Professional Documents
Culture Documents
1° = 60ı (dakika)
1ı = 60ıı (saniye)
1° = 3600ıı (saniye)
O A ÖRNEK-1
Başlangıç kenarı: [OA 12 800 saniyelik açının ölçüsünü derece, dakika ve saniye
Bitim kenarı: [OB cinsinden bulunuz.
ÖRNEK-2
A B
m(A) = 39° 45ı 53ıı
m(B) = 27° 56ı 42ıı
olduğuna göre,
a. m(A) + m(B)
O
b. m(A) – m(B)
Başlangıç kenarı: [OA
ifadelerinin değerini bulunuz.
Bitim kenarı: [OB
Açının dönme yönü saat yönünde olduğundan AO∑B açısı
negatif yönlüdür.
Radyan ç. 180°
A
r
O r
Ölçüsü radyan cinsinden verilen bir açıyı derece cinsinden
r
yazmak için ∏ yerine 180° yazmak yeterlidir.
ÖRNEK-4
|A∫B| = r, m(AO∑B) = 1 radyan
Bir açının derece cinsinden ölçüsü D, radyan cinsinden ölçüsü Aşağıda radyan cinsinden verilen açıları derece cinsinden
R ise, yazınız.
2∏ 360° ∏
a.
3
R D
Doğru orantıdan
2∏·D = 360°·R
elde edilir.
Buradan, 2∏
b.
5
D R D R
= & = elde edilir.
360° 2∏ 180° ∏
D R
=
180° ∏ 5∏
c.
eşitliği ile derece ile radyan birbirine dönüştürülür. 6
ÖRNEK-3
b. 120° ÖRNEK-5
∏
Bir çemberde yarıçap uzunluğunun katı uzunlukta yayı
2
gören merkez açının ölçüsünün kaç derece olduğunu bu-
c. 150° lunuz.
Birim Çember
ÖRNEK-8
Dik koordinat sisteminde, merkezi orijinde bulunan ve yarıçap
uzunluğu 1 birim olan çembere birim çember denir. Birim çember üzerinde aşağıda verilen noktaların tanımla-
y dığı merkez açıların ölçüsünü bulunuz.
a. f , p b. f – p
1 §3 §2 , §2
(0, 1) 2 2 2 2
c. (–1, 0) ç. (0, 1)
(–1, 0) (1, 0) y
x
O
(0, –1)
x
{(x, y): x2 + y2 = 1, x ‰ ◊, y ‰ ◊} kümesi birim çemberi belirtir. O
ÖRNEK-6
Af– yp
1 ,
§2
noktası birim çember üzerinde olduğuna göre, y yerine ya-
zılabilecek değerleri bulunuz.
ÖRNEK-9
k ‰ Ë için,
Å ‰ [0, 360°) olmak üzere ß = Å + 360°·k olan açı ile Å ‰ [0, 2∏)
olmak üzere ß = Å + 2k∏ olan açının esas ölçüsü Å’dır. 23∏
b. –
3
ÖRNEK-10
b. –3250°
e. –15∏
c. 15641°
Test 1 (691
§3 1
Af , p
2 2
x
31∏ O
3. – radyanlık açının esas ölçüsü kaç radyandır?
3
∏ 2∏ 4∏ 5∏
A) B) C) ∏ D) E) §2, –§2
3 3 5 3 Bf p
2 2
1 –1 ≤ cosÅ ≤ 1
Å açısının bitim kenarının `[OPj birim çemberi kestiği P nokta- cos2Å + sin2Å = 1 olduğundan,
sının apsisine Å açısının kosinüsü denir ve cosÅ şeklinde
cos2Å = 1 – sin2Å = (1 – sinÅ)·(1 + sinÅ)
gösterilir.
sin2Å = 1 – cos2Å = (1 – cosÅ)·(1 + cosÅ)
P noktasının ordinatına ise Å açısının sinüsü denir ve sinÅ
şeklinde gösterilir. olur.
sin3x + sinx·cos2x
ifadesinin en sade hâlini bulunuz.
ÖRNEK-12
ÖRNEK-14
2sinÅ + 1
x=
x 3
O
olduğuna göre, x’in değer aralığını bulunuz.
ÖRNEK-15 ÖRNEK-18
sinÅ
cosÅ
ÖRNEK-16
3sinx + 2a – 1 = 0
A = m·sinx + n·cosx olmak üzere,
olduğuna göre, a’nın alabileceği tam sayı değerlerini bu-
lunuz. A’nın en büyük değeri m2 + n2
ÖRNEK-19
ÖRNEK-17
Aşağıda verilen ifadelerin en büyük ve en küçük değerle-
x = sinœ, y = cosœ olduğuna göre, rini bulunuz.
y x=1
B cotÅ
Kotanjant y=1
ekseni H cosÅ P M(cotÅ,1)
P K(1, tanÅ)
sinÅ
Å
x
sinÅ
O A
Å
x
O cosÅ H A
ÖRNEK-20
ÖRNEK-21
1
1 + tan 2 x tanx + cotx = 3
ifadesinin eşitini bulunuz. olduğuna göre, tan4x + cot4x ifadesinin değerini bulunuz.
