QUALITATIVE RESEARCH IN EDUCATION SGDP6033

KESEDIAAN GURU SEKOLAH RENDAH DALAM

MELAKSANAKAN PEMBELAJARAN SECARA KOLABORATIF

Lecturer's Name: Prof Madya Dr. Aspalila Shapii

BAB 1

1.1 LATAR BELAKANG KAJIAN

1.2 KONTEKS KAJIAN
1.3 MASALAH KAJIAN
1.4 OBJEKTIF KAJIAN & PERSOALAN KAJIAN
1.5 DEFINISI TERMA/ DEFINISI OPERASI
1.6 KEPENTINGAN KAJIAN
 1.1 LATAR BELAKANG KAJIAN
Konsep pembelajaran kolaboratif bermula dalam teori sosio-budaya
Vygotsky. Beliau menganggap pembelajaran sebagai aktiviti sosial yang
dirangsang oleh Zon Perkembangan Proksimal (ZPD) pelajar (Vygotsky,
1987). Epistemologi konstruktivis sosial telah mendapat banyak manfaat
daripada sudut pandang sosiobudaya Vygotsky, yang menekankan
bagaimana pembelajaran dipengaruhi oleh pengalaman dan konteks
rakan sebaya. Perspektif ini menekankan hubungan antara interaksi
sosial dan pertumbuhan kognitif pada manusia. Menurut pendekatan
sosiobudaya, pembelajaran adalah konsep sosial dan bukannya individu,
interaksi itulah yang sebenarnya menyebabkan pembelajaran berlaku
(Alkhudiry, 2022). Menurut Ahmad et. al (2023) mengenal pasti
pembelajaran kolaboratif sebagai salah satu cara yang paling penting
dan berkesan untuk sesuatu pembelajaran berlaku melalui interaksi
antara guru dan pelajar.
 1.1 LATAR BELAKANG KAJIAN
Ahmed et. al (2023) mendefinisikan pembelajaran kolaboratif sebagai
strategi pendidikan di mana pelajar yang berbeza tahap kecekapan
bekerjasama dalam kumpulan kecil untuk mencapai objektif bersama.
Menurut Cheng (2021) pembelajaran kolaboratif sebagai kaedah
pendidikan membantu pelajar menyelesaikan masalah dan tugasan serta
mencipta produk bersama-sama.
Terdapat lima elemen penting digariskan dalam menyokong guru
untuk menyepadukan pembelajaran kolaboratif dengan berkesan ke
dalam bilik darjah mereka. Ia bergantung pada tahap kebergantungan
positif, interaksi secara bersemuka, kemahiran interpersonal dan
kumpulan kecil serta pembinaan kumpulan (Cheng, 2021).
Pembelajaran kolaboratif menghasilkan banyak kesan positif kepada
pelajar selain membantu pelajar menjana dan berkongsi idea, serta
menyelesaikan masalah melalui perbincangan, menggalakkan pelajar
mempunyai tanggungjawab sivik terhadap orang lain (Azar et. al, 2021),
 1.2 KONTEKS KAJIAN
Di Malaysia, pelaksanaan pembelajaran kolaboratif di sekolah
kebangsaan adalah berdasarkan Dokumen Standard Kurikulum dan
Pentaksiran(DSKP). Ini adalah panduan yang disediakan oleh Bahagian
Pembangunan Kurikulum(BPK), Kementerian Pendidikan Malaysia.

Kaedah pembelajaran kolaboratif adalah salah satu daripada 8

pendekatan yang digariskan untuk guru menerapkan dalam pelajaran
bilik darjah untuk memberi persediaan kepada pelajar menghadapi
cabaran dunia sebenar. Ini adalah selaras dengan matlamat Kurikulum
iaitu untuk melahirkan pelajar yang sihat, berdaya tahan, bersifat ingin
tahu, berprinsip, berilmu dan berpatriotik serta mempunyai kemahiran
berkomunikasi, bekerjasama dan berfikir.
 1.2 KONTEKS KAJIAN
“Pembelajaran kolaboratif ialah kaedah pengajaran dan pembelajaran di
mana murid bekerjasama dalam kumpulan kecil dalam aktiviti berstruktur
untuk membincangkan soalan penting atau mencipta projek yang
berketerampilan. Kelebihan mempunyai kumpulan kecil ialah murid
boleh berkongsi kekuatan mereka dan juga mengembangkan kemahiran
mereka.

