Ενότητα 2Η - ΤΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

ΓΛΩΣΣΑΣ

Τα επτά φωνήεντα της αρχαίας ελληνικής είναι τα: α, ε, η, ι, υ, ο, ω και χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες:

 Βραχέα ή βραχύχρονα. Είναι τα: ε, ο. Λέγονται έτσι γιατί είχαν βραχεία (σύντομη) προφορά, προφέρονταν σε βραχύ (σύντομο)
χρόνο, δηλαδή: ε = ε ο = ο .

 Μακρά ή μακρόχρονα. Είναι τα: η, ω. Λέγονται έτσι γιατί είχαν μακριά προφορά, προφέρονταν σε μακρύτερο, πιο μεγάλο χρόνο ,
δηλαδή: η = εε ω = οο

Η λέξη “τέλος” προφερόταν τέλος. Η λέξη κῆπων προφερόταν “κεέποον“. Άλλωστε το ω το λέμε ωμέγα, είναι ένα ο μέγα, ενώ το ο
το λέμε όμικρον, γιατί είναι ένα ο μικρό)

 Δίχρονα. Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, τα φωνήεντα: α, ι, υ προφέρονταν με δύο χρόνους, άλλοτε ως βραχύχρονα (α = α ι = ι
υ = ου) κι άλλοτε ως μακρόχρονα, (α = αα ι = ιι υ = ουου) γι' αυτό και ονομάζονται δίχρονα.

Συνοπτικά:

Βραχέα Μακρά Δίχρονα

ε, ο η, ω α, ι, υ

 Οι δίφθογγοι: Εκτός όμως από τα φωνήεντα υπάρχουν και οι δίφθογγοι που είναι συνολικά οκτώ: αι, ει, οι, υι, αυ, ευ, ου, ηυ

α) Γενικά οι δίφθογγοι είναι μακρόχρονες.

β) Υπάρχει βέβαια και η εξαίρεση! Οι δίφθογγοι «αι» και «οι» όταν βρίσκονται εντελώς στο τέλος κλιτής λέξης θεωρούνται ως
βραχύχρονες.

Παραδείγματα για κατανόηση:

α) Στη λέξη οἶκος, η δίφθογγος “οι” είναι μακρόχρονη.

β) Στη λέξη οἶκοι, που είναι ουσιαστικό, η δίφθογγος “οι” είναι μακρόχρονη, ενώ η δίφθογγος “οι” είναι βραχύχρονη γιατί βρίσκεται
στο τέλος της λέξης.