NCERT 1.

0 TEST NAME: Contemporary India - Class 9th (1)

1. નીચે પૈકી કયા રાજ્યમાાં કકક વૃત પસાર થતાં નથી?

[A] રાજસ્થાન [B] છત્તીસગઢ [C] ઓાડિશા [D] ત્રિપુરા
ઉતર : C
• કકક વૃત ઓાડિશામાાંથી પસાર થતાં નથી .
• કકક વૃત:-
o ત ઓક કાલ્પનનક રખા છ જ 23.50
ડિગ્રીના ખૂણા પર છ.
o ત ઉત્તરીય ગાળાર્ધમાાં સ્થસ્થત છ ઓટલ ક :
ત્રિષુિિૃત્તની ઉત્તર.
o ત ભારતન લગભગ બ ભાગમાાં િહેં ચ છ.
o કન્સરનુાં ઉષ્ણકડટબાંર્ ભારતના ઓાઠ
રાજ્ામાાંથી પસાર થાય છ:
▪ ગજરાત, રાજસ્થાન, મધ્યપ્રદશ,
છત્તીસગઢ, ઝારખાંિ, પશ્ચિમ
બાંગાળ, ત્રિપરા, ત્રમઝારમ.

કકક વત
ૃ 17 દશા માાંથી પસાર થાય છ જના ઉલ્લખ નીચ મજબ છ :
ઓશ્ચશયા સાઉદી ઓરબબયા, સાંયક્ત ઓારબ ઓમીરાત, ઓામાન, ભારત, બાાંગ્લાદશ, મ્યાનમાર, ચીન,
તાઇવાન
ઓાડિકા ઇનજપ્ત, નલબબયા, નાઇજર, ઓલ્જડરયા, માલી, પનિમ સહારા, માડરટાનનયા
ઉત્તર ઓમડરકા મક્સિકા, બહામાસ
જળાશયાો ઓટલાન્ટિક મહાસાગર, પબસડિક મહાસાગર, તાઇિાન સ્ટ્રટ, લાલ સમુદ્ર, મક્સિકાના ઓખાત

2. ભારતનુાં સાૌથી પૂિીય રખાાંશ કયાં છ?

[A] 97° 25' E [B] 77° 6' E [C] 68° 7' E [D] 82° 32' ઇ
ઉતર : A

• રખાાંશની દ્રષ્ટિઓ, ઓરુણાચલ પ્રદશમાાં ભારતનાં સાૌથી પૂવીય રાજ્ય .

• ભારતનુાં સાૌથી પૂિીય રખાાંશ 97° 25′ E છ .
• ભારતનુાં સાૌથી પૂિીય બબિં દુ ઓરુણાચલ પ્રદશમાાં ડકબબથ નામનાં નાનાં શહર છ .
વધારાની માડહતી
• રખાાંશની દ્રષ્ટિઓ, ભારતનુાં સાૌથી પશ્ચિમનાં રાજ્ય ગજરાત છ .
o ભારતનુાં સાૌથી પનિમ બબિં દુ ઓ ગજરાતના કચ્છ શ્ચજલ્લામાાં ઓાવલાં ગુઆાર માતીનાં નાનાં વસવાટવાળાં ગામ
છ.
• રખાાંશની દ્રષ્ટિઓ, તત્રમલનાિમાાં ભારતનુાં દબિણનાં રાજ્ય છ .
o કન્યાકમારી ઓ તત્રમલનાિનાં નગર છ જ ભારતીય ઉપખાંિ ઓન ભારતીય મખ્ય ભૂત્રમનાં સાૌથી દબિણ બબિં દુ
છ.
• ઓાાંદામાન સમદ્રમાાં ગ્રટ શ્ચનકાબાર ટાપમાાં ઓાવલ ઈન્દિરા પાઈન્ટ ઓ ભારતનુાં સાૌથી દબિણ બબિં દુ છ.

