Specyfika

funkcjonowania
poszczególnych
segmentów rynku
finansowego
WYŻSZA SZKOŁA BANKOWA
KONRAD KONIARZ
„Kto pracuje przez cały dzień, ten
nie ma czasu na zarabianie
pieniędzy”

— JOHN ROCKEFELLER
Zajęcia 2

Bank centralny
(Narodowy Bank Polski)
– organizacja, funkcje,
rola
06.03.2022
Bank centralny

Źródło:
Czym jest Narodowy Bank Polski
i jakie pełni funkcje?,
Narodowy Bank Polski

06.03.2022
Bank centralny

Źródło:
Czym jest Narodowy Bank
Polski i jakie pełni funkcje?,
Narodowy Bank Polski

06.03.2022
Bank centralny

Prezes NBP jest jednym z

czterech (obok Ministra
Finansów, Przewodniczącego
Komisji Nadzoru
Finansowego i Prezesa Zarządu
Bankowego Funduszu
Gwarancyjnego) członków
Komitetu Stabilności
Finansowej.

Źródło:
Czym jest Narodowy Bank Polski i jakie pełni funkcje?,
Narodowy Bank Polski

06.03.2022
Bank centralny

Funkcje NBP:

1) banku emisyjnego – ma wyłączne prawo emitowania pieniądza (określa wielkość

emisji i moment wprowadzenia pieniądza do obiegu), a także organizuje obieg
pieniądza i reguluje jego podaż;71298464358420712984
2) banku banków – prowadzi rachunki każdego banku komercyjnego i organizuje
system rozliczeń między nimi;
3) centralnego banku państwa – prowadzi obsługę budżetu państwa oraz rachunki
wielu instytucji rządowych i centralnych.

Źródło:
Rynki finansowe, Urszula Banaszczak-Soroka

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP i jego organów:

Źródło:
Rynki finansowe, Urszula Banaszczak-Soroka

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP

USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim:

Art. 1. Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 3. 1. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym
wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.
2. Do zadań NBP należy także:
…
6) kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego;
6a) działanie na rzecz stabilności systemu finansowego
Art. 4. NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej.

Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 1) Emitowanie banknotów i monet

NBP ma wyłączne prawo emisji banknotów i monet (tzw. znaków

pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej). To dlatego na każdym polskim
banknocie znajduje się podpis Prezesa NBP. Emitowane przez NBP banknoty i
monety są prawnym środkiem płatniczym w Polsce, co oznacza, że nie można
odmówić ich przyjęcia, gdy płacimy nimi za towar lub usługę.

Źródło:
Czym jest Narodowy Bank Polski i jakie pełni funkcje?, Narodowy Bank Polski

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 1) Emitowanie banknotów i monet

Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 1) Emitowanie banknotów

i monet

Charakterystyczne elementy zmodernizowanego banknotu:

•wymiary: 120 x 60 mm
•znak wodny z cyfrowym oznaczeniem nominału widoczny pod światło na niezadrukowanym polu (1),
•pas opalizujący w kolorze turkusowym (3),
•korona w owalu, której pełny obraz tworzy się podczas oglądania banknotu pod światło (4),
•wyczuwalne przy dotyku, także dla osób niewidomych, oznaczenia nominału, portret władcy, godło RP, podpisy
Prezesa i Głównego Skarbnika NBP,
•W 2017 roku zostały wprowadzone do obiegu banknoty pokryte warstwą ochronną podnoszącą trwałość
banknotów w obiegu.

Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 1) Emitowanie banknotów i monet

Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 1) Emitowanie

banknotów i monet

Charakterystyczne elementy zmodernizowanego banknotu:

•wymiary: 138 x 69 mm
•znak wodny z cyfrowym oznaczeniem nominału widoczny pod światło na niezadrukowanym polu (1),
•rozeta płynnie zmieniająca kolor ze złotego na zielony (3),
•korona w owalu, której pełny obraz tworzy się podczas oglądania banknotu pod światło (4),
•wyczuwalne przy dotyku, także dla osób niewidomych, oznaczenia nominału, portret władcy, godło RP, podpisy
Prezesa i Głównego Skarbnika NBP,
•w 2019 r. zostały wprowadzone do obiegu banknoty pokryte warstwą ochronną podnoszącą trwałość banknotów
w obiegu.

Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 1) Emitowanie banknotów i monet

Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 1) Emitowanie banknotów

i monet

Charakterystyczne elementy banknotu o nominale 500 zł to:

•wymiary: 150 x 75 mm
•znak wodny z cyfrowym oznaczeniem nominału widoczny pod światło na niezadrukowanym polu (1),
•nitka zabezpieczająca (okienkowa), której fragmenty są widoczne na powierzchni strony przedniej banknotu, w całości jest
widoczna pod światło (2),
•korona w owalu, której pełny obraz tworzy się podczas oglądania banknotu pod światło (6),
•liczba „500” widoczna, w zależności od kąta patrzenia, w prawej części portretu władcy (3a),
•szyszak husarski płynnie zmieniający barwę z zielonej na niebieską (4),
•wyczuwalne w dotyku elementy na stronie przedniej: portret władcy, podpisy Prezesa oraz Głównego Skarbnika NBP, godło
Rzeczypospolitej Polskiej, napis „Warszawa” i data emisji, oznaczenie dla osób niewidomych w postaci dwóch pionowych linii
złożonych z drobnych kwadratów oraz układu linii na krótszych krawędziach banknotu, napis „NARODOWY BANK POLSKI”, cyfrowe
oznaczenie nominału, górny pas z prawej strony portretu. Na stronie odwrotnej: główny element szaty graficznej, słowne oznaczenie
nominału, cyfrowe oznaczenie nominału, napis „NARODOWY BANK POLSKI”, klauzula prawna, pas u dołu banknotu.
Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP

Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP

Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Polityka pieniężna to działania banku centralnego, które wpływają na ilość

pieniądza oraz wysokość stóp procentowych w gospodarce. Poprzez te działania
NBP wpływa na wydatki gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw, a w efekcie
na inflację.

NBP dąży do zapewnienia stabilności cen, wykorzystując przy tym strategię

celu inflacyjnego. W ramach tej strategii od 2004 r. celem polityki pieniężnej
jest utrzymanie inflacji na poziomie 2,5% z symetrycznym przedziałem
odchyleń +/- 1 punkt procentowy w średnim okresie.

Źródło:
Czym jest Narodowy Bank Polski i jakie pełni funkcje?, Narodowy Bank Polski

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Pytanie do dyskusji: W jakim celu stosuje się cel inflacyjny?

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

W styczniu 2022 roku Główny Urząd Statystyczny ogłosił wysokość inflacji

konsumenckiej w grudniu 2021 roku na poziomie…

…8,6 proc.

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Komunikat GUS z lutego 2022: inflacja konsumencka w ujęciu rocznym w styczniu

2022 roku wyniosła 9,2 proc. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny towarów i
usług konsumpcyjnych wzrosły w tym miesiącu o 1,9 proc.

Rynek oczekiwał nieznacznie wyższej inflacji w ujęciu rocznym, na poziomie 9,3

proc., a miesięcznie dokładnie 1,9 proc.

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

1) 2010 – 2,6%
2) 2011 – 4,3%
3) 2012 – 3,7%
4) 2013 – 0,9%
5) 2014 – 0%
6) 2015 – -0,9%
7) 2016 – -0,6%
8) 2017 – 2%
9) 2018 – 1,6%
10) 2019 – 2,3%
11) 2020 – 3,4%
12) 2021 – 5,1

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

W latach 2015-2016 GUS informował o deflacji w Polsce. Natomiast z wysokim

poziomem inflacji na przestrzeni ostatnich lat mieliśmy do czynienia ostatnio właśnie
w 2021 roku.
Hiperinflacja (z wysokim wzrostem cen dóbr i usług) była notowana w 1990 roku.
Poziom inflacji wyniósł wówczas aż 585,8 proc. Już w kolejnym, 1991 roku zmalał do
70,3 proc.

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Rodzaje inflacji:

1) popytowa – jest ona wynikiem wzrostu popytu na dobra i usługi na skutek

prowadzenia przez bank centralny ekspansywnej polityki monetarnej oraz
utrzymywania się deficytu budżetowego;

2) podażowa – wynika ona ze wzrostu kosztów wytwarzania produktów i nie zależy

od polityki monetarnej banku centralnego – bywa nazywana inflacją kosztową.

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Ze względu na szybkość postępowania inflacji można dodatkowo wyróżnić kilka jej

rodzajów:

1) inflację pełzającą – nie przekracza 5 proc.,

2) inflacja kroczącą – przekracza 5 proc.,
3) inflację galopującą – przekracza 10 proc.,
4) hiperinflację – przekracza 100 proc.

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Miarą wzrostu cen towarów i usług jest (najczęściej) wskaźnik inflacji konsumenckiej, w skrócie
oznaczany jako CPI (Consumer Price Index). Wskaźnik inflacji konsumenckiej szacowany jest na
podstawie zmian ceny określonego koszyka dóbr podstawowych, tj. spełniających potrzeby
przeciętnego gospodarstwa domowego. Nie ma jednej, zawsze stałej listy towarów wchodzących w
skład takiego koszyka. Lista ta musi być stale modyfikowana i weryfikowana, aby dostosowywać ją do
aktualnych potrzeb konsumpcyjnych ludności.

Prócz wskaźnika CPI do szacowania inflacji wykorzystywany jest też wskaźnik PPI (Producer Price
Index). Obrazuje on zmiany średnich cen w przemyśle.
Zarówno wskaźnik CPI, jak i PPI są cyklicznie publikowane przez Główny Urząd Statystyczny.
.

