MB

+Nhận xét về vai trò của nhà văn, có ý kiến cho rằng’ niềm vui của nhà văn chân chính là người dẫn
đường đến xứ sở của cái đẹp”. Theo trang văn của người nghệ sĩ, người đọc cảm nhận vẻ đẹp kì diệu của
thiên nhiên và con người với những tác phẩm cao quý. “ Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long là một
truyện ngắn đặc sắc, để lại trong lòng người đọc chúng ta nhiều rung cảm đẹp đẽ. Truyện không có những
tính phi thường, những chiến công vang dội.. Nguyễn Thành Long có mootj lối viết nhẹ nhàng, đậm chất
thơ, thấm đẫm ý vị triết lí.
+Đặc biệt, truyện xây dựng thành công vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa và nhân vật anh thanh niên-người
thanh niên tri thức năng động, sáng tạo , có suy nghĩ đẹp, hành động đẹp. Vẻ đẹp được thể hiện rõ nét qua
hai đoạn trích:
“Nắng bây giờ len tới... luồn cả vào gầm cây”
“Hồi chưa vào nghề... tự nói với với cháu thế đấy”
TB
1. Tác giả Nguyễn Thành Long:
+NTL (1925-1991), quê ở huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam, viết văn từ thời kháng chiến chống Pháp.
+Ông chuyên viết truyện ngắn và kí với đề tài về cuộc sống lao động và chiến đấu của DT. Phong cách
nhẹ nhàng, lôi cuốn, văn đậm chất trữ tình, giàu chất triết lí.
2. Xuất xứ
+Truyện viết 1970, in trong tập “Giữa trong xanh”, là kết quả của chuyến đi thực tế ở Lào Cai của tác giả.
+Tác phẩm ra đời giữa lúc MB đang hăng say lao động sản xuất để xây dựng miền Bắc, chi viện cho MN
đánh Mĩ. Và anh thanh niên trở thành biểu tượng đẹp cho những con người tích cực, trách nhiệm như thế.
3. Cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên SP và con người SP
3.1 Bức tranh thiên nhiên SP
___Trước hết ngay từ những dòng đầu của tác phẩm tác giả đã đưa người đọc đến với vẻ đẹp thơ mộng
đắm say của thiên nhiên Sa Pa.
+Trong trời đất Tây Bắc đại ngàn, nghĩ đên SP người ta thường nghĩ đến nơi đây quanh năm sương phủ
lạnh lẽo. Nhưng dưới con mắt của ng họa sĩ hình ảnh rừng cây trong nắng hiện ra một cách kì lạ khiến
ông họa sĩ và cô gái lần đầu lên SP bỗng nhiên im bặt: “Nắng bây giờ đã bắt đầu len tới, đốt cháy rừng
cây”.
=> Bằng biện pháp nhân hóa nắng hiện lên thật rực rõ như một sinh thể có các trạng thái vận động khác
nhau. Nắng không chỉ “len lỏi” mà còn “đốt cháy rừng cây”.
+Mây Sa Pa cũng hiện lên thật sinh động: “Mây bị nắng xua, cuộn tròn lại từng cục, lăn trên các vòng
sương, rơi xuống đường cái, luồn cả vào gầm xe”. Bằng vài nét chấm phá điểm xuyết, vẫn là biện pháp
nghệ thuật nhân hóa, tác giả đã thổi hồn vào những vật vô tri, vô giác để chúng hiện lên thật hồn nhiên,
tinh nghịch khiến cho bức tranh thiên nhiên hiện lên thật sinh động và tràn đầy sức sống.
+ Tác giả đã khắc hoạ bức tranh thiên nhiên Sa Pa với vẻ đẹp trong trẻo, thơ mộng, hữu tình. Miêu tả bức
tranh thiên nhiên bằng ngôn ngữ trong sáng, mỗi chữ, mỗi câu như có đường nét, hình khối, sắc màu. Văn
xuôi truyện ngắn mà giàu nhịp điệu mang âm hưởng một bài thơ về thiên nhiên đất nước.
