Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(wykład) -> 11.

30-13(cwiczenia)-12\10

XXI stulecie - era ruchów społecznych

1. S.Tarrow definiuje ruch społeczny jako zbiorowe wyzwanie oparte na wspólnych celach, społecznej solidarności,
trwałej zbiorowej tożsamości.
2. Dawid Knoke:
- skoordynowane wysiłki.
- wspólny interes,
- niekonwecjonalne działania(np. marsze)
3. Claus Offe : działanie jednostek, które dążą do uzanaia siebie przez szerszą zbiorowosc za politycznych aktorów, a
ich działania za pozbawienia legitymizacji przez utrwalone instytucje polityczne; dążą do istotnych zmian dla
całego społeczeństwa.
4. Charles Tillu: ruch społeczny wyróżnia konsekwentyzm, jawnym i wyraznie sformułowaniem żądań pod adresem
władzy(polityka protestu)
5. Piotr Sztompka: luzno zorganizowane zbioroowości działające wspólnie w sposób niezinstytucjonalizowany, by
wprowadzic zmiane w społeczenstwie.

Cechy definicyjne ruchu społecznego: interakcyjnosc(relacje, kontakty międzyludzkie) , aktywny stosunek do zmiany
społecznej i\lub kulturowej(sektor kultury ) ; organizacja, spontanicznosc, innośc(np. w sensie oragnizacyjnym,w
sensie sposobów wyrażania si e(jako innowacyjnosc) , propozycja składana przez ruchy społeczne(one proponują cos
nowego w taki mczy innym fragmencie zycia spoecznego) ), wspólnota opinii(wspólne spojrzenie) , wspólnota
celów(cele wyartykułowane , hasła), samoświadomosc (efekt dojrzałości ruchu społecznego).

!!!!!! Ruch społeczny NIE jest organizacją! ALE Organizacje mogą tworzyc ruch społeczny

Ruch społeczny (różne ujęcia):

a) przejawy pewnych zakłóceń w społeczenstwie;
b) wynik kalkulacji(ważenie kosztow) ;
c) forma gospodarowania i mobilazacji zasobów.
Szkoły :
a) francuska(ruch społeczny jako typ konfliktu );
b) holenderska(podejscie psychologiczne ; nowe ruchy spoleczne z obszaru pomocy ludziom );
c) latynoamerykanska(uwolnienie się od emansypacji; walka o ziemie; sprawy polityczne);
d) niemiecka;
e) włoska.

Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(wykład) -> 11.30-13(cwiczenia)-19\10

Tożsamosc i działania zbiorowe

Czynniki, które sprawiają ze działanie zbiorowe jest możliwe?

Czy zmiana społeczna tworzy warunkji do powstania nowych ruchó społecznych?
Jakie czynniki determinują powstanie działań zbiorowych?

-K.Marks : teoria walki klas(dynamika i statyka społeczna; klasa w sobie VS klasa dla siebie);
- M.Weber: analiza przywództwa charazmatycznegow kontekście ruchów religijnych; proces biurokracji w
organizacjach
- Gustaw Le Bon: psychologia tłumu(pokazuje mechanizm powstania działan zbiorowych na przykładzie tłumu:
zachodzi reakcja okrężna dzięki relacjom i wytwarza jednostkowy byt z własnym ‘Ja’; tłum charakteryzuje się
zmiennoscią uczuc);
- G.Tarde: teoria opinii publicznej(pokazuje jak powstaje byt jednostek rozproszonych terytorialnie, tworzących
pewną całosc, jednośc- powszechne prawo naśladownictwa)

Teorie zachowan zbiorowych:

- koncepcje powstałę w szkole ‘chicagowskiej ’
H.Blumer – ruch jako nieformalna, luzno zorganizowana forma zachowania, której celem jest zmiana społeczna. Jak
powstaje nowy porządek społeczny w rezultacie wyłaniania się i oddziaływania różnych form zachowania
zbiorowego?
- 2 wersje teorii zachowan zbiorowych:
a) bliska psychologii zbiorowości ; podejście właściwe dla symbolicznego interakcjonizmu;

b) makrostrukturalny funkcjonalizm(Neil Smelser)- napiecia prowadza do wyłaniania się ruchow społecznych

sprzyjające czyniki:
-sprzyjający kontekst strulkturalny;
- napiecia strukturalne;
- uogólnione przekonania;
- czynniki przyspieszjące (np. protest);
- przywódcy i szybka komunikacja.

