You are on page 1of 20

1

DUYGU’ANIYORUZ
PROJESİ
Melikgazi Rehberlik ve Araştırma Merkezi projesidir.

“Duygu Düzenleme Programı”

Hazırlayan
Ayşe SOYKUVVET
Filiz DOĞAN

Mart 2021
2

ÖNSÖZ

Duygu’Anıyoruz projesi okul öncesi ve ilkokul öğrencilerine duyguları fark etme, kabul
etme, düzenleme ve duygusal yetkinlik kazandırmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu
program çocukların bilişsel kapasiteleri ve psiko-sosyal gelişimleri göz önünde
bulundurularak, uygulayıcının (psikolojik danışman/rehber öğretmen) ağzından
yazılmıştır. 1+6 olmak üzere toplam 7 oturumdan oluşmaktadır. İlk oturum aile
oturumu olup, diğer 6 oturum ise aile katılımlı öğrenci oturumlarıdır. Her oturumun
süresi 30 dakika olarak planlanmıştır. Hemen hemen her oturum çeşitli malzemelerin
kullanımıyla gerçekleştirilmektedir. Malzemelerin kolay erişilebilir olmasına özen
gösterilmiştir.

Aile katılımlı öğrenci oturumlarına başlanmadan önce ailelere programın anlatılması ve


duygu düzenlemenin öneminin vurgulandığı ‘Aile Katılım Sunumu’ hazırlanmıştır.
Öğrenci oturumlarına başlandığında da kullanılabilecek görsel malzeme olarak da
sunum hazırlanmıştır.

Programın hedefine ulaşması psikolojik danışman/rehber öğretmenlerin aracılığı ile


gerçekleşecektir. Her ne kadar program kurumumuza başvuran ailelerle çalışılmış
profesyonel etkinlikleri içerse de gruplara ve ihtiyaçlarına göre yeniden
yapılandırılmaya açıktır. Bu nedenle sizden gelecek geribildirimler, bizim için büyük
değer taşımaktadır.

Ahmet ÖZKAN
Melikgazi Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürü
3

PROGRAM UYGULAMA YÖNERGESİ

• Okulöncesi-İlkokul kademesi için etkinlikler 5-11 yaş aralığı çocuklara uygulanacak


etkinlikler arasından uyarlanmış olup; bireysel farklılıklara göre daha küçük ya da
daha büyük çocukların ilgisini çekebilmektedir.
• Program uzaktan ve ailelerle birlikte uygulanabilecek etkinliklerden seçilmiş olup;
uygulamalarda ailelerin dahil edilmesi verimi arttıracaktır.
• Aileler programa dahil edilecek şekilde oturumlar planlandığından, her çocuğun bir
ebeveyni katılacak şekilde düzenleme yapılmalıdır. Parçalanmış ailelerde ya da
ebeveyn kaybı yaşayan çocuklarla ilgili hassasiyeti olan gruplar için programın aile
katılımsız uygulanması daha uygun olabilir.
• Program yüz yüze uygulanırken aile katılımı salgın hastalık koşulları nedeniyle
önerilmez.
• Okuma yazma bilmeyen öğrenciler ve okul öncesi gruplarında bazı oturumlarda
yazma desteğine ihtiyaç duyulacaktır.
• Program okul rehber öğretmeni/ psikolojik danışmanı tarafından grup uygulamaları
için hazırlanmış olup; etkinlikler bireysel uygulamaya da uyarlamak için uygundur.
• Program 6 oturum olarak düzenlenmiştir. Her oturum uzaktan 30 dakikada
uygulanabilecek şekilde planlanmıştır. Grup öğrenci sayısına ya da yüz yüze
uygulamalara göre farklılık gösterecektir.
• Oturuma katılan öğrenci sayısı en az 8, en fazla 12 olacak şekilde planlanması
etkinliklerden alınacak verim açısından önemlidir.
• Programın başında ve sonunda katılımcılara “Duygu Düzenleme Ölçeği”
uygulanacaktır. Aileler tarafından doldurulacak ölçek https://melikgaziram.meb.k12.tr/
internet adresinde bulunmaktadır.
• Oturumlar uygulanırken eklerde bulunan “Duygu Düzenleme Programı Oturum
Sunumu” kullanılmalıdır. Etkinliklerde kullanılacak bütün görseller sunuda yer
almaktadır. Ek etkinlikler için ya da öğrenci hassasiyetine göre farklı görseller
kullanılabilir.
• Bazı oturumlar aile katılımı gerektirmektedir.
• Öğrenci oturumlarına başlamadan önce ailelere yönelik bilgilendirme toplantısı
yapılması planlanmıştır. Duygu’Anıyoruz Projesinin “Duygu Düzenleme Aile
Katılımı Sunumu” program eklerinde mevcuttur.
• Öğrenci oturumlarına başlanmadan önce Ek’deki “Aile İzin Belgesi” ailelere
gönderilmeli ve izin alınmalıdır.
• 6 haftanın tamamına katılan öğrencilere “Duygu Keşif Diploması” verilecektir.
• En iyi sonucu almak için uygulamadan önce mutlaka baştan sona okuyun. Örneğin
yavaş olunması gereken şiirler veya uygulama gerektiren etkinlikler bulunmaktadır.
• Çocukların duyuları üzerinde çalışmasına ve duyularını hissetmesine yardımcı olun.
Çocukların tepkilerini sorunlarını tartışmak için zaman ayırabilirsiniz.
• Öğrencilerin etkinlikler uygulanırken paylaşım yapması desteklenmeli fakat
zorlanmamalıdır.
• Çocuklara resim yaparken amaçlarının güzel resim yapmak olmadığını anlatın. Asıl
amacın duygu ve düşüncelerini kendileri açısından ifade etmek olduğu belirtilmelidir.
Yaptıkları resimlerin somut olarak belli bir şeye benzemesinin bile gerekmediği
vurgulanabilir.
• Çocuklar yaptıkları resimlerini isterse saklayabilir, çöpe atabilir veya hiç kimseye
göstermeyebilirler.
4

1.OTURUM

Etkinlik : İçimizdeki Mucize


Kazanım: Beden Farkındalığı Kazanır.

Merhaba çocuklar. Bugün sizlerle Duygu’Anıyoruz projesi kapsamında 6 hafta sürecek


“Duygu Düzenleme Programı” adını verdiğimiz bir çalışma yapacağız. (1.slayt açılır) Bu
çalışma boyunca duygularımızı tanımaya ve daha iyi anlamaya çalışacağız. Bunu yaparken
birlikte oyunlar oynayacağız, resimler yapacağız ve hikâyeler okuyacağız. Bu süreçte söz
hakkı alıp konuşan kişiyi hepimiz dinlemeliyiz. Program boyunca yapacağımız paylaşımlarda
birbirimizin duygu ve düşüncelerine saygı göstermeliyiz. Bu programda farklı bir şey daha
yapacağız ve ailelerimiz de bu etkinliklere katılacak. Her oturuma katılmalısınız. Katılımınız
bizim için çok değerli ve önemlidir. Ayrıca oturumlarımız birbiri ile bağlantılıdır. 6 haftanın
tamamına katılanlara ‘Duygu Keşif Diploması’ verilecektir.

