Europejski Rynek Pracy

Poziom bezrobocia w Polsce wynosi 2.8%

Poziom bezrobocia w UE wynosi 6,5%, wskaźnik zatrudnienia 75,5%
Całkowity zastój na rynku pracy:
- osoby bezrobotne
- pracownicy na niepełnym etacie
- osoby poszukujące pracy (nie od zaraz)
- zdolne do pracy, ale nie poszukujące
“Rozszerzona siła robocza”:
- suma siły roboczej i ludzi zdolnych do pracy w wieku produkcyjnym, które
poszukiwały pracy, ale nie były dostępne; ludzie zdolnych do pracy w wieku
produkcyjnym, którzy byli dostępni, ale nie poszukiwali pracy
Cztery swobody przepływu:
- towarów
- usług
- kapitału
- osób

Swoboda przepływu pracowników - Prawo wjazdu, pobytu i dostępu do zatrudnienia na

obszarze wszystkich państw członkowskich UE
Zniesienie dyskryminacji pracowniczej w zakresie:
- zatrudnienie
- wynagrodzenie
- innych warunków pracy
Swoboda przepływów pracowników:
● przemieszczenie
- prawo do opuszczenia państwa członkowskiego
- prawo wjazdu na wszystkie państwa członkowskie
- prawo do przemieszczenie się w obrębie całego państwa członkowskiego
● pobytu
- prawo do pobytu do trzech miesięcy
- prawo pobytu powyżej trzech miesięcy
- prawo stałego pobytu
● zatrudnienie
- prawo równego dostępu do zatrudnienia
- prawo do równego traktowania
Zakres podmiotowy:
- pracownicy
- obywatele UE
- członkowie rodziny pracownika
Ograniczenia:
- ze względu na bezpieczeństwo, zdrowie publiczne, porządek
- zatrudnienia w administracji publicznej
- okresy przejściowe dla nowych państw członkowskich
Pomocne strony
● EURES - międzynarodowa sieć współpracy służb zatrudnienia w obrębie UE i EOG
- wspieranie mobilności pracowników
- informuje o warunkach życia
- pomaga pracodawcom w zatrudnianiu
- umożliwia zainteresowanym dostęp do ofert na rynku pracy
● Europass - obowiązuje od 1 styczna 2005 przez inicjatywę Komisji Europejskiej
- dokumenty: CV, paszport językowy, mobilność, suplement do dyplomu szkoły
wyższej, dokumenty dla absolwentów kształcenia zawodowego
- promowanie mobilności i przejrzystości kwalifikacji i kompetencji
- wspieranie procesu wyrównywania szans na rynku edukacji i pracy
- wspieranie instytucji edukacyjnych i pracodawców w lepszej ocenie
kompetencji poszczególnych osób
- umożliwienie zaprezentowania wiedzy i
- umiejętności zdobytych nie tylko poprzez formalne kształcenie, ale także
poprzez edukację nieformalną i uczenie się incydentalne
● Solvit, Erasmus+
● Europejski Korpus Solidarności
- organizacje prowadzące działania oparte na zasadzie solidarności,
finansowane przez Komisję – władze lokalne, organizacje pozarządowe lub
przedsiębiorstwa
- w zakresie: wolontariatu, projektów solidarności, pomocy humanitarnej

● Europejski Portal Młodzieżowy/Eurodesk

- zawiera informacje, które mogą się przydać młodym ludziom mieszkającym,
uczącym się i pracującym w UE.