Relatywna deprywacja – to dostrzegana przez aktorów niezgodnosc miedzy ich wartościami oczekiwanymi a
wartościami osiąganymi.

Teoria mobilizacji zasobów : powstała w latach 70. XX wieku w USA; ukierunkowana na analize ruchów
społecznych:
- traktowanie protestów jako zjawisk normalnych;
- przeniesienie uwagi na obszar polityki;
- zwrócenie uwagi na pierwszorzędną rolę organizacji
● 2 nurty tej teorii :
1. Ekonomiczny - ważne takie kwestie jak:
a) agregacja=kumulacja zasobów(np. infrastruktura, sieci relacji);
b)kalkulacja w ramach ruchu społecznego oparta na kosztach i zyskach(+potencjalni uczestnicy);
c) organizacja ruchu społecznego jako centralna kategoria analizy(wspomina się oligarchizacja Michelsa - wąska
grupa ludzi rządzi, biurokratyzacja Webera);
* ruchy spoleczne jako cos szerszego niż sama organizacja, ale maja te ruchy spoleczne co maja ‘ramienie
organizacyjne’ tegho ruchu(np. menedżerowie)
d) szanse osiągnięcia sukcesu przez ruch(realizacja swoich celów)
2. Polityczny(model procesu politycznego):
- ruchy spoleczne są jako uczestnicy walki politycznej;
- wspólnotowe działanie ludzi zmierzających do realizacji swoich celów;
- jednostką analizy jest proces
- PROTEST – zawiera 3 elementy: przesłanie jakie niesie za sobą protest, żądania formułowane przez uczestników,
forma jako sposób wyrazania sie
a) progi protestacyjne
1 próg: Petycje, demonstracje
2 próg: zaostrzenie , np. bojkot
3 próg: kontynuowanie, np. blokady;
4 próg: użycie przemocy, np. mogą być ofiary
b) logika form protestu
1. Liczebności(im więcej ludzi, tym wiekszy wpływ, poparcie);
2. Szkód materialnych(traktowanie polityki jako walki);
3. Podstawy swiadka(poświęcenie się pewnym wartościom; świadomosc opinii publicznej)
- KONCEPCJA CYKLÓW PROTESTU -
- kluczowym dla stworzenia tego cyklu jest poszerzenie się struktury mozliwosci politycznych;
- rozprzetrzenianie się(dyfuzja) działan aktywnych;
- rozwój nowych typów działania kontestacyjnego(udoskonalenie się metod działania)

- KONCEPCJA STRUKTURY POLITYCZNEJ-

● Cykle prostestów
- zaproponował Sidney Tarrow(zajmujący się protestami od XX wieku; ustalił pewne prawidłowości dla protestów);
● Struktury możliwości politycznych
Struktury możliwości politycznych - to spójne (trwałe i narodowe) zbiory wskazówek, które są przesłankami,
zachętami (= kontekty polityczne, które są znaczące i mobilizują do działania):
- stopien otwartosci \zamknietosci systemu politycznego(demokratyczny czy niedemokratyczny);
-poziom integracji szeroko rozumianych elit politycznych, to czy są one skolidowane, czy też sfragmentaryzowane;
- obecnosc lub brak sojuszy elit politycznych(kooperacja miedzy partiami opozycyjnymi np.);
- skłonnosc panstwa do stosowania represji.

** De-demokratyzacja – kroki do tyłu odnosnie demokratyzacji

Ćwiczenia(19\10):
Organizacje mogą być jako ramie sprawcze dla ruchu społecznego(SMO).
Ruchy starają się tworzyc symbole(znaczenia są ważne; jako zwięzłe przekazy do społeczeństwa).
Tozsamosci (indywialne i zbiorowe) – sedno ruchu społecznego.
Wpływ tożsamości indywidualnej\zbiorowej może być wenętrzeny i zewnętrzny.
Tozsamosc w zakresie globalizacji(Z. Bauman) – potrzebujemy budowac swoja tozsamosc, nasze miejsce w świecie.

Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(wykład) -> 11.30-13(cwiczenia)-26\10

Omawialiśmy na wykłądzie szczegóły o Teoria mobilizacji zasobów(stronę wyżej), protest, koncepcja cykli.
Na cwiczeniach : tekst P. sztompki (str.299-320) ‘Dynamika ruchu odnowy….’ – ruch ‘Solidarnosc’ w czasach odnowy

Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(wykład) -> 11.30-13(cwiczenia)-09\11

Omawialiśmy na wykłądzie szczegóły o - KONCEPCJA STRUKTURY POLITYCZNEJ-nowe ruchy społeczne

Na cwiczeniach : tekst

Teorie nowych ruchów społecznych

- nurt europejski powstały w latach 80-tych;
- powstały wskutek: napięc strukturalnych,działania studentów (protesty) skierowane na kulturową sferę,
przeobrażeń ekonomicznych, politycznych;
- ‘nowe ruchy społeczne’- tego terminu użył Claus Offe;
* Przeobrażenia ekonomiczne: przebudowa ekonomii, gospodarki, przemysły(wielkie fabryki zanikają, te centra
przemieszczają się np. gdzie jest taniej)-> wyłania się klasa średnia;
* Przeobrażenia polityczne: zanika się dobrobyt, traci się sprawiedliwy podział bogactwa;
* Przeobrażenia społeczno-kulturowe:

Tak wygłada spoleczenstwo: ta największa czesc – klasa średnia.

- odejście od kwestii kumulacji dóbr, przejście do ‘być’(bogactwo NIE jest najważniejsze)
Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(wykład) -> 11.30-13(cwiczenia)-16\11

Pojawienie się nowych ruchów społecznych spowodowałą modernizacja społeczeństwa(urbanizacja itp.).

M.Castells – podkresla rosnaca role konsumpcjonizmu w stosunkach klasowych i malejące znaczenie stosunków
kapitalistycznych w sferze pracy.
J.Habermas-ukierunkowuje myslenie w rodzaju ‘ruchy spoleczne jako obrońcy sfer życia’.

Ruchy społeczne wg A. Touraine’a

Ruch społeczny – szczególny, specyficzny rodzaj konfliktu społecznego.
Wg niego w społeczenstwie istnieje 6 rodzajów zachowań konfliktowych:
1) rywalizacyjna realizacja interesów zbiorowych;
2) rekonstrukcja tożsamości społecznej, kulturowej lub politycznej;
3) konflikt jako siła polityczna nastawiona na zmianę reguł gry;
4) konflikt jako obrona statusu czy też przywilejów;
5) walka o kontrolę nad głównymi wzorcami kulturowymi – to jest przykład ruchu społecznego;
6) tworzenie nowego porządku, którego najbardziej ekstremalną formą jest rewolucja.

Nowe ruchy społeczne:

- charakter konfliktu wokół wartości postmaterialistycznych;
- baza zwolenników;
- sposoby działania;
- cele(pacyfizm, sprawidliwosc społeczna, ochrona środowiska, zdrowy styl życia);
- mają wymiar polityczny, ale akcenty rozłożóne w stronę symboli, znaczeń społecznych (czyli wtedy są kulturowe)ж
- mają reaktywny charakter(wg Castellsa, Habermasa), ale jednocześnie są progresywne.

Teoria ramifikacji\ramowania znaczen:

- odwołuje się do Goffmana;
- ma 3 etapy: diagnostyczny, prognostyczny, motywacyjny.

Koncepcja pola wieloorganizacyjnego : zainteresowanie problematyką pola organizacyjnego podzielają autorzy kilku
teorii, począwczy od teorii mobilizacji zasobó, poprzez teorie sieciową i ekologiczną.

Pole wieloorganizacyjne : zbiór organizacji , któe łącznie stanowią wyodrębnionyi rozpoznawalny obszar życia
instytucjonalnego.
- pole jako całokształt tworzony przez konkretnych aktorów;
- jako specyficzna dziedzina funkcjonalna, granie pola wyznaczone jego funkcjonalnością.

Polityka instytucjonalna – polityka, która obserwujemy na co dzien(w telewizji np.).

Polityka pozainstytucjonalna – w niej własnie ważną rolę odgrywają ruchy społeczne.

Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(wykład) -> 11.30-13(cwiczenia)-23\11

Ruchy społeczna a zmiana społeczna

Zmiana – różnica pomiędzy stanami tego samego systemu w różnych momentach czasowych.
1. Skład systemu – migracje, mobilizacja, reforma organizacyjna.
2. Struktury systemu – modyfikacja 4-ch sieci powiązań między elementami systemu:
- interakcji
- normy
- interesy
- idee
3. Zmiana funkcji spełnianych przez elementy społeczeństwa(np. rodzina)
4. Zmiana granicy systemu(rodziny się łaczą, rozwijają się miasta).
5. Zmiana otoczenia systemu

Zmiany mogą rodzic się oddolnie lub odgórnie.