Şimdi size ilk etkinliğimizde bir şiir okuyacağım. Okuyacağım bu şiiri dikkatle dinlemenizi
istiyorum.(2. slayta geçilir)

Şimdi bir oyun oynayalım sizinle,


Ama içimizdeki mucizeyi bulalım öncelikle.
Bedenimizin olabileceği büyük şeyleri,
Hissetmek ve görmek için biraz zaman ayır yeter ki
Dalları çok yükseklere uzanan,
Gökyüzünü okşayan bir ağaç olsan.
Ayaklarında kökler, yapraklarını özgürce sallamak,
Nasıldır acaba kocaman, yaşlı bir meşe ağacı gibi güçlü olmak?

Şimdi bedenimizin neler yapabileceğini keşfetmek için hep birlikte ayağa kalkıyoruz.

‘Kocaman, yaşlı bir meşe ağacıymış gibi ya da çok sevdiğin başka bir ağaç varsa, o ağaçmış
gibi yapabilirsin. Ayaklarını yere sağlamca basıp, toprağı keşfet (yeterince zaman verin.)
Ayak tabanlarından toprağa uzanan uzun kökleri varmış gibi yapabilirsin. (Hem topuk hem
de ayak tabanları yere değmeli)

Toprağın derinlerine uzanan köklerinizin olması nasıl bir duygu? Paylaşmak isteyen var
mı?(Cevaplar alındıktan sonra devam edilir.)

‘Yapraklarının’ ve ‘ dallarının’ arasından rüzgar esiyormuş gibi yap. Kollarını iyice


yukarıda tut ve denge merkezini bulabilmek için sağa sola sallan. Sonrada kollarını
hareket ettirerek zarif bir ağaç gibi dirençli olduğunu hisset. ‘Dallarını’ yanlara doğru
eğerek dengeni kaybetmeden toprağa ne kadar yaklaşabildiğini fark et.

Bedenimizi dengemizi kaybetmeden esnettikten sonra şiirimize devam ediyoruz.

Ya da duru ve özgür akan bir nehir gibi olabilirsin…


Dağların tepelerinden doğru denize gidersin.
Nefesin içinde bir nehir gibi akabilir,
Başından ayak parmaklarına titrediğini hissettirir!
Şimdi bağlandık hem toprakla, hem de gökyüzüyle,
Gülebilirsin de ağlayabilirsin de bundan böyle.
5

Hiç fark etmez eğer ilerliyorsan akıntıyla…


Derinlerdeki köklerin ve gökyüzündeki dallarınla.
Bedenindeki nefesini duy, şarkı söyler dilersen,
De ki, artık hazırım hayat her ne getirirsen!

Şimdi hep birlikte yerimize oturuyoruz. Etkinliğimiz bitti. Etkinliğimiz boyunca neler
hissettiniz? Paylaşmak isteyen var mı?(duygularını paylaşmak isteyen öğrencilere söz verilir.)

Oturumun Sonlandırılması:

Bugün sizlerle önce dalları gökyüzüne ulaşan bir ağaç olduk ve ağaç sayesinde bedenimizin
sınırlarını keşfettik. Sonra bir nehir olduk ve kendimizin ve nefesimizin sınırlarını keşfettik.
Nasıl daha sağlam ve güçlü durabildiğimizi fark ettik.

Öneri: Farklı tempolarda müzik çalabilirsiniz. Çocuklar, hafif rüzgârları ve fırtınaları hayal
ederek farklı ritim ve tempoları deneyimleyebilirler. Böylece çocuklar kendi müziklerini de
yapabilirler. Çocuklara örnek olarak birkaç hareket gösterdikten sonra, kendi hareketlerini
yaratmasını teşvik edebilirsiniz. Çocukların ayaklarının yere sağlam bastığından emin olmaya
çalışın.

Aile Katılımı Önerisi: Etkinliğin uzaktan uygulamalarında ailelerden de verdiğiniz


yönergeleri çocukları ile birlikte yapmaları yönünde teşvik edebilirsiniz. Yetişkinlerde de
bedensel farkındalık sağlamak dünya ile gerçek ve mecazi bağlantı kurmayı sağlamak içindir.
Gerginliği ve stresi azalttığı gibi en çok kafa karışıklığının olduğu üzüntü, kayıp ya da
tehlikenin olmadığı durumlarda yani açıklayacak bir şey yokken oldukça faydalıdır.
6

2.OTURUM

Etkinlik : Duygu Bilmecesi


Kazanım: Duygularını tanır ve ayırt eder.
Araç-Gereçler: A-4 kağıt ve boya kalemleri
Ekler: Ek-1
Ek-2

Merhaba çocuklar bugün sizlerle çalışmamızın ikinci oturumunu yapıyoruz. İlk oturumda
içimizdeki mucize isimli bir etkinlik yapmış ve önce büyük bir ağaç olduğumuzu sonra da
akıp giden bir nehir olduğumuzu hayal etmiştik. Neler hissettiğini bizimle kim paylaşmak
ister?(cevaplar alındıktan sonra etkinliğe geçilir.)

Şimdi de sizlerle ‘duygu bilmecesi’ isimli bir etkinlik yapacağız. (3.slayta geçilir.) Farklı
duygularımızı tanımak, daha iyi anlamak için bu etkinliği yapıyoruz. Etkinliğimizde ben size
cevabını duygulardan bulacağımız bilmeceler soracağım. Sizler de hangi duygu olduğunu
bulmaya çalışacaksınız.( Ek-1’deki bilmeceler sorulmaya başlanır. Her bir bilmece için
birden fazla çocuktan yanıt alınabilir.)

(EK-2 ‘ deki sorular sorulur çocukların yaş seviyesine uygun olarak sorulur. Grubun
seviyesinin üstündeki sorular geçilir sorulmaz. Sorular sorulacaksa şöyle devam ettirilebilir.
Duygu bilmecesini bitirdik ve duyguların tanımlarını öğrendik. Şimdi sizlere duygularımızla
ilgili sorular sormak istiyorum. )

Şimdi de çocuklar sizlerden bir duygu seçmenizi istiyorum. Bu seçtiğiniz duygunuzu anlatan
bir resim yapacaksınız.(Çocukların resimlerini yapması için 10 dakika süre verilir.)Yaptığı
resmi paylaşmak isteyen var mı?

