บทโขน พรหมาสตร์

บท อ.เสรี หวังในธรรม

- ปี่ พาทย์ทําเพลงวา –
- เจรจา –
สองสารัณ - ครั้นถึงจึงกราบบังคมทูล ท้าวราพณาสูรยักษา แสงอาทิต
ย์เสียทพอัปรา สุดสิ้นชีวาวางวาย
- ร้องเพลงทองย่อน –

(ไม่รวบ)
จะใช้ใคร ไปรบ ก็แพ้ฤทธิ์ เห็นจะคิด องอาจ
ประมาทหมาย
ยิ่งกลุ้มกลัด ขัดใจ ไม่สบาย แสนเสียดาย หลานรัก
ร่วมชีวี
(รวบ)
จงไปบอก อินทรชิต ฤทธิรอน ให้เร่ง ชุบศร เรืองศรี
แล้วยกไป สังหาร ผลาญไพรี อย่าช้าที ที่ข้าศึก จะ
ฮึกฮัก
- ร้องเพลงกราวใน –

บัดนั้น กาลสูร เสนี มีศักดิ์

รับสั่ง บังคม ทศพักตร์ ขุนยักษ์ รีบเหาะ ระเห็จไป
 - ปี่ พาทย์ทำเพลงกราวใน – เชิด –
- เจรจา –
กาลสูร - จึงทูลว่าพระบิดาให้ข้าพระบาท มาแจงราชการลับคับขัน แต่
ใช้อสุรกุมภัณฑ์ออกไปโรมรัน ก็แพ้ฤทธิ์ เสียสิ้นม้ารถ
คชสาร ทั้งขุนมารแม่ทัพก็ดับจิต ขอให้พระองค์ทรงฤทธิ์ไปเข่น
ฆ่าปั จจามิตรให้ทันที

- ร้องเพลงนาคราช –

ลุกขึ้น กระทืบบาท หวาดไหว เหม่อ้าย กาลสูร

ยักษี
มาพูดให้ เป็ นลาง กลางพิธี ชีวิตมึง ถึงที่ จะ
บรรลัย
หากคิด นิดเดียว ว่ารับสั่ง จึงหยุดยั้ง ยกโทษ
โปรดให้
มึงจง มุดหัว ออกไป หาไม่ จะม้วย ชีวี
- ปี่ พาทย์ทำเพลงพราหมณ์ออก –
 - ร้องเพลงช้างประสานงา –

จึงตรัสสั่ง รุทการ ชาญกํา จะเปลี่ยนแปลง กายกู เป็ น

แหง โกสีย์
จึงให้ การุณราช อสุรี แปลงอินทรีย์ เป็ นคชา
เอราวัณ
อันโยธา ทั้งหลาย ให้กลายเพศ เป็ นเทเวศ สาวสุรางค์ นาง
สวรรค์
ไว้สําหรับ ขับรํา ระบําบรรพ์ เร่งไปเตรียม ให้ทัน การ
ณรงค์
- ร้องเพลงตระนิมิต –

เมื่อนั้น อิ น ท ร ชิ ต ชื่ น ช ม ส ม
ประสงค์
จึงขึ้นบน แท่นสุวรรณ บรรจง จําแลง แปลงองค์ อสุ
รา
- ปี่ พาทย์ทำเพลงตระนิมิต – รัว –
- ร้องเพลงชมตลาด –

เป็ นโกสีย์ ทรงเครื่อง เรืองอร่าม ล้วนแก้วเก้า เงางาม

วามเวหา
จับพระแสง พรหมาศ ยาตรา เสด็จมา เกยสุวรรณ
ทันใด
 - ปี่ พาทย์ทำเพลงเสมอ –
- ปี่ พาทย์ทำเพลงกราวนอก –
- ร้องเพลงกราวนอก –