T 1
P
P
cosecÅ
sinÅ
Å
x Å
O A x
–1 O cosÅ H 1 B
secÅ
–1
x=1
Dik koordinat sisteminde verilen birim çemberde m(TO∑A) = Å,
m(PO∑B) = Å olmak üzere P noktasından çizilen teğetin x ekse-
[TA] ~ [OA, x = 1 doğrusu çembere A noktasında teğet,
nini kestiği B noktasının apsisine Å açısının sekantı denir ve
3
tanÅ =
4 secÅ şeklinde gösterilir.
Buna göre, |PT| nun kaç birim olduğunu bulunuz. P noktasından çizilen teğetin y eksenini kestiği A noktasının
ordinatına Å açısının kosekantı denir ve cosecÅ şeklinde gös-
terilir.
| OP | | OH | 1 cosÅ
= olduğundan = elde edilir.
ÖRNEK-23 | OB | | OP | secÅ 1
y 1
Buradan secÅ = olur.
cosÅ
C | PH | | OP |
y=1 OPH üçgeni ile AOP üçgeni benzer olduğundan =
B P | OP | | AO |
sinÅ 1 1
olur. Buradan = olduğundan cosecÅ =
Å 1 cosecÅ sinÅ
x
O A elde edilir.
Trigonometrik Özdeşlikler
sin 2 Å + cos 2 Å = 1
Dik koordinat sisteminde verilen birim çemberde m(CO∑A) = Å,
[OB ~ [BC], y = 1 doğrusu çembere B noktasında teğet, sinÅ
tanÅ =
cosÅ
|OC| = §3 birim
cosÅ
Buna göre, cotÅ ifadesinin değerini bulunuz. cotÅ =
sinÅ
1
secÅ =
cosÅ
1
cosecÅ =
sinÅ
eşitliklerinden faydalanılır.
ÖRNEK-24 ÖRNEK-27
ÖRNEK-28
ÖRNEK-25 ∏
0<x< olmak üzere,
cosx 2
tanx +
1 + sinx 1 + cosx 1 – cosx
+
ifadesinin eşitini bulunuz. 1 – cosx 1 + cosx
ifadesinin eşitini bulunuz.
ÖRNEK-26 ÖRNEK-29
ÖRNEK-30 ÖRNEK-33
ÖRNEK-34
ÖRNEK-31
sin 3 x – cos 3 x
1 + cotx sinx – cosx
sinx + cosx
ifadesinin en sade hâlini bulunuz.
ifadesinin eşitini bulunuz.
ÖRNEK-35
∏
ÖRNEK-32 0<Å< , x = sinÅ ve y = cosÅ olmak üzere,
2
1 + 2xy
secÅ e cosecÅ – o
sinÅ
1 + cosÅ x + x y + xy 2 + y 3
3 2
ÖRNEK-36 ÖRNEK-39
∏
tanx – cotx 0<x< olmak üzere,
2 2 2
tan x – cot x
1
ifadesinin en sade hâlini bulunuz. secx·tanx· (1 – sinx) =
4
olduğuna göre, cscx değeri kaçtır?
3 5 7
A) B) C) D) 2 E) 3
2 2 2
(2019-AYT)
ÖRNEK-37
cosecx – sinx
cotx
ifadesinin en sade hâlini bulunuz.
ÖRNEK-40
ÖRNEK-38
∏
0<x< olmak üzere,
∏ 2
0 < x < olmak üzere,
2 sec (x) – 1 3
1 + tanx sinx – cosx =
· =2 2 sec (x) + 1
cotx sinx
eşitliği sağlanmaktadır.
olduğuna göre, sinx değeri kaçtır?
Buna göre, tan(x) değeri kaçtır?
1 3 §2 §3 §5
A) B) C) D) E)
3 5 2 2 3 A) §2 B) §3 C) §5 D) §6 E) §7
(2020-AYT) (2017-LYS)
ifadesinin alabileceği kaç farklı tam sayı değeri var- olduğuna göre, tanx ifadesinin değeri kaçtır?
dır? A) –2 B) –1 C) 1 D) 2 E) 3
A) 12 B) 11 C) 9 D) 8 E) 6
| 1 – sinx | – | cosx – 1 |
5.
sin 2 x | 1 – sin 2 x | – | 1 – cos 2 x |
2.
1 + cosx ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 1 –1
A) B)
sinx + cosx sinx + cosx
A) 1 – cosx B) 1 + cosx C) 1 – sinx
1 1
D) 1 + sinx E) cosx C) D)
sinx – cosx cosx – sinx
E) sinx – cosx
1 – tan 2 x
3. 6.
cosx
+
sinx
cos 2 x – sin 2 x 1 – cotx 1 – tanx
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) sin2x B) cos2x C) tan2x A) –1 B) sinx C) cosx
D) sec2x E) cosec2x D) sinx·cosx E) 0
7. x ‰ ◊ olmak üzere, 10. Dik koordinat sisteminde birim çember aşağıda verilmiştir.
a = 2sinx + 1 y x=1
olduğuna göre, a’nın alabileceği en geniş değer aralı-
ğı aşağıdakilerden hangisidir?
A
A) [–1, 1] B) [–1, 3] C) [1, 3]
D) [–3, 1] E) [–2, 2] Å x
AYT MATEMAT�K D
O B 1
Test 2 (69
A noktası x = 1 doğrusu üzerinde ve m(AO∑B) = Å oldu-
ğuna göre, |AO| nun Å türünden eşiti aşağıdakilerden
hangisidir?
