımı
yanda verilmiştir. Şekil üzerinde verilen uzunluklar cm türündendir.
4
3 3

Buna göre, kesik piramidin hacmi kaç cm3 tür?

A) 24ñ3 B) 26ñ7 C) 32ñ3 D)


76ñ7
E)
80ñ3 uygulama 7
3 3
K Kare dik piramit biçimindeki şekil-
Çözüm:
deki kap K musluğundan akan su ile
h yüksekliğinin yarısına kadar 4 daki-
kada dolduruluyor.
K musluğu açık bırakılırsa kabın
kalan kısmı kaç dakikada dolar?
h

A) 4 B) 8 C) 12 D) 28 E) 32

Çözüm:

7
ADF 17 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 4: Katı Cisimler

1. Taban ayrıtı 4 cm ve yüksekliği 8 cm olan düzgün altıgen dik 4. Şekil 1’de verilen taban ayrıtı 4 cm ve yüksekliği 8 cm olan kare
prizmanın bir açınımı aşağıda verilmiştir. prizma biçimindeki kabın dörtte biri suyla doludur.

4 D C
D
A

A B 8 C

N B
8
N K
M R
P
4
M
K 4 L
L
Şekil 1 Şekil 2

Buna göre, prizmanın hacmi kaç cm3 tür? Bu kap LM ayrıtı üzerine kaptaki su seviyesi KN ayrıtına gele-
ne kadar yatırıldığında Şekil 2’deki görünüm elde ediliyor. Bu
A) 96ñ3 B) 108ñ3 C) 144ñ3 durumda su seviyesi BL ve CM ayrıtları üzerinde sırasıyla P ve
D) 180ñ3 E) 192ñ3 R noktalarında oluyor.

Buna göre, suyun üst yüzeyinde oluşan KPRN dörtgeninin


[KR] köşegeninin uzunluğu kaç cm dir?

A) 4ñ2 B) 4ñ3 C) 8 D) 6ñ2 E) 4ñ5


2. Taban çevresi yüksekliğine eşit olan bir kare dik prizma-
nın en uzak iki noktası arasındaki uzaklık 6ñ2 birim oldu-
ğuna göre, hacmi kaç birimküptür?

A) 24 B) 32 C) 36 D) 40 E) 48

5.
6 cm
3. H G K  [EF]
L  [BF]
K 6
|AB| = 12 cm
E F
|BC| = 6 cm
D L |CG| = 6 cm
C

A 12 B

Şekildeki dikdörtgenler prizmasının A noktasında bir karınca


Yukarıdaki şekilde, kare tabanlı dik piramidin içine yerleştiril-
ile bir örümcek bulunmaktadır.
miş küp görülmektedir. Küpün alt yüzü piramidin tabanı ile
Karınca |AK| + |KG| yolunu, örümcek ise |AL| + |LG| yolunu ala- aynı düzlemde olup üst köşeleri ayrıtlar üzerindedir.
rak en kısa yoldan G noktasına ulaşıyor.
Üstte kalan küçük piramidin yüksekliği 6 cm ve hacmi 18
Buna göre, karıncanın gittiği yolun örümceğin gittiği yola 3
cm olduğuna göre, büyük piramidin taban çevresi kaç cm
oranı kaçtır? dir?
ñ5 2 ñ2 ñ3
A) B) 1 C) D) E) A) 18 B) 24 C) 27 D) 30 E) 36
2 ñ5 2 2

A
1-E 2-B 3-C A
4-B 5-A

ADF-17 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-17’yi çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 4: KATI CİSİMLER
ADF 18
SİLİNDİR - KONİ - KÜRE
SİLİNDİR Çözüm:

Tabanları birbirine eş birer daire, yan yüzünün açınımı bir dikdört-


gen olan üç boyutlu cisme dik dairesel silindir denir.

O2 r
D C

h Yan yüz h

uygulama 1
2Sr
r
A B D G C |DG| = 2|GC|
O1 A Aı
r
|BC| = 3|BF|
|AB| = 6 cm
Taban yarıçapı r, yüksekliği h olan dik dairesel silindirin E F
 TA = r , YA = 2rh olmak üzere, yüzey alanı
2

S = 2r2 + 2rh ile A B

V = TA .h olmak üzere, hacmi Şekildeki kare biçimindeki kâğıdın C köşesinden EFCG dikdörtgeni
kesiliyor. Daha sonra kalan şekil BF doğrusu etrafında 360° döndü-
V = r2.h ile bulunur. rülerek bir dönel cisim elde ediliyor.
Buna göre, elde edilen dönel cismin hacmi kaç cm3 tür?

A) 36 B) 72 C) 100 D) 180 E) 200


örnek 1
Çözüm:
Yüksekliği taban yarıçapının 4 katı olan dik dairesel silindirin 
yanal alanı 72 cm2 olduğuna göre, hacmi kaç cm3 tür?

Çözüm:

örnek 3
Yarıçapı 6 cm ve yüksekliği 20 cm olan dik da-
örnek 2 iresel silindirin içinden şekildeki gibi yarıçapı
Kısa kenarı 6 cm, uzun kenarı 12 cm olan dikdörtgen biçimindeki 2 cm olan dik dairesel silindir çıkarılıp atılıyor.
bir kâğıt kısa kenarları birbiriyle çakışacak biçimde kıvrılarak bir dik Buna göre, kalan cismin yüzey alanı kaç
dairesel silindir elde ediliyor. cm2 dir?
Buna göre, elde edilen silindirin hacmi kaç cm3 tür?
( = 3 alınız.)

1
ADF 18 GEOMETRİ ÜNİTE 4: Katı Cisimler

Çözüm: Çözüm:

TYT 2018
Yarıçapı r ve yüksekliği h olan bir dik dairesel silindirin hacimi
V = r²h formülüyle hesaplanır.
Yükseklikleri eşit, içleri boş ve tabanları birbirine paralel olacak
şekilde iç içe bulunan iki dik dairesel silindirin üzerinde iki mus-
analiz 2
luk bulunmaktadır. Bu musluklardan biri içteki silindire, diğeri ise
m(DéBE) = 30°
silindirler arasında kalan bölgeye birim zamanda aynı miktarda su
doldurmaktadır. |AC| = 3 cm
C
3 D |BD| = 9 cm
Bu musluklar aynı anda açılıp içteki silindirin tamamı dolduğu an A
musluklar kapatılıyor. Son durumda, içteki silindirde bulunan su- 9
yun yüksekliği, silindirler arasında kalan bölgedeki suyun yüksek- 30˚
liğinin 4 katı oluyor. B Yatay düzlem E
Buna göre, dıştaki silindirin yarıçapının içteki silindirin yarıça-
Dik dairesel silindir biçiminde tamamı suyla dolu olan bir bardak, ya-
pına oranı kaçtır?
tay düzlemle 30° lik açı yapacak biçimde şekildeki gibi eğildiğinde
bardaktan bir miktar su dökülüyor. Bardakta kalan su C ve D nokta-
A) ñ3 B) ñ5 C) ñ7 D) 2 E) 3
larında dengeleniyor.

Çözüm: Buna göre, bardaktan kaç cm3 su dökülmüştür?

A) 6 B) 8 C) 9 D) 12 E) 18

Çözüm:

analiz 1
Yükseklikleri eşit, taban
yarıçapları sırasıyla 2
metre ve 3 metre olan analiz 3
dik dairesel silindir biçi- Taban yarıçapı r ve yüksekliği h olan bir dik dairesel silindirin hacmi
mindeki iki depo baş-
V = r²h
3 langıçta boştur.
3 formülü ile hesaplanır.
2
Taban yarıçapı 4 birim ve yüksekliği 9 birim olan dik dairesel silindir
Birim zamanda aynı miktarda su akıtan iki ayrı musluktan, büyük biçimindeki bir sürahinin tamamı suyla doludur. Suyun bir kısmı, ta-
depoya ait musluk açıldıktan 10 dakika sonra küçük deponun mus- ban yarıçapları 2 birim olan dik dairesel silindir biçimindeki içi boş
luğu da açılıyor. Küçük deponun musluğu açıldığı anda büyük de- dört özdeş bardağa boşaltıldığında bardaklar tamamen suyla dolu-
podaki suyun yüksekliği 3 metredir. yor. Son durumda sürahide kalan su yüksekliği ile bardaklardaki su
Buna göre, küçük depoya su verilmeye başlandıktan kaç daki- yükseklikleri birbirine eşit oluyor.
ka sonra depolardaki suyun yüksekliği eşit olur? Buna göre, bir bardaktaki su yüksekliği kaç birimdir?
9 11
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 A) 3 B) 4 C) D) 5 E)
2 2
2
ÜNİTE 4: Katı Cisimler GEOMETRİ ADF 18
Çözüm:
 Koninin taban alanı, TA = r
2
ile
Tç.Ty
 Yanal alanı den YA = ra ile
2
 Yüzey alanı, S = TA + YA dan S = r + ra ile
2

TA.h r2.h
 Hacmi ten V = ile bulunur.
3 3
 T |AAı| = 2r
ı 
D |AA | = 2a.
a a 360°
uygulama 2 
2a. = 2r
B 5 360°
Yarıçapı 5 cm, yüksekliği 15 cm olan dik A Aı
dairesel silindir biçimindeki bir kutunun  a. = 360°r olup
2Sr
alt tabanı üzerindeki A noktası ile üst ta-
banı üzerindeki B noktası aynı düşey doğ- r r 
O = dir.
ru üzerindedir. a 360°

A
örnek 4
Şekildeki gibi A dan hareket edip kutunun yalnızca yanal yü- Ana doğrusu 10 cm ve yanal alanı 60 cm2 olan dik dairesel
zeyini iki kez dolanarak en kısa yoldan B ye giden karıncanın koninin hacmi kaç cm3 tür?
aldığı yol kaç cm’dir?
Çözüm:
A) 15 B) 20 C) 25 D) 30 E) 36

Çözüm:

analiz 4
Yüksekliği 8 cm ve tamamı suyla dolu olan bir dik dairesel silindir
ile aynı tabanlı ve yüksekliği h cm olan boş bir dik koni Şekil 1’deki
gibi birleştirilmiştir.

KONİ h
Dik Dairesel Koni
T Tepe noktası (T) Tabanı daire, yanal yüzünün
açınımı bir daire dilimi ve 8 12
Yükseklik (h) yüksekliği taban merkezine
Ana doğru (a) inen üç boyutlu cisme dik
h dairesel koni denir. Şekil 1 Şekil 2
a
Bu cisim Şekil 2’deki gibi ters çevrildiğinde cismin içindeki su-
r 2 2
h +r =a 2 yun yüksekliği 12 cm olduğuna göre, h kaç cm’dir?
A O B
Taban A) 5 B) 5,5 C) 6 D) 6,5 E) 7

3
ADF 18 GEOMETRİ ÜNİTE 4: Katı Cisimler

Çözüm:
YGS 2017

10 10

5 5
uygulama 3
O

Şekil 1 Şekil 2
A1 A2
Yüksekliği 10 birim olan içi boş bir dik dairesel silindirin içine Şekil
O
1’deki gibi yüksekliği 10 birim olan bir dik koni yerleştirilmiştir. Bu
240˚ silindirle koninin arasına hacmi V1 birimküp olan su doldurulmuş ve
suyun yüksekliği 5 birim olmuştur. Sonra bu cisim, Şekil 2’deki gibi
ters çevrilmiş ve bir miktar daha su eklendikten sonra suyun hacmi V2
A1 A2
birimküp ve yüksekliği 5 birim olmuştur.
Yarıçapı 9 cm olan 240° lik daire dilimi biçimindeki kâğıt parçası, A1 V
Buna göre, 1 oranı kaçtır?
ve A2 noktaları şekildeki gibi çakışacak biçimde bükülerek tepesi O V2
noktası olan bir dik koni oluşturuluyor. (Bu işlem sırasında koniye su girişi olmamaktadır.)
Bu koninin hacmi kaç cm3 tür?
7 5 8 10 15
A) B) C) D) E)
A) 18ñ5 B) 24ñ2 C) 36 3 11 15 21 31
D) 24ñ5 E) 36ñ5 Çözüm:
Çözüm:

AYT 2019
Yarıçapı 8 birim olan daire biçimindeki bir kâğıttan çeyrek daire bi-
çiminde bir dilim kesilerek çıkartılıyor. Kalan kısım, kırmızı çizgiler
çakışacak biçimde şekilde gösterildiği gibi birleştirilerek bir dik da-
iresel koni oluşturuluyor.

uygulama 4
Ana doğrusu 8 cm, yüksekliği 2ò15 cm olan dik dairesel koni bi-
çimindeki bir cismin tabanı üzerinde bir tırtıl bulunmaktadır. Tırtıl
Buna göre, oluşturulan koninin yüksekliği kaç birimdir?
koninin yalnızca yan yüzü üzerinde hareket etmek üzere koni üze-
A) 2ñ3 B) 2ñ5 C) 2ñ7 D) 3ñ2 E) 3 rinde bir dolanım yaparak en kısa yoldan başladığı noktaya geri
Çözüm: geliyor.
Buna göre, tırtılın aldığı yol kaç cm’dir?

A) 8 B) 8ñ2 C) 8ñ3 D) 12 E) 16

4
ÜNİTE 4: Katı Cisimler GEOMETRİ ADF 18
Çözüm:
analiz 5
Yüksekliği 42 cm, yarıçapı 9 cm olan dik dairesel silindir biçiminde-
ki bir sürahi tümüyle ayranla doludur. Bu ayranın tamamı, taban
yarıçapları 3 cm ve 6 cm olan kesik koni biçimindeki 6 adet özdeş boş
bardağa konuluyor.
Bardaklar tam olarak dolduğuna göre, bu bardakların yüksek-
liği kaç cm’dir?

21 27
A) B) C) 18 D) 21 E) 27
2 2

Çözüm:

Kesik Koni
Bir koni tabanına paralel bir düzlem ile kesildiğinde, kesit ile taban
arasında kalan cisme kesik koni denir.

Kesik koni sorularında cisim T


tam koniye tamamlanıp kü-
çük koni ile büyük koni ara- h1
r1
Aı O1 Bı
sında benzerlik kurulur.
h2
|O1Bı| = r1 , |O2B| = r2
|TO1| = h1 , |TO2| = h2

r1 h1 |TAı| r2
A O2
 r = h = |TA| B
2 2

KÜRE
Küçük koninin hacmi V1, büyük koninin hacmi V2 ise
Uzayda sabit bir noktaya eşit uzaklıkta bulunan noktaların geomet-
V1 r
( ) = ( hh )
3 3
= 1 1
rik yerine küre yüzeyi, küre yüzeyi ile sınırlanan cisme de küre denir.
V2 r2 2
Söz konusu sabit noktaya kürenin merkezi, sabit uzaklığa da kürenin
örnek 5 yarıçapı denir.
D 2 C
[AB]  [BC]
[BC]  [CD]
3 |AB| = 4 cm
r
|BC| = 3 cm A O B

|CD| = 2 cm
A 4 B

ABCD dik yamuğu biçimindeki kâğıdın, [BC] kenarı etrafında


360° döndürülmesiyle oluşan cismin hacmi kaç cm3 tür?

Çözüm: [AB] çaplı çembere kürenin en büyük çemberi denir.

Kürenin yüzey alanı (S)

 S = 4r2 ile

Kürenin hacmi (V)


4 3
 V= r ile bulunur.
3

5
ADF 18 GEOMETRİ ÜNİTE 4: Katı Cisimler

örnek 6 uygulama 6
Yarıçapı 3 cm olan yarım daire biçimindeki cisim çapı etrafında, 1 cm 3 cm
a) 360° döndürüldüğünde oluşan cismin hacmini ve alanını bu-
lunuz.

Çözüm:
Şekil 1 Şekil 2

Küre biçimindeki bir portakal tepesinden 1 cm uzaklıktaki yatay


düzlemle kesiliyor ve üst kısmı atılıyor. (Şekil 1) Daha sonra, kalan
portakal üst yüzünden 2 cm uzaklıktaki yatay düzlemle tekrar kesili-
yor ve üst kısmı atılıyor. (Şekil 2)
Şekil 1 de oluşan kesitin yüzey alanı 15 br2 olduğuna göre, Şe-
kil 2 de oluşan kesitin yüzey alanı kaç br2 dir?

A) 25 B) 27 C) 36 D) 39 E) 44


b) 180° döndürüldüğünde oluşan cismin hacmini ve alanını bu-
lunuz. Çözüm:

Çözüm:

uygulama 5 örnek 7
T
Şekildeki koninin taban yarıçapı
Yarıçapı 12 cm olan küre biçimindeki bir karpuz bir kez yatay, iki kez
6 cm, koninin tabanına ve yanal yü-
düşey kesilerek 8 eş dilim elde ediliyor.
zeyine içten teğet olan kürenin ya-
Buna göre, dilimlerden birinin yüzey alanı kaç cm2 dir? rıçapı r dir.
H
O1 r
Kürenin yanal yüzeye teğet oldu-
A) 72 B) 96 C) 108
ğu nokta koninin ana doğrusu-
D) 144 E) 180 A B nun orta noktası olduğuna göre,
O2 6
r kaç cm’dir?
Çözüm:
Çözüm:

6
ÜNİTE 4: Katı Cisimler GEOMETRİ ADF 18

LYS 2016 uygulama 7


Zeminde bulunan ve taban çapı ile yüksek- Yarıçapı 4 birim olan dik dairesel silindirin içine yerleştirilen 2 birim
5 liği 6 birim olan dik dairesel silindir biçi- yarıçaplı küre biçiminde iki adet demir bilyenin konumu Şekil 1’de
mindeki bardağın üzerine yarıçapı 5 birim gösterilmiştir.
h olan bir küre şekildeki gibi yerleştiriliyor.
Buna göre, kürenin tepe noktasının ze-
6 minden yüksekliği h kaç birimdir?

2 2

A) 13,5 B) 14 C) 14,5 D) 15 E) 15,5 Şekil 1 Şekil 2

Bilyelerin tamamı su içinde kalana kadar silindir suyla dolduruluyor


Çözüm: ve Şekil 2’deki görünüm elde ediliyor.
Buna göre, Şekil 2’deki silindirde bulunan suyun hacmi kaç bi-
rimküptür?
16 32 64 128
A) B) C) 16 D) E)
3 3 3 3

Çözüm:

not
İçinde su bulunan bir kabın içine tamamı su içinde kalan bir
analiz 6
cisim atıldığında yükselen suyun hacmi ile atılan cismin hacmi • Taban yarıçapı r ve yüksekliği h olan bir dik dairesel silindirin
birbirine eşit olur. hacmi Vsilindir = r²h
• Yarıçapı r birim olan bir kürenin hacmi
4
örnek 8 Vküre= r3
3
formülleri ile hesaplanır.
Taban ayrıtları 9 cm ve 15 cm
Taban yarıçapı 4 birim ve yüksekliği 18 birim olan dik dairesel silin-
olan yeterince yüksek dikdört-
dirin içinde 12 birim yüksekliğinde su bulunmaktadır. Berkecan bu
genler prizması biçimindeki kap
silindirin içine yarıçapı 2 birim olan küre biçimindeki özdeş demir
yarısına kadar su ile doludur.
bilyeleri teker teker atmaya başlıyor. Silindirdeki su taşınca, Berke-
9
can bilye atmayı bırakıyor.
15
Buna göre, Berkecan kaçıncı bilyeyi koyunca su taşmaya başlar?
Bu kabın içine 3 birim yarıçaplı 1 demir bilye bırakıldığında
kaptaki su kaç cm yükselir? A) 5 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10

Çözüm:
Çözüm:

7
ADF 18 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 4: Katı Cisimler

1. 4.

12

h1

İç içe geçirilmiş ve yükseklikleri 12 cm olan dik dairesel silindir


biçimindeki iki kaptan dıştakinin yarıçapı içtekinin yarıçapının Şekil 1 Şekil 2
iki katıdır.
Silindir biçimindeki bir kap ağzına kadar su ile doldurulduktan
İçteki kap ağzına kadar su ile dolu iken tabanına çok yakın sonra içi boş olan koni biçimindeki bir kap şekildeki gibi silin-
bir yerden delik açılırsa, suyun yüksekliği kaç cm olur? dirin üstüne yerleştirilmiştir. (Şekil 1) Silindir ile koninin hem
(İçteki kabın kalınlığı önemsenmeyecektir.) taban yarıçapları hem de yükseklikleri eşittir.
Daha sonra elde edilen cisim ters çevrildiğinde suyun yerden
A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8
yüksekliği h1 olmuştur. (Şekil 2)
Buna göre, h1 yüksekliğinin h cinsinden eşiti aşağıdakiler-
den hangisidir?
2. Analitik düzlemde, y = 2x + 6 doğrusu ile koordinat eksenleri
arasında kalan sınırlı bölgenin y ekseni etrafında 360° dön- 4h 5h 5h 3h 9h
A) B) C) D) E)
3 3 3 4 2 5
dürülmesiyle elde edilen dönel cismin hacmi kaç br tür?

A) 9 B) 12 C) 18 D) 24 E) 27

5. Yarıçapı r olan bir küre ile taban yarıçapları r olan bir dik dairesel
silindir ve bir dik dairesel koni veriliyor.
3. Bir dik dairesel koni, tabana paralel bir düzlemle kesiliyor. Bu üç cismin hacimleri eşit olduğuna göre,
T I. Koninin yüksekliği, silindirin yüksekliğinin 3 katıdır.
2r
3
II. Silindirin yüksekliği tür.
r1 = 3
2
III. Koninin yüksekliği 2r’dir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
6 D) I ve III E) II ve III

A r2 = 6 B

6. Yarıçapı 10 cm olan bir küre merkezinden 8 cm uzaklıktaki bir


Elde edilen kesik koninin yüksekliği 6 cm, taban yarıçapları ise düzlem ile kesiliyor. Oluşan arakesiti taban kabul eden bir dik
3 koni kürenin içine yerleştirilecektir.
cm ve 6 cm’dir.
2 3
Buna göre, koninin hacmi en fazla kaç cm olabilir?
Buna göre, koninin [TA] yanal ayrıtının uzunluğu kaç
cm’dir?
A) 108 B) 144 C) 180
A) 10 B) 12 C) 13 D) 15 E) 20 D) 216 E) 256

A
1-B 2-C 3-A A
4-B 5-A 6-D

ADF-18 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-18’i çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 5: ANALİTİK GEOMETRİ
ADF 19
NOKTANIN ANALİTİK İNCELENMESİ
Dik Koordinat Sistemi not
Başlangıç noktasında (0 da) birbirine dik olan iki gerçek sayı x ekseni üzerindeki noktaların II. bileşeni (ordinatı), y ekseni
doğrusunun oluşturduğu sisteme dik koordinat sistemi denir. üzerindeki noktaların I. bileşeni (apsisi) sıfırdır.
Bu sistemde yatay olan sayı doğrusuna x ekseni (apsisler ekse- A(x, y) noktasının x eksenine uzaklığı |y| birim, y eksenine uzak-
ni), düşey olan sayı doğrusuna y ekseni (ordinatlar ekseni), ek- lığı |x| birimdir.
senlerin kesiştiği noktaya başlangıç noktası (orijin) adı verilir.

Dik koordinat sisteminin belirttiği düzleme analitik düzlem (ko-


ordinat düzlemi) denir.
örnek 1
Analitik düzlemdeki her bir nokta (x, y) şeklinde bir ikili olup bu
2 Analitik düzlemde A(a + 3, b + 1) noktası x ekseni üzerinde,
ikililer R x R (R ) kümesini oluşturur.
B(a + 5, 3) noktası y ekseni üzerinde yer almaktadır.
A(x, y) noktasının koordinatları x ve y olup x e apsis, y ye ordinat
adı verilir. Buna göre, A noktasının y eksenine uzaklığı ile B noktasının x
eksenine uzaklığının toplamı kaçtır?

analiz 1 Çözüm:
y

x
O

Dik koordinat düzleminde,


K(0,2), L(2,0), M(4,2), N(2,4), P(6,0) ve R(6,4)
noktaları işaretleniyor. Sonra köşeleri bu noktalardan seçilen iki TYT 2019
farklı kare çiziliyor.
Emre, matematik dersinde yaptığı bir etkinlikte dik koordinat düz-
Buna göre, küçük karenin büyük kare ile ortak olmayan köşe leminin x-ekseni üzerinde bir nokta işaretliyor. Sonra, işaretlediği
noktaları aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? bu noktanın x koordinatını 1 birim azaltıp y koordinatını 3 birim ar-
tırarak ikinci bir nokta, ikinci noktaya aynı işlemi uyguladığında ise
A) K ve M B) L ve N C) L ve R D) M ve N E) P ve R
y-ekseni üzerinde üçüncü bir nokta elde ediyor.
Emre’nin, üçüncü noktaya aynı işlemi uygulayarak elde edece-
Çözüm:
ği dördüncü noktanın koordinatları toplamı kaçtır?

A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8

Çözüm:

1
ADF 19 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Çözüm:
LYS 2016
Dik koordinat düzleminde, bir kenarı y–ekseni üzerinde olan bir ka-
renin köşegenleri K(3, 4) noktasında kesişmektedir.
Bu karenin alanı kaç birimkaredir?

A) 25 B) 32 C) 36 D) 45 E) 49

Çözüm:

uygulama 2
y

D (3, 8)
C (x, y)

x
A O B
örnek 2
y Analitik düzlemde Analitik düzlemde ABCD eşkenar dörtgen,
A A(0,9) |AE| = |ED|, D(3,8) ve C(x,y)
B(7,0) Buna göre, x + y toplamı kaçtır?
C(5,5)
C(5,5)
A) 13 B) 15 C) 17 D) 19 E) 21
x
O B
Çözüm:
2
Buna göre, AOBC dörtgeninin alanı kaç br dir?

Çözüm:

analiz 2
y
uygulama 1
C B
y Analitik düzlemde
C ABCD kare
A(3,0)
D
D(0,4) A
x
B(x,y) O
B(x,y)
x OABC bir paralelkenar A(10,0), C(6,8)
A
Yukarıdaki verilere göre, OABC paralelkenarının köşegen
Buna göre, x + y toplamı kaçtır? uzunlukları toplamı kaç birimdir?

A) 7 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12 A) 8ñ5 B) 10ñ5 C) 12ñ5 D) 16ñ5 E) 24ñ5

2
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 19
Çözüm: Çözüm:

uygulama 4
Şekildeki birim kareli kâğıt üzerine bir koordinat sistemi çizildiğinde
A noktasının koordinatları (–4, –3) olmuştur.
B

uygulama 3
Koordinat düzleminde A(2,7) noktasında bulunan bir karınca önce
A noktasından x ekseni üzerinde bulunan K(k,0) noktasına sonra da
K noktasından B(18,5) noktasına gitmiştir. C
Buna göre, karıncanın aldığı |AK| + |KB| yolu en az kaç birimdir?
A
A) 12 B) 13 C) 15 D) 16 E) 20
Buna göre, B noktasının ordinatı ile C noktasının apsisinin
Çözüm: toplamı kaçtır?

A) 1 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8

Çözüm:

İki Nokta Arası Uzaklık


y |AB|2 = (x2 – x1) 2 + (y2 – y1) 2
y2 B
Bölgeler |AB|
y2 – y1
Koordinat eksenleri (x ve y) analitik düzlemi dört bölgeye ayırır.
y1
|AB | = (x2 – x11)2 + (y2 – y1)2
y A x2 – x1
x
x y x1 x2
II. bölge I. bölge
(–, +) (+, +) I. + +
x
II. – + |AB| için x2 den x1 ve y2 den y1 çıkarılabileceği gibi, x1 den x2 ve
III. – – y1 den y2 çıkarılarak da işlem yapılabilir.
III. bölge IV. bölge
(–, –) (+, –)
IV. + –

uygulama 5
Analitik düzlemde x ekseni üzerinde yer alan C noktası, A(–1, –2) ve
örnek 3 B(3, 2) noktalarına eşit uzaklıktadır.
Buna göre, C noktasının apsisi kaçtır?
A(a2b, a–b) noktası koordinat düzleminin III. bölgesinde yer al-
dığına göre, B(–a, 2–b) noktası hangi bölgede yer alır? A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2

3
ADF 19 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Çözüm:
analiz 3
Dik koordinat düzleminde (1,2) noktasında bulunan bir hareketlinin
t – inci saniyede bulunduğu noktanın koordinatları (1 + 3t, 3 + 4t)
olarak veriliyor.
Bu hareketli 1. saniyede A noktasında ve 3. saniyede B nokta-
sında bulunduğuna göre, A ile B arasındaki uzaklık kaç birimdir?

A) 10 B) 12 C) 14 D) 15 E) 16

Çözüm:

TYT 2018
Dik koordinat düzleminde A(a, b) ve B (c, d) noktaları arasındaki
uzaklık

|AB| = (c – a)2 + (d – b)2


Bir Doğru Parçasını Belli Oranda İçten
formülüyle hesaplanır.
Ya da Dıştan Bölen Nokta
Aşağıdaki ölçeklendirilmiş haritada; A, B ve C noktalarının dik koor-
dinat düzlemindeki koordinatları belirli bir uzunluk birimine göre A(a, b) C(x, y) B(c, d)
1.
verilmiştir.

|CA| x–a y–b


= k ise = k ve =k
|CB| c–x d–y

A(a,b) B(c,d) C(x,y)


2.

|CA| x–a y–b


= k ise = k ve =k
|CB| x–c y–d

İki nokta arasındaki uzaklığı hesaplayan bir harita programı, A(2, 8) örnek 4
ile B(10, 14) noktaları arasındaki mavi çizgi ile gösterilen uzaklığı 6
Analitik düzlemde A(2,3) ve B(–1,5) olmak üzere,
kilometre olarak hesaplıyor.
Buna göre, bu harita programı A ile C noktaları arasındaki mavi [AB] doğru parçasını
çizgi ile gösterilen uzaklığı kaç kilometre olarak hesaplar? |AC| 1
=
|BC| 3
A) 7,8 B) 8,1 C) 9,6 D) 10,4 E) 11,7 oranında dıştan bölen C noktasının koordinatları çarpımı kaçtır?

Çözüm:
Çözüm:

4
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 19

örnek 5 Orta Nokta


A(x1,y1) C(x0,y0) B(x2,y2)
y

B(12, 6) Analitik düzlemde [AB] nin orta noktası C(x0, y0) ise
C
OABC dikdörtgen
B(12,6) x0 = x1+x2 ve y0 = y1+y2
2 2
K(a, b)
|AD| = 2|OD|

x
O D A

örnek 6
Yukarıda [OB] ve [CD] nin K(a, b) kesim noktası için a.b çarpımı
A(2, –5), B(–1,1) ve C(1,5) noktalarını köşe kabul eden ABC üç-
kaçtır?
geninin [BC] kenarına ait kenarortayın uzunluğu kaç br dir?

Çözüm:
Çözüm:

LYS 2016
uygulama 6 Dik koordinat düzleminde (0,2), (4,2) ve (4,4) noktalarında bulunan
üç karınca birer doğrultu seçip aynı anda ve eşit hızlarla yürüme-
Analitik düzlemin A(–2,1) ve B(6,7) noktalarında bulunan iki ye başlıyor. Bir süre sonra bu üç karınca aynı anda bir P noktasında
karınca, aynı yönde ve AB doğrultusunda yol alarak C noktasında buluşuyor.
buluşmuşlardır.
Buna göre, P noktasının koordinatları toplamı kaçtır?
|AB| = 2|BC| olduğuna göre, C noktasının koordinatları aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7

A) (10,10) B) (10,13) C) (14,13)


Çözüm:
D) (14,15) E) (22,19)

Çözüm:

5
ADF 19 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

not Üçgenin Ağırlık Merkezi


A(x1, y1) G(x,y) noktası, ABC üçge-
D(x4, y4) C(x3, y3) ABCD paralelkenarında
ninin ağırlık merkezi ise
köşegenler birbirini orta-
x1+x2+ x3
ladığından xG =
K 3
x1 + x3 = x2 + x4 G(x, y)
y1+y2+ y3
yG =
3
y1 + y3 = y2 + y4
A(x1, y1) B(x2, y2) B(x2, y2) D C(x3, y3)

Bu özellik eşkenar dörtgen, dikdörtgen ve karede de geçerlidir. Burada |AG| = 2|GD| olduğuna dikkat ediniz.

örnek 7 örnek 8
A(–1, 2), B(0, y), C(–2, 5), D(x+2, –1) Köşe noktaları A(–3,–1), B(0,5) ve C(x+1, y–1) olan ABC üçge-
noktalarını köşe kabul eden ABCD paralelkenarı için x+y top- ninin ağırlık merkezi G(1,2) olduğuna göre, x.y çarpımı kaçtır?
lamı kaçtır?
Çözüm:

Çözüm:

uygulama 7
analiz 4
A
Kenarlarının orta noktaları sırasıyla E(–2, –2), F(0, 0), G(a, b) ve ABC bir üçgen
H(–1, 2) noktaları olan bir ABCD dörtgeni aşağıdaki gibi çiziliyor. |AD| = |BD|
D E |AE| = |EC|
A H D
G(1,1) D(–3,5), E(3,3)
E
B C
G
B Şekildeki G(1,1) noktası ABC üçgeninin ağırlık merkezidir.
Buna göre, A noktasının koordinatları aşağıdakilerden han-
F
gisidir?

C
A) (–2,6) B) (–2,9) C) (–3,8) D) (1,10) E) (–3,13)
Buna göre, a.b çarpımı kaçtır?
Çözüm:
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8

Çözüm:

6
ÜNİTE 5: Analitik Geometri ANALİZ TESTİ - 1 ADF 19

1. y Analitik düzlemde 5.
C(6,8)
A(0,4)
B(5,0)

A C(6,8)

x
O B

Yukarıdaki verilere göre, AOBC dörtgeninin alanı kaç br


2 Yukarıdaki şekil özdeş 49 kareden oluşmaktadır.
dir? Şekildeki noktaların herhangi üçü birleştirilerek bir üçgen
elde ediliyor.

A) 24 B) 28 C) 32 D) 36 E) 40 Buna göre,
5
I. Elde edilen üçgenin alanı en az birimkaredir.
2
II. Elde edilen üçgenin alanı en çok 10 birimkaredir.
15
2. Analitik düzlemde III. Bu üçgenlerden birinin alanı birimkaredir.
y 2
ABCDEF düzgün altıgeninin ifadelerinden hangileri doğrudur?
E D
[AB] kenarı x ekseni üzerinde,
F köşesi ise y ekseni üzerinde- A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II
dir. D) I ve III E) II ve III
F C

x
O A B

2
Altıgenin alanı 54ñ3 br olduğuna göre, C köşesinin koor- 6. A(3,4) ABC bir üçgen
dinatları çarpımı kaçtır?
|AE| = |EC|
|DC|
|BD| =
A) 54 B) 36ñ3 C) 48 D) 24ñ3 E) 18ñ3 2
E(x,y) A(3,4)
B(–5,–1)
D(–3,0)
3. Dik koordinat düzleminde verilen bir karenin iki köşesi ve bu
E(x,y)
köşeleri birleştiren kenarı y ekseni üzerindedir.
B(–5,–1) D(–3,0) C
Bu karenin diğer iki köşesinin orijine uzaklıkları eşit ve 10
birim olduğuna göre, alanı kaç birimkaredir? Yukarıdaki verilere göre, x+y toplamı kaçtır?

A) 40 B) 50 C) 60 D) 72 E) 80 A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

4. Dik koordinat düzleminde A noktasında bulunan bir ha-


reketlinin t’inci saniye bulunduğu noktanın koordinatları
7. Köşe noktaları A(–1,3), B(0,0) ve C(x,y) olan ABC üçgeninin
(2 – 2t, 5 + t) olarak veriliyor.
ağırlık merkezi G(0,1) noktasıdır.
Bu hareketli 3. saniye sonunda B noktasında bulunduğu- 2
Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç br dir?
na göre, A ile B arası kaç birimdir?
1 2 3
A) B) C) 1 D) E) 3
A) 2ñ5 B) 5 C) 4ñ2 D) 3ñ5 E) 4ñ5 2 3 2

1-C 2-B 3-E 4-D 5-B 6-A 7-D

7
ADF 19 ANALİZ TESTİ - 2 ÜNİTE 5: Analitik Geometri

1. y 5. y

D E C(6, 8)

1
x x
A O B 0 3

Dik koordinat sisteminde verlen ABCD karesinde C(6,8) olarak


veriliyor. Vedat isminin baş harfini dik koordinat sistemine harfin alt
köşesi (3,1) noktasında ve harfin kolları arasında 90° açı olacak
Buna göre, AOED dikdörtgenin köşegenlerinin kesim
biçimde yerleştirmek istiyor.
noktası aşağıdakierden hangisidir?
Harfin kolları x = 3 doğrusuna göre simetrik olduğuna
1 göre, kolların geçtiği noktalardan biri aşağıdakilerden
A) (-2,2) B) (-2,4) C) (-1,4) D) (-1,5) E) ( ,4)
2 hangisi olamaz?

A) (1,3) B) (5,3) C) (-1,5) D) (9,7) E) (-5,10)

2. Analitik düzlemde, A(2x – 5, x – 1) noktasının x ve y eksenleri-


ne olan uzaklığı aynıdır.
6. y Şekildeki dik koordinat
Buna göre, x'in alabileceği değerler toplamı kaçtır? sisteminin eksenleri
B üzerindeki A ve B nokta-
5 9
A) 2 B) C) 3 D) E) 6 larını birleştiren [AB]
3 2
doğru parçasının uzun-
K(x, y) luğu 18 cm dir.
x
O A

3. y Analitik düzlemde
[AB]  [AC] OAB üçgeninin kenarortayları K(x, y) noktasında kesiştiği-
A (3,22) 2 2
ne göre, x + y toplamı kaçtır?
A(3,2ñ2)
B(–1,0)
A) 16 B) 24 C) 25 D) 36 E) 54
C(a,0)
x
B O C

Buna göre, C noktasının apsisi (a) kaçtır?


