Literatura i kultura w epoce baroku i oświecenia w Polsce są

bogatym źródłem wglądu w społeczne realia tamtych czasów.

Poprzez analizę takich dzieł jak "Zbytki Polskie" Wacława
Potockiego, Satyr Ignacego Krasickiego, takich jak "Świat
Zepsuty" i "Pijaństwo" oraz architektoniczne dzieło takie jak
Pałac w Wilanowie, możemy zrozumieć różnorodność i
złożoność ówczesnego społeczeństwa polskiego.

W "Zbytkach Polskich" Wacława Potockiego, autor ukazuje

przepych i dekadencję szlachty polskiej, krytykując nadmierny
przepych i rozrzutność, które wśród elit społecznych panowały.
Poeta przedstawia sarmatów jako osoby rozrzutne,które
posiadają przesadnie zdobione karety oraz kosztownie ubraną
slużbę. Szlachta największą uwagę przywiązuje do własnego
wyglądu. Nie posiada ona stabilnego systemu wartości a
jedynie dobra materialne i rozrywkę, która dominuje w ich
życiu. Potocki rysuje obraz społeczeństwa skoncentrowanego
na hedonizmie i przyjemnościach życia. Przewiduje skutki
zachowania sarmaty doprowadzające do upadku
Rzeczypospolitej . Podmiot liryczny w utworze zapowiada
koniec bezpiecznej rzeczywistości i ostrzega, że arystokracja
będzie musiała skonfrontować się z konsekwencjami swoich
decyzji.

W satyrze "świat zepsuty" widzimy dowód egoistycznych

postępowań, które doprowadziły do pierwszego rozbioru
Polski. Jednocześnie poeta rzuca światło na deprawację i
moralny upadek społeczeństwa polskiego w epoce oświecenia
po upadku Rzeczypospolitej. Autor ukazuje różne oblicza
zepsucia: od egoizmu i chciwości po próżność i korupcję.
Przedstawia, że niegdyś społeczeństwo było dojrzałe i
szanowało każde dobro, a obecnie wszystko cnotą zalaliśmy.
Poucza nas, że nie jesteśmy godni nazwisk naszych przodków
i gardzimy tym co mamy. Krasicki nawołuje do zmiany
postępowania w życiu

Kolejnym obrazem Krasickiego jest utwór "Pijaństwo". Pisarz

cechuję swój utwór, że nie jest on jedynie ostrzeżeniem lecz
równiez krytyką szerszych problemów społecznych.
Poprzez ukazanie pijanych nie wykształconych szlachciców,
którzy piją przy każdej okazji, autor pokazuje, jak elity
społeczne tracą kontakt z rzeczywistością i zaniedbują swoje
obowiązki względem społeczeństwa. Tym samym satyra staje
się również głosem krytyki wobec zepsutych struktur
społecznych epoki oświecenia, które doprowadziły do upadku
moralnego.

Architektonicznym kontekstem społeczeństwa do przeszłych

epok jest budynek Pałacu w Wilanowie inaczej postrzegany
jako rezydencja króla Jana III Sobieskiego, możemy zauważyć
pewne elementy wizualne, które odzwierciedlają aspiracje
ówczesnej polskiej szlachty. Budowla ta, będąca przykładem
stylu barokowego przedstawia wiele złoceń, bogate tkaniny
oraz liczne rzezby, reprezentowała bogactwo, potęgę i prestiż
społeczny właściciela. Jednakże, swoją okazałością, Pałac w
Wilanowie mógł również świadczyć o nadmiernym przepychu i
zbytkowności, które charakteryzowały pewne warstwy
społeczeństwa tamtego czasu.

Podsumowując, literatura i kultura baroku i oświecenia w

Polsce ukazują różnorodne oblicza społeczeństwa, od
dekadencji i nadmiernego przepychu, po zepsucie moralne
społeczeństwa. Dzieła takie jak "Zbytki Polskie" czy satyry
Krasickiego, a także architektura taka jak Budynek Pałacu w
Wilanowie, są elementami składowymi obrazu społeczeństwa
polskiego tamtych czasów, które pozostają ważnym źródłem
refleksji nad naturą człowieka i jego relacjami społecznymi.