https://thuviensach.

vn
https://thuviensach.vn
 Lờ i g i ới t h iệ u
Bác Hồ dạy "Dân ta phải biết sử ta". Con trẻ là một phần của
nhântrẻ, cudânốn svàáchtưnàyơngđãlaidùngcủa đấtcáchnướcchép. Đểlạiđưalịchlịscửhbằngsử ngấmnhữngvàolờcion
kể sMongúc tícchávàc bạntranhđọcmitrẻnhtuhọaổi sađẹp.u khi đọc cuốn sách này sẽ hiểu
tnhững
hêm, ctáhcửththếáchệhnhâncủa lịdânch sửta. Họđã đãphảitạonỗnênlựcnhững ra sao cđểhiếvượtn côngqua
hichểonhômháchnay, nhữngmột cgương
ơ đồ mà mặt cá s
c á
t ng
hế l
hệá ng
c hđể
a t
anhô n cvi
ủ n
a h.
c áHọ
c đã
bạn để
đã l ạ
dàyi
cvácông, phảixây đắp.phấnRồiđấumaichođâynước, chtíanhthtêmhế hệgiàcu,ủadâncáctbạna thêmsẽ phảimạnh,gánh
lịch sử dân tộc thêm vẻ vang Nhà sử học Dương Trung Quốc
Tổng Thư KíTổngHội Khoabiên tHọcập tLịạpchchSửí XưaViệ&t NamNay
Chủ tịch câu lạc bộ UNESCO Hà Nội

https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
 LịTheoch stửrudânyềnttộhcuyếtbắt ,đầulịchtừsửhuyềnnước ttahkhởioại. .đầu từ năm 2879
TCN, khi Ki n h Dương Vương l à m vua nước Xí c h Quỷ. Bờ
Xíphícha NamQuỷ phígiáapBắcHồ Tôngiáp(phồhầnĐộngđấtĐìvennhbi(Hểnồ miNam,ền TrTruungngViQuốcệt ), c õ i nước
Nam) , phí a Tây gi á p Ba Thục
ĐôngĐình,gisiánphbiđượcển Đông.một ngườiKinhcDương ( T ứ Xuyên,
Vương Tr
l ấ yung
c o nQuốc
gái )
vua, phíhồ a Động
o n t r a i đặt t ê n l à Sùng
LãmLạcnốiLongngôiQuân, xưngkếtlà LạcduyênLongcùngQuân.tiên nữ núi Vụ Tiên là Âu Cơ, Lãm. Sùng
sngườiinh racomộtn. Nhưng
bọc trăhaim tgirứống,ng Rồngtrăm -trTiứngênấykhólạliònởngtchhànhungtsrốăngm bởi
người dưới nước , kẻ ở t r ê n núi . Âu Cơ đành dẫn 50 c o n l ê n vùng
scảơn. Họcướclậ,pLạclàng,LonglậpQuânnước vàđưatr50ở thcànhon xuốngtổ tiênkhaicủaphángườimiềVinệbit ngàyển
https://thuviensach.vn
naytôn.làTụcm vua,truyền,gọi lngườià HùngconVương.cả trong số những người theo mẹ được

Lần th eo cá c dấu tí c h khảo c ổ học , khoảng

tngườirước, Vitừệhangt cổ tiđộngến xuốngvùngchnúiinhĐọphụcxứ Thanh, mấy
Bì nh Ginghì
a xứ n năm
Lạng. . ,
Hồng, s ô ng Mã, s ô ng Cả (s ô ng Lam) .c ác
Với đồng
đôi bằng
bàn t a ven
y khéos ô ng
l é o và
tcrâíythtrôngồngmithneoh,mùasángvụ,tạo,thhọay đãthếthnhữnguần dưỡngmảnhcâđá,y hoangmảnhdạitướcthghèành
đẽođangthdầnô sơnảybằngnở.những công cụ kim loại. Một nền văn minh mới
Đến khoảng năm 700 TCN, người Vi ệ t c ổ bước vào t h ời kì Văn
hóatác đồĐôngđồng,Sơn.tiêHọu biđãểuđạtnhưđếntrốngđỉnđồngh caoĐôngvề kĩSơn.thuậtBên, thẩmcạnhmĩđó,chhọế
https://thuviensach.vn
cđạtũngấyđãđãbắtthúcđầuđẩysửhìdụngnh tđồhànhsắtnhà. Nềnnướcvănshóaơ khai- vănở mimiềnnhlưtuhịvựcnh
sông Hồng - nhà nước của các vua Hùng.

Châu Các ( vua

P hú Hùng
Thọ bâylấ ygitê
ờ )n
. nước
Con t l
raàiVăn
c ủ a Lang,
vua gọi đóng
l à đô
Lang, ở Phong
Đạo; c o n
gáiLạcgọitướng.là MêNgườinàngbì(nMhị dânnương)thời. Ginàyúpđượcviệc cgọiholvuaà Lạccódân.các LạcTronghầu,
lràõng,nétt.rong nước bắt đầu chia ra kẻ giàu người nghèo nhưng chưa
Người dân bản ch ất t h uần
tCâyrồnglútarọttẻ. dầnHọ ctấryởctàhyànhtrêncânhữnghậu, c
mảnhh ất phác
r u ộng, c hc ủ
ủ ayếu
l à nglàm
nước nghề.
y l ư ơng t h ực c h í n h t h ay c ho l úa nếp.
Vớinhữngnhữngthứcsảbánhn vậtđậmtừ đồngđà, giruảnộng,dị nhưngườibánhViệtchđãưng,chếbánhbiến tdàyhành. .
mà đến tận ngày nay chúng ta vẫn thường gặp trong những dịp lễ
https://thuviensach.vn
Tếtđịnh. Nhihìnềhutừphongthời ấytụ.c, nếp ăn, lối sống của người Việt đã được

Đến đời Hùng Vương th ứ 18 l à Hùng Duệ, năm 214 TCN, hơn
50lăng,vạntrquâniều đìTầnnh lạồi ạtđangtiếntrsoangnglúnướcc suytavi. Đất, khôngnướccòrnơiđủvàosứhọac tậxâmp
hợpcủa bộdântộcchÂuúngViđứngệt lánglêngicềhngốngđãgiđứngặc. Lúclên,nàyth,aythủvualĩnHùng h ThụclãPhánnh
đạoNămcuộc208khángTCN,chikháng ến chốngchiTần.ến thắng lợi, Thục Phán hợp nhất
cÂuác Lạcbộ l.ạÔngc rồiđãlêncngôiho xây, lấdựngy hiệuthAnànhDươngCổ LoaVương,(ĐôngđặtAnh,tênHànướcNộilà
ngàybấy ginay)ờ. CổthLoaànhcómộtchínchvòngiến lũtyhànhphòngxoáythủthkieoênhìcnốhbậctrônnhấtốc (nthgàyời
https://thuviensach.vn
nayThànhchỉNgoạicòn lạ)i. dấuBên tngoàiích bamỗivòng:vòngThànhthànhNộiđều, Thànhcó hàoTrnướcung,sâu
bảoChâu,vệ.bắnTươngmộttrphátuyền,raAntrăDươngm mũi tên. Vương c ò n c ó nỏ t h ần Li ê n