7. A ABC bir üçgen
[AD] açıortay
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
3|AB| = 2|AC|

4. ABC üçgeninin [AB], [BC] ve [AC] kenarlarının orta nokta- B(–4,–1) D(0,1) C(x,y)
ları sırasıyla D(–4,0), E(3, –2) ve F(2, 2) olduğuna göre, A
köşesinin koordinatları aşağıdakilerden hangisidir? Yukarıdaki verilere göre, x – y farkı kaçtır?

A) (–3,1) B) (–2,4) C) (–2,5) D) (–5,4) E) (–5,2) A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4

A
1-C 2-E 3-B 4-D A
5-E 6-D 7-D

ADF-19 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-19’u çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 5: ANALİTİK GEOMETRİ
ADF 20
DOĞRUNUN ANALİTİK İNCELEMESİ - 1
Eğim Çözüm:

Analitik düzlemde bir doğrunun x ekseniyle pozitif yönde (x ekse-


ninden saatin dönme yönünün tersine) yaptığı açının tanjantına
doğrunun eğimi, sözü edilen açıya doğrunun eğim açısı denir.

Eğim m harfi ile gösterilir. İki Noktası Bilinen Doğrunun Eğimi


y
y
d |b|
md = tan = >0
|a| y2– y1
y2 m = tan=
b x2 – x1
y2 – y1
|b| y1 D
a D
x x2 – x1
|a| x
x1 x2

y
|b| Eğer y1 den y2 çıkarılırsa paydaya x1–x2 yazılır.
md = tan = – <0
|a|
b uygulama 1
|b|
E D
x
a B(5,11)
|a|
d

Eğim açısı x ekseninin üstünde, sağda yer alan açı olup bu açı dar
açı ise eğim pozitif, geniş açı ise eğim negatif, dik açı ise eğim
A(1,3)
tanımsız, doğru açı ise eğim sıfırdır.
y y Yukarıdaki şekilde duvara dayanmış bir merdiven görülmektedir.
d Merdivenin ayağı A(1,3) noktasında, üst ucu ise B(5,11) noktasın-
d dadır.

x x
Buna göre, merdivenin eğimi kaçtdır?
O O
3 5
A) B) 2 C) D) 4 E) 8
2 2

m = tan90° = Tanımsız m = tan0° = tan180° = 0 Çözüm:

dikkat
Doğrunun üst tarafı sağa yatık ise eğimin pozitif, sola yatık ise
eğimin negatif olduğuna dikkat ediniz.

örnek 2
örnek 1 A(a–1,4) ve B(3–a, b+1) noktalarından geçen doğrunun eğimi
1
Aşağıdaki doğruların eğimlerini bulunuz. olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?
2

a) y k b) y Çözüm:
l

1
135°
x x
–2

1
ADF 20 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

örnek 3 Denklemi Bilinen Doğrunun Eğimi


Doğru denkleminde y yalnız bırakıldığında x’in katsayısı olan sayı
A(–2,1), B(k,–3) ve C(k+1, –1) noktaları doğrusal olduğuna
eğimi verir.
göre, k kaçtır?
Denklemi y = mx + n olan doğrunun eğimi m,
a
Çözüm: Denklemi ax + by + c = 0 olan doğrunun eğimi – b sayısıdır.

örnek 4
2y – (a + 3)x – 5 = 0
doğrusunun eğimi 2 olduğuna göre, a kaçtır?

Çözüm:

not
A, B ve C aynı doğru üzerinde olan (doğrusal) noktalar
ise mAB = mBC
not
Birbirine paralel doğruların eğimleri eşit, birbirine dik doğru-
ların eğimleri çarpımı –1 dir.
d1 d1 // d2 Ÿm1 = m2

uygulama 2
d2
y A(1,3) d2
B d1 d1 Ad2 Ÿm1.m2 = –1
5 B(7,5)

A C(x,0)
3

x
1 C(x, 0) 7 örnek 5
A(5,2) ve B(2,–1) noktalarından geçen doğru,
|AC| + |BC| toplamının en küçük değeri için x kaç olmalıdır?
y = (n–2)x–3 doğrusuna paralel olduğuna göre, n kaçtır?
7 13 9
A) 2 B) C) D) 3 E)
3 4 2 Çözüm:

Çözüm:

örnek 6
x – 3y + 4 = 0 doğrusu ile 6x + ay – 2 = 0 doğrusu birbirine dik
olduğuna göre, a kaçtır?

Çözüm:

2
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 20

analiz 1 Doğru Denklemi


mx – y – 2 = 0
1. Eğimi ve Bir Noktası Bilinen Doğrunun Denklemi
x + 2y + 6 = 0
y y–y1
3x – 2y + 10 = 0 m = tan = ise
x–x1
doğrularının kesim noktalarını köşe kabul eden üçgen bir dik P
y
üçgen ise m sayısının alabileceği değerlerin çarpımı kaçtır? y – y1
A D y – y1 = m.(x–x1)
y1
1 4 x – x1
A) 0 B) C) 1 D) – E) 2
3 3
x
x1 x
Çözüm:

Burada A(x,y) doğru üzerinde bilinen bir nokta, m ise doğrunun


eğimidir.

örnek 7
A(2,–3) noktasından geçen ve eğimi –4 olan doğrunun denkle-
mini yazınız.

Çözüm:

AYT 2018
y

8
örnek 8
A(5,1) noktasından geçen ve x ekseniyle pozitif yönde 45° lik
açı yapan doğrunun denklemini yazınız.

x
O 8 Çözüm:

–1
Dik koordinat düzleminde verilen şekildeki kare, eğimi olan bir
4
doğru ile eşit alanlı iki bölgeye ayrılıyor.
Bu doğru x-eksenini (a, 0) noktasında kestiğine göre, a kaçtır?

A) 12 B) 14 C) 16 D) 18 E) 20
örnek 9
Çözüm: A(–1,2) noktasından geçen ve 2x – y + 3 = 0 doğrusuna paralel
olan doğrunun denklemini yazınız.

Çözüm:

3
ADF 20 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

uygulama 3 analiz 3
Dik koordinat düzleminde A(–2,–2) ve B(4,–1) olmak üzere, Dik koordinat düzleminde, y + 2x – 1 = 0 doğrusuna A(1,0) nok-
[AB] doğru parçasının orta dikme doğrusu y eksenini hangi tasından çizilen dikmenin y eksenini kestiği noktanın orijine
noktada keser? uzaklığı kaç birimdir?
9 15
A) (0,2) B) (0,5) C) (0, ) D) (0, ) E) (0,11) 1 1 1 1 1
2 2 A) B) C) D) E)
6 5 4 3 2
Çözüm:
Çözüm:

not
Bir doğrunun x eksenini kestiği nokta için y = 0, y eksenini kes-
tiği nokta için x = 0 alınır.
uygulama 4
analiz 2
Dik koordinat düzleminde A(–5,1), B(0,–4) ve C(2,3) olmak üzere,
Şekildeki dik koordinat düzleminde verilen d ve e doğruları birbi-
ABC üçgeninin [AC] kenarına ait yüksekliği taşıyan doğrunun
rine diktir.
y denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
d
e
A) 3x + 4y – 5 = 0
1 B) 7x – 2y + 2 = 0
2 C) 7y – 2x – 28 = 0
x
0 D) 2y + 7x + 8 = 0
–1 E) x + 2y – 7 = 0

Buna göre, d doğrusunun y eksenini kestiği noktanın ordinatı


kaçtır? Çözüm:
9 11 21
A) B) C) 6 D) 9 E)
2 2 2

Çözüm:

4
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 20

2. İki Noktası Bilinen Doğrunun Denklemi uygulama 6


A, B, P doğrusal noktalar ise Analitik düzlemde A(a+1, 4–b) ve B(2a, b–2) noktalarından geçen
P(x,y) doğru x eksenine paraleldir.
mAP = mAB olup
B(x2,y2) Buna göre, bu doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
y– y1 y –y
= 1 2
A(x1,y1) x – x1 x1 – x2
A) x = 1 B) x = –1 C) y = –3
İki noktası bilinen doğrunun denklemi mAB bulunduktan sonra D) y = 1 E) y = – 1
A veya B den herhangi biri alınarak (örneğin A’yı alarak) Çözüm:
y – y1 = m.(x–x1) şeklinde de yazılabilir.

uygulama 5
Dik koordinat düzleminde A(1,3), B(–2,2) ve C(0,8) olmak üzere,
ABC üçgeninin [BC] kenarına ait kenarortayı taşıyan doğruyan
denklemi aşağıdakilerden hangisidir? 4. Orijinden (Başlangıç noktasından) Geçen
Doğruların Denklemleri
A) y = x + 2 B) y = x + 4 C) y = 3 – x
D) y = 4 – x E) y = x – 1 Orijinden (O(0,0) dan) geçen ve eğimi m olan doğrunun denklemi,
Çözüm: y = mx

olup m > 0 ise doğru I. ve III. bölgeden

m < 0 ise doğru II. ve IV. bölgeden

geçer.
y y
y = 2x y = –2x

2 2

x x
O 1 –1 O

3. Eksenlere paralel doğruların denklemleri


y eksenine paralel olan ve x eksenini (a, 0) noktasında kesen doğru- y y
y=x y = –x
nun denklemi x = a
x eksenine paralel olan ve y eksenini (0,b) noktasında kesen doğru-
nun denklemi y = b biçimindedir. 45° 45°
45° x 45° x
O O
x = a doğruları x eksenine, y = b doğruları y eksenine diktir.

y y

1
y=1
Burada;
–1 2
x x (y = 0)
O O y = x doğrusuna I. açıortay
y = –x doğrusuna II. açıortay
y = –2
(x = –1) –2
doğrusu adı verilir.
(x = 0) (x = 2)
b
Orijinden ve A(a,b) noktasından geçen doğrunun eğimi dır.
y ekseninin denklemi x = 0, x ekseninin denklemi y = 0 dır. a

5
ADF 20 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

örnek 10 analiz 5
y ABCDEF düzgün altıgen Dik koordinat düzleminde (a, b) ve (c, d) noktaları şekildeki gibi ve-
E D B(9,0) riliyor.
y
d Yukarıdaki verilere göre d
y = –x y=x
F doğrusunun denklemini
C
yazınız. (c, d) (a, b)
x
A B(9,0) x
0

Çözüm:

Şekilde a = d olduğuna göre,


I. a + b = 0
II. b + c = 0
III. a + c = 0
ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve II E) II ve III
analiz 4
Çözüm:
Dik koordinat düzleminde köşe noktaları
O(0,0)
K(3,5)
L(7,4)
noktaları olan OKL üçgeni aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
analiz 6
A) y y=x B) y y=x y
L

K L K y = 2x
x
y=
D C 3
O O
x x

C) y
L y=x D) y y=x A B(12,0)
x

K
K

L Dik koordinat düzleminde verilen şekildeki ABCD dikdörtgeni-


O
nin çevresi kaç birimdir?
O
x x

A) 18 B) 21 C) 24 D) 28 E) 30
D) y y=x

Çözüm:
L

K
O
x

Çözüm:

6
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 20

uygulama 7 Çözüm:
y y = 3x
y = 2x ABCD bir dikdörtgen OC ve OD
D C doğrularının denklemleri sırasıyla
y = 2x ve y = 3x dir.

O A B x

analiz 7

ABCD dikdörtgeninin çevresi 28 birim olduğuna göre, doğrular R gerçel sayılar kümesi olmak üzere,
ve dikdörtgen arasında kalan taralı bölgenin alanı kaç br2 dir? K = {(x,y) : x > 0, y < 0 } R x R kümesi veriliyor.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi (RxR) \ K fark kümesinin bir
A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 12
alt kümesidir?
Çözüm:
A) {(x,y) : x – 2y – 1 = 0}
B) {(x,y) : 2x + y + 3 = 0}
C) {(x,y) : 3x + y – 2 = 0}
D) {(x,y) : 3x – 2y + 1 = 0}
E) {(x,y) : –x + y + 2 = 0}

Çözüm:

5. Eksenleri Farklı Birer Noktada Kesen Doğruların


Denklemleri
x ve y eksenlerini sırasıyla (x1,0) ve (0,y1) noktalarında kesen doğru-
nun denklemi
y
x y
d: + =1
y1 x1 y1

 Orijinden geçmeyen ve eksenleri fark-


x lı birer noktada kesen doğruların genel
O x1 Bir Noktanın Bir Doğru Üzerinde Bulunması
denklemi
A(x1,y1) noktasının d: ax + by + c = 0 doğrusu üzerinde bulunması
ax + by + c = 0 olup y yalnız bırakılırsa, için A noktası d doğrusunun denklemini sağlamalı yani,

a c a
y=– x– olup – = m ve – c = n için
b b b b ax1 + by1 + c = 0 olmalıdır.
y = mx + n olarak da alınabilir.

örnek 11 örnek 12
y
A(k,2) noktası 3x – y + 14 = 0 doğrusu üzerinde bulunduğuna
4
göre, k kaçtır?

x
–2 Çözüm:

Şekilde grafiği verilen d doğrusunun denklemini yazınız.

7
ADF 20 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

1. Analitik düzlemde A(k – 1, 2) ve B(2k – 3, –1) noktalarından ge- 5. y AOB eşkenar üçgen
çen doğru x ekseniyle negatif yönde 135° lik açı yapmaktadır. A |AC| = 2|BC|
Buna göre, k kaçtır? A(ABC) = 9ñ3 br2
d
C
A) 5 B) 2 C) 1 D) –1 E) –5
O B x

Yukarıdaki şekilde d doğrusu, bir köşesi başlangıç noktasında


ve bir kenarı x ekseni üzerinde bulunan AOB eşkenar üçgeni-
2. A(–4,1) noktasından geçen ve 2y – x + 6 = 0 doğrusuna ni, O ve C noktalarında kesmektedir.
paralel olan doğrunun x eksenini kestiği noktanın apsisi
Buna göre, d doğrusunun denklemi aşağıdakilerden han-
kaçtır?
gisidir?

A) –6 B) –4 C) –2 D) 2 E) 3 ñ3
A) y = 3x B) y = ñ3x C) y = x
2
1 ñ3
D) y = x E) y = x
2 5

y
3.
3
6. Dik koordinat düzleminde, 3y – 2x + 4 = 0 doğrusuna
A(a+3, a) A(–2,5) noktasından çizilen dikme y eksenini hangi nok-
x
tada keser?
6
d 1 1
A) –2 B) – C) D) 1 E) 2
2 2
Yukarıdaki şekilde A(a+3, a) noktası d doğrusu üzerinde yer
almaktadır.
Buna göre, a kaçtır? 7. y Yandaki verilenlere
d1 göre, d2 doğrusunun
7 5 3
A) B) 2 C) D) E) 1 denklemi aşağıdakiler-
3 3 2
den hangisidir?

O 2 4
x
–1
d2
4. y
x
y=
D C 2
A) x – 2y + 4 = 0 B) 2x – y – 4 = 0 C) 2x + y – 8 = 0
D) x + 4y + 8 = 0 E) 4x + y – 8 = 0
K(a,2)
O
A B x

x
Yukarıdaki şekilde y = doğrusu, bir kenarı x ekseni üzerinde 8. 3x – 4y – 24 = 0
2
bulunan ABCD karesini K(a,2) ve C noktalarında kesmektedir. doğrusunun koordinat eksenleri arasında kalan parçası-
2
Buna göre, DKC üçgeninin alanı kaç br dir? nın uzunluğu kaç birimdir?

A) 1 B) 4 C) 9 D) 16 E) 25 A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 15

A
1-D 2-A 3-E 4-B A
5-E 6-E 7-C 8-C

ADF-20 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-20’yi çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 5: ANALİTİK GEOMETRİ
ADF 21
DOĞRUNUN ANALİTİK İNCELENMESİ - 2
İki Doğrunun Birbirine Göre Durumları Çözüm:

a1x + b1y + c1 = 0 ...................... : d1


a2x + b2y + c2 = 0 ...................... : d2

1. a1 = b1 = c1 ise d1 ile d2 çakışık doğrulardır.


a2 b2 c2

d1 d1 = d2
d2

2.
a1 b1 c1
=  ise d1 ile d2 paralel doğrulardır. örnek 3
a2 b2 c2
y = x – 2 ve y = 2x – 1 doğrularının kesim noktasından geçen
d1 d1  d2 =  ve 2x + y – 5 = 0 doğrusuna paralel olan doğrunun x eksenini
 d2 m1 = m2 kestiği noktanın apsisi kaçtır?

a1 b1
3. a  b ise d1 ile d2 tek noktada kesişen doğrulardır. Çözüm:
2 2

d1 d1  d2 = {K}

K(x,y)
d2

 d1 ve d2 ye ait denklemlerin ortak çözümünden K(x,y) noktası


bulunur.

örnek 1
örnek 4
Analitik düzlemde,
y – 2x + 4 = 0 doğrusunun A(–3,0) noktasına en yakın noktası-
2x + (a–1)y + 3 = 0
nın koordinatları toplamı kaçtır?
(b + 1)x + ay + 6 = 0
doğruları çakışık olduğuna göre, a + b toplamı kaçtır?

Çözüm:
Çözüm:

örnek 2
2x – y – 6 = 0 doğrusu ile x + 2y – 8 = 0 doğrusunun kesim nok-
tasının başlangıç noktasına uzaklığı kaç birimdir?

1
ADF 21 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

örnek 5 uygulama 2
y Dik koordinat düzleminde
Yandaki verilere göre, taralı
D d1 bölgenin alanı kaç br2 dir?
4 x + 2y – 6 = 0
K
x – 2y – 4 = 0
C
1
doğruları ve koordinat eksenleri arasında kalan bölgenin alanı
A B
–2 O 4
x kaç br2 dir?
d2
A) 12,5 B) 12 C) 10,5 D) 9 E) 8,5
Çözüm:

Çözüm:

uygulama 1
y LYS 2016
Şekilde eksenler üzerine 4 adet
birim kare yerleştirilmiştir. Şekildeki dik koordinat düzle-
l
C mi üzerinde,
k ve l doğruları K(a,b) noktasında d1
K(a,b) d1: 2x + y = 8
kesiş-mektedir.
k B d2: x + 3y = 9
x
0 d2
x doğruları gösterilmiştir.
0 A
Yukarıdaki verilere göre, K(a,b) noktasının koordinatları
toplamı kaçtır?
Buna göre, boyalı OABC dörtgeninin alanı kaç birimkaredir?
10 11 13 14
A) B) C) 4 D) E)
3 3 3 3
A) 19 B) 21 C) 23 D) 25 E) 27
Çözüm:
Çözüm:

2
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 21

YGS 2016 AYT 2019


x
Dik koordinat düzleminde y = doğrusu, x = 2 ve x = 9 doğrularını m bir gerçel sayı olmak üzere, dik koordinat düzleminde
7
sırasıyla P ve R noktalarında kesmektedir. • (0,1) noktasından geçen bir doğrunun eğiminin m,
Buna göre, |PR| uzunluğu kaç birimdir? • (0,0) noktasından geçen bir doğrunun eğiminin 2m,
• (1,0) noktasından geçen bir doğrunun eğiminin 3m

A) 5ñ2 B) 6ñ2 C) 4ò10 D) 8 E) 9 olduğu ve bu üç doğrunun bir noktada kesiştiği bilinmektedir

Buna göre, m değeri kaçtır?


Çözüm:
1 1 3 3 4
A) B) C) D) E)
2 3 4 5 5

Çözüm:

analiz 1
Kenar uzunlukları 10 birim ve 15 birim olan ABCD dikdörtgeni bi-
çimindeki bir karton şekildeki gibi DB köşegeni boyunca kesiliyor.

D C D1 D2 C

15

uygulama 3
B2 3x – (k + 2)y + 2 = 0
A 10 B A B1
y (m–1)x – 2y + 4 = 0
Daha sonra, elde edilen iki üçge-
D1 nin A ve C köşeleri orijinde ola- doğruları y ekseni üzerinde dik kesişmektedir.
cak biçimde üçgenler dik koordi- Buna göre, m kaçtır?
D2 nat düzlemi üzerine yandaki gibi
1 1
K(a,b) yerleştiriliyor. A) –2 B) –1 C) – D) E) 1
2 3
Bu üçgenlerin K(a, b) kesim
x noktası için a.b çarpımı kaç bi-
0 B1 B2
rimdir? Çözüm:

A) 18 B) 24 C) 30 D) 32 E) 36

Çözüm:

3
ADF 21 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Bir Noktanın Bir Doğruya Uzaklığı analiz 3


A(x1, y1) H  d, [AH]  d olmak üzere, • Dik koordinat düzleminde, d1: y = x ve d2: y = –3x + 8 doğruları
çiziliyor.
|ax1+by1+c| • Bu iki doğrunun K kesim noktaları belirleniyor.
|AH| =
a2 + b2 • Orijin noktası O olmak üzere, bir köşegeni [OK] olan kare oluştu-
ruluyor.
d H ax + by + c = 0
• A ve B noktası d2 üzerinde olmak üzere, bir AOB üçgeni çiziliyor.
örnek 6 Çizilen bu üçgenin alanı, karenin alanına eşit olduğuna göre,
|AB| uzunluğu kaç birimdir?
Analitik düzlemde A(–2,4) noktasının 3x + 4y + 5 = 0 doğrusuna
olan uzaklığı kaç birimdir?
A) ñ5 B) ò10 C) 2ñ5 D) 2ò10 E) 8ñ5

Çözüm:
Çözüm:

örnek 7
Analitik düzlemde A(–1,1), B(3,0) ve C(4,4) noktalarını köşe
kabul eden ABC üçgeninin [BC] kenarına ait yükseklik kaç bi-
rimdir?

Çözüm:

YGS 2017
Dik koordinat düzleminde y = 2 ve y = 6 doğruları ile y = 2x
doğrusunun kesişim noktalarını köşe kabul eden bir paralelkenarın
analiz 2 köşegenleri (0,4) noktasında kesişmektedir.
A(–1,a) noktasının 12x + 5y – 7 = 0 doğrusuna olan uzaklığı Bu paralelkenarın alanı kaç birimkaredir?
1 birim olduğuna göre, a nın alabileceği değerlerin toplamı
kaçtır? A) 16 B) 18 C) 20 D) 22 E) 24

31 33 38 Çözüm:
A) B) C) 7 D) E) 8
5 5 5

Çözüm:

4
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 21

LYS 2017 örnek 8


Dik koordinat düzleminde orijinden geçen d1, d2 doğruları ile x + y = 6 x + 2y – 4 = 0
doğrusunun sınırladığı kapalı bölge bir eşkenar üçgendir. 3x + 6y + 3 = 0
Buna göre, bu eşkenar üçgenin alanı kaç birimkaredir?
doğruları arasına çizilebilecek en büyük karenin alanı kaç bi-
A) 3ñ3 B) 4ñ3 C) 6ñ3 D) 8ñ3 E) 9ñ3 rim karedir?

Çözüm:
Çözüm:

analiz 4
Dik koordinat düzleminde, A(x1, y1) noktasının
ax + by + c = 0 doğrusuna olan uzaklığı d; örnek 9
|ax1+ by1+c|
d= olarak hesaplanır.
a2 + b2
A(4,1) noktasının 2x – y + 1 = 0 doğrusuna olan uzaklığı ile
x– 2y + k = 0 doğrusuna olan uzaklığı eşittir.
Buna göre, k sayısının alabileceği değerlerin çarpımı kaçtır?
A) –60 B) –50 C) –40 D) –32 E) –24
Yukarıdaki şekilde doğrusal bir yolda hareket eden bir otomobil ve
Çözüm: bu yola paralel biçimde uçan bir uçak görülmektedir.
• Yolun belirttiği doğrunun denklemi:
3x + 4y – 9 = 0
• Uçağın uçuş rotasının belirttiği yolun denklemi:
6x + 8y + 12 = 0
olarak bilinmektedir.
Buna göre, uçak arabanın üzerinden geçtiği anda ikisi arasın-
daki en kısa uzaklık kaç birimdir?
Paralel İki Doğrunun Birbirine Uzaklığı
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8
d1
ax+by+c1 = 0
h |c1–c2| Çözüm:
h=
d2 a2 + b2
ax+by+c2 = 0

 Paralel iki doğrunun eğimleri eşit olduğundan her iki denklem-
de x ve y nin katsayıları eşit hale getirilmelidir.

5
ADF 21 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Geometrik Yer Taralı Bölgeler


Belli bir şarta bağlı olarak tanımlanan (x,y) noktalarının oluşturdu- 1) Önce doğrunun grafiği çizilir. Eğer eşitsizlik ≥ ya da ≤ biçiminde
ğu geometrik şekle bu noktaların geometrik yeri denir. Geometrik ise doğru tam çizilir, aksi halde kesikli çizilir.
yerin x ve y ye bağlı bir eşitlik olarak yazılışına da geometrik yer 2) Sonra grafiğin bir tarafından rastgele bir nokta alınıp eşitsizliğe
denklemi adı verilir. konur. Bu nokta eşitsizliği sağlarsa noktanın alındığı taraf, aksi
halde diğer taraf taranır.
Geometrik yer denklemi sorularında geometrik yeri temsilen bir
(x,y) noktası alınır ve soruda verilen şartlara göre denklem (eşitlik) örnek 11
kurulur.
2x – y + 10 < 0 eşitsizliğinin çözüm kümesini (geometrik yerini)
analitik düzlemde gösteriniz.
örnek 10
Çözüm:
Analitik düzlemde A(–2,3) ve B(1,2) noktalarına eşit uzaklıkta
bulunan noktaların geometrik yer denklemini yazınız.

Çözüm:

Grafik Problemleri
Grafik problemlerinde verilen grafiğe ait doğrunun denklemi kuru-
larak çözüm yapılabileceği gibi orantı yoluyla da sonuca gidilebilir.

uygulama 5
Boy (cm) Şekilde, 10 cm boyda iken dikilen
bir bitkinin zamana bağlı olarak
uygulama 4 22
boyundaki değişim gösterilmiştir.

Analitik düzlemde 10
Buna göre, dikildikten kaç
2x – y + 2 = 0 hafta sonra bitkinin boyu 100
4 Zaman (hafta) cm yi aşar?
x + 2y – 4 = 0
doğrularına eşit uzaklıkta bulunan noktaların geometrik yer A) 24 B) 26 C) 30 D) 31 E) 32
denklemlerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Çözüm:
A) x – 3y – 6 = 0 B) x + 3y + 6 = 0 C) x – y – 2 = 0 
D) 3x + y – 2 = 0 E) 3x – y + 2 = 0

Çözüm:

6
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 21
Çözüm:
örnek 12

A ve B bankalarında bulunan paranın zamana bağlı değişimi aşağı-
daki doğrusal grafikte gösterilmiştir.
Para (x 1000 TL)
A
12
B
10
9

Zaman (Yıl)
0 2

Buna göre, kaçıncı yıl A ve B bankalarında bulunan para mik-


tarları birbirine eşit olur?

Çözüm:

analiz 5
y (litre)

60
50
45
40

L
K
x (saat)
0 1

Yukarıdaki grafik, sabit hızla hareket eden K ve L araçlarının yolda ge-


çen süreye göre depolarında kalan benzin miktarını göstermektedir.
Hareketlerinden kaç saat sonra L aracının deposunda kalan
benzin miktarı K aracının deposunda kalan benzin miktarının
2 katı olur?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

Çözüm:
örnek 13 
Aynı anda hareket eden iki hareketlinin yol-zaman değişimi aşağı-
daki doğrusal grafikte gösterilmiştir.
Yol
K
(km)

180 L

120

Zaman
0 2 (saat)
Buna göre, hareketlerinden kaç saat sonra araçlar arasındaki
mesafe 150 km olur?

7
ADF 21 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

1. x–y–7=0 4. Kumbarasına her gün eşit miktarda para koyan Elif’in kum-
2x – y – 11 = 0 barasında bulunan paranın zamana bağlı değişimi aşağıdaki
doğrusal grafikte gösterilmiştir.
doğrularının kesim noktasının orijine uzaklığı kaç birim- Para (TL)
dir?

A) 2ñ5 B) 5 C) 2ñ7 D) 6 E) 7 24

12

Zaman (Gün)
0 6

Buna göre, başlangıçtan kaç gün sonra Elif’in kumbara-


sında 90 TL para bulunur?

A) 30 B) 36 C) 39 D) 44 E) 45

1
2. y = 2x – doğrusunun A(2, 1) noktasına en yakın nokta-
2
sının koordinatları toplamı kaçtır?
3 5 7
A) B) 2 C) D) 3 E)
2 2 2
5. Aşağıdaki adımlar izlenerek bir geometrik çizim yapılıyor.
 2x + y – 8 = 0 doğrusunun grafiği çiziliyor ve bu doğru
üzerinde birbirinden farklı K ve L noktaları belirleniyor.
 K ve L noktaları başlangıç noktası 0(0,0) ile birleştirilerek
KOL üçgeni oluşturuluyor.

Bu çizimde, |KL| = 2ñ5 birim olduğuna göre KOL üçgeni-


2
nin alanı kaç br dir?

A) 8 B) 5ñ2 C) 7 D) 6 E) 4ñ2
3. y

d2

d1
6

6. Analitik düzlemde
2
2x + 2y + 3 = 0
–2 x+y–1=0
x
0 12
doğruları veriliyor.

Bu doğrular arasına çizilen ve köşegenlerinden birinin uç


noktaları bu doğrular üzerinde bulunan bir karenin alanı
Yukarıdaki şekilde d1 ve d2 doğruları ile y ekseni arasında 2
2 en çok kaç br dir?
kalan taralı bölgenin alanı kaç br dir?
25 5 25 25
32 16 8 A) B) C) D) 5 E)
A) B) 8 C) D) 5 E) 16 2 8 4
3 3 3

1-B 2-C 3-C 4-C 5-A 6-A


ADF-21 ile konuyu kavradınız. Şimdi
8
ASF-21’i çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 5: ANALİTİK GEOMETRİ
ADF 22
ANALİTİK DÜZLEMDE TEMEL DÖNÜŞÜMLER - 1
ANALİTİK DÜZLEMDE TEMEL Çözüm:
DÖNÜŞÜMLER - 1
1. Öteleme Dönüşümü
Analitik düzlemde bir nokta yada şeklin
• x ekseni boyunca sağa ya da sola
• y ekseni boyunca yukarıya ya da aşağıya kaydırılmasına
öteleme dönüşümü denir.
örnek 2
 Öteleme dönüşümünde şeklin yönü ve büyüklüğü değiş- A(–2, 4) noktası x ekseni boyunca 2 birim sola, y ekseni boyunca
mez. 1 birim aşağıya ötelenerek B noktası elde ediliyor.

A(x, y) noktası x ekseni boyunca B noktası y = 2x + k doğrusu üzerinde yer aldığına göre, k
kaçtır?
• a birim sağa ötelenirse Aı(x + a, y)

• a birim sola ötelenirse Aı(x – a, y) Çözüm:

noktası elde edilir.

A(x,y) noktası y ekseni boyunca

• b birim yukarıya ötelenirse Aı(x, y + b)

• b birim aşağıya ötelenirse Aı(x, y – b)

noktası elde edilir.


uygulama 2

y Şekildeki ABCD dikdörtgeni x


örnek 1 ekseni boyunca 2 birim sağa, y
Aşağıda verilen noktaların yanlarında verilen doğrultularda ekseni boyunca 1 birim yukarı-
ötelenmişini bulunuz. 4
D C ya ötelenerek AıBıCıDı dikdört-
geni elde ediliyor.
x: 2 br sağa
A(2, 6) .......................... Buna göre, ABCD dikdörtge-
x: 3 br sola ni ile AıBıCıDı dikdörtgeninin
B(–3, 2) .......................... 1
A B
x kesiştikleri bölgenin alanı
1 6
x: 1 br sağa kaç birim karedir?
C(–4, 4) ..........................
y: 2 br aşağıya
x: 2 br sola A) 2 B) 3 C) 4 D) 6 E) 8
D(0, –2) ..........................
y : 2 br yukarıya

Çözüm:

uygulama 1

Analitik düzlemde A(x – 2, 3) noktası x ekseni boyunca 3 birim sağa,


y ekseni boyunca 5 birim aşağıya ötelenerek Aı(2x –1, y + 2) noktası
elde ediliyor.
Buna göre, x . y çarpımı kaçtır?

A) –8 B) –6 C) –2 D) 0 E) 4

1
ADF 22 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

örnek 3 uygulama 3
y
2x + 3y – 20 = 0 doğrusu
5
A • x ekseni boyunca 2 birim sola
4
3 • y ekseni boyunca 3 birim yukarı
2
C ötelenerek d doğrusu elde ediliyor. Daha sonra bu d doğrusu ile
B 1
x
koordinat eksenleri arasına bir köşesi d doğrusu üzerinde ve birer
–5 –4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 5 kenarı eksenler üzerinde olan bir kare çiziliyor.
–1
–2 Buna göre, bu karenin alanı kaç birimkaredir?
–3
–4 25
A) B) 9 C) 16 D) 25 E) 100
–5 4

Birim kareli kağıtta verilen ABC üçgeninin 4 birim sağa ve 2


ı ı ı
birim aşağıya ötelenmesiyle elde edilen A B C üçgenini çiziniz. Çözüm:

Çözüm:

uygulama 4
not
ax + by + c = 0 doğrusu Analitik düzlemde,
 m birim sağa ötelenirse a(x – m) + by + c = 0 d1: y = mx+n doğrusu x-ekseni boyunca
 m birim sola ötelenirse a(x + m) + by + c = 0 1 birim sağa ve
 n birim yukarı ötelenirse ax + b(y – n) + c = 0 d2: y = nx + m doğrusu y-ekseni boyunca 2 birim aşağıya
 n birim aşağı ötelenirse ax + b(y + n) + c = 0 ötelendiğinde doğrular (2, 2) noktasında kesişiyor.
doğrusu elde edilir. Buna göre, m.n çarpımı kaçtır?

A) –4 B) –2 C) 0 D) 2 E) 4
örnek 4
2x + 3y – 4 = 0 doğrusu üzerinde aşağıdaki ötelemeleri yapınız.
Çözüm:
a) 2 birim sağa
b) 3 birim sola
c) 1 birim yukarı
d) 1 birim sağa ve 1 birim aşağı

Çözüm:

2
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 22

2. Dönme Dönüşümü analiz 1


Analitik düzlemde bir nokta yada şeklin verilen bir nokta etrafında y
döndürülmesine dönme dönüşümü, verilen noktaya ise dönme
merkezi denir. xı

• Dönme dönüşümünde dönme merkezi olan nokta ve şeklin bü- P


22
yüklüğü aynı kalırken, şeklin yönü değişir. yı
• Dönme dönüşümünde saatin dönme yönü negatif yön, saatin
dönme yönünün tersi pozitif yön olarak kabul edilir.
45°
A(x, y) noktasının O(0, 0) noktası etrafında pozitif yönde  açısı ka- x
0 1
dar döndürülmesiyle elde edilen nokta
Aı(x.cos –y.sin, x.sin+ y.cos) dır. xy dik koordinat düzlemi, orijin etrafında şekildeki gibi 60° döndü-
R ifadesi orijin etrafında pozitif yönde yapılan  açısı kadarlık dön- rülerek xıyı dik koordinat düzlemi oluşturuluyor.

meyi göstermek üzere, Buna göre, xy düzlemindeki koordinatları (1, 2ñ2) olan P nok-
tasının xıyı düzlemindeki apsisi aşağıdakilerden hangisidir?
Aı = R(A)
ñ2
şeklindedir. A) 2 – ñ2 B) –2 + ñ2 C) 2 +
2
ñ2 ñ2
D) 2 – E) –2 +
2 2
örnek 5
Çözüm:
A(2, 4) noktasının orijin etrafında pozitif yönde 45° döndürülmesiyle
elde edilen noktanın koordinatlarını bulunuz.

Çözüm:

örnek 6

A(6, ñ3) noktasının orijin etrafında negatif yönde 300° döndü-


rülmesiyle elde edilen noktanın apsisi kaçtır? not
Bir A(x, y) noktasının orijin etrafında,
Çözüm:
• pozitif yönde 90° döndürülmesiyle elde edilen nokta
ı
A (–y, x),
• negatif yönde 90° döndürülmesiyle elde edilen nokta
ı
A (y, –x),
ı
• 180° döndürülmesiyle elde edilen nokta A (–x, –y) noktası-
dır.
• Pozitif yönde 270° dönme ile negatif yönde 90° dönme,
dikkat negatif yönde 270° dönme ile pozitif yönde 90° dönme ve
pozitif yönde 180° dönme ile negatif yönde 180° dönme
Negatif yönde  kadarlık dönme ile pozitif yönde (360° – )
arasında fark yoktur.
kadarlık dönme aynıdır.

3
ADF 22 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Çözüm:
örnek 7
Dik koordinat düzleminde A(–2, 4) noktasının orijin etrafında
a) Pozitif yönde 90°
b) Negatif yönde 90°
c) Pozitif yönde 180°
döndürülmesiyle elde edilen noktanın koordinatlarını bulu-
nuz.

