KEMENTERIAN SUMBER MANUSIA SARAWAK CIVIL SERVICE

JABATAN TENAGA KERJA SARAWAK INNOVATIVE CREATIVE CIRCLE

KUMPULAN
INOVATIF DAN KREATIF

PENGURUSAN
KES BURUH
YANG
KURANG
SISTEMATIK
2022
 ISI KANDUNGAN

BAB TAJUK MUKA SURAT

Perutusan dan Prakata

1-3

1
Pengenalan dan Latarbelakang Kumpulan

1.1 Penubuhan dan Latarbelakang kumpulan, Profail ahli serta

4 - 10
perkembangan kegiatan kumpulan.

2
Pemilihan Isu/ Masalah Yang Hendak Diselesaikan

2.1 Kesesuaian dengan dasar kerajaan/ isu-isu penting bagi

pemegang taruh (stake holder). 11 - 26
2.2 Sasaran yang jelas, tempoh dan tarikh akhir serta pelan
tindakan.

3
Pengenalpastian Status Semasa dan Analisis Sebab Akibat

3.1 Keadaan fakta dan data status semasa berhubung isu

masalah dipilih. 27 - 40
3.2 Kelogikan serta kedalaman analisis sebab dan akibat.
3.3 Kesesuaian alat dan teknik digunakan.

Rumusan dan Pelaksanaan Solusi

4
4.1 Teknik penjanaan idea kreatif dan penghasilan solusi
(Prototaip).
4.2 Tahap kualiti/ teknikal (engineering) solusi serta verifikasi oleh 41 - 54
pakar pihak bertauliah (Ujicuba).
4.3 Pelaksanaan solusi projek inovasi sepenuhnya (Produk)
dilapangan dan tindakan perkongsian (role sharing).

5
Pengesahan Keberkesanan dan Keberhasilan

5.1 Keberhasilan (outcome) kepada agensi dan pelanggan

berdasarkan fakta/ data. 55 - 67
5.2 Testimoni pencapaian/ pematuhan akreditasi piawaian
(standard)

6
Kelestarian dan Penyeragaman /Replikasi

6.1 Langkah Kawalan kelestarian inovasi dan replikasi

6.2 Pengurusan penyeragaman dan replikasi 68 - 73

7
Pemerkasaan Budaya Inovasi Jabatan

7.1 Pengukuhan budaya inovasi melalui sokongan pengurusan.

7.2 Pembangunan kompetensi kumpulan dan ahli. 74 - 76
 RINGKASAN EKSEKUTIF
PENGENALAN PROJEK
Penularan pandemik Penyakit Koronavirus 2019
(COVID-19) di negara kita sejak tahun 2020 dan
pelaksanaan beberapa siri Perintah Kawalan
Pergerakan (PKP) kepada orang awam mulai 18 Mac
2020 telah memberi kesan kepada sektor ekonomi
negara. Kebanyakan sektor ekonomi ditutup kecuali
yang terlibat dalam perkhidmatan perlu dibenarkan
beroperasi dengan Standard Operating Procedures
(SOP) yang ditetapkan. Majikan yang terkesan telah
mengambil tindakan seperti pengurangan gaji,
pemberhentian sementara dan pemberhentian kerja
secara tetap ke atas pekerja. Ini mengakibatkan
ramai pekerja kehilangan pekerjaan, diberhenti kerja,
dipotong gaji atau dipaksa ambil cuti tanpa gaji oleh
majikan.
Statistik menunjukkan pada tahun 2020 sehingga Ogos
2022, bilangan kes buruh yang diterima telahpun
INOVASI PROJEK
Dengan pemilihan tajuk projek Pengurusan Kes
Buruh Yang Kurang Sistematik kumpulan Labour
Ultra telah berjaya menghasilkan satu sistem yang
dikenali sebagai Sistem ezLABOURCASE. Produk
inovasi ini membolehkan pengurusan kes buruh yang
dikendalikan oleh jabatan menjadi lebih efisien.
OUTCOME PROJEK
Sistem ezLABOURCASE ini mentadbir urus kepada:-
1. Pengurangan tempoh penyelesaian kes;
2. Mengoptimakan tenaga kerja;
3. Meningkatkan produktiviti jabatan;
4. Penjanaan dokumen secara
prakod tanpa perlu ditaip oleh pegawai;
5. Proses kerja mengikut
langkah yang dikawal oleh sistem; dan
6. Menjadikan pengendalian kes buruh lebih
sistematik.
Mukasurat 1
meningkat di mana sebanyak 3,129 kes telah difailkan
di seluruh Sarawak melibatkan pertikaian antara 4737
pekerja dan 3120 majikan.
Sebelum ini, kebanyakan kes tidak dapat
diselesaikan dalam tempoh yang singkat
akibat sekatan pergerakan di bawah PKP yang
menyebabkan pengadu tidak dapat keluar dari
rumah dan ketetapan SOP yang mewajibkan
kehadiran pegawai ke pejabat pada tahap minimum.
Ini mengakibatkan kes-kes buruh menjadi tertunggak.
Oleh yang demikian, satu pasukan bernama Labour
Ultra telah ditubuhkan untuk mengatasi masalah
tersebut dan mempercepatkan proses pengendalian
kes buruh yang sedia ada.
Melalui sistem ini, pemakluman tarikh sebutan, bicara
dan keputusan kepada pihak yang terlibat, dapat
dijana dengan mudah. Sistem ini juga memudahkan
rekod secara realtime dan maklumat data dapat
dikemas kini dengan lebih cepat dan teratur.
IMPAK POSITIF
Sistem ezLABOURCASE ini memberi impak kepada:-
1. Pengendalian kes buruh yang bersistematik;
2. Piagam pelanggan jabatan
berkenaan pengendalian kes buruh;
3. Hak-hak di bawah
undang-undang bagi pihak-pihak yang terlibat;
4. Masa pengendalian kes buruh di seluruh Sarawak.
 UCAPAN PENGARAH TENAGA KERJA SARAWAK

AWANG RADUAN BIN AWANG OMAR

Pengarah Tenaga Kerja Sarawak

Syabas dan tahniah diucapkan kepada Kumpulan Labour Ultra di atas kegigihan dan
komitmen yang diberikan oleh kumpulan ini untuk menjayakan projek KIK bagi tahun 2022.

Sesungguhnya saya menyokong penuh idea dan usaha kumpulan ini serta semangat yang
ditunjukkan oleh semua ahli kumpulan bagi memastikan Jabatan dapat menambahbaik
dan meningkatkan taraf kualiti perkhidmatan kepada para pelanggan. Apabila sesuatu
masalah dapat diselesaikan, ini bermakna ada penemuan cara dan kaedah baru dalam
menyelesaikan masalah-masalah tersebut yang seterusnya dapat mencetuskan nilai-nilai
kreativiti dan inovasi yang menjadi pemangkin kepada pembangunan sosioekonomi negara.

Projek KIK 2022 ini nescaya memupuk budaya inovasi dan kreatif malah turut
melatih anggota organisasi untuk tampil berani dalam merangka dan menyusun kerja serta
melaksanakan tindakan perubahan kearah memantapkan keupayaansumber manusia
yang ada demi kebaikan jabatan secara keseluruhannya.

Akhir kata, saya ingin merakamkan ucapan setinggi-tinggi tahniah kepada KIK
LABOUR ULTRA kerana telah menghasilkan idea yang mendatangkan faedah
kepada semua warga Jabatan terutamanya dalam Pengurusan Kes Buruh di Sarawak.

Sekian, terima kasih.

Mukasurat 2
 PRAKATA
PRAKATA KETUA KETUA KUMPULAN
KUMPULAN LABOUR ULTRA

ISMAIL BIN MOHAMMAD

Ketua Kumpulan Labour Ultra

Salam Sejahtera dan Salam Inovasi.

Labour Ultra terlebih dahulu mengucapkan ribuan terima kasih atas kerjasama dan komitmen
berpasukan Ahli Labour Ultra sepanjang proses membangunkan Projek Inovatif dan Kreatif ini.
Labour Ultra juga sangat menghargai segala jasa baik dan berterima kasih kepada semua
yang terlibat, sama ada secara langsung atau tidak langsung.

Pandemik koronavirus COVID-19 telah mengubah dunia secara mendadak dan menjadi
cabaran besar terutamanya kepada masyarakat pekerja. Cabaran yang bertali arus dari
wabak COVID-19 inilah yang menghasilkan satu inovasi oleh Labour Ultra bagi memastikan
hak asasi dan kepentingan masyarakat pekerja dijamin terpelihara semasa pandemik.

Dalam menghasilkan idea inovatif ini, kumpulan Labour Ultra perlu mematuhi norma
baharu dalam pekerjaan. Cabaran paling utama semestinya kesukaran untuk perjumpaan
secara bersemuka dalam proses perbincangan, perancangan dan juga dalam membuat
keputusan. Alhamdullilah cabaran ini dapat diatasi dengan adanya platform digital melalui
kaedah Zoom dan Google Meet.

Labour Ultra sangat yakin dan percaya cabaran inovasi ini akan membawasuatu perubahan
yang positif untuk membawa kami dan Jabatan ke arah mentransformasikan Penjawat
Awam yang berkualiti dan berintegriti bertaraf dunia kerana anda percaya kepada kami.

Sekian, terima kasih.

Mukasurat 3
 PENGENALAN DAN
1 LATARBELAKANG
KUMPULAN
1.1 Penubuhan dan Latarbelakang kumpulan, Profail ahli
serta perkembangan kegiatan kumpulan
 PENGENALAN JABATAN

Jabatan Tenaga Kerja Sarawak merupakan salah sebuah jabatan di bawah Kementerian
Sumber Manusia

26 JULAI 1960

Ditubuhkan pada 26 Julai 1960 dengan kekuatan anggota seramai enam (6) orang.
Bilangan anggota pada Ogos 2022 telah meningkat kepada seramai 286 orang. Dengan
peningkatan ini, Jabatan dapat meningkatkan lagi kualiti penyampaian perkhidmatan hasil
dari pertambahan berkenaan.

16 SEPTEMBER 1963

Sebelum penubuhan Malaysia, fungsi Jabatan ini dilaksanakan oleh Pejabat Residen dan
Daerah . Fungsi berkenaan diambilalih oleh Kementerian Buruh pada ketika itu yang kini
dikenali sebagai Kementerian Sumber Manusia.

29 Nov 2002

Jabatan Tenaga Kerja Sarawak juga telah mengambilalih peranan Jabatan Tenaga Rakyat di
Sarawak dan tidak lama selepas itu Jabatan Buruh Sarawak ditukarkan namanya menjadi
Jabatan Tenaga Kerja Sarawak.

VISI JABATAN MISI JABATAN

Peneraju standard piawaian pengurusan Memperkasakan sistem pengurusan

perburuhan dan penguatkuasaan perburuhan dan penguatkuasaan
perundangan perburuhan negara. perundangan perburuhan bagi memastikan
hak asasi dan kepentingan masyarakat
industri dijamin terpelihara.

OBJEKTIF JABATAN

• Memelihara hak dan tahap kebajikan warga pekerja serta memajukan kepentingan pihak
majikan dengan saranan pematuhan standard undang-undang perburuhan;
• Menggalakkan suasana perburuhan yang kondusif di antara warga pekerja dan pihak
majikan bagi menjamin kesejahteraan sosio-ekonomi negara;
• Memperkasakan sistem pengurusan perburuhan bagi meningkatkan kecekapan dan
keberkesanan penyampaian perkhidmatan jabatan; dan
• Memanpankan daya saing sektor ekonomi dan masyarakat industri untuk menghadapi
cabaran masa hadapan dan era teknologi terbaru.
Mukasurat 4
 PENGENALAN JABATAN

PIAGAM PELANGGAN

Jabatan Tenaga Kerja Sarawak berjanji untuk memberikan perkhidmatan yang terbaik bagi
memenuhi keperluan pelanggannya.

1
ADUAN BURUH
Aduan Buruh akan disiasat dan keputusan akan dimaklumkan dalam tempoh 30
hari dari tarikh aduan diterima.

2
TUNTUTAN BURUH
Tuntutan buruh akan didengar/ dibicarakan dan diberi
perintah dalam tempoh 90 hari dari tarikh tuntutan
diterima.

3
ADUAN AWAM
Maklumbalas berkaitan aduan awam akan
diberi dalam tempoh 3 hari bekerja dari
PIAGAM tarikh penerimaan aduan.

PELANGGAN
JABATAN
4
PERMIT PERBURUHAN
TENAGA KERJA Semua permohonan akan diberi
keputusan dalam tempoh 28 hari dari tarikh
SARAWAK permohonan lengkap diterima.

5
PERMOHONAN LESEN AGENSI PEKERJAAN
SWASTA
Semua permohonan diproses dan keputusan
dikeluarkan dalam tempoh 28 hari dari tarikh
permohonan lengkap diterima.

6
LESEN UNTUK MENGGAJI PEKERJA BUKAN PEMASTAUTIN
• Mengeluarkan keputusan Surat Kelulusan Secara Dasar (AP) dalam tempoh 5
hari dari tarikh Mesyuarat Jawatankuasa Lokalisasi.
• Lesen Baru di bawah AP & Gantian dikeluarkan dalam tempoh 7 hari dari tarikh
permohonan lengkap diterima.
• Mengeluarkan keputusan Lesen Pembaharuan dalam tempoh 10 hari dari
tarikh lengkap diterima.
Mukasurat 5
 PENGENALAN
PENGENALANKUMPULAN
JABATAN

Nama Kumpulan yang dipilih adalah “LABOUR ULTRA” yang mana

telah ditubuhkan pada 07 Julai 2020. LABOUR membawa
makna kumpulan ini mewakili seluruh warga Jabatan. Manakala ULTRA pula
melambangkan kesungguhan kumpulan bertindak di luar kebiasaan demi
mencapai kesempurnaan

Slogan Kumpulan adalah adalah “WE MAKE IT EASY” yang memberi pengaruh
kepada kekuatan untuk respon kepada keperluan rakyat dan bertindak secara
positif demi kesejahteraan sejagat.

NAMA PROJEK

NAMA PROJEK ezLABOURCASE

KATEGORI INOVASI Penambahbaikan
BIDANG INOVASI Penyampaian Perkhidmatan
TARIKH PROJEK Julai 2020 hingga September 2021

BIL PERANCANGAN TARIKH

1 Penubuhan Kumpulan Julai 2020
2 Kenalpasti Isu Ogos 2020
3 Pemilihan Tajuk Dan Kelulusan Projek Ogos 2020
4 Analisa Projek Ogos 2020
5 Tindakan Penyelesaian September 2020
6 Pelaksanaan Projek November 2020
7 Pembangunan Sistem November 2020 – Julai 2021
8 Pengumpulan Dan Analisa Data Selepas Projek Julai 2021 – Ogos 2021
9 Penyeragaman projek September 2021

PENGLIBATAN PIHAK PENGURUSAN

Tajuk projek inovasi telah diluluskan

oleh Mesyuarat Pengurusan Jabatan
pada bulan Ogos 2020

Mukasurat 6
 PENGENALAN KUMPULAN
AHLI KUMPULAN

Ahli Kumpulan adalah terdiri daripada pegawai dari Pejabat Tenaga Kerja Kota Samarahan
& Sri Aman, pegawai dari Bahagian Penguatkuasaan, Bahagian Penyelidikan & Maklumat di
Ibu Pejabat Jabatan Tenaga Kerja Sarawak.

MOHAMAD SHAHRUDDIN BIN ZAIDIL

(Fasilitator) Pegawai Tadbir & Diplomat M44

Berkhidmat lebih 12 tahun dan berpengalaman luas dalam ICC

Jabatan dan Negeri. Sering dijemput menjadi penceramah dan
fasilitator ICC.

ISMAIL BIN MOHAMMAD

(Ketua) Pegawai Perhubungan Perusahaan (Fleksi S41/S44)

Berkhidmat lebih 30 tahun dan Ketua Pejabat, Pejabat Tenaga Kerja

Kota Samarahan. Bepengalaman luas dalam mengendalikan kes-
kes tuntutan buruh.

ASMAH BINTI BUJANG

Pegawai Perhubungan Perusahaan (Fleksi S41/S44)

Berkhidmat lebih 14 tahun dan pegawai di Bahagian Penguatkusaan.

Berpengalaman luas dalam tugas penguatkuasaan di lapangan.

TAN HUI MIEN

Pegawai Perhubungan Perusahaan (Fleksi S41/S44)

Berkhidmat lebih 14 tahun dan pegawai di Bahagian

Penguatkuasaan. Berpengalaman luas dalam tugas pengumpulan
dan analisa data.

Mukasurat 7
 PENGENALAN KUMPULAN

PHANG PIN
Pegawai Perhubungan Perusahaan S44

Berkhidmat lebih 16 tahun dan Ketua Unit untuk aktiviti tuntutan

buruh di Bahagian Penguatkuasaan. Pakar rujuk pegawai dalam
pengendalian kes tuntutan buruh.

JESSIE ANAK BIDUT

Pegawai Perhubungan Perusahaan S44

Berkhidmat 15 tahun dan pegawai di Bahagian Penyelidikan dan

Maklumat. Pakar dalam Rekabentuk, Tatahias dan Dokumentasi.

CHANG NYUK KUI @ JASON

Pegawai Teknologi dan Maklumat F44(M)

Berkhidmat 8 tahun dan pegawai di Bahagian Penyelidikan dan

Maklumat. Pakar dalam teknologi maklumat dan merekabentuk
sistem dalaman jabatan

JOHAN BIN MAT

Pegawai Teknologi dan Maklumat F44(M)

Berkhidmat 14 tahun dan pegawai di Bahagian Penyelidikan &

Maklumat. Pakar dalam teknologi maklumat, rekabentuk, tatahi-
as, brosur, dan banner.

CLINTON JEMUT ANAK ASVESTER UJAN

Pembantu Perhubungan Perusahaan S19

Berkhidmat 6 tahun dan staff di Pejabat Tenaga Kerja Sri Aman.

Pakar dalam fotografi, audio-visual dan videografi.