Vua Tr iệ u Đà nước Nam Vi ệ t đánh Âu Lạc mấy l ầ n đều t hất

bạilễ vật, bènsangvờ kếtcầuthônình chòaônghichếu.úaHắnMỵ Châusai convàtrxiani Trở rọểng. AnThủyDươngmang
Vương c ả t i n nên mắc mưu s âu. Bởi t h ế, năm 179 TCN, Tr i ệ u Đà
cNămhiếm111đượcTCN,Âu Lạcnhà. NướcHán tthaayrơtihvàoế Trtihệờiu Đà,kì nghìngườin nămViệtBắcnổi tdậyhuộc.
khắpTrưngnơiTr.ắCuộcc, Trưkhởing Nhịnghĩ(Kahởithắngnghĩlợai Haiđầu BàtiênTrlàưng)củaởhaiMêchLiịnemh
(thuộc Hà Nội) vào năm 40.
https://thuviensach.vn
 Dân t a gi à nh được quyền t ự c h ủ t r o ng ba năm. Đến năm 43,
khởiSự xâmnghĩnhậpa HaicủBàa vănTrưhóang tHánhất bạivào, nướcnền vănta lạhóai mấtbảnquyềnđịa ngàyđộc lập.
cvàoàngđấtmạnhGiaomẽ.ChâuThái(lúthc úbấySĩ giNhiờ nhàếp ngườiHán gọiHánnướcđã đưata nhưNhovậy)giá.oBởi
tgiháếoscửũVingệtbắtmớiđầutônđượcSĩ Nhiduếnhập.p là NamBa tGiôngaogihọcáo nàytổ. Đạođã sgiớmáo,trPhậtở
thành tín ngưỡng cơ bản của dân Việt.

Các t r i ề u đại
vơNgườivét tNamài nguyên, phong
khoángki ế n
s ảphương
n, t h ợ Bắc
hay , t h
ngườiay nhau
gi ỏ i c c
ủ a
a i t r
nước ị , r a s
Nam. ứ c
l ạ i nổi lê n khởi nghĩ a ở khắp nơi , t i ê
BíXuân,. Ôngchđãấmđứngdứt tlhênờikhởikì Bắcnghĩthauộcvàolầnămn thứ542,hai.lNhưngu bi ể u nhất
ập nên nướcnước VạnVạn l à Lý
https://thuviensach.vn
Xuân t ồ n t ạ i ch ẳng được bao l â u, đến năm
nhàLớpTùyngười. này ngã xuống, lớp khác lại vùng lên, các cuộc khởi 602 l ạ i mất vào t ay
nghĩLoana(c?h-7ống22),đôPhùnghộ vẫnHưngdâng(?l-ê7n91)như. . lsầónng.lượtCácnổithdậyủ lĩ,nnhưng
h Mai Thúcchỉ
gây905,dựngKhúcđượcThừanhữngDụ - hàoquãngtrưtởnghời đấtgianHồngtự chChâuủ ngắn(Hngủiải Dương)
. Năm -
đãchokêunềngọiđộchàolập.kiNềnệt cáđộcc nơilậnổip sơdậykhai, đặtnàynhữngđược cvioênncgạcháuhhọđầuKhúctiên
(duyKhúctrìThừacho đếnDụ,nămKhúc938.Hạo,. Khúc Thừa Mỹ) và Dương Đình Nghệ

https://thuviensach.vn
 Cuối năm 938, vua
Tháolược nướclàm tGia.aLịo cVương, Nam
dẫn Hán
đại phong
quân t h c
eo h o c
đườngo n l à
t hLưu
ủy s Hoàng
ang xâm
hùngTrongNgôtrậnQuyền h (s
8 ử
98-dân9 t
44)ộ,c l
quêú c bấy
ở gi
đất ờ
Đường đã xướng
Lâm t(êSn người
ơn Tây) anh
.
quyết
nướccắm ctọrciềnhọnu lênxuống c h i ế n với quân Nam Hán, l ợ i dụng quy l u
xuốnglcòủnga dòngsông,BạclậphnênĐằng,trậnôngđịađãđộcchđáoo quânbậc snhấtĩật
trongChilếịcnhtshửắngquânBạcshự Đằng Việt Nam.(938) đã kết thúc bài ca trường hận
cQuyền
ủa dânlêtnộcngôisuốtvua,gầnđịnghình nđônămở CổđắmLoa.chÔngìm tởrongôing vòngđượcnôsáulệ.nămNgô
tmầmhì mấtloạn. Ngườitronganhnướchùngbắt kiđầuệt xuấtkhởi nhú;của dânvuatộtôcivừađánhmớinhau,ra đianh,
đánh em, người trong họ diệt trừ lẫn nhau..

https://thuviensach.vn
 Lúc này t r o ng nước nổi l ê n 12 sứ quân, mỗi người c h i ế m c
mộtmườivùng.hai sứCácquân.sứ quânTừ vùngđánhnúichGiiếma Vilẫnễnnhau,(NinhsửBìcnũh)gọi, ngườilà Loạn"anhứ
hùngđinh, cđứngờ laulêtậnpdẹptrận"loạn.Đinh Bộ Lĩnh (924-979) đã tập hợp tráng
Khi bốn bề đã yên, non s ô ng t h u về
BộCồ LĩVinệth, đónglên ngôiđô ởvua,đấttHoaức ĐiLưnh(NTiiênnhHoàng, một mối
đặt , năm
quốc 968,
hi ệ u Đi
l à nh
Đại
Bì n h) . Ông đã c h o c hỉ n h đốn
lđộiại .trNhàiều nghiĐinh, tcăòngn cchưoờngđúckỉtiềcnươngTháiphépBìnhnướcHưng, phiBảo,ên cgihếữlmốiại quângiao
hảovà phátvới ttrriiềểun.đình nhà Tống. Đất nước từng bước đi vào ổn định