Oturumun Sonlandırılması:

Bugün sizlerle önce duygu bilmecesi oyunu oynadık ve duygularımızı fark ettik.
Duygularımızın hayatımızın farklı anlarında bizlere neler söylediğini anlamaya çalıştık. Bu
duyguları hissetmemiz sağlıklı ve normaldir. Bu duyguları hissettiğimizde nasıl
davrandığımız çok önemlidir. Örneğin öfke kötü değildir saldırganlık kötüdür. Ve son olarak
yaptığımız resim etkinliği ile de duygularınızı resme yansıtabileceğinizi keşfettiniz.

Aile Katılımı Önerisi: Etkinliğin uzaktan uygulamasında bazı bilmeceleri ailelere sorarak
onları da uygulamaya dahil edebilirsiniz. Bilmeceler duyguların düşünce, beden, davranış ve
durum bağlantıları göz önünde bulundurularak hazırlanmıştır. Yetişkinler de bazen bu
bağlantıları kurmakta yardıma ihtiyaç duyabilirler. Duygu bilmecesi etkinliği yetişkinlere de
duyguları ile ilgili farkındalık kazandırabilir.
7

EK-1
Beni beklenmedik, yeni veya İşler yolunda gittiğinde beni Ben genelde senin bir şeyleri
garip bir şey ile hissedersin. Mesela sevdiğin yememen, içmemen, bir
karşılaştığında hissedersin. birisini gördüğünde, sınavdan şeyleri temizlemen ve bir
Benle karşılaştığında yüksek not aldığında ve şeylerden uzak durman için
beklenmedik tepkiler verirsin sevdiğin bir yemeği yediğinde varım. Kötü bir koku
(aaaa, ay vb) beni hissetmen gayet normal. olduğunda da beni
Beni yeni durumlara uyum Beni hissedersen yaşamı daha hissedebilirsin.
sağlayabilmek için çok seversin. Ben sana “İyi Beni hissettiğinde ağzını
hissediyorsun. durumdasın aynen böyle büzebilir,
Bil bakalım ben hangi devam et mesajı veririm.” Beni “ıyyy” diye bir ses
duyguyum? aşırı yaşamanın genelde bir çıkarabilirsin.
zararı yoktur. Beni aşırı yaşaman da bazen
Bil bakalım ben hangi yapman gereken davranışları
duyguyum? engelleyebilir. Beni sağlıksız
olanı reddetmek için
hissediyorsun.
Bil bakalım ben hangi
duyguyum?

Genellikle, çok sevdiğin bir Genellikle bir tehlike Kendini engellenmiş


şeyi kaybettiğinde beni olduğunda beni hissedersin. hissettiğinde,
hissedersin. Beni hissederek Ben sana “Tehlikedesin! hakkını araman gerektiğinde,
destek ararsın, elinde olan Kendini savun (savaş), dona kendini savunman
diğer şeylerin değerini daha kal ya da kaç!” mesajı veririm. gerektiğinde
iyi anlamaya başlarsın. Beni hissettiğinde kalbin hızlı beni hissedersin. Beni
Kaybettiğin şeyin değerini en bir şekilde çarpar. Tüylerin hissedince
iyi beni hissederek anlarsın. diken diken olur. Ben çok gergin bir yüz ifadesine sahip
Beni hissettiğinde suratın güçlü bir duyguyum. Beni aşırı olursun. Diğer vücut kasların
asık olur, ağlayabilirsin ve bir şekilde yaşaman yaşamını da
kalbin acıyormuş gibi zorlaştırabilir. Örneğin aklına gerilir. Beni aşırı şekilde
hissedebilirsin. beni hissettirecek olaylar hissedersen kendine ya da
Beni çok aşırı bir şekilde geldiğinde uyumakta güçlük başkalarına zarar
yaşarsan, hayatından keyif çekebilirsin, kabuslar verebileceğin tehlikeli
alamamaya başlayabilirsin. görebilirsin. durumlarda kalabileceğin
Bil bakalım ben hangi Bil bakalım ben hangi kötü bir şöhrete sahibim.
duyguyum? duyguyum? Ama beni çok iyi anlarsan;
sorunları çözmek için beni iyi
kullanabilirsin. Sana sorunları
çözmek için yardım
edebilirim.
Bil bakalım ben hangi
duyguyum?
8

Beni genellikle geleceğe Beni genellikle uyman gereken


yönelik olaylarda hissedersin. kurallara uymadığında
Beni hissettiğinde gelecekte hissedersin. Bir arkadaşına söz Cevaplar
başına gelecek olaylara verip tutmadığında ya da bir 1. Şaşkınlık
yönelik önlem almaya hata yaptığında beni 2. Mutluluk
çalışırsın. Kötü ihtimallerin hissedebilirsin. Benim amacım 3. Tiksinti
olmasını engellemeye bu durumu telafi etmeni, eğer 4. Üzüntü
yönelik çaba harcaman telafi edemiyorsan da bir daha 5. Korku
gerektiğini söylerim sana. bunu yapmamanı sağlamak. 6. Öfke
Beni hissettiğinde kafan Beni hissettiğinde için 7. Kaygı
karışabilir, göğsünde bir sıkılabilir. Beni aşırı 8. Utanç
sıkıntı hissedebilirsin. Beni hissettiğinde kendini çok fazla
aşırı yaşaman, günlük işlerine yargılayabilirsin. Bu da senin
odaklanmanda sorunlara kendine olan saygını ve
neden olabilir, başarını kendine verdiğin değeri
olumsuz etkileyebilir ve çok olumsuz etkileyebilir.
düşük ihtimallere takılıp Bil bakalım ben hangi
kalmana neden olabilir. duyguyum?
Bil bakalım ben hangi
duyguyum?

EK-2
Çocukların yaşına uygun olarak aşağıdaki sorulardan sorular seçilerek sorulabilir.
• Başlıca duygularımız nelerdir?
• Duyguların ortaya çıktığını vücudumuzdaki hangi belirtilerden anlayabiliriz?
• Duyguları aşırı bir şekilde yaşamanın sonuçlarını örnek bir duygu üzerinden
açıklayabilir misiniz?
• Duyguların yaşamımızdaki rollerini örnek bir duygu üzerinden açıklayabilir
misiniz?
9

3.OTURUM:

Etkinlik: Duygu Yolculuğu


Kazanım: a.Başkalarının Duygularını Fark Eder.
b.Duygularının Nedenlerini Bilir.
c.Duyguların Geçici Olduğunu Bilir.

Merhaba Çocuklar. Bugün sizlerle bir yolculuğa çıkacağız. Bu yolculuğumuz sırasında farklı
insanlarla tanışıp onların duygularını anlamaya çalışacağız. Duygularımızın nedenlerini
keşfedip, her duygunun geçici olduğunu fark edeceğiz. Yolculuğumuz başlıyor…

a.Başkalarının Duygularını Fark Eder.

➢ (4. Slayt açılır.)Yolculuğumuz esnasında ilk karşılaştığımız bu çocukları inceleyin.