Mukasurat 8
 PENGENALAN KUMPULAN

PELANTIKAN KETUA DAN AHLI KEUMPULAN

Surat perlantikan Ketua Kumpulan

dan juga ahli kumpulan yang telah
ditandatangani oleh Pengarah
Tenaga Kerja Sarawak pada
7 Julai 2020.

PEMBAHAGIAN TUGAS

ISMAIL MOHAMMAD
Bertindak sebagai Ketua Kumpulan dan menyelaras aktiviti

ASMAH
Bertindak sebagai Setiausaha untuk mencatat minit mesyuarat dan
menyediakan lojistik

JASON
Membangun dan merekabentuk sistem

PHANG
Menyediakan sumber rujukan dan mengumpul data

TAN
Menyediakan sumber rujukan dan mengumpul data

JESSIE
Membuat kajian dan menganalisa data

JOHAN
Merekabentuk grafik, mengambil gambar dan video

CLINTON
Merekabentuk,mengambil gambar dan video

Mukasurat 9
 PENGENALAN KUMPULAN

TAHAP PENGETAHUAN AHLI KUMPULAN

Ahli kumpulan sentiasa belajar dan menerokai idea-idea yang baru ke arah penambahbaikan
secara berterusan.

Pencapaian 25 × 100 39.7%

sebelum 63

Pencapaian 38 × 100 60.3%

semasa 63
Peningkatan 60.3% - 39.7% 20.6%

KOMITMEN AHLI KUMPULAN

Mukasurat 10
 PEMILIHAN ISU/
2 MASALAH
YANG HENDAK
DISELESAIKAN
2.1 Kesesuaian dengan dasar kerajaan/ isu-isu penting bagi
pemegang taruh (stake holder).
2.2 Sasaran yang jelas, tempoh dan tarikh akhir serta pelan
tindakan.
 PEMILIHAN PROJEK

KESESUAIAN DENGAN DASAR KERAJAAN/ ISU-ISU PENTING BAGI PEMEGANG TARUH

(SHAREHOLDER)
Jabatan Tenaga Kerja Sarawak merupakan sebuah jabatan di bawah Kementerian Sumber
Manusia yang bertindak di barisan hadapan dalam berurusan dengan pelanggan berhubung isu
perburuhan seperti aduan buruh, tuntutan buruh, permit perburuhan dan lain-lain lagi.

PRINSIP UTAMA YANG DIJADIKAN SEBAGAI KRITERIA & ASAS RUJUKAN PROJEK

KAITAN DENGAN HALA TUJU JABATAN

HUBUNGKAIT
Jabatan Tenaga Kerja Sarawak
sentiasa bertekad untuk mencapai visi, misi dan
objektif agar sistem penyampaian jabatan
sentiasa ditambah baik bagi mempertingkatkan
mutu perkhidmatan secara berterusan.
Jabatan menekankan penyampaian
perkhidmatan yang bermutu tinggi sebagai dasar
kualiti. Setiap warga jabatan peka dengan hala tuju
jabatan. Dalam usaha menerapkan budaya kualiti
dalam organisasi pihak pengurusan antaranya telah
menetapkan petunjuk prestasi utama KPI sebagai
satu mekanisma pengukuran prestasi di setiap
Pejabat Tenaga Kerja.

Sumber: Laman Web rasmi Kementerian dan Jabatan

KAITAN DENGAN PELAN STRATEGIK KEMENTERIAN SUMBER MANUSIA

Dengan berpaksikan Pelan Strategik Kementerian Sumber Manusia, jabatan turut merumuskan hala
tuju dan strategi dalam memacu pembangunan dan pengurusan sumber manusia di negeri Sarawak
ke arah mencapai aspirasi sebuah negeri berpendapatan tinggi yang terangkum dan mampan. Pelan
Strategik Kementerian Sumber Manusia dirangka berdasarkan 5 teras utama iaitu:
HUBUNGKAIT
Dengan mentransformasikan kaedah
penyampaian perkhidmatan awam
kepada kaedah yang lebih efisien dan
efektif bagi menambah baik perkhidmatan untuk
kesejahteraan rakyat.

Sumber: Pelan Strategik Kementerian Sumber Manusia

HUBUNGKAIT
Teras 4 Pelan Strategik Kementerian Sumber Manusia, Strategi 01 dan 05 menggariskan penekanan
kepada hak pekerja dan memperkukuhkan data perburuhan dan operasi digital.
Mukasurat 11
 PEMILIHAN PROJEK

KAITAN DENGAN KEHENDAK PELANGGAN & STAKEHOLDERS

PIAGAM PELANGGAN: Jabatan Tenaga Kerja Sarawak berjanji untuk memberikan perkhidmatan
terbaik bagi memenuhi pelanggannya seperti yang ditetapkan. Setiap warga kerja jabatan
sentiasa berpandukan piagam pelanggan sebagai petunjuk prestasi dalam menjalankan tugas yang
diamanahkan.
HUBUNGKAIT
Penetapan piagam pelanggan ialah satu
mekanisme pengukuran prestasi di setiap
Pejabat Tenaga Kerja untuk tujuan pemantauan
oleh pihak pengurusan. setiap pejabat perlu
mengemukakan prestasi bulanan dan dilaporkan
di dalam Business Plan jabatan. Ini memastikan
agar keutamaan diberikan kepada aspek kualiti
dalam setiap aktiviti yang dilaksanakan dan
perkhidmatan yang diberikan.

Sumber: Laman Web rasmi jabatan

KAITAN DENGAN KEADAAN & ISU SEMASA

Sumber: Sarawak Post COVID-19 Development Strategy 2030

Penularan pandemik COVID-19 di Sarawak sejak tahun 2020 dan pelaksanaan beberapa siri Perintah
Kawalan Pergerakan (PKP) kepada rakyat bermula 18 Mac 2020 telah memberi kesan terutamanya
golongan pekerja dan majikan. Ini secara langsung telah menyebabkan ramai individu kehilangan
pekerjaan, terpaksa berhenti kerja, diberi cuti tanpa gaji yang panjang ataupun diberhentikan kerja
oleh majikan.

HUBUNGKAIT
Jabatan Tenaga Kerja Sarawak sebagai orang tengah antara pekerja dan majikan berperanan
besar bagi mengekalkan keharmonian perusahaan. Jabatan Tenaga Kerja berkeyakinan
tanggungjawab pekerja dan majikan akan terlaksana sementara hak pekerja dan majikan terpelihara.
Semua tugas harian dan arahan kerja yang dikeluarkan dari semasa ke semasa hendaklah diselesaikan
dengan Prosedur Operasi Standard (SOP) yang sedia ada selaras dengan arahan dan saranan Jabatan
Perkhidmatan Awam (JPA), Majlis Keselamatan Negara (MKN) dan Sarawak Disaster Management
Committee (SDMC). Jabatan Tenaga Kerja Sarawak memberi komitmen dalam membantu kerajaan
negeri Sarawak memulihkan semula sosio ekonomi pasca covid-19 seperti disasarkan dalam Sarawak
Post Covid-19 Development Strategy 2030.
Mukasurat 12
 PEMILIHAN PROJEK

KAEDAH BRAINSTORMING

Kumpulan telah mengadakan sesi Pemilihan masalah dibuat melalui kaedah

percambahan fikiran atau brainstorming di mana
setiap bahagian dalam jabatan perlu menyediakan
masalah-masalah yang dihadapi. Ini bagi
mengenal pasti masalah yang utama dan sig-
nifikan kepada Jabatan Tenaga Kerja Sarawak.
Sebelum kumpulan mengadakan sesi
brainstorming, beberapa prinsip utama perlu
dijadikan sebagai kriteria dan asas rujukan, iaitu
Visi dan Misi jabatan, pelan strategik jabatan dan
piagam pelanggan.
brainstorming dibuat bagi memastikan masalah
yang menjadi kekangan dan cabaran ke arah
mencapai visi, misi dan matlamat jabatan dapat
dikenal pasti. Melalui kaedah ini, ahli kumpulan
telah berjaya menyenaraikan tiga puluh dua (32)
masalah yang berkaitan.
Kumpulan telah menyenaraikan isu dan
masalah yang dihadapi oleh jabatan seperti
berikut:

ISU/MASALAH
1. Pengurusan kes buruh yang kurang sistematik
2. Jumlah tawaran kompaun yang tidak dibayar tinggi
3. Jumlah kes buruh yang meningkat berikutan tindakan majikan yang
memberhentikan pekerja dan mengurangkan gaji pekerja semasa tempoh
pandemik Covid-19
4. Jumlah kertas siasatan tertunggak yang tinggi
5. Borang yang banyak digunakan untuk permohonan permit perburuhan
6. Kelewatan memproses dokumen pengenalan diri daripada agensi
pekerjaan swasta
7. Penyiasatan kes aduan pekerja yang kurang berkesan
8. Jumlah kes tunggakan pemberhentian kerja yang tinggi
9. Kesedaran berkenaan Skim Bantuan Galakan Perniagaan Orang
Kurang Upaya (SBGP-OKU) yang kurang di kalangan usahawan Orang Kurang
Upaya
10. Jumlah pelanggaran undang-undang perburuhan yang tinggi di kalangan majikan
NAMA PEGAWAI 11. Jumlah Notifikasi Pelanggaran yang banyak tidak diambil tindakan susulan
12. Pengumpulan profail ladang yang kurang efektif
ISMAIL 13. Kegagalan majikan memberi notis kepada Pengarah Tenaga Kerja dalam tempoh
90 hari dari tarikh tempat pekerjaan itu didaftarkan
PHANG 14. Pengurusan data dan maklumat yang tidak bersistematik
ASMAH 15. Tiada kepakaran dalam menjalankan kajian penyelidikan
16. Jumlah data dan maklumat yang dikumpul banyak
TAN 17. Sistem pelaporan secara manual dan tidak seragam
JOHAN 18. Kesukaran pengumpulan data dan maklumat daripada Pejabat Tenaga Kerja
19. Rangkaian internet yang kurang stabil
JASON 20. Pegawai di lapangan kurang kemahiran dalam bidang multimedia
21. Kekurangan perisian komputer yang terkini menyukarkan penghasilan kerja yang
JESSIE berkualiti
CLINTON 22. Proses kerja Surat Kelulusan Secara Dasar atau Approval In Principle (AP) yang rumit
23. Jumlah permohonan Lesen Penggajian Pekerja Bukan Pemastautin yang meningkat
24. Proses mengenal pasti waris/tanggungan yang rumit
25. Kelewatan mengeluarkan Lesen Baharu dan Lesen Pembaharuan
penggajian pekerja bukan pemastautin Majikan gagal melaporkan penggajian
pekerja bukan pemastautin dalam tempoh 14 hari selepas pengambilan kerja
26. Majikan gagal melaporkan penggajian pekerja bukan pemastautin dalam tempoh
14 hari selepas pengambilan kerja
27. Kelewatan majikan mengemukakan permohonan pembaharuan lesen penggajian
pekerja bukan pemastautin meningkat
28. Pengurusan stor yang kurang berkesan
29. Pengurusan aset yang kurang teratur
30. Permohonan cuti sakit yang tidak teratur
31. Isu kehadiran pegawai dan staf yang meningkat
32. Kesukaran mencapai 7 hari berkursus dalam setahun untuk pegawai dan staf

Mukasurat 13
 PEMILIHAN PROJEK

RAJAH AFINITI

Masalah tersebut disenarai pendek menggunakan Kaedah Rajah Afiniti bagi memastikan
masalah yang dipilih signifikan dan bersesuaian dengan Visi, Misi, Objektif Jabatan, Piagam Pelanggan
dan Pelan Strategik Kementerian Sumber Manusia. Kumpulan telah mengelaskan masalah mengikut
bahagian-bahagian di jabatan yang mempunyai fungsi berbeza.

PENGGAJIAN PEKERJA BUKAN PEMASTAUTIN

Mengawalselia dan memproses permohonan penggajian pekerja bukan pemastautin melalui

Surat Kelulusan Secara Dasar atau Approval in Principal (AP), Lesen Baharu atau Gantian dan Lesen
Pembaharuan.

PENGUATKUASAAN

Bertanggungjawab untuk menguatkuasakan undang-undang perburuhan bagi memastikan

pematuhan undang-undang melalui penyelesaian pertikaian tuntutan buruh di Mahkamah Buruh,
pendakwaan, di samping memantapkan perkhidmatan sistem perburuhan jabatan melalui permit
perburuhan dan Lesen Agensi Pekerjaan Swasta.

STANDARD PERBURUHAN

Berperanan dalam memperkasakan pematuhan standard perburuhan bagi memelihara kepentingan dan
kebajikan masyarakat industri dengan melaksanakan pemeriksaan berkanun, pendaftaran tempat pekerjaan
baharu, penyiasatan aduan buruh, pemantauan pemberhentian pekerja serta pendidikan perburuhan.

Bahagian Penggajian Pekerja Bahagian Penguatkuasaan Bahagian Standard Perburuhan

Bukan Pemastautin
23 27 1 Pengurusan 2 Jumlah 7 Penyiasatan 8 Jumlah kes
Jumlah
Kelewatan
permohonan kes buruh tawaran kes aduan tunggakan
majikan
Lesen yang kurang kompaun pekerja yang pemberhentian
mengemukakan
Penggajian sistematik yang tidak kurang kerja yang tinggi
permohonan
Pekerja Bukan dibayar tinggi berkesan
pembaharuan
Pemastautin 5 12
lesen Borang yang 11 Pengumpulan
yang 4 Jumlah
penggajian banyak Jumlah kertas profil ladang
meningkat Notifikasi
pekerja bukan digunakan untuk siasatan yang kurang
Pelanggaran
pemastautin permohonan tertunggak efektif
25 meningkat permit
yang banyak
Kelewatan yang tinggi tidak
mengeluarkan perburuhan 13 Kegagalan
diambil
Lesen Baharu 3
tindakan majikan memberi
dan Lesen 22 Proses kerja 6 Kelewatan Jumlah kes susulan notis kepada
Pembaharuan Surat Kelulusan memproses buruh yang Pengarah
penggajian Secara Dasar dokumen meningkat 9 Kesedaran Tenaga Kerja
pekerja bukan atau Approval pengenalan berikutan dalam
pemastautin In Principle diri daripada tindakan berkenaan
Skim Bantuan tempoh 90 hari
(AP) yang agensi majikan yang dari tarikh
26 rumit pekerjaan memberhentikan Galakan
Majikan gagal Perniagaan tempat
swasta pekerja dan pekerjaan itu
melaporkan mengurangkan Orang
penggajian 24 Proses Kurang Upaya didaftarkan
gaji pekerja
pekerja bukan mengenal semasa (SBGP-OKU)
10 Jumlah
pemastautin pasti waris/ tempoh yang kurang
dalam tempoh tanggungan pandemik di kalangan pelanggaran
14 hari selepas yang rumit Covid-19 usahawan undang-undang
pengambilan Orang Kurang perburuhan yang
kerja Upaya tinggi di

19
kalangan
Terdapat permasalahan yang majikan
dipilih berdasarkan fungsi bahagian yang
menjalankan aktiviti utama jabatan Mukasurat 14
 PEMILIHAN PROJEK

RAJAH AFINITI

Masalah berikut tidak disenarai pendek atas sebab mengambil kira keutamaan kumpulan kepada
fokus fungsi dan peranan jabatan.

PENYELIDIKAN DAN TEKNOLOGI MAKLUMAT

Bertanggungjawab mengumpul dan mengurus data statistik jabatan bagi tujuan perancangan
dasar serta hala tuju jabatan di samping merancang, mengurus dan menyelaras projek ICT jabatan,
peralatan dan perisian infrastruktur ICT jabatan.

KHIDMAT PENGURUSAN

Meningkatkan kecekapan dan keberkesanan pengurusan sumber manusia, kewangan, perolehan, aset, pemba-
ngunan serta pentadbiran dan logistik Jabatan.

Bahagian Penyelidikan dan Teknologi

Bahagian Khidmat Pengurusan
Maklumat
14 Pengurusan 15 18 28 Pengurusan 29 Pengurusan 30
Tiada Kesukaran Permohonan
data dan kepakaran stor yang aset yang
pengumpulan cuti sakit yang
maklumat dalam kurang kurang teratur
data dan tidak teratur
yang tidak menjalankan berkesan
maklumat
bersistematik kajian 32 Kesukaran
daripada 31
penyelidikan Pejabat mencapai 7
Isu kehadiran
16 Jumlah data Tenaga Kerja pegawai dan hari berkursus
17 staf yang dalam
dan maklumat Sistem
yang dikumpul pelaporan 21 Kekurangan meningkat setahun untuk
banyak secara pegawai dan
perisian
manual dan staf
komputer
tidak seragam yang terkini
20 Pegawai di
13
menyukarkan
lapangan
kurang kema-
19 penghasilan Terdapat permasalahan yang disingkir
Rangkaian kerja yang
hiran dalam internet yang berkualiti
kerana tidak memfokuskan aktiviti
bidang multi- kurang stabil utama jabatan
media

Justeru itu, kumpulan telah bersetuju memilih tajuk yang memfokuskan

kepada peranan jabatan yang bertanggungjawab ke atas penguatkuasaan
undang-undang perburuhan, pematuhan standard perburuhan dan
pengawalseliaan penggajian pekerja bukan pemastautin. Peranan jabatan
ini adalah selaras dengan aspirasi Visi, Misi, Objektif Jabatan serta Piagam
Pelanggan yang telah ditetapkan. Terdapat 19 permasalahan yang telah
dipilih untuk tujuan saringan seterusnya.