TELEGRAM @ GPSC BOOSTER

 • ભારત દ્વારા સાંચાનલત સાૌથી ઉત્તરીય બબિં દુ લદ્દાખના કન્દ્દ્રશાબસત પ્રદશમાાં ઓાવલાં છ .
o સાૌથી ઉત્તરીય બબિં દુ ઈન્દિરા કાલ તરીક ઓાળખાય છ .
o ઈન્દિરા કાલ કારાકારમ રન્જમાાં બસયાચીન મુઝતાગમાાં 5,764 મીટર ઓથિા 18,911 િૂટની ઊાંચાઈઓ ઓાિલુાં
છ.

3. જ તમ તમારી ઉનાળાની રજઓા દરત્રમયાન કાિારત્તીની મુલાકાત લિાના ઇરાદા ર્રાિા છા, તા તમ ભારતના નીચનામાાંથી
કયા કન્દ્રશાબસત પ્રદશમાાં જશા?
[A] પુિુચરી [B] ઓાાંદામાન ઓન નનકાબાર [C] લિદ્વીપ [D] દમણ ઓન દીિ
ઉતર : C
• કાવારત્તી ઓ ભારતમાાં કન્દ્દ્રશાબસત પ્રદશ લિદ્વીપની રાજધાની છ .
• ત ઓરબી સમદ્રમાાં ઓાવલાં છ.
• કાવરત્તી ટાપ લિદ્વીપ દ્વીપસમૂહની મધ્યમાાં ઓન પશ્ચિમમાાં ઓગાટી ટાપ ઓન પૂવમ
વ ાાં ઓન્દ્્ાટ ટાપની વચ્ચ સ્થસ્થત છ.
• કાિરત્તીના લગૂન ત્રિસ્તાર 3.46 ચારસ માઇલ છ.

TELEGRAM @ GPSC BOOSTER

 • બાલાતી ભાષાઓા : મલયાલમ, માહલ ઓન ઓાંગ્રજી.
• સ્માટવ બસટી ત્રમશન હઠળ સ્માટવ બસટી તરીક ત્રવકસાવવામાાં ઓાવનાર સા ભારતીય શહરામાાંથી ઓક તરીક તની
પસાંદગી કરવામાાં ઓાવી છ.

• લિદ્વીપ : 36 ટાપઓા છ .
▪ ઓટલ ક: 10 િસિાટિાળા ટાપુઓા, 17 નનજધન ટાપુઓા, જિાયલા ટાપુઓા, 4 નિા રચાયલા ટાપુઓા
ઓન 5 િૂબી ગયલા ખિકા.
o ઓન્દ્્ાથ (ત્રિસ્તાર = 4.84 sq.km.) સાૌથી માટા ટાપ છ.
o બબિા (ત્રિસ્તાર = 0.1 ચારસ ડકમી) સાૌથી નાના ટાપ છ .

4. ઉત્તરાખાંિ, ઉત્તર પ્રદશ, બબહાર, પનિમ બાંગાળ ઓન બસન્ટિમ નીચે પૈકી કયા દેશ સાથે સરહદ ધરાવે છ?
[A] ચીન [B] નપાળ [C] ભુતાન [D] મ્યાનમાર
ઉતર : B
• નપાળ સાથ સરહદ ર્રાિતા ભારતીય રાજ્ા છ - ઉત્તરાખાંિ , ઉત્તર પ્રદશ, બસક્કિમ, પશ્ચિમ બાંગાળ ઓન બબહાર.
• સુગાૌલીની સાંત્રધ પછી સરહદની રચના થઈ હતી [નપાળ ઓન બિડટશ રાજ િચ્ચ 1816]
• સરહદાની રાજ્ય મજબની લાંબાઈ નીચ ઓાપલ છ:
o ઉત્તરાખાંિ : 251 ડકમી
o ઉત્તર પ્રદશ: 551 ડકમી
o બસક્કિમ: 99 ડક.મી
o પશ્ચિમ બાંગાળ: 100 ડક.મી
o બબહાર: 726 ડક.મી