=> Vẫn bằng nghệ thuật nhân hoá tác giả đã khiến cho rừng cây trở nên vô cùng sinh động, với những
màu sắc tươi tắn: Màu xanh bạc của rừng thông, màu hoa cà của cây tử kinh... tất cả đã làm cho thiên
nhiên Sa Pa như bừng sáng, tinh nghịch, vui vẻ như một đứa trẻ.
=> Có thể nói đoạn văn miêu tả thiên nhiên Sa Pa dưới con mắt của hoạ sĩ hiện lên như một tác phẩm hội
hoạ lung linh, kì ảo. Không hian của bức tranh như được nới rộng, không có đường ciền, giới hạn. Tác giả
muốn đem đến cho các nhân vật sự khao khát, háo hức khi lần đầu được đặt chân lên vùng đất mới.
3.2 Vẻ đẹp con người Sa Pa hiện lên qua nhân vật anh thanh niên
___Đến với mảnh đất Sa Pa nhà văn NTL không chỉ cho chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp thơ mộng của
thiên nhiên mà còn cho ta cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp của con người qua nhân vật anh thanh niên. Đây là
nhân vật chính của truyện. Tuy nhiên tác giả không cho nhân vật xuất hiện ngay từ đầu mà chỉ gián tiếp
qua lời giới thiệu rất ấn tượng. Nhân vật anh thanh niên chỉ hiện ra chốc lát nhưng đủ để các nhân vật
khác kịp ghi nhận một ấn tượng, một ấn tượng, một kí hoạ chân dung về anh rồi ạn lại khuất lấp trong
mây mù bạt ngàn với cái lặng lẽ muôn thuở của Sa Pa.
a-Hoàn cảnh sống và làm việc
+Lật từng trang văn của NTL, ta thấy anh thanh niên 27 tuổi sống và làm việc một mình trên đỉnh núi cao
2600m, quanh năm làm bạn với mây mù và cây cỏ.
+Hoàn cảnh sống khắc nghiệt vô cùng bởi sự heo hút, vắng vẻ; cuộc sống và công việc có phần đơn điệu,
giản đơn, là thử thách thực sự đối với tuổi trẻ voons sung sức và khao khát trời rộng, khát khao hành
động. Nhưng cái gian khổ nhất đối với chàng trai trẻ ấy là phải vượt qua sự cô đơn, vắng vẻ quanh năm
suốt tháng ở nơi núi cao không một bóng người. Cô đơn đến mức "thèm người", phải lăn cây chặn đường
dừng xe khách qua núi để được gặp gỡ, trò chuyện.
=> Có thể nói anh thanh niên phải sống và làm việc trong một hoàn cảnh hết sức cô đơn và khắc nghiệt
nhưng anh đã vượt qua tất cả để hoàn thành tốt công việc của mình vì anh coi sự khắc nghiệt ấy là môi
trường ren luyện, ý chí và quyết tâm của con người.
b- Vẻ đẹp trong tính cách người thanh niên qua đoạn trích trên
___Đọc đoạn trích ta thấy anh thanh niên là người có suy nghĩ rất đúng đắn về công việc
+Khi chưa vào nghề anh rất sợ nỗi cô đơn:" Hồi chưa vào nghề những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kĩ mới
thấy một ngôi sao xa, cháu cũng nghĩ ngôi sao kia lẻ loi một mình". Tuy nhiên công việc đã làm thay đổi
nhận thức của anh khiến anh luôn suy nghĩ: "Bây giờ làm nghề này cháu không nghĩ như vậy nữa"
+Anh coi công việc giống như một người bạn đồng hành: "Khi ta làm việc ta với công việc là đôi sao gọi
một mình được?” Anh có ý thức đúng và sâu sắc về công việc của mình đang làm bởi nó có ích cho đất
nước. Với anh tình yêu công việc trở hành lẽ sống, đốt lên trong anh một ngọnluawr đam mể, là đông lực
giúp anh vượt qua khó khăn thử thách đề hoàn thành công việc.
___Ngoài yêu nghề ra anh còn rất yêu người.
+Sống đơn độc nên anh khao khát được gặp gỡ và trò chuyện với mọi người. Vì “thèm người” nên anh đã
nghĩ ra việc lấy cây chặn xe chạy để được nói chuyện với mọi người một lát.