Mukasurat 15
 PEMILIHAN PROJEK

KAEDAH SMART

Bagi tujuan mengenalpasti permasalahan yang perlu diberi keutamaan, kumpulan telah
menyenarai pendek 19 permasalahan melalui Rajah Afiniti yang kemudiannya dianalisis
menggunakan kaedah SMART seperti berikut:

S specific Berkaitan dengan visi, misi, objektif dan piagam pelanggan

Jabatan

M measurable Terdapat data / maklumat untuk diukur pencapaian

A achievable Boleh dicapai dengan sumber yang sedia ada

R relevant Berkaitan dengan fungsi dan aktiviti utama yang dilaksanakan

oleh Jabatan

T time-based Tempoh masa yang munasabah untuk mencapai sasaran yang

ditetapkan

Berikut merupakan penunjuk kaedah SMART yang berpaksikan misi dan visi jabatan.
BIL ISU/MASALAH S M A R T
Pengurusan kes buruh yang kurang
1 sistematik

KEPUTUSAN TERIMA

JUSTIFIKASI
Isu ini memenuhi kriteria yang ditetapkan. Tuntutan buruh melibatkan salah satu aktiviti utama jabatan
dan merupakan isu yang agak kritikal yang perlu diselesaikan segera kerana melibatkan piagam
pelanggan jabatan dan orang awam secara amnya.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Jumlah tawaran kompaun yang tidak
2 dibayar tinggi

KEPUTUSAN TOLAK

JUSTIFIKASI
Isu ini tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan. Pembayaran kompaun adalah bergantung
kepada kehendak Orang Kena Kompaun untuk membayar. Tindakan pendakwaan dapat diambil
sekiranya kompaun tidak dibayar.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Jumlah kes buruh yang meningkat berikutan
3 tindakan majikan yang memberhentikan
pekerja dan mengurangkan gaji pekerja
semasa tempoh pandemik Covid-19
KEPUTUSAN TOLAK

JUSTIFIKASI
Isu ini tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan. Pekerja berhak untuk memfailkan kes buruh dan
Jabatan tidak dapat menghentikan pekerja untuk berbuat demikian.
Mukasurat 16
 PEMILIHAN PROJEK

KAEDAH SMART

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Jumlah kertas siasatan tertunggak yang tinggi
4

KEPUTUSAN TERIMA

JUSTIFIKASI
Siasatan yang dijalankan oleh pegawai di lapangan tidak menyeluruh dan menjurus kepada
pelanggaran yang dinyatakan dalam Ordinan Buruh (Sarawak Bab 76) menyebabkan kertas
siasatan tidak dapat dilengkapkan. Dalam situasi ini kebanyakan kertas siasatan dikembalikan kepada
Pegawai Penyiasat untuk siasatan lanjut.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Borang yang banyak digunakan untuk
5 permohonan permit perburuhan

KEPUTUSAN TOLAK

JUSTIFIKASI
Isu ini tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan dan sukar diukur kerana permohonan permit
perburuhan yang dikendalikan jabatan adalah pelbagai dan penggunaan borang adalah cara
untuk mengenalpasti permohonan yang dikemukakan majikan.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Kelewatan memproses dokumen
6 pengenalan diri daripada agensi
pekerjaan swasta
KEPUTUSAN TOLAK

JUSTIFIKASI
Proses menyediakan dokumen pengenalan diri ini melibatkan proses perolehan kerajaan.
Kecepatan atau kelewatan adalah bergantung kepada proses perolehan.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Penyiasatan kes aduan pekerja yang
7 kurang berkesan

KEPUTUSAN TOLAK

JUSTIFIKASI
Isu ini sukar diukur kerana penyiasatan kes aduan pekerja adalah berdasarkan isu yang
diadukan dan terdapat aduan yang di luar bidang kuasa jabatan.

Mukasurat 17
 PEMILIHAN PROJEK

KAEDAH SMART

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Jumlah kes tunggakan pemberhentian
8 kerja yang tinggi

KEPUTUSAN TERIMA

JUSTIFIKASI
Isu ini memerlukan tindakan penyelesaian segera kerana ia melibatkan pekerja yang
diberhentikan akibat daripada pandemik Covid-19.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Kesedaran berkenaan Skim
9 Bantuan Galakan Perniagaan Orang
Kurang Upaya (SBGP-OKU) yang
kurang di kalangan usahawan Orang
Kurang Upaya
KEPUTUSAN TOLAK

JUSTIFIKASI
Geran yang disalurkan di bawah skim ini adalah tertakluk kepada peruntukan yang diluluskan
oleh Jabatan Tenaga Kerja Semenanjung Malaysia.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Jumlah pelanggaran undang-undang
10 perburuhan yang tinggi di kalangan
majikan
KEPUTUSAN TOLAK

JUSTIFIKASI
Isu ini tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan. Elemen ini tidak dapat dikawal oleh Jabatan
namun tindakan pendakwaan/kompaun dapat diambil terhadap majikan.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Jumlah Notifikasi Pelanggaran yang
11 banyak tidak diambil tindakan susulan

KEPUTUSAN TOLAK

JUSTIFIKASI
Isu ini tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan. Elemen ini tidak dapat dikawal oleh Jabatan
namun tindakan pendakwaan/kompaun dapat diambil terhadap majikan sekiranya masih
tidak mematuhi perundangan buruh.

Mukasurat 18
 PEMILIHAN PROJEK

KAEDAH SMART

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Pengumpulan profil ladang yang kurang
12 efektif

KEPUTUSAN TERIMA
JUSTIFIKASI
Isu ini memenuhi kriteria yang ditetapkan. Pengumpulan profil ladang yang dilaksanakan oleh
jabatan adalah secara manual iaitu melalui Borang Profil Ladang dan jabatan sering
berhadapan masalah majikan tidak mengembalikan borang yang telah diberikan.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Kegagalan majikan memberi notis
13 kepada Pengarah Tenaga Kerja
dalam tempoh 90 hari dari tarikh tempat
pekerjaan itu didaftarkan
KEPUTUSAN TOLAK
JUSTIFIKASI
Isu ini tidak memenuhi kriteria ditetapkan kerana pengoperasian dan pembukaan tempat
pekerjaan baharu adalah tertakluk kepada lesen perniagaan yang diluluskan oleh pihak
berkuasa tempatan. Walaupun majikan diwajibkan memberi notis kepada jabatan tiada data
yang mencukupi untuk meletakkan isu ini sebagai isu yang kritikal untuk diatasi.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Proses kerja Surat Kelulusan Secara Dasar
22 atau Approval In Principle (AP) yang rumit

KEPUTUSAN TOLAK
JUSTIFIKASI
Isu tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan.Kuasa meluluskan satu-satu permohonan
Surat Kelulusan Secara Dasar ini terletak pada Jawatankuasa Lokalisasi yang dianggotai oleh
agensi-agensi lain. Jabatan tiada kuasa mutlak untuk mengubah proses kerja ini.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Jumlah permohonan Lesen
23 Penggajian Pekerja Bukan
Pemastautin yang meningkat

KEPUTUSAN TOLAK
JUSTIFIKASI
Isu ini tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan. Penetapan dan pelaksanaan dasar
serta polisi penggajian pekerja bukan pemastautin yang berubah-ubah menyebabkan jumlah
permohonan diterima jabatan juga berubah.

Mukasurat 19
 PEMILIHAN PROJEK

KAEDAH SMART

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Proses mengenal pasti waris/tanggungan
24 yang rumit

KEPUTUSAN TOLAK
JUSTIFIKASI
Isu ini tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan. Proses ini melibatkan kerjasama pihak
konsulat dan kedutaan negara luar untuk mengesan waris/tanggungan dan mengambil masa
yang panjang.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Kelewatan mengeluarkan Lesen
25 Baharu dan Lesen Pembaharuan
penggajian pekerja bukan pemastautin

KEPUTUSAN TERIMA
JUSTIFIKASI
Isu ini memenuhi kriteria yang ditetapkan. Proses ini dapat dikawal oleh Jabatan dan berkaitan
dengan piagam pelanggan.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Majikan gagal melaporkan penggajian
26 pekerja bukan pemastautin dalam
tempoh 14 hari selepas pengambilan
kerja.
KEPUTUSAN TERIMA
JUSTIFIKASI
Isu ini memenuhi kriteria yang ditetapkan. Ini merupakan peruntukan dalam Ordinan Buruh
(Sarawak Bab 76) dan memberi kesan terhadap penguatkuasaan perundangan buruh oleh
Jabatan.

BIL ISU/MASALAH S M A R T
Kelewatan majikan mengemukakan
27 permohonan pembaharuan lesen
penggajian pekerja bukan pemastautin
meningkat
KEPUTUSAN TOLAK
JUSTIFIKASI
Isu ini tidak memenuhi kriteria yang ditetapkan.Tindakan pendakwaan/kompaun dapat diambil
terhadap majikan sekiranya lewat mengemukakan permohonan.

Terdapat 13 permasalahan yang disingkirkan berlandaskan kepada fokus aktiviti utama

jabatan melalui kaedah SMART.

Mukasurat 20
 PEMILIHAN PROJEK

KAEDAH ANALISA DATA MATRIKS

Terdapat 6 pemasalahan hasil saringan daripada Kaedah SMART yang dipilih. Seterusnya
akan dianalisis dengan menggunakan Kaedah Analisa Data Matriks bagi menyenarai pendek
masalah yang memerlukan tindakan segera berdasarkan kepada tahap kritikal dan keupayaan
serta impaknya kepada jabatan dan pihak berkepentingan.

BIL. SENARAI ISU KEUPAYAAN KRITIKAL

1 Pengurusan kes buruh yang kurang sistematik 9 9
4 Jumlah kertas siasatan tertunggak yang tinggi 8 4
8 Jumlah kes tunggakan pemberhentian kerja yang 7 8
tinggi
12 Pengumpulan profail ladang yang kurang efektif 6 7
25 Kelewatan mengeluarkan Lesen Baharu dan 4 6
Lesen Pembaharuan penggajian pekerja bukan
pemastautin
26 Majikan gagal melaporkan penggajian pekerja 3 4
bukan pemastautin dalam tempoh 14 hari selepas
pengambilan kerja

SKALA:
1 - 2 Sangat Lemah | 3 - 4 Lemah | 5 - 6 Sederhana | 7 - 8 Kuat | 9 - 10 Sangat Kuat

KEUPAYAAN

10
1
9
4 8
8
7 Pemilihan masalah adalah
12 berdasarkan isu-isu yang
6
dihadapi dan boleh
5
diselesaikan di peringkat bahagian
KRITIKA

dengan keutamaan diberi

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 kepada isu-isu keupayaan
kumpulan dan kritikal yang
4 25
(4,6) dihadapi oleh jabatan.
26 3
2
1
0

Merujuk kepada kaedah Analisis Data Matriks di atas, didapati 3 pemasalahan mempunyai skor
yang tertinggi dan berada di kedudukan teratas.
1. Pengurusan kes buruh yang kurang sistematik
8. Jumlah kes tunggakan pemberhentian kerja yang tinggi
12. Pengumpulan profil ladang yang kurang efektif

Mukasurat 21
 PEMILIHAN PROJEK

PENJELASAN 3 PEMASALAHAN DIPILIH

TAJUK:

BIL.
1 PENGURUSAN KES BURUH YANG KURANG SISTEMATIK

MASALAH KEADAAN KEADAAN JIKA TIDAK PENJELASAN

SEKARANG DIKEHENDAKI DIATASI
1 Pengurusan kes Pengendalian Pengendalian kes Jabatan akan Kesukaran yang
buruh yang kes buruh yang buruh yang lebih mempunyai berlaku
kurang sistematik sedia ada adalah efisien dan lambakan kes buruh menyebabkan kes
secara manual, tidak bersistematik ke arah yang tinggi dan buruh tidak dapat
teratur dan tidak pendigitalan jabatan akan diselesaikan
mesra pengguna penyampaian dianggap gagal mengikut sasaran
kerana semua proses perkhidmatan awam untuk melindungi hak yang ditetapkan.
kerja masih agar kehendak pekerja serta
menggunakan Piagam kepentingan
borang serta Pelanggan jabatan majikan.
format lama yang dapat dipenuhi.
tidak dikemaskini.

STATISTIK KES BURUH DARI TAHUN 2020 HINGGA 2021

Sumber: Bahagian Penguatkuasaan, JTK sarawak

Berdasarkan carta diatas sebanyak 2413 kes buruh telah difailkan di seluruh negeri Sarawak untuk
tahun 2020 dan 2021. Ia merupakan jumlah kes tertinggi yang telah difailkan di Sarawak.
Ianya dijangka memberi cabaran yang besar kepada jabatan dalam mengendalikan kes tuntutan
buruh. Peningkatan kes dijangka akan berlaku pada tahun seterusnya berikutan peningkatan
aduan perburuhan berkenaan pelanggaran standard perburuhan di kalangan majikan.
Mukasurat 22
 PEMILIHAN PROJEK

PENJELASAN 3 PEMASALAHAN DIPILIH

TAJUK:

BIL.
8 JUMLAH KES TUNGGAKAN PEMBERHENTIAN KERJA YANG TINGGI

MASALAH KEADAAN KEADAAN JIKA TIDAK PENJELASAN

SEKARANG DIKEHENDAKI DIATASI
8 Jumlah kes Pandemik COVID-19 Setiap tindakan Pekerja yang terlibat Kekangan daripada
tunggakan pember- menyebabkan pemberhentian dengan keadaan semasa
hentian kerja yang banyak majikan pekerja hendaklah pemberhentian iaitu pelaksanaan
tinggi terpaksa mengambil dilaporkan pekerja tidak akan Perintah Kawalan
tindakan menggunakan mendapat hak Pergerakan (PKP)
pemberhentian Borang JTKSWK 19 mereka dari segi selama lebih dari
pekerja. Majikan kepada Pejabat faedah kewangan setahun
gagal melaporkan Tenaga Kerja yang sepertimana yang menyukarkan
pemberhentian berdekatan telah ditetapkan pegawai
pekerja ke sepertimana yang oleh undang-undang menjalankan
Pejabat Tenaga telah ditetapkan dan penindasan ke siasatan secara
Kerja berdekatan Seksyen 60 Ordinan atas pekerja akan menyeluruh ke atas
untuk pemantauan Buruh (Sarawak Bab terus berlaku jika pemberhentian kerja
tindakan tersebut. 76) dan pemeriksaan tindakan yang dilaporkan.
berkanun akan penguatkuasaan
dijalankan ke tempat tidak diambil oleh
pekerjaan bagi jabatan.
memastikan faedah
penamatan dibayar
oleh majikan kepada
pekerja terlibat.

STATISTIK PEMBERHENTIAN PEKERJA DARI TAHUN 2020 HINGGA 2021

Sumber: Bahagian Standard Perburuhan, JTK sarawak

Jabatan Tenaga Kerja Sarawak telah menerima pemberitahuan tindakan pemberhentian pekerja
sepanjang tahun 2020 dan 2021 yang melibatkan seramai 9969 orang pekerja dan 576 majikan.
Tindakan pemberhentian pekerja ini memerlukan pegawai menjalankan siasatan dan
menyediakan laporan bagi memastikan tindakan majikan mengikut peruntukan undang-undang
perburuhan.
Mukasurat 23
 PEMILIHAN PROJEK

PENJELASAN 3 PEMASALAHAN DIPILIH

TAJUK:

BIL.
12 MASALAH
PENGUMPULAN PROFIL LADANG YANG KURANG EFEKTIF

KEADAAN KEADAAN JIKA TIDAK PENJELASAN

SEKARANG DIKEHENDAKI DIATASI
12 Pengumpulan profil Maklumat Majikan Jabatan akan gagal Kesukaran
ladang yang kurang dikumpul secara mengemaskini untuk mendapatkan pengumpulan data
efektif manual iaitu melalui maklumat profil maklumat terkini menyebabkan
edaran borang ladang atas talian berkaitan ladang jabatan
kepada majikan secara berkala dan kerana pihak kekurangan
ladang yang ini memudahkan majikan sendiri tidak maklumat profil
berkaitan dan proses akan melaporkan ladang untuk
kemudian pengumpulan dan sebarang maklumat merancang dan
dimasukkan ke pelaporan maklumat berkaitan ladang memberi maklum
dalam excel oleh ladang di Sarawak mereka jika tidak balas kepada pihak
pegawai/ kerani dari masa ke diminta oleh pemegang taruh
untuk pelaporan. semasa. jabatan. apabila diperlukan
dalam yang masa
singkat

STATISTIK PROFAIL LADANG DARI TAHUN 2020 HINGGA 2021

Sumber: Bahagian Standard Perburuhan, JTK sarawak

Industri perladangan merupakan industri yang kebanyakan bergantung kepada tenaga kerja
asing dan memerlukan ramai tenaga kerja. Kemudahan-kemudahan asas seperti tempat
tinggal, bekalan air dan elektrik perlu disediakan oleh pihak ladang bagi memastikan kebajikan
tenaga kerja ini dilindungi. Maklumat profil ladang diperlukan bagi tujuan memantau penyediaan
kemudahan asas oleh majikan ladang serta penjanaan statistik untuk pihak pemegang taruh.

Mukasurat 24
 PEMILIHAN PROJEK

KAEDAH MATRIKS BERKRITERIA

Dari 3 permasalahan hasil saringan daripada kaedah Analisa Data Matriks seterusnya akan
dianalisis dengan menggunakan kaedah Matriks Berkriteria bagi mencari satu masalah yang
sangat memerlukan tindakan segera berdasarkan kepada tahap kritikal dan wajaran serta
impaknya kepada jabatan dan pihak berkepentingan.

Penjelasan Pemilihan Kriteria

PIAGAM MISI JABATAN MASA IMEJ JABATAN

PELANGGAN
Piagam Misi Jabatan Masa merujuk Imej Jabatan
Pelanggan merujuk kaitan kepada tempoh merujuk kepada
merujuk kepada dengan yang bersesuaian tanggapan
piawaian yang fungsi dan untuk masyarakat
telah ditetapkan peranan penyelesaian industri
oleh jabatan. jabatan. masalah. terhadap fungsi
dan
peranan jabatan.

KRITERIA PIAGAM MISI MASA IMEJ JUMLAH

PELANGGAN JABATAN JABATAN

Masalah (5) (5) (5) (5)

Pengurusan kes buruh
yang
8 x 5 = 40 8 x 5 = 40 8 x 5 = 40 8 x 5 = 40
160
kurang sistematik
Jumlah kes tunggakan 6 x 5 = 30 7 x 5 = 35 6 x 5 = 30 7 x 5 = 35 130
pemberhentian kerja yang
tinggi

Pengumpulan profil ladang 5 x 5 = 25 5 x 5 = 25 6 x 5 = 30 5 x 5 = 25 95

yang kurang efektif

SKALA:
1 - 2 Sangat Lemah | 3 - 4 Lemah | 5 - 6 Sederhana | 7 - 8 Kuat | 9 - 10 Sangat Kuat

Merujuk kepada Kaedah Markah Berkriteria di atas, didapati masalah yang mempunyai skor yang
tertinggi adalah “Pengurusan Kes Buruh Yang Kurang Sistematik”. Ini membuktikan bahawa
kumpulan berpendapat masalah tersebut perlu ditangani dengan segera kerana ianya akan
memberikan impak yang besar kepada jabatan, orang awam dan negeri terutamanya dari segi
pengurusan kes buruh dan melibatkan tuntutan kepada majikan.