Unia Gospodarcza i Walutowa

Historia UGiW:
W czerwcu 1988 Rada Europejska potwierdziła, że będzie dążyć do stopniowej realizacji unii
gospodarczej i walutowej. Zadanie wyznaczenia konkretnych etapów dochodzenia do UGW
powierzyła komitetowi pod przewodnictwem Jacques'a Delorsa, ówczesnego
przewodniczącego Komisji Europejskiej.
1 Etap (1990):
- Całkowita swoboda w zakresie transakcji kapitałowych
- Rozszerzenie współpracy banków centralnych
- Swoboda stosowania ECU (ang. European Currency Unit – jednostka monetarna,
która poprzedziła euro)
- Poprawa konwergencji gospodarczej
2 Etap (1994)
- Ustanowienie Europejskiego Instytutu Walutowego (EIW)
- Zakaz kredytowania sektora publicznego przez bank centralny
- Zwiększenie koordynacji polityki pieniężnej
- Wzmocnienie konwergencji gospodarczej
 - Zapewnienie niezależności krajowych banków centralnych – ten proces musiał być
zakończony w momencie utworzenia Europejskiego Systemu Banków Centralnych
3 Etap (1999)
- Określenie nieodwołalnych kursów wymiany walut narodowych na euro
- Wprowadzenie euro
- Prowadzenie wspólnej polityki pieniężnej przez Europejski System Banków
Centralnych
- Wejście w życie wewnątrzunijnego mechanizmu kursowego ERM II
- Wejście w życie paktu stabilności i wzrostu
Eurosystem tworzą: Europejski Bank Centralny z siedzibą w Frankfurcie (prezes Christine
Lagarde), Banki Centralne krajów z walutą Euro
- Radę Prezesów Europejskiego Banku Centralnego tworzą: prezesi banków
centralnych w krajach z Euro, członkowie zarządu EBC. Nie reprezentują oni swoich
krajów.
- prowadzi politykę pieniężną strefy Euro
- ochrania stabilność cen (utrzymanie inflacji ok. 2%)
- zapobiega szybkiemu wzrostu cen
- zapewnia sprawne działanie systemów płatności (lepsze transakcje bezgotówkowe w
Euro)
- utrzymuje oficjalne rezerwy dewizowe i nimi zarządza
- zbiera i opracowuje różne statystyki
- zatwierdza emisji banknotów Euro
Efekt cappuccino - nieuzasadnione podwyżki cen detalicznych drobnych produktów bądź
usług, które następują po zmianie waluty lokalnej na euro.
Iluzja euro - fenomen, który wystąpił w strefie euro po przyjęciu wspólnej waluty. Mimo
oficjalnie podawanej inflacji, była ona postrzegana przez społeczeństwo jako wyższa niż w
rzeczywistości.
Do strefy Euro należy (2002 r. wprowadzone)
- Austria - Irlandia
- Belgia - Litwa
- Chorwacja - Luksemburg
- Cypr - Łotwa
- Estonia - Malta
- Finlandia - Niemcy
- Francja - Portugalia
- Grecja - Słowacja
- Hiszpania - Słowenia
- Holandia - Włochy
- Czarnogóra - Kosowo
Kryteria konwergencji - Opisują postępy państw nienależących jeszcze do strefy euro w
osiąganiu kryteriów konwergencji, których spełnienie jest warunkiem wprowadzenia wspólnej
waluty.
1. Kryterium stabilności cen - inflacja, sytuacja gospodarcza i polityczna na świecie
2. Długotrwała równowaga finansów publicznych - nie powinno być objęte procedurą
nadmiernego deficytu.
3. Stabilny kurs walutowy - w tym czasie jego waluta nie może wykazywać silnych
wahań względem centralnego kursu ERM II, a jej dwustronny centralny kurs nie
może być obniżany względem euro.
 4. Stabilne długoterminowe stopy procentowe - długoterminowe stopy procentowe
mogą najwyżej o 2 punkty procentowe przekraczać stopy 3 najstabilniejszych pod
względem cen państw członkowskich.
Korzyści przyjęcia euro:
- łatwość porównywania cen w różnych krajach, która sprzyja konkurencji między
przedsiębiorstwami, a tym samym jest korzystna dla konsumentów
- stabilność cen
- dzięki wspólnej walucie w krajach strefy euro można łatwiej, taniej i bezpieczniej
kupować i sprzedawać towary i usługi, łatwiej jest też prowadzić wymianę handlową
z resztą świata
- poprawa stabilności gospodarczej i pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy
- lepiej zintegrowane, a przez to bardziej wydajne rynki finansowe
- większy wpływ na gospodarkę światową
- euro to namacalny symbol tożsamości europejskiej.
Koszty przyjęcia euro:
- utracenie niezależnej polityki pieniężnej
- może pojawić się nieoptymalny kurs wymiany czy nieuczciwe praktyki cenowe
- utracenie niezależności od polityki innych państw
- uniknięcie efektu cappuccino i iluzji euro

