บทละครพันทางเรื่อง พระอภัยมณี ตอนหึงละเวง

นําพล คูณเจริญ จัดทําบทละคร

----------------------------------------------
ฉากที่ ๑ ปอมเมืองลังกา
- สมมติเปนเวลารุงเชา -
(เวทีบน) - เบื้องหลังทําเปนกําแพงเมือง มีปอมอยูตรงกลางเวทีหรือมุมใดมุมหนึ่งของเวที
- ตัวละครมี นางละเวงยืนดูกองทัพตางๆ เดินทัพ อยูภายในปอม บริเวณบน
ปอมมีนางใน และทหารยืนอยูเรียงรายพอประมาณ บางคนโบกมือใหกําลังใจแกเหลาทหารนั้นๆ
- เปดมาน -
(เวทีลาง) - ไดยินเสียงแตรเปามาจากในโรง กองทัพตางๆ ออกเดินทัพ บางทัพอาจมีติดตลกไดบาง เล็กนอย
- ปพาทยทําเพลงมอญดูดาว –
- กองทัพมอญออก -
- ตั้งแถวอยูมุมใดมุมหนึ่ง ของเวที –
- ปพาทยทําเพลงแขกสุม –
- กองทัพชวาออก -
- ตั้งแถวอยูมุมใดมุมหนึ่ง ของเวที -
- ปพาทยทําเพลงฝรั่งยีแฮม –
- กองทัพฝรั่งออก –
- ตั้งแถวอยูมุมใดมุมหนึ่ง ของเวที –
- ปพาทยทําเพลงพมากงแด–
- กองทัพพมาออก -
- ตั้งแถวอยูมุมใดมุมหนึ่ง ของเวที -
- ปพาทยทําเพลงแขกกะเร็ง–
- กองทัพอินเดียออก -
- ตั้งแถวอยูมุมใดมุมหนึ่ง ของเวที -
- ปพาทยทําเพลงกราว –
- กองทัพเงาะออก -
- ตั้งแถวอยูมุมใดมุมหนึ่ง ของเวที -
- ปพาทยทําเพลงตะลุง –
- กองทัพจีนออก -
- ตั้งแถวอยูมุมใดมุมหนึ่ง ของเวที -
- ปดมานแดง -
 - ปพาทยทําเพลงจีนใจยอ –
- กองทัพทั้ง หมดเขาโรง –
ฉากที่ ๒ ทองพระโรงเมืองผลึก
ตัวละคร – พระอภัยมณีประทับบนพระแทน มีเหลากํานัลหมอบเฝาอยูตามสมควร –
- ปพาทยทําเพลงวา–
- เปดมาน –
- รองเพลงนเรศวรชนชาง –
ฝายองคพระอภัยมณีเจาไตรจักร ยิ่งหลงรักรูปเสนหในเลขา
ถึงยามหลับทับไวริมไสยา ครั้นเวลาฟน องคก็ทรงชม
โฉมแฉลมแกมคางสําอางเอี่ยม ประโลมเลียมลืมสุรางนางสนม
ทุกคืนคํ่ารําลึกนึกนิยม จะใครชมเชยประโลมโฉมวัณฬา
- รองเพลงตอยรูป –
ยามเสวยเคยอรอยก็ถอยรส ไหนจะอดบรรทมชมเลขา
กระสันโศกโรครักหนักอุรา พระพักตรามัวหมองละอองนวล
หามมิใหใครเขามาเฝาแหน อยูแตแทนทีท่ องประคองสงวน
เสนหาอาลัยใหรัญจวน ดังประชวรโรคามากกวาเดือน
-เจรจา-
พระอภัย - โอแมยอดชีวันขวัญชีวีพี่อยากจะพบเจา แมแตรปู วาดเจายังมีความงามถึงเพียงนี้
ถาไดพบนางจริง ๆ แลวเจาคงจะงามจนหาที่เปรียบปรานมิได พี่อยากจะพบเจาเหลือเกินโธ…
- ปพาทยทําเพลงสีนวล-
- นางสุวรรณมาลีแหวกมานออกมา –
- รองเพลงตนตะนาว –
ฝายสุวรรณมาลีศรีสวัสดิ์ นางกษัตริยเศราใจใครจะเหมือน
ดวยเห็นองคทรงธรรมเธอฟนเฟอน พระพักตรเผือนเฝาคล้ําทารําคาญ
หามมิใหใครเฝาเขาไสยาสน สถิตอาสนเอองคนาสงสาร
คิดจะใครไปเฝาฟงอาการ คอยแหวกมานเมียงมองเขาหองใน
- พูด-
สุวรรณมาลี - โอพระเจาพี่ เปนเคราะห กรรมอะไรก็ไมรู จึงทําใหเจาพี่ตองมีอนั เปนไป