A) sinÅ B) cosÅ C) 1 + sinÅ
D) secÅ E) cosecÅ
8. 3x2 – 2x + a = 0
denkleminin kökleri sinß ve cosß’dır.
Buna göre, a değeri kaçtır? 11. Dik koordinat sisteminde birim çember aşağıda verilmiştir.
1 1 2 5 1 y
A) – B) – C) – D) – E) –
9 6 9 6 3
B
θ x
O A
691986
ÖRNEK-43
ÖRNEK-41
A
A
Å
Å
13
B 5 C C B
ABC dik üçgen, [AB] ~ [BC], m(BA∑C) = Å, |BC| = 5 cm, ABC dik üçgen, [AB] ~ [BC], m(BA∑C) = Å, |AB| = (x + 2) cm,
5’
|AC| = 13 cm |BC| = 30 cm, cotÅ = dır.
6
Buna göre; sinÅ, cosÅ, tanÅ ve cotÅ değerlerini bulunuz. Buna göre, x değerinin kaç santimetre olduğunu bulunuz.
ÖRNEK-44 ÖRNEK-46
A D C
Å
H
4 Å
E
B 6 C
A B
ABC dik üçgen, [AB] ~ [BC], [BH] ~ [AC], m(BA∑C) = Å,
ABCD kare, [AC] köşegen, m(DE∑C) = Å, |CE| = 5|AE|
|BC| = 6 cm, |CH| = 4 cm
Buna göre, sinÅ ifadesinin değerini bulunuz.
Buna göre, cosÅ değerini bulunuz.
ÖRNEK-45
A ÖRNEK-47
A
4
D
x
4
Å
C E B
Å
ABC üçgen, [AB] ~ [BC], [DE] ~ [AC], m(AC∑B) = Å,
B D C
4
sinÅ = , |AD| = |DE| = 4 cm ABC eşkenar üçgen, m(AD∑C) = Å, |DC| = 3|BD|
5
Buna göre, |AB| = x’in kaç santimetre olduğunu bulunuz. Buna göre, tanÅ ifadesinin değerini bulunuz.
ÖRNEK-48 ÖRNEK-50
D E C D 9 C
Å
F 8 15
A B A 26 B
ABCD kare, [EF] ~ [BF], m(DE∑F) = Å, |AF| = 2|DF| ABCD yamuk, [AB] // [DC], |AB| = 26 cm, |BC| = 15 cm,
Buna göre, cosÅ ifadesinin değerini bulunuz. |CD| = 9 cm, |AD| = 8 cm, m(DA∑B) = Å
Buna göre, tanÅ ifadesinin değerini bulunuz.
ÖRNEK-51
A
ÖRNEK-49 Å
A
c b
œ
B C
12 ,
B a C ABC ikizkenar üçgen, |AB| = |AC|, sinÅ =
13
ABC üçgen, |BC| = a birim, |AC| = b birim, |AB| = c birim m(BA∑C) = Å, m(BC∑A) = œ
Buna göre, c·cosB + b·cosC ifadesinin değerini bulunuz. Buna göre, cosœ ifadesinin değerini bulunuz.
ÖRNEK-52 ÖRNEK-54
A
Aşağıdaki şekil beş eş kareden oluşmuştur.
A C
Å
K
D
Å
B H 4 C
ÖRNEK-53 60° lik açının karşısındaki kenarın uzunluğu, 30° lik açının
karşısındaki kenarın uzunluğunun §3 katına eşittir.
6
A B A
30°
2a
a§3
Å
60°
D C B a C
14
45°-45°-90° dik üçgeninde,
ABCD ikizkenar teğetler yamuğu, |AB| = 6 cm, |CD| = 14 cm,
90° lik açının karşısındaki kenarın uzunluğu, 45° lik açıla-
m(AD∑C) = Å
rın karşısındaki kenarların uzunluğunun §2 katına eşittir.
Buna göre, cosÅ ifadesinin değerini bulunuz. A
45°
x§2
x
45°
C x B
ÖRNEK-55 ÖRNEK-57
C A
1
D
§5 4
Å
60° 45°
A O B
B x C
ABC üçgen, O yarım çemberin merkezi, [AC] çembere A nok-
ABC üçgen, m(AB∑C) = 60°, m(BC∑A) = 45°, |AB| = 4 cm
tasında teğet, |AC| = §5 cm, |CD| = 1 cm, m(AB∑C) = Å
Buna göre, |BC| = x’in kaç santimetre olduğunu bulunuz.
Buna göre, sinÅ ifadesinin değerini bulunuz.
ÖRNEK-56
ÖRNEK-58
F K E
A
D C
x
8
N
M
Å
120°
A B B 4 C
ABCDEFNM küp, m(DA∑K) = Å, |FK| = 4|KE| ABC üçgen, m(AB∑C) = 120°, |AB| = 8 cm, |BC| = 4 cm
Buna göre, tanÅ değerini bulunuz. Buna göre, |AC| = x’in kaç santimetre olduğunu bulunuz.
ÖRNEK-59
A
Å 30° 45° 60°
cosÅ 3 2 1
2 2 2
D sinÅ
1 2 3
2 2 2
Å §3
tanÅ 1 §3
B C 3
ÖRNEK-61
ÖRNEK-60
K
D
C
Å
ÖRNEK-62
A O B ∏ ∏
cos + tan
O yarım çemberin merkezi, [OK] Æ [BD] = {C}, [OK] ~ [AB], 4 4
∏
|CD| = |CO|, m(OC∑B) = Å sin
6
Buna göre, sinÅ ifadesinin değerini bulunuz. işleminin sonucunu bulunuz.