Sizce bu çocuklar hangi duyguyu hissediyor olabilir? (MUTLU)
➢ (5. Slayt açılır.)Şimdi karşınıza yaşlı bir dede ve nine çıktı. Onları inceleyin. Sizce bu
onların hissettiği duygu ne olabilir? (SEVGİ)
➢ (6. Slayt açılır.)Biraz ilerledikten sonra uzakta havlayan öfkeli bir köpek olduğunu
fark ediyoruz. Köpeğin birkaç metre yakınındaki bu kişiyi inceleyelim. Sizce bu kişi
ne hissediyor olabilir?(KORKU)
➢ (7. Slayt açılır.)İlerledikçe farklı insanlar görmeye devam ediyoruz. Şimdi de
dondurmasını düşürmüş ve ağlayan bu çocuk çıkıyor karşımıza. Bu çocuğun hissettiği
duygu ne olabilir sizce?( ÜZÜNTÜ)
➢ (8. Slayt açılır.)Devam ediyoruz yürümeye ve şimdi de birbiriyle tartışan bu iki insanı
görüyoruz. Sizce bu kişiler birbirlerine karşı ne hissediyor olabilirler? (ÖFKE)
➢ (9. Slayt açılır.)Biraz ilerledikten sonra bir ses duyduk. O da ne! Sesi çıkaran kişi
pancar gibi kızardı. Sizce bu kişi şu an hangi duyguyu hissediyor olabilir?(UTANÇ)
➢ (10. Slayt açılır.)Devam ediyoruz yürümeye ve aaa bu köpekten korkan kişi değil mi?
Neden sürekli etrafına bakıyor acaba? Sanırım tekrar bir köpekle karşılaşmaktan
korkuyor. Peki şu an bu adamın hissettiği duygu ne olabilir? ( KAYGI)
➢ (11. Slayt açılır.)Şimdi de bir piknik alanına geldik. Herkes burada çeşit çeşit şeyler
pişiriyor. Bütün kokular birbirine karışmış ve çok ağır bir koku var. Sizce bu ağır koku
karşısında ne hissediyor olabiliriz?( TİKSİNTİ)
➢ (12. Slayt açılır.)Bu piknik alanında fazla oyalanmadan hemen ayrıldık ve biraz
ilerledikten sonra yemyeşil ağaçların olduğu çok güzel bir ormana geldik. Bir de ne
görelim koskoca bir dağın tepesinden hızla akan bir şelale. Bu şelaleyi burada görmeyi
beklemiyorduk. Şelaleyi birden karşımızda görünce hissettiğimiz duygu ne olabilir
sizce? ( ŞAŞKINLIK)

b.Duygularının Nedenlerini Bilir.

(13.slayt açılır.)
Yolculuğumuz ormanda devam ediyor. Birbirinden farklı ağaçların, bitkilerin ve hayvanların
olduğu bir ormanın içindeyiz. Hep birlikte keyifle yürüyoruz. Hava çok güzel. Derin bir nefes
alıyoruz. Yavaşça nefesimizi veriyoruz. Ormanın içindeki tüm güzellikleri bedenimizin her
yerinde hissediyoruz. Bir süre derin derin nefes alıp vermeye devam ediyoruz. Sonra birden
uzaklardan bir sesin bize doğru yaklaştığını fark ediyoruz. (14.slayt açılır.) Ve yaklaştıkça
bunun bir panter olduğunu fark ediyoruz. (Çocuklar panterin ne olduğunu bilmeyebilir ya da
sorabilirler bilmiyorlarsa açıklanmalıdır)
10

Şimdi görsellere bakın. Hangisini yapmaya karar verirsin? (Öğrencilerin cevapları alındıktan
sonra 15. slayt açılır.) Kalbinizin daha hızlı attığını, bacaklarınızın kasılıp, gözlerinizin fal
taşı gibi açıldığını fark ettiniz mi? Korku hissettiniz değil mi? Ve bu duygu sizi harekete
geçirdi. Doğru tepkiyi vermenizi sağlayarak sizi pantere yem olmaktan kurtardı.

c.Duyguların Geçici Olduğunu Bilir.

Doğru tepkiyi verdiniz ve panter gitti. Ohhh.. Derin bir nefes alıyoruz. Derin derin nefes alıp
verdikçe rahatladığımızı, kalbimizin normal ritmine döndüğünü, bedenimizin gevşediğini fark
ediyoruz. Az önceki korku duygusu yerini şaşkınlık ve aynı zamanda panterden
kurtulduğumuz için mutluluk duygusuna bıraktı. Ne kadar da hızlı değişti duygularımız fark
ettiniz mi?

Oturumun Sonlandırılması:

Bugün benimle bu yolculuğa çıktığınız için sizlere çok teşekkür ediyorum. Birlikte hem
eğlendik hem öğrendik. Yolculuğumuz boyunca birbirinden faklı insanlarla karşılaştık. Kısa
boylu, uzun boylu, kız, erkek, yaşlı, genç, çocuk, Çinli, Afrikalı, Kızılderili… Gördüğünüz
gibi sizin hissettiğiniz duyguları aslında herkes hissediyor. Dünyanın dört bir yanındaki bu
kişiler benzer durumlarla karşılaştıklarında aynı duyguları hissediyorlar. Yani duyguların
evrensel olduğunu öğrendik. Aynı zamanda hayvanların da duygularının olduğunu keşfettik.
Yolculuğumuz esnasında karşılaştığımız panter sayesinde hissettiğimiz duyguların bizi
harekete geçirdiğini ve başımıza gelenler karşısında doğru tepkiler vermemizi sağladığını
öğrendik. Her duygumuzun bizim için gerekli ve önemli olduğunu fark ettik. Ve son olarak
her duygumuzun bir süresi olduğunu ve duyguların geçici olduğunu öğrendik. Nasıl ki
yağmur yağdıktan sonra güneş açar ve gökkuşağı çıkarsa duygularımız da zamanla geçer ve
yerini başka duygulara bırakır. Önemli olan duygularımızı tanımamız, onları kabul etmemiz
ve geçici olduğunu bilmemizdir.

Aile Katılım Önerisi: Etkinliğin uzaktan aile katılımlı uygulamasında bazı duyguları ailelere
sorabilirsiniz. Bazı duyguları bulmakta çocukları ile konuşarak birlikte cevap verecekleri ile
ilgili yönlendirme yapabilirsiniz. Ebeveynlerin duygu paylaşımı ve ifadesi çocuklara model
olması açısından önemlidir. Duygular karşılıklı olarak paylaşıldıkça işbirliğini arttırıp
ilişkileri güçlendirmektedir. En önemlisi de çocukların ailelerin duygularının geçici olduğunu
ve birden fazla duyguyu aynı anda hissedebileceklerinin farkındalığını kazanmış olmalarıdır.
11

4.OTURUM

Etkinlik: Ozi’nin Hikayesi


Kazanım: Zorlayıcı Duygularını Uygun Yolla İfade Etmesi Gerektiğini Bilir.
Araç Gereçler: A-4 Kağıt, Boya Kalemleri

a.Ozi’nin Hikayesi Etkinliği:

Merhaba bugün sizlerle programımızın 4. Oturumunu gerçekleştireceğiz. Bugün Ozi’nin


hikayesini sizlere okuyacağım. (16.slayt açılır.)