Năm 979, Đi n h Tiê n Hoàng mất , c o n t r ai Đi n h Toàn

đã được trao truyền ngôi báu. Vua trẻ lên ngôi, nội trị bất an.mới 6 t u ổi
https://thuviensach.vn
Ngoài bi ê n c ư ơng, gi
ctưảnhớngấytr,ẻTháiLê Hoànhậu Dương ặ c TốngVân đang
Nga l ăm
đã tlrea xâm
o l ạ i l ư
ngaiợc . Tr
vàngư ớc c t
h ìon h
vi ê n
Hoàn l ê n ngôi , t rự c( 9
t 41-
i ế p 1
ch005)
ỉ huyđể cuc h
ộcèo l á
kháng i c o n
c h t h
i ếuyền
n c h đất
ống nước
Tống, . Lê
đưa(tức đấtLê ĐạinướcHành)thoátskhỏiáng lhọaập kéoxâmdàilăng.từ nămNhà980TiềnđếnLênămdo Lê1009,Hoàn
vẫnVuađóngLêđôĐạitrêHànhn đất duyHoatLư.rì một chính sách ngoại giao vừa kiên
quyết l ạ i vừa mềm dẻo. Ở phương
đặtthế nhàmối giTốngao hảoquấyvớinhiChiễuêmbiêThành. Nam,
Năm ông
982, hai Chi l ầênmđưa
Thành s ứ s a ng
dựa
n gi ớ i Đại
cViầmệt quân- TốngđiởdẹpphíaloBắcạn. Sóngcũng tđượco ở phương CồNam Vi ệ t
đã, đí lcặh t
ng. h ân
Bi êvua
n gi ớ i
nhiều năm liền. gi ữ gì n nghi ê m ngặt t r o ng

Đến th ời Lê Long Đĩ n h, nhà Ti ề n Lê bắt đầu s uy vong. Lý

Công Uẩn (974-1028), một viên tướng văn võ toàn tài, được đông
https://thuviensach.vn
đảonămquần1009.thVịầnvuaủngấyhộchđãínhlênlàngôiLý Tháibáu,Tổ.mởChỉra vươngmột nămtriềusaLýu khivào
lNộiên ngôingày, ôngnay)đã. CôngquyếtcuđịộcnhdờidờiđôđôchtoừtHoahấy tLưầmrnhìa thnànhchiếĐạin lưLaợc (cHủaà
mộttrongvịlịvuach shiử dânền nướctộc. Vi. ệt, đánh dấu bước phát triển quan trọng
Mùa th u năm 1010, đoàn bi nh th uyền t ừ dòng Hoàng Long,
xuôiĐại La.theoTừsôdướing Đáychân, sôtnghành,Châuvua(sônhìngnPhủthấyLý)mộtrồiđámcập mâybến ởhìthnànhh
rmớiồngvừabayclóên,ý nghĩnhâna tđórởmớivề cộđổii nguồntên thRồngành là- TiThăngên củLong.
a dân Cái
t ộ c , t ê
vừa n
tsưửợng, ngườitrưngViệcthhio êthnếngangđi lêndựngcủa đấtđô nướcgiữa.đồngLần đầubằngtirêộnngtrolớngn, lịch
không có núi rừng che chắn.

Tương tr u yền, vua Lý Thái Tổ được t h ần nhân phù tr

theo vết chân ngựa trắng mà đắp móng, từ đó xây được thành ợ , c ứ
https://thuviensach.vn
Thăng Long vừa c a o, vừa vững. Nhớ ơn
Bạcgồm:h BạcMã,hmộtMãtởrophíngabốnĐông,đềnVoitrấPhụcn trị Thăng t h ần, vua
Long Lý
( b ốnc h o
đền xâyấy đền
Nam, Quán Thánh phí a Bắc ) . Năm phí
1054, a Tây
Lý ,
ThánhKi m Li
Tôngê n phí
( 1 a
023-
1072) c ho đổi t ê n nước th ành Đại Vi ệ t . Vương
hóa(1009-Đại1225)Việt. phát triển theo một dòng liên tục suốt hơn 200 năm t r i ề u Lý đã đưa văn
tThăng Thời kì này , vi ệ c gi ao th ương
riển. ChợLongbúacũngrảixuấtkhắphicáệnc tnhững c ả t r o ng và
hôn, làngôing, phường ngoàiphố. nước
Ki n đã
h tphát
h ành
c h ợ s ầm uất vào bậc
như(là mộtchợphầnTây Nhaichợ Đồng(quãngXuân)chợ.Ngọc. NămHà1149,ngàyvuanay)Lý, cAnhhợ CửaTôngĐông nhất
(Quảng
1136-1Ni175)nh)cò-nthcươngho xâycảdựngng đầuthươngtiên ccủảangquốcVângiĐồna Đại(tVihuộcệt. Các
tshuươngốt mấythtuyềnrăm năm.nước ngoài nườm nượp kéo về, buôn bán thịnh đạt

https://thuviensach.vn
 Nho gi á o t ừ t
Nămđắp tư1070,ợng ChuvuaCông,h ời Lý bắt đầu c ó những nét khởi
Lý choTứxâyPhốidựngvàVăn72 vịMitiếêun thihềờnKhổng s ắ c đáng
Tử, l kể.
ại c h o
LịMicnhhskiử khoanh báccửhọcViệ. tLêNamVănđượcThịnkhaih là "mởTrạvàong nguyên" c ủ a đạo Nho.
năm 1075đầuvớitikìênthcủi a
nướctrongnhà,triềuđượcđình)phong. đến chức Thái sư (chức quan cao nhất
Nhân Chùa Tông c h i(ề
1 n được
066- 1 xây
127) dựng
ch o đúcở khắp
quả cnơi
h . Năm
uông " G 1080,
i á c t h ếvua
c h Lý
ung"
(nghìquảnchcuôngân đồng.thứcChuông
tỉnh ngườiđúc đờixong,), tụnặngc truquáyền phảikhôngdùngtreođếnđược12, vua
hạsinhlệnhsống)đặtởxuống
s a u c hr u
ùa ộng
Di êQuy
n Hựu Đi ề
( n
ch (
ùam ảnhMột r u
Cộtộng
) , c
bởió nhi
t hếề u r
mới ù a
c ó
tên là chuông Quy Điền.
https://thuviensach.vn
 Cương t h ổ quốc gi a ngày cà ng được c ủ ng c ố vững c h ắc . Đối với
mibuộcềnrbiấtênkhônviễnkhéoxa xôilà, gảcáccôvuang cLýhúathcihhànho tù tmộtrưởng.chínNămh sác1069,h ràng
l(ãQnhuảngthổBìĐạinhVivàệtBắcsápQuảng nhập baTrịchngàyâu Địnay)a Lý,, nốiMadàiLinthh,êmBốmộtChídảinh
về phíCuộca Nam.kháng chiến chống Tống từ 1075 đến 1077 kết thúc
tThường
hắng lợiKiđãệtnângvà bảntầmTuyênthế nướcngônĐạiđộcVilậệpt.đầuVị ttưiêớngn: Namtài baquốcLý sơn
hàKiệđãt đãđitvàorở thlịànhch sửnỗi. Saukhiếchpinhược
ến thắngcủanàytri,ềtuênđìtnuhổiphương
Lý ThườngBắc.
Suốtlần nào200nữa.năm sau đó, nhà Tống không dám sang đánh nước ta
https://thuviensach.vn
nhược Cuối c ảđờivề Lý,
th ể c
chhín
ấthlẫs ự
n s
tiunyh đồi
t h , Lý
ần. Huệ
Tr o ngTông
t r i ề u,l àt ông
h ế l ựvua
c họ bạc
Tr ầ n
ngàycuộc hoáncàng cmạnh.
h úa Lị
đổi c h
ngôi s ử t
xưa r o ng
nay gi a
hi i
ế đoạn
m. Lý này
Huệ đã c
Tông h ứng ki
không ế n cmột
ó c o n
tHoàng)
rai, phảimớinhườnglên 8 tngôiuổi. TrchầoncôThủconĐộgáiđãChikhéoêu Thánh l é o dàn ( t ức
xếp Lýc hChi
o c ê
h u
áu
mìtrưnớch muôn
Trần Cảnhdân: Lý(7 tChiuổiê)ulấHoàng y vua. Không nhường l â
l u
ạ i s a u,
vương họ Tr
vị cầhno bá
c h c á
ồng.o
Bởioán thậnhế, Trtroầngn Cảnhdân. (tức Trần Thái Tông) lên ngôi mà không gây
Vương t ri ề u Tr ầ n t r ị vì
tđếnhịnhNhântrị nhấtTông.là NhàtrongTrkhoảng nước 70t a s
năm u ốt 175
đầu tnăm
ừ đời ( 1 225-
vua 1
Thái400) ,
Tông
ầ n l ấ y nông
Văn hóa, giáo dục cũng đạt được những thành tựu đáng kể, Nho - ngư nghi ệ p l à m c ăn bản.
https://thuviensach.vn
họcviếtđượccủa rđềiêngcao.mìChữnh. Nôm xuất hiện, người Việt bắt đầu có chữ