Mereka akan belajar kemahiran untuk menyelesaikan konflik. Hasil kerja

murid dinilai secara individu dan juga kumpulan. Ini untuk mewujudkan
persekitaran yang kondusif serta pembelajaran kolaboratif, guru perlu
memastikan bahawa murid perlu berasa selamat, tetapi juga tercabar.
Kumpulan perlu cukup kecil supaya semua orang boleh menyumbang.
Kepelbagaian diraikan, maka semua sumbangan dihargai.”

(Kementerian Pendidikan Malaysia, 2017)

 1.3 PERMASALAHAN KAJIAN
UNESCO (2019) membawa perhatian membimbangkan di mana krisis
pembelajaran telah mengakibatkan trend menurun dalam peningkatan
akses pendidikan global. Lebih 262 juta kanak-kanak dan remaja tidak
bersekolah akibat krisis ini serta ratusan juta lagi telah mendaftar tetapi
tidak menerima pendidikan yang mencukupi.
Angka ini membimbangkan kerana ia boleh menjejaskan pertumbuhan
Agenda Pembangunan Lestari Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu
(UNESCO, 2019). Pihak berkuasa perlu memastikan “Pendidikan
Berkualiti Inklusif dan Saksama serta Menggalakkan Peluang
Pembelajaran Sepanjang Hayat Untuk Semua” (UNESCO, 2022).
Walaupun pembelajaran kolaboratif boleh dianggap sebagai strategi
berkesan yang berkait rapat dengan prestasi akademik pelajar (Siew et
al., 2016), kesedaran guru Malaysia dalam mengaplikasikan pembelajaran
kolaboratif dalam proses pengajaran masih belum mencukupi. (Ghafiker,
2020).
 1.3 PERMASALAHAN KAJIAN
Kekurangan amalan dan program pembelajaran kolaboratif yang sesuai
dalam persekitaran bilik darjah boleh mengakibatkan aktiviti interaktif
dan kemahiran interaksi sosial pelajar menjadi lemah(Ghafiker, 2020).
Pelajar tidak mendapat kerjasama yang berkualiti kerana guru
mengabaikan aspek kolaboratif pembelajaran dalam hasil pembelajaran,
arahan dan penilaian (Ravana et. al, 2023).
Storch dan Knoch(2023) mendapati setiap ahli kumpulan menerima
gred yang sama, tidak kira berapa banyak mereka menyumbang kepada
keseluruhan proses pembelajaran. Pendekatan sedemikian mungkin
sememangnya tidak adil, memberi ganjaran kepada 'sleep rider' yang
kurang bertanggungjawab kepada kumpulan serta sumbangan sangat
sedikit kepada tugas (Judd, Kennedy dan Cropper, 2010).
Oleh itu, kajian ini menyiasat kesediaan guru sekolah rendah dalam
menggunakan strategi pembelajaran kolaboratif untuk menilai
pencapaian individu pelajar terhadap objektif pembelajaran.
1.4 OBJEKTIF KAJIAN & PERSOALAN KAJIAN
Tujuan kajian inkuiri phenomenology adalah untuk meneroka dan
menerangkan kesediaan guru dalam melaksanakan pembelajaran
kolaboratif, mendedahkan kefahaman guru dan pengamalan dalam
pembelajaran kolaboratif dan kaedah yang mereka gunakan dalam
menilai pencapaian individu pelajar terhadap objektif pembelajaran
dalam konteks pembelajaran kolaboratif. Pada peringkat penyelidikan ini,
mengkaji dan menerangkan kesediaan guru dalam melaksanakan
pembelajaran kolaboratif, sepuluh orang guru sekolah rendah di Kangar,
Perlis ditemu bual.

(Creswell, 2013)
1.4 OBJEKTIF KAJIAN & PERSOALAN KAJIAN
Persoalan Kajian Objektif Kajian

Apakah kefahaman guru tentang Untuk mengkaji dan menerangkan

konsep pembelajaran kolaboratif? pemahaman guru tentang konsep
pembelajaran kolaboratif.