เชนนีที้นองจะทําอยางไรดี
- ปพาทยทําเพลงฉิ่ง -
- ศรีสุวรรณมาสินสมุทร สุดสาคร เขามาในทองพระโรง –
 - แลวประทับนั่งบนแทนที่ ทั่งสองขาง โดยศรีสุวรรณ –
- นงั่ ทางขวา สินสมุทร สุดสาคร นงั่ ทางซาย ทัง สาม –
- แสดงกิริยาตก เมื่อเห็นอาการของพระอภัยมณี –
- พูด –
สุวรรณมาลี - นองศรีสุวรรณ หลานสินสมุทร สุดสาคร ชวยกันคิดหนอยซิวา จะชวยกัน
แกไขอยางไรดี ตอนนีคิ้ดอะไรไมออกแลว โธ ดูซิหลงแตรูปจูบแตกระดาษ ทําไมเปน
เชนนี้ไปได เห็นแลวกลุมใจทําอะไรไมถูก
- รองเพลงกระบีล่ ีลา -
ศรีสุวรรณครั้งเห็นพี่วิปริต ดังคมกริชกรีดฟาดใหขาดศอ
พระชลนัยนไหลหลั่งลงครัง่ คลอ ระทดทอทุกขใจดังไฟกาฬ
ศิโรราบกราบกมบังคมบาท เขาแอบอาสนออนวอนดวยออนหวาน
นองทราบขาวเชษฐาอยูชานาน จึงพาหลานกลับมาถึงธานี
- พูด –
ศรีสุวรรณ - พระเจาพี่ อาการของพระเจาพี่เปนอยางไรบาง ดูซิ พูดดวยก็ไมยอมพูด
สินสมุทรหลานรักชวยอาคิดหนอยซี วาจะมีวิธีแกไขกันอยางไร เกี่ยวกับรูปวาดรูปนี้
สินสมุทร นนั่ นะซิ พระเจาอา หลานเจ็บใจเหลือเกิน เจากระดาษผีสิงแผนนี้
- รองราย -
สินสมุทรสุดแสนแคนกระดาษ เขากราบบาทบงกชบทศรี
สะอื้นออนวอนวาฝาธุลี จะฆาตีกไ็ มหามตามพระทัย
แตรูปนางอยางนีวิ้ปริต เอาไวชิตกับพระองคจึงหลงใหล
ลูกแคนนักจักเอาเขาเผาไป พอฉวยไดพระบิดาก็ควาชิง
พระอภัยแลวชีนิ้วกริ้วกราดตวาดวา นอยหรือมาถูกตองแมนองหญิง
พลางผลักพลัดปจถรณฉวยหมอนอิง ไลทุบทิ้งทุบพัลวันไป
-เจรจา-
สุวรรณมาลี - โธ นี่ จะทําอยางไรดี รูปวาดผีสิงรูปนี้นะ เราเอาไปทิ้งน้ําแลวมันก็ยังกลับมา
อยูที่เดิมไดทําอยางไรจึงจะทําลายมันได
สินสมุทร - ลูกนะมีกําลังวังชามากมาย ยังสูพระบิดาไมได ฤทธิผ์ ีนีช่ างรายแรงเหลือเกิน
สุดสาคร - อยากลัวไปเลยพี่สินสมุทร ถึงฤทธิ์มนั จะมากแคไหน ก็ลองมาสูไมเทาวิเศษ
ของพระเจาตาหนอยเถอะ
- รองเพลงแขกไทรชั้นเดียว -
อนุชาวากระนั้นอยางหวั่นหวาด แมปศ าจสิงแทจะแกไข
 ดวยไมเทาเจาตาใหมาไว สําหรับไลผีสางปดรังควาน
แตผีดิบสิบโกฏิยังโดนวิ่ง ผีผูหญิงหรือจะอยูสหู มอมฉาน
แตคอยฟงรังราบอยูชานาน ไมแจงการเลยวาเปนถึงเชนนี้
สุดสาคร - ถาเปนอยางพี่วาแลว จงลักรูปมาใหนองเถอะ นองจะทําลายมันเอง
ตอนนี้พระบิดาบรรทมแลว พี่ยองเขาไปหยิบใหดีนะ
- สินสมุทรคอยๆ ยองขึ้นไปหยิบรูปวาดนางละเวงบนแทนที่แลวสงใหสุดสาคร
สุวรรณมาลีและศรีสุวรรณแสดงกิริยาเอาใจชวย -
- รองเพลงเชื้อ -
เสกไมเทาดาบสจดกระดาษ เสียงรูปวาดหวีดรองสยองขน
แลวซ้ําตีผีรายก็วายชนม กระดาษปนเปนประกายวับหายไป
- ปพาทยทําเพลงรัว-
-เสียงนางละเวงหวีดรองภายในโรง พระอภัยมณีรูสึกตัวสะดุงตืน้ พรอมกับแสดงทากระวนกระวาย แลว