Mukasurat 25
 PEMILIHAN PROJEK

PEMILIHAN ISU DAN MASALAH YANG HENDAK DISELESAIKAN

TAJUK PROJEK
PENGURUSAN KES BURUH YANG KURANG SISTEMATIK
Dalam usaha menambah baik urus tadbir
pengurusan dan penguatkuasaan undang– SASARAN PROJEK
undang perburuhan kumpulan telah memilih
tajuk yang mempunyai signifikan kepada keperluan Tempoh masa pengendalian
masyarakat yang terkesan akibat Pandemik Covid-19
terutamanya golongan pekerja yang terkesan akibat
tuntutan buruh kurang
pemberhentian kerja. Justeru itu, melalui Kaedah daripada 90 hari.
Brainstorming dan Kaedah Analisa Matrik, kumpulan
tampil dengan tajuk “Pengurusan Kes Buruh Yang Kurang
Sistematik”.

TEMPOH DAN TARIKH PELAKSANAAN

Dalam menyediakan projek, kumpulan telah melalui beberapa fasa seperti di gambar rajah.

PELAN TINDAKAN

Carta Perbatuan Pelan Tindakan Perlaksanaan Projek

Tahun 2020 Tahun 2021 Tahun 2022

PDCA Aktiviti
Jul Ogs Sep Okt Nov Dis Jan Feb Mac Apr Mei Jun Jul Ogs Sep Okt Nov Dis Jan Feb Mac Apr Mei Jun Jul Ogs Sep Okt Nov Dis

Penubuhan Kumpulan

Mengenalpasti Projek

Analisa Projek
Plan
Penetapan Objektif Sasaran
Projek
Pengumpulan dan Analisa
Data
Cadangan Penyelesaian /
Penambahbaikan

Penghasilan Idea
Do
Pelaksanaan Uji Cuba

Penilaian

Check Tindakan Susulan

Analisa Pencapaian

Penyeragaman
Act Pemantauan dan
Penambahbaikan
Berterusan

Perancangan
Perlaksanaan

Mukasurat 26
 PENGENALPASTIAN
3 STATUS SEMASA &
ANALISIS SEBAB AKIBAT
3.1 Keadaan fakta dan data status semasa berhubung isu
masalah dipilih.
3.2 Kelogikan serta kedalaman analisis sebab dan akibat.
3.3 Kesesuaian alat dan teknik digunakan.
 PENJELASAN PROJEK

DEFINISI PENGURUSAN KES BURUH YANG KURANG SISTEMATIK

Pengurusan: Perihal merancang, menyusun,

mengarah dan mengawal selia proses dalam
setiap urusan kes buruh.

Kes buruh: Pertikaian atau tuntutan

berbentuk kewangan yang dikemukakan oleh
pekerja atau majikan ke Jabatan Tenaga Kerja
Sarawak untuk didengar dan diputuskan di
mahkamah buruh.

Labour Ordinance (Sarawak Cap. 76)

GAJI KERJA LEBIH MASA

TUNTUTAN BAKI GAJI GAJI GANTI NOTIS

JENIS-JENIS
FAEDAH PENAMATAN
KERJA
TUNTUTAN KES BAYARAN GAJI
BERKAITAN GAJI
BURUH

Kurang sistematik: Merujuk kepada pengendalian kes buruh yang tidak teratur dan dilaksanakan
secara manual di 16 Pejabat Tenaga Kerja (PTK) di seluruh Negeri Sarawak

Senarai 16 PTK:

• PTK Kuching
• PTK Kota Samarahan
LAWAS
• PTK Serian
• PTK Sri Aman
• PTK Betong
• PTK Saratok MIRI
• PTK Sarikei LIMBANG

• PTK Sibu
MARUDI
• PTK Mukah
• PTK Bintulu
• PTK Bakun
BINTULU
• PTK Kapit
• PTK Miri MUKAH BAKUN
• PTK Marudi
• PTK Limbang
SIBU
• PTK Lawas
SARIKEI

KAPIT
SARATOK
KUCHING

BETONG
SAMARAHAN
SRI AMAN
SERIAN

Mukasurat 27
 PENJELASAN PROJEK

KAEDAH 5W1H

APA ITU PENGURUSAN KES BURUH YANG KURANG SISTEMATIK?

Apa itu “Pengurusan Kes

Buruh”?
Pengurusan kes buruh adalah
merujuk kepada proses-proses
yang merangkumi proses
tuntutan kewangan yang
dibuat oleh pengadu yang terdiri
daripada pekerja atau majikan
seperti mana yang diperuntuk-
Kenapa masalah ini kritikal
ditangani?
Tuntutan kes buruh adalah aktiviti
utama Jabatan yang berkaitan
dengan Visi, Misi, Objektif Jabatan
dan Piagam Pelanggan.
Bila masalah itu mula
berlaku?
Berlaku apabila kes buruh
semakin meningkat pada
tahun 2020 dan keadaan
semakin kritikal apabila
berlaku penularan penyakit
Covid-19 yang

5W 1H
kan di bawah menyebabkan
Ordinan Buruh (Sarawak Bab 76). terlaksananya Perintah
Kawalan Pergerakan (PKP)
Apa itu “Yang Kurang sejak 18 Mac 2020.
Sistematik”?

Merujuk kepada pengurusan kes

buruh yang masih dikendalikan Di mana masalah itu berlaku?
secara manual, tidak teratur dan
mengambil masa yang panjang 16 Pejabat Tenaga Kerja (PTK) di seluruh Sarawak
untuk diselesaikan.

Senarai 16 PTK:
Siapa yang terlibat?
• PTK Kuching • PTK Mukah
Semua pegawai di Pejabat Tenaga
Kerja, golongan pekerja dan majikan • PTK Kota • PTK Bintulu
Samarahan • PTK Bakun
• PTK Serian • PTK Kapit
Bagaimana masalah itu berlaku? • PTK Sri Aman • PTK Miri
• PTK Betong • PTK Marudi
Kes buruh dikendalikan secara
manual dan tiada format standard • PTK Saratok • PTK Limbang
• PTK Lawas
digunakan di seluruh Pejabat Tenaga
Kerja. Ini menyebabkan kes buruh • PTK Sarikei
gagal dipantau oleh Jabatan.
• PTK Sibu
Mukasurat 28
 PENJELASAN PROJEK

LATAR BELAKANG PROJEK: PROSES PENGENDALIAN KES BURUH

Tuntutan buruh merupakan salah satu tunai yang lain melalui sebuah tribunal yang
aktiviti utama Jabatan Tenaga Kerja Sarawak. dikenali sebagai Mahkamah Buruh. Pegawai-
Ordinan Buruh (Sarawak Bab 76) memberi kuasa pegawai yang diberi kuasa akan mendengar dan
kepada Pengarah untuk menyelesaikan memutuskan pertikaian antara pekerja dengan
pertikaian di antara pekerja dan majikan majikan.
berkaitan pembayaran gaji dan bayaran
Di bawah Ordinan Buruh (Sarawak Bab 76), pihak yang boleh membuat tuntutan adalah:
Berdasarkan Piagam JENIS SEKSYEN PIHAK YANG
Pelanggan Jabatan, tuntutan TUNTUTAN MENUNTUT
buruh perlu didengar atau
Gaji atau apa-apa Seksyen 8A Ordinan Pekerja di bawah
dibicarakan dan diberi bayaran lain di bawah kontrak Buruh (Sarawak Bab 76) Jadual Seksyen 2
perintah dalam tempoh 90 hari perkhidmatan, sebarang subseksyen (2)
dari tarikh tuntutan diterima. peruntukan di bawah Ordinan/
Kaedah-Kaedah Buruh.
Walau bagaimanapun, Mengesahkan atau
jabatan menghadapi mengenepikan apa-apa
pelbagai cabaran dan keputusan di bawah Seksyen
kekangan dalam 14 (1) Ordinan Buruh (Sarawak
Bab 76). Kes perlu difailkan
menyelesaikan tuntutan kes
dalam tempoh 60 hari tarikh
buruh dalam tempoh yang keputusan.
ditetapkan dalam Piagam
Pelanggan. Gaji atau apa-apa bayaran Seksyen 8C Ordinan Pekerja yang upahnya
lain di bawah kontrak perkhid- Buruh (Sarawak Bab 76) melebihi RM2500 tetapi
Ini kerana kes buruh yang matan. tidak melebihi RM5000
diterima secara manual Gaji ganti Notis bagi pekerja di Seksyen 8D Ordinan Majikan
disemua Pejabat Tenaga Kerja mana kontrak perkhidmatan Buruh (Sarawak Bab 76)
di Sarawak semakin meningkat. itu ditamatkan tanpa notis,
atau jika notis itu diberi, tanpa
menunggu tamat notis itu

JUMLAH KES BURUH

YANG DIFAILKAN DI JUMLAH KES BURUH YANG DIFAILKAN DI JABATAN TENAGA KERJA Ini dapat dibuktikan
JABATAN TENAGA KERJA SARAWAK DARI 1 JANUARI 2020 HINGGA 31 JULAI 2021 melalui rekod Jabatan
SARAWAK DARI 1
JANUARI 2020 HINGGA 31
16 18
Tenaga Kerja Sarawak
JULAI 2021 15
55 35 59 yang dikumpul secara
PEJABAT KES 67
KUCHING 680
31
11
80 680 manual dari 16 PTK bagi
SIBU
MIRI
333
295
tempoh 1 Januari 2020
hingga 31 Julai 2021
188
SRI AMAN 41
SERIAN 29
BINTULU 188 41 adalah sebanyak 1,953
BAKUN
SARIKEI
11
31 kes.
KAPIT 80 29 295
333
LIMBANG 67
MARUDI 15
KOTA
SAMARAHAN 55
LAWAS 35
SARATOK 16
KUCHING SIBU MIRI SRI AMAN SERIAN BINTULU
BETONG 18
MUKAH 59 BAKUN SARIKEI KAPIT LIMBANG MARUDI KOTA SAMARAHAN
JUMLAH 1953 LAWAS SARATOK BETONG MUKAH

Sumber: Bahagian Penguatkuasaan, JTK Sarawak Mukasurat 29

 PENJELASAN PROJEK

PROSES TUNTUTAN BURUH

Dalam mengendalikan suatu tuntutan buruh,

seseorang pengadu perlu menghadirkan diri
ke mana-mana Pejabat Tenaga Kerja yang
berkenaan dan memberi kenyataan
bersumpah dihadapan pegawai untuk merekod
tuntutan. Semasa hadir ke pejabat, pengadu perlu
membawa bersama dokumen-dokumen
seperti salinan kad pengenalan, nama dan alamat
tempat pekerjaan (sumber SSM), butir-butir
pendapatan dan slip gaji (jika ada), surat
pelantikan dan syarat-syarat perkhidmatan (jika
ada) dan surat penamatan (jika ada).

Setelah merekod kenyataan bersumpah di pejabat,

kes akan didaftarkan ke dalam buku daftar kes buruh.
Ketua Pejabat akan membuat agihan kes kepada
pegawai untuk tindakan seterusnya. Pegawai akan
menentukan tarikh sebutan kes dan notis sebutan
akan dikeluarkan kepada pihak yang terlibat iaitu
pengadu dan majikan. Masalah berlaku apabila pegawai
gagal mengeluarkan notis sebutan selepas pernyataan
tuntutan diambil oleh pegawai. Pegawai masih
belum dapat memberikan tarikh sebutan pertama
kerana mendaftarkan kes terlebih dahulu. Pendaftaran
kes perlu dibuat oleh jurubahasa

Mukasurat 30
 PENJELASAN PROJEK

CARTA ALIR PROSES KERJA PENGENDALIAN KES TUNTUTAN SECARA MANUAL

PROSES KERJA SEBELUM PROJEK

NORMA MASA ”DI SINILAH MASALAH INI TIMBUL APABILA TARIKH

DAN NOTIS SEBUTAN KES TIDAK DAPAT DIKELUARKAN
Pengadu Hadir dan SERTA MERTA”
Buat Aduan

Masa diambil 1 hari untuk dapatkan

Periksa Pengadu dan Rekod
maklumat pengadu dan merekod
Pernyataan Aduan 1 HARI pernyataan

Masa diambil 2 - 3 hari untuk

Daftar Kes Dalam Buku Daftar Kes
Buruh 2 HARI mendaftar kes

Buka Fail dan

Agih Kes

Masa diambil 3 - 4 hari untuk pegawai

Tetap Tarikh Sebutan
3 HARI sebutan tetapkan tarikh sebutan

Sedia Notis Sebutan

Masa diambil 14 hari untuk sedia dan

Hantar Melalui Pos/ hantar Notis Sebutan kepada
Serahan Tangan 14 HARI pengadu dan defendan

Ya Tidak
Pengadu dan
Defendan Hadir

Tetap Tarikh Sebutan

Kedua 1 HARI

Sedia Notis Sebutan 1 HARI

Kedua

Masa diambil 14 hari untuk sedia dan

Hantar Melalui Pos/ hantar Notis Sebutan kepada
Serahan Tangan 14 HARI pengadu dan defendan

Ya Tidak
Kendali Sebutan Pengadu dan 1 HARI
Defendan Hadir

Ya Tidak
Kes Selesai

Masa diambil 3 - 4 hari untuk pegawai

Tetap Tarikh Bicara Defendan sebutan tetapkan tarikh bicara
Tidak Hadir 3 HARI

Sedia Notis Bicara

1 HARI
Pengadu
Tidak Hadir
Masa diambil 14 hari untuk sedia dan
Hantar Melalui Pos/ hantar Notis Bicara kepada pengadu
Serahan Tangan 14 HARI dan defendan

Ya Tidak
Pengadu dan
Defendan Hadir

Defendan
Tidak Hadir
Kendali Bicara
1 HARI

Tetap Tarikh Baca Kendali Bicara Pengadu

Keputusan Secara Exparte Tidak Hadir 1 HARI
Masa diambil 14 hari untuk sedia dan
Hantar Melalui Pos/ hantar Notis Baca Keputusan kepada
14 HARI pengadu dan defendan
Serahan Tangan

Buat Keputusan 14 HARI

Baca Keputusan 1 HARI

Sedia Perintah/Surat Iringan 1 HARI

Perintah/Surat Pembatalan

Masa diambil 14 hari untuk sedia dan

Hantar Melalui Pos/ hantar Perintah kepada pengadu dan
Serahan Tangan 14 HARI defendan

Sedia Laporan 1 HARI

Hantar Melalui Pos Masa diambil 14 hari untuk sedia dan

hantar Laporan kepada Ibu Pejabat

Merujuk kepada proses kerja di atas, masalah berlaku apabila pegawai mendapatkan
maklumat dan merekod pernyataan pengadu. Masalah juga berlaku apabila kes tidak didaftar serta
merta diikuti dengan masalah masa yang lama untuk pegawai tetapkan tarikh sebutan atau
tarikh perbicaraan, dan menghantarnya kepada pihak yang terlibat. Proses penyampaian notis
melalui pos atau serahan tangan juga menyebabkan berlakunya kelewatan di mana kes terpaksa
dijadualkan semula atas sebab ketidakhadiran pihak yang terlibat kerana tidak menerima
notis. Masalah-masalah tersebut telah menyumbang kepada pengendalian kes buruh yang
kurang sistematik dan perlu diberi perhatian kerana ia memberi impak kepada penyampaian
perkhidmatan oleh jabatan
Mukasurat 31
 PENJELASAN PROJEK

Antara masalah lain yang dihadapi dalam pengendalian kes buruh secara manual adalah:

Tiada format Merekodkan

Kesilapan Pegawai Pejabat
yang standard dalam pernyataan pengadu
Tenaga Kerja mengambil
pengiraan mengeluarkan atas sebab maklumat
masa yang lama untuk
jumlah tuntutan oleh Perintah Mahkamah pekerjaan yang tidak
melaporkan situasi ke
pegawai yang men- Buruh sehingga mencukupi dan
yang dikendalikan ke
menyebabkan dilakukan secara manual
gambil Bahagian
banyak kesilapan menggunakan Borang
kenyataan Tuntutan Buruh
Penguatkuasaan, Ibu
dilakukan oleh Jabatan JTK
pengadu
pegawai Sarawak
kesukaran Pemantauan Pengadu tidak
menguruskan kes pengendalian tuntutan dapat dihubungi untuk
Tuntutan Bersama kes buruh oleh jabatan hadir pada tarikh sebu-
kerana setiap ke atas pegawai di tan atas sebab ketiadaan
Pejabat Tenaga Kerja telefon atau nombor tele-
pengadu
kurang berkesan kerana fon yang tidak dapat
mempunyai jumlah tiada mekanisme dihubungi
tuntutan tersendiri pemantauan
disediakan

MENDEPANI CABARAN PENULARAN PANDEMIK COVID-19

Penularan pandemik Penyakit Coronavirus 2019 (COVID-19) di negara kita pada tahun 2020 dan
pelaksanaan beberapa siri Perintah Kawalan Pergerakan (PKP) kepada orang awam mulai 18
Mac 2020 telah menjadikan keadaan di atas semakin teruk. Kes-kes buruh yang diterima semakin
bertambah ekoran peningkatan tindakan pemberhentian kerja dan pengurangan gaji yang
dilaksanakan oleh majikan. Ini ditambah pula dengan arahan kepada pegawai jabatan untuk
Bertugas Dari Rumah (BDR) kebanyakan masa berikutan pelaksanaan Standard Operating
Procedures (SOP) yang menghadkan kapasiti kehadiran di pejabat. Ini menyebabkan kes
tertunggak semakin meningkat.