Apakah pengamalan yang digunakan Untuk mengkaji dan menerangkan

oleh guru dalam pembelajaran pengamalan yang digunakan oleh
kolaboratif? guru dalam pembelajaran
kolaboratif.

Apakah kaedah yang digunakan oleh Untuk mengkaji kaedah yang

guru untuk menilai pencapaian digunakan oleh guru dalam menilai
individu pelajar dalam pembelajaran pencapaian individu pelajar dalam
kolaboratif? pembelajaran kolaboratif
 1.5 DEFINSI TERMA
PENULIS DEFINISI

Stevenson, Perkataan kolaborasi sebenarnya berasal daripada kolaborasi Latin

2010 pertengahan abad ke-19 'bekerja bersama' yang merujuk kepada tindakan
bekerja dengan seseorang untuk menghasilkan sesuatu.

Pembelajaran kolaboratif terdiri daripada sekumpulan pelajar yang

Haataja et. al,
memegang tugas bersama. Mereka ditugaskan untuk bekerjasama dan
2022
mencari penyelesaian

Pembelajaran kolaboratif sebagai strategi pendidikan di mana pelajar

Ahmed et. al,
berbeza tahap kecekapan bekerjasama dalam kumpulan kecil untuk
2023
mencapai objektif bersama.

Pembelajaran kolaboratif sebagai kaedah pendidikan yang membolehkan

Cheng, 2021 pelajar menyelesaikan masalah, menyelesaikan tugas, dan mencipta
produk bersama-sama.

Pembelajaran kolaboratif ialah kaedah pengajaran dan pembelajaran di

Kementerian
mana murid bekerjasama dalam kumpulan kecil dalam aktiviti berstruktur
Pendidikan
untuk meneroka soalan penting atau mencipta projek yang bermakna.
Malaysia, 2017
 1.6 KEPENTINGAN KAJIAN
THEORETICAL FRAMEWORK
Penggunaan pembelajaran kolaboratif diiktiraf sebagai strategi pengajaran
yang cekap dan tersebar luas di seluruh dunia. Menurut Ahmed et. al (2023),
paradigma perubahan pendidikan yang paling ketara dan berkesan dalam
beberapa dekad kebelakangan ini ialah pembelajaran kolaboratif. Menurut
Ghafiker (2020), pembelajaran kolaboratif ialah sebarang aktiviti yang
berlaku dalam kumpulan dan melibatkan perkongsian ilmu untuk dipelajari.
Dalam paradigma ini, ahli pasukan bertanggungjawab menonjolkan
kepakaran mereka sendiri dan membantu ahli pasukan lain belajar. Mengikut
teori pembelajaran konstruktivis sosial, pembelajaran secara berkumpulan
dapat memberikan hasil yang lebih baik daripada pembelajaran secara
bersendirian (Vygotsky, 1978). Pengkaji lain pula berpendapat bahawa
apabila murid mencipta idea mereka, berkongsinya, mendapatkan maklum
balas pantas dan respon terhadap pertanyaan, aktiviti ini akan membantu
individu membina kekuatan menyelesaikan masalah (Cheng, 2021). Idea ini
berpendapat bahawa pengetahuan baru muncul melalui interaksi sosial dan
bukannya hanya daripada guru yang menyampaikan maklumat kepada
pelajar dalam satu hala.
BAB 2

2.1 SENARAI BACAAN INDIKATIF

2.2 KAJIAN TERDAHULU
 2.1 SENARAI BACAAN INDIKATIF
READING LIST
 2.1 SENARAI BACAAN INDIKATIF
READING LIST
 2.1 SENARAI BACAAN INDIKATIF
READING LIST
 2.1 SENARAI BACAAN INDIKATIF
READING LIST
 2.1 KAJIAN TERDAHULU
Kumbi (2015) dan Bogler dan Somech (2005) menyatakan
penglibatan sebagai satu aksi untuk mengambil bahagian. Ia
bermaksud bahawa proses membuat keputusan secara kolaboratif
merupakan jalinan satu sistem komunikasi yang berkesan (Carpenter,
2018). Dalam satu kajian yang telah dilaksanakan oleh Azura dan
Mahaliza (2022) mendapati bahawa guru-guru di sekolah menengah
kebangsaan di Malaysia mengamalkan pembelajaran kolaboratif pada
tahap yang tinggi. Dalam hal tersebut, kajian mereka menunjukkan
bahawa guru-guru mempraktikkan pembelajaran kolaboratif dengan
sentiasa berkongsi maklumat. Ini jelas membuktikan bahawa
pembelajaran kolaboratif merupakan elemen yang berkesan dalam
membangunkan profesionalisme guru dan peningkatan pembelajaran
murid ke arah penambahbaikan sekolah (Bantwini, 2019).
BAB 3