มองดูดวยความประหลาดใจ สุวรรณมาลี ศรีสุวรรณ สินสมุทร และสุดสาคร ถวายบังคม-
- พูด -
พระอภัย - เอะ อะไรกัน มาอยูพรอมหนากันทําไมนี่
สุวรรณมาลี - ขณะนี้กําลังมีศึกมาประชิดติดเมืองเรา แตพระองคทรงประชวรอยู นองศรีสุวรรณ
ลูกสินสมุทร สุดสาคร จึงไดยกกองทัพมาชวย เพราะทัพที่ยกมานั้นมีดวยกันมากมายหลายทัพ
พระอภัย - ถาเปนเชนนัน พี่จะออกไปกระทําศึกเดี๋ยวนี้
- ปพาทยทําเพลงเขามาน -
- ปดมานแดง –
- ปพาทยทําเพลง…....................-
- พูด -
- ดนตรีคลอเพลงเบาๆ –
พระอภัย - ขอใหกองทัพของเราจงยับยั้ง รออยูที่นีก่ อน พี่จะยกไปตีเอง ศรีสุวรรณไป
กับสินสมุทรไปกับพอ
สุวรรณมาลี - หมอมฉันขอติดตามไปดวยนะเพคะ จะไดเปนเพื่อนคูคิด ชวยปราบปรามขาศึก
พระอภัย - พี่ขอขอบใจนองมากทีม่ ีไมตรีตอบ แตพเี่ ห็นวานองเปนหญิงและออกรบมาก็เหนือ่ ย
มากแลว พี่อยากใหเจาไดพักผอนบาง จงเชื่อพี่เถอะขอใหยกกองทัพสวนหนึ่งกลับไปกอน
กองทัพพระอภัยมณีสวนทางกันเขาโรงกับกองทัพของนางสุวรรณมาลี-
ฉากที่ ๓ ภายในปา
ตัวละคร พระอภัยมณีประทับนงั่ อยูบนราชรถพรอมดวยกองทหารอยูทางดานซายนางละเวง
ประทับนงั่ อยูบนมาพรอมดวยกองทหารอยูทางดานขวา
 - ปพาทยทําเพลงพมาเห-
- เปดมานแดง -
-กองทัพของพระอภัยมณีกับกองทัพของนางละเวงออกสูรบกัน โดยมีพระอภัยมณีบัญชาการรบในกองทัพ
ของตน และกองทัพของนางละเวงก็มีนางละเวงบัญชาการรบอยู กองทัพทั้งสองสูรบกับพอประมาณ กองทัพ
ของนางละเวงเสียเปรียบแตกกระจายหนีเขาโรง นางละเวงวิ่งออกทางดานขวา พระอภัยมณีไล
ตามมาสองตอสอง นางละเวง เห็นเสียที่จึงหยุดแสดง กิริยาตกใจ -
- รองเพลงพมาเห-
พระเห็นพักตรลักษณาวัณฬานอย ดูแชมชอยชื่นจิตพิสมัย
ยิ่งเพงพิศฤทธิ์สุคนธเขาดลใจ จึงปราศรัยสงภาษากับนารี
- พูด -
พระอภัย - พระนองหรือชื่อละเวงวัณฬาราช อยาหวนั่ หวาดวิญญามารศรีจงหยุดยั้งรั้งรอ
จะพาที ไมฆาตีศรีสวัสดิ์เปนสัจจา
- รองเพลงมุลง -
พี่จงจิตติดตามขามสมุทร มาดวยสุดแสนสวาทปรารถนา
จะถมชลจนกระทั่งถึงลังกา เปนสุธาแผนเดียวเจียวจริงจริง
จงแจงความตามในน้ําใจพี่ ไมราคีเคืองของแมนองหญิง
อยาเคลือบแคลงแหนงจิตคิดประวิง สมรมิง่ แมวัณฬาจงปรานี
- รองเพลงควีนดํารัส –
นางฟาคํานําวานาบัดสี พูดเชนนี้เจ็บใจมิใครหาย
จะใหหญิงวิ่งไปอยูกับชาย ชางเปรียบปรายปรึกษาไมปรานี
หรือเชื่อจิตคิดวาจะชนะศึก อยาพึงนึกกอนวาหญิงจะวิง่ หนี
แมนซื่อตรงจงใจเปนไมตรี ใหโยธีตื่นกอนไดผอนปรน
- นางละเวงวิ่งหนีเขาโรง -
- ปดมานแดง –
- พระอภัยมณีคอยๆ เดินออกมานอกมานแดง –
- รองเพลงกระบอกเงิน –
พระแลตามหวามวับเมื่อลับเนตร ดวยพระเวทหวังจิตพิสมัย
จะตามโลมโฉมละเวงก็เกรงใจ จะผันแปรแกไขฉันใดดี
