Funkcjonowanie

kont księgowych
KONTA BILANSOWE
 Konto - podstawowe urządzenie ewidencyjne
przeznaczone do:

 ujmowania stanu początkowego aktywów i pasywów,

 rejestrowania zmian tego stanu,
 ustalania ich stanu końcowego.
Każde konto posiada następujące elementy:

 nazwę i cyfrowy symbol konta – nazwa konta określa

zakres ewidencjonowanych operacji gospodarczych,
symbol konta identyfikuje miejsce konta w systemie
kont przedsiębiorstwa; symbol cyfrowy konta wynika
z zakładowego planu kont;
 informacje, dotyczące operacji gospodarczej
zapisywanej na danym koncie (data wystąpienia,
treść operacji, numer i rodzaj dowodu, który jest
podstawą zapisu tej operacji oraz datę zapisu);
 kwoty operacji gospodarczej.
 Konto teowe

 Konto wykorzystywane w dydaktyce rachunkowości

– konto w kształcie litery T, które ma postać
dwustronną.
 Lewa stronę konta określana jest mianem Winien
(Wn) lub Debet (Dt).
 Prawa strona – określana jest jako Ma lub Credit
(Ct).
 2 główne typy kont:

 Konta bilansowe – służą do rejestracji stanu oraz

zmian składników aktywów i pasywów;
 Konta wynikowe – służą do rejestracji
osiągniętych przychodów, poniesionych kosztów oraz
obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego.
 Zapisy operacji gospodarczych po stronie Dt
konta nazywa się:

 obciążeniem konta,
 księgowaniem w ciężar konta,
 debetowaniem konta,
 księgowaniem po stronie Winien (Debet).
 Zapisy operacji gospodarczych po stronie Ct
konta nazywa się:

 uznaniem konta,
 zapisaniem na dobro konta,
 kredytowaniem konta,
 księgowaniem po stronie Ma (Credit).
 Obroty konta – to suma zapisów na danej stronie
konta; obroty po stronie Dt to obroty debetowe;
obroty po stronie Ct to obroty kredytowe.
 Różnicę pomiędzy obrotami konta określa się jako
saldo konta.
 Saldo debetowe – saldo obroty debetowe > obroty
kredytowe.
 Saldo kredytowe – obroty debetowe < obroty
kredytowe.
 Założenie konta – polega na wpisaniu jego nazwy i
symbolu nadanego mu w planie kont.
 Otwarcie konta – wpisanie stanu początkowego z
bilansu otwarcia lub zaksięgowanie pierwszej
operacji dotyczącej danego konta, jeżeli nie
występowało ono w bilansie otwarcia.
 Zamknięcie konta – wiąże się z podsumowaniem
obrotów konta, ustaleniem jego salda i zapisaniem
salda po stronie mniejszych obrotów w celu
zbilansowania konta.
 W ewidencji księgowej stosuje się zasadę
podwójnego zapisu, zgodnie z którą każda
operacja musi być ujęta:
 na co najmniej dwóch kontach,
 po dwóch przeciwstawnych stronach,
 w równych kwotach, wyrażających wartość operacji.
Relacje między kontami określa się mianem
korespondencji kont.

Może ona przyjmować postać:

 zapisów prostych – tylko na dwóch kontach
 zapisów złożonych – na więcej niż dwóch kontach
 Podział kont bilansowych

 Aktywne
 Pasywne
 Aktywno-pasywne
 Konta aktywne
 Konta aktywne służą do ewidencji stanów początkowych i
zmian zachodzących w składnikach aktywów.
 Po stronie debetowej (Wn, Dt) konta zapisuje się saldo
początkowe oraz po tej samej stronie księgowane są
wszystkie zwiększenia danego składnika majątku.
 Po stronie kredytowej (Ma, Ct) księguje się wszystkie jego
zmniejszenia.
 Konta aktywne (jeśli wykazują) to zawsze wykazują saldo
końcowe debetowe. Znaczy to, że obrót debetowy konta jest
zawsze większy lub równy obrotowi kredytowemu; jeżeli
obroty w danym okresie są równe, saldo końcowe konta
wynosi zero.
 Saldo końcowe konta aktywnego uwzględnia się w aktywach
bilansu zamknięcia.
Schemat konta aktywnego