Çözüm:

uygulama 5
Analitik düzlemde, köşe noktaları A(–6, 1), B(–1, 1), C(–1, 4) ve D
olan ABCD dikdörtgeni ile, köşe noktaları K(2, 0), L(5, 0), M(5, 4) ve
N noktaları olan KLMN dikdörtgeni veriliyor. Daha sonra ABCD dik-
örnek 8 ı ı ı ı
dörtgeni orijin etrafında pozitif yönde 270° döndürülerek A B C D
dörtgeni elde ediliyor.
Dik koordinat düzleminde A(–3, 5) noktası orijin etrafında pozitif
ı ı ı ı
yönde 90° döndürüldükten sonra 2 birim sola ve 1 birim yukarı yö- Buna göre, A B C D dörtgeni ile KLMN dikdörtgeninin arakesiti
2
nünde öteleniyor. olan bölgenin alanı kaç br dir?
ı 15
Buna göre, son durumda elde edilen A noktasının koordinat- A) 8 B) C) 6 D) 5 E) 4
ları toplamı kaçtır? 2
Çözüm:

Çözüm:

örnek 9
y

A uygulama 6
Analitik düzlemde A(–2, 4) noktası orijin etrafında pozitif yönde
ı
C 270° döndürülerek A ve B(3, –1) noktası orijin etrafında 180°
ı
döndürülerek B noktaları elde ediliyor.
ı ı
Buna göre, A ve B noktalarından geçen doğrunun denklemi
B
aşağıdakilerden hangisidir?
x
0
A) 7x – y – 18 = 0 B) 7y – x – 10 = 0
Birim kareli kağıtta verilen ABC üçgeninin orijin etrafında pozi- C) 3x – 2y – 4 = 0 D) x – y – 7 = 0
tif yönde 90° döndürülmesiyle elde edilen görüntüsünü çiziniz. E) 2x – y – 14 = 0

4
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 22
Çözüm: Dönme Simetrisi ve En küçük Dönme Simetri Açısı
Bir şekil, merkezi etrafında 360° den küçük bir açı ile döndürüldü-
ğünde kendisi ile çakışıyorsa, dönme simetrisine sahip olup söz ko-
nusu en küçük açıya en küçük dönme simetri açısı denir.

Düzgün çokgenler dönme simetrisine sahip olup,


 dönme simetri sayıları kenar sayılarına eşittir.
 en küçük dönme simetri açıları bir dış açılarına eşittir.
AYT 2019
Dik koordinat düzleminde bir P(a,b) noktası orijin etrafında saat yö-
nünün tersine 90° döndürüldükten sonra elde edilen nokta; x-ekse- Örneğin, düzgün sekizgenin dönme simetri sayısı 8 ve en küçük
ni boyunca pozitif yönde 3 birim, y ekseni boyunca pozitif yönde 1 360
dönme simetri açısı = 45° dir.
8
birim ötelendiğinde yine P(a,b) noktası elde ediliyor.
Buna göre, a · b çarpımı kaçtır?
uygulama 7
A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

Çözüm:

Merkezi O noktası olan düzgün sekizgen şeklindeki çark saat yö-


nünde 495° döndürülüyor.
örnek 10 Buna göre çarkın son görüntüsü aşağıdakilerden hangisi olur?
Dik koordinat düzleminde A(5, 3) noktasının B(2, 1) noktası et-
rafında pozitif yönde 90° döndürülmesiyle elde edilen nokta- A) B)
nın koordinatlarını bulunuz.
O O
Çözüm:

C) D)

O O

E)

dikkat
Aı = R90°(A) dönüşümünde
ı Çözüm:
A noktasının x eksenine uzaklığı ile A noktasının y eksenine
ı
uzaklığı, A noktasının y eksenine uzaklığı ile A noktasının x ek-
senine uzaklığı birbirine eşittir.

5
ADF 22 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Çözüm:
analiz 2

Merkezi etrafında ve saat yönünde 630° döndürüldüğünde yu-


karıdaki düzgün çokgenlerden hangilerinin görüntüleri, baş-
langıçtaki görünümleriyle aynıdır?
uygulama 8
A) Yalnız kare B) Yalnız altıgen
C) Yalnız sekizgen D) Kare ve altıgen A(–2, 3) noktasının B(1, 1) noktasına göre yansıması y = kx – 2
E) Kare ve sekizgen doğrusu üzerinde olduğuna göre, k kaçtır?
Çözüm: 1 1
A) –2 B) – C) D) 1 E) 2
2 4

Çözüm:

3. Yansıma (Simetri) Dönüşümü


Analitik düzlemde bir nokta ya da şeklin bir nokta ya da doğruya
göre simetriğinin alınmasına yansıma dönüşümü denir.

A B A
ı Bir noktanın eksenlere, orijine ve açıortay doğrularına göre
d yansıması
yansıma A noktasının
A(x, y) noktasının
merkezi yansıması

ı • x eksenine göre yansımsaı Aı(x, –y),


A A
• y eksenine göre yansıması Aı(–x,y),
• orijine göre yansıması Aı(–x, –y)
• y = x doğrusuna göre yansıması Aı(y, x),
yansıma • y = – x doğrusuna göre yansıması Aı(–y, –x) noktasıdır.
ekseni

SM ifadesi M noktasına göre yansımayı göstermek üzere örnek 12


SM(A) = 2M – A dır. Dik koordinat düzleminde A(–2, 3) noktasının x-eksenine göre
Burada M ye yansıma merkezi denir. yansıması B, orijine göre yansıması C ve y eksenine göre yan-
sıması D olduğuna göre, ABCD dörtgeninin alanı kaç birim ka-
• A(x, y) noktasının M(a, b) noktasına göre yansıması (simetriği) redir?
Aı(2a – x, 2b – y) noktasıdır.
Çözüm:

örnek 11
A(2, – 5) noktasının M(3, –1) noktasına göre yansımasını bulu-
nuz.

6
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 22

analiz 3 AYT 2018


Dik koordinat düzleminde köşe nok- y
A(–3, 4) noktasının y = –x doğrusuna göre simetriği B ve B nok-
talarının koordinatları A(–1, –1), D C
tasının x eksenine göre simetriği C olduğuna göre, |AC| uzun-
B(1, –1), C(1, 1), D(–1, 1) olan ABCD
luğu kaç br dir?
karesi aşağıda verilmiştir.
x
9 7 Bu kareye sırasıyla O
A) B) C) 5ñ2 D) 6 E) 5
2 2  orijin etrafında saat yönünün
tersine 45° döndürme, A B
Çözüm:  y-eksenine göre yansıma,
 orijin etrafında saat yönünde 45°
döndürme
dönüşümleri uygulanıyor.
Son durumda bu karenin koordinatları değişmeyen köşe nok-
taları aşağıdakilerden hangisidir?

A) A ve B B) A ve C C) A ve D
D) B ve C E) C ve D
uygulama 9 Çözüm:

Köşe noktaları A(–2, 3), B(1, 4), C(0, –2) ve D(x, y) olan bir ABCD para-
lelkenarı
• Önce orijin etrafında pozitif yönde 90° döndürülerek
• Sonra orijine göre yansıması alınarak
ı ı ı ı
A B C D dörtgeni elde ediliyor.
ı ı ı ı
Buna göre, aşağıdaki noktalardan hangisi elde edilen A B C D
dörtgeninin köşelerinden biri olamaz?
analiz 4
A) (3, 2) B) (–3, 3) C) (–2, 0) Dik koordinat düzleminde merkezi O noktasında olan şekildeki
D) (3, –3) E) (4, –1) ABCDEF düzgün altıgeni verilmiştir.
y

E D
Çözüm:
F C
x
O

A B

Bu altıgen merkezi etrafında ok yönünde 840° döndürülüyor. Döndür-


me sonrası elde edilen altıgenin de y eksenine göre simetriği alınıyor.
Buna göre, ilk durumda A noktasının bulunduğu köşeye, son
durumda hangi nokta gelir?

A) A B) B C) C D) D E) E

Çözüm:

hatırlatma
D(x4, y4) C(x3, y3) ABCD paralelkenar ise
x1 + x3 = x2 + x4
y1 +y3 = y2 + y4
A(x1, y1) B(x2, y2)

7
ADF 22 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

1. A(2, –1) noktası 6 br sola, 2 br yukarıya ötelenerek B noktasına 6. Köşe noktaları A(3, 4), B(–1, 1) ve C(0, 2) olan ABC üçgeni önce
ı
ulaşılıyor. orijin etrafında pozitif yönde 270° döndürülerek A ile A , B ile
ı ı ı ı ı
Buna göre, |AB| kaç birimdir? B ve C ile C birbirinin dönüşümü olacak biçimde A B C üçgeni
ı ı ı ı
sonra A B C üçgeninin y eksenine göre yansıması alınarak A
ıı ı ıı ı ıı
A) 5 B) 4ñ2 C) 6 D) 2ò10 E) 2ò13 ile A , B ile B ve C ile C simetrik nokta çiftleri olacak biçimde
ıı ıı ıı
A B C üçgeni elde ediliyor.
ı ı ıı
Buna göre, A , B ve C noktalarının koordinatları toplamı
kaçtır?

A) –3 B) –2 C) –1 D) 0 E) 1
2. Analitik düzlemde A(–5, 1) noktasının 1 birim sola ve 3 birim
yukarıya ötelenmişi B, 4 birim sağa ötelenmişi C noktasıdır.
Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç birim karedir?

A) 3 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
7. Aşağıdaki çokgenlerden hangisinin en küçük dönme si-
metri açısı diğerlerinden büyüktür?

A) Eşkenar üçgen B) Kare


C) Düzgün beşgen D) Düzgün altıgen
3. A(6, 2) noktasının orijin etrafında pozitif yönde 135° dön- E) Düzgün sekizgen
dürülmesiyle elde edilen noktanın koordinatları aşağıda-
kilerden hangisidir?

A) (–4ñ2, 2ñ2) B) (–4ñ2, ñ2) C) (–2ñ2, 4ñ2)


D) (–2ñ2, 2ñ2) E) (2ñ2, 4ñ2) 8. Dik koordinat düzleminde verilen ABC dik üçgeninin y ekse-
ı ı ı
nine göre simetriği alınıyor ve A ile A , B ile B , C ile C simetrik
ı ı ı
nokta çiftleri olacak şekilde A B C üçgeni elde ediliyor. Elde
ı
edilen bu üçgen de A noktası etrafında saat yönünde 90°
döndürülüyor.
y
5
4. A(4, –1) noktasının B(3, ) noktasına göre yansıması C
2
olmak üzere, C noktasından ve orijinden geçen doğrunun A
5
denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
4
3x 5
A) y = B) y = 2x C) y = x
2 2 3
D) y = 3x E) y = 6x
B 2
C

x
–5 –4 –3 –2 –1 0

5. A( –2, –3) noktasının x eksenine göre yansıması B, B nok-


tasının y = x doğrusuna göre yansıması C olduğuna göre,
C noktasının koordinatları aşağıdakilerden hangisidir? Bu dönme sonucunda Cı noktasına karşılık gelen Cıı nok-
tasının koordinatları aşağıdakilerden hangisidir?
A) (2, 3) B) (3, –2) C) (3, 2)
D) (–2, 3) E) (–3, –2) A) (0, 5) B) (2, 5) C) (3, 5) D) (4, 6) E) (5, 5)

A
1-D 2-C 3-A 4-D A
5-B 6-E 7-A 8-A
ADF-22 ile konuyu kavradınız. Şimdi
8
ASF-22’yi çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 5: ANALİTİK GEOMETRİ
ADF 23
ANALİTİK DÜZLEMDE TEMEL DÖNÜŞÜMLER - 2
Bir Noktanın Eksenlere Paralel Doğrulara LYS 2016
Göre Yansıması
Dik koordinat düzleminde, A(6, 3) noktasının y = x doğrusuna göre
A(x, y) noktasının simetriği olan B noktası işaretleniyor. Ardından, B noktasının x = –1
ı
 x = a doğrusuna göre yansıması A (2a – x, y) doğrusuna göre simetriği olan C noktası işaretleniyor.
Buna göre, C noktasının koordinatları toplamı kaçtır?
 y = b doğrusuna göre yansıması Aı(x, 2b – y)

noktasıdır. A) 5 B) 4 C) 3 D) 2 E) 1

Çözüm:

örnek 1
Aşağıdaki noktaların yanlarında verilen doğrulara göre
yansımasını bulunuz.

 A(1, 3) x=2 ..........................................................................

 B(–2, 5) y = –4 ..........................................................................

hatırlatma
Çözüm (2. Yol):
A(x, y) noktasının y = x doğrusuna göre yansıması A'(y, x) nok-
tasıdır.

uygulama 2

A(–3, 4) noktasının
• y = 1 doğrusuna göre yansıması B,
• x = 2 doğrusuna göre yansıması C

uygulama 1 noktasıdır.
2
Buna göre, ABC üçgeninin alanı kaç br dir?
A(3, 4) noktasının x = 2 doğrusuna göre yansıması B ve y = –1
doğrusuna göre yansıması C olduğuna göre, BC doğrusunun
A) 18 B) 24 C) 30 D) 36 E) 40
y eksenini kestiği noktanın ordinatı kaçtır?

A) –2 B) 0 C) 3 D) 6 E) 9
Çözüm:
Çözüm:

1
ADF 23 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Bir Doğrunun Eksenlere, Orjine ve Açıortay Çözüm:


Doğrularına Göre Yansıması
ax + by + c = 0 doğrusunun
 x eksenine göre yansıması ax – by + c =0
 y eksenine göre yansıması –ax + by + c = 0
 Orijine göre yansıması – ax – by + c = 0
 y = x doğrusuna göre yansıması ay + bx + c = 0
 y = –x doğrusuna göre yansıması – ay – bx + c = 0
doğrusudur.

örnek 2
Bir Doğrunun Eksenlere Paralel Doğrulara Göre
3x – 4y + 4 = 0 Yansıması
doğrusunun orijine göre yansıması olan doğru K(k, 2) noktasın- y = mx + n doğrusunun x = a doğrusuna göre yansıması için
dan geçtiğine göre, k kaçtır? y = mx + n doğrusu ile x = a doğrusunun kesim noktası K
bulunur.
Çözüm:
K noktasından geçen ve eğimi –m olan denklem yazılır.
 y = mx + n doğrusunun y = b doğrusuna göre yansıması için de
benzer işlem yapılır.

örnek 3
y = 2x + 5 doğrusunun x = 3 doğrusuna göre yansımasını bu-
analiz 1 lunuz.

y = x – 3 doğrusunun y = x doğrusuna göre simetriği olan Çözüm (1. Yol):


doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir?

x
A) y = x + 3 B) y = – x + 3 C) y =
3
x x
D) y = –1 E) y = +1
3 3
Çözüm:

Çözüm (2. Yol):


uygulama 3
Dik koordinat düzleminde, y = 2x – 4 doğrusunun
• x eksenine göre yansıması d1,
• y = – x doğrusuna göre yansıması d2 doğrusudur.
Buna göre, d1 ile d2 doğrusunun kesim noktası aşağıdakile-
rden hangisidir?
not
A) 3 , 9
( ) B) 3 , – 9
( ) C) 12 , – 4
( )
4 4 5 5 5 5 y = mx + n doğrusunun x = a doğrusuna göre yansıması için
x yerine 2a–x, y = b doğrusuna göre yansıması için y yerine
D) 1 , – 3
( ) E) 7 , 2
( )
10 10 3 3 2b – y yazılır.

2
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 23

örnek 4 Bir Noktanın Bir Doğruya Göre Yansıması

2x – 3y –1 = 0 doğrusunun y = –1 doğrusuna göre yansıması d


A(x, y)
olan doğrunun denklemini bulunuz.

K
Çözüm:

A noktasının d doğrusuna göre yansıması Aı olmak üzere, Aı nok-


tasını bulmak için

analiz 2 1. Adım: mAAı . md = –1 den md bulunur ve AAı doğrusunun denk-


lemi yazılır.
3x + 2y = 6 doğrusunun x = 4 doğrusuna göre simetriğinin den-
ı
klemi aşağıdakilerden hangisidir? 2. Adım: d doğrusu ile AA doğrusunun kesim noktası (K) bulunur.

3. Adım: A noktasının K noktasına göre yansıması alınır.


A) x – 2y = 6 B) 3x – 2y = 18 C) 2x + 3y = 8
D) 3x – 2y = 12 E) 3x + 2y = 9

Çözüm:
örnek 5
A(–2, 1) noktasının y = x + 5 doğrusuna göre yansımasını bu-
lunuz.

Çözüm (1. Yol):

uygulama 4
d: 2x – 3y = 5
doğrusunun
• x = –1 doğrusuna göre simetiği d1,
• y = 2 doğrusuna göre simetriği d2 doğrusu
olduğuna göre, d1 ve d2 doğruları arasındaki uzaklık kaç birim-
dir?

A) 10ò13 B) ò13 C) 15ò13


13 13
D) 2ò13 E) 13 Çözüm (2. Yol):

Çözüm:

not
A(x1, y1) noktasının eğimi 1 ya da –1 olan y = x + n biçiminde-
ki bir doğruya göre simetriği için x yerine x1 yazılarak y değeri,
y yerine y1 yazılarak x değeri bulunur.

3
ADF 23 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

uygulama 5 Bir Doğrunun Bir Noktaya Göre Yansıması


d ı
Dik koordinat düzleminde A(–3, 1) noktasının orijin etrafında po- d

zitif yönde 90° döndürülmesiyle elde edilen nokta B, B noktasının


y = x + 4 doğrusuna göre yansıması olan nokta C dir. P Pı
A(x, y)
Buna göre, AC doğrusunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) 3y + 4x + 9 = 0 B) 3y – 4x + 7 = 0 C) y = x + 4 Bir doğrunun bir noktaya göre yansıması kendisine paralel bir doğ-
D) y = x – 1 E) y = –x + 3 rudur.
Çözüm:
d: y = mx + n doğrusunun A(x, y) noktasına göre yansımasını bul-
mak için
1. adım: d üzerinde rastgele bir P noktası alınıp A noktasına göre
ı
yansıması (P ) bulunur.
ı ı
2. adım: d//d olduğundan d doğrusunun denklemi
y = mx + k olarak alınır.
ı ı
3. adım: P noktasının koordinatları d doğrusunun denkleminde
yerine yazılarak k bulunur.

örnek 6
analiz 3
y = 2x – 3 doğrusunun A(2, 4) noktasına göre yansımasını bu-
Dik koordinat düzleminde verilen P(a, 1) noktasıyla orijini birleşti-
lunuz.
ren doğru parçası şekilde gösterilmiştir.
y
Çözüm:

P(a, 1)

24° x
0

P noktasının y = ax doğrusuna göre simetriği olan R noktası işaret-


leniyor.
Buna göre, PéOR açısının ölçüsü kaç derecedir?

A) 64 B) 72 C) 84 D) 88 E) 92
örnek 7
d1 : 3x – 4y + 12 = 0 doğrusunun A(–2, –1) noktasına göre si-
Çözüm: metriği d2 doğrusu olduğuna göre, d1 ile d2 arasındaki uzaklık
kaç birimdir?

Çözüm:

4
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 23

örnek 8 uygulama 6
Analitik düzlemde 3x – 4y + 12 = 0 doğrusunun A(–1, 2) noktası- Dik koordinat düzleminde A(3, 2) noktası üzerinde
na göre yansıması olan doğrunun x eksenini kestiği noktanın I. x eksenine göre simetri alıp, ardından 2 birim sola öteleme
apsisi kaçtır? II. y eksenine göre simetri alıp, ardından 4 birim sağa öteleme
III. Orijine göre simetri alıp, ardından 4 birim sağa öteleme
Çözüm: işlemlerinden hangileri yapılırsa (1, –2) noktası elde edilir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III


D) I ve III E) II ve III
Çözüm:

ÖTELEMELİ YANSIMA
Bir şeklin ötelendikten sonra yansımasının alınmasına ya da yan- Yansıma Simetri Ekseni
sıması alındıktan sonra ötelenmesine ötelemeli yansıma denir.
Bir doğru bir şekli birbirine göre simetrik iki şekle ayırıyorsa bu

F FF ya da
FF F
doğruya şeklin yansıma simetri ekseni denir.

A ABC ikizkenar üçgen


örnek 9 |AB| = |AC|
K I d: yansıma simetri ekseni

III B C
II d

V IV Düzgün çokgenlerin köşe (kenar) sayısı kadar yansıma simetri


ekseni bulunur.

Birim kareli kağıtta verilen yukarıdaki şekilde I, II, III, IV ve V


ile gösterilen şekillerden hangileri K şeklinin bir ötelemeli
yansımasıdır?

Çözüm:

Eşkenar Üçgen Düzgün Altıgen

Çember ve dairenin yansıma ekseni çap olup sonsuz sayıdadır.

5
ADF 23 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

uygulama 7 MODELLEMELER
Geometrik şekillerin öteleme, dönme, yansıma ve bunların bileşke-
I. Kare
si uygulanarak bir desen (motif ) oluşturacak biçimde birleştirilme-
II. Dikdörtgen
sine modelleme denir.
III. Düzgün beşgen
Modelleme örneklerine doğada, mimaride, el sanatlarında sıklıkla
şekillerinin yansıma ekseni sayılarına göre, büyükten küçüğe
sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? rastlanır.
Aşağıda bunlardan bazıları gösterilmiştir.
A) I = II > III B) III > I = II C) III > I > II
D) I > II > III E) I > III > II
Çözüm:

uygulama 8
B

A
Yukarıdaki boyalı şeklin AB doğrusuna göre simetriği aşağıda-
kilerden hangisidir?

A) B) C)

D) E)

Çözüm:

6
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 23

uygulama 9 Çözüm:

Özdeş 12 altıgen şekildeki gibi diziliyor. Sonra bu altıgenlerin arala-


analiz 4
rında kalan boşluklar maviye boyanıyor.
Mavi boyalı bölgelerin alanları toplamı 18ñ3 birimkare oldu-
ğuna göre, altıgenlerden birinin çevresi kaç birimdir?

A) 6ñ3 B) 12 C) 8ñ3 D) 6ñ6 E) 18

Çözüm:

Düzgün altıgen biçimindeki fayanslarla kaplanmış bir zemin üzeri-


ne, koyu renkle gösterilen şekildeki süsleme yapılmıştır.
Her bir altıgenin alanı 3 birim kare olduğuna göre, bu süsleme-
nin kapladığı alan kaç birim karedir?

A) 18 B) 27 C) 30 D) 33 E) 36

Çözüm:

uygulama 10

Yukarıdaki resimde düzgün altıgen, kare ve eşkenar dörtgenle elde


edilen bir süslemeden bir bölüm verilmiştir.

Yukarıdaki resmin çevresi 72 birim olduğuna göre, resimdeki


karelerin alanları toplamı kaç birimkaredir?

A) 120 B) 144 C) 160 D) 192 E) 216

7
ADF 23 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

1. A(3, 1) noktasının y = –1 doğrusuna göre simetriği olan 4. A(3, –1) noktasının y – 2x – 8 = 0 doğrusuna göre yansı-
noktadan geçen ve y = –2x + 6 doğrusuna paralel olan ması olan noktanın koordinatları aşağıdakilerden hangi-
doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir? sidir?

A) y = –2x B) y = 2x + 3 C) y = 2x – 3 A) (–2, 3) B) (–6, 1) C) (0, –7)


D) (–1, 0) E) ( –9, 5)
D) y = – 2x + 3 E) y = x – 3
2

5. y = 2x + 5 doğrusunun A(1, –3) noktasına göre simetriği


olan doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) y – 2x + 15 = 0 B) y + 2x – 7 = 0
C) y – 2x + 7 = 0 D) 2x – y + 11 = 0
E) 2x – 3y + 5 = 0
2. 2y + 3x + 4 = 0 doğrusunun y = – x doğrusuna göre simet-
riği olan doğru A(k, –1) noktasından geçtiğine göre, k kaç-
tır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

6. Aşağıda A ve Y harflerinin aynı dönüşümler altındaki görüntü-


leri verilmiştir.

A
A
A

Y
Y
Y

Buna göre, T harfinin sırasıyla aynı dönüşümler altındaki


görüntüleri aşağıdakilerden hangisi olur?

A) T
T B) T
T
T

3. y = x + 2 doğrusunun x = 1 doğrusuna göre simetriği olan


doğrunun denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
C) T D) T
T

T
T

A) x – y = 2 B) x – y = 4 C) x + y = 4
E) T
T
T

D) x + y = 5 E) y = x + 3

A
1-D 2-B 3-C A
4-E 5-A 6-C

ADF-23 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-23’ü çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 5: ANALİTİK GEOMETRİ
ADF 24
ÇEMBERİN ANALİTİK İNCELENMESİ - 1
ÇEMBER VE ÇEMBERİN STANDART DENKLEMİ örnek 3
Tanım:
Aşağıda grafikleri verilen çemberlerin standart denklemini ya-
Düzlemde sabit bir noktaya eşit uzaklıkta bulunan noktaların zınız.
geometrik yerine çember denir. y y

Burada söz konusu sabit noktaya çemberin merkezi denir ve


M(a, b) ile, söz konusu eşit (sabit) uzaklığa çemberin yarıçapı 2 M 3 M
denir ve r ile gösterilir.
x x
 P(x, y), M(a, b) merkezli ve r yarıçap- 0 2 3 0 2
P(x, y) lı çember üzerinde herhangi bir
r
nokta olmak üzere
M(a, b) ..................................... .....................................
|PM| = r dir.
y y

|PM| = r ise (x – a)2 + (y – b)2 = r M 1 M


x
2 2 2 –2 0
(x – a) + (y – b) = r
x
–1 0
 denklemine çemberin standart denklemi denir.
Merkezi orijin ve yarıçapı r olan çemberin standart denklemi
x2 + y2 = r2 ..................................... .....................................

 olup bu çembere merkezil çember adı verilir.


örnek 4
Merkezi orijin ve yarıçapı 1 birim olan çemberin standart denk-
lemi Analitik düzlemde (x – 2)2 + (y + 1)2 = 4 çemberinin grafiğini
x2 + y2 = 1 çiziniz.

olup bu çembere birim çember adı verilir. Çözüm:

örnek 1
Aşağıda merkezleri ve yarıçapları verilen çemberlerin standart
denklemini yazınız.
a) M(1, 2), r = 3
b) M(3, –4), r = 2ñ2

Çözüm: örnek 5
Çap uçları A(2, –3) ve B(–4, 5) noktaları olan çemberin denkle-
mini yazınız.

Çözüm:

örnek 2
Aşağıda standart denklemleri verilen çemberlerin merkezini
ve yarıçapını bulunuz.
a) (x – 5)2 + (y – 2)2 = 16 ..................., ...........................
2 2
b) (x + 2) + (y + 1) = 1 ..................., ...........................
c) (x + ñ2) + y = 5
2 2
.................., ...........................
2 2
d) x + y = 100 ..................., ...........................

1
ADF 24 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

uygulama 1 uygulama 2
Analitik düzlemde A(3, 1) ve B(–1, 7) noktaları için [PA]  [PB] Merkezi y = x – 1 doğrusu üzerinde bulunan ve y –2 = 0 ile
şartını sağlayan P(x, y) noktalarının geometrik yerinin denkle- y + 6 = 0 doğrularına teğet olan çemberin denklemi aşağıdaki-
mi aşağıdakilerden hangisidir? lerden hangisidir?

A) (x + 1)2 + (y – 4)2 = 52 B) (x – 1)2 + (y – 4)2 = 13 A) (x + 1)2 + (y + 2)2 = 4 B) (x – 1)2 + (y + 2)2 = 4


2 2
2 2
C) (x – 2) + (y + 2) = 48 D) (x + 2)2 + (y – 3)2 = 29 C) (x + 1) + (y – 2) = 4 D) (x + 1)2 + (y + 2)2 = 16
2 2
2 2
E) (x – 1) +(y + 1) = 9 E) (x + 1) +(y – 2) = 16
Çözüm:

Çözüm:

hatırlatma uygulama 3
A(x1, y1) y A(8,0) ve B(0,6) noktaları ile ori-
[AH]  d ise,
jinden geçen şekildeki çemberin
|ax1 + by1 + c|
|AH| = B(0,6) denklemi aşağıdakilerden han-
a2+b2 gisidir?
d
H
ax + by + c = 0

x
O A(8,0)

örnek 6
A) (x – 5)2 + (y – 5)2 = 25 B) (x – 5)2 + (y – 5)2 = 100
2 2
3y –4x +10 = 0 doğrusuna teğet olan M(2, –4) merkezli çembe- C) (x – 3) + (y – 4) = 25 D) (x – 4)2 + (y – 3)2 = 25
rin denklemini yazınız. 2 2
E) (x + 4) +(y + 3) = 25

Çözüm: Çözüm:

2
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 24
Çözüm:
dikkat
Yarıçapı r olan çember koordinat eksenlerine,
I. bölgede teğet ise (x – r)2 + (y – r)2 = r2
II. bölgede teğet ise (x + r)2 + (y – r)2 = r2
III. bölgede teğet ise (x + r)2 + (y + r)2 = r2
IV. bölgede teğet ise (x – r)2 + (y + r)2 = r2 dir.

uygulama 4
Koordinat eksenlerine II. bölgede teğet olan ve P(–1, 2) nok- LYS 2017
tasından geçen çemberin denklemi aşağıdakilerden hangisi
Dik koordinat düzleminde (0,10) noktasından geçen bir çember x
olabilir?
eksenine (20,0) noktasında teğettir.
2 2
A) (x – 1) + (y – 1) = 1 B) (x + 2)2 + (y – 2)2 = 4 Buna göre, bu çemberin yarıçapı kaç birimdir?
2 2
C) (x – 1) + (y + 1) = 1 D) (x + 5)2 + (y – 5)2 = 25
2 2
E) (x – 5) + (y + 5) = 25 A) 18 B) 20 C) 21 D) 25 E) 30
Çözüm:
Çözüm:

AYT 2019
Dik koordinat düzleminde, x + y = 4 doğrusu ile iki eş parçaya ayrı-
lan çember x-eksenini tek noktada, y-eksenini ise iki farklı noktada
kesmektedir.
dikkat Çemberin y-eksenini kestiği noktalar arasındaki uzaklık 4 bi-
rim olduğuna göre, çemberin çevresi kaç birimdir?
Yarıçapı r olan bir çember,
 x eksenine teğet ise merkezin ordinatı r dir.
A) 4 B) 5 C) 6 D) 7 E) 8
 y eksenine teğet ise merkezin apsisi r dir.
Çözüm:
örnek 7
y

A(1, 0)
B(9, 0)
C

x
O A B

C noktasında y eksenine teğet olan şekildeki çemberin denk-


lemini yazınız.

3
ADF 24 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

örnek 8 Çemberin Genel Denklemi


M(a, b) merkezli ve r yarıçaplı standart çember denkleminin
(x – 2)2 + (y + 1)2 = 100
(x –a)2 + (y –b)2 = r2
çemberinin 12 birim uzunluğundaki kirişlerinin orta noktaları-
x2–2ax + a2 + y2 – 2by + b2 = r2
nın geometrik yerinin denklemini bulunuz.
şeklinde açılıp
x2 + y2 –2ax – 2by + a2+ b2 – r2 = 0

Çözüm: biçiminde düzenlenip


–2a = D, –2b = E ve a2 + b2 – r2 = F
alınmasıyla elde edilen

x2 + y2 + Dx + Ey + F = 0
denklemine genel çember denklemi denir.

x2 + y2 + Dx + Ey + F = 0 genel denklemiyle verilen çemberin

D E
• merkezi; a = –
2 2 2(
, b = –  M – D , – E
2 )
• yarıçapı; r = a2 + b2 – F

eşitliğiyle bulunur.

Verilen denklem;
dikkat
r > 0 için reel çember belirtir.
M(a,b) merkezli ve r yarıçaplı çemberin, merkeze h birim uzak-
r = 0 için bir nokta belirtir.
lıktaki kirişlerinin orta noktalarının geometrik yeri bir çember
olup denklemi; r < 0 için ne reel çember ne de bir nokta belirtir.
2 2 2
(x – a) + (y – b) = h dir.

örnek 9
M(–2, 4) merkezli ñ3 birim yarıçaplı çemberin genel denklemi-
ni yazınız.

LYS 2016 Çözüm:

Dik koordinat düzleminde x2 + y2 = 26 çemberinin 6 birim


uzunluğundaki kirişlerinin orta noktalarının geometrik yer
denklemi aşağıdakilerden hangisidir?

A) x2 + y2 = 11 B) x2 + y2 = 14 C) x2 + y2 = 17
D) x2 + y2 = 20 E) x2 + y2 = 23
örnek 10
x2 + y2 – 6x + 10y + 18 = 0
Çözüm:
çemberinin merkezini ve yarıçapını bulunuz.

Çözüm:

4
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 24

uygulama 5 örnek 11
y x2 + y2 –14x – 10y + 24 = 0
çemberinin
a) y eksenini kestiği noktaları bulunuz.
A b) x ekseninden ayırdığı kirişin uzunluğunu bulunuz.

Çözüm:
O C

Dik koordinat düzleminde verilen A merkezli çemberin genel denk-


2 2
lemi x + y – 12 x – 8y + 48 = 0 dır.
A, B ve C doğrusal noktalar ve [BC] // Oy olduğuna göre, BOC
üçgeninin alanı kaç birimkaredir?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12

Çözüm:
not
Bir doğru, eğri ya da çemberin,
 x eksenini kestiği noktayı (noktaları) bulmak için
y ye 0 verilir.
 y eksenini kestiği noktayı (noktaları) bulmak için
x e 0 verilir.

uygulama 7
uygulama 6 2 2
x + y – 8x + 12y – 48 = 0
çemberi x eksenini B ve C noktalarında kesmektedir.
Çevrel çemberinin denklemi
2 2 Çember üzerinde bulunan bir L noktası için BLC üçgeninin ala-
x + y + 4x – 12y – 8 = 0
olan eşkenar üçgenin alanı kaç birimkaredir? nı en çok kaç birimkaredir?

A) 18 B) 18ñ3 C) 36 D) 36ñ3 E) 48ñ3 A) 48 B) 80 C) 108 D) 112 E) 128

Çözüm:
Çözüm:

hatırlatma
Eşkenar üçgenin içteğet çemberinin merkezi, çevrel çemberi-
nin merkezi ve ağırlık merkezi çakışıktır.

5
ADF 24 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Bir Nokta ile Bir Çemberin Durumu


not
P1
Çember içindeki herhangi bir noktadan geçen en uzun kiriş P3
çap, en kısa kiriş ise çapa dik olan kiriştir.

r P2
uygulama 8 M
r

2 2
x + y – 4x – 6y – 12 = 0
çemberinin P(–1, 1) noktasından geçen en kısa kirişinin uzun-
luğu kaç birimdir?
Düzlemde bir P noktası ile aynı düzlemdeki M(a, b) merkezli ve r
A) 2 B) 2ñ3 C) 4 D) 6 E) 4ñ3 yarıçaplı bir çember için

 P noktası çemberin dışındaysa (P1 gibi) |PM| > r


Çözüm:
 P noktası çemberin üzerindeyse (P2 gibi) |PM| = r
 P noktası çemberin içindeyse (P3 gibi) |PM| < r

örnek 12
x2 + y2 = 9
çemberinin A(5, 12) noktasına en yakın noktası B, en uzak nok-
tası C olduğuna göre, |AB| + |AC| toplamı kaç birimdir?

Çözüm:

not
Ax2 + By2 + Dx + Ey + F = 0
denkleminin bir çember belirtmesi için A = B olmalıdır.

uygulama 10
uygulama 9
2 2 x2 + y2 + 6x –10y –15 = 0
(m – 3)x + (2m + 1)y +28x + 42y –14 = 0
çemberinin P(5, –1) noktasına en yakın noktası A olduğuna
denklemin bir çember belirttiğine göre, bu çemberin yarıçapı
göre, |PA| kaç birimdir?
kaç birimdir?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
A) 2ñ2 B) 3 C) ò11 D) 2ñ3 E) 4

Çözüm:
Çözüm:

6
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 24

uygulama 11 not
Selçuk Öğretmen tahtaya kaldırdığı bir öğrencisinden aşağıdakileri x2 + y2 + Dx + Ey + F = 0
yapmasını istemiş ve ardından bir soru sormuştur. genel denklemiyle verilen çember için iki değişkenli
Ç(x, y) = x2 + y2 + Dx + Ey + F fonksiyonunu tanımlarsak
 x + y + 6x – 8y + 16 = 0 genel denklemiyle verilen çemberi
2 2
 Ç(x1, y1) > 0 ise P(x1, y1) noktası çemberin dışında,
analitik düzlemde çiz.
 Ç(x1, y1) = 0 ise P(x1, y1) noktası çemberin üzerinde,
 Aynı düzlemde A(1, 1) noktasını işaretle.
 Ç(x1, y1) < 0 ise P(x1, y1) noktası çemberin içinde yer alır.
 Çemberin A'ya en uzak noktasını B olarak işaretle.
Soru: Çember üzerinde alınacak bir C noktası için ABC üçgeninin
alanının en büyük değeri kaç birim karedir?

Öğrenci doğru cevabı bulduğuna göre, bu cevap kaçtır?


örnek 14
A) 8 B) 12 C) 15 D) 16 E) 20
Dik koordinat düzleminde A(3, 4) noktası,
2 2
x + y + kx + 4y – k + 1 = 0
Çözüm:
çemberi üzerinde bulunduğuna göre, k kaçtır?

Çözüm:

örnek 13
uygulama 12
x2 + y2 – 4x +12y +15 = 0
çemberine göre aşağıdaki noktaların konumunu belirleyiniz. Dik koordinat düzleminde A(–2, 3) noktası,
2 2
x + y + 2kx + 4y – 3 = 0
a) P(3, 1)
çemberinin iç bölgesinde yer aldığına göre, k nin alabileceği en
b) R(1, –5) küçük tam sayı değeri kaçtır?
c) S(2, –1)
A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
Çözüm:

Çözüm:

7
ADF 24 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

1. Analitik düzlemde M(2, –1) noktasına 4 birim uzaklıkta 5. x2 + y2 – 6x + 4y –3 = 0


bulunan noktaların geometrik yerinin denklemi aşağıda- çemberinin P(7, 1) noktasına en uzak noktası A olduğuna
kilerden hangisidir? göre, |PA| kaç birimdir?