Bagi tempoh 18 Mac 2020 hingga 30 September 2020, sebanyak 773 kes buruh telah diterima.
Lambakan kes sebanyak 773 telah gagal diselesaikan. Hal ini disebabkan kawalan
pergerakan yang ditetapkan dalam tempoh PKP yang mengakibatkan pihak-pihak yang terlibat
tidak dapat hadir ke Pejabat Tenaga Kerja. Tambahan pula, pegawai yang mengendalikan kes juga
dikehendaki BDR atau dipanggil untuk petugas di Bilik Gerakan COVID-19 Negeri Sarawak. Keadaan
ini menjadi bertambah runsing apabila kes yang diterima jabatan terus bertambah namun begitu
kes terdahulu yang diterima tidak dapat diselesaikan.

Mukasurat 32
 PENJELASAN PROJEK

Terdapat sebanyak 773 kes buruh telah diterima.

Kes ini tidak dapat dikendalikan kerana kawalan
pergerakan yang ditetapkan dalam tempoh PKP
yang mengakibatkan pihak-pihak yang terlibat
tidak dapat hadir ke Pejabat Tenaga Kerja.
Tambahan pula, kekangan semasa PKP
menghadkan keberadaan pegawai dan penga-
du untuk hadir ke pejabat.
Rentetan daripada itu 773 kes buruh yang
diterima semasa PKP menjadi tertunggak
kerana tidak dapat diselesaikan dan jumlah kes
meninggkat kepada 1953 kes sehingga Julai 2021.
Ini mengakibatkan jabatan berdepan dengan
krisis pengurusan dan tekanan daripada pihak
terlibat.

BIL PEJABAT KES BIL PEJABAT KES

DITERIMA DITERIMA
1 Kuching 237 1 Kuching 680
2 Sibu 142 2 Sibu 333
3 Miri 131 3 Miri 295
4 Sri Aman 16 4 Sri Aman 41
5 Serian 14 5 Serian 29
6 Bintulu 64 6 Bintulu 188
7 Bakun 4 7 Bakun 11
8 Sarikei 12 8 Sarikei 31
9 Kapit 39 9 Kapit 80
10 Limbang 32 10 Limbang 67
11 Marudi 6 11 Marudi 15
12 Kota Samarahan 22 12 Kota Samarahan 55
13 Lawas 17 13 Lawas 35
14 Saratok 4 14 Saratok 16
15 Betong 6 15 Betong 18
16 Mukah 27 16 Mukah 59

Jumlah 773 Jumlah 1953

Jadual 1: Jumlah Kes Buruh yang diterima dari Jadual 2: Jumlah Kes Buruh yang diterima
18 Mac 2020 hingga 30 September 2020 1 Januari 2020 hingga 31 Julai 2021
Sumber: Bahagian Penguatkuasaan, JTK Sarawak

Sekiranya isu-isu di atas tidak diambil tindakan maka ia memberi kesan kepada jabatan seperti berikut:

Kes buruh tidak dapat Kes buruh dibatalkan atas

difailkan atas sebab sebab ketidakhadiran
maklumat pekerjaan yang pengadu pada tarikh dan
tidak mencukupi masa sebutan atau bicara
KESAN
JIKA ISU
Kes buruh ditangguh atau Kes buruh ditangguhkan
ditetapkan semula tarikh atas sebab maklumat
baharu atas sebab notis
sebutan, notis TIDAK pekerjaan yang tidak
mencukupi
bicara atau keputusan
tidak dapat disampaikan
DIATASI Pemantauan kes yang
kepada pengadu kurang berkesan kerana
laporan lambat diterima dari
Tunggakan kes buruh meningkat Pejabat Tenaga Kerja
kerana kes gagal diselesaikan
dalam tempoh 90 hari Mukasurat 33
 PENJELASAN PROJEK

ANALISIS SEBAB & AKIBAT

KAEDAH DESIGN THINKING

Dalam mencari solusi terbaik

untuk menyelesaikan isu dan
permasalahan yang
dihadapi dalam mengendalikan
kes buruh kumpulan memilih untuk
menggunakan kaedah Design
Thinking kerana berpendapat ianya
merupakan kaedah
terbaik dalam mengukur
keperluan pihak-pihak terlibat yang
berdepan dengan isu dan masalah
tersebut.Ini adalah kerana Design Thinking
bersifat user centric di mana kita dapat
menumpukan kepada keperluan sebenar
pengguna dalam mencari solusi kepada
pengendalian kes buruh di Sarawak.
Dalam mengaplikasikan design thinking, 5
langkah telah dilaksanakan iaitu
Empati (Empathy), Takrifan (Define),
Penjanaan Idea (Ideate), Prototaip (Prototype) dan Ujian(Test).

EMPATI

Untuk mencari solusi terbaik terhadap permasalahan yang dihadapi, kumpulan telah melakukan
kajian dengan mengenali dan menyelami tingkah laku, keluhan dan kehendak pihak-pihak
yang terlibat secara langsung dengan pengendalian kes buruh jabatan atau yang kami panggil
sebagai pengguna. Pengguna boleh dikategorikan sebagai pengguna biasa (average user) dan
pengguna tegar (extreme user),

Proses empati ini dilakukan dengan memerhati (observe) dan menemubual (interview) pengguna
yang menghadapi permasalahan di dalam mengendalikan kes buruh jabatan.

Mukasurat 34
 PENJELASAN
PENJELASANPROJEK
PROJEK

PEMERHATIAN (OBSERVE)

Kumpulan telah melakukan pemerhatian melalui laporan naziran yang

dilakukan secara berkala terhadap proses pengendalian kes buruh jabatan di pejabat tenaga
kerja bahagian oleh Bahagian Penguatkuasaan di ibu pejabat iaitu bahagian yang mengawal
selia pengurusan kes buruh. Melalui naziran yang dibuat terhadap fail-fail kes buruh di beberapa
pejabat bahagian sepanjang tahun 2020 antara penemuan adalah seperti berikut:
PEJABAT YANG DI NAZIR PENEMUAN

Pejabat Tenaga Kerja Bintulu • Kenyataan tuntutan tidak seragam. Lain pegawai lain
format yang digunakan menyebabkan pernyataan tuntutan tidak
kemas dan standard.
• Jumlah tuntutan bersama tidak selari.Kiraan salah.
• Perintah bayaran yang dikeluarkan juga tidak seragam.
Pegawai tidak memasukkan perintah membayar faedah 8
peratus untuk lambat bayar jumlah perintah.

Pejabat Tenaga Kerja Sri Aman • Format Perintah pegawai berbeza dikeluarkan pegawai
Pejabat Tenaga Kerja Betong berbeza.
• Nama pengadu di dalam kenyataan tuntutan berbeza dari nama di da-
lam perintah

Pejabat Tenaga Kerja Kuching • Terdapat kes ditutup kerana gagal serah Notis sebutan pada pengadu.

Pejabat Tenaga Kerja Miri • Minit pada fail KBR tidak lengkap untuk menceritakan
perjalanan kes. Sebagai contoh sekiranya kes telah ditutup kerana
pembayaran telah dibuat tiada diminitkan arahan OC untuk
tutup fail.

Sumber: Laporan Naziran Kes Buruh Bahagian Penguatkuasaan, JTK Sarawak.

TEMUBUAL(INTERVIEW)

Untuk lebih memahami permasalahan yang dihadapi pengguna kumpulan berpegang bahawa
proses empati adalah berlandaskan konsep ‘you never know until you’ve walked in their shoes’.
Oleh itu, kumpulan fokus kepada memahami masalah dengan meletakkan diri kami sebagai end
user atau pengguna. Oleh itu, kami telah mengadakan beberapa sesi temubual dengan pelbagai
kategori pengguna seperti berikut:

JUMLAH PENGGUNA YANG DITEMUBUAL :

PENGGUNA TEGAR PENGGUNA BIASA

(EXTREME USER) (AVERAGE USER)
Pengguna yang Pengguna yang tidak
merupakan pegawai terlibat secara langsung
-pegawai yang terlibat dalam mengendalikan
secara langsung dalam kes buruh seperti
mengendalikan kes pengadu dan defendan
buruh di lapangan seperti yang terlibat di dalam

5 3
Pegawai Pendengar Kes, kes.
Jurubahasa, Ketua
Pejabat.

Mukasurat 35
 PENJELASAN PROJEK

TAKRIFAN
Seterusnya tindakan kumpulan ialah untuk mengenal pasti masalah (define the problem) dan
seterusnya menterjemah keperluan dan kehendak pengguna dengan mengumpul dan
menganalisis maklumat yang telah diperolehi semasa proses pemerhatian dan temubual
dengan pengguna. Untuk mereka bentuk sudut pandang (Point of View) kumpulan dengan
lebih jelas, kita telah mengupas (unpack) permasalahan seperti berikut untuk mendapatkan
gambaran problem statement yang lebih jelas.

Kumpulan telah membuat empathy mapping

di mana semasa proses menganalisa dan mensintesis gelagat
pengguna melalui pemerhatian (observation) dan temubual
(interview) ini kumpulan telah berpandukan:

Apakah yang pengguna telah nampak (SEE)?

Apakah yang pengguna telah lakukan (DO)?
Apakah yang pengguna fikir (THINK) ?
Apakah perasaan pengguna (FEEL)?

Maklumat Pengguna Emosi dan Pandangan Aspirasi (Kita hendak membantu)

• Semasa mengambil kenyataan • Membantu pegawai

tuntutan, pegawai selalu
mengambil masa yang lama
kerana ianya selalunya
disebabkan pegawai sukar
mengarang kenyataan
tuntutan dan perlu membuat
kiraan jumlah tuntutan pengadu.
mengurangkan masa
mengambil satu-satu aduan.
• Memudahkan proses merekod
kenyataan tuntutan oleh
pegawai supaya kurang
kesilapan.

• Merasa stress kerana pegawai

WAN AINON ZUHAIDA
Ketua Pejabat Pejabat
Tenaga Kerja Kuching
Berpengalaman selama
24 tahun dalam
mengendalikan kes-kes
buruh di lapangan • Merasakan sukar untuk
Pernah bertugas di Pejabat
Tenaga Kerja Kuala Lumpur
dan menjadi Ketua
Pejabat di Pejabat Tenaga
Kerja Pelabuhan Klang.
akan ambil “own sweet time”
untuk
menghantar notis sebutan
kepada pengadu dan defendan.
Ini menyebabkan proses sebutan
kes tertangguh pada masa yang
lama.
memantau dan mendisiplinkan
pegawai kerana ada yang akan
lambat dan tidak ada sense of
urgency dalam
menetapkan tarikh sebutan
pertama kes.

• Pegawai sering melakukan

kesilapan di dalam
mengeluarkan perintah kerana
perintah dikeluarkan secara
manual dan setiap pegawai
akan menggunakan cara dan
format tersendiri. Ini membuka
ruang pada pegawai untuk
melakukan kesilapan.
Mukasurat 36

Maklumat Pengguna
ABANG MOHAMAD
KHAIDER BIN ABANG
SUHAILI
Pegawai Tenaga Kerja di
Pejabat Tenaga Kerja Bakun
Pernah bertugas di Pejabat
Tenaga Kerja Kuching dan
Kota Samarahan
Tugas hakiki termasuk men-
jadi pegawai pendengar kes
buruh
Maklumat Pengguna
NORHAFIZAH BINTI ISMAIL
Pegawai Tenaga Kerja Pejabat
Tenaga Kerja Kuching
Pernah bertugas di Pejabat
Tenaga Kerja Bintulu
PENJELASAN PROJEK
Emosi dan Pandangan Aspirasi (Kita hendak membantu)
• Selalu berasa “stuck” Membantu pegawai
semasa mengambil menyeragamkan kenyataan
kenyataan tuntutan pengadu tuntutan
kerana tiada format standard.
Pernah bertugas di Kuching Memastikan proses serahan
dan Kota Samarahan, notis sebutan lebih lancar.
format kenyataan tuntutan
adalah berbeza. Terpaksa Mengurangkan kes-kes yang selesai
adapt dengan cara yang melebihi tempoh yang ditetapkan.
berbeza di setiap pejabat
berbeza.
• Semasa bertugas di Bakun,
seringkali merasakan kes tidak
“smooth” kerana notis
sebutan tidak sampai ke
alamat pengadu kerana
alamat pengadu di kawasan
pedalaman seperti Bakun dan
Ulu Belaga menggunakan
alamat rumah panjang dan
sukar dikesan sekiranya
dihantar melalui pos. Masa
banyak terbuang untuk
memulakan satu-satu sebutan
kes buruh.
• Merasa kecewa kerana notis
sebutan terpaksa dikeluarkan
berkali-kali dan tarikh sebutan
terpaksa ditunda
menyebabkan kes tidak
dapat selesai dalam tempoh
90 hari.
Emosi dan Pandangan Aspirasi (Kita hendak membantu)
• Kenyataan tuntutan yang Membantu pegawai
diambil tidak standard kerana menjimatkan masa menyiapkan
tiada format yang standard satu-satu kes supaya mudah
dan seragam. mengatur jadual tugas harian.
• Merasakan sukar mengatur
masa
kerja kerana jadual sebutan
kes yang sering berubah. Ini
kerana notis sebutan yang
dihantar tidak sampai kepada
pengadu
menyebabkan pengadu tidak
hadir semasa tarikh sebutan.
Berasa sedikit tertekan kerana
masa terbuang untuk
menghantar semula notis
sebutan pada pengadu dan
defendan.
Mukasurat 37
 PENJELASAN PROJEK

Maklumat Pengguna Emosi dan Pandangan Aspirasi (Kita hendak membantu)

• Notis sebutan diposkan kepada • Mengurangkan kes-kes di mana

kedua-dua pihak dan notis sebutan tidak dapat
kadangkala notis sebutan disampaikan.
tersebut dikembalikan ke
pejabat kerana alamat tidak • Memudahkan pihak pengadu
lengkap atau tidak dijumpai. dan defendan untuk
Ini melambatkan kerja kerana mengetahui perkembangan kes.
terpaksa mencari alamat baru
pengadu. • Memudahkan proses menyemak
kronologi satu-satu kes buruh.
WONG BIK YENG • Pihak pengadu atau defendan
hanya dapat mengetahui • Memudahkan tugas jurubahasa
Jurubahasa di Pejabat perkembangan kes mereka untuk mengeluarkan notis
Tenaga Kerja Sarikei melalui panggilan telefon ke sebutan tanpa perlu menunggu
pejabat. Ada ketika merasakan masa yang lama untuk
Bidang tugas termasuk tertekan kerana pengadu atau menetapkan tarikh.
membantu pegawai defendan yang “lost contact”.
pengendali kes buruh
semasa sebutan dan • Merasakan tidak praktikal bila
pendengaran kes terpaksa membuka fail fizikal kes
buruh. Mengeluarkan notis setiap kali hendak menyemak
sebutan kes dan mendaftar kronologi kes.
rekod kes buruh.
• Notis sebutan baru untuk kes
yang disebut kali kedua tidak
dapat dibuat segera kerana
menunggu tarikh sebutan dari
pegawai sebutan kes yang
kadang kala lambat
menetapkan tarikh.

Maklumat Pengguna Emosi dan Pandangan Aspirasi (Kita hendak membantu)

• Merasakan semasa mengambil • Membantu pegawai

kenyataan tuntutan ayat yang mengambil kenyataan tuntutan
digunakan tidak seragam untuk dalam format yang seragam.
pegawai berbeza di pejabat.
• Memastikan proses serahan notis
• Pegawai yang merekod sebutan lebih lancar.
kenyataan tuntutan mengambil
masa yang terlalu lama.

• Merasa kecewa kerana ada kes

NORLIZA BINTI MATHAN
Ketua Pejabat Kota
Semarahan
Pernah bertugas di Pejabat
Tenaga Kerja Kuching dan
Ibu Pejabat
tidak dapat selesai dalam
tempoh masa yang cepat
kerana notis sebutan yang
dihantar kepada pengadu dan
defendan lewat sampai
menyebabkan mereka tidak
hadir pada tarikh yang
ditetapkan untuk sebutan kes.

• Merasa kasihan kepada

pengadu yang hadir kerana
tidak dapat membantu mereka
menyelesaikan kes dengan
Mukasurat 38 segera.

Maklumat Pengguna
NUR HUDA BINTI
MOHAMMAD
IMRAN
Pegawai Perhubungan
Perusahaan
Bertugas di Bahagian
Penguatkuasaan, ibu pejabat
Tugas utama termasuk
memantau pengendalian kes
buruh pegawai di lapangan.
Mengumpul data dan statistik
kes buruh
Maklumat Pengguna
LU CHU EN
Pengurus Sumber Manusia
syarikat ZZZ Engineering Sdn
Bhd, Miri.
Merupakan pengadu dalam
satu kes buruh
PENJELASAN PROJEK
Emosi dan Pandangan Aspirasi (Kita hendak membantu)
• Merasakan kerja memantau • Membantu memudahkan
memantau kes buruh satu proses pemantauan dan
tugas yang banyak kerana pengumpulan data dan statistik
terdapat 16 pejabat kes buruh yang dikendalikan 16
bahagian yang akan pejabat bahagian.
menghantar laporan setiap
bulan. 16 laporan perlu • Memudahkan ibu pejabat
disemak satu-persatu secara melakukan proses penyemakan
manual. kronologi kes buruh di pejabat
bahagian.
• Untuk menyemak kronologi
perjalanan satu-satu kes
buruh terpaksa menyemak
daftar kes dan fail kes buruh.
• Masa terbuang sebab
terpaksa menunggu pejabat
bahagian untuk menghantar
ke ibu pejabat.
Emosi dan Pandangan Aspirasi (Kita hendak membantu)
• Merasakan kecewa kerana Mengurangkan masa
kes yang difailkan terlalu lama pengendalian kes buruh.
untuk selesai. Kes difailkan
untuk disebut pada 24
Februari 2020, telah hadir
pada tarikh tersebut namun
dimaklumkan kes
terpaksa ditunda ke 26 Mac
2020 kerana defendan tidak
hadir sebab tidak menerima
notis.
• Oleh kerana PKP, pejabat
tenaga kerja tutup pada 26
Mac 2020 dan kes seterusnya
ditangguhkan ke 24 Julai 2020
kerana defendan tidak dapat
dihubungi.
Mukasurat 39
 PENJELASAN PROJEK

Maklumat Pengguna Emosi dan Pandangan Aspirasi (Kita hendak membantu)

• Merasa kecewa kerana
tuntutan kes buruh
mengambil masa terlalu lama
untuk selesai.
• Telah memfailkan kes pada
4 Mac 2020 dan kes hanya
selesai pada 13-10-2020.
• Mengurangkan masa
pengendalian kes buruh.
• Mengurangkan masa merekod
satu-satu kenyataan tuntutan di
pejabat bahagian.