ทรงคอ คชา เอราวัณ ทหารแห่ โห่สนั่น หวั่น

ไหว
ขยายยก โยธา คลาไคล ลอยคว้าง มาใน โพยม
มาน

- ร้องเพลงทะแยกลองโยน –

ช้างเอยช้างนิมิต เรืองฤทธิ์เรี่ยวแรงกําแหง
หาญ
ประดับเครื่องเรืองรัตน์ ล้วนแล้วแก้วประพาฬ
ชัชวาล พรรณราย
ห้อยหูพู่จามรีรอง ปกกระพองรัดงาตาข่าย
เครื่องสูงสามแถวแพรว อภิรุมชุมสายเป็ นคู่เคียง
พราย
กลองชนะประโคมครึก มโหระทึกสังข์แตรแซ่
เสียง
 พิณพาทย์ดุริยางค์นาง ประคองเคียงสองข้าง
จำเรียง ช้างทรง
สาวสุรางค์นางระบำรำ ดังกินนรแน่งน้อยนวลหง
ฟ้ อน
สุรารักษ์นักสิทธิ์ฤทธิรงค์ ถือทวนธงลิ่วลอยมา
- ปี่ พาทย์ทำเพลงเชิด –
- เจรจา –

ครั้นถึงที่ ประจัญบาน เห็นวานร นับแสน แน่นหนา

ราญรอน
กับทั้งองค์ พระลักษมณ์ ศักดา ยืนรถ รัตนา อยู่กลางพล
จึงยั้งหยุด ช้างทรง องอาจ ลอยเลื่อน เกลื่อนกลาด
กลางเวหน
ให้กุมภัณฑ์ บรรดา จําแลงตน ใส่กล ขับรํา ทำตำรา
- ร้องเพลงสร้อยสนตัด –

ต่างจับ ระบํา รําฟ้ อน ทอดกร กรีดกราย ซ้ายขวา

ร่ายเรียง เคียงคม ประสมตา
แล้วทวนทบ ตลบ หลีกเลี่ยง
หันเหียน เปลี่ยนแทรก มาข้าง
เลี้ยวไล่ ไขว่คว้า เป็ น
แยบคาย
เคล้าคลอ รอเรียง เบี่ยง
บ่าย
แล้วย้าย มาขวา เป็ น
ซ้าย ท่าทาง
ซ้อนจังหวะ ประเท้า เคล่าคล่อง เลี้ยวลอด สอดคล้อง ไป
ตามหว่าง
วนเวียน เหียนหัน กั้นกาง เป็ นคู่คู่ อยู่กลาง นภาลัย
- ร้องเพลงเชิดฉิ่ง –

เมื่อนั้น อินทรชิต ยินดี จะมี

ไหน
เห็นข้าศึก เสียเชิง ระเริงใจ จึงจับ ศรชัย ขึ้นบูชา
แล้วพาดสาย หมายเขม้น เข่น น้าวเหนี่ยว ด้วยกําลัง
เขี้ยว ตึงอังสา
สังเกตตรง องค์พระลักษมณ์ อสุรา ก็ลั่น ไปทันใด
อนุชา
- ร้องเพลงร่ายรุด –

ศรเป็ น ประกาย ไปหลายลูก ตกถูก ลิงพล ไม่ทนได้

ต้องพระ อนุชา ยาใจ สลบไป ไม่เป็ น สมประดี
- ปี่ พาทย์ทําเพลงโอด –
- ร้องเพลงลิงโลด –

เมื่อนั้น คำแหง หนุมาน ชาญชัยศรี

กระทืบบาท กราดเกรี้ยว ดัง ชี้หน้า ว่าเหวย สหัสนัย
อัคคี
เหตุใด ไปเข้า ข้างพวกยักษ์ มาแผลงผลาญ พระลักษมณ์
ตักษัย
กูจะล้าง ชีวัน ให้บรรลัย จงสาใจ อินทรา ที่อาธรรม์
ว่าพลาง เผ่นโผน โจนทะยาน ขึ้นตีควาญ ท้ายคชา อาสัญ
ง้างหัก คอคชา เอราวัณ โรมรัน ชิงคัน ศรชัย
- ปี่ พาทย์ทำเพลงเชิด - โอด - เชิด –
- ปี่ พาทย์ทําเพลงทยอย –
- ร้องเพลงตะนาวแปลง –

เดินทาง กลางดง หลงเวียน จะเห็นหน มรคา ก็หาไม่

วน
จึงจับจัน ทวาทิตย์ ฤทธิไกร แผลงไป ให้สว่าง ดั่ง
กลางวัน
- ปี่ พาทย์ทําเพลงรัว –
- ร้องเพลงแขกลพบุรี –