แลวนึกไดในวิชาพฤฒาเฒา จะลองเปาปประโลมนางโฉมศรี
ใหงามสรรพกลับมาไดพาที่ แลวทรงปเ ปาเกี้ยวประเดี่ยวใจ
- รองเพลงพัดชามีเสียงป คลอตามเนื้อรอง –
ตอยตะริดติดตี่เจาพี่เอย จะละเลยเรรอนไปนอนไหน
 แออีออยสรอยฟาสุมาลัย แมนเด็ดไดแลวไมรางใหหางเชย
- นางละเวงกลับออกมาฟงเสียงป แลวตัดสินใจไปนํารถออกมารับ พระอภัยมณี-
ฉากที่ ๔ พลับพลานางสุวรรณมาลี
- ฉากตื้น ใชผูแสดงนอยคน -
- ปพาทยทําเพลงเตากินผักบุง-
- เปดมานแดง -
- รองเพลงเตากินผักบุง-
นางออกนัง่ ยังหนาพลับพลาโถง ทองพระโรงทิวทุงริมกรุงศรี
แสนรําลึกตรึกตราถึงสามี จะอยูที่หองไหนหนอในวัง
เขมนจิตคิดหึงคํานึงนึก หรืออยูตกึ แตมทองที่สองหลัง
เฝาคลึงเคลาเชาค่ําแตลําพัง ยิ่งแคนคลั่งเคืองขืนกลืนน้ําตา
- พูด -
สุวรรณมาลี - นี่แนะพอสุดสาครของแม ตั้งแตเราไดรวมทัพกันมา พอศรีสุวรรณ สินสมุทรก็หาย
ตามพระราชบิดาไปหมด นี่เราจะทําอยางไรกันดี ทําใหคนเขาวากันไดวา สุวรรณมาลีนีขี้หึ้ง
ประหนึ่ง เสือ ที่แทจริงแลวแมไมไดเปนอยางที่เขาวาเลยจะทําอยางไร กันดีละลูกรักของแม
แมอยากจะเขาไปในเมืองลังกา ใหมนั รูแนไปเลยวาในเมืองนัน้ มีดีอะไรนะ ถึงไดหายกันไปหมด
- รองเพลงนาคบริพัตร -
ผายพระหนอยพิตรอดิศร สุดสาครขัตติยาอัชฌาสัย
ทูลทัดทานมารดาดวยอาลัย พระอยาไปปนกันกาที่สาธารณ
เหมือนทองคําชมพูลกู ระเบื้อง จะลือเลื่องชัว่ กัลปาวสาน
จะรอรั้งฟงกิจคอยคิดการ พรุงนีฉานจะขอเขาไปเฝาฟง
- พูด -
สุดสาคร - หมอมฉันกับนองหัสไชย จะขอไปสืบขาวใหพระมารดาเอง
สุวรรณมาลี - แมขอบใจลูกทัง สองมาก แตการไปของลูกทัง สองในครัง นี ขอใหระวังตัวไว
หนอยนะ เพราะพวกนีม้นั มีเสนหยาแฝดมาก
สุดสาคร – หัสไชย พระเจาคะ
- รองเพลงอัปสรสําอางค -
ชวยทูลองคทรงฤทธิป์ ต ุเรศ มิโปรดเกศกลับไปไอศวรรย
เชิญเสร็จเมตตามาฆาฟน ใหชีวันวอดวายก็หายความ
แมนรูเห็นเปนคนทนไมได จะเขาไปตามเสด็จไมเข็ดขาม
จะเคืองขัดตัดคอเสียก็ตาม มิขอขามคงคาไปธานี
- นางสุวรรณมาลีเดินออกมาสงลูกทั้งสอง แสดงกิริยาเปนหวง -
 - ปดมานแดง -
ฉากที่ ๕ ภายในสวนเมืองลังกา
- มีที่ประทับหินออน มีรัว เตีย ๆ อยูมุมใดมุมหนงึ่ ของเวที –
- มีน้ําพุอยูภายในสวน มีดอกไม ตนไมอยูเรียงราย –
- ปพาทยทําเพลงฝรั่ง –
- ระบําออก -
- เปดมานแดง –
- ปพาทยทําเพลงยีเฮม –
- รองเพลงยี่เฮม-
โอพระพายชายเฉื่อยเรื่อยเรือ่ ยริ้ว หนาวดอกงิ้วริ้วดอกออกไสว
เกสรงิ้วปลิดฟามายาใจ ใหหนาวในทรงซ้ําสุดกล้ํากลืน
โอรืน่ รินกลิน่ กลอยดอกสรอยฟา ทรงแตสาโรจนรวยชวยชวยชื่น
หมอกระถินกลิน่ เกลี้ยงเมื่อเที่ยงคืน เหมือนเคยกลืนกลิ่นกลั่นสุคนธา
โอนางแยมแยมเหมื่อนจะเบือนยิ้ม ใหเชยชิมแชมชื่นรืน่ นาสา