• Semasa memfailkan
ALPHONSUS tuntutan terpaksa tunggu
lama kerana pegawai yang
Bertugas sebagai Crane merekod tuntutan ambil masa
operator di Sibu 2 jam lebih untuk rekod
pernyataan.
Telah memfailkan tuntutan kes
buruh di Pejabat Tenaga Kerja
Kuching

Mukasurat 40
 RUMUSAN &
4 PELAKSANAAN SOLUSI
4.1 Teknik penjanaan idea kreatif dan penghasilan solusi
(Prototaip).
4.2 Tahap kualiti/ teknikal (engineering) solusi serta verifikasi
oleh pakar pihak bertauliah (Ujicuba).
4.3 Pelaksanaan solusi projek inovasi sepenuhnya (Produk)
dilapangan dan tindakan perkongsian (role sharing).
 PELAKSANAAN SOLUSI

PENJANAAN IDEA
Setelah melalui analisis sebab akibat menggunakan proses empati dan takrifan dalam Design
Thinking, kumpulan telah merangka pelan tindakan penyelesaian melalui penjanaan idea. Kaedah
BOS (Blue Ocean Strategy) telah digunakan untuk mengenal pasti beberapa isu semasa yang
perlu dinilai dan dianalisis menggunakan teknik ERRC (Eliminate, Reduce, Raise, Create).

Kumpulan telah bersetuju bahawa terdapat beberapa faktor penyumbang

kepada permasalahan pengendalian kes buruh. Ini didorong oleh keadaan persekitaran dan
pengendalian yang masih dilaksanakan secara manual.

• Karenah birokrasi yang banyak

• Pengendalian kes buruh masih dijalankan secara manual
• Penyelesaian kes buruh mengambil masa yang panjang
• Kekerapan melakukan kesilapan dalam mengendalikan kes buruh adalah tinggi di kalangan
pegawai
• Kos pengurusan jabatan meningkat
• Kelemahan dalam pemantauan kes buruh
• Data pengurusan kes buruh diragui
• Tahap kompetensi pegawai rendah
• Pegawai kurang berintegriti dalam mengendalikan kes buruh

Berdasarkan kepada carta Strategi Kanvas AS-IS di bawah, kumpulan telah

mengenalpasti punca pengendalian kes buruh ketika ini yang kurang berkesan adalah
berdasarkan skala 0 hingga 10 di mana Birokrasi, Proses Manual dan Masa adalah punca yang
paling tinggi menyumbang kepada skala STRATEGI KANVAS AS-IS. Kesilapan, Kos, Pemantauan,
Kesahihan Data, Kompetensi Pegawai dan Integriti juga menyumbang dalam kedudukan skala
yang tersendiri.

Sehubungan itu, kumpulan telah mengambil pendekatan dengan merujuk grid ERRC yang telah
dibuat mengikut empat (4) kumpulan analisa selepas penghasilan projek dapat ditentukan dan
dikenalpasti. Ini merujuk kepada penghasilan STRATEGI KANVAS TO-BE yang telah dicadangkan
sebagai penyelesaian kepada masalah ini.

CARTA 1: STRATEGI KANVAS AS-IS

10

0
Birokrasi Proses Masa Kesilapan Kos Pemantauan Kesahihan Kompetensi Integriti Sistem
manual data pegawai

Carta 1: Strategi Kanvas AS-IS

Mukasurat 41
 PELAKSANAAN SOLUSI

Carta 2: Strategi Kanvas TO-BE

Hasil daripada analisa ERRC yang telah dibuat seperti dalam carta di atas, keputusan telah
dibuat untuk menghasilkan projek inovasi yang mampu memenuhi kehendak AS-IS-TO-BE iaitu
pengwujudan satu sistem perburuhan.

ELIMINATE REDUCE RAISE CREATE

BIROKRASI MASA PEMANTAUAN SISTEM

PROSES MANUAL KESILAPAN KESAHIHAN

DATA
KOS
KOMPETENSI
PEGAWAI

INTERGRITI

Mukasurat 42
 PELAKSANAAN SOLUSI

PENJELASAN ERRC

PERKARA AS-IS TO-BE

Eliminate (E) • Karenah birokrasi yang • Mengkaji semula proses kerja

banyak. pengendalian kes buruh dengan
• Pengendalian kes buruh menyingkirkan serta menambah baik
masih dijalankan secara aliran kerja yang kerap melewatkan dan
manual. menyukarkan tugas para pegawai.

Reduce (R) • Penyelesaian kes buruh • Mengurangkan norma masa dalam proses
mengambil masa yang pemakluman pihak yang terlibat dengan
panjang. pertikaian/tuntutan kes buruh untuk
• Kekerapan melakukan memendekkan masa penyelesaian kes
kesilapan dalam buruh daripada lebih 90 hari kepada
mengendalikan kes buruh kurang 90 hari.
adalah tinggi di kalangan • Penyediaan format standard bagi
pegawai. mengurangkan kesilapan pegawai dalam
• Kos pengurusan jabatan mengendalikan kes buruh serta
meningkat. mengurangkan kos pengurusan jabatan.

Raise (R) • Kelemahan dalam • Pemantauan pengurusan kes buruh

pemantauan pengurusan dilaksanakan secara real-time.
kes buruh.
• Data pengurusan kes buruh
diragui.
• Tahap kompetensi
pegawai rendah.
• Pegawai kurang berintegriti
dalam mengendalikan kes
buruh.

Create (C) Tiada • Mewujudkan satu sistem.

TEKNIK PENJANAAN IDEA KREATIF DAN PENGHASILAN SOLUSI

Selepas penghasilan penjanaan idea melalui kaedah ERRC, kumpulan
bersetuju untuk mewujudkan satu sistem pengurusan perburuhan kes
buruh yang mampu menyelesaikan masalah yang dihadapi oleh
jabatan. Ianya telah mendapat sokongan daripada
pihak pengurusan tertinggi jabatan melalui surat sokongan Pengarah
Tenaga Kerja Sarawak.

Mukasurat 43
 PELAKSANAAN SOLUSI

CADANGAN PENYELESAIAN INOVASI

PILIHAN MUKTAMAD

MEMBANGUNKAN APLIKASI SISTEM PENGURUSAN KES BURUH

YANG DIKENALI SEBAGAI

Mukasurat 44
 PERMOHONAN UNTUK MELAKSANAKAN SISTEM

METHODOLOGI KEJURUTERAAN APLIKASI SEKTOR AWAM (KRISA) DARIPADA MAMPU

Melalui perancangan terperinci kumpulan telah menjadualkan perancangan pembangunan

sistem yang mengambil kira tempoh kitaran pembangunan sistem sehingga pengujian sistem
dalam reka bentuk berpandukan garis panduan KRISA yang dikeluarkan oleh MAMPU.

Mukasurat 45
LATAR BELAKANG SISTEM

CIRI-CIRI SISTEM EZLABOURCASE

Mukasurat 46
Jadual pelaksanaan pembangunan sistem
BULAN
PROGRAM/AKTIVITI Nov-20 Dis 20 Jan-21 Feb-21 Mac 21 Apr-21 Mei 21 Jun-21 Jul-21 Ogos 21 Sep-21
1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4
Sesi pengumpulan
keperluan sistem

Penyediaan antara
muka sistem

Functional
requirement
document

Pembangunan sistem

Preview sistem

UAT/Uji Cuba 1 &

penambahbaikan

UAT/Uji Cuba 2 &

penambahbaikan

Latihan/Uji Cuba 2 &

penambahbaikan

Penyeragaman

Petunjuk: Perancangan Pelaksanaan

LAKARAN IDEA SISTEM PENGURUSAN KES BURUH

PEGAWAI MENDAFTARKAN KES BURUH

PEGAWAI MEREKODKAN PERNYATAAN PENGADU DAN JENIS TUNTUTAN

PEGAWAI MEREKODKAN AKTIVITI SEBUTAN DAN PERBICARAAN KES BURUH

Mukasurat 47
 PELAKSANAAN SOLUSI

PROTOTAIP

PROTOTAIP 1 : EZLABOURCASE

PEGAWAI MENDAFTARKAN KES BURUH

Paparan nombor kes

buruh terakhir Fungsi mendaftarkan
Paparan senarai kes
nombor kes buruh
buruh yang direkodkan
(manual key in)

PEGAWAI MEREKODKAN PERNYATAAN PENGADU DAN JENIS TUNTUTAN

Fungsi pendaftaran
maklumat pengadu Fungsi untuk menaip Fungsi untuk merekodkan jenis
pernyataan tuntutan tuntutan dan jumlah tuntutan
pengadu pengadu (tiada pecahan
tuntutan) hanya jumlah setiap
jenis tuntutan.

PEGAWAI MEREKODKAN AKTIVITI SEBUTAN DAN PERBICARAAN KES BURUH

Fungsi untuk mencetak notis

Fungsi untuk Paparan senarai jadual sebutan dan notis perbicaraan
mendaftarkan jadual kes kes buruh (tiada nombor (tiada auto jana letter head)
buruh folio)

Mukasurat 48
 UJIAN

Sistem ezLABOURCASE telah diuji rintis di Pejabat Tenaga Kerja Kuching mulai tempoh Julai
dan Ogos 2021. Kumpulan mendapati terdapat beberapa penambahbaikan yang perlu
dilakukan untuk menambah beberapa maklumat tambahan seperti di rajah atas.
Perkara ini perlu dilakukan segera
memandangkan arahan yang telah
ditetapkan untuk menyeragamkan
sistem ezLABOURCASE ini ke seluruh
Sarawak.

Mukasurat 49
 PELAKSANAAN SOLUSI

PROTOTAIP 2 : EZLABOURCASE

PEGAWAI MENDAFTARKAN KES BURUH (TUNTUTAN BERSAMA 20 ORANG PENGADU)

Fungsi auto-generate
ayat permulaan
Fungsi untuk daftarkan
pernyataan tuntutan dan
pengadu
hybrid ayat-ayat yang
dimasukkan pegawai.
Fungsi auto-generate
nombor kes buruh
seterusnya

Fungsi extended untuk

merekodkan tuntutan
bersama sehingga 500 orang
pengadu.
Paparan senarai
Fungsi untuk daftarkan pengadu
maklumat defendan

PEGAWAI MEREKODKAN PERNYATAAN PENGADU DAN JENIS TUNTUTAN

Fungsi untuk merekodkan

jenis-jenis tuntutan
pengadu dan drill-down
sehingga pecahan Fungsi auto-sum untuk Fungsi untuk merekodkan
tuntutan. mengira jumlah tuntutan pecahan tuntutan untuk
(RM) bagi pengadu yang pengetahui pecahan
ramai. tuntutan sebenar.
Mukasurat 50
 PELAKSANAAN SOLUSI

PEGAWAI MEMFAILKAN MUKA DEPAN, RINGKASAN TUNTUTAN DAN MENGELUARKAN SURAT

TUNTUTAN BERSAMA

Paparan senarai cetakan Fungsi jana cetakan Fungsi jana pernyataan

untuk muka depan fail muka depan kes buruh tuntutan untuk dicetak
untuk mudah dicapai. untuk kulit fail.

Fungsi jana Surat

Fungsi menjana Tuntutan Bersama (jika kes
Ringkasan Tuntutan untuk tuntutan berkumpulan)
dicetak

PEGAWAI MEREKODKAN AKTIVITI SEBUTAN DAN PERBICARAAN KES BURUH

Fungsi untuk
Fungsi mendaftarkan Paparan senarai aktiviti
menetapkan pegawai
aktiviti sebutan kes buruh kes untuk memantau
sebutan kes sekiranya
dan merekodkan status semasa kes.
pegawai pengendali
perjalanan kes buruh. telah dikenalpasti.

Mukasurat 51
 PELAKSANAAN SOLUSI

PEGAWAI MENJANA NOTIS SEBUTAN UNTUK DISERAHKAN KEPADA PENGADU

Paparan senarai hyperlinks Fungsi jana notis sebutan Fungsi jana notis sebutan
untuk cetakan notis sejurus untuk diserahkan kepada untuk diserahkan kepada
tarikh sebutan ditetapkan. pengadu sejurus defendan
pernyataan selesai diambil.

PEGAWAI TENAGA KERJA MENGELUARKAN SAMAN DAN PERINTAH

Fungsi untuk mengesahkan Pengesahan keputusan

keputusan perintah secara perintah untuk memastikan
Fungsi untuk menjana pukal atau secara satu per pegawai mengeluarkan
saman untuk diserahkan satu. Fungsi pukal dapat perintah dengan tepat.
kepada defendan menjimatkan masa.

Hasil keputusan perintah Paparan kesimpulan Fungsi untuk menetapkan

dipaparkan untuk mudah perintah dan auto-jana tempoh masa defendan
dilihat. ayat perintah berdasarkan perlu membayar kepada
jenis keputusan. pengadu

Mukasurat 52
 PELAKSANAAN SOLUSI

PEGAWAI MEREKODKAN BUKTI DEFENDAN TELAH MEMBAYAR KEPADA PENGADU

Fungsi untuk merekodkan
bayaran
Senarai rekod
pembayaran oleh
defendan

PENYELIA ATAU KETUA JABATAN MENJANA LAPORAN

STATISTIK UNTUK MEMANTAU AKTIVTI KES BURUH

Paparan senarai laporan Fungsi untuk memilih jenis Paparan hasil janaan
statistik kes buruh dan kategori laporan laporan

Fungsi untuk export Laporan mengikut Pejabat

Laporan mengikut nama
laporan ke bentuk untuk pemantaun setiap
pegawai dan tahun tuntutan.
Microsoft Excel untuk pejabat di daerah.
laporan selanjutnya.

Laporan senarai kes buruh

untuk memantau senarai
kes yang dikendalikan oleh
pejabat atau pegawai.

Laporan mengikut KPI Laporan jumlah tuntutan

jabatan dan jumlah perintah
Mukasurat 53
PENGGUNAAN SISTEM EZLABOURCASE

PEGAWAI SEDANG MENGGUNAKAN ORANG AWAM MENYEMAK TARIKH

SISTEM EZLABOURCASE SEBUTAN KES ATAU PERBICARAAN
MELALUI SISTEM EZLABOURCASE

FUNGSI-FUNGSI SISTEM

Mukasurat 54
 PENGESAHAN
5 KEBERKESANAN &
KEBERHASILAN
5.1 Keberhasilan (outcome) kepada agensi dan pelanggan
berdasarkan fakta/ data.
5.2 Testimoni pencapaian/ pematuhan akreditasi piawaian
(standard)
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

PENJIMATAN MASA

Penggunaan sistem ezLABOURCASE menjadikan pengendalian kes buruh lebih time efficient. Sejak
menggunakan sistem ezLABOURCASE tempoh pengendalian kes telah dapat dikurangkan dari 99
hari kepada 60 hari secara purata dan ini sekaligus telah berjaya mencapai piagam pelanggan
jabatan yang menetapkan kes buruh untuk selesai dikendalikan dalam tempoh 90 hari. Dengan
adanya sistem ezLABOURCASE ini, tugas pegawai pengendali kes buruh menjadi lebih mudah dan
lebih efisien di mana penyataan tuntutan pengadu direkod dalam masa yang lebih singkat dan
notis sebutan dijana serta-merta dengan tarikh sebutan yang telah ditetapkan.

Dengan wujudnya sistem ezLABOURCASE, pengendalian kes-kes tuntutan dapat

dipercepatkan daripada tarikh diterima sehingga ke tarikh keputusan dibuat. Penyediaan
dokumen yang berkaitan termasuk notis sebutan, notis bicara, saman, perintah dan
sebagainya dapat dijana dengan lebih mudah, cepat dan sistematik.