2 2
A) (x – 2) + (y + 1) = 4 A) 5 B) 7 C) 9 D) 11 E) 13
2 2
B) (x –2) + (y + 1) = 16
2 2
C) (x + 2) + (y – 1) = 4
2 2
D) (x +2) + (y – 1) = 16
2 2
E) (x – 2) + (y + 1) = 2

2. y – 2x + 3 = 0
doğrusuna teğet olan M(1, 4) merkezli çemberin denkle-
mi aşağıdakilerden hangisidir? 6. Dik koordinat düzleminde, genel denklemi
2 2
x + y – 6x + my + n = 0
2 2 olan çemberin y eksenini kestiği noktalar arasındaki
A) (x – 1) + (y – 4) = 5
2 2 uzaklık 8 birim olduğuna göre, bu çemberin çevresi kaç
B) (x –1) + (y – 4) = 25
2 2 birimdir?
C) (x – 1) + (y – 4) = 1
2 2
D) (x +1) + (y + 4) = 5
2 2 A) 6 B) 8 C) 10 D) 12 E) 16
E) (x + 1) + (y + 4) = 25

y
3.

M
3

7. Dik koordinat düzleminde x – y = 4 doğrusu ile iki eş bölgeye


ayrılan çember x-eksenini iki farklı noktada y-eksenini ise tek
1
noktada kesmektedir.
x Çemberin x-eksenini kestiği noktalar arasındaki uzaklık 6
4
birim olduğuna göre, çemberin çevresi kaç birimdir?
Şekilde grafiği verilen çemberin M merkezli genel denkle-
mi aşağıdakilerden hangisidir? 3r 4r 25r
A) B) 8 C) D) E) 2
4 3 4
2 2
A) x + y – 8x – 6y + 21 = 0
2 2
B) x + y + 8x + 6y – 21 = 0
2 2
C) x + y + 4x + 3y + 11 = 0
2 2
D) x + y – 4x – 3y + 10 = 0
2 2
E) x + y – 8x – 6y + 4 = 0

4. x2 + y2 + 4x – 8y –5 = 0 8. Dik koordinat düzleminde (0,6) noktasından geçen bir çem-


çemberinin merkezi (a, b) ve yarıçapı r olduğuna göre, a + ber x eksenine (12,0) noktasında teğettir.
b + r toplamı kaçtır? Buna göre, bu çemberin yarıçapı kaç birimdir?

A) 2ñ2 B) 3 C) 2ñ5 D) 4ñ3 E) 7 A) 10 B) 11 C) 12 D) 13 E) 15

A
1-B 2-A 3-A 4-E A
5-C 6-C 7-D 8-E

ADF-24 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-24’ü çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
geometri ÜNİTE 5: ANALİTİK GEOMETRİ
ADF 25
ÇEMBERİN ANALİTİK İNCELENMESİ - 2
Bir Doğru ile Bir Çemberin Durumu uygulama 1
d1 2 2
T Düzlemde bir d doğrusu x + y = 16 çemberi ile 3x – 4y + n = 0 doğrusu iki ayrı nokta-
d2
ile aynı düzlemde bulu- da kesiştiğine göre, n nin alabileceği kaç farklı tam sayı değeri
K
r nan M (a, b) merkezli r vardır?
yarıçaplı çember için M ile
r M
d doğrusu arasındaki en A) 15 B) 19 C) 21 D) 33 E) 39
kısa uzaklık h olmak üzere

Çözüm:
d3

 h > r ise doğru çemberi kesmez (d1)
 h = r ise doğru çembere teğet (d2)
 h < r ise doğru çemberi iki noktada keser (d3)

örnek 1
y = x + n doğrusu (x –1)2 + (y + 2)2 = 8 çemberine teğettir.
Buna göre, n nin pozitif değeri kaçtır?

Çözüm:

örnek 3
(x – 3)2+ (y + 2)2 = 16 çemberinin d : 3x – 4y + 8 = 0 doğrusuna en
yakın noktası A, en uzak noktası B olduğuna göre

a) A noktası ile d doğrusu arasındaki uzaklık kaç birimdir?


b) B noktası ile d doğrusu arasındaki uzaklık kaç birimdir?

Çözüm:
örnek 2
y = 2x doğrusu x2 + y2 + 4x –2y –20 = 0 çemberini A ve B nokta-
larında kesmektedir.
Buna göre, |AB| kaç birimdir?

Çözüm:

not
x2 + y2 = r2 çemberi ile y = mx + n doğrusu
• (m2 + 1)r2 < n2 ise kesişmezler.
• (m2 +1)r2 = n2 ise teğettirler.
• (m2 + 1)r2 > n2 ise iki nokta kesişirler.

1
ADF 25 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Çözüm:
örnek 4
x2 + y2 = 9 çemberi ile y = 2x + n doğrusu birbirine teğet old-
uğuna göre, n nin alabileceği değerler çarpımı kaçtır?

Çözüm:

uygulama 3
Dik koordinat düzleminde merkezleri sırasıyla (3, 0) ve (5, 0) olan ve
orijinden geçen iki çember veriliyor.
Sonra büyük çemberin küçük çembere teğet ve y eksenine paralel
olan kirişi çiziliyor.
analiz 1 Bu kirişin uzunluğu kaç birimdir?
x + y = r çemberi ile y = mx + n (m, n  R) doğrusu, (x1, y1) ve
2 2 2

(x2, y2) gibi iki farklı noktada kesişiyor. A) 2ñ6 B) 4ñ2 C) 4ñ3 D) 4ñ6 E) 10

x1 = –x2 ve x1  0 olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi her


zaman doğrudur?
Çözüm:
A) m = 0 B) n = 0 C) m = n
D) m + n = 0 E) m . n = 0

Çözüm:

İki Çemberin Birbirine Göre Durumları

L
r4 M4 M r1
1 A B r2 M2
uygulama 2 r1– r4

r1
Dik koordinat düzleminde y = 4 ve y = –3 doğrularının
2 2 K |M1M2| – (r1 + r2)
x + y = 25 çemberini kestiği noktaları köşe kabul eden kirişler
r3
dörtgeninin alanı kaç birimkaredir?
M3

A) 35 B) 42 C) 49 D) 50 E) 56

2
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 25
Yukarıda verilen şekilde Çözüm:
 M1 ve M2 merkezli çemberler ayrık olup bu çemberler arasında-
ki en kısa mesafe |AB| = |M1M2| – (r1 + r2) dir.
 M1 ve M3 merkezli çemberler K noktasında dıştan teğet olup
|M1M3| = r1 + r3 tür.
 M1 ve M4 merkezli çemberler L noktasında içten teğet olup
|M1M4| = r1 – r4 tür.

Buna göre,
 M1 merkezli r1 yarıçaplı çember ile M2 merkezli r2 yarıçaplı çem-
berin birbirine göre durumu için
 |M1M2| > r1 + r2 ise çemberler ayrıktır.
 |M1M2| = r1 + r2 ise çemberler dıştan teğettirler.
 |M1M2| = |r1 – r2| ise çemberler içten teğettirler.
|M1M2| < |r1 – r2| ise çemberler iç içe olup kesişmezler
 |r1 – r2| < |M1M2| < r1 + r2 ise çemberler iki noktada kesişirler. uygulama 5

y Şekildeki M merkezli çember O


merkezli çeyrek birim çembere
T noktasında, Ox ve Oy eksen-
örnek 5 lerine de sırasıyla A ve B nokta-
B M larında teğettir.
x2 + y2 = r2
Buna göre, M merkezli çem-
çemberi ile (x–3)2 + (y – 4)2 = 4 çemberi dıştan teğet olduğuna
T berin yarıçapı kaç cm’dir?
göre, r kaçtır?
x
O A
Çözüm:
A) ñ2 – 1 B) ñ2 C) 2 D) ñ2 + 1 E) ñ2 + 2

Çözüm:

 

uygulama 4

x2 + y2 – 4x + 8y – 5 = 0
örnek 6
x2 + y2 + 6x – 16y + k = 0 (x + 2)2 + (y – 1)2 = 36
çemberleri birbirine dıştan teğet olduğuna göre, k kaçtır? (x – 1)2 + (y + 3)2 = r2
çemberleri içten teğet olduğuna göre, r nin alabileceği değer-
A) 4 B) 6 C) 9 D) 11 E) 16 ler toplamı kaçtır?

3
ADF 25 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Çözüm: uygulama 6
2 2 2 2
x + y = 4 çemberi ile, (x–5) + (y – 12) = 9 çemberinin birbirine
en uzak iki noktası arasındaki uzaklık kaç birimdir?

A) 12 B) 15 C) 18 D) 20 E) 22

Çözüm:

örnek 7
(x – 2)2 + (y – 3)2 = 4
2 2
çemberi ile (x+3) + (y + 9) = 9 çemberi arasındaki en kısa uzak-
lık kaç birimdir?
 

Çözüm:

uygulama 7
2 2 2 2 2
x + y = r çemberi ile, x + y – 4x + 12y + 30 = 0 çemberi iki farklı
noktada kesişmektedir.
analiz 2 Buna göre, r nin alabileceği kaç farklı tam sayı değeri vardır?
2 2
x +y –9=0
2 2
x + y – 8x + 6y + 24 = 0 A) 5 B) 6 C) 7 D) 8 E) 9

Yukarıda denklemi verilen iki çember arasındaki en kısa uzaklık


(birbirine en yakın noktaları arasındaki uzaklık) kaç birimdir?
Çözüm:
5 7
A) 1 B) 2 C) 3 D) E)
2 2

Çözüm:

 

4
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 25

analiz 3 örnek 8
y x2 + y2 = 32
|OM| = 4 birim çemberine dıştan teğet olan ñ2 birim yarıçaplı çemberlerin
Dik koordinat düzleminde merkezi M merkezlerinin geometrik yerinin denklemini bulunuz.
noktası olan yarım çember ile merkezi
orijin olan çeyrek çember şekildeki gibi Çözüm:
M
A noktasında kesişmektedir.
A(x, y)
4

O x

Buna göre, A noktasının koordinatları çarpımı kaçtır?

A) 2ñ3 B) 3ñ3 C) 4ñ2 D) 6 E) 4ñ3

Çözüm:

analiz 4
Merkezi (3, 4) noktası ve yarıçapı 4 birim olan çembere dıştan
teğet olan 2 birim yarıçaplı çemberlerin merkezlerinin geo-
metrik yerinin denklemi aşağıdakilerden hangisidir?

2 2
A) x + (y – 4) = 16 B) (x – 3)2+ y2 = 36
2 2
C) (x – 3) + (y – 1) = 16 D) (x – 3)2 + (y – 4)2 = 9
2 2
E) (x – 3) + (y – 4) = 36

Çözüm:

AYT 2018
Dik koordinat düzleminde birinin merkezi (12, 0) noktası, diğerinin
merkezi ise (0, 9) noktası olan iki çember sadece (4, 6) noktasında
kesişmektedir.
Bu çemberlerin orijine en yakın olan noktaları arasındaki uzak-
lık kaç birimdir?

A) ñ5 B) ò10 C) ò13
D) 2ñ5 E) 2ò10

Çözüm: uygulama 8
2 2
x + y – 6x + 10y – 2 = 0
çemberine içten teğet olan 2 birim yarıçaplı çemberlerin
merkezlerinin geometrik yerinin denklemi aşağıdakilerden
hangisidir?

2 2
A) (x – 3) + (y + 5) = 16 B) (x – 3)2+ (y + 5)2 = 36
2 2
C) (x + 3) + (y – 5) = 16 D) (x + 3)2 + (y – 5)2 = 36
2 2
E) (x + 1) + (y – 3) = 16

5
ADF 25 GEOMETRİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

Çözüm: uygulama 9
2 2
A merkezli (x – 3) + (y + 1) = 25 çemberi ile B merkezli
2 2
(x + 2) + (y – 4) = 25 çemberi K ve L noktalarında kesişmektedir.
Buna göre, AKB açısının ölçüsü kaç derecedir?

A) 60 B) 90 C) 120 D) 135 E) 150

Çözüm:

İki Çemberin Kesişme Açısı ve Dik Kesişmesi


Birbiriyle kesişen M1 ve M2 merkezli iki çemberin kesim noktaların-
dan biri K olmak üzere m(M1éKM2) =  açısına bu iki çemberin kes-
işme açısı denir.
Çemberin Düzlemde Ayırdığı Bölgeler
K
M(a, b) merkezli ve r yarıçaplı çemberin denklemi,
r1 D r2 2 2 2
(x – a) + (y – b) = r olup
M1 M2 (x – a)2 + (y – b)2 < r2 eşitsizliği çemberin iç bölgesini,

(x – a) + (y – b)  r eşitsizliği çembersel bölgeyi (daireyi),gesini,


2 2 2
L
2 2 2
(x – a) + (y – b) > r eşitsizliği çemberin dış bölgesini,
 = 90° ise yani M1 merkezli r1 yarıçaplı çember ile M2 merkezli r2 (x – a) + (y – b)  r eşitsizliği çemberin kendisini ve dış bölgesini gös-
2 2 2

yarıçaplı çember birbiriyle dik kesiyorsa, terir.

|M1M2| =ór1 +õ õrõ2


2 2

örnek 10
Aşağıdaki eşitsizliklerin çözüm kümelerini analitik düzlemde
örnek 9
gösteriniz.
M1 merkezli (x – 6)2 + (y + 3)2 = 5 çemberi ile M2 merkezli
b) 4 x2 + y2 < 9
2 2
2 2 a) x + y  4
(x + 4) + (y – a) = 144 çemberi dik kesiştiğine göre,
a nın alabileceği değerler çarpımı kaçtır? Çözüm:

Çözüm:

dikkat
ve durumlarında çember yayı tam çizilirken, > ve < durum-
larında kesik kesik çizilir.

6
ÜNİTE 5: Analitik Geometri GEOMETRİ ADF 25

örnek 11 not
Dik koordinat düzleminde, y
x2 + y2 = r2 denkleminde
r
A = {(x,y)| 2 x + y 16, x, yR}
2 2 2 2 2
y =r –x
kümesinin belirttiği bölgenin alanı kaç birimkaredir? –r r
x
y= ór2 – x2
0
Çözüm:
–r

olup y =ór2 – x2 denklemi çemberin x ekseninin üst tarafında


kalan parçasına ait eğriyi, y = – ór – x denklemi de çemberin
2 2

x ekseninin alt tarafında kalan parçasına ait eğriyi ifade eder.

Benzer biçimde;
x =ór –y denklemi y ekseninin sağ tarafındaki parçaya ait eğriyi,
2 2

x = –ór – y denklemi y ekseninin sol tarafındaki parçaya ait eğriyi


2 2

ifade eder.
uygulama 10
y
y y y
r r r
y = r2 – x2

–r r x –r r
0 –x x
0 0
–r 0 r x
2
–r –r
y =– r 2 – x 2
–r x = – r 2 – y2 x = r 2 – y2
–y
x
0 3

Şekilde taralı olarak gösterilen bölge aşağıdaki eşitsizlik sis- uygulama 11


temlerinden hangisinin çözüm kümesidir?
Analitik düzlemde,
A) (x –3)2 + (y – 2)2 < 4 B) (x – 3)2 +(y – 2)2 < 4 y = ó4 – x2 eğrisi, y = x doğrusu ve y ekseniyle sınırlı olan böl-
2x – 3y 0 2x – 3y 0 genin alanı kaç birim karedir?
C) (x –3)2 + (y – 2)2 > 4 D) (x – 3)2+(y – 2) > 4
3x – 2y 0 3x – 2y 0   
A) B) C) D)  E) 2
8 4 2
E) (x – 3) + (y – 2)  4
2 2

2x – 3y 0 Çözüm:
Çözüm:

7
ADF 25 ANALİZ TESTİ ÜNİTE 5: Analitik Geometri

1. x2 + y2 –2x + 6y + 6 = 0 4. x2 + y2 –10y = 0
çemberi ile 4x + 3y – 15 = 0 doğrusu arasındaki en kısa çemberine dıştan teğet olan 1 birim yarıçaplı çemberlerin
uzaklık kaç birimdir? merkezlerinin geometrik yer denklemi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
2 2
A) x + (y – 4) = 16
2 2
B) x + (y – 5) = 25
2 2
C) x + (y – 6) = 25
2 2
D) x + (y – 5) = 36
2 2
E) x + (y – 5) = 1

2. y = x – n doğrusu x2 + y2 = 9 çemberine teğettir. 5. k  0 olmak üzere,


2 2
Buna göre, n nin pozitif değeri kaçtır? (x – 3) + (y + 3) = 9
2 2
(x + 1) + (y – k) = 16
A) 2 B) 3 C) 3ñ2 D) 4 E) 6 çemberleri birbiriyle dik kesiştiğine göre, k kaçtır?

A) –6 B) –3 C) 3 D) 4 E) 6

6. Analatik düzlemde,
A = {(x, y)| x + y  16, x, yR}
2 2

B = {(x, y)| |y|  2, x, yR}


kümeleri veriliyor
3. (x – 2)2 + (y +1)2 = 4
Buna göre, AB kümesinin belirttiği bölgenin alanı kaç
(x + 3)2 + (y –11)2 = 9 2
br dir?
çemberlerinin birbirine en yakın iki noktası A ve B olduğuna
göre, |AB| kaç birimdir? 4
A) 4ñ3+ B) 4ñ3+ 2 C) 8ñ3+ 4
3
A) 3 B) 5 C) 8 D) 10 E) 13 8 16
D) 8ñ3+ E) 8ñ3+
3 3

A
1-B 2-C 3-C A
4-D 5-A 6-E

ADF-25 ile konuyu kavradınız. Şimdi


8
ASF-25’i çözerek konuyu pekiştirebilirsiniz.
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

ÖRNEK 9 ANALIZ 5
ADF 01
A K
3x
a + b + c = 180  a + b = 180 – c
ÖRNEK 1
B 4x 5c – b  a  5c  a + b  5c  180 – c  c  30
90° + 2x + 20° + 3x = 360° x = 50° 3x 3x + 4x + 3x = 360°
x
Cevap B
(z var)
x x = 36°
D
ÖRNEK 2 L
YGS 2016
3x + 7x = 180° ise
(88° + 40°)
x = 18° olup küçük açı 54° ve tümleyeni 36° dir.
ÖRNEK 10 AÿCE de m(CëAE) = 180° – 128 = 52°

ÖRNEK 3 B A
D E AÿEB de m(EëAB) = 90° – 52° = 38° ise
x = 110°
120° x + 70 = 180° x = 180° – (125° + 38°) = 17° dir. Cevap D
B (u var) 50° (u var)
 x = 110°
C 60° + 20° = 80° dir. 60° 70°
C
°

°
20

60° 20
60° UYGULAMA 4
O
A UYGULAMA 2
D
DB'yi uzatırsak,
C
40°
DB  [AE olur.
ANALİZ 1 60° 40°
x (Z var) A
2x–10° B C Bu durumda,
Şekilde ters açılardan (U var) 4x
D 40° + 90° + 2x – 10 = 180
a = d, b = e, c = f olup E

b = f ise c = e olup b = c = e = f dir. 120° E x = 30° bulunur.

Cevap E B A Cevap B
UYGULAMA 1 UYGULAMA 5
60 + x = 4x  20 = x Cevap B
Yöndeşlikten A B C'deki açılara a ve a,
3x – 20 = x + 40 x = 30° 120° D'deki açılara b ve b dersek
UYGULAMA 3 kalem ucundan,
a F
Cevap C C x
a 120° + 2a + 2b = 360 ise
ÖRNEK 4 A B

a a + b + 180° – c = 180° b a + b = 120°


Z den m(AëCD) = 72°, E b
D  a + b = c D
açıortaydan m(EëCD) = 36° olup E
c
b
U'dan x = 144° dir. CDF üçgeninde a + b + x = 180°
180° – c
C 120° + x = 180°
Cevap C
ÖRNEK 5 x = 60° dir. Cevap C
90° + 125° + m(BëAC) = 360° ise
ANALİZ 3
m(BëAC) = 145° dir. ANALİZ 6
80° + 40° + x = 180 x = 60° olup y = 120° dir.
O halde, U'dan x = 35° dir. Cevap B A AÿKE de,
80° m(AéKE) = 70°
ÖRNEK 6 ÖRNEK 11 bulununca
70° D 30° E
K Z özelliğinden,
AB yi uzatırsak sol taraf 60° olur. A AÿBC de 70°
m(KéDC) = m(DéCF) = 70°
M'den, 60 + x = 110° ise x = 50° a b 2a + 2b + 80° = 180° ise x = 70°
olur.
a + b = 50° B C F
Cevap D
AÿDC de
x
ÖRNEK 7 D
a
80° b
AB ve DE yi uzatınca M'den 5x + 7x = 108 ise a + b + x = 180° ise
B C
x = 9° bulunur. O halde m(CëDE) = 180° – 7.9° = 117° dir. x = 130° dir. UYGULAMA 6

ANALİZ 2 ÖRNEK 12 40° x = 40 + 35 = 75

 Nokta açılara b ve b, çizgi açılara c ve c dersek,


E 40° x
D
"iki iç = bir dış" tan AÿBC de, Cevap C
y = 100°
A B 80°
 x – y = 140° – 100 ° 2b + c = 80 2b + 2c + ëA = 180 110°
40° 35° 70°
x = 140° b + 2c = 73
F = 40 ° + ise 102 + ëA = 180 35°
C
40° -------------------------------------------------------------
G
b + c = 51° ëA = 78° dir.
Cevap C

ÖRNEK 8 ANALİZ 4 ÖRNEK 13


x + x – 10 + x + 10 = 120°  x = 40° olup
FE yi uzatıp sağ tarafa 180 – x dersek, AÿDC de m(AëCD) = 75 – 50 = 25° %
m (ABD) = x – 10 = 40 – 10 = 30°
50 + 70 = 30 + 60 + 180 – x ise x = 150° bulunur. FÿEC de x = 95 + 25 = 120° Cevap C

1
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
ÖRNEK 3 UYGULAMA 7
ADF 02
A A
[AD] açıortay
ÖRNEK 1
E 55° 55° olduğundan
|BD| = |DC|  m(DëBC) = m(BëCD) = x
42°
D 78°
78° ı
B 2a = 170° ise
40°
BÿDC de iki iç bir dıştan m(BëDA) = 2x 60°
a a a = 85 olup
40° 10° 30°
AÿBD de ikizkenarlıktan, 2x + 2x + 20 = 180°  x = 40°

24
m(DéAC) = 55

°
60° 60° B D C
B C
 x = 84° bulunur.
ANALİZ
Cevap E
b ÖRNEK 4 UYGULAMA 8
A D ile B birleştirilirse BÿDC de A
x c 68° D [DH], hem yükseklik hem |BD| = |DB’|
2x
68° kenarortay olup BÿDC ikizke- a 20°
olacağından
a+20°
56° 56° nardır. Bu durumda [DH]
x B’ |AD| = |BD| = |DC|
aynı zamanda açıortay

°
44
olup açılar bulunursa şeklinde muhte-
x 2x 3x=66° Ÿ x=22° d 34°
x Ÿ 2x=2.22=44° 2a şem üçlü oluşur.
B H C 2a x a
B D C
Cevap B |AB| = |BD| = |DC| olur.  m(ABC) = x = 78° bulunur.
UYGULAMA 1 O halde m(BéAC)= 90° olup 2a+20 = 90 a = 35°dir.
BÿDC de ëB = ëC = x dersek iki iç bir dıştan m(AëDC) = 2x olur. UYGULAMA 5 a=35° x+140=180°den x = 40° bulunur.
D
AÿDC de ikiz kenarlıktan m(DAC) = 2x ve |AB| = |BC| olduğun- Cevap C
a b
dan m(AëCB) = 2x olur. O halde AÿBC de ab
UYGULAMA 9
22° M N 22°
5x = 180°  x = 36° olup m(AëDC) = 2.36 = 72° bulunur.
A C
D L C
Cevap B
K m n L 32°
UYGULAMA 2 32° 116°
B x x + 32 = 90° olup
x 2x + 50° = 180°
K x x = 58
ise x = 65° 2a + 2b + 44 = 180 m + a = 90°
 a + b = 68° n + b = 90°
50°
m + n + 
a + b = 180° A Dı B Cevap D

x
Cevap D x + 68 = 180°
UYGULAMA 10
x = 112° Cevap D
A 90 – x + y = 104°
ÖRNEK 2
BÿDF de ëB ve ëD ye b, FÿEC de ëE ve ëC ye c dersek, ÖRNEK 5 ise y – x = 14°
180 – 2b + 180 – 2c + 40 = 180° x x 90-x
Muhteşem üçlüden |AD| = |BD| = |DC| görülürse
b + c = 110° bulunur.
|DC| = |CE| olur.
O halde AÿBC de x + b + c = 180 ise x = 70°
Buna göre, ëD = ëE = x , m(BëCD) = m(DëBC) = 2x olursa, 52° E y

BÿDC de, 2x + 2x + x + 15 = 180°


B D 104° C
TYT 2018
Orta noktada    x = 33 bulunur. 52° Bı
Cevap B
ÖRNEK 6
x + 3(180° – 2x) = 360°
A [AK] kenarortayı
x + 540° – 6x = 360°
15° x çizilirse AÿDK da
2x+15°

x = 36° Cevap D m ADF 03


m

2x 2 x+1 2x x ÖRNEK 1
UYGULAMA 3 B D m K m C
|BC| = a dersek 2 + a2 = 3 ise a = 1 dir.
A AÿBC de 6a + 96° = 180° 2m
Art arda pisagor uygularsak x = ñ5 bulunur.
96° 3a  a = 14°
2x + 15°+2x+15°+2x = 180°  x = 25°
D
DÿEC de x + 4a = 180°
3a a x ÖRNEK 2
 x = 124° ÖRNEK 7
[AC] çizilirse 42 + 72 = x2 + 52 den x = 2ò10 bulunur.
a 2a 2a
B E C Cevap D
3x + 10 = 90 + 2x  x = 40° olup
UYGULAMA 4 2
TYT 2018
m(BëAC) = 2.40 °= 80°
A m(AéEB) = 60+20=80 |OA| = ñ8, |OB| = ò13, |OC| = ò17, |OD| = ò10 ve |OE| = ò18
ise |AB| = |AE| olup ulaşabileceği en uzak köy B’dir.
20° 60° UYGULAMA 6
m(AéDB) = 30+20=50 Cevap B
50° D
ise |AB| = |AD| 5x D 12x = 180° ÖRNEK 3
x A
50° 5x
30° 80° 20° görülür. 2x x x = 15° olup Çevre (ABC) = 30 cm ise |BC| = 12 cm olup |BH| = x ise
B C
m(BëAC) = 2.15 = 30°
E |HC| = 12–x tir.
Dolayısıyla AÿDE de |AE| = |AD| ve m(DéAE)=60° olduğundan Sol ve sağ üçgende pisagor yapıp yüksekliğin karesini birbiri-
AÿDE eşkenar olur. O halde x=10°’dir. Cevap A Cevap C ne eşitlersek, 102 – x2 = 82 – (12 – x)2 ise x = 15 bulunur.
B C 2
2
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

UYGULAMA 1 ANALİZ 1 ÖRNEK 7


A 6
|AB|2 = 42 + 82 = 80 A'dan BD'ye [AH] dikmesi inilirse süper doğrudan
6 60°
4 4 |AB| = 4ñ5 m 3 6 - 8 - 10 ve öklitten,

6 2 B Cevap D 82 = 6.(6 + x)  x = 14 cm bulunur.


3 3
4
Cevap E
TYT 2019 1 ÖRNEK 8

x+12
28 AÿBD'de öklitten: |BH|2 = 4.8  |BH| = 4ñ2
ÖRNEK 4
A
AÿBC'de öklitten: 82 = 4ñ2 . x  x = 8ñ2 cm dir.
x x
x+14 x+14
6 63
ANALİZ 2
(72 – 60 = 12) x2 = 81 + 3
60° 9 H 3 30° AÿBC'de 3 -4-5 ten: |BC| = 25 cm
14 14
B C
 x = 2ò21
AÿBC'de öklitten: 25.|AD| = 15.20  |AD| = 12 cm
30°
3
(x + 14)² = (x + 12)² + 14² ise x = 36 bulunur. x 60°
AÿCE'de öklitten: 152 = 12.(12 + x)  x = 27
O halde kol askısı 100 cm’dir. Cevap A D 2
Cevap D
ÖRNEK 9
TYT 2018 UYGULAMA 6
3
4k cosx =
A
5
10 x
6 60°
6
1
10 Cevap C 3k
y 3k coty =
8 B 3
4 4 12
x
y O halde,
Cevap C
63
30° k 3 1 1
cosx.coty = . =
C 5 3 5
UYGULAMA 2 ÖRNEK 10
A
x x
9m
UYGULAMA 7 tanx = 42° = ise0,9 olup x 18 metre
İlk durumda 7-24-25 20 20
25 m D ten B ile duvar arası 7 6 A
30° - 60° - 90° den
25 m m'dir. B
4 yararlanırsak ÖRNEK 11
kñ3 ñ3
15 m
x = 4ñ3 cm
63 A
7m 8
tanx = =
x = 43
C B
30°
bulunur. 4k
5k 5
60°
20 m 4 D
Cevap E
2k
k3
İkinci durumda D ile yer arası 15 m olduğundan 3 - 4 - 5 ten x 60°

C'nin duvara uzaklığı 20 m'dir. ÖRNEK 5 B 5k H C

O halde, B ile C arası 13 m olur. Cevap E D'den BC'ye [DH] dikmesi inilirse orta tabandan,
8 UYGULAMA 10
|DH| = = 4 cm, sonra da DÿHE'de 45° - 45° - 90°'den
2 8
A 6 S  sinx =
x = 4ñ2 cm bulunur. 8ñ 2
UYGULAMA 3 82
= ñ2
8 1
D
|AK| + |KD| toplamının en kü- =
UYGULAMA 8 ñ2 2
A çük olması için A, K ve D A x
18 noktaları doğrusal olmalı- 6 B 2 O
8
6 dır. Cevap D
x y2 = (7ñ2)2 + (ñ2)2 den
B 5 – 12 – 13’ten D ÖRNEK 12
K C y
2
y = 10 cm ise x = 6 cm dir.
 |AD|= 26 m 2
1+ñ3. ñ3 4
°
45

18 B
135°
45°
= =2
ñ3
18 2
+ñ3.
62
C 2 Cevap A 1
Cevap C 2 2
10 Dı
UYGULAMA 9
A
33
AÿBK de 30° nin karşısı 7 ADF 04
UYGULAMA 4 D ise 60° nin karşısı 7ñ3
7 olacağından
A BCÿD’de 3–4–5 150° 30° 43
4
|AD| = 3ñ3 cm bulunur. ÖRNEK 1
17 9 ABÿC’de 8–15–17 60° 60° 120° 30°
D
15
görülürse B 10 C 4 K [AH] dikmesi inilirse, |BH| = |HC| = 6 cm olur.
10
6
Cevap D
B C |AB| = 17 m bulunur. Dolayısıyla |HD| = 4 cm olur.
8 ÖRNEK 6
Sonra öklitten, x2 = 4.(4 + 6)  x = 2ò10 bulunur.
2 2
Cevap C
BÿDE'de |DH|2 = 1.9  |DH| = |AD| = 3 cm

UYGULAMA 5 AÿBC'de |AH|2 = 9.(1 + |EC|) ÖRNEK 2


145 + 144 = 289 = 17² 62 = 9.(1 + |EC|)  |EC| = 3 cm
A ile C birleştirilirse, |AB| = |AC| = 25 cm olur.
ise x = 17’dir. Cevap D
AÿHC'de pisagordan x2 = 62 + 42  x = 2ò13 cm Sonra, AÿDC'de 7 – 24 – 25 ten |DC| = 24 cm bulunur.

3
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
ÖRNEK 3 ÖRNEK 6 UYGULAMA 7
BD'yi AC ye doğru uzatırsak K [AC] olmak üzere ABK ikizke- |EC| = m dersek, 30° – 60° – 90° den |DC| = 2m olur. A
A
nar üçgeni elde edilir ve |KD| = 6 cm bulunur.
|BC| = 6 + 2m, |AC| = 18 + m ve |BC| = |AC| ise x
AÿDK de 3–4–5 ten |AK| = 10 cm ve |KC| = 4 cm olur. x

60
60°–x
6 + 2m = 18 + m  m = 12 dir. E Ÿ

°–x
60°
DE // AC ise |BD| = |DK| den dolayı [DE] orta taban olur. 60°+x
O halde, x = 30 cm'dir. 60°+x F

120°–x
F
O halde |DE| = 4 = 2 cm dir. 60° 60°
2 60°
B D C D
UYGULAMA 1
UYGULAMA 6
AD'yi uzatırsak K BC olmak üzere, ABK ikizkenar üçgeni
Önce KÿFC, sonra AÿDK daha sonra da, |AD| >|AF| > |DF|
elde edilir. [AC], hem yükseklik hem açıortay olduğundan,
BÿDE de 30°– 60° – 90°uygulanırsa,
x < 60°
|BC| = |CK| olur. O halde, orta tabandan |EC| = 8 = 4 cm
2 olduğundan ABD de 120–x > 60° dir. O halde |AB| >|AD| dir.
bulunur. |AB| = |AC| = |BC| = 16 cm,
D noktasının BC üzerindeki yeri değişken olduğundan |DC|
Cevap C |BD| = 10 cm ve x = 5 cm bulunur. Cevap A >|BD| nin doğruluğu kesin değildir. Buna göre, I ve II kesinlik-
UYGULAMA 2 le doğrudur.
A
Cevap D
3 ÖRNEK 7 ÖRNEK 10
D x=6
m(BéAD) = 75° ve m(CéBD) = 72° olmak üzere,
A
3
Cevap C
AÿBD'de, |BD| > |AB| >|AD|
K
8
x E
BÿCD'de, |CD| > |BD| >|BC|
5

F 15°
B H C E olup şekildeki en uzun kenar [CD] dir.
15° 30° 60°
D B H C
UYGULAMA 3 TYT 2019
A
|DB| = |AH| = |BE| olduğundan DÿBE ikizkenar olur. A Şekildeki en büyük
açıdan karşısındaki
D E O halde, x = 75° olur. 40° 40°
x y kenara ok çizilir ve
E okun götürdüğü üç-
I II
K B Z C C
ÖRNEK 8 gende de aynı işlem
x y
A a = |PK| + |PLı| + |PM| 40° 60° yapılırsa en uzun ke-
x+y+z B D C nar bulunur.
|DE| = = 12  x + y + z = 24 cm Cevap E = 2 + 2 + 4 = 8 cm ise
2
en uzun kenar c'dir. Cevap C
K añ3 8ñ3
ÖRNEK 4 2 h= = = 4ñ3 cm
P 4 M 2 2
A ANALİZ 3
i) |DB| = |DC| ise 2
3
60°

48° m(DéBC) = m(DéCB) ve 60° d C Şekildeki en büyük açıdan


B Lı 1 L C D
62°
58°
karşısındaki kenara ok çizilir
D |CE| = |BF| dir.
60° ve okun götürdüğü üçgende
a e c
E F
ii) |CE| = |AB| ise de aynı işlem yapılırsa en
48°
x |BF| = |AB| dir. O halde, 60° uzun kenar bulunur.
a a ÖRNEK 9 65° 55°
a a A b B en uzun kenar c'dir.
P’den AB’ye dikme indirilirse h = 9ñ3 bulunur.
B C
Cevap C
m(BéFA)=48°=3a a= 16° dir. añ3 = 9ñ3  a = 18 cm dir. ÖRNEK 11
AÿBC'de 48° + x + 4a = 180°  x = 68° dir. 2
i) 10 – 6 < 2x – 4 < 10 + 6  4 < 2x – 4 < 16
8 < 2x < 20
ÖRNEK 5
ANALİZ 1 4 < x < 10
|AD| = |DC| ise A dan BC ye [AHı] dikmesi indiğimizde
|CH| = |AH ı| = 8 cm ve |DH ı| =7 cm olur. m(éC) = 30° ise a > b > c olup ii) m(BéAC) > m(AéBC)  2x – 4 > 10

Sonra ABH ı üçgeninde 8 – 15 – 17 den x = 17 cm bulunur. + + – x >7


|a–b|+|b–c|–|c–a| a–b+b–c+c–a
= =0 i ve ii den 7 < x < 10 olup xtop = 8 + 9 = 17
2 2
UYGULAMA 4
x + 8 = 12  x = 4 cm Cevap C Cevap A UYGULAMA 8
A DE // AB olacak şekilde [DE] çi-
UYGULAMA 5 ANALİZ 2 zilirse orta tabandan |DE| = 5
8
A AÿBH'de 30° – 60° – 90° görülürse, A dan [BC] ye inen en 10
x
E cm olur.
A
30° kısa doğru [AD] dir. 8 8–5<x<8+5
|AB| = |AC| = 24 cm 5
x
24 H 24 y D noktası B veya C ye  3 < x < 13 olup
bulunur. B D C
12 yaklaştıkça [AD] büyür
L Cevap C
K ama daima [AC] den
x; 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 şeklinde 9 farklı tam sayı değeri
15° 75° a a+y a+x a kısa olur.
75°
B P C B Dı D Dıı C
alabilir. Cevap C
Cevap A

4
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

ÖRNEK 12 UYGULAMA 2 UYGULAMA 5


m(ëA)
i) 12 – 5 < x < 12 + 5 ii) m(BéDC) = 90° + > 90° A Katlama öncesindeki BAD açısı A [CH] hem yükseklik hem kenarortay
2 ile katlama sonrasındaki DAC ise [CE] açıortaydır.
açısı üstüste geldiğinden [AD] 6