3.3 Đánh giá về nhân vật anh TN
+ Dù chỉ xuất hiện trong khoảnh khắc rồi lai lẫn vào cái bát ngát của xứ sở sương mù SP nhưng vẻ đẹp
của anh mãi ngời sáng trong lòng người đọc. Anh mang vẻ đẹp của con người LĐ mới với suy nghĩ đẹp,
lối sống đẹp, hành động đẹp. Anh năng động sáng tạo am hiểu khoa học hết lòng cống hiến cho đất nước.
C/s của anh bình dị lặng lẽ nhưng cao đẹp với lẽ sống:
“Một mùa xuân nho nhỏ...tóc bạc”(Thanh Hải)
+Cái đẹp luôn trường tồn bất tử. NTL đã góp thêm trang văn về vẻ đẹp con người LĐ mới- đại diện cho
lớp trí thức với lí tưởng sống cao đẹp, âm thầm cống hiến cho đất nước, tấm lòng nhân hậu, đáng quý!
Nhà văn vô cùng yêu mến trân trọng tin tưởng vào những con người LĐ mới trong công cuộc xd CNXH.
+Liên hệ với h/ả của thế hệ trẻ trong 1 tp vh khác hoặc trong thực tế đời sống để thấy đc vẻ đẹp của
sức trẻ VN: Nó gợi chúng ta nhớ đến h/ả những người như cô PĐ,Nho,Thao trong tp “NNSXX” của Lê
Minh Khuê. Họ là những cô TNXP làm công tác trinh sát mặt đường trên đường mòn TS trong giai đoạn
k/c chống Mĩ gian khổ ác liệt và đầy nguy hiểm. Nhưng trên hết họ là những người rất lạc quan, thích đùa
tếu, mỗi người góp 1 phần lm nên vẻ đẹp của những nứ TNXP lúc bấy h. Trong đó tiêu biểu nhất là nv
PĐ. Đó là 1 cô gái HN đẹp,có tâm hồn nhạy cảm, lđ và chiến đấu gan góc, dũng cảm và cx là người có ý
thức, tình cảm đẹp về đồng đội của mình. Họ là những người:
“Xẻ dọc TS đi cứu nc
Mà lòng phơi phới dạy tương lai”
4. NT:
--- Có ý kiến cho rằng : “Tác phẩm vh chân chính là sự tôn vinh vẻ đẹp con ng qua hình thức NT độc
đáo”, truyện LLSP thành công với NT:
+Kết hợp hài hòa tự sự miêu tả NL
+Cốt truyện khá nhẹ nhàng, tình huống giản đơn nhưng giàu ý nghĩa
+Chọn ngôi kể thích hớp :ngôi thứ 3 thông qua điểm nhìn của ông hsĩ
+XD nhân vật điển hình. Chất trữ tình, chất triết lí hòa quyện
****Liên hệ: Tuổi trẻ hôm nay đc sống trong hòa bình cần phải cố gắng học tập, rèn luyện đạo đức, cống
hiến cho đất nc, hội nhập toàn cầu, kiên quyết đấu tranh với mọi hành vi lm toỏn hại đến lới ích danh djw
của qhuong đất nc.
KB:
Qua hai đoạn văn trên giúp ta thấy đc vẻ đẹp thiên nhiên của SP, cũng như con người SP tiêu biểu là nv
anh TN. Với truyện ngắn này, phải chăng nhà văn muốn kd :”C/s của chúng ta đc lm nên từ bao phấn đấu,
hi sinh lớn lao và thầm lặng”. Gập lai trang sách mà h/ả về 1 vùng đất SP tươi đẹp như còn mãi trong trái
tim ta. SP lặng lẽ mà ko lăng lẽ chút nào. Phía sau những dinh thực cổ kính của SP vẫn ngân vang lên giai
điệu của c/s. Nhà văn Nga Sê-đrin từng nói “Văn học nằm ngoài các định luật của sự băng hoại. Chỉ mình
nó không thừa nhận cái chết.”. Trải qua bao nhiêu thăng trầm của tgian, “LLSP” còn vang âm mãi trong
tâm hồn, trái tim bn đọc.