3.1 KERANGKA KAJIAN

3.2 METODOLOGI KAJIAN YANG DIGUNAKAN
3.3 INSTRUMEN YANG DIGUNAKAN
3.4 DATA ANALISIS YANG DIGUNAKAN
3.5 PERTIMBANGAN ETIKA/ KEBOLEHPERCAYAAN
DALAM KAJIAN KUALITATIF
 3.1 KERANGKA KAJIAN
KAJIAN INKUIRI FENOMENOLOGI
Kajian ini dijalankan dengan menggunakan reka bentuk fenomenologi iaitu
kaedah kajian kualitatif. Pendekatan fenomenologi adalah kaedah yang
membolehkan pandangan terperinci dan mendalam tentang sesuatu
fenomena yang diketahui (Denscombe, 2014). Kaedah ini bertujuan untuk
menerangkan pengalaman individu atau kumpulan secara terperinci
(Creswell, 2013). Justeru, kajian ini dijalankan untuk menentukan kesediaan
guru dalam menggunakan strategi pembelajaran kolaboratif untuk menilai
pencapaian individu pelajar terhadap objektif pembelajaran.
 3.2 METODOLOGI KAJIAN DIGUNAKAN
SAMPEL TUJUAN
10 orang guru sekolah kebangsaan di Kangar, Perlis telah dipilih sebagai
peserta kajian ini.

TEMUBUAL SEPARA STRUKTUR

Dalam kajian ini, temubual separa struktur telah dijalankan untuk
mengutip data. Protokol temubual mengandungi empat perkara :

Fasa 1: Demografi peserta kajian

Fasa 2: Untuk menjawab persoalan kajian pertama yang mengandungi 5
soalan.
Fasa 3: Untuk menjawab persoalan kajian kedua yang mengandungi 2
soalan
Fasa 4: Untuk menjawab persoalan kajian ketiga yang mengandungi 1
soalan.
 3.3 INSTRUMEN DIGUNAKAN
PROTOKOL TEMUBUAL
Matlamat instrumen temubual:
1. Untuk mengkaji dan menerangkan pemahaman guru tentang
konsep pembelajaran kolaboratif.
2. Untuk mengkaji dan menerangkan pengamalan yang digunakan oleh
guru dalam pembelajaran kolaboratif.
3. Untuk mengkaji pengamalan guru dalam menilai pencapaian
individu pelajar dalam pembelajaran kolaboratif

Fasa 1: Maklumat Demografi

1.Berapa umur anda?
2. Berapa tahun pengalaman tuan sebagai guru?
3. Boleh tuan ceritakan pengalaman sepanjang bergelar pendidik?
 3.3 INSTRUMEN DIGUNAKAN
Fasa 2: Kefahaman guru tentang konsep pembelajaran kolaboratif
1. Apa itu pembelajaran kolaboratif?
2. Adakah tuan mengamalkan pembelajaran kolaboratif dalam kelas?
3. Berapakah jumlah murid dalam satu kumpulan?
4. Apa kelebihan apabila murid bergerak dalam kumpulan kecil?
5. Apa pendapat tuan tentang pembelajaran kolaboratif?

Fasa 3: Pengamalan yang digunakan oleh guru dalam pembelajaran

kolaboratif
1. Bagaimanakah tuan menjalankan pembelajaran kolaboratif dalam kelas?
2. Apakah elemen yang menentukan kejayaan pelaksanaan pembelajaran
kolaboratif?