สงแตกลิ่นรินลวงพวงผกา สรอยสุมาลีแฝงอยูแหงไร
ภูมรินบินลองลออออน อาบเกสรเสาวรสซึ่งสดใส
เสาวคนธชมมณฑาผกาใจ ไมเหมือนไดดอกฟาลงมาเชย
- นางละเวง รําภาสะหรี สุลาลีวัน ยุพาผกา นึกสนุกลงไปเตนดวย -
พระอภัย - นองเตนรําไดงามมาก
นางละเวง - นองก็สนุกไปอยางนัน้ แหละ ทีแ่ ทจริงแลวนองไมสบายใจเลย เกรงวาพระองค
จะไมรักหมอมฉัน พี่รกั นองมาก
- รองเพลงพราหมณดีดนํ้าเตา –
ถึงมวนดินสิน้ ฟามหาสมุทร ไมสิ้นสุดความรักสมัครสมาน
แมเกิดในใตฟาสุธาธาร ขอพบพานพิศวาสไมคลาดคลา
แมเนื้อเย็นเปนหวงมหรณพ พี่ขอพบศรีสวัสดิเ์ ปนมัจฉา
แมเปนบัวตัวพี่เปนภุมรา เชยผกาโกสุมประทุมทอง
เจาเปนถ้ําอําไพขอใหพี่ เปนราชสีหสมสูเปนคูสอง
จะติดตามทรามสงวนนวลนอง เปนคูครองพิศวาสทุกชาติไป
- หัสไชยออกทางดานขวา มาดึงมือสุดสาคร –
- พูด –
หัสไชย - ทําไมถึงเปนเชนนี้ไปได แลวนองจะกลับไปทูลพระราชมารดาวาอยางไรกัน
 - รองเพลงพญาสี่เสา-
ทรุดพระองคลงนั่งนิ่งสังเวช พระเนตรหยดเหยาะลงเผาะผ็อย
พี่ผิดพลั้งครั้งนี้เพราะผีพลาย เหมือนตายนอยนองเอยไมเคยเปน
วิปริตจิตใจใหไหลเลื่อน อยูก็เชือนเฟอนฟนเหมือนฝนเห็น
แลวตรัสกับอนุชาเวลาเย็น ไมเทาเปนงูหายเสียดายนัก
- พูด -
สุดสาคร - จริงๆ นะนองหัสไชย พี่เสียดายไมเทามาก แตไมรจู ะทําอยางไร
- นางสุลาลีวันเดินมาแอบฟง -
หัสไชย - หนีเถิดพี่สุดสาคร อยูไปเห็นจะไมไดการ
- รองเพลงสรรเสริญเยซู -
นางสุลาลีฟงเห็นคลั่งหาย เชื่อนองชายฉุดแคนแนนคอหอย
ลุกมานัง่ ขามเตียงเคียงชมอย แลววานอยหรือพระพี่เธอดีจริง
เห็นนอนฝนพันผูกถึงลุกสวาท เหลือประหลาดแลวผูชายกลายเปนหญิง
- รองเพลงกระบอกทอง ทอน ๒ -
พอเห็นนางวางนอยตองประวิง พระก็นิ่งนั่งพินิจดวยคิดเกรง
รูปก็งามนามก็เพาะฉอเลาะแหลม ทั้งสองแกมเหมือนอยางมะปรางเปลง
ดูผิวผองเพียงพระจันทรเมือ่ วันเพ็ง ชําเลืองเล็งแลแฉลมแลวแยมพราย
- ปพาทยทําเพลงมารชชิง่ ทูยอเยีย-
- หัสไชยคลานเขาไปลาพระอภัยมณี พระอภัยมณีทําทาจะไปกับลูก นางละเวงเดินมาขวาง -
- รองเพลงมารชชิ่งทูยอเยีย -
นางละเวงเกรงไมกลับกําชับสั่ง คืนมาวังนะอยาไปใหสูญหาย
แลวเหลียวหลังสัง่ ตัวเจาขรัวนาย ชวยถวายพระกลดทรงองคโอรส
บอกสาวสาวเหลาสุรางนางนอยนอย ใหมาคอยตามหลังไปทั้งหมด
หนอกษัตริยหสั ไชยใจระทด นอมประณตลามาทาชาลา
- หัสไชยเดินเขาโรง –
- ปพาทยทําเพลงเชิด –
- ปดมานแดง -
ฉากที่ ๖ พลับพลาริมทุง
- ปพาทยทําเพลงบังใบ-
- เปดมานแดง –
 - รองเพลงบังใบ –
สวนนางสุวรรณมาลีศรีสมร สุดสาครคลาดคลอยหลงคอยหา
แตราตรีมิไดวายฟายน้าํ ตา อยูพลับพลาริมทุงจนรุงเชา
นั่นชะแงแลตะลึงรําพึงคิด หรือไปติดปมเชือกตามเทือกเขา
หรือพระจะแกลงพรากไปจากเรา ยิ่งคิดเศราเสียใจอาลัยแล