30°
30°
7 < x < 17  x2 > 52 + 122 H 3m
açıortay olur. E
 x >13 x Bı |DBı| = 3 cm, |DC| = 6 cm ise x 3m = 2m  x = 4 cm
i ve ii den 13 < x < 17 olup xtop = 14 + 15 + 16 = 45 3 m(BıéCD) = 30° dir. B m D 2m C
6 x
30° O halde, m(BéAC) = 60° ve 3m
B 3 D 6 C Cevap C
m(DéAC) = 30° olup
30° - 60° - 90° den x = 6 cm dir.
UYGULAMA 9
ABC dar açılı üçgen ise tüm iç açıları 90° den küçüktür. Cevap D
ÖRNEK 6
i) 8 – 5 < x < 8 + 5 ii) m(ëB) < 90° ise x < 8 + 5 2 2 2

ÖRNEK 4 3 – 4 – 5 ten |BC| = 6 cm olup


3 < x < 13 x2< 89  x < 9,4 x = 8  x = 24 cm
iii) m(ëA) < 90° ise 82 < x2 + 52 A x+6 10
39 < x2  x > 6,2
i, ii ve iii den 6,2 < x < 9,4 olup x ; 7, 8 ve 9 şeklinde 3 farklı tam
sayı değeri alabilir. 6 UYGULAMA 6
6
Cevap B K AC uzatılırsa [AB] dış açıortay
30° 45° A
70° olur. O halde,
B 12 D 62 C 70° 40
°
UYGULAMA 10
D den kollara dikmeler çizilirse özel üçgenler kullanılarak |AD| = a
ha  nA  Va
B a D b C |AC| a+b
x = 12 cm bulunur.
hb  nB  Vb hb  nB = ha  b  a olup I doğru
hc  nC  Vc nC  Vc = nB  c  b olup II doğru Cevap B

ÖRNEK 5
I ve II doğru ise III te doğrudur. Cevap E ÖRNEK 7
A 3 – 4 – 5 ten |BC| = 8 cm ise
[AD] iç açıortay  |AB| = 3k, |AE| = 2k
k = 1 cm'dir.
[AC] dış açıortay  x = 2k x = 20 cm
6
x 10 O halde AÿBD de pisagordan x+10 3k
ADF 05 x2 = 32 + 62  x = 3ñ5 cm
ÖRNEK 8
B 3k D 5k C
ÖRNEK 1 8
K
A D Çevre(AÿBC) = 4a + 4b
Açıları a – a ve b – b şeklinde kodlarsak a k
m(DéAE) = 90° olur. 3a = 56
UYGULAMA 3 2k E b
O halde, 8 – 15 – 17 den x = 12 cm bulunur. A a + b = 12 cm ise
B 3b C |AC| = a + b = 14 cm
ÖRNEK 2 2k Çevre(ABC) = 3a + 3b
2a 2b
A BÿCK de a + b = 90° E = 3(a + b)
4 k
olduğundan = 36 cm dir.
x
b B a D b C ÖRNEK 9
Cevap C
AÿBD de m(ëD) = b olur.
b D

K A AG uzatılırsa 30°–60°–90° dan


b
a O halde |AK| = |AD| olup
a |BD| = 6 cm, |AD| = 12 cm ve
30°

B C 8
x = 4 cm dir. UYGULAMA 4 63 |AG| = 2|GD| den |AG| = 8 cm
A 6 10 G
4 bulunur.
|AB| = |AC| 60°
UYGULAMA 1 6 10 |BD| |DC| B 6 D 6 C

A m(BéDC) = a + 90° olmalı 6 3k 5k



a + 2b = a + 90 4 Çevre(BıÿDC) = 3 + 4 + 5 = 12 cm
D 3
H
5
b a+b
 b = 45° B D 5 C Cevap C ÖRNEK 10
12
a 5 52 [EH] çizilirse, 5 – 12 – 13 ten
a a+b [AG] yi uzatıp indiği noktaya H dersek [AH] hem açıortay
B 13 E C x = 13 cm bulunur. hem kenarortay olacağından AÿBC ikizkenar olur.
Cevap C ANALİZ 1
Bu durumda, |GH| = 5 cm olup 8 – 15 – 17 den |BH| = 8 cm
ÖRNEK 3 A k = p+k
ve |BC| = 16 cm bulunur.
p k
A
36° 36° p+k p2 + pk = k2
4 k
[DH] dikmesi çizilirse, k UYGULAMA 7
 pk = k2 – p2
8 D
3 – 4 – 5 ten
72° 72° 36° C ile G birleştirilirse K noktası BÿGC nin ağırlık merkezi olur.
4 x=5 x = 5 bulunur. B P D k C
Cevap A Bu durumda, |GK| = 2.|KE| = 4 cm, |AG| = 2.|GE| = 12 cm
p+k
B 8 H 3 C dolayısıyla |AK| = 4 + 12 = 16 cm olur. Cevap B

5
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
ÖRNEK 11 UYGULAMA 12 ANALİZ 1
A |AG| : |GD| : |BC| = 2: 1 : 6 A m(BéAC) = 120° ise C açısı ortak açı olup AÿBC ~ EÿDC dir.
a b m(éB) + m(éC) = a + b x 16
ve 3 – 4 – 5 ten 60° =  x (x + 4) = 96  x = 8 cm
18 10 x = 60° dir.
5 8 6 x+4
G x = 24 cm
Bu durumda Cevap D
5 a 2a 2b
bulunur. b
B 15 D 15 C B 5 K L 8 C m(KéAL) = 60° olur.

l k
A |BK| = |AK| = 5 cm ANALİZ 2
ANALİZ 2
|LC| = |AL| = 8 cm A Açıları kodladığımızda
F ağırlık merkezidir. Bu durumda, 60°
4 x2 = 12 + (4ñ3)2
8 GÿBD ~ CÿFE görülür.
|DF| = 6 cm, |AC| = 2.18 = 36 cm'dir. Cevap E 43 G F
30 = 1 + 48 x=7 x = 2  x = 4 cm’dir.
1 ° y
= 49 8 x
K x L x x
Cevap E Sonra |BG| = |AG| = 2ñ5,
UYGULAMA 8 B 2 D y E 8 C
A GÿHD de
UYGULAMA 13 |CF| = |AF| = 2ñ5 olup AÿGF de pisagordan y = 10 cm bulunur.
8 x2 + 32 = 42 A m(HéAC) = 2 . m(BéAC) ise Buna göre, x + y = 4 + 10 = 14 cm olup dikdörtgenin çevresi
G  x = ñ7 cm AB’ açıortay olur. 28 cm'dir.
x 4
x Cevap E
9 = x ise x = 12
B 9 H3D 12 C 9
3m 4m
12 12
UYGULAMA 3
Cevap E Cevap B
B 3m H 3m B’ 4m C |AB| = |DC| = 20 cm ise
D

3 – 4 – 5 ten
UYGULAMA 9 E
|ACı| = 16 cm olur.
A |AG| = 8  |GD| = 4 olur. 12 20
x
DÿACı ~ CıÿBE
O halde, |BC| = 24’tür. ADF 06 12 16 16
8
A 16 Cı 4 B  =  cm
4 x 3
G UYGULAMA 1
16 16 20
4 |BE| =  |CE| = 12 – = cm dir. Cevap B
AÿBC ~ EÿFD ise k =
|AB| |BC| |AC| 3 3 3 3
B 12 D 12 C Cevap D = = = olup
|EF| |FD| |ED| 4

Çevre (ABC) 3 UYGULAMA 4


UYGULAMA 10 I ve II doğrudur. =k= olup III yanlıştır.
Çevre (DEF) 4 8
A 6 D
A [AK] kenarortayı çizilirse 
|DG| = |GF| = |FC| = k Cevap B 6 . 12
8 x
2m E
ÖRNEK 1 12
D |BK| = |KC| = |AK| = 3 m 12 . 24
G
AÿBC ~ DÿAE  m(AéBC) = m(DéAE) = 65°
k
m
|AG| = 2.|GK| = 2 m olur. 
m k
F
k B 24 C x
B 3m K 3m C m(BéCA) = m(AéED) = 30° olup AÿBE de

65 + 65 + x + 30 = 180° ise x = 20° 6 8 12


AÿGC de [EF], [AG] nin orta tabanı olup |AG| = 2 m ise  = =  x = 16 cm
12 x 24
|EF| = m dir. Cevap A
ÖRNEK 2
O halde, |BC| = 6m = 6 dır. Cevap D A BÿAD ~ BÿCA olup
|EF| m UYGULAMA 5
x = 8  x = 4ñ6 A ÿL K ~ B ÿC D
A
12 x n
UYGULAMA 11 x 110° K


A 6x = 12 cm k 70°
m n k 2m 2n 2k
m
x olup orantılı kenarları gören
3x  x = 2 cm ortak açı B
55° 35°
C
k L k açılar eştir.
F E B D 4 C
8
x 2n 2m Buna göre, Kÿ LC de iki iç bir dış
G Cevap B 110° tan
2x
D x = 70 + 35 = 105°
B 12 D 12 C

24 UYGULAMA 2
Cevap C
A Açılar kodlanırsa ÖRNEK 3
ÖRNEK 12 a a+b DÿEF ~ BÿCA olduğu gö- A EK // AB olacak şekilde
d
a+c rülür. n
A x² + 4 = 100
D a+d K [EK] çizilirse |BE| = |AK| ve KÿEC
2 12 120°
K x = 4ñ6 bulunur. 6 4 = 6  x = 18 cm m+n
12 60° eşkenar olur.
m m
E 12 x Kenarlar m ve n olarak kodlanırsa
x 10
10 b 60°
AÿKE  DÿCE den
4 60° m 60° C
F a B n E
a c 120° n
B x C x
|AE| = |DE| = 12 cm bulunur.
D
B L C Cevap D

6
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

UYGULAMA 6 ANALİZ 4 UYGULAMA 10

A
BD, [BK]  [CK] |DE| = |FG| = a dersek, eşitlikleri taraf tarafa bölersek D 6 C CK // AD olacak biçimde CE
olacak şekilde uzatılırsa uzatılırsa AÿBD de
a
DÿEC de, x = 7 4
8
|AB| = |BC| x+3 a 8. x = 7. x
( ) ( ) E
x+3 x+2 x
10 K
2 olduğundan 24 = x–4  x = 20
D x–4
AÿBD  BÿCK görülür. 30 x
6 6 FÿBG de, x = 8 8x + 16 = 7x + 21
x x+2 a
b
a b |BD| = |CK| = 6 cm x = 5 cm  EG = 10 cm A 6 K 24 B
B 10 C
|AD| = |BK| = 8 cm olup Cevap D evap D
x2 = 22 + 62 ÖRNEK 7
ANALİZ 5
x = 2ò10 cm bulunur. A
A [DK] // [AE] olacak biçimde
Cevap C m x
[DK] çizilirse BÿDK da [EF],
K k
3k D E
ÖRNEK 4 D AÿEC de [DK] orta taban olur. k 2
a 10 F L
A DF // BE  = |FE| = k ise |DK| = 2k, 2m
y=6
b 5 k 2k
a 10 |DK| = 2k ise |AE| = 4k olur.
a 15 B m E m K m C
F DE // BC  = B 3k C
5 b x
D 2 k
E 10 15 Önce kelebekten, = y=6
b = x = 7,5 cm Buna göre, |AF| = 3k = 3 tür. y 3k
x 5 x |FE| k m
sonra temel orantıdan, = x  x = 4 cm
B C |BC| = 3m = 3 olup istenen toplam 6 dır. 2m 8
bulunur.
|BE| m
Cevap E

UYGULAMA 7 ÖRNEK 6
A [AK] // [DE] olacak şekilde D 6 C [CK] // [AD] olacak şekilde ADF 07
m [CK] çizilirse
n [AK] çizilirse, 3k ÖRNEK 1
F
D
AÿBK de A(ABC) = 6. 8 = 12. |BD|  |BD| = 4 cm
n 2m E 6 6 F 6 = 3k  x = 16 cm 2 2
|BE| = |EK| = 4 cm x–6 5k
2k BDC de x2 + 42 = 62  x = 2ñ5 cm dir.
B 4 E 4 K 6 G x = 12 C
AÿKC de |FC| = 2|AF| ise 6 x–6
A K B
|GC| = 2|KG| = 12 cm bulunur.
UYGULAMA 1
Cevap B
A AÿBC de [DH] // [AC] olduğundan
UYGULAMA 9 k |DH| 2k
ANALİZ 3 =
3 + 3x + 1 = 7 m
D 15 3k
3 15
A [DK] // [AB] ve G  [DK] ölge
2k  |DH| = 10 cm olup
2 4 Işıklı
b
 x = 1 m olup 10
24.10
E D |AD| = 8 = 4 3x
7 A(BÿDE) = = 120 cm2
2x
engelin boyu B H C E 2
2
4
8
[EL] // [AC] ve G  [EL] 2k k 24 Cevap E
G 1 1 1 2.1 + 1 = 3 m dir.
|AE| = 4 = 2 dir.
B K L C 2 2k k

Cevap B UYGULAMA 2
Pisagordan x2 = 62 + 122  x = 6ñ5 cm A [DH] dikmesi inilirse
Cevap E ANALİZ 6 |BH| = 8 cm, |HE| = 4 cm
10 = 6 – h D olup
6
UYGULAMA 8 14 8–h
8–h 3 5 3–4–5 ten |DH| = 3 cm ve
6 12 6–h
A  Öncelikle = ise |AD| = 8 B 8 H 4 E 4 C orta tabandan |AB| = 6 cm
4 |AD| 10 4
80 – 10h = 84 – 14h
8
h h h
D  I, iç açıortayların kesiştiği nok- 4h = 4 16 bulunur.
x
8 tadır. Açıortaylar çizilip Z özelliği 10 4 O halde,
12 h=1
I görülürse |BE| = |IE| = 4 cm, 16.6 4.3
4 Cevap A Boyalı alan = A(AÿBC) – A(DÿEC) = – = 42 cm2
|AD| = |DI| = 8 cm bulunur. 2 2
B 4 E 6 C
6 = 12  x = 20 cm bulunur. Cevap C
6+4 x TYT 2018
Cevap D ANALİZ 1
ÖRNEK 5 Sol üçgende, C
CÿHK da
1 x x 1
A G ağırlık merkezi ise 5 = ise x = y H 2 K |HK| = 2 ve |CK| = 1 ise
3 2x+y x
3 1 1
12
|AE| = 2. |EB| olup |EB| = 6 cm’dir. m(CéHK) = 30° olup
D G 2 E
D 1
x = ñ3 tür.
|EG| = |GF| = 5 ve Sağ üçgende, x
5 5 y x x z 1 1
E F
6mx G 2
|EF| = 12  y = 15’tir 1 x A F B
B y C y 18 = ise 3x = z
5 2x+z
2x + y + z = 9 6x = 9 x = 1,5 Cevap C O halde, A(AÿBC) = 3.3ñ3 = 9ñ3 br2 Cevap D
Buna göre, x + y = 15 + 6 = 21 cm dir. 2 2

7
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
ÖRNEK 2 ÖRNEK 5 ÖRNEK 7
6.3 1 3
A A(AÿLK) = 4.y = 2y a) = b) 6 . 4 = A m'ye A düşerse
2 8.9 4 5.8 5
y k
3m'ye 3A düşer.
K 4 18 A(BÿLK) = 4.x = 2x D
L 3k ya 4A düşerse k'ya
2 UYGULAMA 3 E
x x 3k 4A düşer.
+
3A
------------------------------------------------------------------ A(AÿEK) = A(KÿDC)  A(AÿBD) = A(EÿBC) olup A 3
B C 1 1
A(ABL)=2(x+y)=2.18=36 cm2 . 10.6.sin = . 4(6+x).sin x = 9 cm B m F 3m C
2 2
Cevap D
4A
ANALİZ 2 4A + = 48  A = 9 br2 olup A(BÿDF) = A(DÿEF) = 9 br2
3
A h2 + 22 = (2ñ5)2  h = 4 cm olup ÖRNEK 6
A Taralı alan = 2A = 24
m UYGULAMA 4
25 25
A(AÿBC) = 4.4 = 8 cm2 2k A   A = 12 cm2
h 2 m D |AE| = 2|EF| ise
2A A(DÿEF) = A
m A
A(AÿBC) = 6A = 6.12 2A
k A m
A(AÿED) = 2A
2A = 72 cm2
B 2 2 C 2a
12 A
Cevap A B C E
a

B F 10 C
ÖRNEK 3 ANALİZ 3
A [AH] dikmesi inilirse AÿHD de A 15A = 150 cm2
AF // DC olduğundan A(AÿDF) = A(AÿFC) = 10.12
2 = 60 cm
2

(2ò31)2 = (3xñ3)2 + (2x)2 3k  A = 10 cm2 olup


30°
231
 3A = 60 cm2 olup A = 20 cm2
6x  x = 2 dir. E A(EÿDC) = 2.10 = 20 cm2
3x3 10A 3A O halde A(AÿED) = 2.20 = 40 cm2 dir. Cevap B
O halde 2k dir.
2A
60°
|BC| = 6.2 = 12 cm olup
B 2m D m C
B 3x H 2x D x C Cevap B
5x 122.ñ3 ÖRNEK 8
A(AÿBC) = = 36ñ3 cm2
4 A A(BÿGD) = A = 6 br2 ise
AYT 2019
A+3–B=5
B 4-B
A–B=2 5A 5A
A(AÿBC) = 15A
G
LYS 2017 B 4-B
Cevap C
A
= 15.6 = 90 br2
E 4+B A 4A
A
A B k D 4k C
4 43 60° 4+B
23 3-B 3-B 5k
8 60° F 30°
H
60° 6
°
30
43
D ÖRNEK 9
LYS 2016
63 A(BÿFH) = 6.6ñ3
8 9.8 A [AC] çizilirse, [AD] ve [CE] nin ke-
2 A(AÿBC) =
30°

C = 36 br2
2
30

narortay olduğu görülür. [BF] ke-


°

60° 30° A(AÿCD) = 2.A(BCD) ise 6

A 16 B = 18ñ3 A A F narortayı da çizilirse


12 E E
|AD| = 6 cm, |DB| = 3 cm 12.16
8
A
A A(AÿBC) =
x 6 2
Cevap C 12 12 AÿCD de A A
6A = 96  A = 16 br2olup
YGS 2017 B 8 D 8 C
A 6 D 3 B 3–4–5 ve muhteşem üçlüden
9
A |CD| = 10 cm, A(BDKE) = 2.A = 2.16 = 32 br2 dir.
1 tane üçgen
3 tane üçgen
|AE| = x = 5 cm bulunur.
5 tane üçgen Cevap A
7 tane üçgen UYGULAMA 5
9 tane üçgen LYS 2016
11 tane üçgen  ile C birleştirilirse S = 6A ve A(AÿBC) = 27A olur.
13 tane üçgen
D [AB] ortak taban olup
15 tane üçgen Bu durumda A(AÿBC) = 27. S = 9S bulunur.
+ 3b 6 2
B C C |CA|
64 tane üçgen Cevap D
3h 30 A(AÿBC) = |DH| = 1 
2h E K
A(ABD) 2
2b
64A = 96 br2 A=  3 br2 olup boyalı alan h UYGULAMA 6
 |CA| = 2h dersek A
2
22A = 22. 3 = 33 br2 dir. A a H a B
A
m
FÿDC de
A+15 3m ( )
= 2m A = 12
2

2 F
G ağırlık merkezi olduğundan
Cevap C m

BÿEC de A(BÿGC) = 2.12 = 24,


D 15 E
|DH| = 4h, orta tabandan |KH| = h dolayısıyla k
A 2m
ÖRNEK 4 |CA| |AE| 2
2k G [BE] kenarortay olduğundan
1 |DK| = 3h olur. Oluşan kelebekten = = olur. 2A
.8.x.sin45° |DK| |ED| 3 AÿBC de A(AÿBC) = 2.36 = 72 cm2
|AD| = x dersek A(AÿBD) = 2 = 2ñ2 B C

3 Bu durumda 5b = 30  b = 6 olup x = 3.6 = 18 br bulunur.


A(AÿDC) 1
.x.12.sin30° Cevap D
2 Cevap E

8
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

LYS 2017 ÖRNEK 6 UYGULAMA 3


C ( 3x ) = 6 x = 3ñ6
2

C a aK
B • Dış açı = 360° =18° ise
20 N E D M
a y2 + 62 = (3ñ6)2 x
a A iç açı = 180° – 18° = 162° 60°
x = 36 2a = 12 br
a
y = 3ñ2 birim D
• CÿDB de 2a + 162° = 180° a 30°  a = 6 br dir.
y
E 12
• CÿKB de 2a + x = 180° ise F C
Cevap B x = 162° dir. a = 6  |MC| = |CL| = 3ñ3 br
a b
a
olup
A 3 3 B |ML| = 6ñ3 br'dir.
UYGULAMA 2 K A a B L
2x AB uzatılırsa Cevap E
UYGULAMA 7 D C L K 12
6.9 üçgende iki iç bir
x x
A 9A = ise 3x dış özelliğinden
2 B
2 A 3 A = 3 olup taralı bölgenin 3x x
%
m (ALC ) = 2x ve ANALİZ 4
2 3 alanı 9 br² dir. 3x %
3A m (ABC ) = 3x 24m = 24 ise
D E A E 4m D

2 3 bulunur. 2m
2m
m = 1 olup
5A L
m
2m m = 5 tir.
B C
F 5m C
360°
3x + x = 180° ise x = 45° olup = 8 dir.
45° 60°
60°
O halde çokgen 8 kenarlıdır. Cevap A Cevap C
ADF 08 A B

TYT 2018
(9 – 2) . 180°
ÖRNEK 1 =140° TYT 2019
9
Beşgenin iç açıları ölçüleri toplamı 540° dir. 140° – 108° = 32° 1
30°
100 + 110 + 90 + 95° + x = 540° 140° – 74° = 66° x-3 x
74° x-3
x 1
x = 145° olarak bulunur. 1 1
Cevap B 3 3
108° 74°
32° 6
ÖRNEK 2 x –3 = 2.1
A B 9x = 180°  x = 20° dir. ANALİZ 1
x
x=5
156°
8x
20° = 360°  n = 18 dir. 2x + 156° = 180° Cevap D
C n x x
60°
60° ise x = 12° olup
144°
60° a = 60 + 12 = 72° dir. UYGULAMA 4

ÖRNEK 3 144° 156° A 100° Dörtgenin dış açıları toplamı 360°


ye eşitlenirse
D AFDE dörtgeninde Cevap B 80°
D 2 + 2 + 100° + 90° = 360°
y z 108° + 108° + 100° + y = 360° 2 + 2 = 170°
B D D
E 108°
z
C
ise y =44° olup  +  = 85°
G ANALİZ 2 Dolayısıyla x = 95° olur.
x y + z = 108° ise z = 64° dir. F E x
Merkezden köşelere çizilen

0° E Cevap D
G
10

10 O halde, x + z = 180° E C E
A F B
yarıçaplarla açılar 9 eşit
ise x = 116° dir. parçaya ayrılır.
D D
H D D D 360°
DO D a= = 40° ise ÖRNEK 8
DD D 9
ÖRNEK 4 m(FéOB) = 160° olur.
K % x +130°
C m ( AEB) =110° olup 110° = den x = 90° dir.
Cevap D 2
E D • |AF| = |DC| ise |AF| = |AG| dir.
A B
% UYGULAMA 5
• m (GAB) = 50° ise
F
x
G % ÖRNEK 7 D
y y
C m (FAG) = 70° dir. [AK] açıortayı çizilirse
D [BE] köşegeni çizilirse 110° C
• 2a + 2b = 180° den a + b = 90°
70° • 2y + 70° = 180°  y = 55° 108°
50° |BE| = |EC| = |BF| den K 110° – 50°
A B 36° 36° C
y • y= = 30° bulunur.
• x + y = 120° ise x = 65° dir. E 36° F EÿBF ikizkenar olur. b 2
36° 72° 108°
A b 50° x + 30° = 90°  x = 60° dir.
36°
Açıları yazarsak CÿBF a B
ÖRNEK 5 a x Cevap E
108° 72° x de x = 36° bulunur. F
A 36°
Kenarlar işaretlenirse BéCF nin ikizke- E
81° A B
K nar olduğu görülür.
F G
B E UYGULAMA 6
81° Açılar yazılırsa x = 9° bulunur. ANALİZ 3
18° A Karenin köşegenleri
E KyH 2 D
birbirine eş olduğundan
C D 72 = (4ñ3)2 + y2 x
4
|CE| = 4ñ2
30°

4 ise
F 4
UYGULAMA 1 y = 1 cm olup B E Bu durumda,
F 7 43 43 C
Kenarlar işaretlenirse |AB| = |BC| olduğu görülür. x = 1 + 2 = 3 cm'dir. (4ñ2)2 + 42 = (3ñ2)2 + x2
4 30 = x2
°

İç açılar yazılırsa m(AéBC) = 150°, m(AéBD) = 42° ve 4 32


30

42
x = ò30 br olur.
m(BéAC) = 105° bulunur. O halde x = 42° + 15° = 57° dir. Cevap A
A L B Cevap E
Cevap E C D

9
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
UYGULAMA 7 UYGULAMA 1 LYS 2016
A Köşegenler dik kesiştiği için diğer D 3 C [EF] orta tabanı çizilirse D 10 C CEB ikizkenar
K kenarların da orta noktaları birleşti- |EF| = 10 br olur. üçgeninde indirilen
T
4 D rilirse dikdörtgen oluşur. 8 CEF de 3 - 4 - 5 ten
E dikme tabanı iki eşit
6 ADC üçgeninde [KF] ABD üçgeninde E F x |CF| = |FB| = 6 br olup 12
x [EK] orta taban olup 10 parçaya böler. ADE
x = 12 br dir. 63
F |KF| = 6 br, |EK| = 4 br dir. üçgeninde indirilen
B
KÿEF de pisagordan Cevap C dikme aynı
L 60° 4 4
x2 = 42 + 62  x = 2ò13 bulunur. A 17 B zamanda yamuğun
A 6 H 6 E 8 B
C yüksekliğidir.
Cevap C 12 8
UYGULAMA 8
ÖRNEK 2
[AK] ve [CK] kenarortayları çizilirse DC + AB 10 + 20 2
C A(ABCD) = $ DH = $ 6 3 = 90 3 br
D c C [EF] orta tabanı 2 2
muhteşem üçlüden
D 12 |AK| = |CK| = |BK| = |DK| = 13 6
4 + 5 = 9 br ise
5 Cevap C
13 bulunur. 5 a+c
L 12 E 4 F 10 = 9 dan YGS 2017
|AC| = 24 ise |AL| = |LC| = 12 dir. K 2
12 K 13 CAK ikizkenar üçgenin de 5 a + c = 18 br bulunur.
13
8 Elde edilen yamuğun üst tabanı |LC| ye alt tabanı |AB| ye,
KL  AC olacağı için 5 - 12 – 13 ten yüksekliği ise AD ye eşit olur.
A B A B
|KL| = 5 birim bulunur. Cevap D a 2
18 +14
O halde yamuğun alanı = $ 6 = 96 br 2 dir.
O halde Ç(ABCD) = 12 + 10 + 18 = 40 br dir. 2
ÖRNEK 9 Cevap E

A(ABCD) = 1 $ 10 $ 4 3 $ sin120° = 20 3 $ 3 = 30 br 2 ÖRNEK 7


2 2 ÖRNEK 3 T T
CE // DA olacak biçimde A ( DAE ) = A ( CEB ) olup bu alanlara
D 4 C
ÖRNEK 10 CE doğrusu çizilirse AECD T
110° 70° S dersek S . S = 4 . 9  S2 = 36 olup S = A (DAE ) = 6 br 2
T T paralelkenar olur.
A (ABE ) = S dersek A ( DEC ) = 2S olur. Bu durumda 9 T
Dolayısıyla CEB ikizkenar
8 . 9 = S . 2S  S2 = 36  S = 6 br2 olup olur. ÖRNEK 8
110° 70° 40°
A(ABCD) = 8 + 9 + 6 + 12 = 35 br2 bulunur. O halde |AB| = 13 birim T
A 4 E 9 B
bulunur. [DB] çizilirse A (DBC ) = 9 br 2 , |AB| = 3|DC| ise
T
A ( DAB ) = 27 br 2 olup A(ABCD) = 36 br2 dir.
UYGULAMA 9
T T A (ABCD) A (KLMN) ÖRNEK 4
A ( DKN ) + A (MLB ) = =
4 2
9 DC uzatılır ve AE ile F
ÖRNEK 9
4 + 8 = A (KLMN) D 6 C 3 F de kesiştirilirse paralel-
2 D C [EC] çizilirse
likten F deki açı da çiz-
 A(KLMN) = 24 br2 dir. Cevap C k
gi açı olur. Dolayısıyla T A (ABCD)
E 45° A ( CEB ) =
|AD| = |DF| = 9 br olur. E 62 olur. 2
9 6
ADF 09 3k |BE| = 3|EC| ve kelebek
10
ANALİZ 1 kullanılırsa, H
45°

D C k = 3 ten x = 9 birim A [CH] dikmesi inilirse B


DC // AB ve
A x B 3k x T 10 $ 6
D x DE // CB ise EBCD bulunur. A ( CEB ) = = 30 br 2
D 2
paralelkenardır. ÖRNEK 5 bulunur. O halde A(ABCD) = 2 . 30 = 60 br2

D C DE // CA olacak şekil-
de DE doğrusu çizilir UYGULAMA 2
72° D x
12 ve AB ile E de kesiştiri-
16 D C
A E B lirse EACD paralelke-
nar olur. k
% % 6
Açıortay ve paralellikten m (ADE ) = m (AED) = a olur. K
O halde 9 E
E c A a B
O halde 2 + 72° = 180°   = 54° olup m
20 |DE| = 12 birim, 2k 12 L
x = 180° – 54° = 126° dir. Cevap E
m(EéDB) = 90° olup 2m

3 – 4 – 5 ten |AB| + |DC| = 20 birim bulunur. A B


ÖRNEK 1

T • [DL] çizilirse A(DÿKL) = 6 br2 bulunur.


D 4 C • DAC de [EM] orta taban, ÖRNEK 6 • [DE] çizilirse A(DÿLE) = 9 br2 bulunur. O halde,
T
DBC de [NF] orta taban EH uzatılır ve DC ile K A(ABCD) = 2.27 = 54 br2 dir. Cevap C
x K D C
K L
olup |EM| = |NF| = 2 br de kesiştirilirse |KE| = 4,
E F 12 + 4 4
2 M y N 2 • |EF| = = 8 br ise
2 6 |KH| = 8 birim bulunur. UYGULAMA 3
E F
y = |MN| = 8 – (2 + 2) = 4 br
D 5 C Paralellik ve
A 12 B 4
açıortaydan CEB nin
4 1 CK A H B 10 ikizkenar olduğu
• Taralı kelebekten = = olup 8 8 görülürse
KA 12 3
T
CK x k x 3 - 4 - 5 ten
CAB de CA = 12 & 4k = 12 & x = 3 br dir. O halde, orta taban ile yüksekliğin çarpımından
4 6
A(ABCD) = 6 . 8 = 48 br2 bulunur. A E H B |AD| = 8 br bulunur.
O halde x + y = 3 + 4 = 7 br bulunur.

10
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

11 + 5 8+4 ÖRNEK 3
O halde A(ABCD) = c m $ 8 = 64 br 2 A(ABCD) = $ 2 3 = 12ñ3 bulunur.
2 2
Cevap A |DE| = |EB| ve |AF| = |FB| olduğundan K noktası DÿAB nin ağırlık
Cevap D merkezi olup |AK| = 2|KE| = 4 birim ve |EC| = |AE| = 6 birimdir.
LYS 2017
ANALİZ 2
Kelebekten UYGULAMA 3
D 2 E 2 C 20
k F DE k ise 1. yol:
= 20 20
8 4k 103 103
D 4k C 4k L AF uzatılıp DC ile L de
43 |DE| = 2 br , 60° 60°
4k 10 20 10 kesiştirilirse taralı olan
[DH]  [AB] çizilirse kelebekten
40 16
F
eşkenar üçgeninin K
4 4 60° 16 8k
40 + 20 x
A H B yüksekliği 4ñ3 br olur. Alan = . 10ñ3 = 300ñ3 Cevap C = & x = 6 br
2 A 3k E kB x 3k
8 4k
bulunur.
|HB| = |DC| = 4 br olduğundan |EC| = 2 br dir. Cevap C
AYT 2019
2. yol:
O halde A(ABCE) = 8 + 2 $ 4 3 = 20ñ3 br2 bulunur.
2 y D 4k C
Cevap D 3x + 2y = 26 Önce EL // BC çizilip AÿFB de

UYGULAMA 4 -2/2x + y =16 16 4m 3k EL


x x= 6 ve y = 4 8m = den |EL| = 3 m
L F 4k BF
D 3 C 12 F T T K
EAB , FBC olup ve |BF| = 4m elde edilir.
b x
14 . 24 = 336 3m 4m
3 |AD| = 9 br , |DC| = 3 br dir. 14
E
Cevap A A 3k E kB
9 9
O halde
9 12 24
15 + 3
A(ABCD) = $ 9 = 81 br2 16 8m
a 2
Sonra taralı kelebekten = & x = 6 br bulunur.
a b Cevap D x 3m
A 15 B

ÖRNEK 10 ADF 10 ÖRNEK 4


25° • [BD] çizilir ve |AK| + |CN| = |DL| + |BM|
D C
D C |AC| = |BE| ise ÖRNEK 1
x
2 + 4 = |DL| + 1
|BD| = |BE| x 3 |DL| = 5 br
5 br 4
olduğu görülür. m(ëA) = m(ëC) ise m(EéCB) = 50° olup x = 65° dir. 4 H [AH]  [DL]
B d
• O halde x = 2 . 25° A
2 1 N olacak biçimde
x x 25° = 50° dir. 2 M [AH] çizilirse 3 - 4 -5 ten
L
A B E K 4 x = 5 br bulunur.
ÖRNEK 2

D C • |AB| = |DC| olduğundan


ÖRNEK 11 73° 34° |DC| = |EC| dir.
x • |BC| = |AD| olduğundan UYGULAMA 4
D C |AD| = |DE| dir.
x+34
73°
• x + 34 + 73 + 34 = 180° ise D 4 H 3K 7 C K, E, L doğrusal ve
|AC| = |BD| = 16 br olup 34° KL // BC olacak
30° A E B x = 39° dir. 5
1 x+34 4 biçimde [KL] çizilirse
A(ABCD) = $ 16 $ 16 $ sin 30°
150° 2 12 E
|DK| = |KC| = 7 br,
12
= 64 br2 |HK| = 3 br dolayısıyla
15° 7
15° |KE| = 5 br bulunur.
A B UYGULAMA 1
A 7 L 7 B
|DC| = |AB| olduğundan AÿEB de muhteşem
D E C
UYGULAMA 5 a
14 üçlüden |LE| = 7 br,
|AB| = |AE| olur.
2a 2a 2a dolayısıyla
|AD| = |BE| olduğundan
D 2 C [AC]  [BD] ise |BC| = 5 + 7 = 12 br bulunur. Cevap A
|BE| = |BC| olur.
a + c 10 + 2 a
2 2 h= = = 6 br 2a Paralellik, açıortay
2 2 a
ve ikizkenarlıklar
olup A(ABCD) = 6 = 36 br 2 2 A B yardımıyla
UYGULAMA 5
52 52 Cevap D AÿEB de 5a = 180° ise a = 36°, dolayısıyla da x = 72° bulunur.
D K C DAE dik üçgeninde
45° 45° Cevap D 2 öklitten |EH| = 4 br dir.
A 10 B H 4
Açıortay özelliğinden
UYGULAMA 6 UYGULAMA 2 4 E 10 8 |EH| = |EK| ve |EH| = |EL|
8
4 olacağından
D 4 C Taban açılar eş |KL| = 8 br dir.
D C 2a + 3b = 180°
olacağından CÿAB de –2/ a + 2b = 101°
E x A L B 6 K
4 30° – 60° – 90° oluşur. b = 22°
30°

43
CH dikmesi inilirse 79° x + 3b = 180°
30° 23 F x + 66 = 180° |KL| = |CK| = 8 ve |AD| = |BC| = 10 ise
60° |CH| = 2ñ2 bulunur. a b x = 114°
30°
a b T 6$8
A H 2 B O halde, b Cevap E A ( CBK ) = = 24 br2 dir.
2 Cevap B
A B
8

11
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
LYS 2016 ÖRNEK 8 UYGULAMA 2
D C [BD] açıortay olup
D 7 E 7 C Paralellik ve |AB| = |DC| = 12 k dersek |KL| = 4x, |NM| = 6x olur. O halde D T
açıortaylar D DBE de 3 + 102° = 180°
2D
kullanılırsa
A(KLMN) = 6x + 4x  40 = 5 olup ise  = 26° dir.
A(ABCD) 12x + 12x A(ABCD) 12 E O halde; x + 4 = 180°
|DE| = |EC| = 7 br 102°
3 7 A(ABCD) = 96 cm2 bulunur. x + 104 = 180°
dolayısıyla 2D
A(ABCD) = 14 . 3 x 2D x = 76°
= 42 br2 LYS 2016 A B Cevap E
A H B
bulunur. Cevap A
14 D C T
A (DBC ) =15 br 2 ÖRNEK 2
2k 6
F T 3 D 10 C • Köşegenler dik kesişir.
A (BCF ) = $ 15 = 9 br2
2A 9 5
ÖRNEK 5 • Köşegenler birbirini ortalar.
3k
6 8
Cevap B O halde, Ç(ABCD) = 40 cm dir.
D E C [EB] çizilirse 3A 3A
T 10
8 A ( EBF ) = 8 br 2 A 3 E 5 B
16 T 8 6
F A ( EAB ) = 32 br 2 bulunur.
32 8
O halde UYGULAMA 9 A 10 B