Fasa 4: Kaedah penilaian yang digunakan dalam pembelajaran

kolaboratif
1. Bagaimanakah tuan memastikan setiap pelajar mencapai objektif
pembelajaran dalam pembelajaran kolaboratif ?
 3.4 PROSES ANALISIS DATA
PROSES ANALISIS DATA
menjana unit makna semula
Kaedah analisis kandungan
digunakan untuk menganalisis jadi
dokumen temu bual yang
ditranskripsi. Analisis kandungan mengelas, mengkategorikan dan
digambarkan sebagai kaedah yang
menyusun unit-unit makna ini
sistematik dan boleh ditiru di mana
perkataan tertentu dalam teks
diringkaskan dengan kategori menstrukturkan naratif untuk
kandungan yang lebih kecil menerangkan kandungan temu bual
menggunakan kod berdasarkan
kriteria tertentu. Objektif utama
adalah untuk menerangkan data
mentafsir data temu bual
menggunakan konsep dan korelasi
Analisis kandungan dijalankan dalam
empat peringkat:
(Cohen et al., 2017)
 3.4 PROSES ANALISIS DATA
KANDUNGAN ANALISIS
Objektif 1: Menghuraikan pemahaman guru tentang konsep pembelajaran
kolaboratif

1.1 Definisi pembelajaran kolaboratif

kaedah pengajaran dan pembelajaran di mana murid bekerjasama dalam
kumpulan kecil dalam aktiviti berstruktur untuk meneroka soalan penting
atau mencipta projek yang bermakna.

Objektif 2: Elemen pembelajaran kolaboratif

2.1 Saling bergantung yang positif
2.2 Interaksi promosi secara bersemuka
2.3 Akauntabiliti individu
2.4 Kemahiran interpersonal dan kumpulan kecil
2.5 Pemprosesan kumpulan
 3.4 PROSES ANALISIS DATA
KANDUNGAN ANALISIS
Objektif 3: Untuk mengenal pasti kaedah yang digunakan oleh guru untuk
menilai pelajar dan memastikan mereka mencapai objektif pembelajaran
dalam pembelajaran kolaboratif.
3.1. Pemerhatian
3.2 Lisan
3.3 Bertulis
3.4 penilaian kendiri
3.5 penilaian rakan sebaya

(Kementerian Pendidikan Malaysia, 2019)

 3.4 PROSES ANALISIS DATA
DAPATAN DEMOGRAFI RESPONDEN
 3.4 PROSES ANALISIS DATA
DAPATAN Objektif 1: Menghuraikan kefahaman guru tentang
konsep pembelajaran kolaboratif.

“Pembelajaran kolaboratif ialah pendekatan pengajaran yang murid

bekerjasama dalam kumpulan kecil untuk menyelesaikan tugasan yang
sama.” -T1

"Ini semua tentang kerja berpasukan." - T2

“Pembelajaran kolaboratif ialah kaedah di mana murid bekerjasama dalam

kumpulan untuk mencapai objektif yang sama.” -T5

“Kaedah pembelajaran kolaboratif ialah pembelajaran koperatif.” T6

 3.4 PROSES ANALISIS DATA
DAPATAN Objektif 2: Menghuraikan pengamalan guru dalam
pembelajaran kolaboratif

“Untuk memastikan pembelajaran kolaboratif berjaya dilaksanakan kepada murid, guru

perlu menggalakkan murid berinteraksi dengan ahli kumpulan supaya kemahiran belajar
mereka akan meningkat. Dengan cara ini, semua ahli kumpulan akan menyumbang untuk
proses pembelajaran mereka sendiri dan kumpulan.” -T1

“Murid perlu berbincang dan bekerjasama dalam kumpulan untuk menghasilkan projek
yang diberikan dengan jayanya.” - T4

“Apabila mereka bekerjasama dalam kumpulan, ia membantu meningkatkan motivasi

murid untuk belajar. Jadi, murid akan belajar dengan lebih baik” -T6
 3.4 PROSES ANALISIS DATA
Objektif 3: Untuk mengenal pasti kaedah yang digunakan oleh guru untuk
DAPATAN menilai pelajar dan memastikan mereka mencapai objektif pembelajaran
dalam pembelajaran kolaboratif.