4 Typologie:
- ukryta zmiana wyłaniająca się oddolnie;
- ukryta zmiana powstająca odgórnie(działania rządu ich skutki niezamierzone);
- jawna zmiana powstająca odgórnie(np. reformy);
- jawna zmiana powstająca oddolnie(np. wymuszenie reformy poprzez zmobilizowanie mas).

Typy ruchów społecznych(w kontekście zmiany społecznej):

1. Zróżnicowanie ze względu na zakres planowanej zmiany
2. Jakosc planowanej zmiany(ruchy postępowe zwrócone do przeszłości i konserwatywne, np. ruch ekologiczny,
religijny- koncentrują się na tym, co było+ kierunek na jednostkę)
3. Zróżnicowanie ze względu na przedmiot zamierzonej zmiany
4. Ruchy rózniące się pod względem kierunku zmiany
5. Podział ruchów ze względu na strategię działania(wg logiki instrumentalnej np. Solidarnosc)
6. Podział ruchów ze względu na epokę w której funkcjonujemy(stare ruchy VS nowe ruchy).

Zewnętrzna dynamika ruchu- 4 formy potencjału:

- ideologiczny (ile mamy zwolenników? * NIE każdy ruch ma ideologię)
- reformatorski (jaki jest wpływ na strukturę reformatywną – style życie\zachowania ludzi , np. ruch ekologiczny)
- reorganizacyjny(jak wzory interakcje wpływają \ koalicje między grupami)
- redystrybucyjny( jak wpływa na strukturę możłiwości(gratyfikacja dla członków)

Ruchy społeczne i rewolucje

* rewolucje prowadzą do radykalnych zmian
Rewolucje – to radykalne zmiany towarzyszące im oddolne wystąpienia.
Rewolucje – to działanie zbiorowe, wg którego wyznacza się kto będzie rządził(pryzmat polityczny).
Cechy rewolucji: gwałtownośc, szeroki zakres zmian, strukturalne zakorzenienie, ekspresywne wybuchy
niezadowolenia.
Rewolucj potrzebuje strukturalnych warunków, rewolucja narasta przez dłuższe lata.

Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(wykład) -> 11.30-13(cwiczenia)-30\11
Protesty społeczne i rewolucje

Protest – jest właściwy ruchom społecznym – jako sposób wyrażania się.

Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(wykład) -> 11.30-13(cwiczenia)-07\12

Rewolucje

Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(cwiczenia) -> 11.30-13(wykład)-19\10
Prezentacja(сwiczenia) – Ruchy praw obywatelskich w Ameryce
Wykład:
Transformacje demokratyczne:
1. demokracja ateńska(bezpośrednia);
2. Demokracja polegająca na rozwoju terytorium-> demokracja przedstawicielska
3. Czym jest demokracja? – zespół\katalog pewnych cech(bez jednej z których nie może instniec demokracja)
- rżady ludu, swoboda wyrazania się;
- opozycja ma prawo istniec;
- powszechne prawo udzialu w wyborach;
- liderzy maja prawo brac udział o poparcie obywateli
Słabości demokracji:
- publicystyczna i polityczna krytyka demokracji liberalnej(neutralnosc poglądowa – jako takiej w demokracji nie
istnieje; nie rzadzi wiekszosc tylko elity polityczne; brak zgody czym jest dobro wspólne);
- rzeczywiste i tytularne sprawowanie władzy(tytularną władzę sprawują władzę)

Rola ruchów społecznych w polepszeniu demokracji:

- aktywna dążnosc ruchów społecznych do uczestniczenia w procesie podejmowania decyzji;
- budowanie platform debaty publicznej;
- maksymalizacja zasada rządów większosci;
- dzięki ruchom demokracja staję się narzędziem rozwoju człowieka;
-taką demokracje należy rozpatrywav w 3-ej transformacji demokracji

Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 – 9.45- 11.15(cwiczenia) -> 11.30-13(wykład)-11\01\24
Uwarunkowania systemowe powstania ruchu społecznego ‘Solidarnosc’

Ruchy społeczne – czw. – G. Foryś – sala 214 –-> 11.30-13(wykład)-18+19\01\24

Civil rights movement
azjaci i latyno-amerykaninie == mniejszości USA
indianie== rdzenni mieszkancy USA
1954-1964 – szczyt ruchu praw obywatelskich