‘Ozi oyun oynamayı sever ve ormanda yaşar. Günlerini oradan buraya, buradan oraya
zıplayarak geçirirdi. Küçük Ozi kötü bir şey yaşadı.(17.slayt açılır.) Çok üzgündü. Yaşadığı
kötü şey onu gerçekten korkutmuştu. Ozi bu kadar korkmuş ve üzgün olmaktan hiç mi hiç
hoşlanmadı. Yaşadıklarını unutmak istiyordu. (18.slayt açılır.)Unutmak için elinden gelen her
şeyi yaptı. Olanları düşünmemeye, olmamış gibi davranmaya çalıştı. Ozi böyle yaparak daha
iyi hissedeceğini düşündü. İlk zamanlar böyle davranmak işe yarıyor gibiydi. Ozi her
zamanki, her günkü gibi planını hiç bozmadan uymaya devam etti. Erken kalktı, okula gitti,
arkadaşlarıyla neşeli oyunlar oynadı, kardeşinin şakalarına güldü…Bir süre sonra böyle
davranmak işe yaramamaya başladı. Ozi kendini içten içe üzgün hissediyordu. Ozi yaşadığı o
kötü şeyi unutabilmek için daha çok havuç yemek, daha hızlı zıplamak, daha yüksek sesle
konuşmak zorunda hissediyordu kendini. Ozi’de değişen bazı şeyler de vardı, bazen de hiç
havuç yemek istemiyor, hiç konuşmuyor ve zıplayamayacak kadar yorgun
hissediyordu.(19.slayt açılır.) Hatta karnının ağrıdığı zamanlar bile oluyordu. Zaman zaman
öfkeli hissediyor ve nedeni bulamıyordu. Bazen ortada hiçbir neden yokken ağlamak
istiyordu. Bazı geceler de uyuyamıyordu. Uykuya dalmakta zorlanıyor, uykuya daldığında ise
kötü rüyalar onu hemen uyandırıyordu. (20. Slayt açılır.)Uyuyamadığı için daha da gergin
oluyordu. Okulda da sorunlar yaşamaya başlamıştı. Ozi’nin başının sık sık derde girmesi onu
üzüyor, ne yapacağını bilemiyordu ve kafası çok karışmıştı.(21.slayt açılır.) Psikolojik
Danışman Şeker bu durumu fark etti ve Ozi ile duygularını konuşmak istedi. Ozi duygularını
anlatırken o dinledi ve bu ona çok yardımcı oldu. Birlikte oyunlar oynadılar. Artık Ozi’nin
kafası o kadar da karışık değildi. Bir gün birlikte duygu bilmecesi oyununu oynadıktan sonra
Ozi öfkesinin resmini yaptı. Ardından karnındaki ağrıyı çizdi. Başka bir gün Kurabiye adam
oyunuyla Ozi midesindeki endişeyle başlayarak bedenindeki duyguları da çizdi. Sonra da o
korkunç rüyaları ve korkunun resmini yaptı. En sonunda da yaşadığı o kötü şeyi çizdi. Ozi ve
Psikolojik Danışman Şeker resimler hakkında konuştular. Ozi yaşadığı şeyin kendi hatası olup
olmadığını sordu. Hayır senin hatan değildi dedi Psikolojik Danışman Şeker. Ozi’ye
yaşadıkları fazla gelmişti, o yüzden bu kadar endişeli, öfkeli ve ağlamaklıydı. Psikolojik
Danışman Şeker anlatması zor bu şeyleri anlattığı için Ozi ile gurur duyuyordu. (22. Slayt
açılır.)Ozi duygularını konuşmanın onların resmini yapmanın kendini iyi hissettirdiğini fark
etti. Ozi artık kendini daha güçlü hissediyordu. İyi ki anlattım diye geçirdi içinden. Artık
öfkesi de azalmış ve başı derde de girmiyordu. Ozi’nin yaşadığı kötü şeyler artık geçmişte
kalmıştı ve kötü hissetmesine neden olmuyordu. Ozi artık kendini çok daha iyi hissediyordu.
Ozi duygularını konuşmanın ve resimlerini yapmanın ona iyi geldiğini sizlerle de paylaşmak
istedi.

Ozi’nin hikayesini dinlediniz şimdi sizlere hikaye ile ilgili sorular soracağım.

Ozi kötü bir şey yaşadığında kendini nasıl hissetti?


Ozi kötü şeyi unutmak için neler yaptı?
12

Ozi kötü şeyi unutmak için hiçbir şey olmamış gibi devam ettikçe neler oldu?
Ozi ile Psikolojik danışman Şeker birlikte neler yaptılar?
Ozi ne zaman kendini iyi hissetmeye başladığını fark etti?
Ozi gibi bizlerde kötü bir şey yaşadığımızda ya da zorlayıcı duygular hissettiğimizde neler
yapmalıyız?
Kimlerden yardım isteyebiliriz?

Oturumun Sonlandırılması:

Bugün sizlerle Ozi’nin hikayesini okuduk. Yaşadığı kötü şeyin Ozi’yi nasıl etkilediğine tanık
olduk. Zorlayıcı duygularla baş edemeyip bir büyüğünden yardım aldığını, yaşadığı kötü şeyi
anlatarak, duygularının resimlerini çizerek kendini daha iyi hissetmeye başladığını gördük.
Sizlerde kötü şeyler yaşadığınızda ya da zorlayıcı duygular hissettiğinizde bir büyüğünüzle
konuşabilir, yaşadığınız kötü şeyin resmini yapabilirsiniz. Güvendiğiniz bir büyüğünüz
ailenizden biri olabileceği gibi okuldan biri de olabilir, size yardım edebilir.

Aile Katılım Önerisi: Etkinliğin uzaktan ailelerle uygulanmasında hikâyeyi çocukları ile
birlikte dinlemek ve duyguların nedenlerini fark etmek ailelere de katkı sunacaktır. Etkinliğin
sonunda sorular çocuğun duygularını fark etmesi, kabul etmesi, dışa vurması ve yardım alma
becerisine yardımcı olur. Ailelere de zorlayıcı duyguları düzenleme konusunda çocukları ile
nasıl çalışacakları hakkında uygulama yapma olanağı tanıyacaktır. Hikâyenin sonundaki
soruları ailelere de yönelterek sürece katılımları sağlanabilir. Ailelere:
Hikayede Ozi’nin annesi ve babasından hiç bahsedilmemiş
Ozi’nin annesi ve babası Ozi’nin kötü bir şey yaşadığını nasıl anlarlardı?
Ozi’ye nasıl yardımcı olabilirdi? soruları ile aile katılımı sağlanabilir.
13

5. OTURUM

Etkinlik: a.Kurabiye Adam


b.Rahatlama Egzersizi
Kazanım: a.Duyguların Bedeniyle Olan İlişkisini Fark Eder.
b. Hayal Güçlerini Kullanarak Korku, Kızgınlık Ve Streslerini Azaltmayı Öğrenir.
Araç Gereçler: A-4 kağıt, Boya Kalemleri, Ek-1

Kurabiye Adam Etkinliği:

Şimdi Kurabiye adam isimli bir etkinlik yapacağız. (23.slayt açılır.) Bu etkinliği
duygularımızın bedenimizle, organlarımızla olan ilişkisini fark etmek için yapıyoruz. (Ek-1
daha önceden öğrencilere verilir veya oturumda çizdirilebilir.)