“Dalam pembelajaran kolaboratif, saya biasanya menggunakan kaedah pemerhatian. Saya akan pastikan
semua ahli kumpulan menyumbang kepada kumpulan. Sekiranya tugasan berjaya disiapkan, keseluruhan
kumpulan dianggap telah mencapai objektif pembelajaran. ” -T1

“Untuk memastikan murid mencapai objektif pembelajaran, saya akan melihat hasil kerja mereka ” -T3

“Apa yang mereka hasilkan pada akhir pengajaran akan menentukan sama ada murid mencapai objektif
pembelajaran atau tidak. ” -T6

“Saya menjalankan kuiz pendek pada akhir pengajaran mengenai objektif pelajaran yang diharapkan
murid capai. Ini lebih kepada penilaian kedua untuk memastikan murid mencapai objektif pembelajaran.
Jika mereka boleh bertindak balas dengan betul, jelas mereka mencapai objektif pembelajaran.”
 3.4 PROSES ANALISIS DATA
PERBINCANGAN
Adalah diperhatikan bahawa majoriti peserta mempunyai pemahaman yang
jelas tentang definisi pembelajaran kolaboratif. Walau bagaimanapun,
mereka kurang pengetahuan tentang elemen pembelajaran kolaboratif.
Kebanyakan mereka hanya bersetuju dengan elemen interaksi yang
melibatkan menggalakkan interaksi bersemuka dan kemahiran interpersonal
dan kumpulan kecil, sedangkan mereka mengabaikan tiga elemen lain; saling
kebergantungan positif, akauntabiliti individu, dan pemprosesan kumpulan.

Pengagihan ketidakseimbangan elemen ini akan menyumbang kepada

ketidakcekapan pelaksanaan pembelajaran kolaboratif (Laal, 2013).
 3.4 PROSES ANALISIS DATA
PERBINCANGAN
Dari segi kaedah yang digunakan untuk menilai pencapaian individu pelajar
terhadap objektif pembelajaran dalam pembelajaran kolaboratif, Kementerian
Pendidikan Malaysia (2019) menggariskan lima kaedah. Ia adalah pemerhatian,
lisan, bertulis pentaksiran kendiri dan pentaksiran rakan sebaya. Berdasarkan data
yang dikumpul, hanya seorang peserta sahaja yang menyatakan penggunaan
kaedah pemerhatian.

Majoriti peserta menggunakan output kumpulan untuk menentukan pencapaian

objektif pembelajaran murid, yang tidak terdapat dalam senarai kaedah penilaian.
Ini menunjukkan peserta kurang pengetahuan tentang kemahiran penilaian.
Menurut Care et. al (2019), keupayaan untuk membangunkan pentaksiran yang
mewakili kecekapan pembelajaran pelajar khususnya kemahiran abad ke-21 telah
dilihat sebagai halangan yang ketara. Walaupun sesetengah guru memahami
prinsip PBS, masalah dalam mengubah teori menjadi amalan masih tidak dapat
diselesaikan (Singh et. al, 2017).
 3.4 PROSES ANALISIS DATA
KESIMPULAN
Oleh itu, berdasarkan data yang dikumpul, dapat disimpulkan bahawa, guru
tidak bersedia untuk menerima pembelajaran kolaboratif khususnya dari segi
penilaian. Data tersebut jelas menyokong kebimbangan awal dengan
penggredan dalam pembelajaran kolaboratif iaitu setiap ahli kumpulan
menerima gred yang sama, tanpa mengira berapa banyak sumbangan
mereka kepada keseluruhan proses pembelajaran (Storch & Knoch, 2023).
Pendekatan sedemikian mungkin sememangnya tidak adil, memberi
ganjaran kepada 'pelumba percuma' yang membatalkan tanggungjawab
mereka kepada kumpulan dan menyumbang sangat sedikit kepada tugas itu
(Judd et. al, 2010)
3.5 KEPERCAYAAN & ETIKA DALAM KAJIAN KUALITATIF

Kredibiliti Metodologi

Semasa perbualan temu bual itu sendiri, penyelidik memastikan bahawa hubungan
kuasa yang mungkin wujud antara mereka dan temu bual tidak mengehadkan
'perbualan terbuka dan mendalam.

Penyelidik "membimbing aktiviti lapangan dan mengenakan semakan untuk

memastikan bahawa prosedur adalah betul dan memenuhi objektif.

