Rekenen Wiskunde Didactiek

RWD 5 - Groepsplan

Anna van Oosterom

Anna.van.oosterom@student.nhlstenden.com
Gradeke Terra
Klas 2B & 3
Jelle Brandsma
INLEIDING

Voeg hier je tekst in Voeg hier je tekst in Voeg hier je tekst in Voeg hier je tekst in Voeg
hier je tekst in Voeg hier je tekst in Voeg hier je tekst in Voeg hier je tekst in Voeg hier je
tekst in Voeg hier je tekst in Voeg hier je tekst in Voeg hier je tekst in Voeg hier je tekst in
Voeg hier je tekst in Voeg hier je tekst in.

INHOUD
INLEIDING 1
INHOUD 1
Groepsoverzicht groep 1 2
Groepsoverzicht groep 2 3
Informatie uit het groepsoverzicht 4
Informatie van de groepsleerkracht 4
Overzicht didactische leeftijdsequivalent. 4
Rekengesprekjes 5
Waar staat de leerling in de ontwikkeling? 6
Wat is er gedaan met mijn informatie? 7
Literatuurlijst: 7
Rupsje nooit genoeg werkblad. 8

1
Groepsoverzicht groep 1
Groep 1 Eigen Toetsgegevens Toetsgegevens Kindkenmerken & Doel
leerkracht Behoeftes

E. B. Geen getalsymbolen Jong Na zomer gestart Getalsymbolen tot 5

E tot 3 Zorg (voor de zomer llrn is voor de zomer Getalsymbolen tot 5

al gestart ivm zorg) al gestart

J tot 12 Sterk Sterke leerling Getalsymbolen tot 15

L tot 5 Getalsymbolen tot 10

M Geen getalsymbolen Jong Na zomer gestart Getalsymbolen tot 5

N Geen getalsymbolen Jong Getalsymbolen tot 5

S Geen getalsymbolen Jong Na zomer gestart Getalsymbolen tot 5

Y tot 8 6/9 wisseling Getalsymbolen tot 10/15

Legenda: Doelen: Wanneer behaald:

Groen - doel gehaald voor niveau Getalsymbolen tot 5 2de helft groep 1
Oranje - doel bijna gehaald voor niveau Getalsymbolen tot 10 1ste helft groep 2
Rood - te zwak voor niveau Getalsymbolen tot 15 2de helft groep 2
Geel - doel is nog niet genoeg aangeboden Getalsymbolen tot 20 Groep 3

2
Groepsoverzicht groep 2
Groep 2 Eigen Toetsgegevens Toetsgegevens Kindkenmerken & Doel
leerkracht Behoeftes

EK tot 4 Zorg Extra ondersteuning Getalsymbolen tot 10

F. J. tot 10 TOS Onrustig Getalsymbolen tot 15

G tot 10 Rust Getalsymbolen tot 15

J tot 12 Getalsymbolen tot 15

J. W. tot 8 + 10 en 11 Zorg Wisl. 9=7 Getalsymbolen tot 10/15

L tot 12 Getalsymbolen tot 15

R tot 12 Getalsymbolen tot 15

H tot 10 Getalsymbolen tot 15

TY tot 8 + 10 Taal In onderzoek Getalsymbolen tot 10/15

Legenda: Doelen: Wanneer behaald:

Groen - doel gehaald voor niveau Getalsymbolen tot 5 2de helft groep 1
Oranje - doel bijna gehaald voor niveau Getalsymbolen tot 10 1ste helft groep 2
Rood - te zwak voor niveau Getalsymbolen tot 15 2de helft groep 2
Geel - doel is nog niet genoeg aangeboden Getalsymbolen tot 20 Groep 3

3
Informatie uit het groepsoverzicht

Uit de gegevens blijkt dat er drie mooie doelen zijn gekomen. Dat zijn de doelen:
getalsymbolen tot 5, 10 en 15. Verder ga ik hier nog niet op in. Dat komt pas later in het
andere eind verslag.

Informatie van de groepsleerkracht

Vanuit de leerkracht heb ik informatie verzameld door middel van hun doelen. Dit kon
alleen bij groep 2. Dit ging dan om de info van groep 1. Omdat er dit jaar nog niet
gewerkt is aan mijn doel is er vanuit dit jaar nog geen info van groep 1 en op het niveau
van groep 2 is er nog geen nieuwe informatie.