ભારતીય રાજ્યા સાથની ઓાાંતરરાષ્ટ્રીય સરહદા છ:

દશ સરહદી ભારતીય રાજ્ય/યટી
ઓફઘાશ્ચનસ્તાન લદ્દાખ
ચીન ઓરુણાચલ પ્રદશ, ડહમાચલ પ્રદશ, ઉત્તરાખાંિ , બસન્ટિમ, લદ્દાખ.
પાડકસ્તાન જમ્મુ ઓન કાશ્મીર, રાજસ્થાન, ગુજરાત, પાંજબ, લદ્દાખ.

5. નીચનામાાંથી કયુાં સરાિર ખારા પાણીનુાં સરાિર છ?

[A] સાાંભર [B] િુલર [C] દલ [D] ગાત્રિિંદ સાગર
ઉતર : A

• સાાંભર ભારતનાં સાૌથી માટાં ઓાાંતરદશીય ખારાં તળાવ છ.

• તન 1990માાં રામસર સાંમલન હઠળ 'ઓાાંતરરાષ્ટ્રીય મહત્વ'ના વટલન્ડ તરીક સૂચચબદ્ધ કરવામાાં ઓાવ્ાં છ.
• ત છ નદીઓામાાંથી પાણી મળવ છ, જમ ક સમાદ , ખારી, માંથા , ખાંિલા , મિથા ઓન રૂપનગઢ .
• ફ્લત્રમિંગા , પશ્ચલકન ઓન વાટરફાલ સામાન્ય રીત સાાંભર તળાિમાાં જિા મળ છ.
• ત દશના સાૌથી માટા મીઠાના ઉત્પાદન કન્દ્રામાાંના ઓકન સમાિ છ.
• સાંભાર તળાવ કન્દ્દ્રની સ્વદશ દશવન યાજનામાાં રણ સડકિ ટના ઓક ભાગ છ.
o ત 2014-15માાં પ્રિાસન માંિાલય દ્વારા દશમાાં થીમ-ઓાર્ાડરત પ્રિાસી સડકિ ટના સાંકનલત ત્રિકાસ માટ શરૂ
કરિામાાં ઓાિી હતી.

TELEGRAM @ GPSC BOOSTER

વધારાની માડહતી
• વલર તળાવ ઓશ્ચશયાના સાૌથી માટા તાજા પાણીના સરાવરામાાંનાં ઓક છ, ભારતનુાં સાૌથી માોટાંુ તાજા પાણીનુાં સરાોવર
.
o ત જમ્મુ ઓન કાશ્મીર યુટીના બાાંદીપારા નજલ્લામાાં ઓાિલુાં છ.
o ત ટક્ાનનક પ્રિૃત્રત્તન કારણ બનાિિામાાં ઓાવ્ુાં હતુાં ઓન જલમ નદી દ્વારા તન ખિિાિિામાાં ઓાિ છ.
o દલ તળાવ શ્રીનગરમાાં ઓાવલાં છ તન "પુષ્ાનુાં તળાિ", "શ્રીનગરનાં રતન" તરીક પણ ઓાળખિામાાં ઓાિ
છ.
• ગાત્રવિંદ સાગર તળાવ ડહમાચલ પ્રદશમાાં સ્થસ્થત ઓક જળાશય છ.
o ઓા જળાશય સતલજ નદી પર સ્થસ્થત છ ઓન તની રચના ભાકરા િમ દ્વારા કરિામાાં ઓાિી છ.

6. નમધદા નદીનાં ઉદ્ ગમ સ્થાન કયાં છ?