A B A(ABFE) = 40 br2 dir. D C 2a + b + 30 = 180°


a b 2a+b = 150°
x a UYGULAMA 3
ise x = 30°’dir.
33 [BD] çizilirse
UYGULAMA 6 6 C’H dikmesi inilirse D C
23 H b |AD| = 5ñ3 cm bulunur. 213 BD  AC olur.
T A (ABCD) 3 30 2
D E C A ( EAB ) = Cevap D a
2 A 21 C’ B E • a2 + 36 = 2(ò13)2 ise
T A (ABCD) 6 a = 4 br dir.
A ( FAB ) =
4 8 O halde, x2 = 82 + 42
20 K F T T UYGULAMA 10 a
4 A ( EAB ) = 2 $ A (FAB ) x = 4ñ5 br dir.
A 20 + A = 2 (A + 4) C 8 – x + x + x = 10
A x B Cevap D
A B A = 12 br2 m 6-m
x=2
F 8–x E
olup A(ABCD) = 2 . (20 + 12) = 64 br2 dir. x m (6–m)² = m² + 4 UYGULAMA 4
Cevap C A 12m = 32 D C
8 [BD] çizilirse 45° – 45° – 90°
8 6
m= üçgeninde |DF| = |EF| = 8 br
F
3
ÖRNEK 6 8 80 6
8 bulunur.
O halde A(AECF) = 10 . = cm² Cevap D
[AC] çizilip 3 3 82 O halde 3 - 4 - 5 ten |AB| = 10 br
D C A 10 B
tabanlara göre olup Ç(ABCD) = 40 br dir.
k 3 alan parçalama
m
F ADF 11 45° 2 Cevap D
12 yapılırsa
E
2k A(ABCD) = 2.36 ÖRNEK 1 E
4m
24 = 72 br2
bulunur. D C • |AB| = |BC| olduğundan
A B ÖRNEK 3
110° |AB| = |BE| dir.
x
% A • Eşkenar dörtgenin [BE]
• m (ADC ) =110° ise
E x
köşegeni çizilirse [BE]
UYGULAMA 7 % T
70° m (EAB) = 70° dir. x ABC nin B köşesine ait
70°
D m E 2m C 70° 40° 12
E
açıortayı olur.
F
n A A B O halde CéEB de • İç açıortay teoreminden
k • k’ya A düşerse 3k’ya 2x + 70° = 180° ise x = 55° dir. 14 - x 12 x
F 11A =
3A 3A düşer. 9 14 – x
3n
3k • n’ye 3A düşerse 3n’ye LYS 2017 B D C  x = 8 br bulunur.
9A 9A düşer.
T T
9
A( DAB ) = A(DBC ) D C Kenar eşitlikleri
A 3m B
80° belirtildiğinde ABE
olduğundan A(FBCE) = 11A bulunur. UYGULAMA 5
ikizkenar üçgeninden
11A = 44  A = 4 olup A(ABCD) = 96 br2 dir. x % D 5k C
Cevap E F E m ( AEB) =10° olur.
5 [CF] , DÿEC nin açıortayı olup
60° Bu durumda x = 50° 3k
100° 10° 10 F 3 4k = 8  k = 2 br dir.
5k 4k E
A B olarak bulunur. O halde |AD| = 5k = 10 br olup
ÖRNEK 7
Cevap D T 10 $ 5
T T A (ABCD) olduğundan A ( DAF ) = = 25 br2 dir.
UYGULAMA 1 2
A ( DAP ) + A (PBC ) = A B
2
D C • Eşkenardan 60° leri koyalım. Cevap B
A ) = m (W
• m (W
T T
A (PBC ) + 8 = 20 ise A (PBC ) = 12 br2 dir. 54° 12°
C ) = 72° olup
x 60° % ANALİZ
m (DCE ) =12° görelim.
• Kenar eşitliklerinden D 5 C |DC| = |BC| 
UYGULAMA 8 E 54° T T
72° 60° DBC ve DEC nin ikizkenar 2
|DC| = 10 olup kelebekten
T T
[DP] ve [PB] çizilirse A ( DAP ) = A (PAB ) olur. A B olduğundan 5 2
E = 
9 $ PH AB $ PK DÿBC de m(BéDC) = 54° ve DÿEC = m(EéDC) = 84° dir. 3 x 3
= & AB =12 cm bulunur. x = 7,5 cm bulunur.
2 2 O halde m(EéDB) = x = 84 – 54 = 30° dir. Cevap E A B x F
Cevap C Cevap C

12
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

ÖRNEK 4 UYGULAMA 8 ÖRNEK 14


D C D A [BD] çizilirse K ve L sırasıyla AÿBD ve
|EH|2 = 4.9  |EH| = 6 BÿCD nin ağırlık merkezleri olur.
2 E
F 6 O halde |FH| =12 br olup K BLH üçgeninde 3 – 4 – 5 ten
E 9 6 30°
6 6 A(ABCD) = 6 . 6 . sin30° B 4 1 4 D
A(ABCD) = 13.12 A = 18 br² H
|BH| = 4 olur. O halde
H
= 156 br2 150° C’ Cevap C 5 3 A(ABCD) = 8.12 = 48 br2
4 2
L olup A(BFDE) = 24 br2 olur.
A B 6 F
6 A(AÿBD)
Burada A(BÿDE) = 2 ve
B’
ÖRNEK 5 A(BÿFD) = A(BÿCD)
C 2
D 2x C |BC| = |DC| = 2x dersek
ÖRNEK 9 olduğuna dikkat ediniz.
30° 30° DÿEC de 30° – 60° – 90°
30° A
6 6 ortaya çıkar. m(AéBC) = m(AéDC)
x
F 3 [CF] açıortay ise, x UYGULAMA 10
E |DF| = |CF| = 6 olur.
30°
 m(AéDE) = 75° D Köşegenler çizilirse
CÿFE de 30° – 60° – 90° den |AB| = |AD| = |AE|
x |BD| = 2|KL| olur. O halde
|FE| = 3 ve x = 3ñ3 olur.  m(AéED) = 75° olup |KL|.3m
O halde A(ABCD) = 9.6ñ3 95° 75° [AC] açıortay ise x = 30° K
A B B 75° D 2
= 54ñ3 br2 dir. E 20° A(AÿKL) =
A(ABCD) 4m.|BD|
C 2m m m 2
A C
ÖRNEK 6 3
a.3m
a a L = =
a a
30° ÖRNEK 10 4m.2a 8
120° A 4 A B Cevap D
120° 23 Deltoidde köşegenler dik
120° 60°
a a
5 kesiştiğinden muhteşem LYS 2017
a a 4A = 4.2ñ3 = 8
2 ñ3 |AC|.|BD|
üçlüler görülürse D
8a = 32  a = 4 10 E A(ABCD) = 2
O halde şeklin alanı = 5.A
= 5.8ñ3 Ç(ABCD) = 32 br olarak k 16.|BD|
5 160 =
= 40ñ3 br2 5 A C 2
bulunur. 8 E 8
Cevap E B |BD| = 20 br
D
K 4k 5k = 20 k = 4
3 3
6
F
ÖRNEK 7 3 DEC ve EBC üçgenlerinde pisagor
D C Ç(ABCD) = 56 br ise C B uygulanırsa
|AB| = |AD| = 14 br dir.
T T 14 $ x 14 . y |DC|2 = 42 + 82 |DC| = 5ñ4
14 F x A ( DAE ) + A ( EAB ) = + UYGULAMA 9 Ç(ABCD) = 24ñ5 br
E 2 2 |CB|2 = 82 + 162 |CB| = 8ñ5
(x + y = 12) = 7(x + y) D [DB] çizilirse F ağırlık Cevap B
y
merkezi olur. |FH| = 2 br
= 84 br2 4 ise
A G B 23
14
ise A(ABCD) = 168 br2 pisagordan |DH| = |HB| UYGULAMA 11
4F 8 = 2ñ3 olup HÿBC de pisa-
A C gordan D Boyalı Alan 3,5 (A+B)
2 H = 4,5 (A+B)
x2 = 82 + (2ñ3)2 = 76 k A(ABCD)
ÖRNEK 8 23
x  x = 2ò19 br bulunur. 2k
D C
E N B
=7
Cevap C 9
2k 2B M
3 4 B
6$8 k
1,5B
A(ABCD) = = 24 cm2
5 2 A 1,5A mC
4 3 ÖRNEK 11 2m 2A L
A Cevap A
[AC] açıortay olup |BF| = 3 |EF| ise |AB| = 3 den K 2m
A 5 B 3m m m
B
|AB| = 9 br dir. O halde, 3 + x = 9 ise x = 6 br dir.
UYGULAMA 6
D C [BD] köşegeni çizilirse ÖRNEK 12
DEC üçgeninde öklitten A [AD] köşegeni çizilip ABC ADF 12
h h2 = 2.8 üçgeninde iç açıortay teo-
h = 4 br ÖRNEK 1
8
F E
remi uygulanırsa
|BD| = 8 br olup 12 9 D C
4 12 = 14–x x [AC] çizilirse |AC| = |AE| olur.
m (WC ) = m (V
A(ABCD) = 16.8 = 64 br2 dir.
2
3 9 x 50°
20°

6
E 2 E ) = 70°
4x = 42 – 3x 70°
A B Cevap E ise x = 40° bulunur.
B 14 – x D x C
x = 6 br dir.
x 70°
A B E
UYGULAMA 7
ÖRNEK 13
D C [CA] açıortay ve
% % A Öklitten |AH| = 6 cm olup
m (DCB) = 2 $ m(BCE ) ÖRNEK 2
3k 12.13
3 A(ABCD) = = 78 cm2 D E C
ise [CB] de açıortaydır. 6 2
5k x x+30° x Köşegenler birbirini eş parçalara
Öyleyse 4k = 8  k = 2
3k 30° x+30° böldüğünden ikizkenar üçgenler
3 olup |AC| = 6.2 = 12 br B
4 9
D
Buna göre, elde edilir.
A B 6.12 6 T
K EKC de 3x + 60° = 180° ise
5 A(AABCD) = = 36 br2 dir.
2 Cevap A x = 40° dir.
E x
C
A B

13
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
LYS 2016 UYGULAMA 3 ANALİZ 4
|DE| = |CE| ise |AE| = |BE| olur. F A |BK| = |KC| ise muhteşem
% % % 5 3 + x = 15  x = 12 10 üçlüden |AK| da onlara eşit
O halde m (EAB) = 40° , m (DAE ) = 50° , m (ADE ) = 65° ve 4
. . x olur. 3 - 4 - 5 ten |AC| = 20
% T C Cevap C K
m (EDC ) = 25° olup DEC de 10 3 H br, |BK| ve |KC| 10 br olur.
12 12
8 10 3 - 4 - 5 ten |KH| = 6 olur.
x + 25° + 25° = 180° ise x = 130° dir. Cevap D 8 10
. . O halde
E 6 A B 16.6
B 8 H 8 C A(KÿBC) = = 48 br2
ANALİZ 1 2
DB boyunca katlama 16 4 Cevap D
D C
a yapıldığından DB açıortaydır. ÖRNEK 4
a a + b = 90° olacak şekilde açılar D C ANALİZ 5
kodlanırsa x 5
D E L EF boyunca katlama
b E
112° |DK| = |KB| elde edilir. x2 + (2 13 )2 = 52 + (6 2 )2 45°
a 213
yapıldığından [EF] açıortaydır.
2a + 112° = 180°  a = 34° dir. 2 x2 + 52 = 25 + 72
45°
50
A K B 6 10 10 O halde KFLE bir kare olup
Cevap B 6 50
45° x = 3 5 br 45° alanı 100 br2 , kenarı 10 br’dir.
45° 6 4 45°
F Öyleyse |AD| = 10 br’dir.
A 10 B A K
UYGULAMA 1 Cevap D
D F C 2x = 150° C B
x 30° x = 75°
x 60°
L ÖRNEK 5
Dı UYGULAMA 7
30° 12
K 150° D E 4 C x+3 EC boyunca katlama
D C
yapıldığından [EC] açıortaydır.
k A(ABCD) = 12.16 = 192
F CD'B üçgeninde 3 - 4 - 5 ten
A 5
A E B Cevap D 3A = 192  A = 32 x = 12 bulunur. O halde
12 x+3 9
ı
2k 2 E T 5 $ 15 75 2
A T A ( ED'C ) = = br dir.
45°
olup A (FAB ) = 64 br2 4 2 2
2A
ÖRNEK 3 45° A 3 D' x B Cevap D
D C
T A B
• DBC de öklitten
x TYT 2019
H 6 62 = 3x  x = 12
4k 5k
• |CE| = |AH| = 6 olacağından . .
T UYGULAMA 4 3k . 5k . 15k
6 A( DAE ) = 12 $ 6 = 36 br 2 Taralı alan 2 5
3 2
E D b a C 2b = 3a  b = 3a olup = =
15 A(ABCD) 9k . 15k 18
A B a 2
b b
a.b = 24 br2 12k 15k Cevap B
a
a b
b a. 3a = 24  a = 4 br .
UYGULAMA 2 2
a b b = 6 br 9k
D 1 E x C T
EBC de pisagordan A b a B Ç(ABCD) = 2(10 + 12) = 44 br
(5 - 12 - 13 ten)
Cevap D
x+1 x = 12 br
5 5 UYGULAMA 8
bulunur. O halde
Ç(ABCD) = 36 br dir.
UYGULAMA 5 k2 = 102 + 122 = 244  k = 2ò61 cm
A x+1 B Cevap C
D 8 C [EC] çizilirse AECD dik yamuk I. Alan = 5.12 = 60 cm2
olur. II. Çevre = (5 + 13).2 = 36 cm
ANALİZ 2 Köşegenleri dik kesiştiği için
Dikdörtgenler eş olduğundan h2 = 8.2 = 16 dan III. Uzun köşegen: k = 2ò61 cm olup I ve III doğrudur.
D G C h
|AE| = |DA| = 8 cm olur. h = 4 br bulunur. O halde Cevap D
x K 3 - 4 - 5 ten |EB| = 6 cm A(ABCD) = 8.4 = 32 br2 dir.
8 10 y
A 2 E 6 B Cevap B ANALİZ 6
E F bulunur.
D Açıları kodlarsak AÿEB ~ BÿFK YGS 2016
12k 6k.8k = 96 k = ñ2
10k
A olduğu görülür. O halde olup turuncu yol
D 10 E B 8k
6 = 8  y = 3 cm olup 8k.10k – 6k.8k = 32k2
8 6 10k 8k 6k 96
y 4 = 32.2
x = 5 cm dir. 2 2.4 = 8 br2
E = 64 m2
Cevap E 4
6 Cevap B
ANALİZ 3 Cevap A
2x x x UYGULAMA 9
6 4
y y • x + y = 150
2y 2y
y • x+y+4m = 250
y m y y + 2m m = 25
UYGULAMA 6
2x x x
2x + y = 50 2y + x = 40 D C [AC] çizilir ve eş açılar x
2x + y = 50 kodlanırsa DE  DB olur. x+2m
x Öklitten
2y + x = 40 Koşu alanı = (x + 50) (y + 50) – x , y
23 |DA|2 = 2.6  |DA| = 3
= xy + 50 (x + y) + 2500 – xy
ise x + y = 30 olup Ç = 4.30 = 120 olup
= 50 . 150 + 2500
A(ABCD) = 6.2 3 = 12 3
Cevap B = 10000 m² Cevap E
E 2 A 6 B br2 dir. Cevap D

14
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

TYT 2018 ÖRNEK 3 LYS 2016


a + 2b + 4c +2d D C D 2a F C GF çizilir ve açılar yerleştirilir-
b b a se m(FéGE) = 90° olur.
Cevap D 45° 15° [AC] çizilirse m(AéCB) = 45° 45°
45° x
c c d 2a2
olduğundan m(AéCE) = 60° 2a Karenin bir kenarına 4a deyip
c c d 12 45° 10 uzunlukları yazarsak FÿGH de
E olur. |AB| = 6ñ2.ñ2. = 12 olup G
(2añ2)2 + (añ2)2 = 102
30°–60°–90° dan 45°
UYGULAMA 10 30° 2a a2 H  a = ò10 bulunur. O halde

A B
x = 6 br bulunur.
45° A(ABCD) = (4ò10)2
D 12 C T T 62
DGC + FKC görülürse, A 2a E 2a B
= 160 br2 dir.
x
5 y 12 x UYGULAMA 3 Cevap D
G =
K
F
y 5 Kelebekten YGS 2017
D 3k C
 x.y = 60 br2 G Alanlar oranı 2 ise kenarla-
A E B
Cevap D x
6 6 |DC|
= |DC| = 3k a a
rı oranı ñ2 dir.
K 2 |EF| D a2 C
O halde |AG| = 3a ve pisa-
2 F
E F gordan |AF|2 = (3a)2 + a2

° 45°
UYGULAMA 11

45
k ve |EF| = k olur.
a2 2a E  |AF| = aò10 olup
12 1 k
|DC| = |CB|  3k = k + 8
A B G |AF| aò10 ò10
olup k = 4 tür. = = tür.
5 13 5 13 + 5 + 13 + 1 = 32 A B
|EF| 3a 3
Cevap C O halde DÿKC de pisagordan x2 = 62 + 122 olup x = 6ñ5 br dir. Cevap C
Cevap E
13 ANALİZ 1
UYGULAMA 4
D 4m C 14m = 42 ise m = 3
UYGULAMA 12 D a E b C
Açılar kodlanır, kenar-
D E lar isimlendirilirse m 12m = 12 . 3 = 36
P¿MN kesilip atıldığından iç kısımda P¿MN nin 4 katına eşit bir 4A
kısım boş olmalıdır.
1
a DÿAE CÿDF olduğu E A
4m
K
E
görülür. 5m
Cevap D 3m
x=a+b

F O halde 3A

ADF 13
43 m(DéKA) = 90° olup
A 4m B Cevap D
Pisagordan
D
UYGULAMA 1 x = 1 + (4ñ3)
2 2 2
ANALİZ 2
D C [AC] çizilirse köşegenler A B  x = 7 br dir.
birbirini eş parçalara böler. a a a Çevre = 6ñ2 br
Cevap B a a
m m a 2 2
|AF| = m dersek, 2 2
a
UYGULAMA 5 2
|DB| = |AE| = 2m olur. FéAB de a Ç = 6. = 6ñ2
ñ2
F
m
m D C Taralı alanlar toplamı a 2
45° 60° 30°– 60°– 90° ve m(CéAB) = 45° 2 a=2
45° görülürse x = 15° bulunur. 45° a 3a.3a a.a
x
B + = 20 a
Cevap C
A K 45° M 2 2 2
30° Cevap A a
2m E 45°
5a2 = 20  a = 2 br olup
3a
3a A(ABCD) = 82 = 64 br2 ANALİZ 3
UYGULAMA 2
45° 4 F 4 4 F
D C DÿKA DÿCM 4 F
a eşliğini görürsek A 3a G a B 4
b Cevap D 5 5 5
a b 4 4
45° M |DK| = |DM| ve DKM ÖRNEK 4 E Eı E
ikizkenar dik üçgen olur. 5 5 5
D C DB çizilirse 4
1 3
45° a = 20° ise, b = 70° olup
b |KE| = |KF| olur. Fı 4 4 Fı
8
x x = 70° – 45° = 25° dir. Pisagordan |KB| = 4ñ5 br,
K A B F
Cevap D |DB| = 8ñ5 br olup O halde istenen alan 4. 4+1 .4 = 40
Cevap A
K
4 2
ÖRNEK 1 A(ABCD) = 8ñ5. 8ñ5
4 2 UYGULAMA 7
D C [AC] çizilir, köşegenlerin dik kesiş- E
mesi ve birbirini eş parçalara böl- 2
= 160 br dir. D 3m C Karenin alanına 6A dersek
4
8 mesine dikkat edilirse x = 10 br A B DÿEC, FÿBC ve ABFE nin alanla-
8 2A
O bulunur. 2m F rı 2A olmalıdır.
6 2A A(ABCD)
UYGULAMA 6 3m A(EÿBC) = = 3A
8 E E A 2
2 D C DEBC dörtgeninde
x m
D A olduğundan
A B 2 + 2 + 90° = 360°
2 A 3m B
D ise  +  = 135° dir. DE uzatılır ve A(FÿEB) = A dır.
ÖRNEK 2 E E
BK ile dik kesiştirilirse Bu durumda |FC| = 2|FE| olur.
45

D C
DÿKB de |DB| = 10 br bulunur.
°

|DE| = |EB| olduğundan [AE] açıor- |EC|2 = (2m)2 + (3m)2  |EC| = 2ò13 m olup
taydır. 62 E
6
45° O halde |EF| = 2ò13 m tür.
O halde |EH| = |AH| = 5 br olup A B 3 2ò13 m
E 5 – 12 – 13 ten |HB| = 12 br dir. 6 A(ABCD) = 10.10 = 50 br2
52 K 2 |EF| 3 2ò13
13 bulunur. Öyleyse istenen oran; = =
45° 5 Dolayısıyla |AB| = 17 br olup |AB| 3m 9
45°
A 5 H 12 B Ç(ABCD) = 68 br dir. Cevap B Cevap D

15
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
ANALİZ 4 UYGULAMA 9 UYGULAMA 2
Diğer köşeler birleştirilip alanlar F C 2 4 8 L 5 + 90° = 360°
D C
K 2 2 + 16
A yerleştirilirse küçük karenin alanı
2 4 28 br2   = 54°
S 2A olur. 25A
T A 3D m(BëOC) = 2 + 40°
4 4 4
9A A(ABCD) |AB|2 O
A A = = ise 50° 40° x C = 148°
4 A(PRST) |PR|2 9A Cevap D 2D
4L B 4
x
4 40° 2x + 148 = 180°
P A R |AB| = 5 bulunur. B
D  x = 16°
A B |PR| 3 UYGULAMA 10
Cevap D K Cevap C
ANALİZ 5 10 Alan = 10 . 8 = 80
(2a)2 = 6A  4a2 = 6A ise 100 – 80 = 20 br²
D C
azalma var. TYT 2019
a.b 6
a = A  a.b = 2A Cevap B 210° x
5A 2 x x • 6x = 210° ise x = 35° dir.
 4a2 = 3.a.b  4a = 3b olup 8
x x •
E
7 • 140° = 4 . 35° olduğundan
a = 3k, b = 4k dolayısıyla
a UYGULAMA 11 140° döndüğünde 1’den 5’e
A |EF| = 5k dır. x 150° gelir.
A b F x B Pembe üçgen sayısı = 16 1 Cevap C
Tel = 8a + |EF| = 8.3k + 5k = 116 Beyaz üçgen sayısı = 16
 k = 4 olup 16 1 150°
O halde istenen oran 32 = 2
x = 2a –b = 2.3k – 4k = 2k = 2.4 = 8 cm'dir. Cevap D
Cevap C ANALİZ 1
LYS 2017 Ardışık iki saat arasında kalan yayın ölçüsü 30° dir.
D C [MH]  [AD] olacak O halde 8 ile 3 arasında kalan yayın ölçüsü 7.30° = 210° olup
şekilde MN uzatılır- TYT 2019  = 105° dir.
sa DHMP yamuğu A A Işığı geçirmeyen : 5 . 4A + 4 . 2A = 28A
2 R P
Işığı geçiren : 36A – 28A = 8A Cevap B
1 oluşur. A A
H M 28A 35 ANALİZ 2
3 1 N 1
1 1 8A x x + 15°
A 3 B 1 K 1 L ise x = 10 Cevap E B
x x + 15 + 2x = 360°
A C
x + 15° 3x = 345°
A(DÿNP) = A(DHMP) – A(DÿHN) – A(PÿNM) UYGULAMA 12
O
5 x = 115°
3 2.4 1.1
= .5 – – = 3 br2 bulunur. Cevap A 12,5
2 2 2 5 9 3
8,5
Ÿ A(ABCD) = 64 2x Cevap C
UYGULAMA 8 4 2
3 2 8,5 5
K E L A(EÿDC) = A dersek A(DCLK) = 2A dır. 3
9 13,5 ANALİZ 3
A(ABCD) = 3.A(EÿDC) ise Cevap C
D DéCB de
A(ABCD) = 3A olup
D C E 70° m(AéDC) = 35°–20°=15°
A(ABLK) = 5A dır. 15°
30° x
ADF 14 35° B Çevre açıdan
A(ABLK) C A O
A(EÿAB) = ise 20°
m(AïE) = 30°
2
ÖRNEK 1 m(BïD) = 70° ve
A B A(EÿDC) 2
A(EÿAB) = 2,5A olup = tir. m(DïE) = 2x
A(EÿAB) 5 [OB] çizilirse
Cevap A |OA| = |OB| = |OC| olur. 2x + 30° + 70° = 180°  x = 40° Cevap D
ANALİZ 6
O İkizkenarlar kullanılırsa
Artan 2a + 4 + 2a ÖRNEK 2
= . 2 = 16 m(AéOB) = 40°,
a alan 40° 80°
.
2 45° 45° 2
.
2
m(BéOC) = 80° D C DÿAB ile CÿAB nin hipotenüsünü
2 a a 2 ise A 70° 50° C 40°
. 70° 50° ortak olup bu üçgenlerin köşele-
a+2
.
a+2 a=3 dolayısıyla 80°
rinden bir çember geçer.
O halde dantelin çevresi B
a+2 x = 120° bulunur. A 40° B O halde x = 40° dir.
4.5ñ2 = 20ñ2 birim O
.
Cevap B
UYGULAMA 1
ANALİZ 7 A [OA] çizilirse AéBO eşkenar
olur. [OE] çizilirse
|KL| = |AB| + 6 60° 2x
3 4 2x E ÖRNEK 3
|OE| = |EC| = |OA| olur.
3 7k + 5 = 7 + 5k + 6 60° 60° x x
4 5 5 B O D C m(BéCA) = x deyip üçgende
3k 2k = 8  k= 4
açı özelliklerini kullanırsak O
 = m(AïT )
L A B 2
O halde sarkan kısım: 29°
4k 3x = 60°  x = 20°
d  = 122°
3 5 5 4 4. 3k.4k = 24.16 = 384 bulunur. 58°
2
5k 2 D  = 61°
A B 122° T
4 3 Cevap D O halde m(BéAC) = 60° + 40° = 100° dir. Cevap B
4k 3k C
K

16
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

UYGULAMA 3 UYGULAMA 5 ANALİZ 9


C
5– 36°
E = A
70° D 2
P 4x + 100° + 2x – 20° + 70° = 360° A 18° 36° 5 – 36° = 2 90° 50° = 180°– 2x – 2x
S x
0° R 45° 2
–1 6x = 210° D 3=36°
x 5D O 180° – 2x
5D E

2x–20° N   x = 35° = 12° O 180°– 4x = 100°


+5
2x

35° Cevap B 2x 80° = 4x


B 50°
T 4x+100° Cevap A B C D x = 20°
ÖRNEK 6 90°

UYGULAMA 4 Cevap C
m(BéDC) = 130° ise
D B
x + 37° + 37° + 42° = 180° m(BùEC) = 260°
37° C ÖRNEK 9
x + 116° = 180° E m(BùDC) = 100° olup
x A x D 130° 40°
x = 64° x + 100° = 180°  x = 80° dir. 2 = 180° + 70°
D C
A 42° 100° C
70°
D 2 = 250°
70°
E
37° = 125°
B Cevap D A B
ANALİZ 6 O

ÖRNEK 4 T x + m(TïB) = 90°


D 35° m(AïC) + 35° A x 60° x + 60° = 90°
100° =
2 60° x = 30° 180°
B 120° B 30°
80° O
K
100° m(AïC) + 35° = 200° C
A
C m(AïC) = 165° Cevap A
ADF 15
ANALİZ 7 ÖRNEK 1

ANALİZ 4 C D [OB] çizilirse OÿBA de 3 – 4 – 5 ten


4 |OA| = 8, x = 2 cm bulunur.
D x3 30°
C B
E 45°
70° 30° x
70° + 30° x 10
110° x 120° 6 6
B
15°

°
x= = 50°
70 2 15° 15° 45°
A M D A O B O 8 AxE
x
K 10
E 45° – m(AùE)
Cevap A 15° =  m(AùE) = m(AÿOE) = 15° dir.
30° C 2
YGS 2017
xñ3 = 9  x = 3ñ3 Cevap A [OC] çizilirse CÿOB de
ANALİZ 5 E
F
A m(AéBD) = 50° 7 |OC| = ò85 bulunur.
140° m(BéAD) = 40° x [OE] çizilirse EÿOA de
olup m(EïD) = 80° dir. (x + 2)2 + 72 = (ò85)2
°
20°

ÖRNEK 7
40

D C
m(DéCA) = 70°  (x + 2)2 = 36  x = 4 bulunur.
E x A O 180 – 2D C  – (180° – 2) O
m(DéAC) = 20° = 12° 7 A 2 B Cevap E
K F B 12° 2
80° 40° olup m(DïF) = 40° dir. 3 –180° = 24°
50° 70°
B D C [AD] çap ise D E 3 = 204° UYGULAMA 1
m(AïF) = 140° olup D   = 68° D 2m 3 C |AB| = ñ3. |AD| ise
D
x = 140° + 80° = 110° E 60° m m(AéCB) = 60° olup açılar ya-
2 m(BïE) = 180° – 2 = 180° – 136° = 44° m O zıldığında EÿFO eşkenar olur.
Cevap A
60° F 60° m
LYS 2016
ÖRNEK 8 A B
D C
OT  TS  m(TéOS) = 50° olup A(ABCD) 2m.2m.ñ3
D O halde = = 16 bulunur.
x 4D [BD] çap ise 5 = 180°  = 36° 2 + 50° = 180°   = 65° A(EÿFO) m2.ñ3
E 4 Cevap E
36° + 72°
O halde, x = = 54°
2
ANALİZ 8
B UYGULAMA 2
A Cevap E
2D
O noktasının A, C, E ve H noktalarına olan uzaklığı 5 br dir.
x + 120° + 90° + 90° = 360°
Cevap D
ÖRNEK 5 A O x + 300° = 360°
ANALİZ 1
B 90° 60°
D 96° – m(DïE) x = 60° I. AC yayı üzerindeki her noktanın O’ya uzaklığı aynı olup
48° 30° = 60° D
A 30° 96° 2 Ali’nin hareketi 3. grafik ile eşleşir.
120° 60°
E C II. AB yolu üzerinde O’ya gelince O’ya uzaklık sıfır olacağın-
60° = 96° – m(DïE) x dan Berk’in hareketi 2. grafikle eşleşir.
B Cevap D Cevap E
C m(DïE) = 36°

17
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
ANALİZ 2 ÖRNEK 5 ÖRNEK 7
a) b)
B D C Taralı dik
3 12 üçgenden
r = 43 x+2
O
Cevap D 6 30° x = 3 bulunur.
A O 2 2 x
3 r=5 C
5 O M
B 4
2
ÖRNEK 2 C D A 4 B
A [AD] çizilirse, çapı gören c) C d) D C
r çevre açıdan 5 9–r r 9–r
E O O halde |ME| = |OE| = 5 olup |OM| = 10 cm'dir.
O m(AéDC) = 90° olur. D 9 r 8–r
r 12 4 r r
4
4 AÿBC de öklitten
B 5 D C A r O r B A r 8–r B UYGULAMA 6
(2r)2 = 4(4 + 5)
2r = 12 Ÿr = 6 Taralı üçgende pisagordan
B
 r = 3 cm bulunur. (3–4–5 ten) r = 5 bulunur. D
6=x
UYGULAMA 2 5
5 M
|BC| = x = 6 cm
ÖRNEK 6 C
[BC] çizilirse, Cevap C
C
6
23
|AB|2 = 102 + (2ñ3)2 D x+6 C
12
D
30° |AE| = |EF| 13
4 |AB|2 = 112
43 60° |DC| = |CF|
A B |AB| = 4ñ7 x+6 x+6
olduğundan O 18 A
Yarıçap = 2ñ7 cm
CÿEB de pisagordan
Cevap B F
x (3–4–5 ten) x = 2 cm LYS 2016
ANALİZ 3 A x E 6 B
bulunur. D C a=9
F 8
[AC] köşegeni çap, a
D 4 C x = 2a
E m m(ëD) = m(ëF) = 90° dir. UYGULAMA 4 a
a x = 18
DÿAE ~ FÿCE de olup |FE| = 4 tür. A E
2m FÿEC de pisagordan 20
6–8–10 dan r = 6 12
E
m = 4ñ5 olup DÿAC de x
benzerlikten A 20 20 B Cevap D
pisagordan r=6 8 10 6
A B =  x = 9,6
|AC| = 8ò10 bulunur. 16 x
B r=6 O r=6 D 4 C ÖRNEK 8
O halde FÿAC de pisagordan |AF| = 24 cm’dir. Cevap E Cevap D
A
O, [BC] üzerinde ise

12 x m(BéAC) = 90° dır.