Tr i ều đại nhà Tr ầ n
bạilần "đầuđế cthiêếnsatrmạcàn s"aMông ghi dấu
Cổ (1ấn
258,t r o ng
1285, l ị c h sử
1288) với
. Quân ba l ầ n đánh
Mông Cổ
ng đánh nước t a vào năm 1258, c h i ế n sự
r20a vẻnnămvẹnsau,trvuaong vòngMôngnửaCổ ltàháng,Hốt TấtgiặcLimauệt sacuhóngkhi thoànhất bạithành. Hơndi ễ n
xâmTrướcchnguyiếm Trcơuấyng, tNguyên,
h áng Chạpl ại hạ
năm l ệ nh
1284,c h i n h phạt
Thượng phương
hoàng Nam.
Tr ần
Thánh Tông đã t r i
quyếtTạiđịđinệh:n Diđánhên Hồng,ệ u t ậ p c á c vị phụ l ão t r o ng
hay hòa.các vị phụ lão râu tóc bạc phơ đã nhấtnước để đưa r a
lđượcoạt đồngxem tnhưhanhhộihônghịvangdânlời c"hQủuyếtđầuđánh"tiên t.roHộing lnghịịch sDiử ViênệtHồngNam.
Các vị phụ lão là đại diện cao nhất cho tinh thần, ý chí sục sôi
https://thuviensach.vn
cngựaủa toMôngàn dânNguyên,
tộc, quyết không để đất nước bị giày xéo dưới vó

cThăng Đầu năm 1285, đí ch t h ân co n t ra i Hốt Tất Li ệ t l à Thoát

hỉ huyLong50 vạntroquânng bốntấtnhcángôngrĐạiồi bịViđánhệt. Giđuổiặc c.hCuốiỉ chiếnămm được1287, Hoan
Hốtbại lTấtần nữaLiệttrtêiếnpstôụngc đưaBạcquânh Đằngsang,(4-1nhưng
288) . l
Đấtạ i c h
nướcuốc t
mãi h êm t
khắchất
ghi
những tê n t u ổi l à m nên lị c h sử qua ba l ầ n kháng c h i ế n như vị
Quốctrẻ TrcầônngBìTinhếtTrchọếngto(àn1259-tài 1Tr285)ần Hưng"thà làĐạom quỷ(?-1nước300),Namviên cthưứớng
khôngMỗitngườihèm làlímnhvươngthamđấtgia Bắctrận".c.hiến đánh Mông Nguyên đều
xăm trên cánh tay mình hai chữ Sát Thát (Giết giặc Mông
https://thuviensach.vn
Nguyên) ,
tbaohànhbiếThăng để t h ể
Longhiệtn
r l
o ò
ngng c ă
những m t hù
nămgi ặt c
h và
ángý c
ấy h í
đãquyết
t r ả i t â
quam.
biKi
ế n
t h
n động. Có những lú c t hành t r ì hoang
xácthắngxơtvàrở cvề.ũng. có những phút tưng bừng đón đoàn quân chiến vắng, phường phố

Đất nước th ái bì n h s a u những t rậ n bi n h đao, c á c vua Tr ầ n l

cshôngămnướclo phát, nhàtriTrểnầsnảcnóxuấtchín.hVốnsáchxuấtrất cthởiânmởtừtrmộtongdòngviệc buônhọ mibánền ạ i
vớithànhcáccnướchốn phồn. Kinhhoađô Thăng
đô hội . Long
Bến s được
ô ng Tôc ủ ng
Lị c c
h ốtvà
ấ p mở
nập rtộhng,
uyềnt r ở
buônhiện, chọủacóthlươngối sốnggiakhácTrunghẳnHoa,với nôngẤn Độ.dân. Tầnglàng lxãớpctổhịtrdânuyền.xuất
Cũng như t h ời Lý, c á c vua Tr ầ n
Vua Trần Nhân Tông cũng chính là ông Tổ của dòng thiền Việtvẫn c o i Phật gi á o l à quốc gi á o.
https://thuviensach.vn
Namcấp và- điThivàoền pháinề nếp.TrúCácc Lâm.kì thThểi NhochếhọcNhođượcgiátoổccũhngứcđượcđều đặn.phân
Chítạo nnênh sámộtch dungthời kìhòathTamịnh đạtgiácoh(oPvănhật gihóaáo,ĐạiNhoVigiệtá.o,ĐóĐạolà nềngiáo)vănđã
hóaphươnghòaNam.hợp với văn hóa Trung Hoa ở phương Bắc và Chăm Pa ở

khungLàng c ảxã
nh l à
đinhững
ể n hì n không
h l à c â ygi a
đa,n văn
bến hóa
nước vô
, c
ao ùl àng
ng,đặc
r u s ắ
ộngc với
l úa. .
Mỗinhânlàvậtng đềuhuyềncó cthhùaoại)(;nđìơinthhờlàPhậtng ở)t,hmiờiếnàyu (nvẫnơi thcờhtưahầnxuấtvà chiáệcn.
Làngtự cunglà tmộtự cấđơnp, nhưngvị hànhkhôngchínkhéph tươngchặtđốihoànđộc ltậop,ànmangvới bênnặngngoàitín.h
Vào những ngày xuân, c á c l àng t hường
rước Phật. . và tổ chức nhiều trò chơi dân gian. Từ thời Trần, các mở hội r ư ớc Thánh,
https://thuviensach.vn
lNămàng quê1288,ở Tháitrên Bìđườngnh cóđithđánhêm hộitrậtnhiBạcpháoh Đằng,đất. Chuyện
c o n voi kể
c ủ r
a ằ ng:
Tr ầ n
Hưng
Quỳnh Đạo Phụ, bị s
Tháia lầ y
Bìởn bãi
h) . s
Dânô ng Hóa
quanh (n ay
vùng t h uộc
c ù ng xã An
quân Thái
l í n h , huyện
vác đất
némnôngxuống
nhàn, bãi
nhân l ầ y để
dân đắp
t h đường
ường t ụ tcậhpo voi
di ễ nl ê
l n.
ạ i Từ
c ả đó,
nh t uvào
ng mỗi
đất cdị
ứup
voi khi xưa, dần dà hình thành trò pháo đất.