[A] સાતપુરા [B] ઓમરકાં ટક [C] બ્રહ્મગગડર [D] પનિમ ઘાટના ઢાળાિ
ઉતર : B

• નમવદા નદી
o મધ્યપ્રદશની સાૌથી લાાંબી નદી છ , ત્યારબાદ તાપ્તી ઓાવ છ .
o નમધદાના સ્ત્ાત નમવદા કાં િ છ જ મધ્યપ્રદશના ઓનુપપુર નજલ્લામાાં ઓમરકાં ટક ખાત ઓાવલ છ.
o નમધદાન રો વા તરીક પણ ઓાળખવામાાં ઓાવ છ .
o મધ્યપ્રદશના લાકા નમધદા નદી પર સાંપૂણધ નનભધર છ, તઓા નમધદાન મધ્ય પ્રદશની જીવન રખા માન છ .
o ત ભારતની મુખ્ય નદીઓામાાંની ઓક છ જ તાપ્તી ઓન મહી સાથ પૂવથ વ ી પશ્ચિમ તરફ વહ છ .
o મધ્ય પ્રદશ (1,077 ડકમી), મહારાષ્ટ્ર (74 ડકમી) ઓન ગજરાત (161 ડકમી) રાજ્ામાાંથી િહ છ .
o ગુજરાતના ભરૂચ શહરથી 30 ડકમી પનિમમાાં ખાંભાતના ઓખાતમાાંથી ઓરબી સમદ્રમાાં િહતા પહલા 1,312
ડકમીની લાંબાઇ પર પનિમ તરિ િહ છ .
o રાજ્માાં તના ત્રિશાળ યાગદાનન કારણ તન "મધ્યપ્રદશ ઓન ગજરાતની જીવાદારી " પણ કહિામાાં ઓાિ
છ.
વધારાની માડહતી
• ઓમરકાં ટકનાં ઓૌત્રતહાબસક મહત્વ બ નદીઓા નમવદા નદી ઓન સાન નદીના ઉદ્ ગમ સ્થાન છ .
• જાડહલા નદી (સાેન ની ઉપનદી) પણ ઓમરકાં ટકમાાંથી નીકળ છ .
• ઓમરકાં ટક પ્રદશ ઓક ઓનાખા પ્રાકૃત્રતક િારસા ત્રિસ્તાર છ ઓન ત્રિિંધ્ય ઓન સતપુરા પિધતમાળાઓાનુાં ત્રમલન સ્થળ
છ, જમાાં મૌકલ ટકરીઓા મુખ્ય છ.
• ઓા ઓચનકમાર-ઓમરકાં ટક બાયાક્કિયર ડરઝવવ ઓ ભારતના છત્તીસગઢ ઓન મધ્યપ્રદશ રાજ્યામાાં સાૌથી નાટકીય
ઓન પયાધિરણીય રીત િૌત્રિધ્યસભર લન્ડસ્કપ છ .
• તન 2005 માાં બાયાક્કિયર ડરઝવવ તરીક જાહર કરવામાાં ઓાવ્ાં હતાં .

7. ઉનાળામાાં ઉત્તરીય મદાનામાાં િાં ૂ કાતા પિનન કયા નામથી ઓાળખિામાાં ઓાિ છ?
[A] કાલ બૈસાખી [B] િપાર પિન [C] લૂ [D] ઉપયુધક્તમાાંથી કાઈ નડહ
ઉતર : C

• ઉનાળાના મડહનાઓા દશના ઉત્તર ભાગમાાં ઓત્રતશય ગરમી ઓન ઘટી રહલા હિાના દબાણના સમયગાળા છ.
• પાંજબ, હડરયાણા, પૂિી રાજસ્થાન ઓન ઉત્તર પ્રદશમાાં મ મડહનામાાં સાાંજ ર્ૂળની િમરીઓા ખૂબ જ સામાન્ય છ.
ગરમ હવામાનની બસઝનના કટલાક પ્રખ્યાત સ્થાશ્ચનક તાફાના નીચ મજબ છ:

TELEGRAM @ GPSC BOOSTER

 • લૂ ઓ પાંજબથી બબહાર સુર્ીના ઉત્તરીય મદાનામાાં ડદલ્હી ઓન પટના વચ્ચ વધ તીવ્રતા સાથ વહતા ગરમ ઓન સૂકા
પવન છ .
• બલાસમ શાવર - ઓા મુખ્યત્વ કરળમાાં જિા મળ છ. ઓા શાિર સાથ કરળમાાં કાિીના િૂલા ખીલ છ.
• મેંગા શાવર - ત મુખ્યત્વ કરળ ઓન કણાધટકના દડરયાકાાંઠાના ત્રિસ્તારામાાં થાય છ. ત ઉનાળાના ઓાંતમાાં થાય છ.
સ્થાનનક રીત તન મેંગા શાિર કહિામાાં ઓાિ છ કારણ ક ત કરીના િહલા પાકિામાાં મદદ કર છ.
• કાલ બૈસાખી - ત મુખ્યત્વ બાંગાળ ઓન ઓાસામમાાં થાય છ. ત ઘણીિાર ભયાંકર સાાંજના િાિાઝાિા તરીક ગણિામાાં
ઓાિ છ.
• ઉપરથી, ત સ્પિ છ ક ઉત્તરીય મદાનામાાં ઉનાળાના મડહનાઓામાાં ફાં ૂ કાતા ગરમ ઓન સૂકા પવનાન લૂ કહવામાાં ઓાવ
છ.

8. નીચનામાાંથી શાં ભારતના ઉત્તર-પનિમ ભાગમાાં નશયાળા દરત્રમયાન િરસાદનુાં કારણ બન છ.

[A] ચક્રિાત ડિપ્રશન [B] પનિમી ત્રિિપ
[C] પાછાં ફરતાં માેન્સન [D] દબિણ પનિમ માેન્સન
ઉતર : B
િસ્ટનધ સાયક્ાશ્ચનક ડિસ્ટબવન્સ ઓ શ્ચશયાળાના મડહનાઓાની હિામાનની ઘટના છ જ ભૂમધ્ય પ્રદશમાાંથી પશ્ચિમી પ્રવાહ દ્વારા
લાવવામાાં ઓાવ છ .
• તઓા સામાન્ય રીત ભારતના ઉત્તર ઓન ઉત્તર-પશ્ચિમ પ્રદશાના હવામાનન પ્રભાત્રવત કર છ .
• ઉષ્ણકડટબાંર્ીય ચક્રિાત ચામાસા દરત્રમયાન તમજ ઓાક્ાબર-નિમ્બરમાાં થાય છ ઓન ત પૂિીય પ્રિાહના ભાગ છ.
• ઓા ત્રિિપ દશના દડરયાકાાંઠાના ત્રિસ્તારાન ઓસર કર છ.
• ઓામ, પશ્ચિમી ત્રવિપ ભારતના ઉત્તર-પશ્ચિમ ભાગમાાં શ્ચશયાળા દરત્રમયાન વરસાદનાં કારણ બન છ .

9. િસ્તી ગણતરી મુજબ, "સાિર" વ્ક્તક્ત ત છ જ.................

[A] પાતાનુાં નામ િાાંચી ઓન લખી શક છ
[B] કાઈપણ ભાષા િાાંચી ઓન લખી શક છ
[C] 7 વર્કનાે કે તેથી વધનાે કાેઈપણ વ્યક્તિ જે એેક ભાર્ાને સમજીને વાાંચી એને લખી શકે છે
[D] એેક પણ નહીં
ઉતર : C

• ભારતની વસ્તી ગણતરી દર 10 વર્ષે ગૃહ માંિાલય દ્વારા હાથ ધરવામાાં ઓાવ છ .
• છલ્લી િસ્તી ગણતરી 2011 માાં હાથ ધરવામાાં ઓાવી હતી ઓન ત ભારતની 15મી વસ્તી ગણતરી હતી .
• જ વ્ક્તક્ત (ઓા) હાય તા તન િસ્તી ગણતરીમાાં સાિર ગણિામાાં ઓાિ છ, જે ઓાછામાાં ઓાછા 7 વર્ષવની આાયુના
કાઈપણ ઓક ભાષા વાાંચી, લખી ઓન સમજી શક છ .
• 2011ની વસ્તી ગણતરી મુજબ ભારતમાાં સાિરતા દર 74.4% છ .