1. D 4 C 3. A
Å
H
8
2
Å
A B C B
ABCD dik yamuk, [AD] ~ [AB], [AD] ~ [DC], ABC üçgen, [AB] ~ [BC], [AC] ~ [BH], |CH| = 2 cm,
|DC| = 4 cm, |AD| = 8 cm, m(AB∑C) = Å, sinÅ =
4 m(CA∑B) = Å
5
Buna göre, A(AB™C) nin Å türünden değeri kaç santi-
Buna göre, ABCD yamuğunun alanı kaç santimetre-
metrekaredir?
karedir?
cosÅ 2cosÅ 2cosÅ
A) 56 B) 72 C) 84 D) 96 E) 112 A) B) C)
sinÅ sinÅ sin 3 Å
3 2
cos Å 2cos Å
D) 3
E)
sin Å sin 2 Å
2. D C 4. A
E E
Å Å
B O D C
A B
ABC üçgen, O [BD] çaplı yarım çemberin merkezi,
ABCD dikdörtgen, [BE] ~ [AC],
[AB] ~ [AC], 3|BO| = 2|BE|, m(AC∑B) = Å
|AF| = |EF| = |CE|, m(EB∑C) = Å
Buna göre, cosa ifadesinin değeri kaçtır?
Buna göre, cosÅ değeri kaçtır?
1 §3 §5 §7 3
§2 1 4 5 §6 A) B) C) D) E)
A) B) C) D) E) 4 4 4 4 4
9 §3 9 9 3
5. Beş tane eş dikdörtgenle aşağıdaki şekil oluşturulmuştur. 7. Yerden 100 birim yükseklikte uçan bir uçak, dikey eksenle
D C 60 derecelik açı yapacak şekilde inişe geçiyor.
60°
Å
100 birim
AYT MATEMAT�K D 60 birim
A B
Test
Yer 3 (69
[AC] köşegen olduğuna göre, sinÅ ifadesinin değeri
kaçtır? Buna göre, bu uçak yerden 60 birim yükseklikte iken
3 4 5 6 7 yatayda kaç birim yol almıştır?
A) B) C) D) E)
æ61 æ61 æ61 æ61 æ61 A) 40 B) 40§2 C) 40§3
D) 60 E) 60§3
Å
E
Å
A E B
ABCD dikdörtgen, [EF] ~ [BF],
A Şekil I B
m(FE∑B) = Å, |CF| = 2 birim, |BC| = 4 birim
|AD| = 8 cm, |CE| = 5 cm
Buna göre, tanÅ ifadesinin değeri kaçtır?
D C
1 1 1
A) 2 B) 1 C) D) E)
2 3 4
Å E
A B
Şekil II
m(DE∑C) = Å
691987
Buna göre, tanÅ değeri kaçtır?
16 17 18
A) 2 B) 3 C) D) E)
5 5 5
cosÅ + – – +
sinÅ + + – –
tanÅ + – + –
cotÅ + – + –
ÖRNEK-65
x = sin250°
ç. cot d– n d. sin e o e. cos e – o
∏ 33∏ 27∏
y = cos320° 5 2 4
z = tan190°
f. tan e – o g. cot e o
48∏ 68∏
olduğuna göre; x, y ve z’nin işaretlerini bulunuz. 5 3
İndirgeme Formülleri ∏
✓ + œ açısı için indirgeme formülü aşağıda verilmiştir.
∏ 2
✓ – œ açısı için indirgeme formülü aşağıda verilmiştir.
2
y
y
Pı(–sinœ, cosœ)
Pı(sinœ, cosœ) ∏
+œ
2
œ P(cosœ, sinœ)
∏
–œ
œ 2 P(cosœ, sinœ) œ x
O
œ x
O
✓ ∏ – œ açısı için indirgeme formülü aşağıda verilmiştir. ✓ ∏ + œ açısı için indirgeme formülü aşağıda verilmiştir.
∏+œ
P(cosœ, sinœ)
∏–œ
Pı(–cosœ, sinœ) P(cosœ, sinœ) œ x
œ O
œ œ x
O Pı(–cosœ, –sinœ)
3∏ 3∏
✓ – œ açısı için indirgeme formülü aşağıda verilmiştir. ✓ + œ açısı için indirgeme formülü aşağıda verilmiştir.
2 2
y y
3∏
–œ
2 P(cosœ, sinœ) P(cosœ, sinœ)
œ x œ x
O O
œ 3∏ œ
+œ
2
y
✓ 2∏ – œ açısı için indirgeme formülü aşağıda verilmiştir.
P(cosœ, sinœ)
œ x
O
2∏ – œ
P(cosœ, sinœ) 2∏ + œ
œ x
O œ
Pı(cosœ, –sinœ)
ÖRNEK-66 ÖRNEK-69
ÖRNEK-67
ÖRNEK-70
Aşağıda verilen eşitliklerin doğru ya da yanlış oldukları-
∏ 3
nı bulunuz. x+y = ve sinx =
2 5
b. cos e – Å o = sinÅ olduğuna göre, tan(2x + 3y) ifadesinin eşitini bulunuz.