Cuối t hế kỉ XI
lLyâm(1vào336-khủng1407).hoảng. V, nhà Tr
Quyền ầ n bước
l ự c vào
dần rgi
ơ i a i
vàođoạn
t a y su y
đại đốn,
t h ần Đại
Hồ Vi
Quý ệ t
Năm 1400, Hồ Quý Ly phế bỏ hẳn nhà Tr ần,
lyênập nênvui lmộtớn) vàtriềdờiu đạiđô mớivề t,hlànhấy têTâyn nướcĐô (ltàhĐạiuộc VĩNgunh(LộcNền, Thanh t ự
hòa bình,
Hóa ngày nay).
https://thuviensach.vn
NguyênHồ QuýTr ừLy
ng l ê
cũn ngôi
ng không
phải c hua được
xót tlhò ng
ừa dân.
nhận: Con" T t
hầnr ai ông
không l à Hồ
sợ
đánhMinh [ồgiạtặct],ràchnỉquasợ lòbingêndângiớikhông
. Nhà t
Hồ h eo"
mau. Năm
c h 1406,
óng t h ất80 vạn
bại . Nhàquân
Mitộinách tthàyốngtrờtir.ịHainướcmươita hainămmươiấy, nămdân t(a1407-cũng1l427)iên t,igâyếp nổira dậyvô sốđấu
tranh.

Những c u ộc khởi
tmihủềnlĩnnúih đị. Tra phương. nghĩ
. nổ a
r c
a ủ a
khắpc á c vương
nơi , t ừ hầu
đồng quý t
bằng ộ c t
đến r i ề
t u
r uc
ngũ, c á
du, c
o ng s ố đó, bền bỉ , dài l â u và c ó quy mô nhất phải kể
đến1418.KhởiSaunghĩhơna10LamnămSơn"nếmdo LêmậtLợinằm(1385-gai"1,433)nămphát1428,độngnghĩtaừquânnăm
đãtộc.tiến về giải phóng Thăng Long, mở lại nền thái bình cho dân
https://thuviensach.vn
 Đất nước t a n bóng
CáoTrongtrầbàim hùngcáo, Nguyễn gi ặ c , non s ô ng vang dậy bản Bì n h Ngô
- bản TuyênTrãi (ngôn1380-độc1442)lậpththayứ haimặtccủhaodânLê Lợitộc.Đại
khẳng đị n h c h ủ quyền đất nước : "N hư nước Đại Vi
vốntục BắcxưngNamnềncvănũnghikhácến đã." lâu - Núi sông bờ cõi đã chia - Phongệ t t a t ừ t r ư ớc -

Lê
Thăng Lợi
Long.lê n ngôi
Tr iề u vua,
Hậu l ấy
Lê t ê
đượcn nước
khai l à Đại
mở, Vi
đây ệ t
l ,
à đị
t rni h
ề u đôđạiở đất
l âu dài
nhấtta. Nhàvà LêcũnglấynhiNhoều gibiáếonlcàốmthhệăngtưttrưầởngm nhấtchínthrotnghốnglịchđểsửtrnướcị nước;
Phậttrước.giCácáo, khoaĐạo githáioNhobị hạnhọcchliếênhơntụcnhiđượcều stổo cvớihứccáđểc tcrhiềọnu đạira
ngườiNổihitiềếnngtànhấti giúptrvuaiều Hậutrị nướcLê .là vua Lê Thánh Tông (1460-
1497) , ni ê n hi ệ u Quang Thuận, Hồng
chế độ phong kiến phát triển đến độ rực rỡ nhất. Nghề nông đượcĐức . Dưới sự t r ị vì c ủ a ông,
https://thuviensach.vn
tnghiriềuêđìmnmih nhấtnh nhờmựcbộclouiậttrHồngọng. KỉĐứccương,- bộ tcrổậltutậtự đượchoàngìthniệginữvà
tTôngiến bộmởnhấtrộngtrloãngnhlịtchhổsvềử phong
phương ki ế n
Nam Vi ệ
vàt Nam.
khẳng Vua
đị n Lê
h c Thánh
hủ quyền
thạoànbảnvẹnđồ"bằng. tập bản đồ mang niên hiệu mình "Hồng Đức thiên

những Sau khi

hôn vua
quân Lê th Thánh
am t à Tông
n, bạo mất
ngược , t r i
như ề u đì
Lê n h
Uyhủ Mục bại ,, xuất
Lê Tươnghi ệ n
Dựctăm,. Đờicực nhọcsống.cKhởiủa nhânnghĩdâna nôngngàydâncàngbùngchìphátm đắmkhắptrongnơic.ảNhânnh tốicơ
hộivuađó,Lê MạcChiêĐăng
u Tông Dung
- đã (
t1ự483-
l ậ p 1 541)
ngôi -
vua. một võ
Nhà t ư
Mạc ớng t rdưới
ả i quat r i
65ề u
nămhóa, gi(1á527-o dục1592)Đại,Vivớiệtnămđã phầnđời vua.nào Dướiđược phụctriều hồiMạc. , kinh tế, văn
https://thuviensach.vn
 Tuy nhi ê n, t ro ng s uốt t hời kì tr ị
ccáhcáuthvàế lựcựcumuốnthầnkhôinhà LêphụcdonhàtướngLê.Nguyễnvì , nhà Mạc l uôn bị đe dọa
Đến nămKim1533,(1468-nhóm1545)conđứng bởi
đầuchínhđãquyềntái lậpsonhàng sLêongTrtồunngtạHưng.
i : Bắc Đất
Tr i ề nước
u ( n hì
hà n
Mạch t
) hcành
a i hai
quản t ừ
Thanh Hóa t r
từ Thanh Hóa trở vào Nam.ở r a; và Nam Tr i ề u ( n hà Lê Tr u ng Hưng) c hi ế m gi ữ