PROSES KERJA SEBELUM PROJEK PROSES KERJA SELEPAS PROJEK

NORMA MASA NORMA MASA

Pengadu Hadir dan Pengadu Hadir dan

Buat Aduan Buat Aduan

Periksa Pengadu dan Rekod Periksa Pengadu dan Rekod

Pernyataan Aduan 1 HARI Pernyataan Aduan Dalam

Daftar Kes Dalam Buku Daftar Kes

Buruh 1 HARI Daftar Kes Dalam

1 HARI
Buka Fail dan 1 HARI
Agih Kes Buka Fail dan Agih Kes Dalam

Tetap Tarikh Sebutan

1 HARI Masuk Tarikh Sebutan Dalam

Sedia Notis Sebutan 1 HARI

Ya Tidak
Pengadu dan
Defendan Hadir 14 HARI
Hantar Melalui Pos/
Serahan Tangan 14 HARI
Masuk Tarikh Sebutan
Kedua Dalam

Ya Tidak
Pengadu dan
Defendan Hadir Ya Tidak 14 HARI
Kendali Sebutan Pengadu dan
Tetap Tarikh Sebutan Defendan Hadir
Kedua 1 HARI
Ya Tidak
Kes Selesai
Sedia Notis Sebutan 1 HARI
Kedua

Masuk Tarikh Bicara Dalam Defendan

Hantar Melalui Pos/ Tidak Hadir
Serahan Tangan 14 HARI Pengadu
Tidak Hadir
Ya Tidak
Ya Pengadu dan 14 HARI
Tidak 1 HARI
Kendali Sebutan Pengadu dan Defendan Hadir
Defendan Hadir
Defendan
Ya Tidak Tidak Hadir
Kes Selesai Kendali Bicara

Masuk Tarikh Baca Kendali Bicara Pengadu

Tetap Tarikh Bicara Defendan Keputusan Dalam Secara Exparte Tidak Hadir 1 HARI
Tidak Hadir 1 HARI

Sedia Notis Bicara Masuk Keputusan Dalam

1 HARI 14 HARI
Pengadu
Tidak Hadir
Hantar Melalui Pos/ Baca Keputusan 1 HARI
Serahan Tangan 14 HARI

Cetak Perintah/Surat Iringan

Ya Tidak 1 HARI
/Surat Pembatalan Dalam
Pengadu dan
Defendan Hadir

Defendan
Tidak Hadir Jana Laporan Dalam
Kendali Bicara
1 HARI

Tetap Tarikh Baca Kendali Bicara Pengadu

Keputusan Secara Exparte Tidak Hadir 1 HARI
DENGAN ADANYA

Hantar Melalui Pos/ JUMLAH LANGKAH DIKURANGKAN DARIPADA 23 LANGKAH KEPADA 13 LANGKAH
14 HARI JUMLAH MASA DIKURANGKAN DARIPADA 99 HARI KEPADA 60 HARI
Serahan Tangan

Buat Keputusan 14 HARI

Baca Keputusan 1 HARI

MEMO
Sedia Perintah/Surat Iringan 1 HARI JABATAN TENAGA KERJA SARAWAK
Perintah/Surat Pembatalan

Fail: JTKSWK-DC-14(30) Tarikh: 1 September 2022

Hantar Melalui Pos/
Serahan Tangan 14 HARI TAJUK PENETAPAN PIAGAM PELANGGAN AKTIVITI TUNTUTAN BURUH

KEPADA Semua Ketua Pejabat Tenaga Salinan:

Kerja Bahagian 1. TP, JTKSWK
Sedia Laporan 1 HARI 2. KB, BSP
DARIPADA Pengarah 3. KB, BP
Jabatan Tenaga Kerja Sarawak 5. KB, BPPBP
4. KB, BPM
5. KB, BKP
Hantar Melalui Pos
Tuan/Puan,

JUMLAH MASA MELEBIHI 99 HARI Dengan segala hormatnya merujuk kepada perkara di atas.

2. Sukacita dimaklumkan bahawa Sistem ezLabourcase yang dibangunkan oleh

Labour Ultra, Kumpulan Innovative Creative Circle (ICC) Jabatan Tenaga Kerja
Sarawak (JTKSWK) telah digunapakai di semua pejabat bahagian mulai 1 September
2021. Berdasarkan pemerhatian dan pemantauan Ibu Pejabat, sistem ini telah
berjaya mempercepatkan tempoh urusan pengendalian Kes Tuntutan Buruh (KBR).

Pihak pengurusan jabatan telah mengarahkan supaya piagam

3. Sehubungan itu, Ibu Pejabat telah memutuskan agar piagam pelanggan bagi
aktiviti Tuntutan Buruh dipendekkan dari 90 hari kepada 60 hari mulai 1 September
2022.

pelanggan tempoh pengendalian kes buruh dikurangkan dari 90

4. Segala perhatian tuan/puan dalam perkara ini adalah amat dihargai.

Sekian, terima kasih.

hari kepada 60 hari berkuatkuasa 1 September 2022.

“WAWASAN KEMAKMURAN BERSAMA 2030”
“BERKHIDMAT UNTUK NEGARA”
“Pekerja Tonggak Keluarga Malaysia Dalam Pemulihan Negara”

Saya yang menjalankan amanah,

(AWANG RADUAN BIN AWANG OMAR)

Mukasurat 55
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

PENINGKATAN PRODUKTIVITI DAN KUALITI KERJA

Inovasi ezLABOURCASE ini juga telah berjaya meningkatkan produktiviti jabatan dalam
urusan pengendalian kes buruh di mana pada tahun 2020 sebanyak 1454 jumlah tuntutan
aduan yang melibatkan 2.74 juta telah dibayar oleh defendan kepada pengadu di seluruh Sarawak.
Jumlah perintah yang telah berjaya dikeluarkan ini dapat diproses melalui pemantauan dan
pengendalian kes mengikut pegawai yang bertugas melalui proses kerja yang telah ditetapkan.

Jadual 1: Jumlah Kes Buruh Yang Diterima Oleh Jabatan Tenaga Kerja Sarawak
Dari 1 Januari 2020 Hingga 31 Disember 2020

Bil. Pejabat Kes Kes Kes Kes Selesai Kes Selesai Jumlah
Diterima Selesai Belum Kurang Melebihi Perintah (RM)
Selesai Daripada Tempoh 90
Tempoh 90 hari
hari
1 Kuching 507 479 28 370 109 671,829.98

2 Sibu 236 234 2 187 47 370,234.44

3 Miri 216 192 24 137 55 265,298.27

4 Sri Aman 31 31 0 30 1 134,475.23

5 Serian 25 25 0 23 2 25,340.12

6 Bintulu 137 135 2 122 13 76,633.48

7 Bakun 9 9 0 8 1 21,289.17

8 Sarikei 25 25 0 24 1 60,910.01

9 Kapit 63 60 3 38 22 808,206.27

10 Limbang 60 60 0 57 3 48,843.83

11 Marudi 11 10 1 10 0 11,005.98

12 Kota Samarahan 46 44 2 37 7 67,990.95

13 Lawas 20 17 3 15 2 21,407.35

14 Saratok 10 10 0 9 1 100,380.00

15 Betong 12 12 0 12 0 28,670.98

16 Mukah 46 46 0 31 15 32,694.10

Jumlah 1,454 1,389 65 1,110 279 2,745,210.16

Sumber: Bahagian Penguatkuasaan, JTK Sarawak

Mukasurat 56
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

Pada tahun 2021 sebanyak 959 jumlah tuntutan aduan yang turut melibatkan 1.52 juta perintah
mahkamah buruh telah dibayar oleh defendan kepada pengadu di seluruh Sarawak.

Jadual 2: Jumlah Kes Buruh Yang Diterima Oleh Jabatan Tenaga Kerja Sarawak
Dari 1 Januari 2021 Hingga 31 Disember 2021

Bil. Pejabat Kes Kes Kes Kes Selesai Kes Selesai Jumlah
Diterima Selesai Belum Kurang Melebihi Perintah (RM)
Selesai Daripada Tempoh 90
Tempoh 90 hari
hari
1 Kuching 326 322 4 292 30 324,757.79

2 Sibu 164 161 3 117 44 215,709.10

3 Miri 145 123 22 100 23 504,157.29

4 Sri Aman 25 25 0 20 5 45,473.71

5 Serian 24 24 0 23 1 13,637.70

6 Bintulu 77 76 1 68 8 67,497.45

7 Bakun 9 7 2 7 0 40,462.95

8 Sarikei 19 19 0 19 0 54,967.80

9 Kapit 29 27 2 17 10 37,033.95

10 Limbang 10 10 0 10 0 11,961.00

11 Marudi 7 7 0 7 0 42,131.02

12 Kota Samarahan 36 35 1 33 2 40,134.82

13 Lawas 18 18 0 3 15 0.00

14 Saratok 11 11 0 8 3 80,724.73

15 Betong 28 28 0 28 0 34,557.13

16 Mukah 31 30 1 21 9 15,826.50

Jumlah 959 923 36 773 150 1,529,032.94

Sumber: Bahagian Penguatkuasaan, JTK Sarawak

Mukasurat 57
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

Pada tahun 2022 (sehingga 31 Ogos), sebanyak 716 kes telah difailkan di seluruh pejabat
bahagian Sarawak yang mana jumlah perintah yang telah dikeluarkan oleh Mahkamah Buruh
adalah sebanyak RM965,285.91.
Jadual 3: Jumlah Kes Buruh Yang Diterima Oleh Jabatan Tenaga Kerja Sarawak
Dari 1 Januari 2022 Hingga 31 Ogos 2022

Bil. Pejabat Kes Kes Kes Kes Selesai Kes Selesai Kes Selesai Jumlah
Diterima Selesai Belum Kurang Melebihi Melebihi Perintah
Selesai Daripada Tempoh 60 Tempoh 90 (RM)
Tempoh 60 Hari hari
hari Tetapi
Kurang
Daripada
90 Hari
1 Kuching 281 245 36 225 17 3 308,151.84

2 Sibu 118 91 27 68 11 12 143,069.54

3 Miri 81 52 29 46 1 5 101,239.94

4 Sri Aman 17 13 4 11 1 1 25,870.64

5 Serian 31 28 3 26 1 1 55,916.75

6 Bintulu 51 47 4 47 0 0 107,057.69

7 Bakun 1 1 0 1 0 0 0.00

8 Sarikei 20 19 1 19 0 0 31,814.14

9 Kapit 8 7 1 6 1 0 8,623.00

10 Limbang 7 7 0 7 0 0 10,441.68

11 Marudi 6 2 4 1 1 0 5,885.52

12 Kota Samarahan 38 36 2 32 0 4 26,759.70

13 Lawas 11 10 1 4 1 5 7,980.00

14 Saratok 9 8 1 8 0 0 46,175.00

15 Betong 11 11 0 11 0 0 12,606.18

16 Mukah 26 22 4 19 1 2 73,694.29

Jumlah 716 599 117 531 35 33 965,285.91

Sumber: Bahagian Penguatkuasaan, JTK Sarawak

Selain itu penghasilan kerja pegawai pengendali kes adalah lebih berkualiti kerana dengan
sistem ini format telah tersedia dan seragam untuk semua dokumen yang perlu disediakan.
Dokumen kes yang dijana menggunakan sistem ini adalah kurang atau tidak mengandungi kesilapan
berbanding jika sebelum ini disediakan secara manual.

Pihak ibu pejabat dapat memantau kes-kes yang dikendalikan oleh pegawai di lapangan dengan
lebih mudah menggunakan sistem. Pemantauan yang berkesan ini dapat menjamin kualiti kes
yang dikendalikan.

Mukasurat 58
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

PENJANAAN HASIL

Pengendalian kes buruh yang telah menjadi lebih sistematik dan efisien membolehkan banyak kes
diselesaikan dengan lancar dan sehingga 31 Ogos 2022 perintah pembayaran sejumlah 5.23 juta
telah dikeluarkan.

Rajah 1: Jumlah Kes Buruh Yang Diterima Oleh Jabatan Tenaga Kerja Sarawak
Dari 1 Januari 2020 Hingga 31 Ogos 2022

RINGKASAN PENCAPAIAN BAGI TEMPOH JANUARI 2020 – OGOS 2022

JABATAN TENAGA KERJA SARAWAK

MAJIKAN PEKERJA
KES SELESAI

3120 4737 83.6%

T U N T U TA N K E S B U R U H 
3129
RM 5.23 juta
PERINTAH MAHKAMAH BURUH

Sumber: Jabatan Tenaga Kerja Sarawak

27

MENGOPTIMUMKAN SUMBER MANUSIA

Dengan adanya sistem ezLABOURCASE tugas harian pegawai pengendali kes menjadi
lebih cepat dan mudah. Sebelum ini, untuk mengambil satu-satu penyataan tuntutan, ianya
mengambil masa dari 1 hingga 3 jam. Apabila menggunakan sistem ezLABOURCASE satu
pernyataan tuntutan dapat diambil dalam tempoh kurang dari satu jam. Masa yang
dijimatkan oleh penggunaan sistem ini dapat digunakan pegawai untuk membuat tugasan lain.
Selain itu tugas Pembantu Operasi/ Penghantar Notis pejabat dapat dikurangkan kerana bila notis
sebutan dijana dan diserahkan serta-merta kepada pengadu semasa memfailkan kes mereka
tidak perlu keluar untuk membuat serahan notis tersebut.

Mukasurat 59
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

KATEGORI TUGASAN TEMPOH MENYIAPKAN TEMPOH MENYIAPKAN

PENGGUNA TUGASAN SEBELUM TUGASAN SELEPAS
SISTEM SISTEM
Pegawai Kes Mengambil pernyataan 1 hingga 3 jam Kurang dari 1 jam
tuntutan pengadu
Pembantu Operasi/ Menghantar Notis 1 hingga 2 hari Tiada
Penghantar Notis Sebutan
Jurubahasa • Mendaftar Kes yang 1 hingga 3 hari Tiada
diterima.
• Menetapkan tarikh
sebutan kes.
• Mengemas
notis sebutan untuk
diserahkan
kepada pengadu
dan defendan

MENJIMATKAN KOS OPERASI DAN KOS PEMBANGUNAN

Sistem ezLABOURCASE ini dibangunkan secara dalaman oleh ahli kumpulan Labour Ultra
sendiri dan tidak melibatkan sebarang kos. Ini membolehkan jabatan melakukan penjimatan kos
pembangunan sistem kerana tidak perlu mendapatkan khidmat vendor swasta untuk
membangunkan sistem.

Selain itu, kos operasi jabatan juga

dapat dikurangkan kerana setelah
menggunakan sistem, pernyataan
tuntutan pengadu berserta notis sebutan
kes dijana serta-merta dan diserahkan
terus semasa pengadu memfailkan kes
dan tidak perlu dipos menggunakan surat
berdaftar. Jabatan dapat menjimatkan
kos menggunakan surat berdaftar seperti
berikut:

Harga setem/surat berdaftar : RM 3.40 x 1114 = RM 3,787.60

(contoh purata kes setahun yang dikendalikan oleh Jabatan)

KESELAMATAN DOKUMEN

Pengendalian kes buruh menggunakan sistem ezLABOURCASE juga dapat menjamin

keselamatan dan kerahsiaan dokumen kes seperti notis sebutan, saman dan perintah yang merupakan
dokumen sulit.

Sistem ini mempunyai keselamatan capaian di mana pegawai yang mempunyai peranan di
dalam sistem sahaja dapat mengemaskini rekod kes buruh dan menyemak maklumat kes buruh.
Sistem ini dibangunkan menggunakan KRISA dan berpangkalan di Pusat Data Sektor Awam (PDSA)
memberi jaminan bahawa sistem adalah selamat dari sebarang pencerobohan.

Mukasurat 60
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

KEPUASAN PELANGGAN

Penggunaan sistem ezLABOURCASE telah meningkatkan kepuasan pelanggan jabatan terutama

pihak terlibat dalam tuntutan kes buruh kerana kes dapat diselesaikan dengan lebih cepat dan
tidak perlu menunggu lebih lama untuk menunggu keputusan kes.

Dengan kejayaan ezLABOURCASE, jabatan telah mengurangkan masalah notis sebutan yang
dikeluarkan lewat. Pada tempoh 1 Januari 2020 sehingga 31 Ogos 2022, sebanyak 2,449 kes buruh
telah diselesaikan dalam tempoh kurang dari 90 hari dan 462 kes telah diselesaikan melebihi tarikh
90 hari serta sebanyak 218 yang masih belum selesai.

Jadual 1: Jumlah Kes Buruh Yang Diterima Oleh Jabatan Tenaga Kerja Sarawak dari 1 Januari 2020
Hingga 31 Ogos 2022

Bil. Pejabat Kes Kes Kes Kes Selesai Kes Selesai Jumlah
Diterima Selesai Belum Kurang Melebihi Perintah (RM)
Selesai Daripada Tempoh 90
Tempoh 90 hari
hari
1 Kuching 1114 1046 68 904 142 1,304,739.61

2 Sibu 518 486 32 383 103 729,013.08

3 Miri 442 367 75 284 83 870,695.50

4 Sri Aman 73 69 4 62 7 205,819.58

5 Serian 80 77 3 73 4 94,894.57

6 Bintulu 265 258 7 237 21 251,188.62

7 Bakun 19 17 2 16 1 61,752.12

8 Sarikei 64 63 1 62 1 147,691.95

9 Kapit 100 94 6 62 32 853,863.22

10 Limbang 77 77 0 74 3 71,246.51

11 Marudi 24 19 5 19 0 59,022.52

12 Kota Samarahan 120 115 5 102 13 134,885.47

13 Lawas 49 45 4 23 22 29,387.35

14 Saratok 30 29 1 25 4 227,279.73

15 Betong 51 51 0 51 0 75,834.29

16 Mukah 103 98 5 72 26 122,214.89

Jumlah 3,129 2,911 218 2,449 462 5,239,529.01

Sumber: Bahagian Penguatkuasaan, JTK Sarawak

Mukasurat 61
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

KEBERHASILAN INOVASI KEPADA JABATAN

Sumber: Pelan Strategik Kementerian Sumber Manusia

Sumber: Laman Web rasmi Jabatan

Teras 4 Pelan Strategik Kementerian Sumber Manusia berpaksikan tema “Pemantapan

Penguatkuasaan dan Pematuhan Undang-Undang” dapat direalisasikan dengan
terhasilnya inovasi melalui sistem ezlabourcase. Sistem ezlabourcase ini dapat memastikan
penguatkuasaan undang-undang adalah lebih cepat dan efektif. Kualiti penyampaian
perkhidmatan juga dapat diperkasakan dengan memenuhi ekspektasi pelanggan jabatan dan
pihak berkepentingan khususnya yang melibatkan pengendalian tuntutan buruh.
Bagi tempoh 1 Januari 2020
hingga 31 Ogos 2022, jabatan
telah berjaya mengeluarkan
perintah yang berjumlah RM5.23
juta. Jumlah perintah yang
dikeluarkan ini telah memberi
manfaat kepada 4737 jumlah
pekerja.

Sumber: Bahagian Penguatkuasaan, JTK Sarawak

Mukasurat 62
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

IMPAK KEPADA AGENDA NEGERI DAN NEGARA

POST COVID-19 DEVELOPMENT STRATEGY 2030

Penularan pandemik COVID-19 di seluruh dunia telah

membuka ruang kepada semua pihak tentang
manfaat penggunaan teknologi komunikasi dan
maklumat dalam melaksanakan tugas. Perkembangan
fenomena Data Raya dan ketersediaan teknologi telah
mendorong pertumbuhan inovasi baharu dan
membuka ruang agensi Kerajaan bagi
meningkatkan kualiti perkhidmatan kepada rakyat.
Sistem ezlabourcase yang dibangunkan melalui inovasi
jabatan telah membuka ruang kepada
penambahbaikan penyampaian perkhidmatan kepada rakyat
dalam tempoh penularan Covid-19. Sistem ini telah banyak
membantu rakyat diberhentikan kerja akibat pandemik Covid-19
menuntut hak mereka.

surat penghargaan bintulu, Bilik Gerakan Covid-19.