-รองเพลงสามเสา-
พอเหลือบเห็นหัสไชยมาใกลทัพ นางแลรับลูกเธอชะเงอหา
ไมเห็นหนจนกุมารคลานเขามา บนพลับพลากราบกมบังคมคัล
แลวทูลความถามไปมิไดแก พระพี่แพผูหญิงทิ้งหมอมฉัน
ไปสมสูอยูกับอีลาลีวัน แลวรําพันถึงเสนหเลหกล
- พูด -
สุวรรณมาลี - จริงๆ หรือลูก เปนกันไปไดถึงเชนนี้ชียวหรือลูก ตาย ตาย กรรมของแม
จริงๆทีน่ ีจะทําอยางไรกันดี
- รองเพลงตะนาวแปลง –
มเหสีตีทรงเสียงผางผาง น้ําเนตรพรางพรายพรอยดังฝอยฝน
ชิชะอีฝรั่งมันขลังมนต เหมือนผูกคนขังไวทีใ่ นกรง
โอผานเกลาเจาประคุณของเมียเอย กระไรเลยฟนเผือเห็นเหลือหลง
ใหพลอยทุกขลูกเตาทั้งเผาทั้งพงศ เสียองคไอศวรรยเพราะวัณฬา
สุวรรณมาลี - ถาแมมหิ วงลูกๆ แลวละก็จะกินยาพิษเสียใหตาย จะอยูเปนคนไปทําไมกัน
อยูไป ก็อายเขา แตกอนจะตายจะตองขอเอาชื่อไว
- รอเพลงทะเลบา –
จะดื้อดึงถึงสถานพระผานเกลา ตบตีเจายาแฝดแพศยา
มิใหปะก็จะพังเมืองลังกา เขาไปหาใหไดพบประสพองค
แมไมเลี้ยงเทีย่ วแทแลวแมนี้ ถวายชีวิตตามความประสงค
จะเชือดคอใหตายทําลายลง จําเพาะตรงพักตราพระสามี
-รองเพลงกระบอกสองไม –
แลวสั่งพราหมณสามนายอยูคายใหญ เราจะไปรบพุงชาวกรุงศรี
ทหารเราชาวผลึกลวนฝกดี ชวยกันตีชาวลังกาอยาชานาน
พวกผูหญิงยิงธนูเคยสูรบ แตงสมทบทัพดวยชวยทหาร
ทั้งสาวสาวเหลากํานัลพนักงาน ที่จัดจานเอาไปดวยไดชวยกู
จะผีมือหรือผีปากไมอยากพรั่ง มึงชวยกันรุดทะเลาะใหเพราะหู
ใหเลื่องลือชื่อเราชาวชมพู คงจะสูทนเจ็บจนเย็นตา
 - ปพาทยทําเพลงเสมอ -
- ปดมานแดง –
-ปพาทยทําเพลงกราวนอก-เชิด-
- นางสุวรรณมาลี สรอยสุวรรณ จันทรสุดา หัสไชย ออกตรวจพล –
ฉากที่ ๗ ภายในหองแตงตัว
ตัวละคร - นางละเวงนั่งสนทนาอยูกับพระอภัยมณี
- ปพาทยทําเพลงเชิด -
- เปดมานแดง -
- หัสไชยเขามาทูลขาว -
- พูด -
หัสไชย - พระบิดาพะยะคะ บัดนี้พระมารดายกทัพมา อยากใหพระบิดาออกไปพบถาไมแลว
จะใชกาํ ลังพังประตูเขามาใหจงได
นางละเวง - จงไปบอกแมทัพของเจาวา เดี๋ยวเราจะออกไปพบ
- หัสไชยถวายบังคมลา แลวคลานออกมา –
- ปพาทยทําเพลงฝรั่งแลนเซีย –
นางละเวงเกรงศึกที่ฮึกหึง จะอื้ออึงอัปยศใหอดสู
คิดผอนปรนกลศึกฝกตอครู จะลองสูศึกรักใหหักทบ
ออกรับหนาพาผัวไปยั่วเลน ขี้หึ้งเห็นใจหมองตองสลบ
แลวเสแสรงแกลงวาเขามารบ จะใครพบภูวไนยจงไปรับ
- พูด -
พระอภัย - พี่ไมไป พี่จะขออยูกับเจาจนวันตาย
นางละเวง - ถาอยางงัน เดยี๋ วพระองคกับหมอมฉันไปพบนางแมทพั ดวยกันนะเพคะ
พระอภัย - ตกลง พี่จะไปกับนอง
นางละเวง - หมอมฉันขอไปแตงตัวกอนนะเพคะ
พระอภัย - เชิญนองเถอะ -พระอภัยมณีเดินเขาโรง-
- รองเพลงวิลันดาตัด –
ทรงภูษาคาเมืองเรืองจํารัส คาดเข็มขัดเพชรพริ้งเหมือนหิ่งหอย