Suốt những năm th áng bi ế n động t h ời Nam - Bắc Tr i ề u, l àng

xãchínĐạih -Vikiệnthđãtếđổitươngthayđốiđángđộc kể.lậpMỗinhưnglàngtrivẫnều đìlànhmộtphongđơn kivịếhànhn đã
bắtMạcđầu, khôngcan githaiệnplàsngâu ngoài
hơn vàođền,khốichùa,tự tmirị nàyếu c.òBắtn cóđầuthêmtừđìthnờih -
nơiThương
thờ ThànhcảnghoàngVân Đồnvà hộiở phíhọpacBắcủa cvàả cHộiộng Anđồng.ở phía Nam tiếp
tnướcục phát. Ngườitriểtnhmạnh mẽ, Thăng Long vẫn l à
ị dân đô thành Thăng Long tự hào về nếp sống đô t h ị l ớ n nhất c ả
https://thuviensach.vn
tbịhanhphá lhủyịch, nămvề cô1516ng trìkhinh kìchvĩưaCửuhoànTrtùhngành)Đài, những(ở cạnhnghềHồ tTâyhủ ,côđãng
tTrinốhng)xảo. . như nghề làm tranh Tự Tháp (sau này gọi là tranh Hàng

Tr ở l ạ i c h uyện Nam Tr i ề u, s a u khi Nguyễn Ki m mất , người

cTronịnrhểKiTrểịnmhmưuKiểmto(an1503-diệ1t570)trừ tthhếaylựcônghọnắmNguyễngiữ đểbinthhâuquyền.tóm
mọiNguyễnquyềnKimhành.là Nguyễn
Thế lựcHoàng
họ Trị(n1h525-ngày1623)càngphảilớn dạtmạnh.về vùngCon trai
ThuậnNămHóa1592,(Quảngquân BìNamnh,TrQuảngiều doTrTrị,ịThừanh TùngThi(ê1n550-Huế)1623)xa xôich.ỉ
huythuađãto,mởphảicuộcchạytấnlêcnôngvùngquyếtnúiđịCaonh Bằng.
vào ThăngTriềuLong.Mạc tQuânồn tạiMạclay
lắt đến năm 1627, nhưng thế Nam - Bắc Triều về cơ bản đã kết
https://thuviensach.vn
tvương,
húc từcđâyhín.hCũngthức ttrroởngthànhnămvị1592,chúaTrTrịnịnhhTùngđầu tđượciên. ChúaphongTrịnh
nắmNgoàith, vàực ởquyềnđây vuatừ ĐèoLê cNgang t rở r a Bắc . Vùng
hỉ còn tồn tại trên danh nghĩa. này gọi l à Đàng

Thuận Lại nói

Hóa.về Nguyễn
Ông ch i ê Hoàng,
u mộ dân người
bi n h, năm
t ừ ngxưa phải
bước khaidạt phá về vùng
mảnh
đấtcõi đấtnàyĐàngthànhTrmộtongvùng(Đèo tNgang
rù phú.trÔngở vàotựNam)xưng. Ôngvương,là vịcátchcúaứ một
NguyễnCác đờiđầuchtúaiên,Nguyễn
sử sáchkivẫnên tgọirì Namlà chtúaiến,Tikhông
ên, ngừng mở rộng
ccưaiơngquảnthổ.CàĐếnMau,nămChâu1757,Đốcch, úaSa Nguyễn Phúc Khoát
Đéc và khai thác, kiểm soát cả( c h úa Vũ) đã
https://thuviensach.vn
bihìểnnhđảochữHoàng Sa, Trư ờng
S như ngày nay. Sa. Lãnh t h ổ nước t a khi đó đã đị nh

hoảng Cuối do t h ế
nội kỉ
c XVI
h i ế nIl i,êcn ả Đàng
mi ê n. Tr
Ti ếo ng
ng và
oán Đàng
t h an Ngoài
t r o ng c đều
á c xómkhủng l à ng
bậtgọi đâykhởilàth"ànhthế kỉnhữngcủa khởicuộcnghĩđấuatrnônganh cdân"hống. Ngọnchínhcquyền.
ờ t i ê u biSử
ể u s á c h
nhấtnăm 1771trongởgimiaiềđoạnn TâynàySơnlàthKhởiượngnghĩđạoa(nTâyay tSơnhuộcbùngthị xãphátAn vàoKhê,
tỉnhSauGiakhiLaiti)ê. u diệt thế lực chúa Nguyễn ở Đàng Trong (1777),
nămra Bắc1786,, lật đổBắcchBìúanhTrVươngị n h, l ậNguyễn
p Lê Chi Huệ
ê u ( 1
Thống 753- l à 1m792)
vua t h rân
ồ i c
r h
ú ti n h
quân về Quy Nhơn. Nhưng vua Lê Chiêu Thống không giữ được
https://thuviensach.vn
ngôigiúp báu,và cửch29ạyvạnsangquâncầutviiếệnnsnhàang ĐạiThanh.ViệtVua. NgheThanhtin ấymượn, ngàycớ22-
12-lấy1hi788,ệu làNguyễn
Quang Huệ
Tr u l
ngiề n
để l êcnó ngôi
danh hoàng
c h í n h đế
ngônở Phú
t huậnXuânc h ( H
ống uế) ,
quân xâm lược.

Ngay s a u lễ đăng quang, vua Quang Tr u ng dẫn 50 ngàn quân

tđoànhần tquânốc tiếđãn rvượta Bắchơnđánh300kmđuổi tquânừ PhúxâmXuânlượcra. ChỉđếnsNghệau mấyAn.ngàyTại,
đâyhội ,quânvua cvớiho Ngôhạ trVănại vàSởgấpở phòng
rút tuyểntuyếnbinTamh. NgàyĐiệp15-- Bi1-ệ1n789,Sơnvua
(vuaNinchhBìo tnưh)ớng. Đêmsĩ ăn25-Tết1-s1ớ789m r(ồ3i0làtmhánglễ xuấtChạpquân.năm. Mậu Thân),
https://thuviensach.vn
 Ngay
vũThanhbão,hoảngtr o ng đêm ấy ,
thẳnghốttiến, tvềrở Thăngquân Tây
Long. Sơn
Bị c
t h
ấ i
n aclôà m
ng năm
bất đạo,
ngờ, t
gi h
ặ ế
c như
t a y không kị p. Các đồn t r ạ i c ủ a c h úng
Gi1-1á789n Khẩu,(mồngHạ5HồiTết,KỉNgọcDậu)Hồi, vua. . nhanhQuangchTróngungthcấtùngthủ.nghĩChiaềquânu 30- như
đãcưỡilấvoiy lạvàoi Thăngthành.Long.Cả kiNgườinh thanhànhhùngtừ giàáo, trvảiẻ, gáiuy,phong
t r a i hânl ẫm l
hoani ệ t
chào đón đoàn quân chiến thắng.