Samen hebben we alle leerlingen behandeld. Wat de verwachtingen bij sommige

leerlingen zijn en wat ze denkt over de leerlingen. Zij wist op dat moment nog niks van
mijn toetsresultaten, deze hebben we daarna besproken. Van een aantal leerlingen had
ze een goed beeld en een aantal heeft haar vooral positief verrast.

Overzicht didactische leeftijdsequivalent.

Leerlingen in groep 1 en 2 hebben een didactische leeftijd van -18 en -8. Omdat de
leeftijd pas gaat lopen vanaf groep 3.

DL staat voor didactische leeftijd. De didactische leeftijd is het aantal maanden dat het
kind onderwijs heeft gevolgd, vanaf groep drie. Per jaar gaat het om tien maanden. Een
kind heeft aan het einde van groep vier dus een didactische leeftijd van twintig.

Daarnaast is er ook het DLE, dat is het didactische leeftijdsequivalent. Dat is het
werkelijke niveau dat het kind heeft. Als een leerling aan het einde van groep vier een
DLE van zestien heeft, dan loopt hij dus achter. Bij een DLE van vierentwintig heeft hij
een voorsprong.

De didactische leeftijd geeft dus aan wat het niveau van de leerling gemiddeld zou
moeten zijn.

4
Rekengesprekjes

Met de kleuters heb je vooral spontane gesprekjes. Deze kan je proberen te sturen. Ik had
het toeval dat ik drie praatgrage kleuters had in een spontaan gesprek, wat snel een
andere wending kreeg.

Na een les over de helft wat we hebben gedaan met stroken waarna we later een huis
maakten:

Leerling (5 jaar)

Ik vroeg de leerling wat hij deze les had geleerd. Waarop hij antwoorde: “De helft juf!” en
waar hoort dat bij? Bij welk vak hoort dat? Spelen en werken. En weet je dan ook of het
rekenen was of iets anders? Nee dan denk ik knutselen. En als ik nu zeg dat het rekenen
was? Zou je het dan geloven? hmmm dat weet ik niet, rekenen is toch tellen? Dat kan
maar rekenen is eigenlijk heel veel. Zoals wat dan? Nou het zijn getallen en tellen maar
later leer je nog meer zoals breuken of keersommen. Weet ik dan ook wat 10 100 + 200 4
5000 is? Bijvoorbeeld! (Hierna ging hij over naar een heel ander onderwerp. Zijn
gemaakte huis kwam in beeld en ging vertellen over zijn zus.)

Leerling (6 jaar)

Ik ging bij deze leerling eens vragen wat hij van rekenen vind. Omdat deze leerling al
geintereseerd is waarom hij dingen moet doen. Tijdens activiteiten vraagt hij ook
geregeld welk vak is dit juf. Wij denken dat deze interesse komt omdat hij 3 oudere
broers heeft onder andere op het VO.

Wat vind jij leuk om te doen met rekenen? De kindjes tellen in de kring. En waarom dan?
Omdat ik dat helemaal zelf kan. Oke wat knap van jou! En wat vind je niet leuk aan
rekenen? Als we van juf uit het boekje moeten werken. En wat vind je daar stom aan?
Nou het duurt zo lang en dan wil ik spelen. Dat snap ik wel. En hoe vind je mijn les met
het maken van een huis van stroken? Leuk, want dat was geen echt rekenen. Dat was
knutselen en rekenen.

Leerling (4 jaar)

We hebben welke ochtend een circuit, nu hadden we een met rekendoelen. Denk aan het
spel figurovorm, kleurentorentjes, volgorde olifanten en een rekenpuzzel.

Deze leerling is net bij ons op school. Maar het leek mij leuk om ook te kijken wat deze

5
leerling leuk vind. Ik vroeg haar dit terwijl ze bezig was met het in de goede volgorde
zetten van de olifantjes.

Hoe gaat het? Kijk ik heb er al 3. Wat goed! En ze kloppen ook want klein, groot, klein. En
in de goede kleur! Vond je het moeilijk om de goede grootte te vinden? Nou juf we
hebben heel veel. Dus je moet goed zoeken. Zal ik je helpen? Ja zoek jij de rood?