YGS 2017 UYGULAMA 5 O halde 3 – 4 – 5 ten x = 16 cm
E 6
60°
D 3 [AD] düzgün altıgenin simetri HÿOC de 30°–60°–90° bulunur.
ekseni olup |AD| = 12 cm ve D r H r3
görülürse, B 10 O 10 C
C
L m(DéAB) = 60° dir. [BK] ve [EL] 30° r + rñ3 = 4
r
x çizilirse 30° – 60° – 90° dan r 60° 2r
F C r(1 + ñ3 = 4 ÖRNEK 9
K |AK| = |DL| = 3 cm bulunur. A r M r O B A
6–8-10 dan
3 O halde x = 6 cm'dir. r r
4 4(ñ3–1) F r = 2 cm
A 6 B
Cevap B r= = = 2(ñ3–1) Cevap B D
60° ñ3+1 2 r r
4 bulunur.
6

ÖRNEK 4 ANALİZ 5
[PT, O merkezli çembe- B 4 E 6 C
Merkezden kirişe [OH] dikmesi T
inilirse |AH| = |HB| = 16 cm olur. re teğet olduğundan
12 x
OT  PT dir.
O OÿHC de 3 - 4 - 5 ten 12 9 ÖRNEK 10
20 15 P
12 O M O halde pisagordan
|OH| = 12 cm bulunur. A , iç teğet çemberinin merkezi
A 16 H 9 C 7 B x2 + 144 = 324
Ardından [OA] çizilirse OÿAH de ise [BI] ve [C] açıortaydır.
m n
3 - 4 - 5 ten |OA| = 20 cm bulunur. x = 6ñ5 cm’dir.
Cevap D x , y
D E
ANALİZ 4 LYS 2016 y
x
8 8 |DE| = 16 birim K Benzerlikten
2
D E B C
A d1 D T
64 x = 3
4 45 1
d2
x+3 4 Paralellikten eş açılar görülürse, |BD| = |D| = x
B 25 25 C 3
1 |CE| = |E| = y bulunur.
 x = 9 olup
A 3 O B C
|AB| + |AC| = m + x + n + y = 24 cm ise
x |AC| = 12 cm dir.
Cevap D Çevre(AÿDE) = m + x + n + y = 24 cm dir.
Cevap C

18
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

UYGULAMA 3 AYT 2019


ADF 16
ÖRNEK 1 3x = 90  x = 30 (2r + 5)² = (2r + 3)² + (2r + 2)²
2r 1 ise r² = 3 tür.
[OT] çizilirse 30°–60°–90° dan
r 30 . 2r = 12  r = metre 5
5
T |OT| = 6 cm bulunur. 2 900°
23 6  r = 20 cm Taralı alan =  . r² .
O halde, Ç = 2..6 = 12 cm dir. 360°
60° 30° 2x tur x tur
A 60
°
O = 15 
Cevap C 3
120°
2
K Cevap E
UYGULAMA 4

B [OB] ve [OH] çizilirse ÖRNEK 3


|OH| = 2ñ7 bulunur.
6 8 C
A S1 = .a2 4a2 + 4b2 = 100
ANALİZ 1 8 [OC] ve [OK] çizilirse 2 a2 + b2 = 25
4
H |OK| = 4ñ3 bulunur.
[OT] çizilirse
27 O 43 K a 5 S3 S2 = .b2
T O halde istenen oran
6
S1 2
m(AéOT) = 45° olur. 10
6 A
D .(2ñ7)2 28 7 a 5 S3 = .52
45° = =
A 45°
O .(4ñ3)2 48 12 b b 2
B C
B +
S2
 2 2 2
ANALİZ 3 S1+S2+S3 = (a +b +5 )
2
= 25 
45° 3 |AC| = 8ñ2  r = 4ñ2 br
O halde |BïT| = 2..6. = cm'dir. D C
360° 2 4 4 olup istenen alan
Cevap E
.(4ñ2)2 = 32 br2 dir.
LYS 2017
Cevap C x = 2a olsun. (a+5)2 – (a+3)2 = (a+3)2 – a2
LYS 2016 A B
(a+5)2 (a+3)2 2(2a + 8) = 3(2a+3)
Yeşil A = –
2 2 4a + 16 = 6a + 9
(a+3) 2
 a2 2a = 7
Mavi A = –
2 2 a=7
ÖRNEK 2 Cevap D
2 3
[OC] çizilirse öklitten
2
3
r2 = 2.8  r = 4 cm bu-
270° lunur. O halde boyalı TYT 2018
2
1 O .r2
alan
120° 2
.42. 270° = 12  cm2 .(5 – 1 ).
2 2
=  r2 = 32
2 1 1 1 360° 2
r 360°
bulunur.  r = 4ñ2 Cevap A
A 2 C 8 B

2..2 2..2 2..1 2..1 2..3 UYGULAMA 6


Ç= + + + + = 5
4 4 2 4 4 ANALİZ 4
Cevap B
C
D C 4A = 122 – .62
A(DÿBO) = 4.4ñ3 = 8ñ3 4A + 4B = .62
UYGULAMA 1 D
30° lik dilimin2alanı B B  4B = .62 – (122 – .62)
Şekilde 270° lik ve 180° lik 4’er tane çember yayı bulunup .82 . 30° = 16 olup = 72  – 144
toplamı 5 çember eder. O halde toplam yay uzunluğu 8 8
360° 3
5. 2 . . 2 = 20 birimdir 43
B B Cevap E
Cevap B 16
30° Taralı alan = 8ñ3 + cm2
3
60° dir. A 12 B
ANALİZ 2
A 4 B 4 O Cevap C
a b x = 2..a = a
4 2
 Ç = 2x + 2y  ANALİZ 5
a x b
y = 2..b = b
y UYGULAMA 5
4 2 x2 + 36 = 4x2
y B x derecelik dilimin alanı
b x a 12 = x2 olup x = 2ñ3 tür.
a + ( – a) = cm2 olup
 Ç = 2.(x + y) = 2. a+b A = r2 =  . (4ñ3)2
O 2x
b a ( ) .62. x =   x = 10° dir.
5 2 M L 360° x 2x = 48
8 birim
= (a+b) = 5 a
Cevap A 6 6
Cevap A a Cevap E
x S–a
O K A
UYGULAMA 2
90° ANALİZ 6
2..r. = 12 ise
360°
1 1 x
TYT 2019  . 3² . +  . 2² . =  . ò17 ² . ise x = 90°
4 2 360°
R = 3r . (3r)² : r² = 9
r = 24 olup çubuğun uzunluğu 48 birimdir.
Cevap E Cevap B
Cevap E 2 2

19
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
UYGULAMA 7 ÖRNEK 1 YGS 2017
B 2
R = |OH| + 5 2 2 S = 2.TA + YA = 2.a2 + 4a.3a = 56 cm2 Kare prizmanın hacmi = 102.25 = 2500 br3 olup 1 br3 lük 2500
D tane küp elde edilir. Bu küplerle elde edilecek 1 br yükseklik-
r2 = |OH|2 + 22 h = 3a   14a2 = 56 cm2
H 2
– teki bir kare dik prizmanın taban ayrıtı 50 br olur.
C
r
2
O   a = 2 cm
3
R ------------------------------------------- a  TA = 502 = 2500 br2
A V = TA .h = a . 3a = 22.6 = 24 cm3
2
R2 – r2 = 25 – 4 = 21 a  YA = TÇ.h = 200.1 = 200 br2
50
Halkanın alanı =  (R2 – r2) 1
50 S = 2.TA + YA = 2.2500 + 200
= 21  cm2
Cevap C = 5200 br2 Cevap A
YGS 2016
UYGULAMA 1
ÖRNEK 4
Ön ve arka yüzler = 8.3 = 24 br2
I. Bir kenarı 2 cm olan küpün hacmi 8 cm3 olup hacim
120° 16 2
Taralı alan = (.52 –.32) = cm Sol ve sağ yan yüzler = 2.4 = 8 br2 2.8 = 16 cm3 azalır. (I. doğru)
360° 3
Alt ve üst yüzler = 2.4 = 8 br2 II. Köşeden çıkarılan küp alanı değiştirmez, çünkü kaybo-
UYGULAMA 8 İç kısımdaki yüzler = 4.2 = 8 br2 lan alanların karşılığı çıkarılan kısımlarda aynen duru-
40° + yor. Fakat kenardan çıkarılan küpün yan yüzleri alanı
T C = .62. = 4 -----------------------------------------------
360° artırır. (II. yanlış)
6 48 br2 Cevap E
|TïC|.6 III. Kenardan çıkarılan küpün yandaki iki yüzünden
B B+C=
O 2 ANALİZ 1
A 2.4 = 8 cm2 alan geleceğinden yüzey alanı 8 cm2 artar.
40° |AT|.6 Köşelerden 2 şer cm kesildiğinden oluşan kare prizmanın
C B B+A=
2 yüksekliği 2 cm, taban ayrıtları ise 12 şer cm’dir. (III. doğru) Cevap E
A
C O halde hacmi; TA.h = 122.2 = 288 cm3 tür.
Cevap D ÖRNEK 4

ve |TïC| = |AT| ise B + C = B + A olup C = A = 4 dir. a) Köşelerdeki küplerin üç yüzü boyalıdır. 8 tane
ÖRNEK 2
O halde A + C = 4 + 4 = 8 cm2 dir. Cevap C b) Köşelerde olmayıp kenarlar üzerinde bulunan küplerin
a.b = 30 a2b2c2 = 30.40.48 iki yüzü boyalıdır. 4.(4 + 3 + 2) = 36 tane
a.c = 40 óa2b2c2 = ó3.10õ.4.10.12.4 c) Köşe veya kenarlarda olmayıp yüzeylerde bulunan küp-
ÖRNEK 5
b.c = 48 abc = 12.10.2 = 240 cm3 lerin bir yüzü boyalıdır. 2.(4.3 + 4.2 + 3.2) = 52 tane
A BDC açısı çapı gören çevre açı olup
ölçüsü 90° ve x d) Prizmanın dışını saran 1 cm3 lük küpler atıldığında geri-
32
--------------------------------- ye kalan küplerin hiçbir yüzü boyalı değildir.
|AD| = |DC| ise AÿBC ikizkenardır.
6 A Dolasıyla
D O da ayrıtların her iki yanından 1 er cm çıkarılarak elde edi-
|BD| = |DC| olup B alanları eşittir. len prizma ile bulunur. (4–2). (5–2). (6–2) = 2.3.4 = 24 tane
B B
32 O halde A + B = 3ñ2.3ñ2 = 9 cm2 dir.
2 ANALİZ 2
B C TYT 2019
6
AÿDC de Küpün taban
UYGULAMA 9 B
2
|AC| = 6 + 12 2 2 alanı:
4
A C A(AODC) = 6.x 8 a² olmak üzere,
A .62 C  |AC| = 6ñ5 br
Çeyrek dairenin alanı: a² a²
.62 34 6  AÿBC de |AB|2 = (6ñ5)2 + 42 +8= +2
 6x = olup x = 2 4 3 4 12 8
4 2 A 4 8 D 3 2
6  |AB| = 14 br I II a² a²
B – =6
A Cevap D 8 12
Cevap C (3) (2)
O x D B
TYT 2018  a = 12 dir.

ab + 2ac + 2bc = 82 O halde I. duruma göre, 12 tane tabanda 8 tane rafta olmak
UYGULAMA 10 c K 2ab + ac + 2bc = 79 üzere toplamda 20 paket vardır.
S 2ab + 2ac + bc =74
|OD| = |DB| ise A, 3A... gidişi olur. b M 20 . (2 . 3 . 4) = 480 Cevap C
5(ab + ac + bc) = 235
A1 = A2 ise A1 = 3A olur. a ab + ac + bc = 47
3A
O 2(ab+ac+bc) = 94 Cevap C ANALİZ 3
O halde küçük dairede
C A D 360° 4A Küpün ayrıtı x olmak üzere
A B  A 8x + 8x – 8 = 72 x = 5 olup kutunun hacmi
3A TYT 2018
-------------------------------- V = 53 = 125 br3 tür. Cevap A
ise  = 90° dir. Cevap D 1 tanesinin alanı = 2 . (2 . 2 + 2 . 4 + 2 . 4) = 40 br²
5 tanesinin alanı = 5 . 40 = 200 br² UYGULAMA 2
Gizlenen alanlar = 2 . (4 + 4 + 4 + 4) = 32 A şıkkı önden görünüm
ADF 17
O halde istenen alan = 200 – 32 = 168 B şıkkı arkadan görünüm
LYS 2016
3.4 Cevap B C şıkkı sağdan görünüm
TA = = 6 cm2 S = 2.TA + YA
2 ÖRNEK 3 E şıkkı soldan görünüm olur,
TÇ = 3 + 4 + 5 = 12 cm2 = 2.6 + 72
6a2 = 48  a = 2ñ2 birim fakat D şıkkındaki görüntü hiçbir taraftan görülmez.
YA = 12.6 = 72 cm2 = 84 cm2
 V = a = (2ñ2) = 16ñ2 br 3 3 3
Cevap D
Cevap E

20
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

UYGULAMA 3 ANALİZ 4 UYGULAMA 1


T
|TL| |KL| 4
Genişliği 4 birim olup 4³ = 64 birim küpe ulaşmalı. TÿAB de = =
|TB| |AB| 6
O halde 64 – 9 = 55 tane daha gereklidir. Cevap D 6 D
G C V2 = 22.4 = 16
 |TL| = 6 cm
L
h2 = 4
V1 = 62.6 = 216
3 TÿBH de |TH|2 + 32 = 81
A F B  V = V1 – V2 = 216  – 16
K
UYGULAMA 4 B  |TH| = 6ñ2 cm r2 = 2
= 200 
3
K ve İ hem E hem de L ye komşu TÿOH de |TO|2 + 32 = 72 B r1 = 6
O 3 H
3  |TO| = 3ñ7 cm   Cevap E
O halde K nin karşısında İ olup I. de alt yüze İ gelir.
6 A
• III. de sol yüze İ ve arka yüze L geleceğinden alt yüze A 62.3ñ7 ÖRNEK 3
Büyük piramidin hacmi = = 36ñ7 cm3
gelir. 3
Büyük silindirin yanal alanı = 2..6.20 = 240
• III. deki duruma göre, L nin karşısına S geleceğinden II. de 2 V 8
Benzerlik oranı = k =  1 = dir. Küçük silindirin yanal alanı = 2..2.20 = 80
alt yüze S gelir. 3 V2 27
Tabanlardaki halkaların alanı = .(62–22) = 32
Cevap B 27V = 36ñ3  V = 4ñ7 olup kesik piramidin hacmi
3 olup istenen alan; 240+ 80+ 2.32 = 384cm2 dir.

ÖRNEK 5 27V – 8V = 19V = 19. 4ñ7 = 76ñ7 cm3 Cevap D


1 1 1 3 3
TA = .12.16.sin30° = .12.16. = 48 cm2
2 2 2 TYT 2018
İçteki = r² . 4h
T .h 48.15 UYGULAMA 6
V= A = = 48.5 = 240 cm3 Dıştaki = R² . h – r² h
3 3 T TÿKL ~ TÿEF olup k = 1 İç = dış olduğundan
2
R² h – r²h = 4r²h
TÿKL ~ TÿAB olup k = 1 tür.
K V1
L
3 R² h = 5r²h
UYGULAMA 5 4h
R= ñ5r
V2
V1 = 1 3 = 1 V = V
 TÿHB de
E F

V1+V2 2
( ) 8
1 h
Cevap B
T
V3
(2ò10)2 + |HB|2 = (2ò13)2  210 A B iken V2 = 7V dir.
|HB| = 2ñ3 cm ve
213 ANALİZ 1
|BC| = 2.2ñ3 = 4ñ3 cm dir.
C V1 1 3 1 II. depodaki su h birim yükselirken I. depodaki su h + 3 birim
 G, AÿBC nin ağırlık merkezi
H
V1+V2+V3
=
3
=
27 ( )
V1 = V ve V2 = 7V iken
yükselirse su yükseklikleri eşit olur.
olmak üzere 23
G
60°
|AH| = 2ñ3 . ñ3 = 6 cm ise
30°
A B V3 = 19V dir. Buna göre, V1, V2 ve V3 değerleri sırasıyla 1, 7 ve .22.(h+3) = .32.h  h = 12 birimdir.
19 ile orantılıdır. 5
|GH| = 2 cm dir. Musluk 10 dakikada 3 birim yükselme sağlamıştır.
 TÿGH de |TG|2 + 22 = (2ò10)2 |TG| = 6 cm dir. Cevap D
10 dk 3 br
x dk 12 br
(4ñ3)2.ñ3 .6
UYGULAMA 7 5
TA.h 4 -----------------------------------------
V= = = 24ñ3 cm3 tür. Cevap C V1
3 3 1 1 1
k=
2
 V +V =
1 2 2 ( ) = 8 olup V = V ise V = 7V dir.
3
1 2 3x = 10. 12
5
 x = 8 dk
Cevap C
ÖRNEK 6 V kısmı 4 dakikada dolmuşsa 7V lik kısım 7.4 = 28 dakikada
Düzgün dörtyüzlünün üçü taban üçü yan olmak üzere 6 ay- dolar. ANALİZ 2
rıtı vardır. 6a = 12ñ3  a = 2ñ3 cm olup Cevap D CÿDE de
E
V = a ñ2 = (2ñ3) ñ2 = 24ñ3 .ñ2 = 2ñ6 cm3
3 3
6 2r 30° – 60° – 90° den
12 12 12 C 30˚ 60˚
2r.ñ3 = 6
ADF 18 3 30˚
D
A r = ñ3 cm,
ÖRNEK 7 9
ÖRNEK 1 Dökülen suyun hacmi
T Ç(ABCD) = 36 cm  |AB| = 9 30˚
YA = 2rh = 2r.4r = 72 .(ñ3)2.6 = 9cm2
hı Ç(AIBICIDI) = 12 cm  |AIBI| = 3
2
Dı Cı  r = 3 cm Cevap C
Hı h = 4r
Aı |AıBı| 3 1

k = = = V = r2.h = .32. (4.3)
|AB| 9 3
r ANALİZ 3
D C V = 108
|THı| hı 1
k= = =
H |TH| hı+8 3
A B
ÖRNEK 2 9–h
|THI| = hı = 4 cm D C
C=D
9
2Sr = 12 cm h
Ÿr = 2 cm
h
2
6 6 4
O halde (T, AıBıCıDı) piramidinin hacmi V1 = 3 .4 = 12 cm3 2 2 2 2
3 r A=B
2 A 12 B
Tam piramidin hacmi V2 = 9 .12 = 324 cm3 olup
3 . 4² . (9 – h) = 4..2².h
kesik piramidin hacmi V2 – V1 = 324 – 12 = 312 cm3 tür. r = 2 cm ve h = 6 cm ise V = r2.h = 3.22.6 = 72 cm3
9 – h = h h = 4,5 Cevap C

21
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
UYGULAMA 2 UYGULAMA 4 UYGULAMA 5
4r2 122
B BI BII Yanal yüzey üzerinde iki Yeşil kabuk Yeşil yüzey = =
T T
8 2
kez dolanım olacağından
ızı = 72
25S yanyana iki yanal yüzey Kırmızı Kırm
15S 8
çizilir. 3–4–5 ten 8
K
12 O
|ABıı| = 25 cm 45° 45°
K
A 10S AI 10S AII r
B A Aı
bulunur. A O r2 .122
20S Kırmızı yüzeyler = 3. = 3.
Cevap C 4 4
 = 108 olmak üzere,
h2 + r2 = a2 r = TAAı de
a 360° S = Yeşil alan + Kırmızı alan = 72+ 108
45°–45°–90° den
ÖRNEK 4
2 2 2  2 ı
S = 180cm2 Cevap E
T YA = ra = 60 (2ò15) + r = 8 = |AA | = 8ñ2 cm bulunur.
8 360°
r.10 = 60    
 r = 6 cm olup r = 2  = 90° Cevap B
h 10 UYGULAMA 6
3–4–5 ten h = 8 cm dir. x2 = 15
x = 15
O r=6 ÖRNEK 5 x = ò15
Buna göre, T |TO1| r1 r–1
= r r2 = (r–1)2 + (ò15)2
|TO2| r2
r2h 628
V= = = 96cm3 h=3
r2 = r2 – 2r + 1 + 15
3 3 2 h
= 2 h=3
O1
r = 8 cm
3 h+3 4
y
V1 = .2 .3 = 4
4 2
O2
ANALİZ 4 64 = 25 + y2 y = ò39
r h 2 3 5 8
VS = r2.8 = + r2(12 – h) Kesitin alanı = .y2
3
V2 = .4 .6 = 32
2

h = .(ò39)2
8r2 = + 12 – h 3
3 = 39 cm2
24 = h + 36 – 3h  V = V2 – V1 = 32– 4= 28cm3
Cevap D
h=6 Cevap C ÖRNEK 7

T
ANALİZ 5 TÿO2B de |TB| = 12 cm iken
VAyran = .9 .42 cm tür.
2 3 |O2B| = 6 cm olduğundan

30°
UYGULAMA 3 6
O
6 cm
k = 3 = 1 ise m(O2éTB) = 30° dir.
 r =  
r 240°
= 6 2 60° H
a 360° 9 360° h O1 23
TÿO1H de
kesilen kısmın yüksekliği 6
h 9    r = 6 cm 3 cm de h kadardır. Tam koninin 30° – 60° – 90° görülürse
 h2 + r2 = a2  h2 + 36 = 81 hacmi; A
O2 6
60° B
|O1H| = 2ñ3 cm
 h = 3ñ5 cm h
6 .62.2h bulunur.
= 24h,
3
 V = r h = .6 3ñ5 = 36ñ5
2 2

3 3
Cevap E .32.h
Kesilen kısmın hacmi; = 3h ise LYS 2016
3
AYT 2019
Kesik koninin hacmi 21h olup
r α r 270
=  = olup r = 6’dır. 81
6.21h = .92.42 h = = 27 cm’dir. Cevap E
5
9 br
a 360 8 360 5
3 4 15 br
h² + r² = a² h² + 36 = 64 olup h = 2ñ7 dir. 3 1
6 6 br
Cevap C ÖRNEK 6
3
a) V = 4 ..r3= 4 ..33 Cevap D
YGS 2017 3 3 6
V = 36
 Benzerlik oranı 1 ise hacimler oranı 1 dir. A B
2 8 360° ÖRNEK 8
 Silindirin hacmi koninin hacminin 3 katıdır. S = 4r2 = 4.32 = 36 4
Vküre = ..33 Yükselen su = Vküre
3
4 4
Vkoni = 8V ise VYükselen su = 9.15.h 9.15.h = ..33 h =
3 15
Vsilindir = 24 V olup Cevap E
silindirin yarı hacmi 12V dir.
Buna göre, V1 = 5V dir.
b) V= ( 43 ..3 ) . 180°
3

360° UYGULAMA 7
Şekil 2 de V = 18
Vsu + 2.Vbilye = .42.4
V2 = 12V – V = 11V dir. 2Sr2 180°
7V
Sr2 Vsu + 2. 4 ..23 = 64
V1 5V 5 S = 2r2+r2 = 3. 32 3
O halde = = Cevap B
Toplam 5V V2 11V 11 64 128 3
S = 27 Vsu = 64 – = br Cevap E
3 3

22
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

ANALİZ 6 UYGULAMA 2 ANALİZ 3


Boşluk = . 4² . 6 = 96 y t = 1 için A(4, 7)
 x = 13 |AB| = (10 – 4)2 + (15 – 7)2


6 D (3, 8)
x. 4 ..23 = 96 8 C (x, y) y=8
3 5 + = 62 + 82
12
x=9 E ---------------------------- t = 3 için B(10,15)
8 10 8 = 10
ise 10. bilyede su taşar. 5
4  x + y = 21 Cevap A
x
A B
9 bilye rahat konulur, 10. bilye konduğunda ise su taşar. 3 3 6
10 ÖRNEK 4
Cevap E
7 + 6 = 13 x–2 1 y–3 1
Cevap E 3k = ve =
x+1 3 y–5 3
C(x,y) A(2,3) B(–1,5)
ADF 19 7
ANALİZ 2 k 2k
3x – 6 = x + 1  x =
2
y CÿHA de Pisagordan 3y – 9 = y – 5  y = 2
ANALİZ 1 C B |AC| = 4ñ5 O halde, x . y = 7 . 2 = 7 dir.
y 2
OÿKB de Pisagordan
6 KLMN ve NLPR kare- 10 10 8
5 8 |OB| = 8ñ5
lerimiz olup istenen
L
4 R köşeler K ve M’dir. x ÖRNEK 5
O 6 H 4A 6 K
3 y 12–a = 3k  a = 3
K
2 M
a–0 k
(12, 6)
1 3
L P
O halde, |AC| + |OB| = 4ñ5 + 8ñ5 = 12ñ5 Cevap C 3k 6–b = 3k  b =
x k 2
O 1 2 3 4 5 6 b–0
Cevap A k K(a, b)
UYGULAMA 3 x 3 9
O(0,0)
4
D 12  a.b = 3. =
y 2 2
ÖRNEK 1
7 A
A(a + 3, b + 1) için B
y 5
a b
3 b + 1 = 0  b = –1 5 A
a
UYGULAMA 6
B 20
B(a + 5, 3) için 0
12
2 K 18
x
A(–2,1) B(6,7) C(x,y)
x–6 = 1  x = 10 ve
12 K b
3 b
a + 5 = 0  a = –5 olup 5 2k k x+2 3
A –5 Bı Bı
x A(–2,0) ve B(0,3) tür. 16 3k
y–7 = 1 y = 10
–2 16
2
Buna göre, A nın y ekse- y–1 3
AK| + |KB| toplamının en az olması için A, K, B ı doğrusal ol- O halde, (x,y) = (10,10) Cevap A
nine uzaklığı 2 br, B nin
malıdır. O halde, 3–4–5 ten |AK| + |KB| = 20 br Cevap E
x eksenine uzaklığı 3 br ÖRNEK 6
olup istenen 2 + 3 = 5 tir. A(2, –5) –1+1
x= = 0 ve
ÖRNEK 3 2
TYT 2019
III. bölgede x < 0 ve y < 0 dır. O halde,
x - ekseni üzerinde bir nokta P(x, 0) olsun. 1+5
y= = 3 olup
a2b < 0 ve a – b < 0 2
P(x,0) P’(x–1, 3) P”(x–2, 6) x = 2 dir.


B(–1,1) D(x,y) C(1,5)


ise P”(0,6) P”(-1,9) olup -1 + 9 = 8 dir. Cevap E B(–a , 2 – b)
 b< 0 a<b  
+ +
|AD| = (2 – 0)2 + (–5 – 3)2 =2ò17
a<0  I. bölge
LYS 2016
y LYS 2016
D C UYGULAMA 4
4 3K 6 Alan = 62 = 36 y Aynı hızla hareket ettiğinden üçü
3 A nın apsisi –4 ise 4 br sağdan y ekseni, A nın ordinatı –3 ise
A 4 C(4,4) hipotenüsün orta noktasında
B x 3 br yukarıdan x ekseni geçmelidir. Bu durumda B(0,5) ve P
O 3 buluşur.
Cevap C C(3–1) olup istenen toplam 5 + 3 = 8 dir.
A(0,2) B(4,2)
Cevap E x
4
UYGULAMA 5
ÖRNEK 2 0+4
A (–1, –2) P(x,y) için, x = =2
y 2
9
S1 =
5.4 = 10
S1 + S2 + S3 = 10+25+5 (x + 1)2 + 22 = (x – 3)2 + (–2)2 2+4
2 y= = 3 olup x + y = 5 tir. Cevap C
2
5 C(5,5) olup A(AOBC) = 40 br2 C (x, 0) Ÿ x2 + 2x + 1 + 4 = x2 – 6x + 9 + 4
2.5 = 5 8x = 8 ise x = 1 dir.
S3 =
2 ÖRNEK 7
x
O 5 7
S2 = 5.5 = 25 D(x+2, –1) C(–2, 5)
–1 + (–2) = 0 + x + 2
B (3, 2) Cevap D
ise x = –5

UYGULAMA 1 2 + 5 = y + (–1) ise y = 8


TYT 2018 Buna göre, x + y = –5 + 8
y C Taralı üçgenlerin eş olduğu
görülürse |AB| = ò(10-2)² + (14 – 8)² = 10 A(–1, 2) B(0, y) = 3 tür.
|AC| = ò(7-2)² + (20 – 8)² = 13
4
y = 3 ve x – 3 = 4 olup
4 5 B ANALİZ 4
5 10 6
y x + y = 7 + 3 = 10 bulunur.
x 13 x Bir dörtgenin orta noktalarının birleştirilmesiyle elde edilen
3 3 x–3
10 . x = 6 . 13  x = 7,8 Cevap A dörtgen bir paralelkenardır. EFGH paralelkenarında,

23
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
–2 + a = 0 – 1 ve –2 + b = 0 + 2 a.b = 4 tür. ÖRNEK 4 O halde d doğrusunun denklemi,


5
a=1 b=4 2y – (a + 3)x – 5 = 0  y = a+3 x + olup y+
3
= –6(x–1)  y = –6x +
9
ve
2 2 2 2
Cevap B m= a+3 =2a=1 doğrunun y eksenini kestiği nokta,
ÖRNEK 8 2 9 9
x = 0 için y = olup (0, ) dir. Cevap C
2 2
–3+0+(x+1)
= 1 ise x – 2 = 3 ise x = 5 tir.
3 ÖRNEK 5
ANALİZ 2
–1+5+(y–1) mAB = 2–(–1) = 1, md = n – 2 = 1 olup
3
= 2 ise y + 3 = 6 ise y = 3 tir. 5–2  n = 3 tür. y
d me = 1 ve me .md = –1
2
e  md = –2

Buna göre, x.y = 5.3 = 15 tir. 1 (4,1)


ÖRNEK 6
–1 1 –6 2 2 1
m1 = = , m2 = olup x
–3 3 a 4
1 –1
UYGULAMA 7
1 –6
A(a,b) |DG| = k ve |GC| = 2k ile x = 9
ve y = –7 bulunur.
m 1 . m2 =
3
.
a( )
= –1  a = 2 dir.
O halde d doğrunun deklemi y – 1 = –2(x–4) olup 9 eksenini
D(–3,5) k
E(3,3) Sonra |AE| = |EC| den, kestiği nokta
G(1,1) 2k a+9 ANALİZ 1 (x = 0 için y – 1 = 8 ise) y = 9 dur. Cevap D
= 3 ,  a = –3
B C(x,y) 2 Doğrulardan ikisi birbirine dik ol-
malı ANALİZ 3
b–7
= 3 ,  b = 13 m1 = m y + 2x – 1 = 0
2 m2.m3  –1 d2
Cevap E m2 = – 1
2 olduğundan d2 ile d3 y = –2x + 1  m1 = –2
m3 = 3 dik kesişmez. A(1,0)
d1  d2 ise m1.m2 = –1
ADF 20 2
(–2).m2 = –1
O halde, m1.m2 = m. – 1 = –1 veya
( ) d1
2 m = 1
ÖRNEK 1 2

1 1 m1.m3 = m. 3 = –1  m = 2 veya m = – 2 olup 2


a) md = = 2 3
|–2| 2 O halde d2 doğrunun denklemi
aTop = 2. – 2 = – 4
( ) Cevap D x–1
1
3 3 y–0= (x–1)  y = olup doğru y eksenini
b) ml = tan135° = –tan45° = –1 2 2
1
x = 0 için y = – noktasında keser.
AYT 2018 2
UYGULAMA 1 1
Bu noktanın orijine uzaklığı ise dir. Cevap E
m = 11–3 = 2 y
8– a 2
5–1 4 = a–8
Cevap B 8 a a UYGULAMA 4
a a 4
1–3 2
4 4 a d1 m1 = = ve
ÖRNEK 2 8–
4 –5–2 7
A(–5,1)
a x 32 – a = a – 8  a = 20
mAB =
4–(b+1)
=
3–b 1
= ise
O 8
a d1  d2 ise m1.m2 = –1
a d2
a–1–3+a 2a – 4 2 a–8
H 2 .m = –1 ise m = – 7
Cevap E 7 2 2
2
2a – 4 = 6 – 2b  2a + 2b = 10 ÖRNEK 7 C(2,3)
a+b=5 y – (–3) = –4.(x–2)  y = –4x + 5
B(0,–4)

ÖRNEK 3 ÖRNEK 8 O halde d2 doğrunun denklemi


A, B, C doğrusal ise mAB = mBC 7
C m = tan45° = 1 olup denklemi y–(–4) = – (x–0)  2y + 7x + 8 = 0 dır.
2
B
y – 1 = 1.(x–5)  y = x – 4 tür. Cevap D
1–(–3) –3–(–1)
A = UYGULAMA 5
–2–k k–(k+1)
ÖRNEK 9 D noktası A ile B nin orta nokta-
4 + 2k = –4  k = –4 Doğrumuz 2x – y + 3 = 0 doğrusuna paralel ise eğimleri eşit A (1,3) sı olup D(–1,5)
olup m = 2 dir. O halde denklem mAD = 3 – 5 = –1
UYGULAMA 2 1 – (–1)
y – 2 = 2.(x–(–1))  y = 2x + 4
Buna göre, d doğrusunun
y a + b toplamının en küçük ol-
B B(–2,2) D(–1,5) C(0,8) denklemi A(1,3) ve m = –1 ile
5 ması için, A, C ve Bı noktaları
UYGULAMA 3
A b doğrusal olmalıdır. y – 3 = –1(x –1)  y = –x + 4
3
a • C noktası A ile B nin d olarak bulunur.
7
x orta noktası olup
1 C 3 Cevap D
b
A(1,3) C(x,0) B(7,–5) C(1, – ) dir.
–5 Bı(7, –5) 2 3 ) B(4,–1) UYGULAMA 6
A(–2,–2) C (1,
–2–(–1) 1 2
• mAB = = Doğru x eksenine paralel ise üzerindeki noktaların ordinatı
mAC = mBC –2–4 6
sabittir.
• md . mAB = –1
3–0 0–(–5) 13 4 – b = b – 2  b = 3 olup denklemi y = 1 dir.
= x= Cevap C • md . 1 = –1  md = –6
1–x x–7 4 Cevap D
6

24
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

ÖRNEK 10 ADF 21   doğrusu (1,0) ve (2,1) noktalarından geçmekte olup eğimi;


0–1
y
E D B = (9,0) olup 3a = 9 m = = 1 ve denklemi; y – 0 = 1(x–1)  y – x + 1 = 0
1–2
ÖRNEK 1
C
d  a = 3  K(a,b) için 2y + x – 5 = 0
F 2 = a–1 = 3 ise
30°
2a
60° 30° y–x+1=0
60°
a3 b+1 a 6 +
x
--------------------------------------------------
a A 2a B(9,0) 12 = 3b + 3 ve 6a – 6 = 3a y = 4 ise x = 7 olup a + b = 11 tür.
a+b=5
3=b a=2 3 3 3
Cevap B
O halde C(12, 3ñ3) olup d doğrusunun denklemi

x  y = ñ3 x tir.
3ñ3
y= ÖRNEK 2 UYGULAMA 2
12 4 y
2/2x – y – 6 = 0 4x – 2y – 12 = 0 x + 2y – 6 = 0
x + 2y – 8 = 0 + 2y – 8 = 0 3 x – 2y – 4 = 0
+ +
-------------------------------------------- 5 br --------------------------------------------
ANALİZ 4 5x – 20 = 0 x = 4 5 br
x x=5
x = 4 ise y = 2 olup K(4,2) 4 5 6
K noktasında y = x in alt tarafında, L noktası y = x in üst tara-
–2 2.4 2
fında olmalı, fakat K ile L nin ordinatları farklı olduğundan K br
|OK| = (4–0)2 + (2 – 0)2 = 2ñ5 birim 2
ile L doğrusal olmamalıdır.
Cevap D
ÖRNEK 3 Hem doğrular hem de eksenler arasında kalan alan şekildeki
y = x – 2 ve y = 2x – 1 ise taralı bölgenin alanı olup oda;
ANALİZ 5
x – 2 = 2x – 1 olup x = –1 ise y = –3 ve K(–1,–3) 5.5 2.4 25 8 17 2
– = – = br Cevap E
a = b = d = –c –1 = x 2 2 2 2 2
olduğundan I yanlış, II ve III doğrudur. Cevap E
Paralel doğruların eğimleri eşit olup m = –2 ise doğrunun LYS 2016
denklemi y – (–3) = –2(x–(–1))  y = –2x – 5 tir. y 2x + y = 8
ANALİZ 6 Doğrunun x eksenini kestiği noktada ordinat (y) sıfır olaca- –2 / x + 3y = 9
C
+
y y=
x
=
12
= 4 ise ğından y = 0  0 = –2x – 5  x = – 5 bulunur. 8
--------------------------------------------
y = 2x 3 3 2 3 B(3,2)
y=2,x=3
5.2
= 5 br2
x 2 2
y= |AB| = 10 ve ÖRNEK 4 x
D C 3 0 4
4
5 9
4 4
|AD| = 4 olup d2 m1 = 2 ve d1  d2 ise 4
A(–3,0) 4.8
m1.m2 = –1 = 16 br2
x 2
2 10 12 Çevre(ABCD) = 2.(10 + 4) 2.m2 = –1
12 = 28 br m2 = – 1 O halde (OABC) = 16 + 5 = 21 br2 Cevap B
d1
K(x,y) y = 2x – 4 2
Cevap D

YGS 2016
UYGULAMA 7
d2 = y – 0 = – 1 (x+3)  y = x+3 y = x ve x = 2  P(2, 2 )
Çevre(ABCD) = 7a = 28 –2 7 7
y y = 3x 2
y = 2x a=4
d1 d2 = {K] olup 2x – 4 = x+3  –4x + 8 = x + 3
y = x ve x = 9  R(9, 9 )
D C
3a
K noktası y = 2x üzerinde olup –2 x=1
x = a ise y = 2a dır. 7 7
3a
K
x = 1 ise y = 2.1 – 4 = –2 olup K(1,–2) dir.
2a
x
O halde K(4,8) ve D(4,12) olup  |PR| = (2–9)2 + ( 2 – 9 )2 = 49 + 1 = 5ñ2
O A 0,5a B |DK| = 4 birimdir. O halde, x + y = 1 + (–2) = – 1 7 7 Cevap A
1,5a
4.4
Buna göre, ATaralı = 2 = 8 br2 dir. ÖRNEK 5 ANALİZ 1
Cevap C
d1 : x + y = 1 , d2 : x + y = 1 y
d1 : x + y = 1  3x + 2y = 30
–2 1 4 4 10 15
D1
ÖRNEK 11 x – 2y = –2 x+y=4
d2 : x + y = 1  2x + 3y = 30
x y +
= 1  –2x + y = 4 –1/x – 2y = –2 –x + 2y = 2 15 10 -----------------------------------
–2 + K(2,2) D2
4 x+y =4 x+y =4 ise ortak çözümden
(–2) + K(a,b)
-------------------------------------------- x = y = 6 bulunur.
y = 2, x = 2
O halde a.b = 36 dır.
A(KAB) = 6.2 = 6 br2
y x
0 B1 B2 Cevap E
ANALİZ 7 D d1
4 2
K
Çizilecek doğrunun (x > 0 ve y < 0 durumu 4. bölgeyi ifade 1
(2,2) A(AOC) = 2.1 = 1 br2
C 2 2 AYT 2019
ettiğinden) 4. bölgeden geçmemesi gerekir. A B
x  Taralı alan; 6 – 1 =
–2 0 4
d2 5 br2 • (0,1) ve m  y–1 = mx olup y = mx + 1
Bunun için x eksenini (–) de, y eksenini (+) da kesmelidir. 6
1 • (0,0) ve 2m  y = 2mx
D şıkkındaki doğru y eksenini y = de, x eksenini
2 • (1,0) ve 3m  y = 3m(x–1) olup y = 3mx – 3m
x =– 1 te kestiğinden 4. bölgeden geçmez. UYGULAMA 1 y = mx + 1 ve y = 2mx in ortak çözümünden
3
Cevap D  k doğrusu (1,2) ve (3,1) noktalarından geçmekte olup eğimi; mx = =1 ve x = 1 olur. x = 1 ise y = 2 olur.
2–1 m m
1 ( 1 , 2) noktası y = 3mx – 3m denklemini sağlar.
mk = = – ve denklemi; m
ÖRNEK 12 1–3 2
2 = 3m . 1 –3m ise m = 1 tür.
3.k – 2 + 14 = 0  k = –4 tür. y – 2 = – 1 (x–1)  2y + x – 5 = 0 m 3
2 Cevap B

25
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
UYGULAMA 3 LYS 2017 ÖRNEK 11
i) Eğer doğrular y ekseni üzerinde kesişiyorsa, x = 0 için y O(0,0) noktasının x + y – 6 = 0 y i) 2x – y + 10 = 0
aynı y değerini verirler. doğrusuna uzaklığı eşkenar üç-
2 10 x = 0 için y = 10
x=0y= 2 = 2  k = –1
6 genin yüksekliğini verir.
k+2 A
|0 + 0 – 6| y = 0 için x = –5
H
x=0y=2 k+2
B |OH| = = 3ñ2 x ii) 0(0,0) için
1+1 –5 (0,0)
O
ii) d1  d2 ise m1.m2 = –1
6 x 2.0 – 0 + 10 < 0
m1 = 3 10 < 0
3 . m–1 = –1  3m –3 = –2
k+2 |OH| = 3ñ2 ise 30° – 60° – 90° dan sağlanmadı
m = m–1 k+2 2 m= 1
2
3 2ñ6 . 3ñ2
2 1 |AH| = |HB| = 3ñ2 = ñ6 olup = 6ñ3 br2 dir.
Cevap D ñ3 2
ÖRNEK 6 Cevap C
UYGULAMA 5
|3.(–2)+4.4+5| = 15 = 3 birim
5 ANALİZ 4 1. Yol: Grafik (0,10) ve (4, 22) den geçtiğinden
32 + 42
|2.4–1+1| |4–2.1+k| m = 22–10 = 3 ve y – 10 = 3 (x – 0)  y = 3x + 10 dur.
ÖRNEK 7 = 4–0
3x + 10 > 100  x > 30 olup bitkinin boyu
A(–1,1) 0–4 22 + 12 12 + 22 31. hafta 100 cm yi aşar.
mBC = = 4 olup BC
3–4 k = –10 2. Yol: Bitki 4 haftada 12 cm uzamışsa 1 haftada 3 cm
doğrusunun denklemi x haftada 3x cm uzar.
y – 0  4(x–3)
k + 2= 8 veya k + 2 = –8
 y – 4x + 12 = 0 k=6 8 = |k+2| y O halde x hafta sonra bitkinin
B(3,0) H C(4,4)
k1 . k2 = 6 . (–10) = –60 boyu
22
|1–4(–1) + 12| 17 Cevap A 3x + 10 > 100  x > 30 olup iste-
|AH| = = = ò17 br 12
(–4)2+ 12 ò17 10
4
nen durum 31. hafta gerçekleşir.
ÖRNEK 8 Cevap D
x
D C 4
ANALİZ 2 x + 2y – 4 = 0

|12.(–1)+5a–7|
= 1  |5a – 19| = 13 h
122 + 52 ÖRNEK 12
3x + 6y + 3 = 0
A B
5a –19 = 13 veya 5a – 19 = –13 Para (x 1000 TL)
A daki para 1 yılda
32 6 II. denklemi 3 ile sadeleştirirsek 2 A
a= a= 12
2 = 1 artarken,
5 5 2
x + 2y – 4 = 0 2
38 B
O halde a1 + a2 = Cevap D |AD| = |–4–1| = ñ5 olup 10 2
B deki para 1 yılda
ó12+22
5 x + 2y + 1 = 0 9
3 3 = 1,5 artar.
ANALİZ 3 A(ABCD) = (ñ5)2 = 5 br2 6 2

y y = x ile y = –3x + 8 in
y=x kesim noktası
8 ÖRNEK 9 Zaman (Yıl)
A x = –3x + 8  x = 2 0 2