Mùa
đìNguyễn th u năm 1792,
nh TâyPhúcSơn bắtKhoátđầulàsuNguyễn vua Quang Tr u ng đột ngột băng hà. Tr
y yếu. NhânÁnh (1cơ765-hội1đó,820)chđãáuđánhnội chcúahiếmi ề u
clêánc ngôiphủ ,thlấành,y niêlnậphirệaunhàlà GiNguyễn vào năm 1802.
a Long, đóng đô ở Phú Xuân (Huế). Nguyễn Ánh
https://thuviensach.vn
Nămông là1804,vua MivuanhđổiMạngtên lnướcại chtohđổiànhthViànhệt Nam.Đại Nam.NămQuốc1838,hicoệnu tnàyrai
đượcVươngduy ttrrìiềtruongNguyễnsuốt ctárcảiđờidàich143úa Nguyễn
năm qua về13 s au.
đời vua: Gi a
Long, Mi n h Mạng, Thi ệ u Tr ị , Tự Đức , Dục Đức , Hi ệ p Hoa, Ki
PhúcĐịnh,, BảoHàmĐạiNghi. Dưới, ĐồngnhữngKhánh,triềuThànhvua đầuTháitiê, n,DuyđấtTân,nướcKhảiphát ế n
tbướcriểnđầuổn địmởnh.rộKing.nhCáctế, vănkhoahóathiđượcĐìnhchđượcấn hưng.tổ chứcThương
đều nghi
đặn để ệ p
chọn người tài ra giúp vua trị quốc.

Tuy nhi ê n, t r i ề u đì n h nhà Nguyễn l ạ i t h i hành c h í n h sác h độc

tsôanđọa,Nhobảogiátohđếnủ, khôngđộ cựchòađoan.đồng,Nhocởgii mởáo buổivới thcuếốigimùaới bênngàyngoàicàvàng
https://thuviensach.vn
ngàycủa đấtcàngnướcrờ,i nhixa lềợui ínhàch củtraí ttohànức dântiến tbộộc.màTrưtiớcêunguybiểu clàơ tNguyễn
ồn vong
TrnướcườngnhưngTộ (1không
828-1871)đượcđãchấpgửinhận.điều trần lên vua xin cải cách đất
Nước ta r ơ i vào tầ m ngắm củ a
đangNha tsấănnctôìngm tbánhuộcđảođịaSơn. NămTrà1858,(Đà Nẵng) c ác nước t h ực dân phương Tây
liên quân, mởPhápđầu c-hoTâycuộcBanchiến
ttrraởnhnênxâmrối lloưạn.ợc. SauThựckhidânvuaPhápTự Đứcđánhbăngchiếmhàc(ử1a883)biển, tThuận riều đìnAnh
((H1883)uế),,buộcPa-tơnhà-nốtNguyễn
(1 884) . l ầ
Sau n l ư ợt
gần kí
30c á c
năm hàng xâm ướcl ư:ợcHác
và- m
bì ăng
nh đị n h,
người
ta. Pháp đã đặt ác h th ống t r ị về mọi mặt t r ê n l ãnh t hổ nước

https://thuviensach.vn
 Sự xâm lư ợc củ a th ực dân Pháp đã t ạ o r a một s ự đứt gãy l
tngườirong ldânịch smấtử dânnướctộc.nhưngNó giecoũrngắcmangđau thđếnươngmộttrêlnuồnglãnhgitóhmớiổ củ,aớ n
phátruyền.vỡ vòngNgườiphátPháptriểxâmn luẩnlượcquẩnnướccủtaavớixã hộichiênôngu bàinghi"khaiệphóacổ văn
miphươngnh". HọTâychđểo ngườiphục vụViệcthtoiếlpợixúcíchvớithựcnềndân.văn minh, kĩ thuật
Để khai t h ác th uộc đị a , người Pháp c ò
sNgoàiở, nhưrahệ, họthcốngũngđườngđưa vàobộ nướcxuyêntaVicáệtc,ngành n xây dựng hạ t ầng
đường csôắngt, cnghiầu cốệng.p ch. ếc ơ
bicủếancvàác tthiêànhu dùng.phố Mộtphươngsố đôTâyth.ịVăncũnghóa,đượcgikiáoếdụcn tạoVitệhteoNamkiếndầntrúc
bướctư tưởngra khỏibìnhảnhđẳng,hưởngdânccủhaủNhocủa giphương
áo và bắtTâyđầu. tiếp nhận những

https://thuviensach.vn
 Tuy nhi ê n, c hi êu bài " k hai hóa
ngủPhápngườivẫn diViễệnt rtaroquyếtng vòngliệtnôvàlệkhông văn mi n h" c ũ ng không t h
. Phongngưngtrào đấunghỉt.rLớpanh cchhaốngtrước, ể r u
lmộtớp cđường
on sauđiđãkhácđổ binhauết baonhưngxươngđềumáuhướngcho nềntới đíđộcchlậduyp. Mỗinhấtngườilà
đemcon đườnglại tự cdoứuchnướco dânchtânộc.cNhưng
h í nh chcoh ỉ
t oduy
àn nhất
dân t ộmột
c . người
Người l àt ì
Hồm r a
Chí
MinNămh. 1911, Nguyễn Tất Thành (tên hồi trẻ của Chủ tịch Hồ
ChíTréviMil en)h), bắtbướcđầulêncucộconhànhtàu La-trìntuh-tsìơmTờ-đườngrê-viginả(Li atphóngouchedân tộc.
Trmạngở vềVinướcệt Nam,vào nămđưa 1941,đất nướcNgườiđếnđãthtắngrựcltợiiếpvẻlãvangnh đạovàocáthcháng
Támtịch HồnămChí1945.MinhNgàyđã đọc2-9bản-1945,Tuyêntại quảng ngôn t
độc r ưlờng
ậ p, Ba
khai Đì sn
i nh,h Chủ
nước
Vitraệngt Nammới.Dân chủ Cộng hòa. Lịch sử dân tộc Việt Nam mở ra

https://thuviensach.vn
 Một nhà c á ch mạng đã nhận r a l ố i t h oát duy nhất c ho dân t
lcúóccbấyon đườnggiờ, đócálàchHồmạngChívôMisnảhn(do1890-gia1i 969)cấp c,ôNgườing nhânhiểluãnhrằng,đạochỉộ c
mớitộc. Người
tổ chứcbônđượcbakhốiqua đoànnhiềukếtnướcto,ànthdân,am gigiaàcnhác độchoạtlậđộngp chocádânch
mạng
Nam. quốc
Hồ Chít ế , đúc
Mi n hrúđãt ki n
đứngh nghi
r a t ệ
h m,
ành áp l ậdụng
p vào
Đảng Cộng c á c h mạng
Sản Vi Vi
ệ t ệ t
Namlao động.(3-2-1930), chính Đảng đại diện cho các tầng lớp nhân dân
những Từ khi
c a ortar đời
à o , Đảng
đấu tr a đã
nh l
s ã
ô nh
i đạo
nổi : c á
1930- c h1 mạng
931, Vi
1936- ệ t Nam
1 939. qua
Đến
thoànhángtotáànmtnămrong1945,cuộc Tổngnhânkhởidân nghĩViệtaNamvà nổiđãdậygiànhgiàtnhhắngchílnợhi
https://thuviensach.vn
quyền, c h ấm dứt ác h đô hộ hơn 80 năm c ủ a t h ực dân Pháp. Ngày
2-đọc9-bản1945,Tuyêntại quảngngôn tđộcrườnglập,BakhaiĐìnsih,nhchrủa nướctịch HồViệChít NamMinDânh đãchủ
Cộngnước tHòa.a. Đây được coi là bản tuyên ngôn độc lập thứ ba của