Fundusze unijne i projekty

Budżet unijny na lata 2021-2027 - 1824,3 mld euro (wieloletnie ramy finansowe, Next
Generation)
● jednolity rynek, innowacje, gospodarka rynkowa
- Horyzont Europa
- InvestEU
● zasoby naturalne i środowisko
- wspólna polityka rolna
- Sprawiedliwa Transformacja
● odporność, bezpieczeństwo, obrona
- Europejski Fundusz Obronny
- Fundusz Bezpieczeństwa Wewnętrznego
● spójność, odporność i wartości
- fundusze polityki spójności
- Odbudowa i Zwiększanie Odporności
● Europejska administracja publiczna
● sąsiedztwo i świat
- Współpraca Międzynarodowa i Rozwojowa
- Pomoc Humanitarna
● migracja i zarządzanie granicami
- Azyl i Migracja
- Zintegrowanego Zarządzania Granicami
Umowa partnerstwa - określa działanie funduszy dla Polski od Unii Europejskiej. Określa
cele i zakres interwencji, instytucje odpowiedzialne za zarządzanie funduszami, programy
oraz ich finansowanie, wskazuje oczekiwane rezultaty, wyznacza obowiązujące ramy
finansowe i wdrożeniowe.
Środki pochodzą z następujących funduszy unijnych:
- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego,
- Europejski Fundusz Społeczny+,
- Fundusz Spójności,
- Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury,
- Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.
Programy:
- Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko
- Fundusze Europejskie na Rozwój Cyfrowy
- Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki
- Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej
- Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego
- Fundusze Europejskie Współpracy Terytorialnej
- Fundusze Europejskie dla Rybactwa, Pomoc Żywnościowa, Pomoc Techniczna
- Programy Regionalne
Wartości NextGeneration EU (przeznaczono 750 mld na odbudowę Europy po pandemii)
- Ekologia
- Technologie
- Zdrowie
- Silna Europa
- Równość

Projekt - przedsięwzięcie, które służy realizacji określonego celu, posiada skoordynowane i

wzajemnie powiązane ze sobą działania, jest ograniczone w czasie (ma określony początek
i koniec), posiada określony budżet i zasoby. Rolą projektu jest zmiana problemu
(negatywny obraz rzeczywistości) na cel (pozytywny, oczekiwany stan w przyszłości)
Przykłady projektów twardych
- budowa budynków
- remont lub modernizacja
- zakup środków trwałych
- opracowanie kompleksowego systemu danych
Przykłady projektów miękkich:
- Przedsięwzięcia społeczne
- Szkolenia
- Studia podyplomowe
- Doradztwo
- Badania
Program - stanowi tło strategiczne dla projektów, jest znacznie szerszy, określa ogólne
wytyczne i zasady w przypadku funduszy strukturalnych zawiera priorytety i działania.
Cykl projektu
1. Identyfikacja
- określenie potrzeb
- możliwość ich zaspokojenia
- odniesienie do dokumentów planistycznych
2. Formułowanie
- działania i harmonogram
- budżet
- grupa zarządzająca
 3. Wdrażanie
- wdrażanie działań
- monitoring wyników
- diagnozowanie zagrożeń
4. Ocena
- porównanie efektów i rezultatów
- działania korygujące
Schemat metodologii
● Analiza sytuacji wyjściowej
● Problem
● Cele (nadrzędne i szczegółowe)
● Rezultaty (twarde i miękkie rezultaty, badania ankietowe, lista obecności)
● Produkty
● Działania/metody/personel (ustalenie grup docelowych, macierz ról i zadań)
● Harmonogram (wykres Gantta)
● Budżet
● Monitoring projektu (monitorowanie rezultatów, sprawozdanie)
● Ewaluacja
● Promocja (artykuły i publikacje, reportaże, informacje na stronach internetowych)