વધારાની માડહતી
• 2011ની િસ્તી ગણતરી માટ, સાત ઓન તથી િર્ુ િયની વ્ક્તક્ત, જ કાઈપણ ભાષામાાં સમજીન િાાંચી ઓન લખી શક
છ, તન સાિર ગણિામાાં ઓાિ છ.
ાં મરના બાળકાન નનરિર ગણિામાાં ઓાિતા હતા.
• 1991 પહલાની િસ્તીગણતરીમાાં, પાાંચ િષધથી ઓાછી ઉ
• 2011ની િસ્તીગણતરીનાાં પડરણામા પરથી જણિા મળ્ુાં ક દશમાાં સાિરતામાાં િર્ારા થયા છ.
• દશમાાં સાિરતા દર 74.04%, પુરુષા માટ 82.14% ઓન સ્ત્ીઓા માટ 65.46% છ.

TELEGRAM @ GPSC BOOSTER

 • કરળ 93.91% સાિરતા દર સાથ ટાચ પર રહીન તનાં સ્થાન જાળવી રાખ છ, લિદ્વીપ (92.28%) ઓન ત્રમઝારમ
(91.58%) પછી ઓાવ છ.
• 63.82% ના સાિરતા દર સાથ બબહાર દશમાાં ઓરુણાચલ પ્રદશ (66.95%) ઓન રાજસ્થાન (67.06%) પછી છલ્લાં
સ્થાન ધરાવ છ.

10. ___________કરતાાં િર્ુ િરસાદિાળા ત્રિસ્તારામાાં Cinchonaના િૃિા જિા મળ છ.

[A] 100 સ.મી [B] 70 સ.મી [C] 50 સ.મી [D] 50 સમી કરતા ઓાછા
ઉતર : A

• 100 સ.મી કરતાાં વધ વરસાદવાળા ત્રવસ્તારામાાં Cinchonaના વૃિા જાવા મળ છ .

• બસન્ાના િૃિા નાના િૃિા છ; તઓા સદાબહાર પણધસમૂહ ર્રાિ છ ઓન ઊાંચાઈમાાં 5-15 મીટર િર્ છ.
• ત રૂબબયાસી પડરવાર સાથ સાંબાંત્રધત છ .
• ત પશ્ચિમ દબિણ ઓમડરકાના ઉષ્ણકડટબાંધીય ઓન્દન્ડયન જાં ગલાનાં વતની છ.
• ઉપયાગા:
o ભૂખમાાં િર્ારા; પાચન રસ ના પ્રકાશન પ્રાત્સાહન; ઓન પટનુાં િૂલિુાં, સાંપણ
ૂ ધતા ઓન ઓન્ય પટની
સમસ્યાઓાની સારિાર.
o ક્વિનાઇન ઓ મલડરયા ત્રવરાધી દવા છ ઓન ઓડરથત્રમક ત્રિરાર્ી દિા પણ છ. ત મલડરયલ પરાપજીિીની
લગભગ તમામ જતા સામ ઓસરકારક છ. ઉત્પાદન Cinchonaની છાલમાાંથી મળવવામાાં ઓાવ છ.
• ભારતમાાં, ત તત્રમલનાિુની નીલગીરી ઓન ઓનામલાઈ ટકરીઓામાાં ઉગાિિામાાં ઓાિ છ.
• ત દાનજિ નલિંગ (પનિમ બાંગાળ)માાં પણ ઉગાિિામાાં ઓાિ છ.

TELEGRAM @ GPSC BOOSTER

TELEGRAM @ GPSC BOOSTER