NATIONAL ACTION PLAN ON FORCED LABOUR (2021-2025)

Sumber: National Action Plan on Forced Labour (2021-2025)

Sistem ezlabourcase dapat membantu jabatan dalam memainkan peranannya menyelesaikan

kes-kes yang melibatkan kegagalan majikan membayar gaji pekerja dengan lebih efisien.

Mukasurat 63
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

REVOLUSI PERINDUSTRIAN 4.0 (4IR)

Sistem ezlabourcase dibangunkan selaras dengan dasar negara mengenai Revolusi 4IR serta
meningkatkan kesediaan jabatan dalam penggunaan internet bagi meningkatkan penyampaian
perkhidmatan yang berkualiti tinggi.

Mukasurat 64
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

TESTIMONI PENCAPAIAN

PENGARAH TENAGA KERJA SARAWAK

ENCIK AWANG RADUAN BIN AWANG OMAR

“ Sistem Pengurusan Kes Buruh melalui ezlabourcase

sesungguhnya telah mengubah sistem penyampaian Jabatan
Tenaga Kerja Sarawak menjadi lebih efisien. Saya sebagai
Pengarah Tenaga Kerja Sarawak amat berpuashati dengan
sIstem ezLABOURCASE yang dibangunkan kerana sebagai
agensi yang menjaga kepentingan pekerja dan majikan
perlulah menambah baik kualiti penyampaian perkhidmatan
selaras dengan isu perburuhan yang semakin mencabar.”

KETUA PEJABAT PTK KUCHING

ENCIK BARNABAS ANAK AHJAM

“ PTK Kuching sebagai sebuah pejabat yang paling banyak

mengendalikan kes buruh di Sarawak sudah semestinya sistem
ezlabourcase ini banyak membantu pegawai di lapangan.
Penggunaan sistem ini juga telah memberi faedah yang amat
besar kepada pengadu kerana mereka mengetahui serta
merta akan tarikh sebutan semasa menfailkan tuntutan. Saya
ingin mengucapkan berbanyak terimakasih kepada Labour
Ultra atas usaha inovasi dan kreatif ini.”

KETUA BAHAGIAN PENGUATKUASAAN

PUAN WAN AINON ZUHAIDA BT WAN ABDUL KHALID

“ Tahniah dan syabas kepada Labour Ultra yang telah berjaya

membangunkan satu sistem yang amat berguna dalam
memantau tren tuntutan kes buruh di Sarawak. Pengumpulan data
yang sistematik melalui ezlabourcase ini membolehkan Bahagian
Penguatkuasaan membuat analisa serta merancang aktiviti
penguatkuasaan untuk jangka pendek dan jangka panjang. Data
yang diperolehi dari sistem yang dibangunkan juga dapat
digunakan dalam memberi maklumat kepada pemegang taruh
bagi mengambarkan prestasi sosio ekonomi semasa.”

KETUA PEJABAT PTK KAPIT

ENCIK MAC GYVER ANAK MAJANG

“ PTK Kapit amat menghargai dengan sistem ezlabourcase yang

dibangunkan melalui Kumpulan Inovatif dan Kreatif Labour
Ultra. Sistem ini telah mengambil kira akan faktor geografi yang
terdapat di Bahagian Kapit kerana sistem ini memudahkan
pekerja untuk mengetahui akan status kes buruh yang difailkan.
Terima kasih banyak kepada Labour Ultra.”
Mukasurat 65
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

Jabatan telah menerima

penghargaan tertinggi melalui
Konsulat Jenderal Republik
Indonesia Kuching (KJRI
Kuching) hasil pencapaian Sistem
ezLABOURCASE yang telah telah
berjaya diselesaikan oleh pegawai
pengendali kes.

SILA IMBAS UNTUK TONTON VIDEO TESTIMONI PELANGGAN KAMI

Mukasurat 66
 KEBERKESANAN & KEBERHASILAN

PEMATUHAN AKREDITASI PIAWAIAN (STANDARD)

PENEMPATAN SISTEM DI PERSEKITARAN PREMIS KERAJAAN UNTUK KESELAMATAN MAKLUMAT

Sistem Ezlabourcase adalah sebuah sistem yang menyimpan
maklumat pekerja, maklumat majikan, maklumat pengaduan
dan pertikaian serta jumlah tuntutan yang melibatkan nilai
kewangan. Maka, sistem dan pangkalan data ezLABOURCASE
ini telah dipasang dan diletakkan di dalam cloud hosting
MyGovCloud di Pusat Data Sektor Awam (PDSA) yang dikenda-
likan oleh Unit Pemodenan Tadbiran dan Perancangan Pengu-
rusan Malaysia (MAMPU).

Infrastruktur PDSA mempunyai ciri-ciri keselamatan berikut:

• PDSA terletak di lokasi sulit dan dilengkapi pengawal keselamatan, rakaman CCTV 24/7,
pelbagai lapisan pintu capaian dan dinding fizikal yang kukuh.
• PDSA dilengkapi dan dengan Disaster Recovery Plan. Sistem-sistem dan pangkalan data yang
disimpan sentiasa dibuat pendua (backup), sekiranya berlaku bencana, sistem tersebut boleh
dibaik pulih dengan impak yang kecil serta downtime yang minimum.
• PDSA mempunyai kestabilan rangkaian internet, ini dapat memastikan sistem ezlabourcase
dicapai 24/7.
• Kos penyelenggaraan server bagi sistem ezlabourcase adalah ditanggung oleh PDSA, ini dapat
menjimatkan kos Jabatan Tenaga Kerja Sarawak.
• Server PDSA mempunyai ruangan cloud hosting yang besar. Sistem ezlabourcase dapat
terus berkembang kerana ruangan storan boleh dipertingkat tanpa melibatkan kos jabatan
dan menjamin kelangsungan data-data kes buruh.
BORANG PERMOHONAN DAN INBOIS PENDAFTARAN MYIPO DAN TANGKAP LAYAR COPYRIGHT
NOTICE

Pendaftaran MyIPO dan Copyright

Notice telah dimasukkan ke dalam
sistem ezLABOURCASE.

Mukasurat 67
 KELESTARIAN DAN
6 PENYERAGAMAN/
REPLIKASI
6.1 Langkah Kawalan kelestarian inovasi dan replikasi
6.2 Pengurusan penyeragaman dan replikasi
 KELESTARIAN & PENYERAGAMAN

PENYERAGAMAN DATA KES BURUH DI PEJABAT TENAGA KERJA SARAWAK

Kes buruh yang difailkan di seluruh Sarawak Bil Pejabat Kes diterima
dari tempoh Januari 2020 hingga Ogos 2022
adalah sebanyak 3,129. Hal ini merangkumi 1 Kuching 1114
keseluruhan jumlah kes yang difailkan 2 Sibu 518
sehingga terkini. Data yang direkodkan ini
telah dimasukkan ke dalam sistem ezLABOURCASE 3 Miri 442
terlebih dahulu memandangkan pelaksanaan 4 Sri Aman 73
sistem diseragamkan pada September 2021.
Dengan kejayaan ini seluruh Jabatan Kerja Sarawak 5 Serian 80
telah berjaya mengurus kes buruh melalui sistem 6 Bintulu 265
ezLABOURCASE dan memberi manfaat kepada
7 Bakun 19
pengguna di seluruh Sarawak.
8 Sarikei 64
Jadual 1: Jumlah Kes Buruh Yang Diterima Oleh 9 Kapit 100
Jabatan Tenaga Kerja Sarawak
Dari 1 Januari 2020 Hingga 31 Ogos 2022 10 Limbang 77
11 Marudi 24
12 Kota Samarahan 120
PENGURUSAN PENYERAGAMAN DAN
REPLIKASI MENGGUNAKAN 5W 1H 13 Lawas 49
14 Saratok 30
15 Betong 51
WHAT WHERE WHO WHEN HOW 16 Mukah 103
Jumlah 3,129

Sumber: Bahagian Penguatkuasaan, JTK Sarawak

SURAT PENYERAGAMAN SELURUH PEJABAT TENAGA KERJA SARAWAK

Mukasurat 68
 KELESTARIAN & PENYERAGAMAN

Mukasurat 69
KELESTARIAN & PENYERAGAMAN

Mukasurat 70
 KELESTARIAN & PENYERAGAMAN

PENYERAGAMAN KE PTK KOTA KINABALU SABAH

PENYERAGAMAN SISTEM EZLABOURCASE KE PEJABAT TENAGA KERJA (PTK) KOTA KINABALU, JABATAN
TENAGA KERJA SABAH

P
BILANGAN PEJABAT
16
TENAGA KERJA DI SABAH
Sesi penyeragaman telah diadakan pada 8 September 2022 di Jabatan Tenaga Kerja Sabah. Sistem
315
ezlabourcase telah dipanjangkan penggunaannya ke Pejabat Tenaga Kerja Kota Kinabalu selepas sesi BILANGAN KES
penyeragaman tersebut. D I K E N DA L I K A N D I
PTK KK

BILANGAN KES
SELESAI ≥90
HARI 27.3%
86 KES

PROMOSI EZLABOURCASE DALAM PROGRAM ASPIRASI KELUARGA MALAYSIA

Penerangan ringkas ezLABOURCASE kepada

Setiausaha Kerajaan Negeri Sarawak YBhg. Dato Sri
Mohamad Abu Bakar Bin Marzuki

Kumpulan Labour Ultra telah menjalankan

promosi sistem ezlabourcase semasa Program
Jelajah Aspirasi Keluarga Malaysia pada 7 Ogos 2022
bertempat di Dataran Perayaan Petra Jaya, Kuching.
Mukasurat 71
 KELESTARIAN & PENYERAGAMAN

HEBAHAN RADIO SARAWAKFM

Hebahan Sistem ezlabourcase kepada orang awam melalui Seleksi Konti Radio RTM
Saluran MyFreeview pada 07 September 2022.

PROMOSI EZLABOURCASE OLEH PTK SRI AMAN SEMPENA BENAK CAREER HUNT

TAKLIMAT PENYERAGAMAN KE SELURUH PEJABAT TENAGA KERJA SARAWAK

Beberapa siri taklimat tatacara penggunaan sistem ezLABOURCASE telah diadakan dan
disampaikan oleh Encik Jason Chang Nyuk Kui kepada semua Ketua Pejabat, pegawai
dan kakitangan samada secara online atau bersemuka.

Mukasurat 72
 KELESTARIAN & PENYERAGAMAN

PERLUASAN PENGGUNAAN EZLABOURCASE KE SELURUH JTK SARAWAK

USAHA MENINGKATKAN KEMAHIRAN PEMBANGUNAN SISTEM

Mukasurat 73
 PEMERKASAAN BUDAYA
7 INOVASI JABATAN
7.1 Pengukuhan budaya inovasi melalui sokongan pengurusan
7.2 Pembangunan kompetensi kumpilan dan ahli.
 PEMBUDAYAAN
PEMBUDAYAAN
INOVASI
INOVASI

PENILAIAN KUMPULAN

TAHAP PRESTASI AHLI MENGIKUT KRITERIA

Clinton Tan Asmah Jessie Chang Johan Phang Ismail

6 7
Pengetahuan KIK

6 9
Selepas 7
7
6 9
4 5
4 6
Sebelum 5
5
3 6
6 7
8
8
Selepas 7
Keyakinan

6 7
5 9
5
4 7
Sebelum 4
4 5
7 8
Perkara yang Dinilai

8 9
Selepas 8 9
Kerjasama

7 8
5 10
7
7
Sebelum 5 6
5
5 7
7 8
8
8
Selepas 7
Komitmen

6 7
3 10
6 7
Sebelum 4
4
4
4
7 8
5 8
Selepas 6
Kepimpinan

6
6
5 10
2
3 6
Sebelum 2
2 4
2 6
0 2 4 6 8 10 12

KELEMAHAN AHLI KUMPULAN

Isu/Perkara Punca Cara Mengatasi

Kurang kemahiran dengan Ahli baru tiada pengalaman. Bantuan daripada fasilitator
penggunaan kaedah / teknik Tidak mengikuti perkembangan dari masa ke semasa.
KIK terkini/ semasa mengenai KIK. Perbincangan ahli kumpulan.
Membuat rujukan.

Kesukaran menyiapkan tugas Tumpuan pada tugas hakiki Membuat perancangan

projek yang diberikan dan aktiviti-aktiviti jabatan. projek dan penjadualan
aktiviti.
Kesukaran memberi Ahli tidak memahami projek Memberi penerangan tentang
pendapat / idea yang dipilih. proses dan prosedur kerja
Diantara ahli tidak pernah sedia ada kepada ahli yang
bekerja di tempat projek dipilih. kurang faham.

Kurang minat menghadiri Merasakan diri tidak penting. Setiap ahli diberikan tugas
mesyuarat perbincangan Tanggapan bahawa projek dan tanggungjawab.
dijalankan oleh ahli tertentu Setiap ahli diberi peluang
sahaja. mencambah idea dan
mengamalkan perbincangan
secara terbuka.
Ahli kurang memberi Ahli berlainan pangkat/ Perjumpaan dengan ahli
komitmen dan kerja secara jawatan. dilakukan seminggu sekali.
berpasukan Bertugas di bahagian lain.

Mukasurat 74
 PEMBUDAYAAN INOVASI

KESULITAN AHLI KUMPULAN

Isu/Perkara Punca Cara Mengatasi

Kurang kemahiran dengan Ahli baru tiada pengalaman. Bantuan daripada fasilitator
penggunaan kaedah / teknik Tidak mengikuti perkembangan dari masa ke semasa.
KIK terkini/ semasa mengenai KIK. Perbincangan ahli kumpulan.
Membuat rujukan.
Kesukaran menyiapkan tugas Tumpuan pada tugas hakiki Membuat perancangan
projek yang diberikan dan aktiviti-aktiviti jabatan. projek dan penjadualan
aktiviti.
Kesukaran memberi Ahli tidak memahami projek Memberi penerangan tentang
pendapat / idea yang dipilih. proses dan prosedur kerja
Diantara ahli tidak pernah sedia ada kepada ahli yang
bekerja di tempat projek dipilih. kurang faham.

Kurang minat menghadiri
mesyuarat perbincangan
Ahli kurang memberi
komitmen dan kerja secara
berpasukan
Merasakan diri tidak penting.
Tanggapan bahawa projek
dijalankan oleh ahli tertentu
sahaja.
Ahli berlainan pangkat/
jawatan.
Bertugas di bahagian lain.
Setiap ahli diberikan tugas
dan tanggungjawab.
Setiap ahli diberi peluang
mencambah idea dan
mengamalkan perbincangan
secara terbuka.
Perjumpaan dengan ahli
dilakukan seminggu sekali.

PEMBELAJARAN AHLI

• Semangat berpasukan dan bertoleransi

• Berfikiran kritikal, inovatif dan kreatif
• Berketrampilan dan berani tampil ke hadapan
• Berkemahiran menyelidik dan menganalisa data
• Berdisiplin, bertanggungjawab dan berintegriti

PENINGKATAN ILMU AHLI

• Ahli lebih berkeyakinan melaksanakan tugas dengan lebih sistematik

• Ahli tahu dan berkeupayaan menggunakan kaedah-kaedah penyelidikan dan analisa data
• Lebih memahami tatacara dan prosedur kerja
• Belajar membuat keputusan secara sistematik
• Penonjolan bakat dan kreativiti dalam persembahan projek
• Berani mengemukakan pendapat dan boleh berbincang untuk mencapai kata sepakat
• Memberi idea dan pandangan yang baik dan membina
• Menerapkan dan menyemai nilai serta etika kerja positif dan mendorong untuk bekerja
dengan lebih dedikasi
• Memupuk semangat kerjasama di antara ahli dan menggalakkan penghasilan idea-idea
yang inovasi dan kreatif
• Meningkatkan kemampuan ahli dalam menyelesaikan masalah dan membuat keputusan

Mukasurat 75
 PEMBUDAYAAN
PEMBUDAYAAN INOVASI
INOVASI

RUMUSAN AHLI

Hasil pelaksanaan projek

• Tingkatkan kepuasan pelanggan
• Tingkatkan tahap kecekapan kakitangan
• Tingkatkan imej baik Jabatan

Objektif Jabatan, Piagam Pelanggan, Objektif Kualiti Jabatan, Dasar Kualiti Jabatan

• Merealisasikan objektif jabatan untuk memberikan perkhidmatan terbaik kepada

pelanggan
• Ahli lebih berkeyakinan, kreatif, proaktif, inovatif dan semangat bekerja secara
berpasukan
• Membantu organisasi melakukan penambahbaikan
• Mewujudkan forum untuk percambahan fikiran dan memupuk semangat kesetiaan
dan kredibiliti organisasi

KESINAMBUNGAN PROJEK

Inovasi projek ezLABOURCASE ini berpotensi untuk ditambah nilai dan disebar luas
penggunaannya ke pejabat operasi malah ke seluruh Jabatan Tenaga Kerja Sarawak.
Malah projek ini juga menjadi pemangkin kepada LABOUR ULTRA untuk meneruskan lagi
penciptaan produk-produk yang lebih inovatif dan kreatif pada masa hadapan.

PENGLIBATAN KUMPULAN DALAM KONVENSYEN PERINGKAT PERSEKUTUAN

Mukasurat 76
 PENGHARGAAN KEPADA
Pengarah Tenaga Kerja Sarawak
Awang Raduan bin Awang Omar

Fasilitator Kumpulan Inovatif dan Kreatif

Jabatan Tenaga Kerja Sarawak
Mohamad Shahruddin bin Zaidil

Ketua Kumpulan Inovatif dan Kreatif

Ismail bin Mohammad
Pejabat Tenaga Kerja Kota Samarahan

Urus Setia Kumpulan Inovatif dan Kreatif

Jabatan Tenaga Kerja Sarawak

Semua Warga Kerja Jabatan Tenaga Kerja Sarawak

&
Semua yang terlibat secara langsung dan tidak langsung

SEKIAN TERIMA KASIH

“We make it easy”

Mukasurat 77