? x = 2 ise y = 2 olup
2 K 6x + 8y – 18 = 0
K(2,2) dir. A B
B 6x + 8y + 12 = 0
0
x
O halde karenin alanı Başlangıçta 10 6
2 3
4 br2 dir. Cevap A
x yıl sonra 10 + x 6 + 1,5x
y = –3x + 8 ÖRNEK 10
P(x,y)
10 + x = 6 + 1,5x x = 8. yıl
O(0,0) noktasının y + 3x – 8 = 0 doğrusuna uzaklığı AOB üç-
geninin [AB] kenarına ait yüksekliği olup
|0+3.0–8| A(–2,3) B(1,2)
8
h= = dur. ÖRNEK 13
12 + 32 ò10
|PA| =|PB| ise (x+2)2+ (y–3)2= (x–1)2 + (y–2)2 Yol
K
(km)
|AB|. 8 2 2
ise x + 4x + 4 + y – 6y + 9 = x – 2x + 1 + y – 4y + 42 2 2
A(AÿOB) = ò10 = 4  |AB| = ò10 Cevap B L
4x – 6y + 13 = –2x – 4y + 5 180


2
60 K 180 = 90 km/s
6x – 2y + 8 = 0 2
120
YGS 2017 3x – y + 4 = 0
180 L  60 = 30 km/s
y = 2x ve y = 2  A(1, 2) 2
2
|AB| = (3 – 1) + (6 – 2) = 2ñ5 2 UYGULAMA 4
y = 2x ve y = 6  B(3, 6)
2x – y + 2 = 0
|2.0 – 4| K |PK| = |PL| Zaman
4 0 2
|KH| = = (saat)
D C
22 + 12 ñ5 P(x,y) |2x–y+2| |x+2y–4|
2
= K L
4 L x + 2y – 4 = 0 22 + 12 12 + 22 0 120
2ñ5 .
K (0,4) ñ5 |2x – y + 2| = |x + 2y – 4|
Başlangıçta
90t 120 + 30t
A(AÿKB) = = 4 br2 t saat sonra
2
2x – y + 2 = x + 2y – 4 veya 2x – y + 2 = –x – 2y + 4
A H B 2x – y = 0 O halde 90t = (120+30t) + 150
x – 3y + 6 = 0 3x + y – 2 = 0
25
A(ABCD) = 4.4 = 16 br2 dir. 60t = 270  t = 4,5 saat
Cevap A Cevap D

26
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

ANALİZ 5 UYGULAMA 3 ÖRNEK 9


y
y (litre) 2 . (x + 2) + 3(y – 3) – 20 = 0  2x + 3y – 25 = 0 +90°
A(3, 4) Aı (– 4, 3)
60 10
10 Ko = 10 Litre

50 1 +90°
1 25 B(2, 1) Bı (– 1, 2)
5 45
40 Lo
5
= 5 Litre 3
1 1 2a + 3a – 25 = 0 +90°
(a,a) C(5, 3) Cı (– 3, 5)
a a=5
L 25 Aı
K 2 O halde A = 25
0 1
x (saat)
a Bı
O
Cevap D
K L x
0
60 45
60 – 10x 45 – 5x
45 – 5x = 2.(60 – 10x) UYGULAMA 4 UYGULAMA 5
45 – 5x = 120 – 20x
1 br sağa
15x = 75  x = 5 Cevap D d1 y = m(x –1) + n y
(2, 2) de kesişiyorlarsa; 2 = m + n Aı Dı
6
2 br aşağıya 5
d2 : y + 2 = nx + m
D C N M
ADF 22 4
(2, 2) de kesişiyorlarsa; 4 = 2n + m
3 3
–2/m + n = 2 m = 0 olup m . n = 0 dır. 2 br
ÖRNEK 1
m + 2n = 4 1 ı
Aı(4, 6) Bı(–6, 2) Cı(–3, 2) Dı(–2, 0)
A B B K 2 br Cı L
x
Cevap C –6 –5 –4 –3 –2 –1 0 1 2 3 4 5

UGULAMA 1
ÖRNEK 5
A(x – 2, 3)  Aı(x – 2 + 3, 3 – 5) = Aı(2x –1, y + 2)
x = 2, y = 4 ve  = 45° olup Aı(xı, yı) için  Taralı alan 2. 3 = 6 br2 Cevap C
 x + 1 = 2x – 1, –2=y+2
x=2 y = –4
x.y=–8 Cevap A xı = 2. cos45° – 4.sin45° = 2. ñ2 – 4. ñ2 = –ñ2 UYGULAMA 6
2 2
+270°
yı = 2. sin 45° + 4.cos45° = 2. ñ2 + 4. ñ2 = 3ñ2
ÖRNEK 2 A(–2, 4) Aı (4, 2) mAıBı = 2 –1 = 1
2 br 1 br 2 2 180° 4 – ( – 3) 7
ı
A(–2, 4) Aı(–4, 4) B(–4, 3) B(3, –1) B (– 3, 1)
sola aşağıya  Aı(– ñ2, 3ñ2) y – 2 = 1 (x – 4) 7y – x – 10 = 0
B noktasının koordinatları doğru denklemini sağlayacağın- 7
dan ÖRNEK 6 Cevap B
3 = 2.(–4) + k  k = 11 dir. AYT 2019
ı ı ı
A (x , y ) = R–300° (A) = R60° (A) olup
+90°
xı = 6. cos60° –ñ3 . sin60° = 6. 1 – ñ3 . ñ3 = 3 P(a,b) P'(–b,a) P''(–b+3, a+1)
2 2 2 a = –b + 3 ve b = a + 1
UYGULAMA 2
y
2. 3 = 6 br2
Dı Cı a+b=3
5 ANALİZ 1
4 b–a=1
xy düzlemi pozitif yönde 45° döndürülürse P noktası da orijin
2
2 Bı etrafında negatif yönde 45° dönmüş olur. b = 2 ve a = 1 olup a · b = 2 Cevap C
Aı 3
1
Bu durumda  = –45 olarak alınır.
x Cevap D ÖRNEK 10
1 3 6 8
Pı(xı, yı) için x = 1 ve y = 2ñ2 ise y
A noktası, B nin 3
xı = 1 cos(–45°) –2ñ2.sin(–45°) = cos45° + 2ñ2 .sin45° birim sağında ve 2
birim yukarısında
ÖRNEK 3 = ñ2 + 2ñ2 . ñ2 ı 90° ise Aı noktası B nin
2 2 A (0, 4)
y A(5, 3) 2 birim solunda
4 = ñ2 + 2 3
ve 3 birim yukarı-
3 2 2

Cevap C sında olmalıdır.
2 1
1
B 3 x
Cı ÖRNEK 7 0
x 2 5
–3 –2 –1 0 1 2 3 4
Bı –1 a) A( –2, 4)
+90°
Aı(– 4, –2)
–2
–90°
–3 b) A( –2, 4) Aı(4, 2) UYGULAMA 7
180°
c) A( –2, 4) Aı(2, –4) 495 – 360 = 135 ve 135 : 45 = 3 ise
3 adım döndürülmüş olur.
Cevap C
ÖRNEK 4 ÖRNEK 8 ANALİZ 2
a) 2(x – 2) + 3y – 4 = 0  2x + 3y – 8 = 0 +90° 2 br sola En küçük dönme simetri açısı karede 90°, düzgün altıgende
A( –3, 5) (– 5, –3) Aı(–7, –2)
b) 2(x + 3) + 3y – 4 = 0  2x + 3y + 2 = 0 1 br yukarı 60°, düzgün sekizgende 45° olup 630°, 90° ve 45° ye tam
c) 2x + 3(y – 1) – 4 = 0  2x + 3y – 7 = 0 bölündüğünden, kare ve sekizgende görünümler aynı kalır.
d) 2(x – 1) + 3(y + 1) – 4 = 0  2x + 3y – 3 = 0  xı + yı = (–7) + (–2) = – 9 dur.
Cevap E

27
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
ÖRNEK 11 2. Yol: ÖRNEK 3
1. yol: Aı (2a – x, 2b – y) = (2 . 3 –2, 2.(–1) –(–5)) = (4, 3) x=2 B(–2, 5) y = 2x + 5
x = 3 için
y = 2. 3 + 5 = 11
2. yol: K (3, 11)
+1 9 br
+1
A(1, 3) Aı(3, 3) K(3, 11)
K(3, 11) den geçen ve
A(2, –5) M(3, –1)
ı ı
A (x, y) ŸA (4, 3)
y = –4 eğimi –2 (m = 2 idi) olan
 A (4, 3)
ı
1 br 1 br doğrunun denklemi
9 br
+4 +4 y – 11 = –2 (x –3)
y = –2x + 17
Bı(–2, –13)
x=3
UYGULAMA 8

+3
2. Yol
+3
UYGULAMA 1
ı Doğru üzerindeki (x, y) noktasının x = a doğrusuna göre
A(–2, 3) B(1, 1) A (4, –1)
x=2 yansımasını alırız.
A(3, 4) B(2.2–3, 4) = (1, 4)
–2 –2 Bunun için x yerine 2a–x yazarız.
A(4, –1)
y = kx –2 ise –1 = 4k–2  k = 1
y=–1 y = 2(2.3 – x) + 5  y = – 2x + 17 dir.
A(3, 4) C(3, 2.(–1)–4) =(3, –6)
4
Cevap C 4 – (–6) ÖRNEK 4
mBC= = –5 ve B(1, 4) ile
ÖRNEK 12 1–3
y yerine 2.(–1) – y = – 2 – y yazarsak
y BC doğrusunun denklemi y – 4 = –5(x – 1) olup y eksenini
A 3 D kestiği noktanın ordinatı x = 0 için y = 9 dur. 2x –3(– 2 – y) – 1 = 0  2x + 3y + 5 = 0

A(ABCD) = 4 . 6 = 24 br2 Cevap E


x ANALİZ 2
–2 2
LYS 2016 x yerine 2.4 – x = 8 – x yazarsak
B –3 C
y=x x =–1 3.(8 – x) + 2y = 6  –3x + 2y = –18
A(6, 3) B(3, 6) B(2.(–1)–3, 6) = (–5, 6)
3x – 2y = 18
ANALİZ 3 olup – 5 + 6 = 1 dir. Cevap B
y=–x x Cevap E UYGULAMA 4
A(–3, 4) B(–4, 3) C(–4, –3)
2x – 3y = 5 x = –1
|AC| = ò1 õ+õ õ7õ = 5ñ2 birim
2.(2.(–1) – x) – 3y = 5
2 2
Cevap C UYGULAMA 2
 2x + 3y + 9 = 0 (d1)
y
UYGULAMA 9 2x – 3y = 5 y = 2 2x – 3(2 . 2 – y) = 5
A(–3, 4) 4
C(7, 4)  2x + 3y – 17 = 0 (d2)
+90° 0(0, 0)
A(–2, 3) (–3, –2) Aı(3, 2) |9 – (–17)|
1 y=1
ò22 õ+ 3õ 2
+90° 0(0, 0) |d1d2| =
B(1, 4) (–4, 1) Bı(4, –1) x
–3 2 7
+90° 0(0, 0) = 2ò13
C(0, –2) (2, 0) Cı(–2, 0) –2
B(–3, –2) Cevap D
–2 + 0 = 1 + x  x = –3
x=2 ÖRNEK 5
3 + (–2) = 4 + y y = –3
+90° 0(0, 0) 1) d : y = x + 5 için md = 1 ise mAAı = –1 dir.
D(–3, –3) (3, –3) Dı(–3, 3)
A(AÿBC) = 6.10 = 30 br2 A (–2, 1) ve m = – 1 ise AAı doğrusunun denklemi
2 Cevap C
Cevap D y – 1 = –1(x + 2)  y = –x – 1

AYT 2018 2) y = x + 5 x+5=–x–1


y y y y ÖRNEK 2 y = – x –1 x = – 3 y = 2 olup K (–3, 2)
0(0, 0)
D C C C B C 3x – 4y + 4 = 0 – 3x + 4y + 4 = 0
x D x B x x 3) –1 –1
O O B O D O – 3k + 4. 2 + 4 = 0
A B A D  k = 4 A(–2, 1) K(–3, 2) A(xı, yı)
A A
Cevap B
Cevap B ANALİZ 1
ise Aı(–4, 3) elde edilir.
y = x doğrusuna göre simetri alırken
ANALİZ 4 x yerine y, y yerine x yazılır. 2. Yol:
Buna göre, istenen denklem, x = y + 3  y = x – 3 y = x + 5 ise y1 yerine x1 + 5,
840 360
Cevap A x1 yerine y1 – 5 yazılır.
720 2

O halde Aı(1–5, –2 + 5) = Aı(– 4, 3) tür.
120° olup ok yönünde 120° dönme sonrası C
noktası A ya, D noktası B ye gelir. y eksenine göre simetri son- UYGULAMA 3
rası C ile D yer değiştirir ve A nın ilk yerine D gelir. x UYGULAMA 5
y = 2x – 4 d1: –y = 2x –4
Cevap D + 90
y = 2x – 4 y=–x d2: –x = –2y –4 A(–3, 1) B(–1, –3)
yı = x + 4
B(–1, –3) C(xı, yı) = (3, –7)
ADF 23  2 – y – 2x = – 4 12 xı = y – 4
–5x = – 12  x =
– x + 2y = – 4 5
ÖRNEK 1 x= 12 y=–
4 mAC = 1 – (–7) = – 4 ise istenen denklem
5 5 –3 – 3 3
Aı(2 . 2 –1, 3) = (3, 3) K 12,– 4 ( )
5 5 y – 1 = – 4 (x + 3)  3y + 4x + 9 = 0 dır.
Bı(–2, 2.(–4)–5) = (–2, –13) Cevap C 3 Cevap A

28
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

ANALİZ 3 UYGULAMA 8 ÖRNEK 3


y Cevap A (x – 3)2 + (y – 2)2 = 1
y = ax Taralı üçgenler eş olup
R y = ax doğrusu OP ile OR (x – 2)2 + (y – 3)2 = 4
a
nin açıortayıdır. (x + 1)2 + (y – 1)2= 1
1 O halde, UYGULAMA 9 (x + 2)2 + y 2 = 4
P(a, 1)
42° m(PéOR) = 84° a
a x
0 1 Cevap C a a
24°
ÖRNEK 4
a a
a y
a
a23
A= M(2, –1)
4
ÖRNEK 6 2 x r=2
Yukarıdaki şekilde A alanından 12 tane bulunmaktadır. 0
1) x = 0 için y = – 3 P(0, –3) 2 –1 M(2, –1)
12A = 12. a .ñ3 = 18ñ3
+2 +2 2
4
3a = 18
P(0, –3) A(2, 4) Pı(4, 11) a = ñ6
+7 +7 O halde bir altıgenin çevresi 6ñ6 birimdir.
Cevap D
2) d ı: y = 2x + k ÖRNEK 5
3) 11 = 2.4 + k  k = 3 olup d ı doğrusunun denklemi
UYGULAMA 10
y = 2x + 3 tür.
Eşkenar üçgen, kare ve düzgün altıgenin bir kenarına a der-
ÖRNEK 7 sek (hepsi eşit uzunlukta) A
r M r
B
(x, y)
d1
Çevre = 18a = 72  a = 4 birim (2, –3) (–4, 5)

h Şekilde 10 tane kare olup alanları toplamı


A(–2, –1)
h 10.42 = 160 br2 dir.
d2 Cevap C
2–(–4)2+(–3–5)2
|d1d2| = 2h = 2. |3.(–2)–4(–1) +10| = 2 . 2 = 4 birim r = |AB| = 2 r=5
2
ò32õ+õ õ4õ2 ANALİZ 4
2 + (–4)
x= = –1
3 2
ÖRNEK 8 1
2 M(–1, 1)
1 –3 + 5
x = 0 için, y = 3 P(0, 3) 3
1
y=
2
=1
2
3x – 4y + k = 0 O halde denklem; (x + 1)2 + (y – 1)2 = 25
Süsleme 12 tane yarım altıgen ile 12 tane eşkenar dörtgen-
Pı(–2, 1) den meydana gelmiştir.
P(0, 3) A(–1, 2)
UYGULAMA 1
Yarım altıgen
P(x, y) [PA]  [PB] şartını sağlayan
3. –2 – 4. 1 + k = 0  k = 10 olup istenen doğrunun denklemi P(x, y) noktalarının geo-
3x – 4y + 10 = 0 dır. metrik yeri [AB] çaplı çem-
A(3, 1) B(–1, 7)
Eşkenar berdir.
x eksenini kestiği nokta ise – 10 , 0 olup apsisi – 10 tür.
( ) dörtgen
M
3 3

ÖRNEK 9
I. Şekil düşey yansıma ve 1 br sağa öteleme ile M nin koordinatları xm = 3 + (–1) = 1 ve
II. Şekil yatay yansıma ve 1 br sağa öteleme ile 3 2
O halde istenen alan = 12. + 12.1 = 30 br2 1+7
III. Şekil öteleme ve dönme ile 2 ym = = 4 olup M(1, 4) tür.
IV. Şekil yansıma ve dönme ile Cevap C 2
V. Şekil yalnızca öteleme ile elde edilmiştir.
Cevap I ve II
|AB| = (3 +1)2 + (1 – 7)2 = 2ò13 olup r = ò13 br dir.
UYGULAMA 6
x 2 sağa
ADF 24 O halde istenen denklem (x – 1)2 + (y – 4)2 = 13 tür.
I. A(3, 2) Aı(3, –2) Aıı(5, –2)
Cevap B
y 4 sağa ÖRNEK 1
II. A(3, 2) Aı(–3, 2) Aıı(1, 2)
O a) (x – 1)2 + (y – 2)2 = 32
4 sağa
III. A(3, 2) Aı(–3, –2) Aıı(1, –2) ÖRNEK 6
(x –1)2 + (y – 2)2 = 9
O halde sadece III ile elde edilir. 2
b) (x –3) + (y – (–4)) = (2ñ2) 2 2

Cevap C
(x –3)2 + (y + 4)2 = 8 M(2, –4)

UYGULAMA 7
Düzgün çokgenlerin yansıma ekseni sayısı kenar sayılarıyla ÖRNEK 2 H 3y – 4x +10 = 0
aynı olup karenin dört, düzgün beşgenin beş yansıma ekseni
M(5, 2) r=4
vardır. |3.(–4)–4.2 + 10|
M(–2, –1) r=1 r = |MH|=  r = 2 olup denklem
Dikdörtgenin ise biri yatay, diğeri düşey olmak üzere yalnız-
M(–ñ2, 0) r = ñ5 32 + 42
ca iki tane yansıma simetri ekseni vardır.
M(0, 0) r = 10 (x – 2)2 + (y + 4)2 = 4 tür.
Cevap C

29
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
UYGULAMA 2 AYT 2019 ÖRNEK 11
y=x–1 x + y = 4 doğrusu çemberi iki eş parçaya ayırıyorsa çap bu a) x = 0 için y2 – 10y + 24 = 0
doğru üzerindedir. O halde merkez M(x, 4 – x) biçimindedir. (y – 6)(y – 4) = 0
y=2 (0,4) ve (0,6)
y = 6, y = 4
2 2
(4 – x) = x + 4
2r = 8  r = 4
M(a, b) A 16 – 8x + x2 = x2 + 4
b) y = 0 için x2 – 14x + 24 = 0
3 (x – 12)(x – 2) = 0
y=–6 2 x =x |x1 –x2| = 10 br
x M 2 x = 12, x = 2
2 4–x
2
4–x 4–x O halde
y = 2 ve y = –6 doğruları merkeze eşit uzaklıkta olup B
3 5
x C r = 4 – 2 = 2 olup
2 + (–6) UYGULAMA 7
b= = –2 dir. 5
2 Çevre = 2·· = 5
2 –(–8)
Cevap B a= =4
M(a, b) noktası y = x – 1 doğrusu üzerinde olup 2 r = 42 + (–6)2 –(–48) =10
ÖRNEK 8 b= –12 = –6
b=a–1 2
|MP| = 8 br ise P(x, y) y y = 0 için x2 – 8x – 48 = 0
–2 = a – 1 M(–1, –2) noktalarının geometrik yeri (x –12) (x + 4) = 0
–1 = a M(2, 1) noktasına uzaklığı 8
16 x = 12, x = –4
M(2, –1) br olan noktaların geometr- –4 4 12 16.16
Buna göre, istenen denklem (x + 1)2 + (y + 2)2 = 16 dır. ik yeri olup, o da M(2, 1) B –6 C
x A(BÿLC) = = 128 br2
6 max 2
10 8 10
Cevap D merkezli r = 8 br yarıçaplı
UYGULAMA 3 A 6 P(x, y) 6 B çemberdir. 10
Cevap E
y • 6 – 8 – 10 üçgeninden L

r = 5 bulunur. (x – 2)2 + (y +1)2 = 82  (x – 2)2 + (y + 1)2 = 64

B(0, 6) LYS 2016


r UYGULAMA 8
• M(a, b) için
M
a = –(–4) = 2
r a= 8+0 =4 |MP| =ò17 ise P(x, y) nokta- 2 r = 22+ 32–(–12) = 5
2 larının geometrik yeri M(0, 0)
x M(4, 3) b = –(–6) = 3
O A(8, 0) b= 0+6 =3 M(0, 0) merkezli ve r = ò17 birim 2
2 yarıçaplı çember olup denklemi P noktasından geçen en kısa
26
17 x2 + y2 = (ò17)2  x2 + y2 = 17 kiriş çapa dik olan kiriştir.
O halde denklem; (x – 4)2 + (y – 3)2 = 25 tir. A 3 P(x, y) 3 B
Cevap C |MP| = (2–(–1)2 + (3–1)2 =ò13
M(2, 3)
Cevap D M¿KP de pisagordan |KP| = 2ñ3 bu-
UYGULAMA 4 5 13
23 lunur.
y ÖRNEK 9 K L
Merkez (– r, r) ve 23 P(–1, 1) O halde, |KL| = 2.2ñ3 = 4ñ3 br dir.
yarıçap r ise denklem; (x + 2)2 + (y – 4)2 = (ñ3)2 Cevap E
(x + r)2 + (y – r)2 = r2 x2 + 4x + 4 + y2– 8y + 16 = 3
M olup
r x2 + y2 + 4x – 8y + 17 = 0
P(–1, 2) noktası bu UYGULAMA 9
denklemi sağlar.
x m – 3 = 2m + 1 ise m = – 4
–r 0
ÖRNEK 10 Buna göre, –7x2 –7y2 + 28x + 42y – 14 = 0
(–1 + r)2 + (2 – r)2 = r2 r = 5 için M(–5, 5) olup –(–6) r = a2 + b2 – F  x2 + y2 – 4x – 6y + 2 = 0
a= =3
2
1 – 2r + r2 + 4 – 4r + r2 = r2 (x + 5)2 + (y – 5)2 = 25 = 9 + 25 –18 a = –4 = 2 ve b = –6 = 3 olup
–10 –2 –2
r2 – 6r + 5 = 0 r = 1 için M(–1, 1) olup b= = –5
2 =4
(r – 5). (r – 1) = 0 (x +1)2 + (y –1)2 = 1 r = a2 + b2 – F = 22 + 32 – 2 = 11 birimdir.
r = 5 veya r = 1 denklemi bulunur. M(3, –5) ve r = 4 bulunur. Cevap C
Cevap D ÖRNEK 12
ÖRNEK 7 UYGULAMA 5 |MA| = 52 + 122 = 13 ise
y M(0, 0) |AB| = 13 – 3 = 10 birim ve
M(5, 3) ve r = 5 3 3
a= olduğuna göre, C
B A |AC| = 13 + 3 = 16 birim
(x–5)2 + (y – 3)2 = 25
A(6, 4) ve |AB| = 2 dir. O hâlde |OC| = 6 ve |BC| = 2 olup olup |AB| + |AC| = 26
birimdir.
M A ^BOC
& h = 6·2 = 6 birimkaredir.
C 2 Cevap B
53
x
1 4 5 9
UYGULAMA 6
UYGULAMA 10
A
LYS 2017 a = –4 = –2
2 M(–2, 6)
y b = –(–12) = 6 a=
–6
= –3
2 7
R = 43 P(5, –1) A 2 M(–3, 5)
R2 = (R – 10)2 + 202
O r = (–2)2 + 62 –(–8) b = –(–10) = 5
R2 = R2 – 20R + 100 + 400 43 10 M(–3, 5) 2
r = (–3)2 + 52–(–15) = 7
M 20R = 500 30
60
23 r = 4 ñ3
R
R – 10 R = 25 B 6 H 6 C
(0, 10) A(ABC) = 12.6ñ3 = 36ñ3 br2
20 10 Cevap D 2 |PM| = (5 –(–3))2 +(–1–5)2 = 10 |PA|=10 – 7 = 3
x
O
Cevap D Cevap C

30
GEOMETRİ ÇÖZÜMLER

UYGULAMA 11 UYGULAMA 1 ÖRNEK 5


h = |3.0 – 4.0 + n| < 4 M1 (0,0)
C(x, y) M 6 , –8 = M(–3, 4)
( ) 32+ 42
–2 –2 M2(3,4)
3
|M1M2| = ó32 + 42 = 5
|n| < 20
A(1, 1) r = 9 + 16 – 16 = 3 r 2
B M1 M2
3 –20 < n < 20
5 h –19, –18 ..., 18, 19
M(–3, 4) 3x – 4y + n = 0
A B 19–(–19)
+ 1 = 39 tane
1
|MA| = (–3–1)2 + (4 – 1)2 = 5 Çemberler dıştan teğet ise merkezleri arasındaki uzaklık
Cevap E
yarıçapların toplamına eşittir.
A(AÿBC) nin en büyük olması için [CM]  [AB] olmalıdır.
O halde r + 2 = 5 ise r = 3 tür.
O halde alanın en büyük değeri 8.3 = 12 br2 olup öğrencinin ÖRNEK 3
2
cevabı 12 dir. B UYGULAMA 4
Cevap B M(3, –2) ve r = 4
4
a1 = –(–4) = 2 M1(2, –4) olup
|MH| = |3. 3 – 4.(–2) + 8| 2
M
ÖRNEK 13 32+ 42 –8
b1 = = –4 r1 = 22 + (–4)2 – (–5) = 5
4
= 5 olup 2
a = –(–4) = 2 M(2, –6) olup 5
2 A
a) |AH| = 5 – 4 = 1 birim –6
–12 a2 = = –3 M2(–3, 8) olup
b= = –6 r = 22+(–6)2 – 15 = 5 tir. H b) |BH| = 5 + 4 = 9 birim 2
2 3x – 4y + 8 = 0
–(–16)
a) |PM| = (3 –2)2 +(1+ 6)2 = 5ñ2 >5 olduğundan b2 = = 8 r2 = (–3)2 + 82 – k = 73 – k
2
P noktası çemberin dışındadır. |M1M2| = r1 + r2
ÖRNEK 4
b) |RM| = (1 –2)2 +(–5+ 6)2 = ñ2 <5 olduğundan 1. yol: Teğetlik için, çemberin merkezinin doğruya olan
(2 – (–3)) 2 + (–4–8)2 = 5 + 73 – k
uzaklığının yarıçapa eşit olması gerekir. 13 = 5 + 73 – k
R noktası çemberin içindedir.
M(0, 0) ve r = 3 ve y –2x – n = 0 için 8 = 73 – k
c) |SM| = (2 –2)2 + (–1+ 6)2 = 5 ve r = 5
|0 – 2. 0 – n| k=9 Cevap C
olduğundan S noktası çemberin üzerindedir. = 3 |n| = 3ñ5
12+ (–2)2
n1.n2 = ( 3ñ5).(– 3ñ5) = –45
ÖRNEK 14 2. yol:
UYGULAMA 5
Ç(x, y) = x2 + y2 + kx + 4y – k + 1 için Ç(3, 4) = 0 olmalıdır. m = 2, r = 3 olup
9 + 16 + 3k + 16 – k + 1 = 0 (m2 + 1) .r2 = n2  (22 +1).32 = n2 y OMA üçgeninde
n = 3ñ5 olup 45° – 45° – 90° den
2k = –42 r.ñ2 = r + 1
k = –21 n1. n2 = (3ñ5).(–3ñ5) = – 45
r.ñ2 – r = 1
UYGULAMA 12 M
B r(ñ2 – 1) = 1
ANALİZ 1 r 45° 1
 r = ñ2 –1 = ñ2 + 1
2 2
Ç(x, y) = x + y + 2kx + 4y – 3 için Ç(–2, 3) < 0 olmalıdır. r
x2 + y2 = r2 ile y = mx + n yi ortak çözersek 1 1
4 + 9 – 4k + 12 – 3 < 0 x (ñ2 +1)
x2 + (mx + n)2 = r2 O 1 r A
–4k < –22 Cevap D
x2 +m2x2 + 2mnx + n2 – r2 = 0
11 (m2 + 1)x2 + 2mnx + n2 – r2 = 0 elde edilir.
k>
2 x1 = –x2 x1 + x2 = 0 olup denklemin kökler toplamı sıfırdır.
ise k nin en küçük tam sayı değeri 6 dır. Cevap D ÖRNEK 6
–2mn
x1 + x2 = 2 = 0 m.n = 0 dır.
m +1 M1(–2, 1), r1 = 6 ve M2(1, – 3), r2 = r
Cevap E
|M1M2| = |r1–r2|
ADF 25 UYGULAMA 2
(–2 –1)2 + ((1– (–3))2 = |6 – r|
ÖRNEK 1 y • x2 + y2 = 25 ve y = 4 ise
5 = |6 – r|
x2 + 16 = 25
|MH| = 2ñ2 olmalı 5 = 6 – r veya 5 = –6 + r
D 4 C
y=4 x= 3  r1 + r2 = 1 + 11 = 12 dir.
|–2 –1–n| = 2ñ2 r=1 r = 11
M(1, –2) 12+ (–1)2 7
x
• x2+ y2 = 25 ve y = –3 ise
|–3 –n|
r = 22  = 2ñ2 O
x2 + 9 = 25 ÖRNEK 7
ñ2 y=–3 x= 4
A –3 B
H y–x–n=0  |3 + n| = 4

|3 + n| = 4 ise 3 + n = 4 veya 3 + n =– 4
n=1 n = –7 2 3
olup |AB| = 8 br ve |DC| = 6 br dir.
n nin pozitif değeri 1 dir. M(2,3) ? M(–3, –9)
ABCD bir yamuk ve yüksekliği 7 br olup
ÖRNEK 2 Alan(ABCD) = 8 + 6 .7 = 49 br2 Cevap C
2
Çember ile doğrunun |M1M2| = (2 + 3)2 + (3 + 9)2 = 13 olup çemberler arasındaki
A(x1, y1) B(x2, y2) ortak çözümünü yaparsak en kısa uzaklık 13 – (2 + 3) = 8 birimdir.
UYGULAMA 3
y = 2x
(çember denkleminde y x2 +1 = 25  x = 2ñ6
y = 2x yazarsak) |AB| = 2. 2ñ6 ANALİZ 2
A
x2 + (2x)2+ 4x – 2.2x –20 = 0 = 4ñ6 br
5 x2 + y2 – 9 = 0 x2 + y2 = 9  M1(0, 0) ve r1 = 3
x
5x2 –20 = 0 x = 2 y = 2x = 2.2 = 4 H x x2 + y2 – 8x + 6y + 24 = 0  a = – (–8) = 4
1 1 1 O 3 5 1 br 6
x2 = 4 x2 = –2  y2 = 2. x2 = 2.(–2) = –4 Cevap D 2 M2(4, –3)
x b = – 6 = –3
x1 = 2, x2 = –2  A(2, 4) ve B(–2, –4) olup
2
B
|AB| = (2–(–2))2 + (4–(–4))2 =ò80 = 4ñ5 br r2 = a2+ b2 – c = 42 + (–3)2 – 24 =1r2 = 1

31
ÇÖZÜMLER GEOMETRİ
ÖRNEK 8 ÖRNEK 10
1 br Dıştan teğet olan bu çemberler- a) y b) y
§2 in merkezlerinin geometrik yeri 3
M1 3 A B 1 M2 2 2
de bir çemberdir.
5 br M(0,0) ve r = 4ñ2 + ñ2 = 5ñ2 2 x 2 3 x
4§2 0
olup denklemi
x2 + y2 = (5ñ2)2 den
(0,0)
x2 + y2 = 50 dir.
|M1M2| = (4 – 0)2 + (–3–0)2 = 5 br
|AB| = 5 –(3 + 1) = 1 br Cevap A

ANALİZ 4
|MP| = r1 + r2 = 6 br
UYGULAMA 6 ÖRNEK 11
P(x, y) ise P(x, y) noktalarının 4 A kümesinin belirttiği bölge
P P
2 geometrik yeri şekildeki taralı bölge olup alanı
2
7 M(3, 4) merkezli r = 6 br .42– (ñ2)2 = 14 birim karedir.
A 2 2 3 3 B 4 yarıçaplı çember olup
M1 M2
4 –2 2 4
M(3, 4)
denklemi,
(x –3)2+ (y – 4)2 = 36 dIr. –2
|M1M2| = 52 + 122 = 13 birim olup çemberlerin birbirine en Cevap E –4
uzak iki noktası arasındaki uzaklık (|AB|)
|AB| = 13 + 2 + 3 = 18 birimdir.
UYGULAMA 8
Cevap C
x2 + y2 – 6x + 10y – 2 = 0 ise
UYGULAMA 10
UYGULAMA 7 –(–6)
a= = 3 M(3, –5) olup
2 • M(3, 2) ve r = 2 olup çemberin iç bölgesi,
x2 + y2 = r2 için M1(0,0), r1 = r
b = –10 = –5 r = 3 +(–5) – (–2) = 6
2 2

x2 + y2 – 4x + 12y + 30 = 0 için M(2, –6), r2 = ò10 2 (x – 3)2 + (y – 2)2 < 4 tür.


(r2 = 22 + (–6)2 – 30 = ò10 )
Çemberlerin iki aynı noktada kesişmesi için 2 |MP| = r1 – r2 = 4 br • O(0,0) ve M(3, 2) den geçen doğrunun denklemi
P(x, y)
|r – ò10| < 22 + (–6)2 < r + ò10 P 6
P
4 br ise P(x, y) noktalarının geo- m = 2 için y = 2x tür. Doğrunun kendisi ve alt tarafını
metrik yeri M(3, –5) merkezli ve 3 3
ifade eden eşitsizlik y  2x olup
r – ò10 < 2 ò10 2ò10 < r + ò10 M(3, –5) r = 4 br yarıçaplı çember olup 3
r < 3ò10 ò10 < r denklemi,
(x –3)2 +(y + 5)2 = 16 dır. 3/y  2x  3y  2x
ò10 < r < 3ò10 olmalı Cevap A 3
  2x – 3y 0 Cevap A
4, 5, 6, 7, 8, 9
O halde r, 6 farklı tam sayı değeri alabilir. ÖRNEK 9
M1(6, – 3), r1 = ñ5 ve M2(– 4, a), r2 = 12 olup
ANALİZ 3
|M1M2| =ór12+õ õrõ22 UYGULAMA 11
y [OA] ve [MA] yarıçapları
çizilirse MOA üçgeni eşke- y
(6 – (–4))2 + (–3–a)2 = ñ5 2 +122
nar üçgen olur. A dan y y = 4 – x2 y=x
eksenine dikme indirirsek 100 + (a + 3)2 = ó149
30° – 60° – 90° üçgeni  (a + 3)2 = 49
M
2 yardımıyla
a + 3 = 7 veya a + 3 = – 7 y=0
30° A(x, y) 45° y = x
y y = 2 ve x = 2ñ3 elde edilir.
30° a=4 a = – 10 45°
2 O halde istenen x
x  a1 . a2 = – 40 –2 0 2
O x 2.2ñ3 = 4ñ3
23
Cevap E
UYGULAMA 9

K r1 = r2 = 5 br Istenen bölge şekildeki 45° lik daire dilimi olup alanı


AYT 2018
5 T 5 |AB| = (3 + 2)2 + (–1– 4)2 .22 45° =  br2 dir.
360° 2
A(3, –1)
Cevap C
9 O halde istenen B(–2, 4) = 52 + 52
ó22+42 = 2ñ5
5
3 52 = 5ñ2
6 4 A¿KB de 5 – 5 – 5ñ2 den
4 10 Cevap D
6 L
 = 90° dir.
2 4 12 Cevap B
8

32

You might also like