Polityka handlowa UE

Wspólna polityka handlowa zaczęła obowiązywać od 1970 r. Polega na stosowaniu przez

państwa członkowskie jednakowych instrumentów w handlu z krajami spoza Unii
Europejskiej, a także na wspólnym występowaniu w
rozmowach i negocjacjach.
Cele:
- przyczynianie się do harmonijnego rozwoju handlu światowego,
- obniżanie barier celnych,
- stopniowa likwidacja przeszkód w wymianie międzynarodowej,
- zwiększenie siły konkurencyjnej przedsiębiorstw w państwach członkowskich
Instrumenty ochrony rynku:
● taryfowe instrumenty
- wspólna taryfa celna (lista produktów oraz odpowiadających im stawek cła
importowego z państw spoza UE, Zintegrowana Taryfa Celna Wspólnot
Europejskich)
- rodzaje ceł: ad valorem (od wartości), specyficzne, mieszane/kombinowane
- zawieszenie poboru ceł (bezterminowa rezygnacja z poboru ceł na określone
towary)
- kontyngenty taryfowe (zastosowanie obniżonej (zwykle do zera) stawki cła
wobec importu określonej ilości danego towaru)
- Powszechny System Preferencji Celnych (GSP) (przydzielenie krajom
rozwijającym się i najbiedniejszym preferencji celnych bez wzajemności)
● pozataryfowe instrumenty
- kontyngenty ilościowe (kwoty) (ograniczenie możliwości importu lub eksportu
towaru z/do konkretnego państwa do pewnej ustalonej wielkości
maksymalnej, embargo -całkowity zakaz importu lub eksportu)
 - nadzór nad obrotem (surveillance) (obowiązek uzyskania licencji importowej
przed sprowadzeniem towaru (tzw. nadzór uprzedni) obowiązek rejestracji
wpływu towaru na granicy UE (tzw. nadzór następczy)
● środki ochrony uwarunkowanej
- środki antydumpingowe (cła antydumpingowe, zobowiązania cenowe)
dumping - polityka gospodarcza polegająca na sprzedaży swoich produktów
za granicę po cenach niższych niż na rynku krajowym lub po cenach niższych
od kosztów ich wytworzenia.
marża dumpingowa - różnica pomiędzy wartością nominalną a niższą od niej
ceną stosowaną przez eksportera danego towaru na terenie Wspólnoty
Europejskiej.
- środki antysubsydyjne- cła wyrównawcze
- środki ochronne - postępowania ochronne przed nadmiernym importem,
specjalna klauzula ochronna
● środki polityki eksportowej
- bezpośrednie subsydia eksportowe - stosowane wyłącznie w dziedzinie
wspólnej polityki rolnej
- instrumenty wsparcia pośredniego - szkolenia dla małych i średnich
przedsiębiorstw, finansowe wsparcie udziału małych i średnich
przedsiębiorstw w wystawach międzynarodowych, Strategia Dostępu do
Rynku (udostępnienie bezpłatnej bazy danych, w której, można znaleźć
informacje o barierach w dostępie do rynków krajów trzecich),
Rozporządzenie o barierach w handlu ( możliwość złożenia skargi do KE na
tworzenie w państwach trzecich barier w wymianie handlowej, wpływających
niekorzystnie na rynek UE lub państwa trzeciego).
Relacje gospodarcze UE z:
- USA - deklaracja Transatlantycka (1990 r.)
- Kanada - umowa CETA (2017 r.)
- Japonia - umowa o partnerstwie gospodarczym między UE a Japonią (2019 r.)
- Ukraina - układ o stowarzyszeniu (2017 r.)
- Chiny - układ o stowarzyszeniu (2021 r.)