Wn Konto bilansowe aktywne Ma

(Sp.) Saldo początkowe Operacje zmniejszające

(debetowe) aktywa (obroty kredytowe)

Operacje zwiększające
aktywa (obroty debetowe)
= Obroty debetowe z Sp. = Obroty kredytowe

+ Saldo końcowe (Sk.) Dt

Suma Suma
 Konta bilansowe pasywne
 Konta pasywne służą do ewidencji stanów początkowych
oraz zmian zachodzących w składnikach pasywów.
 Po stronie kredytowej konta zapisuje się saldo początkowe
oraz po tej samej stronie księguje się wszystkie zwiększenia
danego składnika pasywów.
 Po stronie debetowej natomiast księguje się wszystkie jego
zmniejszenia.
 Konta pasywne (jeśli wykazują) to zawsze wykazują saldo
kredytowe; znaczy to, że obrót kredytowy konta jest zawsze
większy lub równy obrotowi debetowemu; jeżeli obroty w
danym okresie są równe, saldo końcowe konta wynosi zero.
 Saldo końcowe konta pasywnego uwzględnia się w
pasywach bilansu zamknięcia.
 Konto bilansowe pasywne
Dt Konto bilansowe pasywne Ct

Operacje zmniejszające pasywa (Sp.) Saldo początkowe

(obroty debetowe)
Obroty debetowe
+ Saldo końcowe (Sk.) Ct
Suma
(kredytowe)
Operacje zwiększające pasywa
(obroty kredytowe)
Obroty kredytowe z Sp.
Suma
 Konta aktywno - pasywne

 Służą do ewidencji stanów początkowych i zmian

zachodzących zarówno w składnikach aktywów jak
i składnikach pasywów.
 Konta te mogą mieć równocześnie dwa salda
końcowe: debetowe i kredytowe.
 Saldo końcowe debetowe stanowi element aktywów
bilansu zamknięcia, saldo końcowe kredytowe –
element pasywów bilansu zamknięcia.
 Konta aktywno-pasywne
Wn Konto aktywno-pasywne Ma

Saldo początkowe debetowe Saldo początkowe kredytowe

Operacje zwiększające aktywa Operacje zwiększające pasywa

Operacje zmniejszające pasywa Operacje zmniejszające aktywa

Obroty debetowe Obroty kredytowe

+ Saldo końcowe Ct + Saldo końcowe Dt
Suma Suma
 Otwarcie kont bilansowych - SCHEMAt
AKTYWA PASYWA

Środki trwałe 1.000 Kapitał podstawowy

Materiały 600 1.500
Kasa 400 Kredyty bankowe
500
Razem 2.000 Razem 2.000

Dt Środki trwałe Ct Dt Kapitał podstawowy Ct

Sp. 1.000 1.500 Sp.

Dt Materiały Ct Dt Kredyty bankowe Ct

Sp. 600 500 Sp.

Dt Kasa Ct
Sp. 400
 Konta wynikowe

Koszty Przychody

+ +
Wynik finansowy

K P
 Zakładowy plan kont

 Podstawowy segment dokumentacji księgowej, której

zadaniem jest określenie przyjętych przez jednostkę
gospodarczą zasad rachunkowości.
 Plan kont powinien zawierać następujące
zespoły kont:
• Zespół o – Aktywa trwałe;

• Zespół 1 – Środki pieniężne, rachunki bankowe oraz

krótkoterminowe aktywa finansowe;
• Zespół 2 – Rozrachunki i roszczenia;

• Zespół 3 – Materiały i towary;

• Zespół 4 – Koszty według rodzajów i ich rozliczenie;

• Zespół 5 – Koszty według typów działalności i ich rozliczenie;
• Zespół 6 – Produkty i rozliczenia międzyokresowe;

• Zespół 7 – Przychody i koszty związane z ich osiąganiem;

• Zespół 8 – Kapitały (fundusz) własne, fundusze specjalne,
rezerwy i wynik finansowy.