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Źródło:
Nbp.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki

pieniężnej

Ustalaniem poziomu rocznej stopy inflacji zajmuje się Główny

Urząd Statystyczny. Podczas szacowania wskaźnika cen towarów i
usług konsumpcyjnych (CPI) pod uwagę brane są wydatki
gospodarstw domowych na zakup towarów i usług
konsumpcyjnych, opracowane na podstawie badania
gospodarstw domowych – są to dane z roku poprzedzającego rok
badany.
GUS określa tak zwany koszyk inflacyjny, do którego wchodzą reprezentatywne towary i usługi, czyli dobra
typowe lub najczęściej kupowane przez gospodarstwa domowe.

Co może wchodzić w skład koszyka?

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1
www.bankier.pl

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Na inflację mają przy tym wpływ takie kategorie dóbr z koszyka inflacyjnego, jak:
1) żywność i napoje bezalkoholowe,
2) napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe,
3) odzież i obuwie,
4) użytkowanie mieszkania i nośniki energii,
5) wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego,
6) zdrowie,
7) transport,
8) łączność,
9) rekreacja i kultura,
10) edukacja,
11) restauracje i hotele,
12) inne towary i usługi.

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Instrumenty polityki pieniężnej:

Utrzymanie stabilnego poziomu cen (czyli w praktyce utrzymanie
poziomu inflacji 2,5% z możliwością odchylenia do 1 punktu
procentowego w górę lub w dół), wymaga stosowania narzędzi
polityki pieniężnej adekwatnej do bieżącej sytuacji
makroekonomicznej i oczekiwanej skuteczności.
Instrumenty polityki pieniężnej możemy podzielić na trzy grupy:
1) pośrednie,
2) perswazyjne i
3) bezpośrednie.

Źródło:
https://www.totalmoney.pl/artykuly/895864,kredyty-gotowkowe,wszystko--co-musisz-wiedziec-o-inflacji,1,1

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Instrumenty polityki pieniężnej:
A. Instrumenty pośrednie są adresowane do sektora bankowego. Istotą stosowania instrumentów pośrednich jest
spowodowanie zmian podaży pieniądza lub wysokości stóp procentowych w bankach. Zaostrzanie polityki pieniężnej
obniża płynność rynku i zdolność udzielania kredytów przez banki, łagodzenie działa w kierunku odwrotnym. Do
podstawowych instrumentów pośrednich zaliczamy:
1) Rezerwę obowiązkową (stopa rezerwy obowiązkowej)
2) Transakcje depozytowo-kredytowe – NBP może udzielać bankom kredytu w celu uzupełnienia ich zasobów
pieniężnych, występuje wówczas w roli kredytodawcy ostatniej instancji. Jeżeli bank nie może pozyskać środków
na rynku międzybankowym, NBP może wspomóc bank kredytem refinansowym, lombardowym lub
redyskontowym.
3) Operacje otwartego rynku – polegają na kupowaniu lub sprzedaży papierów wartościowych, dewiz lub własnych
papierów (np. bonów pieniężnych) emitowanych przez NBP. Kupując papiery wartościowe od banków, NBP
dostarcza im gotówkę, zwiększając w ten sposób ich potencjał finansowy. Sprzedając instrumenty finansowe, NBP
absorbuje nadmiar pieniądza będącego w ich dyspozycji.
Źródło:
Rynki finansowe, Urszula Banaszczak-Soroka

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Instrumenty polityki pieniężnej:

B. Instrumenty perswazyjne sugerują bankom współdziałanie w ramach przyjętej przez bank centralny polityki
oddziaływania na poziom inflacji. Są przekazywane bankom w formie informacji czy sprawozdań dotyczących założeń
i realizacji polityki pieniężnej.

C. Instrumenty bezpośrednie mogą być stosowane w razie zagrożenia realizacji polityki pieniężnej.

Źródło:
Rynki finansowe, Urszula Banaszczak-Soroka

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 2) Prowadzenie polityki pieniężnej

Źródło:
https://www.bankier.pl/waluty/kursy-walut/forex/EURPLN

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP: 3) Organizowanie rozliczeń pieniężnych

System płatniczy umożliwia dokonywanie rozliczeń pieniężnych między podmiotami. Na przykład gdy
zlecamy przelew środków z własnego rachunku bankowego na rachunek innego odbiorcy w innym
banku komercyjnym.

Operacje te są możliwe dzięki temu, że NBP prowadzi system rozliczeń między bankami. Umożliwia to
rozrachunek takich transakcji.

Źródło:
Czym jest Narodowy Bank Polski i jakie pełni funkcje?,
Narodowy Bank Polski

06.03.2022
Bank centralny

Zadania NBP:
3) Organizowanie
rozliczeń pieniężnych

Źródło:
www.kir.pl

06.03.2022
Źródła:
https://keep-calm.net/keep-calm-and-study-on-black-white.html

06.03.2022