ฉลององคทรงนางเสื้อยางนอย แลวสอดสรอยสังวาลประสานทรง
เฉลิมซอนปองพักตรจําหลักเพชร กรรเจียกเก็จกนกอยางเชนหางหงส
ทองกรเพชรเกร็ดกลัดกระหวัดวง ธํามรงรายพระหัตถจํารัสเรือง
แลวรายมนตดลจิตใหพิศเพง ดูปลั่งเปลงผิวผองละอองเหลือง
เสร็จแตงองคเอี่ยมอรามงามประเทือง แลวยางเยื้องมายังองคพระทรงยศ
 - ปดมานแดง-
- ปพาทยทําเพลงโยสลัม –
- ขบวนแหพระอภัยมณีกับนางละเวงไปหนาปอม -
- ขบวนทหารนําหนาตามดวยนางใน และพระอภัยมณี ขัน ดวยนางในและนางละเวง
และ นางใน ปดทายขบวนดวยขบวนทหาร -
ฉากที่ ๘ หนาปอมเมืองลังกา (ซ้ํากับฉากที่ ๑ )
ตัวละคร - บนปอมมีพระอภัยมณี นางละเวง นางใน พรอมดวยพลทหารยืนอยูเรียงราย
ขางลาง มีกองทัพของนางสุวรรณมาลีมาลีตงั้ ประชิดติดปอมอยู
- ปพาทยทําเพลงเชิด-
- เปดมานแดง –
- กองทัพของนางสุวรรณมาลีตั้ง ประชิดติดปอมอยู –
- พระอภัยมณี กับนางละเวงออกยืนประทับอยูบนปอมอยู –
- รองเพลงถอยหลังเขาคลอง –
ฝายโฉมยงนงลักษณอัคเรศ ทอดพระเนตรบนพลับพลาหลังคาสี
ไมรจู ักพักตรพระอภัยมณี ดวยภูมีเหมือนฝรั่งเจาลังกา
นึกวาใครไหนหนอมาคลอหญิง ดูเยอหยิ่งกั้นกลมมียศถา
สองนงเยาวเขาชิดทูลกิจจา พระบิดาพุคะพระชนนี
นางสงสัยใหเคลื่อนรถทีน่ งั่ ไปหยุดยั้ง ใกลพลับพลาหลังคาสี
เห็นประจักษพักตราพระสามี อัญชลีแลวสะอื้นกลืนน้ําตา
-รองราย-
พระอภัยแลเห็นอัคเรศ ยังชื่นเนตรนึกคิดสนิทสนม
พอลูกสาวเจาลังกาเปาอาคม เคลิ้มอารมณรื้อคอนเจางอนเกิน
- รองเพลงเขมรโพธิสตั ว -
กระตายแกแรขามมาตามติด ชางไมคิดขวยอายระคายเขิน
เขาเบื่อใจไมอยูจนสูเมิน มาก้ําเกินดูเขาเพาะเมามัว
-พูด-
มาตามขาวากระไรใครเปนหนี้ หรือเดิมทีชวยไถไวเปนผัว
หรือขาเปนขอเฝามาเอาตัว ขานึกกลัวแลวเจานางเฒารึง
ไดเริดรางตางคนก็ตางอยู ยังมิรสู ึกตัวมามัวหึง
ชะรองไหไมฟน สะอื้นอึง ชาติหนาจึงจะชวยปลอบใหชอบใจ
 - รองเพลงกบเตน -
มเหสีตีทรวงเขาฮักฮัก อกมิหักแลวหรือกรรมจะทําไฉน
นางแสนแคนแสนละหอยนอยพระทัย สลบไปเปนครูแลวรูองค
-ปพาทยทําเพลงโอด –
- รองเพลงแขกลพบุรี –
สะอื้นพลางทางวานิจจาเอย กระไรเลยภูวไนยชางใหลหลง
เสียแรงนอยปองจิตเหมือนปตรุ งค รักพระองคอุตสาหตามขามคงคา
ไมมีโทษโกรธตรัสถึงตัดขาด เหมือนพระบาทฟาดฟนบัน่ เกศา
แตลูกนอยสรอยสุวรรณจันทรสุดา มาวันทาพระไมทักเลยสักคํา
เคยพึ่งบุญเหมือนทูลกระหมอมแกว ไมเลี้ยงแลวใครจะชุบอุปถัมภ
จะสูตายมิใหเปนซึ่งเวรกรรม แตอยาศ้ําแนบเหน็บใหเจ็บใจ
- รองเพลงฝรั่งเคลียด-
สวนลูกสาวเจาลังกาเขามาขวาง ชิชะนางโฉมงามลืมความหลัง
แกลงสายหนาวาเสียดนาเกลียดชัง ชาติฝรั่งนี่แลเจาเขาเลาลือ
วาคบชูสหู าวาฆาผัว อันความชั่วตัวปดสนิทหรือ