Kredibiliti kaedah (atau apa yang dikatakan kesahan metodologi) 'terletak pada
kaitan antara matlamat kajian dan reka bentuk dan pelaksanaannya. Untuk tujuan
ini, perkara yang berkaitan dengan sampel, konteks di mana temu bual berlaku,
struktur dan kandungan temu bual, dan analisis data adalah penting Booth (1992).
 RUJUKAN
Ahmed Abdel-Al Ibrahim, K., Cuba Carbajal, N., Zuta, M. E. C., & Bayat, S. (2023). Collaborative learning, scaffolding-
based instruction, and self-assessment: impacts on intermediate EFL learners’ reading comprehension, motivation,
and anxiety. Language Testing in Asia, 13(1), 16.
Alkhudiry, R. (2022). The Contribution of Vygotsky’s Sociocultural Theory in Mediating L2 Knowledge Co-
Construction. Theory and Practice in Language Studies, 12(10), 2117-2123.
Azar, A. S., Keat, O. B., & Arutus, J. S. (2021). Collaborative Learning in the Classroom: The Study of Malaysian
University Student''Attitude. Ilkogretim Online, 20(4).
Care, E., Vista, A., & Kim, H. (2019). Assessment of Transversal Competencies Current Tools in the Asian Region. In
Unesco. Retrieved from
https://www.researchgate.net/publication/333700936_Assessment_of_transversal_competencies_current_tools_in_th
e_Asian_region/citation/download
Cheng, Y. (2021, November). Cross-Cultural differences in collaborative learning and relevant factors. In 2021 3rd
International Conference on Literature, Art and Human Development (ICLAHD 2021) (pp. 689-696). Atlantis Press.
Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2017). Coding and content analysis. In Research methods in education (pp.
668-685). Routledge.
Creswell, J., W., (2013). Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed Method Approaches (4TH Edition).
Sage.
Denscombe M (2014) The good research guide: for small scale research projects, 5th revised edn. Open University
Press
Ghavifekr, S. (2020). Collaborative Learning: A Key To Enhance Students’Social Interaction Skills. Mojes: Malaysian
Online Journal of Educational Sciences, 8(4), 9-21.
Haataja, E., Dindar, M., Malmberg, J., & Järvelä, S. (2022). Individuals in a group: Metacognitive and regulatory
predictors of learning achievement in collaborative learning. Learning and Individual Differences, 96, 102146.
 RUJUKAN
Judd, T., Kennedy, G., & Cropper, S. (2010). Using wikis for collaborative learning: Assessing collaboration through
contribution. Australasian Journal of Educational Technology, 26(3).
Kementerian Pendidikan Malaysia. (2017). Kurikulum Standard Sekolah Rendah Bahasa Inggeris: Dokumen Standard
Kurikulum dan Pentaksiran Tahun 4. Bahagian Pembangunan Kurikulum.
Laal, M. (2013). Collaborative learning; elements. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 83, 814-818.

Ravana, V., Heng, C. K., & Yue, W. S. (2023). Teachers’Perspectives In Conducting Collaborative Learning Activities For
Science In Malaysian Secondary Schools. Mojes: Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 11(3), 44-56.
Siew, M. T., Noorizah Mohd Noor., Adzuhaidah M. Taha., Lay, S. N., & Noor Baizura Abdul Aziz. (2016). Effects of social
networking on malaysian secondary school students: Attitudes, behaviours and awareness of risks. Pertanika J. Soc. Sci. &
Hum, 87(1), 157-168.
Singh, P., Supramaniam, K., & Sian Hoon, T. (2017). Re-assess or risk the slow death of school-based assessment. Pertanika
Journal of Social Sciences and Humanities, 25(February), 71–80.
Stevenson, A. (Ed.). (2010). Oxford dictionary of English. Oxford University Press, USA.

Storch, N., & Knoch, U. (2023). Assessing collaborative writing. L2 Collaborative Writing in Diverse Learning Contexts, 59, 229.
UNESCO (2019) UIS and World Bank Join Forces to Help Countries Measure Students Learning. Retrieved November 4,
2023, from https://uis.unesco.org/en/news/uis-and-world-bank-join-forces-help-countries-measure-student-learning
UNESCO (2022). 671 Million Children and Adolescents not Getting the Minimum in Reading and Math. Retrieved October 3,
2022, from https://www.unesco.org/en/articles/617-million-children-and-adolescents-not-getting-minimum-reading-and-
math
Vygotsky, L. S. (1987). The collected works of LS Vygotsky: the fundamentals of defectology (Vol. 2). Springer Science &
Business Media.
THANK YOU!