Hierna stopte het gesprek en ging de tong uit de mond om bezig te gaan met de grootte
en de volgorde.

Of ik dit echt een waardevol gesprek vind? Ja, want ik weet dat deze jonge leerling het
spel snapt zonder hulp. En dat ze de kleur rood beheerst.

Waar staat de leerling in de ontwikkeling?

In het rekenbegrip of ontluikende gecijferdheid zijn er verschillende functies. Een goed

getalbegrip houdt in dat kinderen ervan bewust worden dat getallen meerdere functies
hebben.

Aan een getal kunnen de volgende aspecten onderscheiden worden: kardinaal aspect
(het getal als aanduiding van aantal: een bouwsel van zeven blokken), het ordinaal
aspect (telgetal: de vierde knikker), het meetaspect (meetgetal: deze strook is vier staafjes
lang), het rekenaspect (rekengetal: twee erbij twee is evenveel als vier) en het
coderingsaspect (het getal als naam of label: huisnummer 4).

Eind groep 2 zouden de leerlingen volgens SLO twee doelen beheersen.

- De leerling kan de getalsymbolen 0 tot en met 10 lezen.

- De leerling kent de volgorde van de getalsymbolen in de getallenrij tot ten minste
10.

Mijn stage school heeft hier eind groep 2 ook een extra doel toegevoegd om dit tot de 20
te doen. Omdat de leerlingen hier in groep 3 profijt van hebben. Dit is door de vorige
kleuterleerkracht bedacht en afgelopen jaren was het in goede aarde gevallen. Daarom
gaan ze daarmee door.

Signaleren van voorsprongen.

Een leerling in groep 1 kent de getallen tot 12. Als ik kijk naar de andere leerlingen van
groep 1 is dat zeker knap en een voorsprong. Ook als ik naar groep 2 kijk is dit het niveau
van haar is dat een passender niveau.

6
Ik heb het doel om deze leerling ook in andere vakken te gaan bekijken. Om te
kijken/zoeken naar voorsprongen dus kansen.

Signaleren van achterstanden.

Een vroegtijdige onderkenning van mogelijke rekenproblemen vraagt om systematische

signalering en toetsing, ook in de kleuterleeftijd. De in het voorgaande beschreven
voorbereidende rekenvaardigheid vormt de basis voor het latere rekenen. Veel van de
rekenproblemen op de basisschool vanaf groep 3 blijken terug te voeren op onvoldoende
ontwikkeld getalbegrip op kleuterniveau. Dossieronderzoek en informatie van
leerkrachten wijzen bij kinderen met rekenproblemen op een problematische
schoolloopbaan die veelal reeds begint in de kleuterperiode. Deze kinderen beginnen in
groep 3 met een achterstand in begrip en vaardigheid aan het formele rekenen, met alle
gevolgen van dien.

Rekenoplossingsstrategieën van kleuters variëren sterk. Voornamelijk zwakke

presteerders hebben ieder op hun manier verschillende instructiebehoefte en
verschillen van elkaar in de mate waarin ze profiteren van hulp. Een probleem dat zich
voordoet is dat de instructie van de leerkracht lang niet altijd in voldoende mate
tegemoet komt aan de persoonlijke instructiebehoefte van menig zwakke leerling, met
als gevolg dat het onderwijs onvoldoende aansluit bij de hiaten in kennis die kinderen
kunnen vertonen.

Wat is er gedaan met mijn informatie?

Met mijn groepsoverzicht ben ik naar mijn mentor geweest. Voor haar heb ik hem
geprint en zij ging hem ook delen met de intern begeleidster. Deze is er niet op mijn
stagedag dus wegens AVG gaf mijn mentor hem door.

Literatuurlijst:

https://wij-leren.nl/dl.php

https://www.leraar24.nl/app/uploads/TollVanLuit-Structurele-ondersteuning-aan-kleuters
-met-een-achterstand-in-getalbegrip-PS.pdf

SLO - Doelen voor kleuters.

7
Rupsje nooit genoeg werkblad.

De namen van de leerlingen staan hierop. Dat is in overleg met mijn mentor. Omdat
verder de school niet genoemd wordt en omdat het verslag binnen het NHL Stenden
blijft heb ik hiervoor toestemming gekregen.

(Werkbladen worden hieronder toegevoegd.)