Nước Vi ệ t Nam dân ch ủ cộ ng hòa t r o ng buổi đầu độc l ập phải

đốixâm.mặtBácvớiHồbacùthngứ Chígiặcnlhớnphủnhấtnon: gitặrcẻ đóibắt, tgiaặycngaydốt vàvàogidiặcệngoạit giặc
đóicơm, gisẻặáo,c dốtmởbằngcác lcớápchbìphátnh dânđộnghọcTuầnvụ, khuyến
lễ vàng,khíkêuchgọităngnhườnggia sản
xuấtnước…taNhưng người Pháp r ắ p t â m áp đặt
một lần nữa. Ngày 23-9-1945, Pháp gây chiến ở Nam Bộ, quyền t h ống t r ị l ê n
https://thuviensach.vn
ttừratnghángtrên11-lã1nh946thtổhViì tệrtắngNam.trợn gây ra nhiều cuộc xung đột vũ
Tr ư ớc t ì nh hìn h ấy
lViờiệkêut Namgọibướctoànvàoquốccukháng , Hồ Chủ
c hi t
ếị c
n. h đã
Từ kí
ngày l ệ nh
19- kháng
1 2- 1 c
946, h i ế
c n
ả và
nước r a
ộc tr ư ờng kì kháng Pháp. Với t à i t h ao l ược
cthủắnga vị lTổngợi ở ccáhcỉchuyhiến, ĐạitrườngtướngViệVõt BắcNguyên(1947)Gi, Biáp,ênquânGiới t(a1950)đã gi…ành
SauphảitkírậnhiĐiệpệđịnnBihêGin Phủơ-ne-(1vơ954)(21-“7ch-1ấn954)động, hòađịabìcnầhu”được, Pháplậpbuộclại ở
ba nước Đông Dương (Việt Nam, Lào, Campuchia).

Nam,Sau khi
hỗ t r Pháp
ợ t ích t
cựhcất
c bại
h o ,
c năm
h í n h 1954,
quyền Mĩ
Vi ệltậ p
Namt ứ c nhảy
c ộ ng vào
hòa cmi
h ề
ốngn
lại chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa ở miền Bắc. Đẩy nước
https://thuviensach.vn
tduya bịtcrhì siaựctắồtntthạànhi chohaicácmiđôền.thỞị thmieoềnmôNam,hìnhMĩMĩr.aLốisứcsốvingệnMĩtrợ, để
vănthị mihóaềnMĩNam.cũngĐồngbắt tđầuhời,dusựnhậpchốngvàpháảnhcủhưởng a Mĩ mạnh
và Chí nmẽ
h phủ vào Viđôệ t
Namngày cCộngàng quyếthòa nhằmliệt. Songvào lựquânc lượngdâncámichềmạngn Nam mi ề
vẫn n nam
ki ê n c cưũng
ờng
đấubinhtlrấannh,chiđậpếm ctaủna nhikẻ tềhuù.âm mưu, thủ đoạn cùng các cuộc hành
Mi ề n Bắc t r o ng những năm này t r ở t h ành hậu phương
cMĩhắcle,ochthi angviệnbắnchophá.chiếnĐặctrưbiờngệt,misaềuncNamhiến tvàhắng:đánh“Đtirệảnnhững vững l ầ n
tngườirên không” ( từ ngày 18 đến 30- 1 2- 1 972) c ủ a quân dân Bi
Thủ ê n Phủ
đô,
Mĩ buộc phải kí hi ệ p đị n h Pa- r i , c ô ng nhận c h ủ quyền t o
vẹnNam,lãnhnhưngthổ phảiViệt Namđến svàau phảikhi crhúiếtnquândịchkhỏiHồ ChímiềMin namnh toViànệtthắngàn
(nước30-4-Vi1975)ệt Nam, chímớinh phủhoànVitệotànNamđộcCộnglập, thhòaốngmớinhấthoànmộttodảiàntsừụpBắcđổ,
chí Nam.

https://thuviensach.vn
 Ngày 25- 4 - 1 976, c u ộc Tổng t uyển c ử bầu Quốc hội c h ung
(QuốcQuốchộihộiđãkhóaquyếtVI)địđãnhdiđổiễn rtêantrnướcên cảthnướcành.CộngTrongHòakì họpXã Hộiđầu Chủtiên,
Nghĩxây dựnga Việđấtt Nam.nướcNhân. Lúc dânnày,rvừaa lạibướchăngraháitừ bắthai tcauyộcvàochicếônngtracunhộc
khốcnặnglnề.iệt,Trnướcướcttaìnrhơihìvàonhmộtđó, ĐạicuộchộikhủngĐảnghoảngtoàn quốckinh ltầến-txãhứhộiVI
(c1u2-ộc1Đổi986)mớiđã đưatrênrtaấtmộtcả ccáhcủlĩtnrhươngvực.cấp thiết: tiến hành Công
Đổi
cchácínngànhmới ki n h t ế được c o i l à nhi ệ m vụ t r ọ ng t â m: c h uyển t
h sáchnghềđóngtcựửdoa saphátng chtríinểhn…sáChích mởnh scáửca,h tĐổiạo đimớiều đãkiệtnrởchoừ
tvềhànhcơ bảnmộtđãliềtuhoátthầnkhỏidượckhủngvới Vikhoảng
ệt Nam.kiChỉnh tsếa-uxã10hộinăm,. Vinướcệt Namta
https://thuviensach.vn
hômnhậpnayvới lxuuônthtếừphátng bướctriểphátn củatrtioểànn vữngcầu. Lịchcắch svàử nướcổn địnVih,ệthòasẽ còn
tnêniếp tnốirang. Mỗisử người Vi ệ t Nam
tương lai của đất nước… hôm nay c h í n h l à một t á c gi ả vi ế t

Da1.nĐàoh mụDuyc Anhtài l(i1ệ964)u th, ĐấtamnướkhcảVioệt Nam qua các đời, Nhà
xuất2.bảnNgôKhoaSĩ Liêhọcn (1, 993)Hà Nội,Đại. Việt sử kí toàn thư, Nhà xuất bản
Khoa3. Nguyễn
học xã hộiQuang, Hà NộiNgọc. (chủ biên) (2003),Tiến trình lịch sử
Việ4.t NamTrần, NhàQuốcxuấtVượng,bảnNguyễn
Giáo dụcTừ, HàChiNội, Nguyễn
. Cao Lũy,
Nguyễn Thân (2 012) , N ghì n xưa văn hi ế n ( 3 t ậ
Kim5.VĐồng,iệt sửHàlượNộic(T.ác phẩm khuyết danh thời Trần, Trần Quốc p) , Nhà xuất bản
Vượng dị c h và ch ú
tâm ngôn ngữ văn hóa Đông Tây.gi ả i , 2005) , Nhà xuất bản Thuận Hóa - Tr ung
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn