Pi Network Tiền Điện Tử Cho Xã Hội Trong Thời Kỳ Web3

LỜI TỰA SÁCH
Sứ mệnh của chúng tôi: Xây dựng nền tảng hợp đồng thông minh và tiền điện tử
được bảo mật và vận hành bởi cộng đồng mỗi ngày .
Tầm nhìn của chúng tôi: Xây dựng thị trường ngang hàng toàn diện nhất thế giới,
được thúc đẩy bởi Pi, tiền điện tử được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới
*** Pi Core Team ***
“Quay ngược lại quá khứ những năm 2011 nếu bạn khai thác Bitcoin từ máy tính, mỗi
ngày bạn sẽ có 50 Bitcoin. Giá thị trường trung bình mỗi Bitcoin hiện nay là 600 triệu
VND. Lúc đó, mỗi ngày bạn có thể khai thác và sở hữu 30 tỉ VND. Về cơ bản nếu có
số bitcoin đó, liệu bạn giữ được nó đến khi nào?
Hãy đọc cuốn sách này, để hiểu hơn về Pi Network, nắm bắt nó, kiên trì khai thác để
nhận nhiều Pi nhất có thể về tài khoản mang tên mình, sau đó giữ nó lại thiết lập cơ
chế khoá 90% trong 3 năm. Tin tôi đi, sau 3 năm sau chúng ta sẽ có một khối tài sản
rất “gì và này nọ”. Thân ái!”
*** Pionner Tài Bùi - Chủ trang trại Pi Node lớn nhất Việt Nam ***
Cuốn sách "Pi Network tiền điện tử cho xã hội trong thời kỳ web3" là một tác
phẩm công phu, tập hợp trí tuệ cộng đồng, được tặng cho cộng đồng nhằm chia sẻ và
lan tỏa hiểu biết về tiền điện tử - một xu thế tất yếu của tương lai. Những trang sách
này giúp mọi người hiểu sâu hơn về tiền điện tử nói cung và Pi network nói riêng với
những tiềm năng to lớn mà tiền điện tử và blockchain mang lại, từ những người mới
bắt đầu cho đến những chuyên gia, tất cả đều có thể tìm thấy những thông tin hữu ích
và quan trọng để tiến bước vào tương lai kỷ nguyên tiền điện tử.
*** Jolie Jolie – Founder dự án Pi Silk Road ***
Tuy còn một số lỗi nhỏ trong việc biên tập, nhưng nhóm tác giả đã cố gắng sử dụng
những từ/ngữ gần gũi, dễ hiểu nhất để truyền tải kiến thức rất mới mẻ về Tiền Điện Tử
trong kỷ nguyên mới của Internet đến với nhiều tầng lớp người dân trong xã hội.
Đặc biệt trong cuốn sách này, nhóm tác giả đã chia sẻ rất đầy đủ kiến thức về mạng Pi
Network cũng như đồng tiền điện tử của mạng này: Đồng Pi. Pi Network là dự án rất
có trách nhiệm với thế giới. Đồng Pi là Tương Lai Của Tiền Điện Tử Trong Thời Kỳ
Web3, hiện đã có hơn 45 triệu thành viên ở hơn 230 quốc gia và vùng lãnh thổ trên
toàn thế giới đã tham gia khai thác tích cực.
*** Đinh Công Ninh – Quản Trị group Pi360do ***
2
Lê Ngọc Anh - Mã Pi: ngocanh8915 Website: https://www.pi-ebook.site
Bước vào thế kỷ 21, nhân loại đã chứng kiến sự ra đời của những khái niệm mới mang
tính cách mạng, chúng đã làm lỗi thời những khái niệm từng được xem là kim chỉ nam
một thời. Đây là quy luật, cái gì phát triển tột bậc rồi sẽ bị lụi tàn để nhường chỗ cho
những cái mới ra đời nhằm giúp cho nhân loại phát triển hơn nữa. Và một trong những
cái mới đó, chúng ta phải nói đến khái niệm về blockchain và bitcoin được khởi đầu
bằng một nhân vật bí hiểm mang biệt danh Satoshi. Dù cho đến nay, đã trải qua nhiều
thăng trầm và dẫu đã được chấp nhận rộng rãi hơn, nhưng khái niệm này vẫn còn là đề
tài gây nhiều tranh cãi. Tuy nhiên ngọn lửa ban đầu đó đã phát huy tác dụng, đã làm
bùng lên nhiều khái niệm liên quan về phi tập trung hóa và đồng tiền mã hóa mà dân
gian hay gọi là tiền điện tử, dẫu đây là hai khái niệm khác nhau. Nhiều đồng token ra
đời như nấm mọc sau cơn mưa rào, nắm tốt có, nấm độc có, khiến cho nhiều người vớ
bẫm và củng nhiều người chết cay đắng.
Trong bức tranh hỗn loạn đó, lại một khái niệm mới ra đời Pi network với nhiều khác
biệt so với các đồng tiền anh chị đi trước nên nhanh chóng bị liệt vào dạng lừa đảo.
Dẫu vậy, Pi vẫn lầm lũi phát triển và tiến bộ qua từng ngày với những bước đi chậm
mà chắc. Cho đến giờ này, việc hoài nghi Pi có lừa đảo hay phải là rác hay không đã
không còn nữa. Nhiều người đã đặt niềm tin của họ vào Pi cho một tương lai tươi
sáng. Thật tình mà nói, không ai có thể biết được tương lai ra sao và Pi có thành công
hay không vẫn còn bỏ ngỏ. Tuy nhiên, nếu bạn muốn tìm kiếm sự đổi thay, bạn cần
hiểu rõ nó là gì để tránh bị dẫn dắt bởi các dư luận của cư dân mạng. Một trong những
người được gọi là tiên phong gắn bó với cộng đồng Pi, đã dày công tổng hợp để biên
soạn một tài liệu về Pi Network rất đáng xem. Dẫu đây chưa phải là một công trình
nghiên cứu hoàn chỉnh, nhưng những thông tin mà tài liệu đem lại rất hữu ích nhất là
với những ai quan tâm. Tôi đánh giá cao tâm huyết và giá trị mà nhóm tác giả mang
lại. Chúc mọi người thành công.
*** California, USA. Lai Hồ - Chủ tịch Heaven Light LLC ***
3
LỜI CÁM ƠN
Tài liệu, các nguồn trích dẫn được liệt kê ở phần phục lục này, do sưu tầm rất nhiều
nơi trên internet và kiến thức quá rộng lớn. Tác giả đã liên hệ nhiều anh chị có tiếng
trong cộng đồng Pi Việt Nam để trao đổi và xin phép sử dụng tài liệu. Đa phần đều vui
vẻ đồng ý để lan tỏa tri thức tới cộng đồng, một số thì không ý kiến rõ ràng.
Cám ơn hai đồng tác giả Jolie Jolie và Dương Doãn đã cùng đóng góp các bài viết và
hoàn thiện sách. Cảm ơn các Pioneer tham gia biên tập, biên soạn, thiết kế, hiệu đính
100% miễn phí cho cộng đồng.
Do là bản đầu tiên, và với vốn kiến thức còn sơ sài, sưu tầm nhiều nguồn, cuốn Ebook
này không thể tránh khỏi thiếu sót, mong bạn đọc và quý anh chị những người có bài
viết được trích dẫn vui lòng liên hệ nhóm biên tập để bổ xung thông tin qua email:
ngocanh8915@gmail.com hoặc số điện thoại / zalo / Telegram: 0967816242
Lời cám ơn tới ban biên tập:

- Bà Jolie Jolie - Founder dự án Pi Silk Road đồng tác giả, cố vấn sách
- Bà Nguyễn Thủy thành viên nhóm Pi Silk Road biên tập và hiệu đính sách
- Pioneer Vũ Tú Uyên thiết kế bìa, poster, Lê Minh Tuấn thiết kế, dàn trang, Lê
Anh Ngọc, Lê Thị Kim Anh hiệu đính sách
- Ông Dương Doãn - Viện Phó viện khoa học chính sách Pháp Luật, sáng lập
viên mạng xã hội GameN - đồng tác giả
- Hai mod của nhiều cộng đồng Pi Network đã đọc và góp ý: Gin Trung & Lynh
Dan Nemo
- Ông Nguyễn Văn Kiêm, chủ trang www.tapchipi.net và các thành viên nhóm dự
án Pi Silk Road đã đọc và góp ý chỉnh sửa, bổ sung cho cuốn sách
Cám ơn những người đọc sửa tài liệu và gửi lời tựa
- Ông Lai Hồ chủ tịch Heaven Ligh LLC (USA)
- Ông Tài Bùi chủ trang trại Pi Node lớn nhất thế giới tại Việt Nam
- Ông Đinh Công Ninh admin group Pi360do cùng chỉnh sửa, hỗ trợ phát hành
sách bản audio và video
Lời cảm ơn tới các tác giả đã cho phép sử dụng tư liệu bài viết hoặc có sưu tầm trích
dẫn trong cuốn sách này.
- Ông Dương Hiển Dũng Admin diễn đàn Pi network Việt Nam
- Nhà báo Hoàng Hải Vân
- Nguyễn Văn Ánh - Admin cộng đồng Ecopi
- Tiến Sĩ Đặng Minh Tuấn (Tuấn Vietkey)
4
-
MỤC LỤC
Phần I. Giới thiệu về Pi Network...............................................................................11

Chương 1. Giới thiệu về tiền điện tử......................................................................... 11
1.2 Bitcoin là gì?..................................................................................................... 12
1.3 Ethereum là gì?..................................................................................................13
1.4 Có bao nhiêu loại tiền điện tử?..........................................................................15
1.5 Có bao nhiêu loại tiền điện tử sẽ tồn tại được?................................................. 16
1.6 Các hạn chế của tiền điện tử hiện nay là gì ?.................................................... 16
1.7 Tiềm năng của tiền điện tử trong đời sống........................................................17
Chương 2: Tìm hiểu Pi Network............................................................................... 18
2.1 Pi Network là gì?...............................................................................................18
2.2 Cha đẻ của Pi Network là ai?............................................................................ 18
2.3 Lịch sử hình thành.............................................................................................22
2.4 Tiềm năng của Pi Network................................................................................25
2.5 Mạng Pi có ăn cắp thông tin cá nhân của bạn?................................................. 26
2.6 Tốc độ giao dịch................................................................................................27
2.7 Ứng dụng của Pi Network.................................................................................28
2.8 Tầm nhìn của Pi network.................................................................................. 29
2.9 Tổng quan lại.....................................................................................................29
Chương 3. Các tính năng cơ bản của Pi Network...................................................32
3.1 Hướng dẫn đăng ký và khai thác Pi Network................................................... 32
3.2 Hướng dẫn cập nhật thông tin tài khoản Pi Network........................................ 36
3.3 Hướng dẫn cách đăng nhập và sử dụng Pi Network......................................... 37
3.4 Cách đăng nhập lại Pi Network trên điện thoại khác........................................ 38
3.5 Hướng dẫn cách tạo Vòng tròn bảo mật tài khoản Pi Network........................ 39
3.6 Các thành viên cũ sẽ có tốc độ khai thác cao hơn.............................................40
Chương 4. Tổng quan về Blockchain........................................................................ 42
4.1 Blockchain là gì?...............................................................................................42
4.2 Blockchain hoạt động như thế nào?.................................................................. 42
4.3 Blockchain được sử dụng như thế nào?............................................................ 44
4.4 Ưu điểm của Blockchain................................................................................... 45
4.5 Nhược điểm của Blockchain............................................................................. 46
4.6 Cách đầu tư vào Blockchain..............................................................................47
4.7 Trình duyệt Pi (Pi Browser).............................................................................. 48
4.8 Giới thiệu ví Pi Network (Pi Wallet).................................................................52
5
4.9 Phòng trò chuyện Pi Network (Pi Chat)............................................................55
4.10 Giới thiệu về Web3 - Dữ liệu kết nối phi tập trung.........................................55
4.11 Mạng xã hội lành mạnh Fireside trên nền tảng Web3..................................... 60
Chương 5. Bảo mật và KYC Pi Network.................................................................63
5.1 KYC trong Pi Network là gì?............................................................................63
5.2 Khi nào thì được KYC Pi Network?................................................................. 64
5.3 Những điều kiện bạn có thể KYC tài khoản Pi Network.................................. 65
5.4 Hướng dẫn cách KYC tài khoản Pi Network.................................................... 65
5.5 Trở thành người xác thực để hỗ trợ KYC......................................................... 67
5.6 Những sai lầm khiến bạn bỏ lỡ KYC tài khoản Pi Network............................. 68
5.7 Vòng tròn bảo mật Pi Network là gì ?...............................................................69
5.8 Bảo mật cụm mật khẩu ví Pi coins (Private Key)............................................. 70
Chương 6: Pi Network và những câu hỏi còn bỏ ngỏ..............................................71
6.1 Pi Network có phải mô hình lừa đảo không ?................................................... 71
6.2 Những cách kiếm tiền với Pi Network?............................................................ 75
6.3 Các sàn niêm yết Pi Network............................................................................ 79
6.4 Đồng PI IOU..................................................................................................... 81
6.5 Ba giai đoạn phát triển chính của Pi Network...................................................82
6.6 Truyền thông nói về Pi Network....................................................................... 82
6.7 Hackathon Pi Network 2023............................................................................. 86
6.8 Dự án Pi Silk Road (con đường tơ lụa Pi).........................................................89
6.9 Hệ sinh thái Pi Network.................................................................................... 90
6.10 Các quỹ mạo hiểm đã đầu tư vào Pi Network.................................................92
Phần II. Pi Node.......................................................................................................... 92
Chương 7: Giới thiệu về Pi Node.............................................................................93
7.1 Pi Node là gì?.................................................................................................... 93
7.2 Tại sao nên chạy Pi Node..................................................................................93
7.4 Thế giới cần một đồng tiền kỹ thuật số chung.................................................. 93
7.5. Pi Node có cần cấu hình mạnh?....................................................................... 93
7.6 Chạy Pi Node như thế nào?...............................................................................93
7.7 IP là gì?..............................................................................................................93
7.8 Các tiêu chí lựa chọn Node và Super Node:..................................................... 93
7.10 Open Mainnet dưới góc nhìn kỹ thuật.............................................................93
Phần III. Sách trắng Pi Network...............................................................................94
Pi Network chính thức Mainnet kín ngày 29-12-2021............................................94
Khởi chạy Mainnet Pi Network 29/12/2021......................................................95
Mô hình Token và khai thác.............................................................................. 96
Nguồn cung của Pi Network..............................................................................97
6
Nguồn cung trước Mainnet:...............................................................................97
Thuật toán đồng thuận của Pi Network............................................................. 98
Nguồn cung Mainnet......................................................................................... 98
Phân bổ Token của Pi Network......................................................................... 99
Cơ chế khai thác.............................................................................................. 101
Công thức trước Mainnet.................................................................................102
Phần thưởng từ vòng tròn bảo mật.................................................................. 103
Phần thưởng cho nhóm giới thiệu....................................................................104
Công thức khai thác Mainnet...........................................................................104
Tỷ lệ khai thác cơ sở trên toàn hệ thống..........................................................106
Tỷ lệ khai thác cơ sở của Pioneers...................................................................109
Phần thưởng khóa............................................................................................ 109
Phần thưởng Node........................................................................................... 114
Ảnh hưởng của KYC đối với phần thưởng Mainnet....................................... 117
Lộ trình Mainnet Pi Network................................................................................ 118
Giai đoạn 1: Beta............................................................................................. 118
Giai đoạn 2: Testnet......................................................................................... 119
Giai đoạn 3: Mainnet....................................................................................... 120
Phụ lục sách...............................................................................................................126
Thuật ngữ chuyên môn:.........................................................................................126
Các nguồn tài liệu sưu tầm khác........................................................................... 130
7
LỜI NÓI ĐẦU
Chào mừng đến với "Pi Network tiền điện tử cho xã hội trong thời kỳ Web3" cuốn
sách đầu tiên có hệ thống nhất về Pi Network tại Việt Nam. Tôi xin trân trọng gửi lời
cảm ơn đến bạn đọc, những người đã dành thời gian và tâm huyết để tìm hiểu về Pi
Network - dự án tiền điện tử có cộng đồng lớn nhất thế giới hiện nay. Với mong muốn
chia sẻ kiến thức và đóng góp vào sự thành công chung của Pi Network, cuốn sách
này được viết ra nhằm phổ cập kiến thức, giúp mọi người hiểu rõ hơn về dự án này và
cùng nhau đạt đến mục tiêu tầm cao tiếp cận 1 triệu người, giúp cộng đồng thêm hiểu
biết để khai thác thêm thật nhiều đồng Pi về Việt Nam.
Pi Network không chỉ đơn thuần là một đồng tiền điện tử, mà còn là một hệ sinh thái
phi tập trung (decentralized) với vô vàn tiềm năng phát triển mạnh mẽ dựa trên trên
nền tảng công nghệ blockchain và web3. Chia sẻ chung tầm nhìn "đưa tiền điện tử vào
cuộc sống hàng ngày và đưa Pi trở thành đồng tiền điện tử phổ biến nhất toàn cầu" Pi
Network tiên phong tạo ra một cơ hội cho tất cả những người bình thường như chúng
ta có thể tham gia vào cuộc cách mạng tiền điện tử và chia sẻ những lợi ích từ sự phát
triển của nó.
Cuốn sách này sẽ cung cấp cho bạn kiến thức sâu sắc về cách Pi Network hoạt động,
cách thức tạo ra và tích luỹ Pi, và cách sử dụng Pi trong cuộc sống hàng ngày. Chúng
tôi hy vọng rằng sự hiểu biết về Pi Network của bạn sẽ được nâng cao thông qua việc
đọc và nghiên cứu cuốn sách này. Pi Network không chỉ đơn thuần là một công nghệ
mới, mà còn là một hệ sinh thái cộng đồng với những giá trị đáng quý như sự tương
tác, sự chia sẻ và sự phát triển bền vững. Chúng tôi khuyến khích mọi người tham gia
vào cộng đồng này, góp phần xây dựng và phát triển Pi Network, không chỉ vì lợi ích
cá nhân mà còn vì lợi ích chung của cả cộng đồng.
Sách "Pi Network tiền điện tử cho xã hội trong thời kỳ Web3" không bản quyền, viết
dành tặng cộng đồng bởi nó chứa đựng tất cả tri thức của cộng đồng Pi tại Việt Nam.
Với thời gian hơn sáu tháng sưu tầm tài liệu, các bài viết từ nhiều nguồn trên internet,
tác giả tổng hợp, hệ thống hóa tổng kết và chia sẻ hoàn toàn miễn phí cho cộng đồng
cùng tìm hiểu. Đây là công sức, là trí tuệ của cộng đồng, tôi tin rằng sự thành công
của Pi Network không chỉ phụ thuộc vào đội ngũ phát triển và nhà sáng lập, mà còn
phụ thuộc vào sự tham gia và đóng góp của từng thành viên trong cộng đồng.
Tiền điện tử là một bước tiến mới, một xu thế mới của tài chính công nghệ toàn cầu,
Cùng nhau, chúng ta học hỏi, trang bị kiến thức để nắm bắt và xây dựng một tương lai
tốt đẹp, nắm bắt thời cơ ứng dụng tiền điện tử thứ sẽ thay đổi cách chúng ta thực hiện
giao dịch và quản lý tài chính trong đời sống hàng ngày. Hãy bắt đầu hành trình của
bạn trong thế giới Pi Network và hãy cùng nhau khám phá những triển vọng tươi sáng,
hấp dẫn của đồng tiền điện tử này.
8
VỀ TÁC GIẢ
Tác giả Lê Ngọc Anh là kỹ sư viễn thông tốt nghiệp học viện Bưu Chính Viễn Thông
năm 2012. Với hơn mười năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực công nghệ và kinh
doanh, anh đã đóng góp không ít cho sự phát triển của nhiều startup công nghệ hàng
đầu và trở thành cố vấn cho nhiều dự án về Edutech, Ecommerce và Fintech.
Có sự nghiệp kinh doanh riêng, anh là đồng sáng lập công ty cổ phần công nghệ và
thương mại quốc tế Anh Tú sở hữu nhãn hiệu Kabi Home, một thương hiệu gỗ mỹ
nghệ hàng đầu tại Việt Nam. Với triết lý kinh doanh ABC (An toàn - Bền - Chất),
Kabi Home có nhà xưởng sản xuất và gia công gỗ mỹ nghệ xuất khẩu, là nhà cung
ứng khay thớt gỗ cho rất nhiều nhà hàng khách sạn nổi tiếng trong đó có Golden Gate
và Gold Sun hai chuỗi nhà hàng lớn nhất và sang trọng nhất Việt Nam
Tác giả Lê Ngọc Anh trong một sự kiện khởi nghiệp
Tuy nhiên, tác giả không chỉ dừng lại trong lĩnh vực kinh doanh truyền thống. Luôn
luôn tìm kiếm cơ hội và thách thức mới, tìm tòi, học hỏi nâng cao năng lực ở nhiều
lĩnh vực, trong đó có tài chính và kỹ thuật số, đọc hiểu báo cáo tài chính doanh
9
nghiệp, đầu tư chứng khoán, tìm hiểu và nghiên cứu tiền điện tử và Pi Network. Với
gần ba năm khai thác, hơn 120 references, 30 tháng chạy Pi Node cùng mục tiêu phát
triển sự nghiệp kinh doanh đưa sản phẩm gỗ Việt Nam ra thị trường quốc tế trên nền
tảng Pi Network, Ngọc Anh đã sử dụng kiến thức và kinh nghiệm của mình để nghiên
cứu và chia sẻ về Pi Network thông qua cuốn sách này.
Cuốn sách "Pi Network tiền điện tử cho xã hội trong thời kỳ Web3" là một sự kết hợp
giữa sự hiểu biết về công nghệ và kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực kinh doanh.
Tác giả Ngọc Anh đã tận dụng sự hiểu biết sâu sắc về Pi Network để cung cấp cho
độc giả những thông tin quan trọng, chi tiết và phân tích sắc bén về tương lai của tiền
điện tử và vai trò của Pi Network trong cuộc cách mạng tài chính.
Với tình yêu và đam mê với Pi Network, chúng tôi hy vọng rằng cuốn sách này sẽ
truyền cảm hứng và kiến thức cho mọi người, giúp đẩy mạnh sự phát triển của kinh tế
thông qua sự thay đổi tư duy, nâng tầm nhận thức, đón nhận và ứng dụng những vận
hội mới về công nghệ ứng dụng vào đời sống và kinh doanh giúp nền kinh tế Việt
Nam tận dụng cơ hội Blockchain, Web3 bứt phá vươn lên trong kỷ nguyên kinh tế
phẳng toàn cầu.
Địa chỉ ví Pi của tác giả

Cuốn sách này viết tặng cộng đồng, nếu bạn thấy sách này có giá trị vui lòng quyên
tặng Pi (donate) tùy hỷ tưởng thưởng cho tác giả và ban biên tập để ghi nhận công sức
cũng như tạo động lực để nhóm nâng cấp sách ngày một hoàn chỉnh phục vụ cộng
đồng Pi Việt Nam.
Kênh quyên tặng khác: Momo 0917096296
Ban Biên Tập
10
Phần I. Giới thiệu về Pi Network
Chương 1. Giới thiệu về tiền điện tử
Tiền điện tử là một loại tiền tệ kỹ thuật số được mã hóa để đảm bảo tính bảo mật và
quyền riêng tư. Nó sử dụng công nghệ blockchain để ghi lại các giao dịch và đảm bảo
tính xác thực của chúng mà không cần sự can thiệp của các bên trung gian như ngân
hàng hay các tổ chức tài chính truyền thống. Tiền điện tử cho phép người dùng trao
đổi giá trị mà không phải thông qua các quy trình phức tạp của hệ thống tài chính
truyền thống, có thể được sử dụng cho các giao dịch trực tuyến hoặc trên nền tảng
blockchain. Các loại tiền điện tử phổ biến hiện nay bao gồm Bitcoin, Ethereum,
Litecoin và Ripple.
Ở đây chúng tôi tạm dùng từ tiền điện tử để nói chung về khái niệm Crypto Currency.
Bởi hiện nay không dễ để người dùng bình thường phân biệt rõ các khái niệm tiền
điện tử, tiền ảo, tiền mã hóa, tiền kỹ thuật số, lý do gây ra sự nhầm lẫn là sự phát triển
quá nhanh của tiền điện tử, việc chuyển ngữ từ tiếng Anh sang tiếng Việt chưa được
nhất quán cũng như pháp luật Việt Nam chưa có chuẩn quy định cho hình thức tài
chính kỹ thuật số mới này.
Tiền mã hóa Tiền ảo (Virtual Tiền kỹ thuật số

(crypto currency) Currency) (Digital Currency)
Hình thức Dạng số Dạng số Dạng số
Đơn vị Tùy vào Tổ chức Tùy vào Tổ chức phát Phải theo đơn vị Tiền
phát hành hành pháp định
Tổ chức Nhà phát triển, công Nhà phát triển, công Ngân hàng trung ương,
phát hành ty tư nhân Phi tập ty tư nhân không chịu các ngân hàng, chi
trung không chịu sự sự quản lý của nhà nhánh ngân hàng và các
quản lý của nhà nước tổ chức tài chính chịu sự
nước giám sát của ngân hàng
trung ương và nhà nước
Lưu trữ Môi trường internet máy chủ (server) tập máy chủ (server) tập
ứng dụng công nghệ trung (centralized) trung (centralized) của
chuỗi khối của Tổ chức phát Tổ chức phát hành
(blockchain) phi tập hành
trung
Ví dụ cụ Bitcoin, Etherum tiền ảo trong game Momo, Viettel pay…
11
thể
Lượng Cố định Không cố định Không cố định

cung
so sánh tiền mã hóa, tiền ảo và tiền kỹ thuật số (tiền điện tử)
1.2 Bitcoin là gì?

Bitcoin (BTC) là tiền mã hóa được biết đến là loại tiền tệ kỹ thuật số phi tập trung -
một hình thức tài chính dựa trên công nghệ blockchain và không phụ thuộc vào các
bên trung gian. Đồng Bitcoin được mã hóa dưới dạng mã nguồn mở dùng để trao đổi
trực tiếp bằng thiết bị kết nối Internet, giao dịch theo hình thức ngang hàng trong mọi
giao dịch.
Hiện Bitcoin là đồng tiền đầu tiên, đứng vị trí thứ nhất trong danh sách những đồng
điện tử có vốn hóa và ảnh hưởng mạnh nhất trên thị trường tiền điện tử. Bitcoin được
phát minh bởi một cá nhân hoặc tổ chức vô danh dùng tên Satoshi Nakamoto dưới
dạng phần mềm mã nguồn mở từ năm 2009. Bitcoin có thể được trao đổi trực tiếp
bằng thiết bị kết nối Internet mà không cần thông qua một tổ chức tài chính trung
gian nào.
Bitcoin có cách hoạt động khác hẳn so với các loại tiền tệ điển hình: không có
một ngân hàng trung ương nào quản lý nó và hệ thống hoạt động dựa trên một giao
thức mạng ngang hàng trên Internet. Sự cung ứng Bitcoin là tự động, hạn chế, được
phân chia theo lịch trình định sẵn dựa trên các thuật toán. Bitcoin được cấp tới các
máy tính "đào" Bitcoin để trả công cho việc xác minh giao dịch Bitcoin và ghi chúng
vào cuốn sổ cái được phân tán trong mạng ngang hàng, thông qua công
nghệ blockchain. Cuốn sổ cái này sử dụng Bitcoin là đơn vị kế toán. Mỗi bitcoin có
thể được chia nhỏ tới 100 triệu đơn vị nhỏ hơn gọi là satoshi. Bitcoin rất quý hiếm bởi
chỉ có tổng cung 21 triệu đồng trên toàn cầu và hiện rất khó để khai thác khi đòi hỏi
tiêu tốn một lượng tài nguyên cực lớn để giải thuật toán khai thác nó.
Dưới đây là 5 hạn chế của Bitcoin:
1. Tốc độ giao dịch chậm: Bitcoin có tốc độ giao dịch chậm hơn so với các hình
thức thanh toán trực tuyến khác như PayPal hay Visa. Một giao dịch Bitcoin
cần phải được xác nhận bởi các nút mạng trên toàn thế giới, điều này có thể
mất vài phút hoặc thậm chí vài giờ. Trung bình mỗi giây BTC xử lý được 7
giao dịch.
2. Chi phí giao dịch cao: Mỗi giao dịch Bitcoin phải trả phí, và chi phí này có thể
tăng đáng kể khi mạng quá tải. Điều này đặc biệt đáng lo ngại khi thực hiện các
giao dịch nhỏ.
3. Khả năng mất tiền: Bitcoin sử dụng các địa chỉ không có thông tin cá nhân để
lưu trữ tiền của người dùng. Nếu người dùng không lưu trữ địa chỉ này đúng
cách, hoặc nếu địa chỉ này bị hack, người dùng có thể mất toàn bộ số tiền của
họ.
12
4. Thiếu tính khả dụng: Bitcoin chưa được chấp nhận rộng rãi như các loại tiền
tệ khác và không thể sử dụng tại tất cả các cửa hàng. Điều này khiến cho việc
sử dụng Bitcoin trở nên khó khăn hơn so với các loại tiền tệ thông thường.
5. Khó khăn trong việc đảm bảo an toàn: Bitcoin là một công nghệ mới, và chưa
có nhiều kinh nghiệm trong việc bảo mật. Các cuộc tấn công mạng đã xảy ra
trên các sàn giao dịch Bitcoin, khiến cho nhiều người dùng mất tiền hoặc thông
tin cá nhân của họ.
1.3 Ethereum là gì?

Ethereum viết tắt ETH là một nền tảng phần mềm mã nguồn mở, phi tập trung và dựa
trên các chuỗi khối. Đây là một nền tảng cho phép người dùng sử dụng Hợp đồng
thông minh (Smart Contract) và Ứng dụng phi tập trung (dApp) để giúp các giao dịch
được thực hiện nhanh chóng hơn, ngăn ngừa những hành vi lừa đảo.
Ethereum có nhiều khả năng hơn so với Bitcoin và các loại tiền điện tử khác đặc biệt
phiên bản ETH 2.0 ra đời với nhiều ưu điểm và phí giao dịch rẻ giúp ETH có một thị
trường cực lớn trong thế giới Crypto, ETH có thể triển khai các mã của riêng mình và
tương tác với các ứng dụng do người khác tạo. Ethereum có thể khởi chạy tất cả các
loại chương trình phức tạp nhờ vào tính linh hoạt của nó.
Ethereum được sử dụng để làm gì?

Nhiều người coi Ethereum như một kho lưu trữ giá trị, tương tự như Bitcoin. Mặt
khác, Ethereum có thể lập trình được nhiều hơn, vì vậy có thể làm nhiều việc hơn với
Ether. Nó được sử dụng như một thành phần quan trọng cho các ứng dụng phân cấp
tài chính, thị trường phân cấp, trao đổi, trò chơi,…
13
Nguồn gốc của Ethereum
Ý tưởng về Ethereum được nảy ra từ thiên tài người Nga – Vitalik Buterin, anh vô
cùng tò mò và thích thú với công nghệ chuỗi khối trước khi trở thành lập trình viên
Bitcoin. Buterin bắt đầu hình dung ra một nền tảng mang lại những ứng dụng tài chính
vượt xa Bitcoin, Vào năm 2013, Buterin cho ra mắt cuốn sách mô tả về cái sau này trở
thành ETH và chuỗi khối Ethereum.
Vào năm 2014, Buterin cùng đồng sáng lập khác của Ethereum đã triển khai chiến
dịch gây quỹ, họ bán đi Ether đổi lấy vốn thực hiện hóa tầm nhìn của họ, tổng vốn gọi
được hơn 18 triệu USD. Kể từ đó, hàng ngàn nhà phát triển đã cùng nhau chung tay
góp sức, tạo hiệu ứng tạo hiệu ứng quả cầu tuyết giúp Ethereum phát triển với vị trí
thứ 2 trên toàn thế giới, chỉ xếp sau Bitcoin.
Lợi ích của Ethereum

▪ Các ứng dụng phi tập trung và DAO được triển khai trong mạng không thể bị bất kỳ
bên thứ ba nào kiểm soát.
▪ Mọi thay đổi được thực hiện trong hệ thống cần phải được sự đồng ý của các nút hệ
thống để loại bỏ những hình thức gian lận.
▪ Vì Ethereum là nền tảng phi tập trung nên không có điểm thất bại nào.
▪ Bản chất phi tập trung và bảo mật mật mã mạnh mẽ làm cho mạng được bảo vệ khỏi
các hoạt hack hay lừa đảo.
5 điểm yếu của ETH hiện có
1. Tốc độ xử lý chậm: Mặc dù ETH có khả năng xử lý nhanh hơn Bitcoin, tuy
nhiên, vẫn có thể gặp vấn đề với các giao dịch đòi hỏi tốc độ cao hoặc truy cập
vào các ứng dụng phức tạp trên nền tảng Ethereum.
2. Phí giao dịch đắt đỏ: Khi mà sức chứa của mạng Ethereum đang bị giới hạn,
việc xử lý các giao dịch trên nền tảng này trở nên đắt đỏ hơn, đặc biệt khi có
nhu cầu giao dịch nhanh chóng hoặc tải lên các dữ liệu lớn.
14
3. Rủi ro bảo mật: Ethereum nhận được sự quan tâm đáng kể từ hacker và tin tặc
vì mức độ phổ biến của nó. Điều này đặt ra rủi ro về bảo mật cho các ứng dụng
trên nền tảng Ethereum.
4. Thiếu tính tương thích: Các ứng dụng trên nền tảng Ethereum phải được viết
bằng ngôn ngữ Solidity, điều này có thể tạo ra rào cản cho các nhà phát triển
muốn xây dựng ứng dụng trên nền tảng này.
5. Độ trung thành của cộng đồng: Ethereum có một cộng đồng sáng lập đông
đảo và nhiều dự án được triển khai trên nền tảng này, nhưng vẫn có thể gặp
phải những thách thức khi phải đối mặt với sự thay đổi của cộng đồng hoặc khi
cần phải đưa ra quyết định quan trọng.
Điểm khác biệt chính giữa Ethereum và Bitcoin là gì?

Bitcoin và Ethereum tương đối giống nhau vì được phát triển trên nền tảng công nghệ
blockchain. Điểm khác biệt lớn nhất giữa hai đồng tiền điện tử này là mục đích sử
dụng và công nghệ cốt lõi của chúng.
Với Ethereum đồng tiền này được tạo ra để trở thành một nền tảng cho việc phát
triển Smart Contract và các dApps. Còn mục đích sử dụng của Bitcoin là trở thành
một loại tiền tệ, một phương thức thanh toán và nơi lưu giữ giá trị.
Trong khi Bitcoin chỉ có thể đào được 21 triệu BTC, còn ETH có thể đào được vô tận.
Ngoài ra, nền tảng Ethereum cũng có những ưu điểm hơn so với Bitcoin như:
▪ Tốc độ giao dịch nhanh hơn Bitcoin
▪ Phí giao dịch rẻ hơn Bitcoin
1.4 Có bao nhiêu loại tiền điện tử?

Bạn có thể ngạc nhiên bởi số lượng coin trên thị trường và các ứng dụng khác nhau từ
coin mà chúng ta có thể khai thác. Có bao nhiêu loại tiền điện tử? Theo Statista, hiện
có hơn 6.000 loại tiền điện tử đang tồn tại. Các token mới liên tục xuất hiện – mỗi
token lại có một trường hợp sử dụng và câu chuyện đằng sau khác nhau (thống kê
12/2021). Giá trị vốn hóa thị trường của ngành thường xuyên biến động và bị ảnh
hưởng bởi hiệu suất của các tài sản kỹ thuật số lớn như bitcoin và ethereum. BTC nắm
giữ 44% thị phần vào ngày 02/11/2021, tuy nhiên tỷ lệ này đã giảm do các altcoin đã
chiếm ưu thế hơn. Bitcoin chiếm 40,3% tổng giá trị vốn hoá của toàn bộ thị
trường vào ngày 20/12/2021.
Đây là con số thống kê cho thấy mức độ chênh lệch của thị trường. Năm loại tiền điện
tử hàng đầu (bitcoin, ethereum, binance coin, tether và solana) hiện đang nắm giữ hơn
$1,5 nghìn tỷ theo giá trị vốn hóa thị trường. Nhiều altcoin nhỏ hơn chỉ có giá trị cộng
gộp khoảng vài triệu USD và giá của mỗi đồng thường có thể giảm mạnh trong vài
tuần và tháng sau khi ra mắt. Đồng thời, một số lượng lớn tiền điện tử được lưu hành
cũng là "fork" (bản phân tách). Ví dụ: Bitcoin Cash và Bitcoin SV tách khỏi BTC,
Ethereum tách khỏi Ethereum Classic và một số người cho rằng stellar (một dự án
15
mạng mã nguồn mở, hướng tới việc giải quyết các vấn đề về tiền tệ và thanh toán) là
một hard fork (bản phân tách cứng) của XRP. (Ripple là một hệ thống thanh toán tổng,
trao đổi tiền tệ và mạng lưới chuyển tiền theo thời gian thực dành cho các tổ chức tài
chính trên toàn thế giới và được tạo ra bởi Ripple Labs Inc., một công ty công nghệ có
trụ sở tại Hoa Kỳ)
1.5 Có bao nhiêu loại tiền điện tử sẽ tồn tại được?

Khi chúng ta nói đến số lượng các loại tiền điện tử có thể tồn tại, cần lưu ý rằng có rất
nhiều tài sản kỹ thuật số hiện không còn hoạt động nữa. Nhiều loại tài sản trong số
này có tham gia vào các đợt phát hành tiền điện tử lần đầu được tổ chức trong thời kỳ
bùng nổ năm 2017 và 2018. Trong một số trường hợp, các dự án đã không thành công
và một số nhà đầu tư đã mất trắng một khoản tiền khá lớn.
Một số dự án khác sau đó đã bị coi là lừa đảo. Gần gũi hơn chúng ta có thể nghe về
Khoa Pub và Johnny Đặng với dự án lùa gà đồng DBZ kim cương, đen đủi hơn là
đồng Luna, hồi tháng 5/2022, nhiều người Hàn Quốc bàng hoàng trước cảnh sụp đổ
của đồng Luna: trong 48 giờ giá trị 1 Luna từ 90 USD sụt xuống còn 0,0001 USD; giờ
đây người sáng lập Do Kwon đang bị truy tố và đối mặt với nguy cơ ngồi tù dài lâu.
1.6 Các hạn chế của tiền điện tử hiện nay là gì ?

Sự bất ổn và biến động giá: Giá của tiền điện tử rất biến động và có thể dao động rất
lớn trong thời gian ngắn. Điều này làm cho việc sử dụng tiền điện tử như một công cụ
thanh toán khó kiểm soát.
Sự thiếu minh bạch lừa đảo và đầu cơ: Việc giao dịch tiền điện tử thường được thực
hiện trên các sàn giao dịch phi tập trung và không được giám sát chặt chẽ. Điều này
dẫn đến sự thiếu minh bạch trong quá trình giao dịch và có thể dẫn đến các hoạt động
gian lận, đầu cơ bởi các cá mập hoặc lừa đảo
Vấn đề bảo mật: Tiền điện tử thường được lưu trữ trong các ví điện tử và các nền
tảng giao dịch, và các nền tảng này có thể bị hack hoặc tấn công bởi các kẻ xấu. Việc
mất tiền điện tử do sự tấn công của hacker đã xảy ra nhiều lần.
Khả năng sử dụng hạn chế: Hiện nay, không phải tất cả các cửa hàng hoặc doanh
nghiệp đều chấp nhận thanh toán bằng tiền điện tử. Việc sử dụng tiền điện tử vẫn còn
hạn chế và cần nhiều thời gian để phổ biến rộng rãi hơn.
Pháp luật và quy định: Các quy định và luật pháp liên quan đến tiền điện tử vẫn
chưa được định rõ, đặc biệt là ở nhiều quốc gia trên thế giới. Việc thiếu sự hỗ trợ và
quản lý chặt chẽ từ phía chính phủ có thể gây ra nhiều rủi ro cho người sử dụng tiền
điện tử.
16
1.7 Tiềm năng của tiền điện tử trong đời sống.
Tiền điện tử có tiềm năng rất lớn trong đời sống, đặc biệt là khi các công nghệ liên
quan đến tiền điện tử đang ngày càng được phát triển và áp dụng rộng rãi hơn. Dưới
đây là một số tiềm năng của tiền điện tử trong đời sống:
Tăng tính thanh khoản: Với khả năng chuyển tiền nhanh chóng và giảm thiểu sự
phụ thuộc vào các cơ quan tài chính truyền thống, tiền điện tử có thể tăng tính thanh
khoản và giảm thiểu các rào cản giao dịch giữa các quốc gia.
Giảm chi phí giao dịch: Với tiền điện tử, các chi phí liên quan đến các hoạt động
giao dịch có thể giảm thiểu đáng kể. Các giao dịch tiền điện tử có thể được thực hiện
mà không cần thông qua các bên trung gian, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian cho
người dùng.
Tăng tính bảo mật: Các giao dịch tiền điện tử được mã hóa bằng các thuật toán mạnh
mẽ, giúp tăng tính bảo mật và đảm bảo rằng các thông tin liên quan đến giao dịch
được bảo vệ.
Phát triển kinh tế tài chính: Tiền điện tử có thể giúp phát triển kinh tế tài chính ở
các quốc gia đang phát triển bằng cách giảm thiểu sự phụ thuộc vào các cơ quan tài
chính truyền thống, đồng thời tạo ra các cơ hội đầu tư mới cho người dân.
Tạo ra các ứng dụng mới: Các công nghệ liên quan đến tiền điện tử, chẳng hạn như
blockchain, đã mở ra rất nhiều cơ hội để phát triển các ứng dụng mới trong nhiều lĩnh
vực khác nhau, từ ngân hàng đến các dịch vụ tài chính, y tế, định danh cá nhân ….
17
Chương 2: Tìm hiểu Pi Network
2.1 Pi Network là gì?

Pi network (mạng lưới Pi) là một ứng dụng di động và một loại tiền điện tử mới được
phát triển trên blockchain. Ứng dụng này được phát triển bởi một nhóm các nhà khoa
học máy tính tại Đại học Stanford, với mục đích tạo ra một mạng lưới tiền điện tử độc
đáo, là đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới có thể khai thác trên điện thoại di động.
Đặc biệt bạn cũng có thể tắt ứng dụng hay tắt mạng mà vẫn có thể đào Pi coin sau mỗi
24 giờ mà không hề tốn pin, dung lượng, không nóng máy hay tổn hao các tài nguyên
khác.
Các Blockchains sử dụng phương pháp POW (Proof of Work), chẳng hạn như Bitcoin,
yêu cầu tính toán giá trị băm hợp lệ để thêm khối tiếp theo. Điều này có nghĩa là bạn
phải thực hiện các nhiệm vụ phức tạp bằng tính toán, bằng cách tiêu tốn tài nguyên
máy tính PC để nhận phần thưởng. Và tất nhiên, bạn khai thác càng nhiều phần cứng,
bạn càng có thể nhận được nhiều phần thưởng. Chính vì lý do này mà nhiều thợ đào
đã cài đặt hàng trăm phần cứng tính toán cùng rất nhiều năng lượng để khai thác
Bitcoin như các nhà máy hay còn gọi là trang trại đào coin. Nói cách khác, đồng Coin
sử dụng phương pháp POW có thể nhận được nhiều phần thưởng hơn khi chúng sử
dụng nhiều phần cứng hơn và mạnh hơn.
Pi Network sử dụng thuật toán đồng thuận mới được gọi là "Proof of Stake Velocity"
(PoSV), thay vì PoW như Bitcoin hay "Proof of Stake" (PoS) như Ethereum. Với
PoSV, người dùng không cần phải đào mỏ hay sử dụng năng lượng tính toán để tạo ra
Pi coin, mà chỉ cần đăng ký và tham gia vào mạng lưới Pi Network hàng ngày để tích
lũy Pi coin.
Chú thích: Vì POS và SCP có những điểm chung, chẳng hạn như thực tế là chúng tiêu
thụ ít điện năng hơn so với POW hiện có, nên nó được giải thích như thể POS được sử
dụng để thuận tiện.
Điều đặc biệt của Pi Network là người dùng có thể đào Pi coin trên điện thoại của
mình mà không cần đến các thiết bị khai thác đặc biệt hay tốn điện năng. Ngoài ra, Pi
Network cũng cho phép người dùng kết nối và giao dịch với nhau trên nền tảng của
mình. Tuy nhiên, Pi Network hiện vẫn chưa được niêm yết trên các sàn giao dịch tiền
điện tử, do đó giá trị của Pi coin hiện tại còn rất thấp và chưa được xác định rõ ràng.
2.2 Cha đẻ của Pi Network là ai?

Theo báo Thanh Niên, ba gương mặt nòng cốt của nhóm phát triển Pi là tiến sĩ
Nicolas Kokkalis - lãnh đạo kỹ thuật, tiến sĩ Chengdiao Fan - chủ sở hữu sản phẩm và
Vincent McPhillip - lãnh đạo cộng đồng Pi Network.
18
Tiến Sĩ Nicolas Kokkalis
Người được xem như "linh hồn" của Pi Network. Ông là giáo sư người Hy Lạp đang
giảng dạy tại Đại học Stanford (Mỹ), chuyên về khoa học máy tính và công nghệ
blockchain.
Ông cũng là người sáng lập nền tảng trò chơi trực tuyến Gameyola dành giải thưởng
Quỹ Facebook vào năm 2009. Trước khi blockchain và Ethereum (ETH) ra đời, ông
từng viết luận án chủ đề Smart Contract về tiền điện tử. Vitalik Buterin - người tạo ra
tiền điện tử ETH chính là học trò của Nicolas Kokkalis.
Nicolas Kokkalis là giáo sư người Hy Lạp
Trước khi triển khai dự án Pi Network, Nicolas Kokkalis đã có nhiều năm nghiên cứu
về tiền điện tử.
Bên cạnh những hoạt động chuyên môn, Nicolas Kokkalis còn là CTO (Chief
Technology Officer – Giám đốc công nghệ hay Giám đốc kỹ thuật trong công ty) của
StartX - quỹ hỗ trợ sinh viên Stanford khởi nghiệp kinh doanh. Kể từ khi thành lập từ
năm 2011 đến nay, StartX đã giúp 1.300 công ty khởi nghiệp thành công, trong đó có
hơn 700 công ty kỳ lân như Branch, Lime, Life360, Patreon, Poynt, Kodiak
Sciences...
Những nhà đầu tư và đối tác của StartX gồm có Amazon, Google Cloud, GitHub,
BREX, DAIKIN, ngân hàng Sumimoto, ngân hàng Silicon Valley, công ty dược
AstraZeneca... Chỉ riêng Đại học Stanford và Stanford Health đã đầu tư 200 triệu
USD để tài trợ cho các thành viên thuộc cộng đồng StartX.
19
Từ năm 2017, Nicolas Kokkalis khẳng định StartX đang mở rộng nền tảng tăng
tốc blockchain của riêng mình, theo đó tất cả dự án ươm tạo StartX sẽ trở thành một
phần của nền tảng. Các chuyên gia cho rằng trong tương lai Pi Network sẽ trở thành
tiền điện tử được tạo ra cho hệ sinh thái StartX.
Trên trang chủ của Pi Network, Nicolas Kokkalis tự mô tả mình như sau: "Tôi là một
người tin tưởng mạnh mẽ vào tiềm năng kỹ thuật, tài chính và xã hội của tiền điện tử,
nhưng lại thất vọng với những hạn chế hiện tại của loại tiền này. Tôi cam kết mang
sức mạnh của blockchain đến với nhiều người bằng cách cải thiện trải nghiệm và xây
dựng giá trị cho mọi người. Tôi thực hiện dự án này với triết lý lấy người dùng làm
trung tâm để đảo ngược quá trình phát triển của các blockchain mới: Khởi chạy trong
bản Beta, mời các thành viên vào mạng lưới, lặp lại giao thức cùng với các thành viên
đó và phân cấp kết quả thiết kế. Kết quả của quá trình đó chính là Pi Network - loại
tiền điện tử mới và là hệ thống mạng ngang cấp hiện hoạt động ở hơn 190 quốc gia và
vùng lãnh thổ, được giới thiệu bằng 32 ngôn ngữ".
Tiến sĩ Chengdiao Fan đến từ Trung Quốc
Tiến sĩ Chengdiao Fan

Bà là người gốc Trung Quốc, chuyên ngành Khoa học Nhân chủng từ Đại học
Stanford. Bà Chengdiao Fan tập trung nghiên cứu tương tác giữa người với máy tính
và điện toán xã hội, cụ thể là chúng ta phải sử dụng công nghệ theo cách nào để tác
20
động tích cực đến hành vi của con người và xã hội. Bà cũng đã thành lập một công ty
khởi nghiệp và xây dựng nền tảng sản xuất email mở rộng các cuộc hội thoại thông
qua dịch vụ cộng đồng.
Ông Vincent McPhillip
Nhà lãnh đạo cộng đồng Pi Network là thành viên của Trung tâm nghiên cứu
Blockchain Stanford. Sau khi tốt nghiệp cử nhân Khoa học Chính trị ở Đại học Yale,
Vincent McPhillip không đi theo con đường làm ngân hàng ở Phố Wall mà tham gia
công ty phi lợi nhuận Bridgespan để triển khai hàng trăm triệu USD cho giáo dục và
phát triển lực lượng lao động cho các cộng đồng trên khắp nước Mỹ.
Vincent McPhillip là một trong những người đóng góp cho dự án ban đầu của Pi
Network, cùng với tiến sĩ Nicolas Kokkalis và tiến sĩ Chengdiao Fan. Tuy nhiên, sau
đó ông đã rời khỏi dự án vào năm 2019. Theo một số báo cáo, lý do của việc Vincent
McPhillip rời khỏi Pi Network là do ông muốn tập trung vào các dự án khác của mình.
Tuy nhiên, ông không công bố rõ ràng về lý do cụ thể.
Ông Vincent McPhillip xuất thân từ đảo quốc Trinidad - Tobago
Đội ngũ vận hành Pi Network hiện tại

Hiện tại, đội ngũ vận hành Pi Network là Pi Core Team (PCT - đội ngũ nòng cốt) gồm
các nhà phát triển, chuyên gia công nghệ và các Mod (Moderator – Người điều hành)
tại các quốc gia, những người đóng góp tích cực cho cộng đồng Pi. Tuy nhiên, danh
tính của họ vẫn chưa được công bố rõ ràng và có tính bảo mật cao.
Các thành viên của đội ngũ PCT được chia thành các nhóm chuyên môn khác nhau,
bao gồm nhóm phát triển sản phẩm, quản lý rủi ro và bảo mật, quản lý cộng đồng, vận
hành hệ thống, tiếp thị và quan hệ đối tác. Họ là những chuyên gia về công nghệ, tài
chính, kinh doanh và tiếp thị với kinh nghiệm và tay nghề chuyên môn cao.
21
Mục đích của đội ngũ PCT là phát triển và duy trì một mạng lưới blockchain phi tập
trung an toàn, bảo mật và đáng tin cậy, cung cấp cho người dùng một nền tảng thanh
toán và tài khoản ngân hàng kỹ thuật số mới.
Cộng đồng Pi Network hiện nay rất đông đảo, bao gồm hàng chục triệu người sử dụng
trên toàn thế giới. Rất nhiều thành viên là những người nổi tiếng, có ảnh hưởng trong
cộng đồng đã đóng góp tích cực cho dự án, cũng như phát triển các ứng dụng và dịch
vụ xung quanh hệ thống Pi Network.
Ngoài ra, PCT cũng đã ký hợp đồng đối tác với nhiều công ty và tổ chức trên toàn thế
giới, nhằm mở rộng phạm vi sử dụng và tích hợp các sản phẩm và dịch vụ khác thông
qua các ứng dụng trong hệ sinh thái rộng lớn của Pi Network. Tuy nhiên, để bảo đảm
tính bảo mật và đảm bảo sự phát triển ổn định của hệ thống, PCT vẫn chưa tiết lộ
nhiều thông tin về đội ngũ nhân sự mới tham gia và nổi bật của dự án.
2.3 Lịch sử hình thành

Pi Network là một dự án được phát triển bởi một nhóm các nhà khoa học máy tính tại
Đại học Stanford vào năm 14/3/2019. Ban đầu, họ muốn tạo ra một đồng tiền điện tử
dễ dàng sử dụng trên các thiết bị di động và không tốn nhiều tài nguyên máy tính như
Bitcoin. Sau nhiều nỗ lực nghiên cứu và thử nghiệm cùng với sự kế thừa nguồn học
liệu khổng lồ về các mạng lưới phi tập trung (decentralized network từ Stanford, phiên
bản đầu tiên của ứng dụng Pi đã được phát hành vào tháng 3 năm 2019 và nhanh
chóng thu hút được sự quan tâm của nhiều người dùng trên toàn cầu. Vào cuối năm
2019, Pi Network đã có hơn 100.000 người dùng đăng ký. Kể từ đó, số lượng người
dùng của Pi Network đã tăng đáng kể và đạt đến hơn 10 triệu người vào tháng 7 năm
2021.
Lịch sử phát triển của Pi Lịch sử phát triển của Pi Network

Vào ngày 14 tháng 3 năm 2019, Pi Network được đội ngũ PCT chính thức ra mắt. Tốc
độ khai thác ban đầu là 3,14/ h, vào ngày 22 tháng 5 năm 2019, số lượng người dùng
đã vượt quá 10.000 người và tốc độ khai thác lần đầu tiên đã giảm một nửa xuống còn
1,6/h.
Vào ngày 17 tháng 6 năm 2019, số lượng người dùng đã vượt quá 50.000 người.
Vào ngày 10 tháng 7 năm 2019, số lượng người dùng đã vượt quá 100.000 người và
tốc độ khai thác thứ hai đã giảm một nửa xuống còn 0,8/h.
Vào ngày 29 tháng 8 năm 2019, PCT thông báo rằng họ đã đạt được 300.000 người
dùng.
Vào ngày 05 tháng 9 năm 2019, PCT thông báo rằng người dùng của họ đã đạt tới
325.000 người.
Vào ngày 14 tháng 9 năm 2019, PCT thông báo rằng người dùng của họ đã đạt
22
375.000 người.
Vào ngày 25 tháng 9 năm 2019, PCT thông báo rằng số người dùng hoạt động thực sự
của họ đạt 450.000 người.
550.000 người.
650.000 người.
Vào ngày 17 tháng 10 năm 2019, PCT thông báo rằng họ có 800.000 người dùng.
Vào ngày 22 tháng 10 năm 2019, PCT thông báo rằng họ đã đạt được 900.000 người
dùng.
Vào ngày 31 tháng 10 năm 2019, PCT thông báo rằng người dùng của họ đạt 1 triệu
người và tốc độ khai thác thứ ba của Pi đã giảm xuống còn 0,4/h.
Vào ngày 14 tháng 11 năm 2019, PCT thông báo rằng người dùng của họ đã đạt 1,25
triệu người.
Vào ngày 24 tháng 11 năm 2019, PCT thông báo rằng người dùng của họ đã đạt 1,4
triệu người.
Vào ngày 17 tháng 1 năm 2020, PCT có hơn 2,5 triệu người dùng tích cực trên toàn
thế giới.
Vào ngày 25 tháng 2 năm 2020, PCT thông báo rằng người dùng đang hoạt động của
họ đã vượt quá 3,5 triệu.
Vào ngày 28 tháng 6 năm 2020, PCT thông báo rằng họ đã đạt được 6 triệu người
dùng.
Vào ngày 8 tháng 8 năm 2020, PCT thông báo rằng người dùng của nó đã đạt 7 triệu
người.
Vào ngày 11 tháng 9 năm 2020, PCT thông báo rằng nó đã đạt được 8 triệu người
dùng.
Vào ngày 15 tháng 10 năm 2020, PCT thông báo rằng người dùng của nó đã đạt 9
triệu. người.
Vào ngày 15 tháng 11 năm 2020, PCT thông báo rằng người dùng của nó đã đạt 9,5
triệu. người.
Vào ngày 8 tháng 12 năm 2020, PCT thông báo rằng người dùng của họ đã đạt 10
triệu người. Tốc độ khai thác thứ tư của Pi đã giảm xuống còn 0,2/h.
Vào ngày 21 tháng 7 năm 2021, đã vượt quá 21 triệu người khai thác đang hoạt động.
Vào ngày 14 tháng 8 năm 2021, con số này đã vượt quá 23 triệu người khai thác đang
hoạt động.
Tháng 9 năm 2021. Vào ngày 25, nó đã vượt qua 25 triệu người khai thác đang hoạt
động.
Vào ngày Pi Day 14 tháng 3 năm 2023, PCT thông báo rằng số Pioneers đã đạt 45
triệu người dùng thường xuyên.
23
Lịch sử phát triển Pi Network tới 24/9/2021
Như thế nào là tài khoản hợp lệ ?
45 triệu tài khoản được tính khi đang cùng lúc khai thác và một tài khoản phải
khai thác trên 3 phiên mới được tính là tài khoản hợp lệ.
Pi Network đã phát triển một hệ sinh thái phát triển mạnh mẽ với nhiều tính năng mới
được ra mắt và đang trong quá trình phát triển hoàn thiện. Pi Network hiện có một
cộng đồng lớn trên toàn cầu và tiếp tục thu hút được sự quan tâm của nhiều người
dùng và nhà đầu tư.
24
2.4 Tiềm năng của Pi Network
Pi Network là một mạng xã hội phi tập trung được xây dựng trên nền tảng blockchain
và được phát triển bởi các nhà khoa học dựa trên nhiều các tài liệu học thuật về các hệ
thống dữ liệu phi tập trung từ Đại học Stanford. Pi Network được xây dựng để tạo ra
một hệ sinh thái tiền điện tử mới, giúp các người dùng có thể tham gia đào tiền điện tử
một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.
Một trong những tiềm năng của Pi Network là nó có thể giúp đưa công nghệ
blockchain đến gần hơn với người dùng thông thường. Hiện tại, việc sử dụng tiền điện
tử vẫn còn khá mới mẻ đối với đa số người dùng vẫn chưa hiểu rõ về công nghệ này.
Để tham gia thị trường tiền điện tử, yêu cầu người dùng cần có kiến thức cơ bản về
tiền điện tử, hiểu biết về công nghệ, tài chính, bảo mật và chấp nhận rủi ro rất lớn.
Người dùng cũng cần hiểu biết về các loại tiền điện tử khác nhau, phải tìm hiểu về các
sàn giao dịch tiền điện tử và các quy định liên quan đến giao dịch tiền điện tử tại quốc
gia đang giao dịch.
Nhưng với Pi Network, người dùng không cần phải có kiến thức chuyên sâu về công
nghệ blockchain cũng có thể tham gia đào tiền một cách dễ dàng và thuận tiện hơn
nữa Pi Network là một trong những đồng tiền điện tử đầu tiên được khai thác trên điện
thoại di động. Lợi thế tiên phong giúp tiền điện tử Pi có sức lan tỏa nhanh và lượng
người dùng lớn.
Pi Network được thiết kế để dễ dàng tiếp cận với số đông người dùng toàn cầu hơn 45
triệu lượt thường xuyên khai thác trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ và hàng trăm
triệu lượt tải về trên các nền tảng IOS và Android nhờ vào các yếu tố ứng dụng đơn
giản và dễ sử dụng. Ứng dụng Pi Network có giao diện đơn giản, dễ hiểu, giúp người
dùng dễ dàng tham gia và khai thác Pi mà không cần có kiến thức về công nghệ
blockchain hơn nữa khai thác Pi Network không đòi hỏi máy tính cấu hình cao hoặc
đầu tư các thiết bị khai thác đắt tiền như đào Bitcoin, Ethereum.
Người dùng chỉ cần sử dụng điện thoại thông minh cấu hình không quá cũ và kết nối
internet để tham gia. Mạng Pi Network cũng được thiết kế để bảo vệ sự riêng tư của
người dùng với việc luôn chú trọng đến sự an toàn và bảo mật của người dùng bằng
việc áp dụng nhiều biện pháp bảo vệ. Khi đăng ký và xác thực tài khoản trên Pi
Network, để tài khoản được hợp lệ, người dùng buộc phải xác thực hồ sơ qua các
phương thức đăng kí như Facebook, Email hoặc số điện thoại. Sau khi xác thực tài
khoản, người dùng sẽ được cung cấp ví điện tử bảo mật có mật khẩu với độ dài lên
đến 24 chữ cái gần như không bị phá vỡ bởi máy tính lượng tử.
Ngoài ra để bảo vệ tài khoản, Pi Network sử dụng giao thức đồng thuận SCP dựa trên
Thỏa thuận Stellar và Thỏa thuận Byzantine Liên bang, Thỏa thuận Stellar và Thỏa
thuận Byzantine được giáo sư David Mazières, Giám đốc Khoa học của Stellar.org, đã
đề xuất “Giao thức Đồng thuận Sao” (SCP: Stellar Consensus Protocol), là việc thực
hiện Thỏa thuận Byzantine Liên bang (FBA). Giao thức đồng thuận Stellar cung cấp
25
một cách để đạt được sự đồng thuận bằng cách ghi lại chính xác các giao dịch tài
chính mà không cần dựa vào một hệ thống đóng. Giao thức đồng thuận Stellar là cơ
chế đồng thuận an toàn có thể chứng minh đầu tiên và nó cũng có bốn thuộc tính
chính:
Kiểm soát phi tập trung, độ trễ thấp, tin cậy linh hoạt và bảo mật tiến bộ.
Nói một cách đơn giản, Thỏa thuận đồng thuận Stellar là sự thực thi an toàn và đáng
tin cậy đầu tiên của Thỏa thuận Byzantine Liên bang. SCP là kết quả của Thỏa thuận
Byzantine Liên bang (Federated Byzantine Agreement) và là một phương pháp đồng
thuận mới. Stellar sử dụng Giao thức chịu lỗi Byzantine (BFT) đã được sửa đổi, được
gọi là Giao thức đồng thuận Stellar (SCP).
Ngoài những biện pháp trên, Pi Network còn có một vòng tròn bảo mật 5 người rất
chặt chẽ hạn chế tài khoản ảo, tài khoản scam với việc định danh KYC chặt chẽ và AI
giám sát các tài khoản khai thác để phát hiện sớm và khóa các tài khoản đáng ngờ. Pi
Network cũng c ó phần "Report Scam" trên app để cộng đồng người dùng có thể báo
cáo những hoạt động lừa đảo, gian lận hoặc vi phạm. Với những biện pháp này, Pi
Network mong muốn mang lại sự an toàn tuyệt đối cho người dùng của mình.
Điều này có nghĩa là người dùng có thể tham gia vào các giao dịch mà không phải lo
lắng về việc thông tin cá nhân của họ sẽ bị lộ ra ngoài.
2.5 Mạng Pi có ăn cắp thông tin cá nhân của bạn?

Nếu bạn sợ Pi Network lấy hết thông tin của bạn và làm những điều mờ ám trên
internet thì xin thưa Các công ty công nghệ như Google, Facebook và Zalo cũng đang
thu thập rất nhiều thông tin của người dùng trong quá trình sử dụng dịch vụ của họ
trong đó có thông tin của bạn. Trừ khi bạn không dùng internet, dưới đây là một số
thông tin chính mà các công ty này có thể thu thập:
● Tên, địa chỉ email, số điện thoại, ngày sinh, giới tính của người dùng.
● Vị trí địa lý của người dùng, dựa trên GPS hoặc thông tin địa chỉ IP.
● Thông tin về các trang web, ứng dụng và nội dung mà người dùng truy cập.
● Lịch sử tìm kiếm và các từ khóa được sử dụng trong quá trình tìm kiếm.
● Thông tin về các thiết bị điện tử được sử dụng, bao gồm loại thiết bị, hệ điều
hành, trình duyệt web và thông tin về tài khoản.
● Thông tin về các hoạt động trên các trang web, bao gồm các thao tác nhấp
chuột, thời gian truy cập và thời gian dành cho mỗi trang.
Tuy nhiên, các công ty này đều cam kết sử dụng thông tin này một cách đúng đắn và
đảm bảo tính riêng tư cho người dùng. Ngoài ra, người dùng cũng có thể kiểm soát
các thông tin được chia sẻ và cài đặt bảo mật để giảm thiểu sự thu thập thông tin của
các công ty này.
26
2.6 Tốc độ giao dịch
Ngoài ra, Pi Network cũng có tiềm năng trở thành một công cụ thanh toán mới cho
các giao dịch thương mại điện tử. Với tính năng tiết kiệm phí giao dịch và tốc độ xử lý
nhanh hơn so với các phương thức thanh toán truyền thống, sở hữu lượng người dùng
vô cùng đông đảo trên khắp thế giới, Pi Network có thể giúp cho các doanh nghiệp và
cá nhân thực hiện các giao dịch trực tuyến một cách dễ dàng và tiện lợi hơn. Một lợi
thế khác của Pi Network là nó cung cấp tốc độ thanh toán nhanh và độ tin cậy cao.
Điều này là do Pi Network sử dụng một giao thức blockchain độc đáo, giúp cho các
giao dịch được xử lý nhanh chóng và an toàn. Với tính năng này, Pi Network có thể
trở thành một phương tiện thanh toán tiện lợi và được ưa chuộng trong tương lai.
Một tiềm năng quan trọng khác của Pi Network là sự hỗ trợ từ các công ty cung cấp
hàng hóa và dịch vụ. Hiện nay, có nhiều công ty sẵn sàng chấp nhận thanh toán bằng
tiền điện tử, và Pi Network có thể trở thành một phương tiện thanh toán được chấp
nhận rộng rãi bởi các công ty này.
Pi Network cũng có một cộng đồng sử dụng đông đảo và trung thành. Điều này cho
thấy Pi Network có tiềm năng để trở thành một sàn trao đổi hàng hóa và tiền tệ phi tập
trung lớn nhất thế giới. Với sự phát triển của Pi Network, cộng đồng người dùng có
thể tạo ra một hệ sinh thái phi tập trung đa dạng về các ứng dụng và dịch vụ trên nền
tảng blockchain của mạng này.
Biểu đồ tốc độ giao dịch các đồng tiền điện tử hiện tại
27
Vào ngày 19/9/2021, theo quản trị viên kênh nhà phát triển, nhóm kỹ thuật Pi đã hoàn
thành một quá trình thử nghiệm chuyển đổi Mainnet một phần của khu vực thử
nghiệm. Trong quá trình thử nghiệm, chuỗi pi có thể được tách biệt hoàn toàn khỏi
máy chủ và có thể được điều hành bởi Node một cách độc lập, với tốc độ xử lý đáng
kinh ngạc là TPS = 70.000 giao dịch mỗi giây (Transaction per Second - trong thuật
ngữ blockchain được gọi là số lượng giao dịch mà mạng có khả năng xử lý trên mỗi
giây) và khối lượng giao dịch hàng ngày có thể vượt quá một tỷ. Bởi vì Pi có đặc điểm
là di chuyển tốc độ cao, nó có thể thực hiện chuyển giao toàn cầu trong 3-5 giây. Nói
cách khác, chỉ mất 3-5 giây, cho dù bạn ở bất kỳ nơi nào trên thế giới, bạn có thể
chuyển từ ví dapp của một điện thoại di động sang ví dapp của điện thoại di động
khác. Nguồn chưa kiểm chứng được
(https://congnghe12h.com/toc-do-xu-ly-khing-cua-pi-network-70-000-giao-dich-moi-g
iay/)
Hiện tại, huyền thoại về TPS của blockchain-Bitcoin là 7 giao dịch mỗi giây. Là một
đại diện của Blockchain 2.0, TPS của Ethereum là 70-80 giao dịch mỗi giây. Do tính
đồng thời của TPS trên giây thấp, cả Bitcoin và Ethereum đều gặp vấn đề về phí giao
dịch cao, thời gian xác nhận lâu và khả năng mở rộng kém. Do đó, nếu blockchain
muốn thực sự đáp ứng được nhu cầu sử dụng thương mại quy mô lớn, thì việc tăng tốc
độ xử lý giao dịch là điều kiện tiên quyết cần thiết.
2.7 Ứng dụng của Pi Network

Trong tổng thể, Pi Network có nhiều tiềm năng để trở thành một phần quan trọng
trong lĩnh vực blockchain và tiền điện tử trong tương lai. Các tính năng và lợi thế của
Pi Network có thể giúp cho việc sử dụng tiền điện tử trở nên dễ dàng và phổ biến hơn
đối với đại đa số người dùng.
Pi Coin là một đồng tiền điện tử mới nổi được phát triển trên nền tảng blockchain và
được tập trung vào việc tạo ra một công cụ thanh toán mới cho người dùng toàn cầu.
Với hệ sinh thái rộng khắp và lượng người dùng đông đảo, Pi có tiềm năng trở thành
một công cụ thanh toán mới có khả năng cạnh tranh với các phương thức thanh toán
truyền thống.
Pi Network hỗ trợ các giao dịch trực tuyến nhanh chóng và an toàn, đồng thời cung
cấp cho người dùng một cách để kiếm được tiền mà không cần phải đầu tư quá nhiều.
Với nền tảng blockchain và một hệ sinh thái đa dạng của ứng dụng, Pi Network cũng
cho phép người dùng giao dịch một cách an toàn và riêng tư, giúp họ tránh được các
vấn đề liên quan đến bảo mật thông tin và việc rò rỉ dữ liệu.
Ngoài ra, Pi Network cũng có tiềm năng trở thành một công cụ thanh toán cho các
giao dịch hàng hóa và dịch vụ trực tuyến. Với lượng người dùng đông đảo và tính
thanh toán nhanh chóng, Pi Network có thể giúp giảm thiểu các chi phí liên quan đến
phương thức thanh toán truyền thống, như phí giao dịch và phí ngân hàng.
28
Pi Network có nền tảng blockchain lớn nhất thế giới hỗ trợ web3 cùng hệ sinh thái các
ứng dụng đa dạng, tốc độ thanh toán nhanh, nhiều công ty sẵn sàng cung cấp hàng hóa
dịch vụ, cộng đồng sử dụng đông đảo, trung thành và bản thân nó có thể trở thành 1
sàn trao đổi hàng hóa tiền tệ phi tập trung lớn nhất thế giới.
Một trong những tiềm năng đó là việc sử dụng Pi Network làm nền tảng cho các ứng
dụng của web3. Web3 là một khái niệm được đưa ra để chỉ một hệ sinh thái các ứng
dụng phi tập trung được xây dựng trên nền tảng blockchain, và Pi Network có thể trở
thành một phần quan trọng của web3.
2.8 Tầm nhìn của Pi network.

Theo sách trắng của Pi network thì
Sứ mệnh của chúng tôi: Xây dựng nền tảng hợp đồng thông minh và tiền điện tử
được bảo mật và vận hành bởi cộng đồng mỗi ngày.
Tầm nhìn của chúng tôi: Xây dựng thị trường ngang hàng toàn diện nhất thế giới,
được thúc đẩy bởi Pi, tiền điện tử được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới
Tầm nhìn của Pi Network là tạo ra một nền tảng phân phối tiền điện tử dựa trên công
nghệ blockchain và thu hút hàng triệu người dùng trên toàn thế giới. Pi Network đặt
mục tiêu tạo ra một hệ sinh thái tiền điện tử dễ sử dụng, bảo mật và phổ biến, cho
phép người dùng trên toàn thế giới tiếp cận với tiền điện tử một cách dễ dàng và an
toàn.
Ngoài ra, Pi Network cũng mong muốn giúp cho việc sử dụng tiền điện tử trở nên phổ
biến hơn và đơn giản hóa việc thanh toán trực tuyến. Đồng thời, Pi Network cũng tập
trung vào việc giảm thiểu sự phụ thuộc vào các cơ quan tài chính truyền thống, giúp
cho người dùng có thể kiểm soát tài chính của mình một cách độc lập và tự do hơn.
Pi Network cũng hy vọng rằng nền tảng của họ có thể giúp cho các quốc gia phát triển
cải thiện hệ thống tài chính và tiên tiến hơn. Với sự phát triển của công nghệ
blockchain và tiền điện tử, Pi Network hy vọng sẽ giúp cho thế giới trở nên công bằng
hơn và hỗ trợ cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế toàn cầu.
2.9 Tổng quan lại

Pi Coin được gọi là tiền điện tử thế hệ 3.0 ra đời để xử lý triệt để những tồn tại cố hữu
của các blockchain đời đầu như BTC là thế hệ 1.0 hay ETH thế hệ 2.0 với một số ưu
điểm và tiềm năng để vượt trội hơn so với BTC, ETH và các đồng tiền điện tử hiện
nay. Việc so sánh Pi Network với BTC và ETH cũng như các đồng tiền điện tử khác là
khá khó khăn và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Tuy nhiên có một số góc cạnh
chúng ta có thể nhìn thấy như sau:
Tính ứng dụng thực tiễn: Pi Network đang phát triển một hệ sinh thái các ứng dụng
phi tập trung trên nền tảng blockchain của mình, giúp tăng tính ứng dụng thực tiễn của
mạng này. Trong khi đó, BTC và ETH chỉ có thể sử dụng để thanh toán hoặc xử lý các
29
giao dịch tài chính các đồng coin khác đa phần chỉ đưa lên sàn, mua bán bơm thổi giá
bởi các cá voi, cá mập (tiếng lóng chỉ các nhà đầu tư lớn) các trader và chủ yếu chỉ
giao dịch trong những cộng đồng nhỏ với nhau. Hầu như không tạo ra được hiệu ứng
và tác động xã hội
Tốc độ giao dịch: Pi Network được thiết kế để xử lý các giao dịch nhanh hơn so với
BTC và ETH. Hiện tại, tốc độ xử lý giao dịch của Pi Network là khoảng 1 tới 2 giây,
trong khi đó BTC và ETH có thể mất từ vài phút đến vài giờ để xử lý một giao dịch.
Mạng lưới Blockchain phi tập trung rộng lớn: Pi Network sở hữu hơn 100 ngàn nút
mạng đang hoạt động, sử dụng một giao thức blockchain độc đáo tốn ít tài nguyên tính
toán tăng tốc độ, giúp việc xử lý các giao dịch nhanh chóng và an toàn hơn. Điều này
giúp cho Pi Network vượt trội hơn so với các đồng tiền điện tử khác, bởi vì các giao
dịch trên Pi Network được xác nhận nhanh chóng và đáng tin cậy hơn.
Hệ sinh thái Pi Network sẽ bao gồm web3, hợp đồng thông minh, thương mại điện tử,
DEFI, mạng xã hội, trò chơi, tài chính, quản lý tài sản, bảo hiểm, giáo dục, chăm sóc
sức khỏe, hậu cần, công nghệ dịch vụ công, NFT, v.v.
Công nghệ khai thác mới: Pi Network sử dụng một công nghệ khai thác mới, được
gọi là Proof of Stake (PoS), thay vì Proof of Work (PoW) như Bitcoin và Ethereum.
PoS giúp tiết kiệm tài nguyên năng lượng điện, hệ thống máy móc kỹ thuật số khai
thác ít hơn nhiều so với PoW, giúp cho Pi Network có thể phát triển một cách bền
vững và ít tốn kém hơn.
Hệ sinh thái: Pi Network đang phát triển một hệ sinh thái phi tập trung đa dạng về
các ứng dụng và dịch vụ trên nền tảng blockchain của mình. Điều này giúp cho Pi
Network có thể trở thành một phương tiện thanh toán tiện lợi và được chấp nhận rộng
rãi bởi hàng ngàn các công ty cung cấp hàng hóa và dịch vụ trên toàn thế giới
30
Cộng đồng lớn mạnh: Pi Network là một dự án đầu tiền trên thế giới phát triển cho
phép khai thác tiền điện tử trên điện thoại di động thông minh. Pi Network nhấn mạnh
rằng việc khai thác tiền điện tử trên điện thoại di động của người dùng sẽ không làm
hao pin hoặc tốn tài nguyên máy móc. Phiên bản ban đầu của nó đã được phát hành
vào năm 2019 và hiện đang trong quá trình hoàn thiện những bước cuối trước khi
mainet toàn diện. Dự án này mục tiêu tạo ra một hệ thống tiền điện tử dựa trên công
nghệ blockchain tiếp cận hàng trăm triệu người trên toàn thế giới.
Pi Network tiềm năng thành một công cụ thanh toán mới để cạnh tranh với các
phương thức thanh toán truyền thống. Với nền tảng blockchain và tính an toàn, riêng
tư và tiện lợi, Pi Network có thể trở thành một sự lựa chọn hấp dẫn cho người dùng
toàn cầu.
31
Chương 3. Các tính năng cơ bản của Pi Network
3.1 Hướng dẫn đăng ký và khai thác Pi Network

Bước 1: Tải ứng dụng Pi Network
Đầu tiên, bạn phải tải ứng dụng Pi Network về điện thoại hoặc máy tính bảng.
● Đối với hệ điều hành iOS, mở App Store, gõ từ khóa “Pi Network” rồi bắt đầu
cài đặt. Hoặc bạn có thể truy cập VÀO ĐÂY để tải ứng dụng cho iOS.
● Đối với hệ điều hành Android, mở Google Play, gõ từ khóa “Pi Network” rồi
bắt đầu cài đặt. Hoặc bạn có thể truy cập VÀO ĐÂY để tải ứng dụng cho
Android.
Sau khi đã cài đặt ứng dụng thành công, mở Pi Network ra và bắt đầu đăng ký.
Bước 2: Bắt đầu đăng ký Pi Network

Ở thời điểm hiện tại, Pi Network cho chúng ta hai lựa chọn để có thể đăng ký tài
khoản là đăng ký bằng Facebook và đăng ký bằng số điện thoại.
Các bạn nên chọn cách đăng ký bằng điện thoại
Click chọn “Continue with phone number“.
Sau đó, ứng dụng sẽ chuyển qua màn hình giao diện màn hình Register with phone
number, bạn làm như sau:
Quốc gia (vùng lãnh thổ): Chọn Vietnam (+84)
Số điện thoại: Nhập số điện thoại của bạn (Vì có mã vùng +84 rồi, nên chúng ta
không nhập số 0. Chẳng hạn số điện thoại của bạn là 012.345.6789 thì chúng ta chỉ
nhập 12.345.6789).
Lưu ý:
● Sử dụng cách đăng ký tài khoản Pi Network bằng số điện thoại thay vì đăng ký
thông qua tài khoản Facebook. Bởi nếu tài khoản Facebook của bạn bị hack, bị
khóa, hoặc quên mật khẩu mà không thể lấy lại được, bạn sẽ không thể truy
cập được tài khoản Pi của mình, thậm chí có thể nguy hiểm tới tài khoản Pi
của bạn.
● Bạn sẽ cần xác minh số điện thoại của mình để nhận số Pi khai thác được. Pi
được khai thác bởi những tài khoản không xác minh quyền sở hữu sẽ bị tiêu
hủy.
● Cách thứ ba để xác minh tài khoản, vào dấu 3 gạch bên trái trên cùng màn
hình, vào mục hồ sơ, chọn xác thực email. Đánh email của bạn vào đó sau khi
hệ thống gửi email kích hoạt vui lòng mở email chính, tìm kỹ trong thư mục thư
rác và bấm vào link kích hoạt tài khoản. Khi hoàn thành sẽ xuất hiện tích xanh
thông báo hoàn tất quá trình xác thực trên.
Click vào nút “GỬI” để chuyển sang bước tiếp theo.
32
Bước 3: Tạo mật khẩu cho ứng dụng Pi Network
Ở bước này, bạn cần nhập mật khẩu muốn đặt cho ứng dụng, và nhập lại mật khẩu một
lần nữa để xác thực.
Sau đó tiếp tục ấn nút “GỬI” để chuyển sang giao diện màn hình tiếp theo.
Lưu ý: Mật khẩu phải có 8 ký tự trở lên với ít nhất 1 chữ số, 1 chữ hoa và 1 chữ
thường.
Bước 4: Cài đặt tài khoản của bạn

● Tên của bạn: Điền tên của bạn
● Họ của bạn: Điền họ của bạn
● Chọn tên người dùng của bạn: Đây cũng sẽ là mã mời của bạn để giới thiệu
người khác.
Lưu ý:
● Bạn cần sử dụng tên thật của mình để có thể nhận Pi. Nếu sử dụng tên không
đúng với giấy tờ tùy thân, sau này sẽ không thể vượt qua các bước của quy
trình xác minh danh tính người sử dụng (Know Your Customer – KYC).
● Tên người dùng cũng sẽ là mã mời của bạn để giới thiệu người khác. Tên
người dùng được chọn phải là duy nhất (nghĩa là không được trùng với những
người khác đã đăng ký trước đó), có chứa từ 4 đến 20 ký tự, chỉ có chữ và số.
Nếu trùng với tên người dùng khác, ứng dụng sẽ hiện lên dòng chữ màu đỏ
cảnh báo: “This username is already in use. Please try another one!”
Sau đó tiếp tục ấn nút “GỬI” để chuyển sang bước tiếp theo.
Bước 5: Ai là người mời bạn?

Thêm họ vào Nhóm giới thiệu để tăng tỷ lệ khai thác của bạn.
33
Bạn nhập Mã mời: ngocanh8915
Lưu ý:
● Khi sử dụng mã mời ngocanh8915, bạn sẽ được cộng thưởng 1 Pi và được tăng
25% tốc độ khai thác cơ bản trong mỗi phiên khai thác.
● Nếu không muốn, bạn có thể bấm vào nút “KHÔNG AI MỜI TÔI”, nhưng
không được cộng thưởng và cộng tốc độ khai trong mỗi phiên.
Sau đó tiếp tục ấn nút “GỬI” để chuyển sang bước tiếp theo.
Bước 6: Hoàn tất đăng ký Pi Network

Ứng dụng sẽ chuyển qua màn hình với dòng thông báo: “Chúc mừng đến với Pi! Một
loại tiền mã hóa mới mà bạn có thể khai thác với ứng dụng này”.
Bên dưới là dòng giới thiệu: “Pi là một loại tiền điện tử được sở hữu và vận hành với
những người bình thường. Các thành viên “khai thác” (hoặc kiếm) Pi bằng các hành
động đơn giản hàng ngày trong ứng dụng này giúp bảo mật tiền tệ.
Ở bước này, bạn chỉ cần bấm vào nút “BẮT ĐẦU” là xong.
Bước 7: Giới thiệu và hướng dẫn cơ bản

Cách cài đặt Pi Network như vậy là đã xong. Ở phần này chỉ là một vài màn hình giới
thiệu cũng như hướng dẫn cơ bản về cách sử dụng Pi Network như sau:
Khai thác Pi bằng cách chứng minh sự hiện diện của bạn hàng ngày.
Nhấn “Tia sét” xác nhận quyền khai thác bằng cách chứng minh bạn là một người
thật. Thao tác nhắn tia sét hàng ngày của bạn đảm bảo rằng Pi sẽ nằm trong tay người
thật chứ không phải máy.
Bạn nhấn vào hình “Tia sét” 0π/h để bắt đầu (phần mũi tên màu vàng chỉ lên).
Tuyệt vời!
Bạn đang khai thác Pi với tốc độ 0,02π/h (tốc độ khai thác Pi ở thời điểm ví dụ).
Hãy quay lại sau 24 giờ để tiếp tục khai thác.
Mẹo để không quên thời gian khai thác: Đặt chuông báo thức mỗi ngày, ví dụ hôm
nay bạn bấm tia sét lúc 21h bạn hẹn giờ đồng hồ ngày mai lúc 21h01, ngày hôm sau
sẽ chỉnh lại chuông lúc 21h02…
Nhấn vào nút bên dưới để bắt đầu xem hướng dẫn tổng quan về ứng dụng Pi Network
trên điện thoại.
Nhấn vào nút “XEM TỔNG QUAN“.
Số Pi dư của bạn
Đây là số dư Pi của bạn. Đây là tổng số Pi bạn đã khai thác được cho đến nay. (Số Pi
sư sẽ hiển thị bên trên cùng và giữa màn hình điện thoại của bạn)
34
Nhấn vào nút “TIẾP THEO”
Trò chuyện cộng đồng Pi

Phòng trò chuyện toàn cầu dành cho tất cả pioneer giao lưu, thảo luận và cùng nhau
xây dựng cộng đồng Pi. Đây cũng là nơi Pi Core Team đưa ra các thông báo,
Nhấn vào nút “TIẾP THEO“.
Kênh trò chuyện Pi trên màn hình chính này

Màn hình chính sẽ có các nội dung khác nhau do Pi Core Team đăng, ví dụ như video,
hình ảnh và câu hỏi.
Phân tích số Pi khai thác được của bạn

Tính toán chi tiết về cách bạn khai thác được Pi của mình thông qua các vai trò khác
nhau trong Pi Network.
Vai trò của bạn trong Pi Network

Vai trò hiện tại của bạn là Pioneer. Có những vai trò khác trong mạng Pi mà mọi người
đóng góp cho mạng này đều khai thác Pi. Một người đồng thời có thể có nhiều vai trò.
Đến đây là kết thúc xong phần giới thiệu của ứng dụng Pi.
Màn hình hiển thị thông tin, thông số Pi
35
3.2 Hướng dẫn cập nhật thông tin tài khoản Pi Network
Ở giao diện màn hình chính, bấm vào menu trên cùng bên phía tay trái, kéo xuống
dưới cùng, chọn phần “Hồ sơ”
Ứng dụng chuyển qua giao diện hồ sơ của bạn. ở phần này, bạn có thể kiểm tra lại
phần thông tin cá nhân của mình xem đã chính xác chưa. Nếu chưa chính xác hãy
“Cập nhật” lại
Lưu ý: Bạn cần điền đúng tên thật theo giấy tờ tùy thân để nhận số Pi. Và bạn chỉ có
14 ngày để sửa tên. Sau 14 ngày sẽ không thể chỉnh sửa nữa.
Ở phần cài đặt trong mục Hồ sơ

- Nếu muốn bạn có thể “Ẩn tên thật” bằng cách kéo thanh trượt sang bên tay
phải.
- Trong phần này PCT cũng mới cập nhật nút ẩn số tiền pi trên màn hình nút
trượt “Hire Balance”
- Bạn có thể XÓA tài khoản ở phần này, nhưng hãy suy nghĩ thật kỹ và cẩn trọng
với quyết định của mình. Khai thác Pi Coin hiện nay là rất khó
Phần xác minh tài khoản, hãy xác minh tất cả 3 tùy chọn xác minh mà Pi Network yêu
cầu là: xác minh với số điện thoại, xác minh với Facebook và xác minh với địa chỉ
hòm thư điện tử Email của bạn
Hướng dẫn xác minh với số điện thoại

Để xác minh với số điện thoại, bạn nên sử dụng số điện thoại chính chủ của mình, vì
chúng sẽ thật sự hữu dụng trong các trường hợp bảo mật, thay đổi điện thoại đào Pi,…
Bấm vào nút “XÁC MINH“.
Ứng dụng chuyển sang giao diện màn hình mới. Ở phần này, bạn hãy click chọn vào
phần “Hướng dẫn thủ công” ở phía dưới cùng của màn hình.
Màn hình chuyển sang màn hình Các bước thủ công. Hãy nhắn tin nhắn gửi đến
số +16508220314 với nội dung SMS là 4 số ngẫu nhiên hiển thị trên màn hình ứng
dụng.
Sau khi đã nhắn tin thành công, quay trở lại ứng dụng Pi Network, ấn chọn “Tôi đã
gửi tin nhắn“. Đợi một lúc để ứng dụng xác minh là được.
Lưu ý: Muốn nhận sms quốc tế từ Việt Nam thì thuê bao di động (bao gồm cả trả
trước và trả sau) đều cần phải chuyển vùng quốc tế mạng di động trước khi ra nước
ngoài. Cú pháp chuyển vùng quốc tế như sau:
● Mạng Viettel: CVQT gửi 138 (miễn phí)

● Mạng Vina: DK CVQT gửi 9123 (miễn phí)
● Mạng Mobifone: DK CVQT gửi 999 (miễn phí)
● Mạng Vietnam mobile: DK CVQT gửi 123
36
Hướng dẫn xác minh với Facebook
Bấm vào nút “XÁC MINH” ở phần “Xác minh với Facebook“.
Pi Network sẽ yêu cầu truy cập vào: tên và ảnh đại diện và địa chỉ email trên
Facebook của bạn. Bạn chỉ cần chấp nhận bằng cách ấn vào nút Tiếp tục dưới tên
Facebook của bạn là được.
Lưu ý: Chỉ nên xác minh nếu tài khoản Facebook của bạn đã cài đặt các bước bảo và
đã bật xác minh 2 bước. Bởi nếu trong trường hợp Facebook bị hack, sẽ có thể nguy
hiểm tới tài khoản Pi của bạn.
Hướng dẫn xác minh với địa chỉ email

Bấm vào nút “XÁC MINH” ở mục “Địa chỉ hòm thư điện tử (E-mail)“.
Giao diện chuyển sang trang Xác minh địa chỉ email của bạn. Tại đây, bạn chỉ cần
nhập email của mình, rồi nhấn nút “Xác minh”.
Sau đó, Pi Network sẽ gửi đến cho bạn một đường link xác thực vào email của bạn.
Mở email ra và click vào đường link xác thực là xong.
Như vậy, tôi đã hướng dẫn bạn xong cách cài đặt Pi Network cũng như cách xác thực
tài khoản Pi Network với số điện thoại, Facebook và Email.
Đăng nhập Pi Network
3.3 Hướng dẫn cách đăng nhập và sử dụng Pi Network

● Sau khi đã đăng ký Pi Network thành công, bạn đăng nhập vào ứng dụng Pi
Network.
● Ở màn hình chính, bấm vào icon hình tia sét để khai thác.
● Khi biểu tượng tia sét hiển thị màu xanh là biểu thị của ứng dụng đang được
khai thác Pi. Nếu ứng dụng có màu trắng là đang không khai thác Pi.
37
● Một phiên khai thác được thực hiện trong 24 giờ. Hết phiên khai thác, biểu
tượng tia sét sẽ lại chuyển sang màu trắng. Khi đó, bạn cần mở ứng dụng ra để
bấm vào hình tia sét để khai thác phiên tiếp theo. Chẳng hạn 10h hôm nay bạn
bấm khai thác thì 10h ngày mai sẽ hết phiên.
● Khi đang khai thác, bạn hoàn toàn có thể đóng hẳn ứng dụng, mà không cần
phải treo, thậm chí tắt mạng.
● Thực hiện đầy đủ các bước xác minh số điện thoại, email và Facebook để bảo
mật tài khoản của mình.
● Tạo vòng tròn bảo mật sau khi đã hoàn thành đủ 3 phiên khai thác để tăng tốc
độ đào và tăng cường khả năng bảo mật tài khoản.
● Bạn cần phải kết nối điện thoại của mình với mạng internet để có thể sử dụng
ứng dụng Pi Network và tham gia vào các hoạt động trong mạng lưới.
Xác minh tài khoản Pi Network là bắt buộc
3.4 Cách đăng nhập lại Pi Network trên điện thoại khác
Trong quá trình khai thác Pi Coin trong Pi Network, vì một lý do gì đó mà chúng ta
phải thay đổi điện thoại, nhưng cách đăng nhập lại Pi Network cho đúng kỹ thuật chưa
phải ai cũng nắm được (phần này thuộc về kinh nghiệm thực tế). Thông thường, việc
phải đăng nhập Pi Network trên điện thoại khác là do điện thoại của bạn đang bị hỏng,
bị thất lạc hoặc có cấu hình quá kém không thể thực hiện quá trình KYC được.
Tuy nhiên, trước khi thực hiện quá trình đăng nhập lại Pi Network trên điện thoại
khác, bạn cần lưu ý những điều sau:
1. Truy cập vào ứng dụng Pi Network, vào mục “Hồ sơ” xem đã “Xác minh với
số điện thoại” và xác minh với “Địa chỉ hòm thư điện tử (E-mail)” chưa. Tài
38
khoản xác minh rồi sẽ có dấu check màu xanh . Nếu bên cạnh sẽ có nút “XÁC
MINH” thì cần phải xác thực hiện cho qua bước xác minh này đã.
2. Kiểm tra lại xem có nhớ mật khẩu đăng nhập tài khoản Pi Network không, nếu
quên mật khẩu thì hãy nhấn “Quên mật khẩu” => Nhấn “Khôi phục tài
khoản” => Điền thông tin quốc gia “Việt Nam” và nhập số điện thoại của bạn,
sau đó nhấn “GỬI” và nhấn vào chọn quốc gia “Hoa Kỳ, Mỹ/ Anh” tiếp đó
nhấn “Mở tin nhắn SMS” và gửi SMS với mã được nhận xong => Click vào
“Cài đặt mật khẩu” nhập 2 mật khẩu giống nhau sau đó nhấn “GỬI“.
3. Chưa nên vội vã “Đăng xuất” tài khoản cũ nếu chưa đăng nhập Pi Network trên
điện thoại khác thành công (Nghĩa là bạn sẽ đăng nhập đồng thời một tài khoản
trên hai thiết bị khác nhau). Điều này để đảm bảo chắc chắn hơn cho tài khoản
của bạn.
4. Khi đăng xuất bạn sẽ mất đi số Pi ở phiên đang khai thác, vì thế, nếu muốn giữ
lại số Pi trong phiên khai thác này, bạn có thể đợi đến khi kết thúc phiên khai
thác sẽ đăng xuất.
Sau khi đã đọc xong những lưu ý ở trên, chúng ta sẽ tiến hành cách đăng nhập lại tài
khoản Pi Network như sau:
1. Cài đặt ứng dụng Pi Network vào điện thoại mới. Xem lại các bước hướng dẫn
Cài đặt Pi Network ở bên trên.
2. Nếu bạn đăng ký bằng tài khoản Facebook thì nhấn “Continue With
Facebook“; còn nếu bạn đăng ký bằng số điện thoại thì hãy click vào
“Continue with phone number“.
3. Với tài khoản đăng nhập lại Pi Network bằng Facebook thì trước tiên bạn phải
cài đặt và truy cập vào ứng dụng Facebook của mình trên điện thoại.
4. Với tài khoản liên kết bằng số điện thoại thì sau khi click vào “Continue with
phone number“, bạn hãy click vào mũi tên dưới phần “Quốc gia (vùng lãnh
thổ)” và chọn “Việt Nam“, sau đó điền số điện thoại đã đăng ký tài khoản Pi
Network rồi nhấn nút “GỬI“.
5. Tại mục “Nhập mật khẩu của bạn“, bạn nhập mật khẩu tài khoản Pi Network
của mình vào rồi nhấn “GỬI“.
6. Tiến hành xác minh số điện thoại, nhập tên ID và password vào để đăng nhập
Pi.
7. Khi đăng nhập thành công, hãy đăng xuất tài khoản Pi và gỡ ứng dụng trên
điện thoại cũ để đảm bảo an toàn và bảo mật cho Pi.
Vậy là chúng ta đã tiến hành đăng nhập tài khoản Pi Network trên điện thoại khác
thành công.
3.5 Hướng dẫn cách tạo Vòng tròn bảo mật tài khoản Pi Network
Vòng tròn bảo mật tài khoản Pi Network là một cách để giữ an toàn và bảo mật cho tài
khoản của người dùng. Khi người dùng tham gia vòng tròn bảo mật, họ cần phải chọn
ra 5 người đáng tin cậy trong team khai thác Pi Coin của mình làm những người xác
thực tài khoản hợp lệ nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công của hacker hoặc các nhà phát
triển giả mạo trong tương lai.
39
Tham gia Vòng tròn bảo mật, ngoài việc giúp cho tài khoản khai thác Pi Coin của
mình được an toàn hơn, mỗi thành viên còn được tăng 20% tốc độ khai thác cơ bản
trong mỗi phiên khai thác.
Lưu ý: Tính năng tạo Vòng tròn bảo mật tài khoản Pi Network chỉ xuất hiện sau khi
bạn đã hoàn tất được 3 phiên khai thác.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách tạo Vòng tròn bảo mật cho Pi Network:
Mở ứng dụng khai thác Pi Network, ở giao diện chính => 3 gạch ngang trên cùng
bên trái => Các vai trò => Cộng tác viên => Xem
Tại đây, có hai tùy chọn:
● Thêm từ nhóm của bạn.
● Thêm từ danh bạ.
Bạn nên chọn cách tạo Vòng tròn bảo mật Pi Network bằng cách “Thêm từ nhóm của
bạn” vì nếu chọn “Thêm từ danh bạ”, bạn sẽ phải cấp quyền truy cập vào danh bạ
cho ứng dụng. (Chỉ trừ một số ứng dụng có chức năng nghe gọi đặc thù, bạn nên hạn
chế tối đa nhất việc cấp quyền truy cập cho các ứng dụng của bên thứ 3 được phép
truy cập vào các thông tin cá nhân trên điện thoại của mình).
Lúc này trên màn hình chính của bạn, biểu tượng chiếc khiên xuất hiện, nhấn và biểu
tượng có hình khiên. Lúc đó, ứng dụng sẽ chuyển bạn đến trang cài đặt Vòng tròn bảo
mật. Sau khi click chọn vào “THÊM TỪ NHÓM BẠN”, ứng dụng sẽ chuyển sang
trang Thêm người dùng Pi vào vòng tròn bảo mật của bạn. Tại đây, bạn lựa chọn ra 5
người trong danh sách nhóm giới thiệu của bạn và bấm vào nút “THÊM” là được.
Những người đã tham gia Vòng tròn bảo mật của bạn sẽ có biểu tượng dấu check màu
xanh lá cây. Bạn muốn thêm bao nhiêu người trong Vòng tròn bảo mật của mình đều
được, nhưng chỉ được nhận thưởng tăng 20% tốc độ khai thác cơ tối đa từ 5 thành
viên. Sau khi đã có tài khoản Pi Network, để có thể sử dụng Pi Coin, bạn cần phải
được KYC. Xem thêm hướng dẫn cách KYC Pi Network ở các phần bên dưới.
3.6 Các thành viên cũ sẽ có tốc độ khai thác cao hơn

Có một số lý do để ưu tiên thành viên lâu đời trong việc khai thác Pi:
Khích lệ sự tham gia sớm: Bằng cách tạo ra một tỷ lệ khai thác cao cho thành viên
lâu đời, Pi Network khuyến khích người dùng tham gia từ giai đoạn ban đầu. Điều này
giúp xây dựng cộng đồng sớm và tạo ra sự hấp dẫn cho người dùng mới để tham gia.
Tưởng thưởng cho sự đóng góp: Thành viên lâu đời đã đóng góp thời gian và nỗ lực
vào mạng lưới Pi Network. Để công nhận sự đóng góp này, họ được hưởng lợi từ tỷ lệ
khai thác cao hơn. Điều này tạo động lực cho các thành viên hiện tại tiếp tục tham gia
và ủng hộ sự phát triển của mạng lưới.
Ổn định mạng lưới: Bằng cách ưu tiên thành viên lâu đời với tỷ lệ khai thác cao hơn,
Pi Network giúp đảm bảo tính ổn định của mạng lưới. Thành viên lâu đời có kinh
40
nghiệm và kiến thức về hệ thống, và việc họ tiếp tục khai thác Pi đảm bảo việc xác
nhận giao dịch và bảo vệ mạng lưới khỏi các hoạt động gian lận và tấn công.
Ví dụ về mẫu hướng dẫn tuyển ref sẵn trên mạng
41
Chương 4. Tổng quan về Blockchain
4.1 Blockchain là gì?
Blockchain là công nghệ cơ sở dữ liệu mang tính sáng tạo, là trung tâm của gần như
tất cả các loại tiền điện tử. Bằng cách phân phối các bản sao giống hệt nhau của cơ sở
dữ liệu trên toàn bộ mạng lưới, blockchain làm cho hệ thống rất khó bị hack hoặc gian
lận. Mặc dù hiện nay blockchain đang được sử dụng phổ biến nhất tiền điện tử, nhưng
công nghệ này mang lại tiềm năng phục vụ rất nhiều ứng dụng khác nhau.
Về bản chất, blockchain là một sổ cái kỹ thuật số phân tán lưu trữ dữ liệu dưới bất kỳ
hình thức nào. Một blockchain có thể ghi lại thông tin về các giao dịch tiền điện tử,
quyền sở hữu NFT (Non-fungible token) hoặc các hợp đồng thông minh DeFi
(Decentralized Finance - nền tảng tài chính phi tập trung). Mặc dù bất kỳ cơ sở dữ liệu
thông thường nào cũng có thể lưu trữ loại thông tin này, nhưng blockchain là duy nhất
ở chỗ nó hoàn toàn phi tập trung. Thay vì được duy trì ở một vị trí, bởi một quản trị
viên tập trung (hãy nghĩ đến bảng tính Excel hoặc cơ sở dữ liệu ngân hàng) nhiều bản
sao giống hệt nhau của cơ sở dữ liệu blockchain được lưu giữ trên nhiều máy tính trải
khắp hàng chục quốc gia trên toàn thế giới. Các máy tính riêng lẻ này được gọi là các
nút (Node).
4.2 Blockchain hoạt động như thế nào?

Cái tên blockchain không phải ngẫu nhiên được chọn để sử dụng như bây giờ.
Blockchain thường được mô tả là một “chuỗi” được tạo thành từ các “khối” dữ liệu
riêng lẻ. Khi dữ liệu mới được thêm vào mạng định kỳ, một “khối” mới sẽ được tạo và
42
gắn vào “chuỗi”. Điều này liên quan đến việc tất cả các nút cập nhật phiên bản
blockchain của họ để tất cả đều giống hệt nhau.
Cách các khối mới này được tạo ra là chìa khóa giải thích tại sao blockchain được coi
là an toàn cao. Phần lớn các nút phải xác minh và xác nhận tính hợp pháp của dữ liệu
mới trước khi một khối mới có thể được thêm vào sổ cái kỹ thuật số. Đối với tiền điện
tử, chúng có thể liên quan đến việc đảm bảo rằng các giao dịch mới trong một khối
không phải là gian lận hoặc tiền chưa được sử dụng nhiều hơn một lần. Điều này khác
với cơ sở dữ liệu hoặc bảng tính độc lập, nơi một người có thể thực hiện các thay đổi
mà không cần giám sát.
Một chuyên gia về lĩnh vực blockchain cho biết: “Sau khi có sự đồng thuận, khối sẽ
được thêm vào chuỗi và các giao dịch cơ bản được ghi lại trong sổ cái phân tán. Các
khối được liên kết với nhau một cách an toàn, tạo thành một chuỗi kỹ thuật số an toàn
từ đầu cho tới cuối sổ cái”. Các giao dịch thường được bảo mật bằng mật mã, có nghĩa
là các nút cần giải các phương trình toán học phức tạp để xử lý một giao dịch.
Sarah Shtylman, cố vấn blockchain của Perkins Coie cho biết: “Như một phần thưởng
cho những nỗ lực của họ trong việc xác thực các thay đổi đối với dữ liệu được chia sẻ,
các nút thường được thưởng bằng một lượng tiền điện tử mới của blockchain”.
Có cả blockchain công khai và riêng tư. Trong một blockchain công khai, bất kỳ ai
cũng có thể tham gia, nghĩa là họ có thể đọc, viết hoặc kiểm tra dữ liệu trên
blockchain. Rất khó để thay đổi các giao dịch được đăng nhập trong một blockchain
công khai vì không có cơ quan quyền lực duy nhất nào kiểm soát các nút của
blockchain.
Trong khi đó, một blockchain riêng tư được kiểm soát bởi một tổ chức hoặc nhóm.
Chỉ có tổ chức hoặc nhóm đó mới có thể quyết định ai được mời vào hệ thống, sau đó
nó có quyền quay lại và thay đổi chuỗi khối. Quy trình blockchain riêng tư này tương
tự như một hệ thống lưu trữ dữ liệu nội bộ ngoại trừ việc trải rộng trên nhiều nút để
tăng tính bảo mật.
43
4.3 Blockchain được sử dụng như thế nào?
Công nghệ chuỗi khối được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, từ cung cấp dịch
vụ tài chính đến quản trị hệ thống bỏ phiếu (voting).
Tiền điện tử
Việc sử dụng blockchain phổ biến nhất hiện nay là sức mạnh của tiền điện tử, như
Bitcoin hoặc Ethereum. Khi mọi người mua, trao đổi hoặc chi tiêu tiền điện tử, các
giao dịch được ghi lại trên một blockchain. Càng nhiều người sử dụng tiền điện tử, thì
blockchain càng có thể trở nên phổ biến hơn.
“Bởi vì tiền điện tử rất dễ bay hơi, chúng chưa được sử dụng nhiều để mua hàng hóa
và dịch vụ. Nhưng điều đó đang thay đổi khi PayPal, Square và các doanh nghiệp dịch
vụ tiền tệ khác cung cấp các dịch vụ tài sản kỹ thuật số rộng rãi cho các nhà cung cấp
và khách hàng bán lẻ, ”Patrick Daugherty, đối tác cấp cao của Foley & Lardner và
lãnh đạo lực lượng chuyên trách blockchain của công ty cho biết.
Ngân hàng
Ngoài tiền điện tử, blockchain đang được sử dụng để xử lý các giao dịch bằng tiền
pháp định(fiat money) như USD và EURO. Điều này có thể nhanh hơn gửi tiền qua
ngân hàng hoặc tổ chức tài chính khác vì các giao dịch có thể được xác minh nhanh
hơn và được xử lý ngoài giờ làm việc hành chính.
Chuyển giao tài sản
Blockchain cũng có thể được sử dụng để ghi lại và chuyển quyền sở hữu các tài sản
khác nhau. Điều này hiện rất phổ biến với các tài sản kỹ thuật số như tiền mã hoá NFT
(Non-fungible token), một đại diện cho quyền sở hữu nghệ thuật kỹ thuật số và video.
Tuy nhiên, blockchain cũng có thể được sử dụng để xử lý quyền sở hữu tài sản ngoài
đời thực, như chứng thư bất động sản và xe cộ. Hai bên đối tác trước tiên sẽ sử dụng
blockchain để xác minh rằng một bên sở hữu tài sản và bên kia có tiền để mua; sau đó
họ có thể hoàn thành và ghi lại giao dịch mua bán trên blockchain.
Bằng việc sử dụng quy trình này, họ có thể chuyển giao chứng thư tài sản mà không
cần nộp thủ tục giấy tờ để cập nhật hồ sơ của chính quyền địa phương; nó sẽ được cập
nhật ngay lập tức trong blockchain.
Hợp đồng thông minh
Một sự đổi mới khác của blockchain là các hợp đồng tự thực hiện thường được gọi là
hợp đồng thông minh (smart contract). Các hợp đồng kỹ thuật số này được ban hành
tự động sau khi các điều kiện được đáp ứng. Ví dụ: một khoản thanh toán cho một
hàng hóa có thể được phát hành ngay lập tức khi người mua và người bán đã đáp ứng
tất cả các thông số được chỉ định cho một giao dịch.
Gray một chuyên gia blockchain cho biết: “Chúng tôi nhận thấy tiềm năng to lớn
trong lĩnh vực hợp đồng thông minh sử dụng công nghệ blockchain và các hướng dẫn
được mã hóa để tự động hóa các hợp đồng pháp lý. “Một hợp đồng pháp lý thông
minh được mã hóa đúng cách trên một sổ cái phân tán có thể giảm thiểu hoặc tốt hơn
là loại bỏ nhu cầu về các bên thứ ba bên ngoài để xác minh hiệu suất.”
44
Giám sát chuỗi cung ứng
Chuỗi cung ứng bao gồm một lượng lớn thông tin, đặc biệt là khi hàng hóa đi từ nơi
này sang nơi khác của thế giới. Với các phương pháp lưu trữ dữ liệu truyền thống, thật
khó để truy ra nguồn gốc của các vấn đề, chẳng hạn như hàng kém chất lượng đến từ
nhà cung cấp nào. Lưu trữ thông tin này trên blockchain sẽ giúp việc quay lại và giám
sát chuỗi cung ứng dễ dàng hơn, chẳng hạn như với IBM’s Food Trust, công ty sử
dụng công nghệ blockchain để theo dõi thực phẩm từ khi thu hoạch đến khi tiêu thụ.
Biểu quyết
Các chuyên gia đang tìm cách áp dụng blockchain để ngăn chặn gian lận trong việc bỏ
phiếu. Về lý thuyết, bỏ phiếu blockchain sẽ cho phép mọi người gửi phiếu bầu không
thể bị giả mạo cũng như sẽ loại bỏ nhu cầu để mọi người thu thập và xác minh các
phiếu bầu bằng giấy theo cách thủ công.
4.4 Ưu điểm của Blockchain

Độ chính xác cao hơn của các giao dịch
Bởi vì một giao dịch blockchain phải được xác minh bởi nhiều Node (Node là các nút
giúp lưu trữ, truyền tải và bảo quản dữ liệu blockchain), điều này có thể giảm thiểu
lỗi. Nếu một node có lỗi trong cơ sở dữ liệu, các node khác sẽ thấy nó khác và phát
hiện lỗi.
Ngược lại, trong một cơ sở dữ liệu truyền thống, nếu ai đó mắc lỗi thì có nhiều khả
năng sẽ bị bỏ qua (sót). Ngoài ra, mọi tài sản đều được xác định và theo dõi riêng trên
sổ cái blockchain, vì vậy sẽ không có cơ hội chi tiêu gấp đôi (giống như một người
thấu chi tài khoản ngân hàng của họ, do đó việc chi tiêu tiền được gấp đôi).
Không cần Trung gian
Sử dụng blockchain, hai bên trong một giao dịch có thể xác nhận và hoàn thành điều
gì đó mà không cần làm việc thông qua bên thứ ba. Điều này giúp tiết kiệm thời gian
cũng như chi phí thanh toán cho một đơn vị trung gian như ngân hàng.
Shtylman cho biết: “Nó có khả năng mang lại hiệu quả cao hơn cho tất cả thương mại
kỹ thuật số, tăng cường trao quyền tài chính cho các nhóm dân số trên thế giới không
tiếp cận ngân hàng hoặc tiếp cận ngân hàng thấp và kết quả là tạo ra một thế hệ ứng
dụng internet mới”.
Bảo mật nâng cao
Về mặt lý thuyết, một mạng lưới phi tập trung, như blockchain, khiến ai đó gần như
không thể thực hiện các giao dịch gian lận. Để tham gia vào các giao dịch giả mạo, họ
sẽ cần phải hack mọi node và thay đổi mọi sổ cái. Mặc dù điều này không phải là
không thể, nhưng nhiều hệ thống blockchain tiền điện tử sử dụng các phương pháp
xác minh giao dịch bằng “bằng chứng cổ phần” ( Proof of stake) hoặc “bằng chứng
công việc” ( Proof of work) đã làm cho việc hack trở nên khó khăn, cũng như việc
thêm các giao dịch gian lận không mạng lại lợi ích tốt nhất cho những người tham gia.
Chuyển tiền hiệu quả hơn
45
Vì các blockchains hoạt động 24/7, mọi người có thể thực hiện chuyển các sản phẩm
tài chính và tài sản hiệu quả hơn, đặc biệt là trên phạm vi quốc tế. Họ không cần đợi
nhiều ngày để ngân hàng hoặc cơ quan chính phủ xác nhận mọi thứ theo cách thủ
công.
4.5 Nhược điểm của Blockchain

Giới hạn giao dịch mỗi giây
Cho rằng blockchain phụ thuộc vào một mạng lưới lớn hơn để phê duyệt các giao
dịch, nên có một giới hạn về tốc độ di chuyển của nó. Ví dụ: Bitcoin chỉ có thể xử lý
4,6 giao dịch mỗi giây so với 1,700 giao dịch mỗi giây với Visa. Ngoài ra, số lượng
giao dịch ngày càng tăng có thể tạo ra các vấn đề về tốc độ mạng.
Chi phí năng lượng cao
Việc có tất cả các node hoạt động để xác minh giao dịch sẽ tốn nhiều điện đáng kể hơn
so với một cơ sở dữ liệu hoặc bảng tính đơn lẻ. Điều này không chỉ làm cho các giao
dịch dựa trên blockchain trở nên đắt hơn mà còn tạo ra gánh nặng khí thải carbon lớn
cho môi trường.
Vì lý do này, một số nhà lãnh đạo ngành đang bắt đầu rời xa một số công nghệ
blockchain nhất định, như Bitcoin: Ví dụ, Elon Musk gần đây cho biết Tesla sẽ ngừng
chấp nhận Bitcoin một phần vì lo ngại về những thiệt hại đối với môi trường.
Rủi ro mất mát tài sản
Một số tài sản kỹ thuật số được bảo mật bằng khóa mật mã, như tiền điện tử trong ví
blockchain. Bạn cần bảo vệ cẩn thận chìa khóa này.
Gray nói: “Nếu chủ sở hữu tài sản kỹ thuật số đánh mất khóa mật mã riêng tư (private
key) cho phép họ truy cập vào tài sản của mình, thì hiện tại không có cách nào để khôi
phục nó hay tài sản đó sẽ biến mất vĩnh viễn. Bởi vì hệ thống được phân cấp, bạn
không thể gọi cho cơ quan trung ương, như ngân hàng của bạn, để yêu cầu lấy lại
quyền truy cập.
Có khả năng xảy ra hoạt động bất hợp pháp
Sự phân quyền của Blockchain bổ sung thêm quyền riêng tư và bảo mật, điều này
không may khiến nó trở nên hấp dẫn đối với bọn tội phạm. Khó theo dõi các giao dịch
bất hợp pháp trên blockchain hơn là thông qua các giao dịch ngân hàng gắn liền với
một cái tên.
46
Minh họa các khối trong sổ cái BlockChain
4.6 Cách đầu tư vào Blockchain

Bạn không thể thực sự đầu tư vào chính blockchain, vì nó chỉ là một hệ thống để lưu
trữ và xử lý các giao dịch. Tuy nhiên, bạn có thể đầu tư vào tài sản và công ty sử dụng
công nghệ này.
Gray cho biết: “Cách dễ nhất là mua các loại tiền điện tử, như Bitcoin, Ethereum và
các mã thông báo khác chạy trên blockchain”
Một lựa chọn khác là đầu tư vào các công ty blockchain sử dụng công nghệ này. Ví
dụ: Ngân hàng Santander đang thử nghiệm các sản phẩm tài chính dựa trên blockchain
và nếu bạn quan tâm đến việc tiếp cận với công nghệ blockchain trong danh mục đầu
tư của mình, bạn có thể mua cổ phiếu của ngân hàng này.
Để có cách tiếp cận đa dạng hơn, bạn có thể mua vào một quỹ đầu tư chứng khoán
hoặc trái phiếu (Exchange Traded Fund - ETF), đầu tư vào các công ty và tài sản
blockchain, như Amplify Transformational Data Sharing ETF (BLOK), đặt ít nhất
80% tài sản của mình vào các công ty blockchain.
Blockchain là công nghệ cơ sở dữ liệu sáng tạo, trung tâm của gần như tất cả các loại
tiền điện tử. Bằng cách phân phối các bản sao giống hệt nhau của cơ sở dữ liệu trên
toàn bộ mạng, blockchain làm cho hệ thống rất khó bị hack hoặc gian lận. Mặc dù tiền
điện tử đang được sử dụng phổ biến nhất cho blockchain hiện tại nhưng công nghệ
này mang lại tiềm năng phục vụ rất nhiều ứng dụng.
47
4.7 Trình duyệt Pi (Pi Browser)
Giới thiệu sơ lược
Dưới đây là bản dịch nguyên văn từ video giới thiệu trình duyệt Pi (Pi Browser) của
tiến sĩ Nicolas, mời các bạn theo dõi
Xin chào Pioneers!
Hôm nay chúng tôi giới thiệu hai sản phẩm chính của Pi Network: Trình duyệt Pi và
phiên bản di động của ví Pi. Trên thực tế, đó là trình duyệt Pi cho phép bạn truy cập
Ví Pi trực tiếp từ điện thoại di động của mình. Và để cài đặt trình duyệt Pi lần đầu
tiên, hãy nhấn vào mục Pi Browser trong Menu Tiện ích Pi của ứng dụng này và làm
theo hướng dẫn ở đó.
Hướng dẫn sẽ yêu cầu bạn cài đặt ứng dụng di động hoàn toàn mới của chúng tôi, đó
là trình duyệt Pi và sau khi cài đặt hai ứng dụng sẽ giao tiếp với nhau và trình duyệt
Pi sẽ tự động đăng nhập vào tài khoản Pi của bạn. Nếu vì lý do nào đó, quy trình tự
động này không hoạt động trong lần đầu tiên và trình duyệt không tự động đăng nhập
cho bạn thì bạn chỉ cần quay lại Pi Browser như bạn đã bắt đầu và nhấn lại vào nút
đó.
Quá trình này không cần phải lặp lại. Bạn có thể truy cập trực tiếp trình duyệt
Pi trong tương lai, sau khi bạn đã đăng nhập. Bằng cách cài đặt và có trình duyệt
Pi và đăng nhập vào nó, nếu bạn muốn truy cập ví ở đó, bạn có thể thực hiện bằng
cách truy cập URL: wallet.pi
Pi Browser là gì và tại sao chúng ta cần nó?

Trình duyệt Pi hoàn toàn mới nhằm mục đích tạo ra một nền tảng Tiện ích Pi cởi mở
và trực tiếp hơn, nơi các nhà phát triển có thể dễ dàng phát triển, thử nghiệm và triển
khai Ứng dụng Pi, đồng thời Pioneers có thể thử và sử dụng chúng. Về cơ bản, đây là
giao diện mới của Nền tảng ứng dụng hoặc Tiện ích Pi.
Hãy nhớ rằng là phiên bản Beta đầu tiên, là một trình duyệt Web dành cho mục đích
chung, nó vẫn còn hơi sơ khai, nhưng nó là trình duyệt duy nhất có thể hỗ trợ các ứng
dụng Pi. Và bạn có thể mong đợi rõ ràng rằng sẽ có những cải tiến và nhiều tính năng
hơn sẽ được chúng tôi bổ sung sau này.
Tuần trước, chúng tôi đã giới thiệu địa chỉ ví Pi (Pi Wallet) trên máy tính để bàn cho
mọi người và hôm nay chúng tôi sẽ ra mắt phiên bản Pi Wallet dành cho thiết bị di
động nằm bên trong trình duyệt Pi. Vì vậy, nếu bạn chưa tạo ví của mình thông qua
phiên bản dành cho máy tính để bàn, bạn có thể tải xuống ứng dụng trình duyệt và tạo
ví của bạn ở đó.
Nếu bạn đã tạo ví của mình trên máy tính để bàn vào tuần trước, bây giờ bạn có thể
truy cập vào ví đó bằng cách sử dụng cùng một cụm từ khôi phục trên điện thoại di
động của mình thông qua Trình duyệt Pi và lưu trữ an toàn cụm mật khẩu trên điện
thoại của bạn thông qua nhận dạng vân tay hoặc Face ID.
48
Pi Wallet là một cột mốc quan trọng trong chiến lược phân cấp tiến bộ của Pi đối với
Mạng lưới chính thức Pi Network (Mainnet) vì mọi Pioneers sẽ có thể tương tác với
Mạng lưới thử nghiệm Pi Network (Testnet) ngay bây giờ và Blockchain Testnet thông
qua ví của họ bằng cách thực hiện các giao dịch Test-Pi. Việc thiết lập ví của bạn bây
giờ chuẩn bị cho bạn để truy cập số Pi thực của mình khi chúng tôi tiến hành
Mainnet.
Và việc thử nghiệm các giao dịch hiện giúp chúng tôi cải thiện khả năng mở rộng
của Blockchain Pi và Pi Mainnet. Bạn có thể hỏi tại sao Ví Pi và Trình duyệt Pi được
gộp chung với nhau?
Việc có thể truy cập ví bên trong Trình duyệt Pi cuối cùng sẽ cho phép Ứng dụng Pi
trong tương lai và các doanh nghiệp truyền thống dễ dàng tích hợp thanh toán Pi và
tương tác với Blockchain Pi. Điều này sẽ cho phép Pioneers có trải nghiệm Web phi
tập trung liền mạch, nói cách khác, dễ dàng thực hiện các giao dịch Blockchain Pi khi
truy cập các trang web Ứng dụng Pi cụ thể.Đây là một bước tiến lớn của nền tảng tiện
ích Pi (Pi Utilities) và nỗ lực của Pi Core Team (PCT) để xây dựng hệ sinh thái
Pi. Tất nhiên, Core Team sẽ xác định với phản hồi của cộng đồng về việc liệu chúng
tôi có duy trì hai ứng dụng dành cho thiết bị di động hay chúng tôi sẽ hợp nhất chúng
lại với nhau thành một trong tương lai, nhưng hiện tại chúng là hai ứng dụng di động
riêng biệt.
Tiếp theo tôi sẽ giới thiệu chi tiết hơn về Trình duyệt Pi (Pi Browser)
Trình duyệt Pi dự định cung cấp trải nghiệm Web vào một thế giới phi tập
trung. Ngoài việc hỗ trợ bất kỳ ứng dụng Web truyền thống nào như các trình duyệt
web hiện có, Trình duyệt Pi sẽ cho phép mọi người duyệt, tương tác và giao dịch trong
các ứng dụng phi tập trung, các ứng dụng tích hợp với công nghệ Blockchain để có
trải nghiệm người dùng liền mạch và thân thiện. Ngoài ra, Trình duyệt Pi sẽ có một
thư mục gồm các Ứng dụng Pi đã chọn và hệ thống DNS (Domain Name System - hệ
thống phân giải tên miền) riêng của nó để hỗ trợ một loại miền.pi hoàn toàn mới.
Ví dụ: Các ứng dụng hiện tại: Địa chỉ ví Pi Network - Pi Wallet, Phòng trò chuyện Pi
Network - Pi Chats, Khai thác Pi Coin - Mining, Phương pháp được dùng để khai
thác và tạo ra nhiều sáng kiến cho Pi Network – Brainstorm…., sẽ có thể truy cập
được bằng cách nhập lần lượt wallet.pi, chats.pi, mine.pi và brainstorm.pi vào URL
(Uniform Resource Locator - một địa chỉ web) của trình duyệt.
Trong tương lai, nhiều ứng dụng Pi của các nhà phát triển bên thứ ba đã được chọn
thông qua các “cuộc thi sáng tạo lập trình – Hackathon”, các nhà phát triển độc lập
và thêm vào thư mục và có thể đăng ký các miền.pi để được truy cập thông qua các
miền đó trong các URL đó. Và trong thời gian chờ đợi, các nhà phát triển sẽ có thể
bắt đầu lặp lại trên ứng dụng của họ thông qua các tên miền không phải.pi của riêng
họ.
49
Ngược lại, trước đây, các ứng dụng phải được PCT chọn để nhúng trong nền tảng tiện
ích Pi Network bên trong ứng dụng khai thác Pi Network. Lưu ý rằng, chúng tôi sẽ
cập nhật bộ công cụ phát triển phần mềm (Software Development Kit – SDK) nền tảng
Pi để cũng tích hợp với Testnet và thực hiện các giao dịch Test-Pi cho Ứng dụng Pi
Network, cho phép các nhà phát triển cũng kiểm tra các ứng dụng Pi Network của họ
trên Testnet với người dùng và để người dùng truy cập trực tiếp vào các ứng dụng đó
từ miền của chính họ trong quá trình thử nghiệm.
Hơn nữa, khi Pi Network trở nên phi tập trung hơn, trình duyệt sẽ có thể phù hợp với
tiến độ phân quyền. Cuối cùng thì trong tương lai, những Pioneers có thể truy cập vào
cả hai ứng dụng Pi được liệt kê trên danh mục Pi Network (Pi Directory) và ứng dụng
không công khai trực tiếp thông qua URL của chúng và đưa ra quyết định cuối cùng
về việc những ứng dụng đó có đáng tin cậy hay không nếu không có sự giám sát chặt
chẽ của PCT.
Thông qua tầm nhìn này, quá trình lựa chọn thư mục sẽ không nhất thiết cản trở ứng
dụng tốt do Pioneers phát triển, triển khai, thử nghiệm hoặc sử dụng.
Vâng, đó là nó cho bây giờ. Hãy thử trình duyệt Pi, thiết lập ví Pi của bạn và gửi một
số Test-Pi cho bạn bè của bạn. Hãy nhớ Test-Pi không phải là Pi thực và chỉ dùng để
thử nghiệm các giao dịch trên Pi Testnet. Test-Pi là đơn vị tiền tệ
của Blockchain Testnet.
Hướng dẫn chi tiết

Vào Menu
Nhấn chọn vào Open Pi Browser, cài đặt ứng dụng Pi Browser
Trên hệ điều hành IOS máy sẽ tự động đăng nhập vào Apple Store, bạn tải Pi Browser
về máy.
Trên hệ điều hành Android máy sẽ tự động đăng nhập vào cửa hàng CH Play, bạn tải
Pi Browser về máy.
50
Mở ứng dụng Pi Browser lên, nhấn vào SIGN IN TO PI BROWSER.
Ứng dụng sẽ tự động giao tiếp với Pi App và đăng nhập vào tài khoản Pi của bạn.
Màn hình trình duyệt Pi
Điền tên miền wallet.pi vào trình duyệt bắt đầu kết nối ví của bạn hoặc nhấn vào
mục wallet.pi như hình trên. Nếu chưa có ví thì tạo mới và nhớ lưu lại Private Key của
bạn vào một nơi an toàn, bao gồm 24 cụm từ khôi phục ví.
Điền Private Key của bạn vào và nhấn UNLOCK WITH PASSPHRASE
Ở đây sẽ có 2 mục Pi Testnet dành để chạy thử, giúp người dùng làm quen với cách sử
dụng ví pi, bạn sẽ được cấp 100 pi test để kiểm thử giao dịch, pi này không có giá trị.
Mục Pi Mainet là pi chính thức được trả về sau khi KYC, bạn có thể dùng số pi này
mua bán giao dịch, trao đổi hàng hóa trong hệ sinh thái, đó là Pi coins thực và có giá
trị. Ngoài ra bạn có thể truy cập thêm các tên miền như chats.pi, mine.pi và
brainstorm.pi để tìm hiểu các tiện ích, các ứng dụng trong trình duyệt Pi
51
Cho phép Pi Browser hiển thị thông báo cho bạn.
4.8 Giới thiệu ví Pi Network (Pi Wallet)

Pi Wallet hiện được cung cấp cho Pioneer thông qua phần mềm Pi Node Desktop. Để
tạo Pi Wallet, bất kỳ ai cũng có thể tải xuống phần mềm máy tính để bàn Node từ
Minepi.com, cài đặt phần mềm máy tính để bàn trên máy tính của bạn và truy cập ví
trong Menu bên của nó “bạn không cần phải chạy Blockchain Node để sử dụng giao
diện Pi Desktop có chứa ví. Phiên bản di động của ví sẽ nằm trong một ứng dụng di
động mới hiện đang được các cửa hàng iOS và Android xem xét và sẽ có sau khi đánh
giá kết thúc sau vài ngày. Nếu bạn thích phiên bản di động hơn, vui lòng đợi vài ngày
cho đến khi chúng tôi công bố bản phát hành ứng dụng di động mới trên màn hình
chính của Ứng dụng Pi. Hãy cẩn thận với các ứng dụng giả mạo tự xưng là Pi Wallet”
Để giới thiệu về ví Pi, chúng ta cần xem xét ngắn gọn ví tiền mã hoá là gì. Ví tiền mã
hoá về cơ bản là một cặp khóa: Địa chỉ công khai và cụm mật khẩu bí mật hoặc khóa
bí mật. Mặc dù địa chỉ ví phải được chia sẻ với người khác để giao dịch với bạn
trên Blockchain, nhưng cụm mật khẩu phải được giữ bí mật vì nó giống như mật khẩu
vào tài khoản ngân hàng của bạn cần thiết để di chuyển bất kỳ tài sản nào. Hôm nay,
sự ra mắt của Ví Pi có nghĩa là những Pioneer được mời tạo địa chỉ ví và cụm mật
khẩu của họ.
Ví Pi có thể tạo địa chỉ ví trên nhiều Blockchain và giữ các tài sản tiền mã hoá khác
nhau trên các Blockchains đó bằng cách sử dụng cùng một cụm mật khẩu, nhưng ban
52
đầu chúng tôi chỉ tập trung vào tài sản Pi. Hiện tại, nó chỉ được kết nối
với Blockchain Pi Testnet, do đó nó chỉ giữ Test-Pi cho mục đích thử nghiệm. Khi
Mainnet ra mắt trong Giai đoạn 3, cùng một ví Pi cũng có thể kết nối với Pi Mainnet,
do đó giữ Pi thực mà bạn sẽ khai thác tại thời điểm đó. Vì chúng tôi đang trong giai
đoạn của Testnet, mục đích là cải tiến mọi thứ bao gồm cả ví, do đó chúng tôi có thể
yêu cầu mọi người đặt lại hoàn toàn ví của họ bằng Test-Pi trước khi chuyển sang
Mainnet. Những Pioneers cũng sẽ có lựa chọn đặt lại ví của họ theo lựa chọn trước
khi Mainnet hoạt động.
Nói chung, ví tiền mã hoá được phân loại thành ví tập trung và phi tập trung với sự
khác biệt về việc liệu có ai khác giúp bạn quản lý cụm mật khẩu, khóa bí mật hoặc tài
sản trong ví hay không. Ví Pi là một ví không có người quản lý, vì các máy chủ Pi
không bao giờ có quyền truy cập vào khóa bí mật hoặc cụm mật khẩu của bạn. Để
thân thiện hơn với người dùng và dựa trên phản hồi từ thử nghiệm ban đầu của
Pioneers, khóa bí mật của Pi Wallet được biểu thị bằng một danh sách các từ dễ đọc
hơn được gọi là mật khẩu. Khóa bí mật có thể được lấy động từ cụm mật khẩu nên
mọi người chỉ cần lưu trữ cụm mật khẩu mà không cần thực sự lưu khóa bí mật. Việc
sử dụng cụm mật khẩu thay vì khóa bí mật có nguồn gốc để lưu giữ an toàn làm giảm
nguy cơ con người mắc lỗi trong quá trình ghi và đồng thời, đạt được mức độ bảo mật
tương tự như chính khóa bí mật. Trong phiên bản di động của Pi Wallet đã được phát
hành, nếu điện thoại của bạn có xác thực sinh trắc học: Nhận dạng vân tay hoặc khuôn
mặt, cụm mật khẩu sẽ được lưu trữ an toàn trên điện thoại của bạn và có thể được truy
xuất thông qua vân tay hoặc FaceID. Nếu không hoặc trong phiên bản dành cho máy
tính để bàn của ví, bạn cần sao chép và lưu nó ở một nơi khác an toàn, vì không ai
khác sẽ có quyền truy cập vào nó để lưu nó cho bạn.
Mặc dù ví tiền mã hoá phi tập trung mang lại lợi ích tự chủ cho mọi người, nhưng một
vấn đề khó khăn đối với bất kỳ chủ sở hữu tài sản tiền mã hoá nào là trường hợp mất
khóa bí mật hoặc mật khẩu thì ảnh hưởng đến vấn đề khôi phục tài khoản. Pi Wallet
đang và sẽ là ví không lưu giữ và chúng tôi cũng mong muốn đổi mới cơ chế để giải
quyết vấn đề khôi phục tài khoản khó khăn bằng cách sử dụng một phần vòng kết nối
bảo mật của bạn trong khi vẫn duy trì tài sản không lưu giữ của nó. Cơ chế này sẽ
được phát hành trong phiên bản mới hơn của ví.
Sau khi tạo ví Pi của bạn, vòi Pi Testnet sẽ khởi tạo nó với 100 Test-Pi để bạn kiểm tra
các giao dịch với Test-Pi trên Testnet, giống như bạn làm trên Mainnet sau khi ra mắt
ở Giai đoạn 3 sẽ diễn ra vào cuối năm. Chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng Test-Pi hoặc
Test-π KHÔNG PHẢI là Pi THỰC! Điều này không cho phép giao dịch số Pi thực.
Test-Pi chỉ dành cho mục đích kiểm tra các giao dịch trên Pi Testnet và KHÔNG chứa
GIÁ TRỊ. Số dư Test-Pi trong ví có thể được đặt lại vì Testnet sẽ được đặt lại định kỳ
53
như một phần của quá trình thử nghiệm. Hãy nhớ rằng hiện tại việc bán Pi là trái phép
và vi phạm điều khoản dịch vụ, điều này có thể dẫn đến việc đóng băng tài khoản.
Để dễ hiểu, địa chỉ ví pi như địa chỉ ngôi nhà, cụm 24 từ khóa bí mật như chìa khóa,
bạn có thể công khai địa chỉ nhà để tiện thư từ, mua bán, giao dịch… nhưng khóa nhà
thì không, chỉ mình bạn biết.
GAQVE3MOLJ3BNUHDDIK5BUNW6EX2F3TKP4HKRHEH4NER3INVSPAEBR
DS. Ví dụ về địa chỉ công khai, nó như địa chỉ nhà của bạn trên mạng internet.
Chức năng hiển thị lại khoá bí mật
Ví Pi test
Giao diện ví Pi
Copy và lưu lại cẩn thận nhé! Đây là điều quan trọng nhất trong việc sử dụng tài
sản tiền mã hoá.
Lưu cụm mật khẩu thật cẩn thận ra nhiều nơi
54
4.9 Phòng trò chuyện Pi Network (Pi Chat)
Pi Chat là một ứng dụng chat trong hệ sinh thái của Pi Network, nơi người dùng có thể
giao tiếp và kết nối với nhau trên nền tảng blockchain phi tập trung. Được tích hợp
sẵn trong ứng dụng Pi Network, Pi Browser, Pi Chat cung cấp cho người dùng một
giao diện dễ sử dụng và an toàn để trò chuyện và gửi tin nhắn.
Các kênh Pi Chat có nhiều phòng trò chuyện về các chủ đề liên quan đến Pi, cũng như
kênh thảo luận, hỏi đáp chung và thông tin từ Pi Core Team được chia sẻ với người
dùng. Ngoài ra, Pi Network cũng hỗ trợ nhiều ngôn ngữ cho người dùng có thể tham
gia cộng đồng và giao tiếp dễ dàng hơn.
Dưới đây là một số tính năng chính của Pi Chat:

Gửi tin nhắn và trò chuyện: Người dùng có thể gửi tin nhắn và trò chuyện với bạn
bè và thành viên trong cộng đồng Pi Network. Tính năng này giúp người dùng dễ
dàng truyền tải thông điệp, ý kiến và tương tác với nhau.
Bảo mật và mã hóa: Pi Chat sử dụng các biện pháp bảo mật và mã hóa mạnh mẽ để
đảm bảo tính riêng tư và an toàn của các cuộc trò chuyện. Điều này bao gồm mã hóa
dữ liệu trên blockchain và các biện pháp bảo vệ khác như xác thực hai yếu tố.
Tích hợp Blockchain: Pi Chat được tích hợp sâu vào hệ sinh thái blockchain của Pi
Network. Điều này có nghĩa là các tin nhắn và hoạt động trên Pi Chat được lưu trữ và
xác nhận trên blockchain, đảm bảo tính toàn vẹn và đáng tin cậy.
Giao diện thân thiện: Giao diện của Pi Chat được thiết kế đơn giản và thân thiện với
người dùng. Người dùng có thể dễ dàng tìm kiếm, xem và quản lý các cuộc trò
chuyện, kết bạn và tạo nhóm trò chuyện.
Hỗ trợ nhiều ngôn ngữ và chủ đề: Pi hỗ trợ hơn 50 loại ngôn ngữ phổi bổ biến nhất,
các kênh chat được phân loại theo chủ đề để người dùng khắp thế giới tiện quan tâm,
thảo luận, học hỏi và trao đổi thông tin từ đây.
Lưu ý rằng các tính năng và cập nhật của Pi Chat có thể thay đổi theo thời gian và
phiên bản mới. Để biết thông tin chi tiết và cập nhật mới nhất về Pi Chat, bạn nên
kiểm tra thông tin từ nguồn chính thức của Pi Network như trang web chính thức hoặc
các kênh thông tin khác.
4.10 Giới thiệu về Web3 - Dữ liệu kết nối phi tập trung
Tập trung hóa đã giúp đưa hàng tỷ người vào World Wide Web và tạo ra cơ sở hạ tầng
ổn định, mạnh mẽ mà nó tồn tại. Đồng thời, một số ít các thực thể tập trung có một
thành trì trên các vùng rộng lớn của World Wide Web, đơn phương quyết định những
gì nên và không nên được phép.
Web3 là câu trả lời cho vấn đề nan giải này. Thay vì một Web được độc quyền bởi các
công ty công nghệ lớn, Web3 bao hàm sự phi tập trung (phân cấp) và đang được xây
dựng, vận hành và sở hữu bởi người dùng của nó. Web3 đặt quyền lực vào tay các cá
55
nhân hơn là tập đoàn. Trước khi nói về Web3, hãy khám phá cách chúng tôi đến được
đây.
Web sơ khai
Hầu hết mọi người nghĩ về Web như một trụ cột liên tục của cuộc sống hiện đại, nó
được phát minh và chỉ tồn tại kể từ đó. Tuy nhiên, trang web mà hầu hết chúng ta biết
ngày nay hoàn toàn khác so với tưởng tượng ban đầu. Để hiểu điều này tốt hơn, chúng
ta sẽ chia lịch sử Web thành các giai đoạn đơn giản.
WEB 1.0: Chỉ đọc (read only) (giai đoạn 1990-2004)
Năm 1989, tại CERN, Geneva, Tim Berners-Lee đang bận rộn phát triển các giao thức
sẽ trở thành World Wide Web. Ý tưởng của anh ấy? Để tạo các giao thức mở, phi tập
trung cho phép chia sẻ thông tin từ mọi nơi trên Trái đất.
Sự khởi đầu đầu tiên của sáng tạo Berners-Lee, hiện được gọi là 'Web 1.0', xảy ra vào
khoảng giữa năm 1990 đến 2004. Web 1.0 chủ yếu là các trang web tĩnh do các công
ty sở hữu và gần như không có tương tác giữa người dùng - các cá nhân hiếm khi sản
xuất nội dung - dẫn đầu để nó được gọi là web chỉ đọc.
WEB 2.0: Đọc - Ghi (read - write) (giai đoạn 2004-nay)
Thời kỳ Web 2.0 bắt đầu vào năm 2004 với sự xuất hiện của các nền tảng truyền thông
xã hội. Thay vì chỉ đọc, web đã phát triển thành đọc-ghi. Thay vì các công ty cung cấp
nội dung cho người dùng, họ cũng bắt đầu cung cấp các nền tảng để chia sẻ nội dung
do người dùng tạo và tham gia vào các tương tác giữa người dùng với người dùng.
Khi có nhiều người truy cập trực tuyến hơn, một số công ty hàng đầu bắt đầu kiểm
soát lượng lưu lượng truy cập và giá trị được tạo ra trên web một cách không cân
xứng. Web 2.0 cũng khai sinh ra mô hình doanh thu nhờ quảng cáo. Mặc dù người
dùng có thể tạo nội dung nhưng họ không sở hữu nội dung đó hoặc hưởng lợi từ việc
kiếm tiền từ nội dung đó.
WEB 3.0 (hay Web3): Đọc - Ghi - Sở hữu (read - write - own)
Tiền đề của 'Web3' được đặt ra bởi người đồng sáng lập Ethereum, Gavin Wood ngay
sau khi Ethereum ra mắt vào năm 2014. Gavin đã đưa ra giải pháp cho một vấn đề mà
nhiều người chấp nhận tiền điện tử ban đầu cảm thấy: Web đòi hỏi quá nhiều sự tin
tưởng. Nghĩa là, hầu hết các trang web mà mọi người biết và sử dụng ngày nay đều
dựa vào việc tin tưởng một số công ty tư nhân để hành động vì lợi ích chung của cộng
đồng.
Web3 là gì?
Web3 (Semantic Web) là thế hệ thứ 3 của Internet. Web3 hứa hẹn tối ưu hơn nhờ áp
dụng trí tuệ nhân tạo AI, Machine Learning nhằm mang lại trải nghiệm nhanh chóng
và cá nhân hóa hơn cho người dùng. web3 còn sử dụng hệ thống bảo mật blockchain
và tiến tới Metaverse (vũ trụ ảo) đưa Internet trở nên giống với đời thực.
Web3 đã trở thành một thuật ngữ dễ hiểu cho tầm nhìn về một mạng internet mới, tốt
hơn. Về cốt lõi, Web3 sử dụng chuỗi khối, tiền điện tử và NFT (Non-fungible token)
để trao lại quyền lực cho người dùng dưới hình thức sở hữu.
56
Ý tưởng cốt lõi của Web3
Mặc dù rất khó để đưa ra một định nghĩa cứng nhắc về Web3 là gì, nhưng một vài
nguyên tắc cốt lõi hướng dẫn việc tạo ra nó.
● Web3 phi tập trung: thay vì các vùng rộng lớn của internet được kiểm soát và
sở hữu bởi các thực thể tập trung, quyền sở hữu được phân phối giữa những
người xây dựng và người dùng của nó.
● Web3 không cần cấp phép: mọi người đều có quyền truy cập như nhau để tham
gia vào Web3 và không ai bị loại trừ.
● Web3 có các khoản thanh toán gốc: nó sử dụng tiền điện tử để chi tiêu và gửi
tiền trực tuyến thay vì dựa vào cơ sở hạ tầng lỗi thời của các ngân hàng và bộ
xử lý thanh toán.
● Web3 không cần bên thứ 3 (trung gian): nó hoạt động bằng cách sử dụng các
cơ chế khuyến khích và kinh tế thay vì dựa vào các bên thứ ba đáng tin cậy.
Tại sao Web3 lại quan trọng
Mặc dù các tính năng tuyệt vời của Web3 không bị cô lập và không nằm gọn trong các
danh mục gọn gàng, nhưng để đơn giản, chúng ta sẽ cố gắng tách chúng ra để dễ hiểu
hơn.
Quyền sở hữu
Web3 cung cấp cho bạn quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số của mình theo cách chưa
từng có. Ví dụ: giả sử bạn đang chơi trò chơi trên nền web 2. Nếu bạn mua một vật
phẩm trong trò chơi, vật phẩm đó sẽ được liên kết trực tiếp với tài khoản của bạn. Nếu
người tạo trò chơi xóa tài khoản của bạn, bạn sẽ mất những vật phẩm này. Hoặc, nếu
bạn ngừng chơi trò chơi, bạn sẽ mất giá trị mà bạn đã đầu tư vào các vật phẩm trong
trò chơi của mình.
Web3 cho phép sở hữu trực tiếp thông qua mã thông báo không thể thay thế (NFT).
Không ai, kể cả những người tạo ra trò chơi, có quyền lấy đi quyền sở hữu của bạn.
Và nếu bạn ngừng chơi, bạn có thể bán hoặc trao đổi các vật phẩm trong trò chơi của
mình trên các thị trường mở và thu lại giá trị của chúng.
57
Kháng kiểm duyệt
● Động lực giữa các nền tảng và người tạo nội dung bị mất cân bằng nghiêm
trọng.
● OnlyFans là trang web nội dung người lớn do người dùng tạo với hơn 1 triệu
người tạo nội dung, nhiều người trong số họ sử dụng nền tảng này làm nguồn
thu nhập chính. Vào tháng 8 năm 2021, OnlyFans đã công bố kế hoạch cấm nội
dung khiêu dâm. Thông báo đã gây ra sự phẫn nộ giữa những người sáng tạo
trên nền tảng này, những người cảm thấy họ bị cướp mất thu nhập trên nền tảng
mà họ đã giúp tạo ra. Sau phản ứng dữ dội, quyết định nhanh chóng bị đảo
ngược. Mặc dù những người sáng tạo chiến thắng trong trận chiến này, nhưng
nó lại làm nổi bật một vấn đề đối với những người sáng tạo Web 2.0: bạn sẽ
mất danh tiếng và lượng người theo dõi tích lũy được nếu bạn rời khỏi một nền
tảng.
● Trên Web3, dữ liệu của bạn tồn tại trên chuỗi khối. Khi bạn quyết định rời khỏi
một nền tảng, bạn có thể mang theo danh tiếng của mình, gắn nó vào một giao
diện khác phù hợp rõ ràng hơn với các giá trị của bạn.
● Web 2.0 yêu cầu người sáng tạo nội dung tin tưởng nền tảng để không thay đổi
quy tắc, nhưng khả năng chống kiểm duyệt là một tính năng gốc của nền tảng
Web3.
Các tổ chức tự trị phi tập trung DAO (Decentralized Autonomous Organization)
Ngoài việc sở hữu dữ liệu của bạn trong Web3, bạn có thể sở hữu nền tảng này với tư
cách là một tập thể, sử dụng các mã thông báo đóng vai trò như cổ phần trong một
công ty. DAO cho phép bạn điều phối quyền sở hữu phi tập trung của một nền tảng và
đưa ra quyết định về tương lai của nền tảng đó.
DAO được định nghĩa về mặt kỹ thuật là các hợp đồng thông minh đã được thỏa thuận
tự động hóa việc ra quyết định phi tập trung đối với một nhóm tài nguyên (mã thông
báo). Người dùng có mã thông báo bỏ phiếu về cách sử dụng tài nguyên và mã sẽ tự
động thực hiện kết quả bỏ phiếu.
Tuy nhiên, mọi người định nghĩa nhiều cộng đồng Web3 là DAO. Các cộng đồng này
đều có mức độ phân quyền và tự động hóa theo mã khác nhau. Hiện tại, chúng tôi
đang khám phá DAO là gì và chúng có thể phát triển như thế nào trong tương lai.
Quy trình xác minh danh tính Khách hàng KYC (Know Your Customer)
Theo truyền thống, bạn sẽ tạo một tài khoản cho mọi nền tảng mà bạn sử dụng. Ví dụ:
bạn có thể có tài khoản Twitter, tài khoản YouTube và tài khoản Reddit. Bạn muốn
thay đổi tên hiển thị hoặc ảnh hồ sơ của mình? Bạn phải làm điều đó trên mọi tài
khoản. Bạn có thể sử dụng đăng nhập mạng xã hội trong một số trường hợp, nhưng
điều này gây ra một vấn đề quen thuộc “kiểm duyệt”. Chỉ với một cú nhấp chuột,
58
những nền tảng này có thể khóa bạn khỏi toàn bộ cuộc sống trực tuyến của bạn. Tệ
hơn nữa, nhiều nền tảng yêu cầu bạn tin tưởng cung cấp thông tin nhận dạng cá nhân
để tạo tài khoản.
Web3 giải quyết những vấn đề này bằng cách cho phép bạn kiểm soát danh tính kỹ
thuật số của mình bằng tài khoản KYC và mã mời, bạn có thể truy cập được tất cả các
ứng dụng trong Hệ sinh thái cũng như truy cập được tất cả các nền tảng khác như
Twitter, Facebook,...
Thanh toán gốc
Cơ sở hạ tầng thanh toán của Web2 dựa vào các ngân hàng và bộ xử lý thanh toán,
ngoại trừ những người không có tài khoản ngân hàng hoặc những người tình cờ sống
trong biên giới của một quốc gia không phù hợp. Web3 sử dụng các mã thông báo như
Pi để gửi tiền trực tiếp trong trình duyệt và không yêu cầu bên thứ ba đáng tin cậy.
Trải nghiệm người dùng
Rào cản kỹ thuật đối với việc sử dụng Web3 hiện tại quá cao. Người dùng phải hiểu
các mối quan tâm về bảo mật, hiểu tài liệu kỹ thuật phức tạp và điều hướng các giao
diện người dùng không trực quan. Đặc biệt, các nhà cung cấp ví đang làm việc để giải
quyết vấn đề này, nhưng cần có nhiều tiến bộ hơn trước khi Web3 được áp dụng đại
trà.
Giáo dục
Web3 giới thiệu các mô hình mới đòi hỏi phải học các mô hình tinh thần khác với các
mô hình được sử dụng trong Web2.0. Một nỗ lực giáo dục tương tự đã xảy ra khi
Web1.0 trở nên phổ biến vào cuối những năm 1990; những người ủng hộ world wide
web đã sử dụng một loạt các kỹ thuật giáo dục để giáo dục công chúng từ những phép
ẩn dụ đơn giản (đường cao tốc thông tin, trình duyệt, lướt web) đến các chương trình
đào tạo phát sóng trên truyền hình. Web3 không khó, nhưng nó khác. Các sáng kiến
giáo dục đào tạo cho người dùng Web2 về các mô hình Web3 này là rất quan trọng
cho sự thành công của nó.
Cơ sở hạ tầng tập trung
Hệ sinh thái Web3 còn non trẻ và đang phát triển nhanh chóng. Do đó, nó hiện chủ
yếu phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng tập trung như GitHub (Mạng xã hội cho lập trình
viên), Twitter (Mạng xã hội giới hạn ký tự), Discord (hệ thống trò chuyện bằng giọng
nói và văn bản mà tại đây bạn có thể giao tiếp với những người khác đang chơi cùng
game với bạn), v.v… Nhiều công ty Web3 đang gấp rút lấp đầy những khoảng trống
này, nhưng việc xây dựng cơ sở hạ tầng chất lượng cao, đáng tin cậy cần có thời gian.
Một tương lai phi tập trung

Web3 là một hệ sinh thái trẻ và đang phát triển. Gavin Wood đã đặt ra thuật ngữ này
vào năm 2014, nhưng nhiều ý tưởng trong số này chỉ mới trở thành hiện thực gần đây.
Chỉ riêng trong năm ngoái, đã có sự gia tăng đáng kể về mối quan tâm đến tiền điện
59
tử, các cải tiến đối với các giải pháp mở rộng lớp 2, các thử nghiệm lớn với các hình
thức quản trị mới và các cuộc cách mạng về nhận dạng kỹ thuật số.
Chúng ta mới chỉ bắt đầu tạo ra một Web tốt hơn với Web3, nhưng khi chúng ta tiếp
tục cải thiện cơ sở hạ tầng sẽ hỗ trợ nó, thì tương lai của Web có vẻ tươi sáng
4.11 Mạng xã hội lành mạnh Fireside trên nền tảng Web3
Ứng dụng Fireside vừa chính thức ra mắt trên hệ sinh thái Pi Network. Lần đầu tiên
một mạng xã hội web3 phi tập trung ra đời để khắc phục những tiêu cực đang hiện
hữu và không thể thay đổi của mạng xã hội dựa trên nền tảng web2 mà hơn một nửa
nhân loại đang sử dụng hiện nay.
Fireside có cơ chế hữu hiệu tự động khuyến khích những chia sẻ hữu ích, trung thực
và thân thiện, đồng thời ngăn cản những thông tin sai lệch, dối trá gây hại cho cộng
đồng. Cơ chế đó là: tích hợp tiền điện tử Pi vào tài khoản của người dùng và chuyển
đổi thành tokens. Người dùng sẽ phải sử dụng các token này để đăng bài, chia sẻ
thông tin và bày tỏ cảm xúc.
Bạn phải bỏ tiền ra để đăng bài, nếu bài của bạn hữu ích bạn sẽ được cộng đồng
thưởng bằng tiền, tiền bạn được nhận sẽ nhiều hơn gấp nhiều lần tiền bạn phải bỏ ra.
Nếu bạn đưa lên những thông tin dối trá, bạn sẽ bị thiệt vì tiền bạn nhận lại sẽ ít hơn là
tiền bạn bỏ ra. Khen người khác bạn cũng mất tiền, nhưng sự thân thiện của bạn sẽ
được cộng đồng ghi nhận, bạn sẽ nhận được nhiều lời khen hơn khi bạn chia sẻ thông
tin, do đó bạn sẽ nhận được nhiều tiền hơn là tiền bạn bỏ ra.
Bạn phải mất tiền để vu khống bịa đặt chửi bới người khác. Nhưng bạn sẽ không thu
được tiền hoặc thu được rất ít so với tiền bạn bỏ ra, vì cộng đồng sẽ ghi nhận những
hành vi dối trá tiêu cực của bạn, bạn sẽ không được thưởng khi chia sẻ thông tin. Và
bạn sẽ bị lỗ vốn. Chửi ít mất tiền ít, chửi nhiều mất tiền nhiều, chửi liên tục hoặc viết
quá tiêu cực bị cộng đồng tẩy chay trừng phạt, bạn sẽ tán gia bại sản.
Pi Core Team đã nghiên cứu rất kỹ hành vi con người khi thiết lập cơ chế đó. Tất
nhiên, không thể ngăn chặn hoàn toàn những tiêu cực, nhưng tạo ra một cơ chế hạn
chế tiêu cực như thế này là lần đầu tiên và là nỗ lực lớn nhất tính đến thời điểm này.
Nền tảng web3 của ứng dụng này căn bản cũng loại trừ những thông tin sai lệch,
xuyên tạc và bịa đặt. Nó cũng sẽ hạn chế những sai lệch của những sản phẩm AI.
Tất cả người dùng mạng xã hội này đều được xác minh danh tánh (KYC), vì tài khoản
Pi đã KYC của bạn cũng chính là tài khoản sử dụng mạng xã hội này. Bạn đăng nhập
vào Pi Browser, bấm vào fireside.pi (ô có ngọn lửa), sẽ tự động đăng ký và đăng nhập,
không cần kê khai, không cần mật khẩu.
Hiện tại, chỉ có người dùng Pi đã KYC và tiền Pi đã về ví mới sử dụng được Fireside.
Bạn phải đổi Pi ra token thì mới tương tác được. 1 Pi + phí 0,01Pi sẽ đổi được 100
token. Trong tương lai gần, nếu cần bạn cũng có thể đổi ngược từ token thành Pi, chắc
chắn là như vậy.
60
Đây là ứng dụng mới nhất của Pi Network và là ứng dụng tiên phong cho mạng xã hội
trong tương lai. Các gã khổng lồ công nghệ - Big Tech đang thu siêu lợi nhuận từ
mạng xã hội web2 sẽ phải thay đổi để mang những điều tốt đẹp và chia sẻ lợi ích cho
người dùng, nếu không họ sẽ phải biến mất để nhường không gian mạng cho các ứng
dụng web3 tương tự.
Hãy trải nghiệm những điều mới mẻ tương tác và phản hồi để Fireside mỗi ngày một
hoàn thiện bằng những trải nghiệm thực sự của người dùng.
Mạng xã hội Fireside forum trên nền web3 trong trình duyệt Pi
Thẻ Hastag trên Fireside

Hashtag là các từ hoặc cụm từ được viết liền kề đằng sau dấu thăng (#) có công dụng
hỗ trợ phân loại nội dung và chủ đề trên Facebook, Instagram, Twitter và các nền tảng
mạng xã hội khác. Trên Fideside thẻ này giúp phân loại các kênh với các nội dung
khác nhau, người dùng có thể tạo kênh, mỗi lần tạo mới đốt 1 token Pi và kênh đó sẽ
là tài nguyên chung của cộng đồng, mỗi bài đăng bạn cũng sẽ đốt 1 token như vậy.
Lynh Dan Nemo một nữ Pi thủ tích cực trong cộng đồng đã tạo ra một trào lưu mới
được hưởng ứng tích cực, dùng hashtag phân vùng theo địa lý, rất tiện cho các đơn vị
cung ứng sản phẩm dịch vụ đồng thuận trao đổi Pi tại Việt Nam theo công thức:
#pinews + mã biển số xe của tỉnh
Ví dụ bạn quê ở Hải Hương có bán cafe đồng thuận trao đổi Pi, người có Pi Coin ở
vùng khác muốn tìm và trao đổi đồng thuận với cửa hàng của bạn ở Hải Dương sẽ dễ
dàng tìm thấy bạn trên mạng xã hội Fireside nhờ hashtag #pinews34 này.
Theo nhận định từ CK Capital, Pi coin đổi ra Token đốt lên ngọn lửa trong Fireside
khả năng cao sẽ vào ví bị đốt bỏ, ví này không ai truy cập được cả.
61
Chương 5. Bảo mật và KYC Pi Network
5.1 KYC trong Pi Network là gì?
KYC là viết tắt của Know Your Customer, tạm dịch là “Biết khách hàng / khách hàng
của bạn” là một quá trình xác minh thông tin nhận dạng để phân biệt tài khoản thật với
tài khoản giả. Đây là một quá trình quan trọng trong các hoạt động tài chính và kinh
doanh, trong đó các tổ chức phải xác minh danh tính của khách hàng trước khi cho
phép họ sử dụng dịch vụ hoặc thực hiện các giao dịch tài chính.
KYC Pi Network giúp loại bỏ những tài khoản giả mạo, xây dựng hệ sinh thái toàn
diện và rộng rãi nhất cho tất cả những người tiên phong thực sự. KYC được sử dụng
để xác minh danh tính của người dùng và đảm bảo rằng họ không có lịch sử gian lận,
tránh được các hành vi lừa đảo và đảm bảo tính toàn vẹn của mạng lưới. Quá trình
KYC được thực hiện thông qua ứng dụng Pi Network, người dùng phải cung cấp
thông tin cá nhân, giấy tờ tùy thân và chụp ảnh chân dung để xác minh danh tính của
họ.
Độ phức tạp của quá trình KYC phụ thuộc vào quy trình xác thực mà Pi Network sử
dụng. Thông thường, quá trình KYC có thể diễn ra nhanh chóng và đơn giản nếu
người dùng cung cấp đầy đủ thông tin và giấy tờ cần thiết. Tuy nhiên, nếu có bất kỳ sự
không rõ ràng nào trong quá trình xác thực, việc xử lý sẽ trở nên phức tạp hơn và kéo
dài thời gian. Kết quả KYC của Pioneers không chỉ phụ thuộc vào xác minh danh tính
mà còn dựa trên việc khớp tên của họ với tài khoản Pi Network và lựa chọn từ danh
sách trừng phạt của chính phủ Mỹ (ví dụ các quốc gia như Nga, Iran, Bắc Triều Tiên).
Do đó, KYC giúp đảm bảo tính nhân văn thực sự của mạng và tuân thủ các quy định
chống rửa tiền AML (Anti-Money Laundering) và chống khủng bố.
Cơ chế khai thác của Pi Network dựa trên mạng xã hội và tốc độ khai thác đã giảm
một nửa cho đến nay đã 5 lần giảm tốc độ khai thác khi quy mô của mạng xã hội tăng
lên hơn 1.000, 10.000, 100.000, 1 triệu và 10 triệu người tham gia. Do đó, Pi có chính
sách nghiêm ngặt về một tài khoản cho mỗi người. Điều này đòi hỏi mức độ chính xác
cao để xác minh rằng các thành viên tham gia Pi Network là người thật và tránh mọi
người tích lũy Pi Coins một cách không công bằng bằng cách tạo tài khoản giả mạo.
Như đã thông báo khi bắt đầu, để đảm bảo tính xác thực được đảm bảo, việc giả mạo
tài khoản Pi và khai thác không theo quy định của PCT bị nghiêm cấm. Các tài khoản
này sẽ bị vô hiệu hóa và không thể di chuyển sang mạng chính. Nhiều cơ chế kỹ thuật
đã được triển khai trong ba năm qua để xác định và loại bỏ các tài khoản và chương
trình tự động hóa (bot) giả mạo. Các tài khoản giả mạo được xác định này sẽ bị vô
hiệu hóa hoặc trải qua quá trình xác minh và kháng nghị nghiêm ngặt hơn nhiều. Các
vị trí KYC được ưu tiên chỉ định cho các tài khoản có khả năng là chủ sở hữu thực sự
của con người.
62
Chỉ những tài khoản có danh tính đã được xác minh mới được phép chuyển sang
mainnet và chỉ số dư Pi được chỉ định cho tài khoản mới có thể được xác minh danh
tính vào số dư trên mạng chính.
KYC xác minh danh tính trong Pi Network là gì?
5.2 Khi nào thì được KYC Pi Network?
Đối với người khai thác đồng Pi Coins thì việc được KYC Pi Network là cực kì quan
trọng. Vậy, khi nào thì bạn được KYC Pi Network? Đây là câu hỏi được rất nhiều
người đặc biệt quan tâm.
Trước tháng 11/2021 chỉ một số ít tài khoản được lựa chọn KYC qua ứng dụng của
bên thứ 3 là Yoti nhưng sau thời gian này Pi Core Team đã trực tiếp phát triển ứng
dụng KYC riêng của mình, cho phép sử dụng giấy tờ tùy thân của mỗi người để xác
minh danh tính. Như vậy tại Việt Nam bạn sẽ dùng CCCD/CMND, GPLX, Hộ chiếu
để xác minh danh tính ngay trên trình duyệt Pi mà không cần thông qua Yoti như
trước kia nữa
PCT đã và đang phát triển một giải pháp KYC cộng đồng hoạt động cho càng nhiều
Pioneers càng tốt để đảm bảo tính bảo mật và chứng minh con người thật cho mạng
lưới. Để cải thiện khả năng sử dụng và tự động hóa máy móc các thành phần, PCT đã
phát hành phiên bản thử nghiệm ban đầu đăng ký 100 Pioneers mỗi quốc gia, 50 xuất
cho mỗi quốc gia hàng ngày, quá trình thử nghiệm này được hoàn thiện liên tục tới
tháng 5/2023 đã có hàng chục triệu người được KYC trên toàn cầu
Pi Core Team đã và đang phát triển một giải pháp KYC cộng đồng kết hợp trí thông
minh nhân tạo và xác thực của con người để xác thực cho càng nhiều Pioneers càng
tốt để đảm bảo tính bảo mật và chứng minh con người thật cho mạng lưới. Thông qua
63
việc làm người xác thực bạn sẽ nhận ra cơ chế máy tự học AI của Pi rất thông minh,
nó được nâng cấp liên tục để xử ý tự động nhiều hơn, thông minh và nhanh gọn hơn.
Tuy nhiên do phải xử lý một khối lượng công việc vô cùng đồ sộ cho hơn 40 triệu
pioneer trải dài hơn 190 quốc gia vùng lãnh thổ, hàng ngàn loại giấy tờ khác nhau đây
là khối lượng công việc khổng lồ, không hề đơn giản mất rất nhiều thời gian và nhiều
sai sót treo lỗi phát sinh, cũng như nhiều người khai thác lâu năm chưa được KYC,
hoặc đã KYC mà chưa có Pi về ví để giao dịch.
Từ ngày 14/3/2023 Pioneers có thể nhắc nhở những người mà họ mời nhanh chóng
KYC. Bạn có thể vào Pi browser, chọn bấm vào “Số dư chưa xác minh”, bấm tiếp
“Xem trước” sẽ hiện ra danh sách những người trong nhóm mà bạn giới thiệu và vòng
tròn bảo mật. Bạn bấm vào hình chữ V ngang bên phải của người đó để gửi lời nhắc
nhở KYC đã soạn sẵn qua các phương tiện thích hợp (điện thoại, tin nhắn…) để
những người chưa KYC chú ý KYC. Ai được mời KYC lời mời sẽ hiện trên trang chủ
khi bấm tia sét, ai chưa KYC có thể vào Pi browser bấm vào kyc.pi để xem thông báo.
5.3 Những điều kiện bạn có thể KYC tài khoản Pi Network
– Hiện tại, tài khoản cần trên 18 tuổi (những tài khoản dưới 18 tuổi cần chờ thông báo
cụ thể từ PCT sau).
– Tài khoản đồng ý và tuân thủ điều khoản dịch vụ và chính sách bảo mật của dự án:
● Chính sách bảo mật: socialchain.app/privacy
● Điều khoản dịch vụ: socialchain.app/tos
– Đồng ý trả 1 Pi coin cho việc xác thực.
Ngoài KYC, Pi Network còn nhiều thuật toán khác để xác thực tài khoản thật hoặc ảo,
nên hãy đảm bảo tuân thủ nguyên tắc 1 Người – 1 Tài khoản – 1 Điện thoại. Không
thể KYC nếu tạo tài khoản giả mạo (Clone), cài nhiều app, nhiều điện thoại để khai
thác Pi. Nói cách khác, khi bạn có dấu hiệu gian lận thì tài khoản Pi Network của bạn
dễ bị xóa bỏ bởi PCT.
Sau cuộc xác minh diện rộng (mass KYC) ngày 14/3/2023, Pi sẽ mainnet mở, chắc
chắn là như vậy. Thời điểm mainnet mở không phụ thuộc vào ý chí chủ quan của
người sáng lập mà sẽ phụ thuộc vào sự tích cực của cộng đồng sự hoàn thiện của hệ
sinh thái. Đó cũng là sự khác biệt của Pi Network so với các hệ thống blockchain
khác.
5.4 Hướng dẫn cách KYC tài khoản Pi Network

Quá trình KYC tài khoản Pi Network sẽ được thực hiện trên ứng dụng Pi Browser.
Nên các bạn cần phải tải ứng dụng Pi Browser trên app điện thoại tương tự như với
ứng dụng Pi Network.
64
Sau khi đã đồng bộ tài khoản Pi Network thành công, chọn mục kyc.pi (nếu mở đợt
KYC thì tiến hành KYC, nếu vào báo 50/50, 100/100 hoặc báo lỗi nghĩa là chưa được
KYC, hết lượt KYC. Chờ có suất KYC rồi làm. Yên tâm cứ người thật việc thật chắc
chắn sẽ được KYC)
Cần tải ứng dụng Pi Browser để thực hiện KYC

Các bước tiến hành như sau:
Chọn quốc gia: Việt Nam
Loại giấy tờ tùy thân:
+ Driver’s license – Giấy phép lái xe
+ National ID Card – CMND, CCCD
+ Passport – Hộ chiếu (chỉ chụp 1 mặt có thông tin)
Phần điền thông tin

1. Tên (Tên lót + Tên):
2. Middle name (bỏ trống)
3. Họ tên: (Điền Họ của bạn):
4. Giới tính:
5. Ngày tháng năm sinh: (Nhập năm – tháng – ngày)
6. Địa chỉ 1: (nhập nơi thường trú trên giấy tờ)
7. Địa chỉ 2: (Nhập địa chỉ khác có trên giấy tờ hoặc bỏ trống)
8. Thành phố: (Quận/Huyện/Thị xã/Thành phố trực thuộc Tỉnh)
9. Tỉnh: (Tỉnh/Thành phố trực thuộc trung ương)
10. Mã bưu chính: (5 số – Mã bưu chính của Tỉnh hoặc Quận/Huyện của bạn, nếu
bạn không biết, bạn có thể tra nó trên Google)
11. Quốc gia cư trú: VietNam
12. Số giấy tờ tùy thân: (Dùng giấy tờ tùy thân nào để KYC thì nhập số của giấy tờ
đó. VD: Dùng Hộ Chiếu thì nhập số Hộ chiếu, dùng GPLX thì nhập số GPLX,
dùng CCCD thì nhập số CCCD)
65
Chụp ảnh cùng giấy tờ:
- Bấm chọn I’m ready để bắt đầu chụp ảnh cùng giấy tờ. Bạn lưu ý không nên
đội mũ, đeo kính hoặc vật dụng nào làm che khuôn mặt.
- Cầm giấy tờ và bắt đầu chụp ảnh bằng cách canh chỉnh độ sáng tối, độ rộng,
sắc nét trực tiếp trên ứng dụng.
- Kiểm tra thật kỹ thông tin được phần mềm tổng hợp trên màn hình một lần
nữa. Nếu không cẩn thận, bạn hoàn toàn có thể bị treo tài khoản KYC
- Bấm chọn Submit để hoàn thành KYC và gửi thông tin lên hệ thống.
Phần chụp hình ảnh

Dưới ánh sáng đầy đủ, làm theo các biểu hiện khuôn mặt mà ứng dụng yêu cầu:
- Look in the camera (Nhìn vào máy ảnh)
- Get ready to take photo (Sẵn sàng để chụp ảnh)
- SMILE (Cười)
Xong tải ảnh (uploading) mất vài phút, chọn submit và chọn yes. Tài liệu của bạn đã
được gửi và chờ duyệt. Nếu làm đúng, chỉ ít phút màn hình xanh và thông báo chúc
mừng hoàn thành là bạn đã KYC thành công
5.5 Trở thành người xác thực để hỗ trợ KYC

PCT đã cập nhật thuật toán KYC và trao quyền xác thực cho cộng đồng ở mỗi quốc
gia. Qua đó, Pioneers đã được KYC có thể xác thực cho các đơn đăng ký KYC gửi lên
server. Và được nhận phần thưởng với số Pi nhất định. Để xác thực, bạn hãy mở Pi
Browser, vào mục KYC.pi và bắt đầu trở thành người xác thực:
- Xác nhận loại giấy tờ có phải là CMND hoặc CCCD, Giấy phép lái xe,
Passport của Việt Nam không?
- Hình chụp giấy tờ có rõ nét không?
- Ảnh khuôn mặt trên giấy tờ và selfie có phải 1 người?
- Liveness có rõ nét, giống ảnh chụp không?
Hãy tham gia xác thực để tăng số lượng thành viên xác minh KYC và kiếm thêm Pi.
Hãy tận tâm và thực sự trách nhiệm bởi cách xác thực của bạn ảnh hưởng tới rất
nhiều người đang mong chờ được KYC và tốc độ KYC trên toàn hệ thống, Hãy kiên
nhẫn vì xuất KYC tới với bạn sẽ không nhiều và tốn khá nhiều thời gian chờ đợi. Nếu
bạn đã gửi đơn KYC nhưng trong tình trạng chờ xem xét lâu, hãy gửi yêu cầu đến
PCT bằng email kiến nghị đến họ.
66

Trở thành người xác thực KYC
KYC xong thì bao lâu Pi Coin về ví?

Thường sau tối đa sau 14 ngày nếu không gặp vấn đề gì phát sinh trong quá trình
KYC, bạn sẽ nhận được Pi Coins về ví Pi mainet, đây là số Pi khả dụng để giao dịch,
số lượng Pi coin nhận vệ tùy thuộc vào thời gian khóa của bạn
5.6 Những sai lầm khiến bạn bỏ lỡ KYC tài khoản Pi Network
Sẽ có một khoảng thời gian gia hạn kéo dài là sáu tháng để Người tiên phong hoàn
thành KYC. Sau thời gian đó nếu không KYC thì Pioneer sẽ mất tất cả số Pi Coins
khai thác được và không thể chuyển số Pi Coins bị mất sang Mainnet. Việc lưu giữ số
Pi Coins đã khai thác trong thời hạn 6 tháng tiếp tục vô thời hạn cho đến khi chúng
vượt qua KYC hoặc chính sách KYC thay đổi. Lưu ý rằng suất KYC này sẽ chỉ bắt
đầu mở cửa khi giải pháp KYC thường có sẵn cho tất cả những người tiên phong đủ
điều kiện trong tương lai và sẽ được thông báo trước cho cộng đồng. Hạn chế sáu
tháng phải KYC sẽ không được áp dụng ngay lập tức cho tới khi PCT khởi chạy
Mainnet hoặc bổ xung thông báo mới.
Vì tầm quan trọng của con người thực sự trong việc khai thác dựa trên Pi Network, chỉ
những Người tiên phong vượt qua KYC mới có thể chuyển số dư ví điện tử Điện thoại
của họ sang blockchain. Mục tiêu của PCT là có càng nhiều Người tiên phong thực sự
vượt qua KYC càng tốt. Như được giải thích thêm bên dưới, thời hạn sáu tháng để
KYC phục vụ các mục đích quan trọng sau:
– Cân bằng giữa việc cho Người tiên phong có đủ thời gian để vượt qua KYC và tạo
đủ mức độ khẩn cấp để vượt qua KYC.
– Ngăn Pi Coins chưa được xác minh sau thời gian gia hạn sáu tháng KYC di chuyển
sang Mainnet, thay vào đó để dành cho những người khai thác khác bởi tổng nguồn
cung Pi là hữu hạn, nó sẽ được phân bổ cho các Pioneer thực khai thác.
67
– Hạn chế spam và lạm dụng KYC (chỉ có thể thực hiện KYC sau 30 ngày đối với các
thành viên mới).
Nếu Người tiên phong không chuyển KYC kịp thời, nó sẽ trì hoãn việc chuyển
Mainnet số dư của họ và số dư của những Người tiên phong khác họ có trong Vòng
kết nối bảo mật và Nhóm giới thiệu của họ. Nếu không có số dư trên Mainnet, Người
tiên phong không thể sử dụng các khoản thanh toán trong ứng dụng Pi Network, do đó
làm suy yếu sự phát triển của hệ sinh thái dựa trên tiện ích của Pi Network.
Thời hạn sáu tháng tạo ra cảm giác cấp bách cho Người tiên phong đồng thời cho họ
thời gian thích hợp để lấy số Pi Coins đã khai thác của họ. Quá trình xác minh KYC
nói chung sẽ tìm ra Pioneer thật dựa trên cơ chế và lịch sử hoạt động trên app Pi
Network của người dùng. Các tài khoản mới được tạo sẽ không thể đăng ký xác minh
KYC ngay lập tức, cho đến sau 30 ngày khai thác.
Điều này giúp mạng hạn chế khả năng các bot và tài khoản giả mạo gửi thư rác và lạm
dụng quy trình KYC và ưu tiên các tài nguyên xác thực KYC cho những Người tiên
phong là con người thực sự. Cuối cùng, số Pi bị mất của Người tiên phong trì hoãn
xác minh KYC sau sáu tháng sẽ không được chuyển đến Mainnet và sẽ không được
tính vào việc tính toán tỷ lệ khai thác cơ bản trên toàn hệ thống sau thời gian gia hạn
KYC sáu tháng.
Do đó, những người tiên phong sẽ cần xác nhận số Pi Coins của họ kịp thời, nếu
không số Pi bị mất của họ sẽ được phân bổ lại cho bạn để khai thác trong cùng năm
bởi những người tiên phong đã được xác minh khác, những người có thể đóng góp
đầy đủ cho Pi Network.
5.7 Vòng tròn bảo mật Pi Network là gì ?