Kurabiye adamın yanında yazan duygulara bakmanızı istiyorum. Mutlu, üzgün, kızgın,
endişeli, sevgi, korku duyguları yazıyor. Çocuklar siz de, bu listede olmayan bir ya da iki
duygu daha ekleyebilirsiniz.(Duygu ekleme çocukların duygusal kelime dağarcıklarına katkı
sağlamanın yanında görev üzerinde kontrol sahibi olma ve sürecin aktif katılımcısı olma
şansını verecektir.)

Çocuklar şimdi listedeki her duygu için farklı bir renk seçerek yanlarına küçük bir çizgi çizin.
(Çocuklar önceden belirlenmiş renkler yerine renk seçtiğinde geleneksel duygu
eşleşmelerinden farklı renkler seçmektedirler.)

Çocuklar şimdi yan tarafta yazan her duyguyu ve renkleri kullanarak bedenimizde
hissettiğimiz duyguları Kurabiye adamın üzerinde gösterelim.(Daha iyi anlaşılması için
çocuklara örnekler verilebilir, öfkenizi bedeninizin neresinde hissediyorsunuz . Kollarınızda
elleriniz ya da başınız mı. ya da belki mutluluğu kollarınız da kalbinizde ayaklarınızda mı
hissediyorsunuz. Tamamen size özel ve herkesin hissettikleri birbirinden farklıdır. Şeklinde
daha detaylı açıklanabilir.)

Boyamaları için 10 dakika zaman verilir. Boyamanın sonunda paylaşmak isteyenlere izin
verilir ve etkinlik sonlandırılır. Mutluluk neşe gibi keyif verici duyguların yanında öfke,
üzüntü gibi zorlayıcı duyguların paylaşımı da teşvik edilir.

Rahatlama Egzersizi:

Merhaba çocuklar. Bugün sizlerle korku, kızgınlık gibi duygular yaşadığınızda ve bu nedenle
kendinizi huzursuz hissettiğiniz zamanlarda hayal gücünüzü kullanarak kendinizi nasıl
rahatlatabileceğinizi öğreneceğiz. Bunu gerçekleştirmenize yardımcı olabilecek bir hayal
oyunu oynayacağız.( Aşağıdaki metin okunurken hafif bir müzik çalınabilir.

(24.slayt açılır.)
Şimdi herkes rahat otursun, gözlerini kapatsın ve şu andaki tüm duygu ve düşüncelerinden
uzaklaşmaya çalışsın.

Sanki elinizde bir limon varmış gibi düşünün....Şimdi bu limonu sertçe sıkın...Bütün suyunu
çıkarmaya çalışın...Sıkarken elinizin ve kolunuzun kasıldığını hissedin....Şimdi limonu
bırakın...Kaslarınızın rahatladığını hissedin...Şimdi başka bir limon alın....Onu
14

sıkın...güçlüce...sıkın...tüm kasılmayı hissedin...şimdi bırakın. Limonu elinizden bırakırken


kaslarınızın rahatladığını hissedin.( ELLER VE KOLLAR)

Tüylü bir kedi olduğunuzu düşünün... gerinmek...esnemek istiyorsunuz. Kollarınızı öne doğru
uzatın...başınızın üstünde kaldırın....Yukarı doğru gerin...gerin...Şimdi kollarınızı aşağı doğru
bırakın. Rahatlayın....kaslarınızın rahatladığını hissedin....Şimdi kollarınızı tekrar yukarıya
kaldırın...Gerin... Kollarınızı aşağıya bırakın...Rahatlayın.( KOLLAR VE OMUZLAR)

Şimdi kumsalda büyük bir kaplumbağa olduğunuzu düşünün. rahatlamış bir şekilde güneşte
keyifle dolaşıyorsunuz....birden bir tehlike sezdiniz...başınızı içeri doğru çekin...omuzlarınızı
içeri doğru çekin...kasıldığınızı hissedin....Şimdi tehlike geçti..ılık güneşe yeniden
çıkabilirsiniz...rahatlayıp güneşi hissedebilirsiniz...Bakın başka bir tehlike daha...çabuk
başınızı, omuzlarınızı ve kollarınızı içeri çekin...evinizin altına saklayın...saklayın...Şimdi
onları dışarı çıkarabilirsiniz...Tehlike yok...Rahatlayın. (OMUZLAR VE BOYUN)

Ağzınızda kocaman bir çiklet (sakız) olduğunu düşünün...çiğnemesi çok zor...çenenizi


oynatarak yardımcı olmaya çalışın...Şimdi çıkarın çikleti....ne kadar rahatladığınızı fark
edin...rahatlayın...çene kaslarınızın gevşediğini hissedin....Şimdi çikleti yeniden ağzınıza
alın...Güçlü bir şekilde çiğneyin...Dişlerinizin arasında ezildiğini hissedin... Güzel...Şimdi
yeniden çikleti ağzınızdan çıkarın....bırakmış olmanın rahatlığını hissedin. (ÇENE)

Uyuyorsunuz...yavaş yavaş nefes alıyorsunuz...yüzünüze bir sinek


kondu...Yanaklarınızda...alnınızda dolaşıyor...ellerinizi kullanarak onu kovmayı akıl
edemeyecek kadar derin uykudasınız ama sinek de çok rahatsız edici...
yüzünüzü...ağzınızı....burnunuzu buruşturarak sineği kovmaya çalışın... uçtu...uzaklaştı...
rahatladınız...yeniden uykuya daldınız... O da ne! Yeniden yüzünüze kondu...yüzünüzde
dolaşıyor...buruşturun suratınızı...kovun sineği... Neyse uçtu...Yüzünüzdeki rahatlamayı
hissedin.( YÜZ)

Sirkte çalışan bir kaplan olduğunuzu hayal edin...Terbiyeciniz küçük bir çemberin içinden
geçmenizi istiyor...Çok ince bir hale gelmeniz gerek... Kendinizi iyice küçültün...çekin
karnınızı içeri...çekin...şimdi rahatlayın....çemberden geçtiniz ve incelmeniz
gerekmiyor...Şimdi yeniden çemberden geçmelisiniz....Tekrar karnınızı içeri çekin...çekin
....iyice incelin...Oh...çemberden geçtiniz. Rahatlayın ve karnınızın gevşediğini hissedin.(
KARIN)