มาเลียมลามปรามไปดังไฟฮือ แตกอนถือวาเปนพีศ่ รีสะใภ
ประเดี๋ยวนีตี้แตกแหลกแลวคะ เขาไมละลดดอกจะบอกให
พระตัดขาดศาสนาไมอาลัย อยารําไรสําออยตะบอยวอน
-รองเพลงโลมนอก-
นางฟงคําซ้ําแคนยิง่ แสนแสบ ความเจ็บแทบถึงกระดูกดังถูกศร
นอยหรือเสียงเปรี้ยงปรางมันแสนงอน กลับมาคอนขอดขุดถึงอุศเรน
พระผานเกลาเคลาคลึงถึงขนาด จนเลือดฝาดขึ้นหนาดังทาเสน
มายืนดูคเู คียงสงเสียงเกน เห็นเอียงเอนสมนึกแลวฮึกไป
สุวรรณมาลี - ขานี้ไมไดไดกันเองนะ พระราชมารดาอภิเษกใหถูกตองตามพระราชพิธี
สวนเจานั้นอภิเษกใชเสนหเลหกลลวงผานเขาไปกีท่ ัพแลวละ
- รองเพลงเขมรสุดใจชั้นเดียว -
แตเพียงพี่แลวมิหนํามาซ้ํานอง โอรสสองแทรกเจือเหลือขยัน
เหมือนไหมยอมปลอมเสนเบญจพรรณ จึงตองฟน เฟอนลงบํารุงบําเรอ
ขมเหงเขาเจาของจองหองเหิม ยุสงเสริมสารพันอีปน เจอ
ไมเจียมกายอายเหนียมทําเนียมเธอ ขั้นเสมอแมเจาเอยเคลาคลอ
มิเกรงพระจะไปจับมาสับเชือด ใหสิ้นเลือดสิ้นเนื้อไมเหลือหลอ
ถึงตัวตายก็จะหมายมาหักคอ เปนคนขอแกแคนอีแสนเพลง
 - รองเพลงวิลันดาชั้นเดียว -
นางวัณฬาวาเหมมเหสี ขึ้นอายอีดอกทะเลาะลวนเหมาะเหม็ง
เพราะปากกลาวาผัวไมกลัวเกรง จึงเทงเตงตองอดเหมือนมดตะนอย
ชะจะเชือดเลือดเนื้อเถือกระดูก อยาดูถูกชาวลังกาไมลาถอย
สักหนอยหนึง่ ก็จะพาเลือดตายอย กูก็คอยจะใครเชือดเอาเลือดเนื้อ
- รองเพลงเขมรสุดใจ -
นางโฉมยงทรงฟงยิ่งคัง่ แคน มันตอบแทนทับทวีตีเสมอ
เพราะผานเกลาเขาดวยพลอยอวยเออ ใหทายเธอปรักปรํายิ่งซ้ําเติม
กันแสงพลางทางวาอีฝรั่ง มึงขึ้นซังสมนึกทําฮึกเหิม
อันขอพอพี่ชายตายแตเดิม วากูเริม่ เหตุผลแตตนมือ
- รองเพลงขวัญออน-
แลวโศกาวาพระทูลกระหมอมแกว มิเลี้ยงแลวใหเมียนอยคอยขมเหง
เพราะใหทายหมายไดถึงไมเกรง อีละเวงมันจองหองกับนองนัก
- พูด-
มิเมตตาฆาเมียเสียใหมวย แตอยาชวยเติมซ้ํามาปรําปรัก
เสียงแรงนองรอบบาทาสวามิภักดิ์ พระเหมือนหลักโลกเที่ยงอยาเอียงเอน
- รองเพลงฝรั่งควง-
พระอภัยใหลหลงทรงสรวล ถึงบทครวญแลวหรือเจาไมกราวเขน
เมื่อตะกี้นี้ออกเปรี้ยงขึ้นเสียงเกน เดี๋ยวนี้เบนเบือนหนามาหารือ
- พูด -
ชางเปนไรใยมิตายอยูขายหนา เดี๋ยวนี้ขาไดเปนผัวของตัวหรือ
เจากับขาสารพัดไมพัดเครือ ขาก็ถือเมียของขาวาไมแพ
- รองเพลงแขกลพบุรี -
นางฟงคําซ้ําแคนยิง่ แสนเจ็บ เมียนอยเหน็บแลวมิหนํายังซ้ําผัว
สวนฝายขางนางละเวงพระเกรงกลัว เห็นเมามัวมนตมนั อีวัณฬา
ทั้งลูกเตาเลาก็พลอยขาดลอยหมด ใครจะปลดเปลืองมนตดลคาถา
จะลืมองคหลงครั่งอยูลงั กา สุดปญญายิ่งระยอทอระทด
ดวยทุกขรอนซอนซมระดมทับ จนลมจับนงลักษณพักตรสลด
ลมสลบทบทับอยูกับรถ เจียนจะปลดเปลื้องฤดีชีวาวาย
- ปพาทยทําเพลงโอด-
-ปพาทยทําเพลงโยนสลัม-