TEMAT : Prawa Keplera

Wielki przełom w rozumieniu ruchu planet był dziełem niemieckiego astronoma Johannesa
Keplera. Wprowadził pojęcie orbity, odrzucając ostatecznie pojęcie sfer niebieskich. Efektem jego
pracy są ogłoszone na początku XVII wieku trzy bardzo ważne prawa.

I prawo Keplera

Rysunek lub film przedstawiający ruch planety po elipsie (słońce jest w jednym z ognisk elipsy)Na
rysunku jest zaznaczone aphelium i peryhelium.

Orbita każdej planety jest elipsą a Słońce znajduje się w jednym z jej ognisk.

Aphelium – położenie planety najdalej od Słońca

Peryhelium – położenie planety najbliżej Słońca

II prawo Keplera

Rysunek przedstawiający treść II prawa Keplera

Promień wodzący planety zakreśla równe pola w równych odstępach czasu.

Promień wodzący planety to odcinek łączący planetę na orbicie ze Słońcem.

III prawo Keplera

Stosunek kwadratu okresu obiegu planety do sześcianu wielkiej półosi orbity jest taki sam dla
wszystkich planet Układu Słonecznego.
2
T
3 = const.
a

Okres obiegu planety czyli czas jednego pełnego obiegu wokół Słońca.

Wielka półoś orbity czyli jej średnia odległość od Słońca.

Tak więc znając np. średnią odległość Ziemi od Słońca (150 mln km= 1AU) i okres jej obiegu ( 1 rok),
możemy łatwo obliczyć średnią odległość dowolnej planety od Słońca, jeśli wiemy jaki jest jej okres
obiegu.

Przykład

Oblicz średnią odległość Marsa od Słońca, wiedząc, że rok na Marsie trwa 1,88 roku ziemskiego.

Dane: Szukane:
Tz= 1 rok aM= ?

aZ=1AU

TM= 1,88 lat ziemskich

2
T
3 = const.
a

2 2
TZ TM
3 = 3
aZ aM

Z zapisanej proporcji otrzymujemy:

3 2
3 a Z∗T M
a M= 2
TZ

√
2
3 TM
a M =aZ ∗ 2
TZ

√
2
a M = 1AU* 3 1 , 88
2
1

a M ≈1,52AU

TEST:

1. Zgodnie z drugim prawem Keplera

a) promień wodzący planety zakreśla na orbicie równe pola, w dowolnych odstępach czasu
b) promień wodzący planety równy jest zawsze długości wielkiej półosi elipsy
c) promień wodzący planety zakreśla na orbicie równych odstępach czasu równe pola
2. Planety poruszają się po orbitach eliptycznych zmieniają swoje położenie względem Słońca.
Gdy planeta znajdzie się najdalej od Słońca, mówimy, że osiągnęła:
a) aphelium
b) peryhelium
c) jedną jednostkę astronomiczną
3. Prędkość planety poruszającej się po elipsie wokół Słońca jest:
a) największa w peryhelium
b) największa w aphelium
c) nie zależy od położenia na elipsie
4. Okres obiegu planety wokół Słońca, wraz ze wzrostem odległości od Słońca
a) rośnie

b) maleje

c) nie zmienia się

5. Oblicz jaki jest okres obiegu Jowisza wokół Słońca, jeżeli wiadomo, że odległość Jowisza od Słońca
wynosi 5,2 AU, a Ziemi 1AU.

a) 15lat

b) 23 lata

c) 12 lat