Büyük kalın bir çamurun içine bir ayağınızı sokup ittirmeye çalışın...ayak ve bacaklarınızı
iyice kasın...var gücünüzle itin....çamur çok kalın...itmek epey zor oluyor...Şimdi ayağınızı
çamurdan çıkarın ve rahatladığınızı hissedin....Şimdi öbür ayağınızı çamurun içine
daldırın...itmeye çalışın...itin...itin...Şimdi bu ayağınızı da çıkarın, ayak ve bacaklarınızdaki
rahatlamayı hissedin.( AYAKLAR VE BACAKLAR)

Şimdi bütün vücudunuzun rahatladığını hissedin...Öyle kalın...Bir kaç dakika içinde


gözlerinizi açmanızı isteyeceğim...Gün boyunca bu rahatlığı hatırlayın...Hafta içinde kendi
kendinize de bu oyunu oynayabilirsiniz...Güzel bir iş başardınız...Şimdi gözlerinizi açın.
kollarınızı başınızın üstüne getirin ve büyük bir gök kuşağı çizin...Güzel.”

Etkinliğimiz sırasında neler hissettiniz? Rahatladığınızı hissettiniz mi? (Öğrencilerden


cevaplar alınır ve etkinlik sonlandırılır.)
15

Oturumun Sonlandırılması:

Bugün sizlerle kurabiye adam etkinliği ile duygularımızın bedenimizle olan ilişkisini
keşfettik. Daha sonra bir hayal oyunu oynadık ve bu oyunla bedenimizi rahatlatmayı
öğrendik. Bedenimiz rahatlayınca bizi zorlayan duyguların azaldığını keşfettik. Kendinizi
stresli, öfkeli ve gergin hissettiğiniz zamanlarda bu rahatlama egzersizini yapabilirsiniz.

Aile Katılım Önerisi: Etkinliğin uzaktan aile katılımlı uygulamasında kurabiye adam
etkinliği katılan ebeveynin de kendi beden haritasını çizmesi şeklinde düzenlenebilir.
Ardından yapılacak rahatlama egzersizi de ailelerle birlikte uygulanarak özellikle zorlayıcı
duyguların bedene yansıması ve nasıl rahatlama sağlanabileceği farkındalığı kazandırılmış
olur.
16

Ek-1
17

6.OTURUM

Etkinlik : a.Oksitosin Spreyi


b. Sevgi Bulmacası
c. Sevgi ağacı
d.Sevgi Notu (Yedek etkinlik)
Kazanım: Şefkat- Özşefkat Duygularını Güçlendirir.
Araç gereçler: Kalem, A-4 kağıt, makas

(Bu oturumda okuma yazma bilmeyen öğrenciler ve okul öncesi grupları için öğrenciler
yazma desteğine ihtiyaç duyacaktır.)

a.Oksitosin Spreyi Etkinliği:

(25.slayt açılır.)
Bugün evde hiçbir şey iyi gitmiyor. Herkes birbiriyle kavga ediyor. Ve birden elinde bir
spreyle Profesör Pekhisli evin içinde beliriveriyor. Pekhisli ailemize şunları söylüyor:

Aile içinde tartışmalar yaşanıyorsa:


• Her aile bireyinin üzerine bir fıs oksitosin sık
• Etki etmesi için 20 saniye bekle
• Sonra hep beraber kanepeye oturup ailecek sarılın.
• Bu işlemleri gün içersinde her ihtiyaç duyduğunuzda tekrarlayın.
der ve spreyi ailemize bırakarak geldiği gibi birden ortadan kaybolur.

Peki nedir bu oksitosin? Oksitosin vücudumuzun salgıladığı bir hormondur. Sevgi hormonu
olarak da bilinir. Sizler de kendi oksitosininizi oluşturabilirsiniz. Her ihtiyaç duyduğunuzda
anne ya da babanızdan size sarılmalarını isterseniz ve 20 saniye boyunca şefkatle birbirinize
sarılmaya devam ederseniz bedeniniz kendi oksitosinini üretecektir. Oksitosin sizleri daha
mutlu, sevgi dolu ve huzurlu hissettirecektir. O zaman sizler de evinizde kendi oksitosin
spreyinizi yapın, buzdolabına asın ve sevdiğiniz bir insana her sarıldığınızda oksitosin
spreyinin dolduğunu hayal edin. Unutmayın; sprey ne kadar dolu olursa siz kendinizi o kadar
mutlu ve huzurlu hissedeceksiniz. O zaman ne yapıyoruz? Ailemizle bol bol sarılıyoruz…

b.Sevgi Bulmacası Etkinliği:


(Okuma yazma bilmeyen gruplarda bu etkinlik yapılmadan geçilebilir)

(26. slayt açılır.)


Şimdi de sizlerle bulmacada saklanmış bir kelimeyi bulacağız. Az önce oksitosin hormonu ile
ilgili konuşmuştuk. Peki oksitosinin neyle beslendiğini tahmin edebilir misiniz? Sizi
sakinleştiren, kendinize güveninizi artıran ve iyimser olmanızı sağlayan nedir? Şimdi
bulmacaya bakın ve saklı 3 kelime arasından doğru cevabı bulmaya çalışın.

c.Sevgi Ağacı Etkinliği:

(27.slayt açılır.)
Herkes kalem ve kâğıtlarını hazırlasın. Kâğıdın üzerine elimizi koyuyoruz ve elimizin şeklini
çiziyoruz. Sonra çizdiğimizi el şeklini kesiyoruz ve şeklin tam ortasına “KENDİMİ
SEVİYORUM” yazıyoruz. Parmakların her birine kendimizle ilgili güzel cümleler kuruyoruz.
Örneğin, kendini başarılı gördüğün alanları yazabilirsin, yapmaktan hoşlandığın şeyleri
18

yazabilirsin, kendinde beğendiğin fiziksel ve kişilik özelliklerini yazabilirsin. Ama unutmayın


yazdığınız mutlaka kendinizle ilgili olumlu ve güzel bir ifade olmalı. Sonra yaptığımız bu el
şekillerini okulda istediğiniz bir yere öğretmeninizle birlikte duvara asarak sevgi ağacı
oluşturuyoruz.

d.Sevgi Notu Etkinliği:

Herkes kalem ve kağıtlarını hazırlasın. Oksitosinin bir önceki etkinliğimizde sevgi ile
beslendiğini öğrenmiştik. Şimdi de oksitosinleri beslemeye ne dersiniz? Ne ile besleyeceğiz
peki? Tabiî ki de sevgiyle. Peki, bunu nasıl yapacağız? Sevdiğimiz insanlara onları
sevdiğimizi söyleyerek, onlarla birlikteyken yapmaktan hoşlandığımız şeyleri onlara
söyleyerek, onlarla ilgili güzel cümleler kurarak… şimde sizlerden önünüzdeki kâğıtlara sevgi
notları yazmanızı istiyorum. Yazdığınız bu notları katlayıp sevdiğiniz birisine verin. Bu kişi
anneniz, babanız, arkadaşınız, babaanneniz, anneanneniz, dedeniz…olabilir. İsterseniz
vermek yerine onun görebileceği bir yere koyarak mesela çantasının içine, ceketinin cebine,
kitabının arasına koyarak ona sürpriz bir mutluluk yaşatabilirsiniz.

