1

KONUŞMA TÜRLERİ
Konuşmaları iki ana türde toplayabiliriz: Hazırlıklı konuşmalar, hazırlıksız konuşmalar.
Hazırlıklı konuşmada bildiğimiz gibi, konumuzu önceden seçiyor, amacımızı belirliyor, bilgi
topluyor, topladığımız bilgileri düzenliyor, sonra da bunları konuşma metnine dönüştürüyoruz.
Kimi durumlarda böyle bir ön hazırlık yapmadan konuşmak zorunda kalabiliriz. Bir de günlük,
yani karşılıklı konuşmalarımız vardır. Bu bölümde bu konuşma türlerinin başlıcalarını genel
çizgileriyle belirteceğiz.

HAZIRLIKSIZ KONUŞMALAR

SELAMLAŞMA
Selam; herhangi bir yerde buluşan ya da bir yerde karşılaşan kişilerin birbirlerine karşı
duydukları sevgi ve saygının sözle ve davranışla anlatımıdır.

TANIŞMA VE TANIŞTIRMA
Tanışma ve tanıştırmanın belli bir biçimi vardır, törensel olurlar. İlk kez karşılaşan
insanların birbirlerine ”İyi günler, iyi çalışmalar, iyi akşamlar, vb.” genel ifadelerden sonra
adlarını, soyadlarını, gerekliyse mesleklerini söylemeleri görgü ve uygarlık gereğidir.

SORU SORMA- YANIT VERME

Teknolojinin çok geliştiği ve yaygınlaştığı günümüzde, her an kendimizi yabancı bir
çevrede, yabancı insanlarla karşı karşıya bulabilir, onlara soru sormak ya da onların sorularına
yanıt vermek durumunda kalabiliriz. Böyle durumlarda sorular ya da yanıtlar açık ve kısa
olmalıdır.

KUTLAMA
Kutlama; insanların kazandıkları bir başarı, yükseldikleri bir makam ya da eriştikleri bir
mutluluktan dolayı, onların sevinçlerini paylaşmak amacıyla söylenen sözlerdir.

BAŞ SAĞLIĞI (TAZİYE)

İnsanlar, bir yakınlarını kaybettiklerinde, acılarını paylaşacak, kendilerini teselli edecek
dostlara ihtiyaç duyarlar. Böyle durumlarda konuşmalar; insanları yatıştıracak, teselli edecek
nitelikte, kısa, içten ve abartısız olmalıdır.
 2

ÖZÜR DİLEME

İnsanlar bazen yanlış söz ve davranışlarıyla arkadaşlarını, dostlarını istemeden

kırabilirler Bazen bu kırgınlıklar, dostlukları kopma noktasına getirdiği için, yapılan yanlışın
söz ya da davranışla giderilmesi gerekebilir. Buna özür dileme denir

TELEFONLA KONUŞMA
Günümüzde giderek gelişen iletişim teknolojisi, telefonu günümüz insanının
vazgeçilmez aracı durumuna getirmiştir. Telefonla konuşmanın yüz yüze konuşmaktan bir farkı
yoktur. Ancak araya telefon cihazının girmesi birtakım görgü kurallarına uymayı gerektirir.

Telefonla konuşmanın kuralları şöyle sıralanabilir:

1. Birine telefon etmek isteyince öncelikle vaktin telefon etmek için uygun olup
olmadığına bakılmalıdır. Günün çok erken ve geç saatleriyle yemek saatleri telefon etmek için
uygun zamanlar değildir.
2. Telefon ederken numara dikkatli bir şekilde çevrilmeli veya tuşlanmalıdır.
Sayısal santrallerde numaranın yanlış düşmesi ihtimali çok zayıftır. Bu sebeple kaba bir tarzda
“Orası neresi, sen kimsin?” gibi ifadeler kullanmak son derece yanlıştır.
3. Telefon eden kişi selam verdikten sonra hemen kendisini tanıtmalı, kısaca bir
hal hatır sorduktan sonra niçin aradığını belirtmelidir. Konuşma tamamlandıktan sonra iyi
dileklerle telefon kapatılmalıdır.
4. Aranan kişi telefona çıkmamışsa, konuşulmak istenen kişinin çağrılması rica
edilmelidir.
5. Uzun ve ayrıntılı konuşmalar için önceden hazırlık yapmalı, iletilecek istekler
ve görüşler, sorulacak sorular, karşılaşabileceğimiz sorulara vereceğimiz cevaplar açık seçik
belirlenmelidir.
6. Karşılıklı konuşma kısa, özlü olmalı, gereksiz ayrıntılara girilmemelidir.
7. Telefon konuşmasını, arayan kişinin bitirmesi ve telefonu yine arayan kişinin
kapatması bir incelik gereğidir. Aranan kişinin telefonu önce kapatması kaba bir davranıştır
Kapatmadan önce ayrılış selamı verilir ve iyi dilekler iletilir.
8. Cep telefonu kullanırken cep telefonlarının kapatılması istenen yerlerde bu
uyarıya mutlaka uymak gerekir. Cep telefonlarından yayılan dalgalardan zarar görebilecek
elektronik cihazların bulunduğu yerlerde bu yasağa uymak son derece önemlidir.
 3

9. Uyarılar olmasa bile aydın bir insan cep telefonunun nerede ve nasıl
kullanılacağını bilir ve kullandığı cihazın yüklediği sorumlulukları taşır.
10. Telefonun yanında not defteri ve kalem bulundurulması not almayı kolaylaştırır.

FIKRA ANLATMA
Fıkra anlatmak sanıldığı kadar kolay bir iş değildir ve herkes başarılı bir şekilde fıkra
anlatamaz. Fıkra; yerine, zamanına ve kişisine uygun ise anlatılmadır.

TEŞEKKÜR ETME
Günlük yaşantımızda çok sık karşılaştığımız ya da başvurduğumuz bir konuşma
biçimidir ve uygar her insanın sahip olması gereken bir özelliktir.

ADRES SORMA-YER TARİFİ

Günlük yaşamda çok sık karşılaştığımız konuşma biçimlerinden bir diğeri de adres
sorma ve yer tarifidir. Sorulan adres mümkün olduğunca basit tarif edilmelidir. Sorulan yer
kesin olarak bilinmiyorsa, soranı yanıltmamak ve zaman kaybını önlemek için adresin tam
olarak bilinmediği açıkça söylenmelidir.

SOHBET ETME
Topluluk halinde yaşayan insanlar çevresindekilere duyduklarını, gördüklerini, bil-
diklerini anlatmak; onlarla ortak bir paydada buluşmak amacıyla sohbet etmek isterler.
Karşılıklı saygının, anlayışın, samimiyetin, dürüstlüğün olduğu; dedikodunun, yalanın, kaba
sözlerin bulunmadığı bir sohbet ortamının, dostlukları pekiştireceği muhakkaktır.