3∏
a. sin(∏ + Å) = –sinÅ
2
d. cos(∏ – Å) = cosÅ
ÖRNEK-71
ÖRNEK-72 ÖRNEK-75
ABC üçgeninin iç açı ölçüleri A, B ve C olmak üzere, Dik koordinat sisteminde [AB] nın uç noktalarının koordinatları
cos (W
A+ WB) – cos X
A(8, 2) ve B(–4, –6) dır.
C
W W X
sin (A + B) + sin C
y
A(8, 2)
œ
x
O
sin (103∏ + œ) + sin (60∏ – œ) Buna göre, tanœ ifadesinin değerini bulunuz.
sin d– – œ n – cos (–œ)
∏
2
ifadesinin en sade hâlini bulunuz.
ÖRNEK-74
D 6 E 4 C
Å
ÖRNEK-76
D 6 C
Å
8
6
A B A 14 B
ABCD dikdörtgen, |DE| = 6 cm, |CE| = 4 cm, ABCD yamuk, [AB] // [DC], |AB| = 14 cm, |AD| = 8 cm,
Buna göre, cosÅ ifadesinin değerini bulunuz. Buna göre, cosÅ ifadesinin değerini bulunuz.
ÖRNEK-77 ÖRNEK-79
y
Dik koordinat sisteminde verilen şekilde x = –1 doğrusu birim
çembere B noktasında teğettir.
x = –1 y B
A
C A œ 1
x
–1 O œ D
œ
x
B D O K C
ÖRNEK-80
B
A L C y=1
D
Å œ
K Å K
x x
C O A O
L
D
ÖRNEK-81 ÖRNEK-83
Aşağıda, O merkezli yarıçapı 1 birim olan yarım çember ile Dik koordinat düzleminde O merkezli yarıçapı 1 birim olan ya-
OAB ve ODC dik üçgenleri gösterilmiştir. A ve C noktaları hem rım çember ile B ve D noktaları bu yarım çember üzerinde olan
OAB üçgeninin hem de yarım çemberin üzerindedir. OAB ve OCD dik üçgenleri aşağıda gösterilmiştir.
B y
A
C
D
Å
x x
B O C
O D A
Buna göre,
| AB | + | BC |
| CD | + | DA |
Şekilde [OA] ve [OD] doğru parçaları dik kesişmektedir.
oranının x türünden eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre, OAB üçgeninin alanının OCD üçgeninin alanı-
A) sin x B) tan x C) cot x na oranının Å türünden eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
D) csc x E) sec x
A) tanÅ B) cotÅ C) cscÅ
(2018-AYT)
2 2
D) tan Å E) sec Å
(2020-AYT)
ÖRNEK-82
Birer kenarları çakışık olan ABC ile BCD dik üçgenleri şekil- ÖRNEK-84
deki gibi çizildikten sonra oluşan iki bölge sarı ve mavi renge
boyanmıştır. y
A
x
1
A
D C
Å x
x –1 O 1 B
B C
m(DC∑A) = (BA∑C) = x
–1
olduğuna göre, sarı bölgenin alanının mavi bölgenin ala-
nına oranının x türünden eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
Dik koordinat düzleminde verilen birim çemberde,
A) sin2x B) cos2x C) sin2x
m(OB∑A) = Å, |BC| = 1 birim
D) cot2x E) csc2x
(2019-AYT) olduğuna göre, A(AO™B) nin Å türünden eşitini bulunuz.
1. I. sin(–Å) = –sinÅ 4. 7∏ 5∏
tan ·tan
II. cos(∏ – Å) = –cosÅ 24 24
3∏ ∏
cos 2 + cos 2
III. tan e + Å o = cotÅ
3∏
10 5
2
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
Yukarıdaki eşitliklerden hangileri doğrudur?
A) –1 B) 0 C) 1 D) 2 E) 4
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III AYT MATEMAT�K D
Test 4 (69
5. Dik koordinat sisteminde birim çember aşağıda gösteril-
miştir.
y
C
B
2. x ile y tümler iki açıdır.
Buna göre, œ
sin(2x + y) D x
Å O
ifadesi aşağıdakilerden hangisine eşittir?
A) sinx B) cosx C) –siny A
D) cosy E) –cosx
–1
(0, 90°) aralığındaki bir açının ölçüsü büyüdükçe tanjant değe-
ri artar, kotanjant değeri azalır.
y
cotÅ
1 cotß D C
y=1
B ÖRNEK-87
A tanß a = sin70°
ß tanÅ
Å x b = cos30°
–1 O 1
c = cot10°
olduğuna göre; a, b ve c değerlerini küçükten büyüğe doğ-
x=1
–1 ru sıralayınız.
x = sin320°
ÖRNEK-85 y = tan130°
z = cos150°
a = sin10°
b = sin40° olduğuna göre; x, y ve z değerlerini küçükten büyüğe doğ-
ru sıralayınız.
c = sin70°
olduğuna göre; a, b ve c değerlerini küçükten büyüğe doğ-
ru sıralayınız.
ÖRNEK-89 ÖRNEK-92
a ! d , n olmak üzere,
∏ ∏
Bir noktası birim çember üzerinde olan üç doğru parçasının uç
6 4
noktaları orijin ile birleştiriliyor.
x = tana
y
y = tan(2a)
z = tan(3a)
A B
sayılarının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) x < y < z B) x < z < y C) y < x < z O K x
D) z < x < y E) z < y < x
(2021-AYT)
C D L
ÖRNEK-91
Kosinüs Teoremi
ÖRNEK-94
Bir üçgenin kenar uzunlukları biliniyorsa herhangi bir açısını
bulmak için veya iki kenar uzunluğu ile bu kenarların arasındaki A
açı biliniyorsa diğer kenarını bulmak için kosinüs teoreminden
faydalanılır.
A 8 x
c b
60°
B 6 C
a2 = b2 + c2 – 2·b·c·cosA
b2 = a2 + c2 – 2·a·c·cosB
c2 = a2 + b2 – 2·a·b·cosC
ÖRNEK-95
ÖRNEK-93 B
E
A
5 4
Å
x
5 6 4
C
6 2
D
B 7 C A
ABC üçgeninde |AB| = 5 cm, |AC| = 6 cm, |BC| = 7 cm, Şekilde [AE] Æ [BD] = {C}, |AC| = 6 cm, |CE| = |DE| = 4 cm,
Buna göre, cosÅ değerini bulunuz. Buna göre, |AB| = x’in kaç santimetre olduğunu bulunuz.
ÖRNEK-96 ÖRNEK-98
A A
3
D
x
6 5
5 6
x
B 6 E 6 C
B 4 D 2 C
ABC üçgen, |AD| = 3 cm, |BD| = 5 cm, |BE| = |CE| = 6 cm,
ABC üçgeninde |AB| = 6 cm, |AC| = 5 cm, |BD| = 4 cm,
|DE| = 6 cm
|CD| = 2 cm
Buna göre, |AC| = x’in kaç santimetre olduğunu bulunuz.
Buna göre, |AD| = x’in kaç santimetre olduğunu bulunuz.
ÖRNEK-97
C
ÖRNEK-99
4
D C
D
8 120°
F
6
x
Å E
B
6
A
A 8 B
ABCD kirişler dörtgeni, |AD| = |AB| = 6 cm, |CD| = 4 cm,
| BC |
|BC| = 8 cm, m(DA∑B) = Å ABCD eşkenar dörtgen, |AE| = |CF| = , |AB| = 8 cm
4
Buna göre, cosÅ değerini bulunuz. Buna göre, |EF| = x’in kaç santimetre olduğunu bulunuz.
ÖRNEK-100 ÖRNEK-102
Ali, bir pergelin sivri ucunu kâğıt üzerindeki bir noktaya koyup Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b ve c birimdir.
pergelin açıklığını bozmadan çapı 21 cm olan bir çember çizi- a2 = b2 + c2 + b·c
yor.
olduğuna göre, m(A) nın kaç derece olduğunu bulunuz.
21 cm
Sinüs Teoremi
Ali’nin kullandığı pergelin kollarının uzunlukları 7,5 ve Bir ABC üçgeninin kenar uzunlukları a, b, c ve çevrel çemberi-
12 cm olduğuna göre, pergelin kolları arasındaki açının öl- nin yarıçapı R olmak üzere,
çüsü kaç derecedir? a b c
sin W sin W sin X
= = = 2R'dir.
A) 30 B) 45 C) 60 D) 90 E) 120 A B C
(2021-AYT) Bu bağıntıya sinüs teoremi denir.
A
c b
B a C
ÖRNEK-101
Aşağıdaki şekilde boyu 12 metre olan kaydırak ile boyu 10 met- ÖRNEK-103
re olan merdivenin arasındaki açının ölçüsü 60° dir.
A
45°
60° x
10
12
75°
B 4§2 C
B C
ABC üçgeninde m(BA∑C) = 45°, m(AB∑C) = 75°, |BC| = 4§2 cm,
Buna göre, kaydırağın B ucu ile merdivenin C ucu arasın-
|AB| = x cm
daki uzaklık kaç metredir?
Buna göre, x değerini bulunuz.
c b
30° Å
B C
ÖRNEK-107
45°
8 10
ÖRNEK-105
ÖRNEK-106
A ÖRNEK-108
12
4
C 8 B
B 6 C
ABC üçgeninde |AC| = 12 cm, |BC| = 8 cm, ABC üçgeninde |AB| = 4 cm, |BC| = 6 cm
m(AB∑C) = m(CA∑B) + 90° Buna göre, A(AB™C) nin en çok kaç santimetrekare olabile-
Buna göre, tan(CA∑B) değerini bulunuz. ceğini bulunuz.
ÖRNEK-109 ÖRNEK-112
D C
E
E 6
Å
C
A B F 2
ABCD kare, m(EB∑D) = Å, |AE| = |DE|
Buna göre, sinÅ değerini bulunuz. A 4 D x B
Å 30
°
10 12
B D C
ABC üçgen, m(BA∑D) = Å, m(DA∑C) = 30°, |AC| = 12 cm,
|AB| = 10 cm, |BD| = |CD|
Buna göre, sinÅ değerini bulunuz.
ÖRNEK-113
ÖRNEK-111 A
A
4
2
3 S1 E
4
D D
1
F
S2 6
B 3 C
S1
Buna göre, oranını bulunuz.
S2
1. a = sin20° 4. A
b = cos50° Å œ
c = tan60°
sayılarının doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) a < b < c B) b < a < c C) b < c < a B D C
D) c < b < a E) c < a < b ABC üçgen, 2|AB| = 3|AC|, |BD| = 2|CD|,
m(BA∑D) = Å, m(DA∑C) = œ
sinÅ
Buna göre, oranı kaçtır?
sinœ
1 3 4
A) B) C) 1 D) E) 2
2 4 3
Å
A 10 B
ABCD dörtgen, |AB| = 10 cm, |AD| = 8 cm, |BC| = 4 cm,
|DC| = 2 cm, m(AD∑C) = 120°, m(AB∑C) = Å
Buna göre, cosÅ ifadesinin değeri kaçtır?
1 3 2 1 3
A) B) C) D) E)
5 10 5 2 5
3. A
3§5 x
6. A
D
B 4 C
6 8
2
ABC üçgen, |AB| = 3§5 cm, |BC| = 4 cm, tan(AB∑C) = Å
§5
Buna göre, |AC| = x kaç santimetredir?
B 8 C
A) æ21 B) æ23 C) 5 D) æ30 E) æ37
ABC üçgen, [AB] ~ [BC], m(AB∑D) = Å,
|DC| = |BC| = 8 cm, |AB| = 6 cm
Buna göre, tanÅ ifadesinin değeri kaçtır?
1 1 1 1 1
A) B) C) D) E)
2 3 4 6 9
7. A 10. A
6 x
60°
B
sin(BC∑A) =
3
3
sinA – 5sinC + sinB = 0
olduğuna göre, |AB| kaç santimetredir?
Test 5 (691
Buna göre, |AC| = x kaç santimetredir? A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 7
23
A) 12 B) C) 11 D) 10 E) 9
2
Bu kenarlar arasında, E
3
(a + b)2 – c2 = 3ab F
4
bağıntısı olduğuna göre, m(C) kaç derecedir? 6
A) 30 B) 45 C) 60 D) 120 E) 150 A B
ABCD paralelkenar, [AC] Æ [BE] = {F}, m(AC∑B) = Å,
|AE| = |DE| = 4 cm, |EF| = 3 cm, |AF| = 6 cm
Buna göre, cosÅ ifadesinin değeri kaçtır?
31 35 37 41 43
A) B) C) D) E)
48 48 48 48 48
9. x, y ve z birer dar açı olmak üzere,
4
cosx =
5
9
tany =
5
§3
sinz =
2
olduğuna göre; x, y ve z’nin küçükten büyüğe doğru
sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
691989
Periyodik Fonksiyonlar
ÖRNEK-116
f(x) fonksiyonunun tanım kümesindeki her x elemanı için,
Doğal sayılar kümesi üzerinde tanımlı bir f fonksiyonu her n için
f(x + T) = f(x)
f (n) = *
5n + 40, 0 ≤ n < 10
eşitliğini sağlayan T gerçel sayısı varsa f fonksiyonuna periyo-
dik fonksiyon, T reel sayısına ise f fonksiyonunun periyodu f (n – 10), n ≥ 10
denir. biçiminde tanımlanıyor.
Örnek:
f(23) = f(13) = f(3) = 5·3 + 40 = 55
Buna göre, f(AB) = AB eşitliğini sağlayan iki basamaklı AB
ÖRNEK-114 sayılarının toplamı kaçtır?
A) 75 B) 80 C) 90 D) 100 E) 105
Gerçel sayılar kümesi üzerinde bir f fonksiyonu;
(2015-YGS)
• her x ‰ (–5, 5) için f(x) = x + 1,
• her x ‰ ◊ için f(x) = f(x + 10)
şeklinde tanımlanıyor.
Buna göre, f(71) değerini bulunuz.
ÖRNEK-117
ÖRNEK-118 ÖRNEK-120
Aşağıda verilen trigonometrik fonksiyonların esas peri- Aşağıda verilen trigonometrik fonksiyonların esas peri-
yotlarını bulunuz. yotlarını bulunuz.
a. f(x) = cos3x b. f(x) = sin(2x + 1) a. f(x) = tan(x + 1) b. f(x) = cot(3 – 2x)
d. f (x) = cos d – x + 1 n
∏
d. f (x) = tan d1 + xn
∏
3 2
ÖRNEK-119 ÖRNEK-121
f (x) = sin e o
2 – ax
f (x) = tan e o
nx + 1
5 3
∏ ∏
fonksiyonunun esas periyodu olduğuna göre, a’nın ala- fonksiyonunun esas periyodu olduğuna göre, n’nin ala-
4 3
bileceği değerleri bulunuz. bileceği değerleri bulunuz.
∏ 3∏ 3∏ ∏ ∏ 3∏
– – –
–∏ 2 2 2∏ 2 2 O 2 2 x
x
–2∏ 3∏ O ∏ ∏ –∏ ∏
–
2 2
–1
y
y
3∏ 3∏
–
2 2 3∏ ∏
x – –
–2∏ –∏ ∏ O ∏ ∏ 2∏ 2 2 ∏ 2∏
– x
2 2 –2∏ –∏ O ∏ 3∏
2 2
–1
ÖRNEK-123
Trigonometrik fonksiyonların grafikleri ile ilgili soruların çö- Aşağıda y = f(x) fonksiyonunun grafiğinin bir bölümü verilmiştir.
zümünde seçeneklerden gitmek kolaylık sağlar. y
∏
ÖRNEK-122 2 ∏
x
O
f(x) = 1 + cos2x
fonksiyonunun <0, F aralığındaki grafiği aşağıdakilerden
∏
2 –3
hangisi olabilir?