ครั้นถึง ที่รบ เห็นศพลิง เกลื้อนกลิ้ง กลางสุธา

อาสัญ
เห็นกำแหง หนุมาน ชาญ ทับเศียร เอราวัณ มรณา
ฉกรรจ์
แล้วอุตส่าห์ แข็งขืน ยืนดำรง เที่ยวหาองค์ พระลัก
ษมณ์ ขนิษฐา
 เห็นศร ปั กอก อนุชา วิ่งเข้ามา กอดน้อง
ประคองไว้
- ปี่ พาทย์ทําเพลงโอด สองชั้น –
- ปี่ พาทย์ทําเพลงฉิ่ง –

- ร้องเพลงโอ้ปี่ –

โอ้สงสาร พระองค์ ทรงศักดิ์ มาพ่ายแพ้ แก่ยักษ์ จน

ตักษัย
พร้อมพระ อนุชา เสนาใน ได้ความ อัปยศ ทศกัณฐ์
ทั้งนี้ ก็ชั่ว อยู่ตัวน้อง ให้พระต้อง ตามมา จน
อาสัญ
จะสู้ม้วย ด้วยองค์ พระทรง ตามไป สวรรค์ ชั้นฟ้ า
ธรรม์
- ปี่ พาทย์ทําเพลงโอด - เดี่ยวปี่ เพลงพญาโศก –
- ร้องเพลงกระบอกทอง –

แลเห็น พระหริวงศ์ ทรงศักดิ์ กอดพระลักษมณ์ สิ้นชีวัง

สังขาร์
ตกใจ เพียงสิ้น ชีวา เข้ากราบ บาทา โศกี
- ปี่ พาทย์ทําเพลงโอด -
 - อ่านทำนองเสนาะ –

มาจะกล่าวบทไป ถึงท้าว สหัสนัย เรืองศรี

สถิตแท่น ไสยา ในราตรี ดั่งอัคคี ลามลน
กระวนกระวาย
จึงแลเล็ง เพ่งทิพย์ เนตรดู ก็ล่วงรู้ สำคัญ มั่นหมาย
จำจะช่วย พระจักรา กับโยธา มิให้ ต้องม้วย
นารายณ์ มรณ์
- ร้องเพลงเวสสุกรรม –

จึงอ่าน อาคม ประนมหัตถ์ เป็ นฝนพรม ลมพัด มา

อ่อนอ่อน
ต้องพระ จักรา กับวานร ที่ไม่ม้วย ด้วยศร ก็เป็ น
มา
- ปี่ พาทย์ทําเพลงกระบองกัน - รัว -
- เจรจา –
พิเภก - ฝ่ ายพระยาพิเภกราชโหราจารย์ จึงถวายบังคมพระอวตาร
แล้วทูลว่า วันนี้อินทรชิตฤทธา มันแปลงเป็ นอินทรามาชิงชัย
อันศรนี้มีนามชื่อพรหมาสตร์ พระอิศวรประสาทประสิทธิ์ให้
ซึ่งยาแก้ศรนี้มีอยู่ไกล ถึงในภูผาชื่ออาวุธ แม้นมีใครไปยกเอา
สิงขร มาแก้ศรจะเขยื่อนหลุด ถ้ารุ่งแจ้งแสงทองพระน้องนุช
จะม้วยมุดไม่ฟื้ นคืนมา
พระราม - ดูก่อนหนุมานชาญฤทธี ท่านจงรีบจรลีอย่าได้ช้า รีบไป
ชะลอเอาภูผา พามาที่นี่โดยไว
- ปี่ พาทย์ทําเพลงเชิด - รัว –
- ร้องเพลงกราวรำ –

เมื่อนั้น พระอวตารผ่านภพสบ
สมัย
จึงชวนพระอนุชาเสนาใน กลับไปพลับพลาใน
ราตรี
- ปี่ พาทย์ทําเพลงพญาเดิน –
- ปี่ พาทย์ทําเพลงปฐม สองชั้น –

- จบ -