Not: İhtiyaç ve koşullar dâhilinde sevgi notu ya da sevgi ağacı etkinliklerinden birini
seçebilirsiniz.

Oturumun Sonlandırılması:

Bugün sizlerle oksitosin hormonunu öğrendik. Sevdiğimiz insanlara sarılarak vücudumuzda


oksitosin seviyesini arttırabildiğimizi keşfettik. Oksitosin artınca daha mutlu ve huzurlu
olduğumuzu öğrendik. Oksitosinin sevgi ile beslendiğini öğrendik. Kendimize olumlu şeyler
söyleyerek daha iyi hissedebileceğimizi keşfettik.

Aile Katılım Önerisi: Etkinliğin uzaktan aile katılımı uygulamasında sevgi notu ve sevgi
ağacı etkinliklerinde aileler de çocuklarına etkinlikleri hazırlamada yardımcı olabilecekleri
gibi kendileri de bireysel notlarını ya da ellerine yazacakları öz-şefkat cümlelerini seçebilirler.
Hatta evlerinde kendi ağaçlarını yapmaları için öneri sunulabilir.

DUYGU DÜZENLEME PROGRAMININ SONLANDIRILMASI:

Bugün 6 haftalık duygu düzenleme programımızın sonuna geldik. Bu son oturumumuzdu. Bu


süreç boyunca birlikte çok eğlendik, bol bol düşündük, duygularımıza odaklandık,
bedenimizin sınırlarını keşfettik, oyunlar oynadık, hikâye okuduk, resim çizdik. Dolu dolu bir
6 hafta geçirdik. Burada öğrendiğiniz bilgileri çevrenizdeki insanlarla paylaşabilirsiniz. Bu
sayede onlar da zorlandıkları duygu ve durumlar karşısında neler yapabilecekleri konusunda
bilgi sahibi olurlar. Hem de öğrendiklerinizi pekiştirmiş olursunuz bu sayede. Bunları her
zaman hatırlamanızı ve hayatınızda uygulamanızı diliyorum. Hepinize teşekkür ediyorum…
19

KAYNAKÇA

Levine, P.A., Kline, M. (2014) Ey travma bizden uzak dur! (Çev. Ayşegül Cebenoyan) İstanbul: Doğan kitap
(Orijinal yayın tarihi, 2008)

Kaduson, H.,G., Schaefer, C., E.,(Ed.) (2017) En popüler 101 oyun terapisi tekniği (Çev. ed. Demirci, H., Çev.,
Cihanşümül Maral, C.,) İstanbul: Nobel yaşam (Orijinal yayı tarihi 2001)

Çetin, F., Alpa Bilbay, A., Albayrak Kaymak, D. (2003) Araştırmadan uygulamaya çocuklarda sosyal beceriler
grup eğitimi, İstanbul: Epilson

Fıllıozat, I., Lımousın, V., Veılle, E., (2018) Duygularım, ( Çev. Targaç, B.,) İstanbul: Domingo (Orijinal yayın
tarihi 2016)

Solter, A., j., (2017) Oyun oynama sanatı (Çev.Özer, T.) İstanbul: Doğan kitap (Orijinal yayın tarihi 2013)

Levine, P., A., Frederick, A.(2020) Kaplanı uyandırmak (Çev. Ed. Gündoğdu, B., Çev. Yalçınkaya, Z.) İstanbul:
Butik (Orijinal yayın tarihi 1997)

Yurtsever, P., A.(2014) Sanat psikodrama, İstanbul: Okuyanus

Habiboğlu Arık S. (2020) Fark’ındalık (mındfulness) temelli duygu düzenleme programının ergenlerde
fark’andalık ve duygu düzenleme becerilerine etkisi (yayınlanmış yüksek lisans tezi) Bahçeşehir Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Aksakal B. (2020) Oyun temelli sosyal beceri geliştirme programının koruyucu bakım altındaki 6 yaş çocukların
sosyal beceri ve duygu düzenleme düzeyine etkisi (yayınlanmış yüksek lisans tezi) Bahçeşehir Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Bilim G.,(2012) Çocukluk çağı örselenme yaşantıları: duygu düzenleme, kişilerarası tarz ve genel psikolojik
sağlık açısından bir inceleme (yayınlanmış yüksek lisans tezi) Ankara Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü,
İstanbul.

Uğur Ulusoy.,R.(2018) Okul öncesi dönem çocukları için duygu düzenleme becerilerine yönelik hazırlanan aile
katılımlı eğitim programının etkililiğinin incelenmesi (yayınlanmış yüksek lisans tezi) Karabük Üniversitesi
Sağlık bilimler Enstitüsü, Karabük.

Turan, O.(2020) Çocuklarda bilişsel duygu düzenleme stratejileri farkındalık programının geliştirilmesi ve
değerlendirilmesi (yayınlanmış yüksek lisans tezi) Kocaeli Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü, Kocaeli.

Beach, S., B.,(2017) 8 Ways to Teach Mindfulness to Kids. Erişim adresi https://www.huffpost.com/entry/8-
ways-to-teach-mindfulness-to-kids_b_5611721

Atalay, Z. (2018). Mindfulness Şimdi ve Burada. İstanbul: Psikonet Yayınları.

Aktaş, F. (2019). Yaratıcı drama etkinliklerinin 60-72 aylık çocukların duygu düzenleme becerilerine etkisinin
incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
20

Altınay, D. (2009). Psikodrama 400 ısınma oyunu ve yardımcı teknik . İstanbul: Sistem Yayınevi.

Robinson, E.,H., Fay, M.,N., Rotter, J.,C. & Wager, K.,R. (1994). Helping children cope with fears and stress,
North Carolina: ERIC Counseling and Student Service Clearing House. Bu etkinlik Robinson ve arkadaşlarının
(1994:82-83) kitabında yer alan bir etkinlikten Neylan Özdemir tarafından uyarlanmıştır.

Holmes, M., M.(2020) Çok kötü bir şey oldu travma üzerine bir hikaye (Çev.Erdem, A.) İstanbul: Okuyan koala
(Orijinal yayın tarihi 2000)

Voltan Acar, N. (2004) Ne kadar farkındayım gestalt terapi, Ankara: Babil yayıncılık.

You might also like