A) y B) y
∏ ∏
x
∏ ∏
x C) f(x) = –cotx – 3 D) f(x) = –3cotx
O O
4 2 4 2 E) f(x) = –tanx – 3
C) y D) y
1 1 ÖRNEK-124
3
2
1
1
x
O ∏
2 x
O ∏ ∏ 3∏ ∏
8 4 8 2
Bir fonksiyonun tersinin de fonksiyon olması için bu fonksiyo- f(x) = cosx fonksiyonunun tanım kümesi [0, ∏] olarak alınırsa
nun bire bir ve örten olması gerekir. Trigonometrik fonksiyon- fonksiyon bu aralıkta bire bir ve örten olur.
lar, gerçel sayılar kümesi üzerinde bire bir ve örten değildir. Bu y
yüzden bu fonksiyonların tersi, bire bir ve örten oldukları alt
aralıklarda bulunur.
1
f(x) = sinx Fonksiyonunun Tersi
1 f: [0, ∏] ₺ [–1, 1]
∏ f–1: [–1, 1| ₺ [0, ∏] olur.
–
2
x
O ∏ f(x) = cosx fonksiyonunun tersi f–1(x) = arccosx olarak isimlen-
2 dirilir.
–1
ÖRNEK-126
ÖRNEK-125
b. arcsin f – p
§2 §3
a. arcsin
2 2 ÖRNEK-127
c. cos e arcsin o ç. sin f arcsin e – op Uygun tanım aralığında tan(arcsinx) ifadesinin değerini
3 1
5 4 bulunuz.
f (x) = 2arctan d – 1 n + 3
2 2 x
sa fonksiyon bu aralıkta bire bir ve örtendir. 2
∏ x
– O ∏
2
2
f: d– , n " R
∏ ∏
2 2 ÖRNEK-130
ÖRNEK-128
a. arctan(1)
b. arctan(§3)
ÖRNEK-131
c. arctan f – p
1
§3
3arcsin e o– = 0
x+1 ∏
2 2
ç. cot e arctan o
1
2 denklemini sağlayan x değerini bulunuz.
ÖRNEK-132 ÖRNEK-135
1
sin f arctan e o + p
1 ∏ arctanx + arctan
x
3 2
ifadesinin alabileceği değerleri bulunuz.
ifadesinin değerini bulunuz.
ÖRNEK-136
f(x) = arcsin e x – o
ÖRNEK-133 1
2
f (x) = arcsin e o
1– x
g (x) = arctan e o
3
3
x+2
fonksiyonunun tanım kümesini bulunuz.
olduğuna göre, (fog –1) d n ifadesinin değerini bulunuz.
∏
4
ÖRNEK-134 ÖRNEK-137
tan e arcsin o
5 4
arcsinx = arctan 5
12
eşitliğini sağlayan x değerini bulunuz. ifadesinin değerini bulunuz.
1 3∏
4
7∏ 9∏ x
O 3∏ 9∏ 3∏
4 4
x 2 4
O ∏ 3∏ 5∏
4 4 4 –1
–1
Buna göre, f fonksiyonunun kuralı aşağıdakilerden
hangisidir?
Buna göre, f fonksiyonunun kuralı aşağıdakilerden
hangisidir? A) f (x) = sin e o B) f (x) = sin e – o
2x 2x
3 3
A) f (x) = sin dx – n B) f (x) = cos d x – n
∏ ∏
C) f (x) = –cos e o D) f (x) = cos e o
4 4 2x 2x
3 3
C) f (x) = sin dx + n D) f (x) = cos d x + n
∏ ∏
4 4
E) f (x) = cos e o
3x
2
E) f (x) = sin e x + o
3∏
4
1 + x2 x
D) E)
x
1 + x2
6. f(x) = sin(4x – 1)
fonksiyonunun esas periyodu A,
3. arctan(–§3) = Å
g(x) = cos(x + 1)
arcsin(1) = œ
fonksiyonunun esas periyodu B olduğuna göre, A + B
olduğuna göre, Å + œ ifadesinin değeri aşağıdakiler- toplamı kaçtır?
den hangisidir?
5∏ 7∏
∏ 2∏ 5∏ 5∏ 7∏ A) 2∏ B) C) 3∏ D) E) 4∏
A) B) C) D) E) 2 2
6 3 6 3 6
AYT MATEMAT�K D
∏ ∏ 3∏ 1 ∏
O 4 2 4 ∏ 2
x x
O ∏ 3∏ ∏
Test 6 (69
–1 4 4
–2
f (x) = arccos e o
3–x
8.
4
fonksiyonunun en geniş tanım kümesi aşağıdakiler- C) y D) y
den hangisidir?
2
A) [–1, 1] B) [–1, 7] C) [–1, 3]
1 ∏ 3∏ 1
D) [1, 7] E) [1, 3] 2 4 ∏
x x
O ∏ O ∏ ∏ 3∏ ∏
–1 4 4 2 4
E) y
9. f, bire bir ve örten olmak üzere,
f (x) = 3arctan e o– 4
x+1
2 1 ∏
fonksiyonunun tersi aşağıdakilerden hangisidir? 2
x
O ∏ 3∏ ∏
A) f (x) = 3tan e o
–1 x+4
–1 4 4
3
C) f –1 (x) = tan e o
x+4
3
E) f –1 (x) = 3tan e o+ 1
x –1
2
691990
tan f arccos e – op
4
10.
5