Vòng tròn bảo mật là nhóm 3-5 người đáng tin cậy được mỗi Pioneer xây dựng, nhằm
ngăn chặn các hành vi giao dịch gian lận. Trong khi các loại tiền điện tử như Bitcoin
bảo mật sổ cái của họ bằng cách buộc các công ty khai thác đốt năng lượng (bằng
chứng công việc), Pi Network vẫn đảm bảo sổ cái của mình khi các thành viên trong
mạng lưới chứng minh sự tin cậy với nhau. Những người đóng góp Pi Network bảo
đảm cho nhau bằng cách xây dựng các nhóm bảo mật gồm 3-5 thành viên mà họ cho
là đáng tin cậy. Vòng tròn bảo mật nên bao gồm những người bạn tin tưởng không
thực hiện các giao dịch gian lận. Các vòng tròn bảo mật Pi Network tạo thành một
biểu đồ tin cậy toàn cầu để xác định ai có thể tin cậy để thực hiện các giao dịch trên sổ
cái Pi Network.
Tầm quan trọng của vòng tròn bảo mật Pi Network là rất lớn, vì nó giúp bảo vệ người
dùng trước các hoạt động lừa đảo và tấn công mạng. Nếu một người dùng không được
xác minh bởi một người dùng khác trong vòng tròn bảo mật, họ sẽ không thể tham gia
vào Pi Network và tiếp cận các tính năng của nó.
68
Để thiết lập vòng tròn bảo mật trên Pi Network, người dùng cần mời và xác minh
những người dùng khác, tạo thành một mạng lưới bảo mật. Khi người dùng tạo một tài
khoản Pi Network, họ sẽ được yêu cầu kết nối với người dùng đã được xác minh trước
đó trong vòng tròn bảo mật. Sau đó, người dùng có thể mời thêm người dùng khác để
gia nhập vào vòng tròn bảo mật và được xác minh. Bạn có thể mở vòng tròn bảo mật
sau 03 phiên khai thác, khi đủ số lượng người dùng trong vòng tròn bảo mật, tính năng
tăng tốc độ đào Pi sẽ được mở khóa.
5.8 Bảo mật cụm mật khẩu ví Pi coins (Private Key)
Lưu ý phải giữ thật kỹ Private Key (cụm 24 mật khẩu tiếng Anh chữ thường), không
được để lộ thông tin này lên mạng xã hội, các trang web không uy tín hoặc đánh mất,
mất là mất vĩnh viễn không thể khôi phục được. Sử dụng nhận dạng khuôn mặt hoặc
vân tay đăng nhập vào ví đảm bảo tính an toàn cao nhất.
Một số gợi ý lưu trữ mật khẩu ví Pi bạn nên áp dụng tối thiểu 2-3 cách
- Ghi vào giấy và cất vào két sắt hoặc nơi an toàn chỉ mình bạn biết
- Lưu trữ vào email hoặc ảnh với một hai từ lạ được bạn thêm hoặc bớt, đảo chỗ
theo công thức mà chỉ mình bạn biết. Email phải có bảo mật 2 lớp để không bị
hack mất dễ dàng.
- Để vào phần ghi chú trên điện thoại, nhớ xóa khi đổi điện thoại, học thuộc nếu
được. Lưu ý phải có đầy đủ mật khẩu bảo mật điện thoại.
Tuyệt đối:
- Không lưu trữ trên zalo, facebook, các ứng dụng chát vì dễ bị hack và lộ thông
tin dữ liệu hoặc xóa mất sau thời gian không dùng.
- Không truy cập vào các trang website có địa chỉ, hoặc link không rõ ràng, rất
nhiều người bị mất Pi Coins vì những website lừa đảo, chúng copy giao diện
tương tự các trang uy tín yêu cầu bạn nhập thông tin chi tiết để truy cập mua
hàng và cướp luôn mật khẩu và số Pi Coins trong ví của các bạn
- Không mua bán Pi Coins chợ đen hoặc mua bán với giá cao bất thường đẩy rủi
ro lừa đảo, không quay video màn hình tránh kẻ gian chụp video lộ cụm mật
khẩu.
- Người có tuổi nên để con cháu biết về nơi lưu trữ ví Pi đề phòng bất trắc tuổi
già có thể xảy tới mất sẽ mất tất cả.
69
Chương 6: Pi Network và những câu hỏi còn bỏ ngỏ
6.1 Pi Network có phải mô hình lừa đảo không ?
Ponzi là gì?
Mô hình Ponzi là một hình thức lừa đảo tài chính mà người tổ chức hứa trả lợi tức cực
kỳ cao cho các nhà đầu tư hiện tại bằng cách sử dụng tiền gửi mới từ nhà đầu tư sau
này. Đặc điểm chính của mô hình Ponzi là người tổ chức không tạo ra bất kỳ giá trị
thực tế nào từ hoạt động đầu tư, mà chỉ đơn giản là chuyển tiền từ người mới tham gia
để trả cho những người tham gia trước đó. Mô hình này được đặt theo tên của Charles
Ponzi, một kẻ lừa đảo nổi tiếng đã thực hiện mô hình này vào những năm 1920.
Ban đầu, mô hình Ponzi có thể tạo ra lợi nhuận cho những người đầu tiên tham gia,
tạo đà thu hút ngày càng nhiều người tham gia. Tuy nhiên, khi lượng người tham gia
gia tăng và không còn đủ tiền gửi mới để trả cho những người tham gia cũ, mô hình
Ponzi sẽ sụp đổ. Khi xảy ra sự sụp đổ, những người tham gia cuối cùng thường mất
hết tiền của mình và không thể thu hồi lại số tiền đã đầu tư.
Mô hình Ponzi đa cấp
Pi Network có Ponzi lừa đảo không?

Câu trả lời chắc chắn là không bởi Pi Network không bán ICO, IDO… để lấy của bất
cứ ai bất kỳ đồng tiền nào. Pi network cũng chỉ có 1 cấp người trước tuyển người sau,
không có phát triển và trả hoa hồng theo chiều dọc như mô hình Ponzi. Mô hình Ponzi
người trên ăn hoa hồng của người dưới, Pi thì cả 2 người cùng được lợi 20% tốc độ
đào cơ bản nếu cùng khai thác.
70
Pi trả thưởng tuyển REF (References – Người giới thiệu) là rất xứng đáng so với công
sức bỏ ra để giúp phát triển mạng lưới những người tiên phong. Tất cả các mô hình
kinh doanh đều áp dụng các hình thức chia cấp thưởng và khuyến khích kinh doanh
theo năng lực.
Pi network có đa cấp không ?
Pi Network không có hình thức kinh doanh đa cấp MLM (Multi-Level Marketing). Pi
Network là một dự án blockchain phi lợi nhuận, mục đích của nó là tạo ra một nền
tảng phi tập trung cho các ứng dụng blockchain và mật độ người dùng lớn. Người
dùng có thể tham gia vào Pi Network và đào Pi Coins, tuy nhiên không có hình thức
hoa hồng hoặc phần thưởng đa cấp như trong các chương trình kinh doanh đa cấp
truyền thống.
Trong khi đó, Pi Network cũng có chính sách chống spam và vi phạm, bao gồm việc
cấm sử dụng các kênh thông tin của Pi Network để quảng cáo sản phẩm hoặc kinh
doanh theo hình thức đa cấp. Tuy nhiên, việc sử dụng Pi Network để giới thiệu dự án
đào coin khác hoặc tương tự cũng không được khuyến khích và có thể bị xem là vi
phạm chính sách của Pi Network.
Pi Network có lừa đảo (scam) không?
Pi Network là một nỗ lực của một nhóm cựu sinh viên từng tốt nghiệp Đại học
Stanford nhằm phổ biến tiền điện tử đến nhiều người hơn. Đội ngũ nòng cốt của Pi
Network được dẫn dắt bởi hai tiến sĩ Stanford và một MBA Stanford, tất cả đều giúp
xây dựng cộng đồng blockchain tại Stanford. Không có gì đảm bảo rằng dự án sẽ
thành công. Tuy nhiên, Pi Network sẽ làm việc hết sức mình để biến ước mơ chung
thành hiện thực, đồng thời duy trì các tiêu chuẩn cao nhất về sự minh bạch.
Mục tiêu của dự án Pi Network là để áp dụng đại trà và nhắm vào một cộng đồng lớn.
Và bởi vì hầu hết mọi người thường nghe nói về Bitcoin, nên xuất hiện việc so sánh
giữa điểm yếu của Bitcoin và các lợi thế của Pi Coins, điều này vô tình dẫn đến một
bộ phận cộng đồng tiền điện tử đánh giá là trò lừa bịp. Bởi vì họ đã mất RẤT NHIỀU
TIỀN vào các dự án tiền điện tử trong giai đoạn 2017-2019, mà vốn dĩ các dự án này
đều đã phá sản và thường tự so sánh mình là sự cải tiến của Bitcoin.
Như chúng tôi mô tả ở trên, không có gì chắc chắn dự án Pi Network sẽ thành công,
nhưng cho dù dự án có thất bại thì bạn sẽ tự hỏi mình đã MẤT TIỀN cho dự án này
chưa? Áp dụng hàng loạt phải đi đôi với việc phân phối rộng rãi. Thông qua ứng
dụng, Pi Network đang phân phối các token đã được đúc sẵn cho người dùng của
mình. Thuật ngữ này gọi nôm na là việc khai thác (đào) Pi Coins để mọi người dễ hiểu
hơn. Xây dựng một blockchain từ giai đoạn sơ khai không phải là nhiệm vụ dễ dàng
và hầu hết các dự án cuối cùng đều bị hack vì khả năng bảo mật mạng lưới yếu. Thông
qua SCP (Secure, contain, protect – Quy trình quản thúc đặc biệt) hiểu nôm na là cơ
chế đồng thuận vòng tròn bảo mật mà cộng đồng Pi đang kết nối, việc bảo mật mạng
lưới được cải thiện rất nhiều.
71
Tìm hiểu những điểm tiên tiến của Pi Network
1. Pi Coin đồng tiền kỹ thuật số đầu tiên được khai thác trên điện thoại di động.
Pi Network cho phép người dùng khai thác Pi Coin trên điện thoại thông qua ứng
dụng Pi Network. Quá trình khai thác diễn ra tự động và không ảnh hưởng đến hiệu
suất hoạt động của điện thoại. Pi Network là một mạng xã hội, một hệ sinh thái có
đồng tiền điện tử Pi coin là trung tâm, dựa trên công nghệ blockchain, nhằm tạo ra
một hệ sinh thái tiền điện tử dễ sử dụng và tiếp cận cho người dùng thông qua điện
thoại di động. Quá trình khai thác Pi Coin trên điện thoại diễn ra để xây dựng mạng
lưới của Pi Network và đảm bảo tính công bằng trong việc phân phối Pi Coin cho
người dùng.
2. Đại học Stanford cái nôi phát triển của Blockchain thế giới
Đại học Stanford đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và nghiên cứu về công
nghệ blockchain. Có nhiều nhà nghiên cứu, giảng viên và sinh viên của Đại học
Stanford đã đóng góp đáng kể vào lĩnh vực này. Một số dự án và giao thức blockchain
quan trọng đã được phát triển hoặc có sự tham gia của cộng đồng Stanford.
Ví dụ, giao thức blockchain Ethereum, một trong những nền tảng blockchain phổ biến
nhất và hỗ trợ việc xây dựng các ứng dụng phi tập trung (DApps), đã được phát triển
bởi Vitalik Buterin, một cựu sinh viên của Đại học Stanford. Sách trắng của Bitcoin
cũng tham khảo rất nhiều tài liệu từ nguồn Stanford
Ngoài ra, Đại học Stanford cũng đã đưa ra các khóa học về blockchain và tiền điện tử,
cung cấp một môi trường nghiên cứu và khởi nghiệp để khám phá và phát triển công
nghệ blockchain.
3. Pi Network có 500 ngàn Node đang chạy và đang hoạt hơn 100 ngàn node khác,
đây là mạng blockchain lớn nhất thế giới
Vai trò của Node của mạng blockchain: Nhiệm vụ chính của nó bao gồm duy trì sự
đồng thuận giữa các node khác và xác minh các giao dịch. Nó cũng lưu trữ một bản
sao của blockchain, do đó an toàn hơn và cho phép các chức năng nâng cao như quyền
biểu quyết cho các đề xuất trong mạng. Có thể nói cho đến thời điểm hiện tại, Pi
Network là một network có nhiều Node nhất và nằm ở 233 quốc gia vì thế nó phi tập
trung nhất và không thể bị hack. Gần đây rất nhiều mạng blockchain bị hack vì số
lượng node quá ít và không phi tập trung là một ví dụ điển hình về sự an toàn khi có
nhiều Node phi tập trung.
Xem thống kê về Pi Node tại đây: http://dashboard.pi-blockchain.net/
4. Pi Network có lượng người dùng tiên phong và số tài khoản lớn nhất
Với hơn 500 triệu ID đã được tạo, 10 triệu tài khoản sở hữu Pi Coins và 45 triệu
Pioneer tích cực khai thác Pi trong 3 phiên gần nhất, Pi Network trở thành một
network có nhiều thành viên sở hữu crypto nhất. Từ đó giúp Pi Network tạo ra một
mạng lưới thanh toán toàn cầu (Paypal, Ripple, Stellar là những đối thủ lớn trong lĩnh
vực này). So sánh với 2 sàn crypto lớn nhất thế giới là Binance có 30 triệu tài khoản,
72
Coinbase có 90 triệu tài khoản ta có thể thấy quy mô người dùng và tiềm năng của Pi
Network lớn như thế nào
Nếu sau mainet mở, khi xã hội nhìn thấy được giá trị “tiền tươi thóc thật” thì con số
vài trăm triệu thành viên là điều không thể tránh khỏi.
5. Ứng dụng KYC có một không hai
- Ngoại trừ sàn, Pi coin là đồng tiền điện tử đầu tiên để sở hữu 1 ví non-custodial ( ví
phi tập trung) yêu cầu bạn phải KYC tài khoản, điều này giúp phòng chống tội phạm
và rửa tiền, giúp cho dự án Pi Network dễ được chào đón bởi các chính phủ các quốc
gia khác.
- Đây là một ứng dụng KYC phi tập trung, những người được chọn làm Validator
(người xác thực) sẽ duyệt KYC cho những người khác. Các sàn tập trung CEX
(Centralized Exchange - Sàn giao dịch tiền điện tử) đang KYC tập trung (họ quản lý
dữ liệu) còn Pi Network thì dữ liệu KYC được nằm trên blockchain nên sẽ không bị
hack như các sàn CEX.
- KYC kết hợp trí thông minh nhân tạo AI và thủ công bằng con người, Nếu một công
ty có 100 nhân viên làm việc 8h mỗi ngày, mỗi tài khoản KYC trong 5 phút, thì để cả
công ty KYC hết 33 triệu tài khoản phải cần đến hơn 9 năm. Nếu không có AI và
không phi tập trung trên blockchain, còn mất rất nhiều thời gian để KYC cho số lượng
45 triệu tài khoản trên.
6. Công nghệ vòng tròn bảo mật chỉ có ở Pi Network
Vòng tròn bảo mật là cách Pi Network sẽ xác thực (validate) và xác nhận
(authenticate) các giao dịch khi nó hoạt động. Các vòng kết nối bảo mật của mạng tạo
thành một biểu đồ tin cậy toàn cầu xác định ai có thể được tin cậy để thực hiện các
giao dịch trên sổ cái của Pi.
7. Pi Browser - Trình duyệt web3 trên blockchain
Pi Browser cung cấp trải nghiệm web vào một thế giới phi tập trung. Ngoài việc hỗ trợ
bất kỳ ứng dụng Web2.0 nào giống như các trình duyệt web hiện có, Pi Browser cho
phép mọi người lướt web, tương tác và giao dịch trong các ứng dụng phi tập trung -
các ứng dụng tích hợp với công nghệ blockchain - với trải nghiệm người dùng thân
thiện và liền mạch.
8. Pi Hackathon (Brainstorm)- Xây dựng Hệ sinh thái trao đổi hàng hóa, dịch vụ
Hackathon là sự kiện mà các lập trình viên, cùng những người liên quan trong ngành
phát triển phần mềm như các nhà thiết kế đồ họa, thiết kế giao diện, quản lý dự án sẽ
hợp tác với nhau trong thời gian nhất định để hoàn thành một dự án phần mềm…..
Hackathon Pi Network là một sự kiện được tổ chức bởi cộng đồng Pioneer để khuyến
khích các nhà phát triển và lập trình viên tham gia vào việc xây dựng ứng dụng và
dịch vụ liên quan đến Pi Network.
Hackathon Pi Network cung cấp một nền tảng cho các nhà phát triển để chia sẻ ý
tưởng, hợp tác và thiết kế các ứng dụng sáng tạo sử dụng công nghệ blockchain của Pi
73
Network. Sự kiện này thường tập trung vào việc phát triển ứng dụng di động và các
dịch vụ liên quan đến tiền điện tử Pi Coin.
Tham gia vào Hackathon Pi Network, các nhà phát triển có cơ hội nhận được sự hỗ trợ
từ nhóm phát triển của Pi Network, cung cấp các tài liệu và tài nguyên, cũng như có
cơ hội dành các giải thưởng và thăng tiến trong cộng đồng Pi Network.
Hackathon Pi Network không chỉ tạo ra sự thúc đẩy sáng tạo và phát triển ứng dụng
mới cho Pi Network, mà còn tạo cơ hội cho cộng đồng Pioneer thể hiện khả năng lập
trình và tương tác với nhau trong một môi trường sáng tạo và hỗ trợ.
9. Pi Network hoạt động dựa trên các quy chuẩn luật pháp của Mỹ.
Pi Network là một dự án tiền điện tử phi tập trung và không chịu sự quản lý trực tiếp
của các tổ chức chính phủ hoặc quyền lực luật pháp. Mặc dù người dùng Pi Network
có thể phải tuân thủ các quy tắc và điều khoản sử dụng của nền tảng, Pi Network để
được cấp phép hoạt động, nó phải đảm bảo tuân thủ hoặc đáp ứng đầy đủ các quy
chuẩn về luật tài chính của nước Mỹ, nơi có nền pháp lý chặt chẽ nhất thế giới nhưng
rất cởi mở với các công nghệ tiên tiến sáng tạo.
6.2 Những cách kiếm tiền với Pi Network?

Dưới đây là một số cách mà người dùng có thể khai thác và tích lũy nhiều Pi Coin
trong mạng lưới Pi Network:
1. Tuyển ref: Bạn có thể mời bạn bè, người thân hoặc người quen của mình tham
gia tạo tài khoản Pi Network thông qua mã giới thiệu của bạn. Khi họ tham gia
thành công và xác thực, cả hai bạn sẽ nhận được 25% tốc độ đào cơ bản trong
mỗi phiên cả 2 cùng khai thác.
2. Mở vòng tròn bảo mật: Vòng tròn bảo mật (Security Circle) là một tính năng
trong Pi Network, cho phép bạn kết nối và xác thực thông tin với những người
mà bạn tin tưởng. Khi bạn mở rộng vòng tròn bảo mật của mình bằng cách
thêm nhiều người dùng mới và xác thực thông tin của họ, bạn có thể nhận được
một lượng Pi Coin thưởng.
3. Khóa Pi Coin nâng tốc độ khai thác: Trong Pi Network, bạn có thể khóa một
phần số Pi Coin của mình để tăng tốc độ khai thác Pi Coin hàng ngày. Bằng
cách khóa Pi Coin trong một khoảng thời gian càng dài, bạn càng tăng hiệu
suất khai thác của mình và tích lũy nhiều Pi Coin hơn.
4. Chạy node: Pi Network có kế hoạch phát triển mô hình mạng lưới phi tập trung
(decentralized network) trong tương lai. Người dùng có thể tham gia bằng cách
chạy node trên thiết bị của mình, giúp duy trì và củng cố hệ thống mạng lưới
của Pi Network. Điều này có thể cho phép người dùng nhận được phần thưởng
Pi Coin.
5. Đồng thuận, trao đổi hàng hóa bằng Pi coin: Pi Network đang phát triển tính
năng đồng thuận, trao đổi hàng hóa bằng Pi Coin. Khi tính năng này được triển
74
khai, bạn có thể sử dụng Pi Coin để đồng thuận và trao đổi hàng hóa hoặc dịch
vụ với các thành viên khác trong mạng lưới Pi Network.
6. Khai thác chăm chỉ trên điện thoại của bạn và đừng bỏ lỡ kích hoạt tia sét sau
24 giờ mỗi ngày.
Mua bán, giao dịch Pi ở đâu?

Bạn chưa thể mua bán, nạp rút Pi Coin lúc này. Bạn sẽ có thể rút Pi coin hoặc đổi Pi
coin lấy các loại tiền tệ khác trong Giai đoạn 3 của dự án, khi Pi Network chuyển sang
một blockchain phi tập trung hoàn toàn. Giai đoạn 1 của dự án Pi Network là vào ngày
14 tháng 3 năm 2019 (Ngày số Pi). Trong Giai đoạn 1, số dư của bạn đang được ghi
lại để chờ ngày Pi chuyển sang mainnet (Giai đoạn 3). Việc chuyển hoặc rút Pi coin bị
hạn chế cho đến ra mắt mainnet, để ngăn chặn các hành vi gian lận, chẳng hạn như
việc người dùng tài khoản ảo để đào Pi, sau đó chuyển Pi coin sang tài khoản khác và
hợp pháp hoá quy trình xác minh tài khoản và sử dụng được số Pi coin bất chính đó.
Hiện tại chưa thể nào mua bán hay giao dịch Pi coin được. Nếu bạn thấy có ai đó nói
rằng, có thể giao dịch Pi coin trên sàn thì đó là hình thức hình thức mua bán các đồng
PI trước khi nó lên sàn IOU (I Own You – “Tôi nợ bạn”), nghĩa là họ mua bán PI coin
nhưng thực chất không sở hữu bất kỳ PI coin nào. Bởi vì PI coin chưa được rút cho
đến khi bước vào giai đoạn 3 (mainnet), do đó tất cả các sàn giao dịch mua bán PI
coin đều chưa chính thức, không phải Pi coin thực. Đội ngũ PCT cũng đã phát đi cảnh
báo điều này. Ngoài ra, người dùng không nên mua bán giao dịch Pi coin ở ngoài chợ
đen thông qua hình thức bán tài khoản, vì tất cả chúng ta chưa ai có thể định giá được
Pi coin, do đó tiềm ẩn khá nhiều rủi ro.
Chợ đen mua bán Pi coin

Chợ đen hay còn gọi là thị trường đen là nơi mua bán Pi Coin (hoặc bất kỳ loại tiền
điện tử nào) ngoài sự kiểm soát và quản lý chính thức của Pi Network. Bạn có thể dễ
dàng tham gia các hội nhóm mua bán Pi Coin trên Facebook, Zalo, Telegram với vô
vàn lời mời chào giá cao hấp dẫn. Việc tham gia vào chợ đen có thể mang lại một số
rủi ro mà bạn nên cân nhắc:
1. Thiếu an toàn và bảo mật: Trong chợ đen, không có sự đảm bảo về an toàn và
bảo mật. Đã xảy ra các trường hợp lừa đảo, gian lận, hoặc việc bị chiếm đoạt Pi
Coin là chuyện thường xuyên và phổ biến
2. Thiếu sự đảm bảo về giá trị: Chợ đen không có sự điều chỉnh chính thức về
giá trị của Pi Coin. Giá cả có thể biến động mạnh và không có sự minh bạch
trong quá trình giao dịch.
3. Vi phạm chính sách: Tham gia vào chợ đen có thể vi phạm chính sách và điều
khoản sử dụng của Pi Network. Điều này có thể dẫn đến việc bị cấm, bị khóa
hoặc mất quyền truy cập vào tài khoản của bạn.
75
4. Rủi ro pháp lý: Mua bán Pi Coin trên chợ đen có thể vi phạm luật pháp và
chính sách tiền tệ quốc gia. Bạn nên kiểm tra và tuân thủ các quy định pháp lý
trong khu vực của bạn để tránh các hậu quả pháp lý tiềm ẩn.
Để tránh rủi ro và bảo vệ tài sản của mình, tốt nhất là tuân thủ các quy định và hướng
dẫn chính thức của Pi Network và không tham gia vào các hoạt động mua bán Pi Coin
trên chợ đen. Sử dụng từ trao đổi hoặc đồng thuận, không mua bán niêm yết Pi Coin
bằng tiền Việt Nam Đồng.
Giá Pi Coin đang là bao nhiêu?

Hiện tại Pi Network đang có giá trị là 0 đồng và chưa có bất kỳ thông tin chính thức
nào liên quan đến kế hoạch phát triển sản phẩm của dự án. Tại thời điểm hiện tại, đội
ngũ PCT đang tập trung vào việc thực hiện đúng lộ trình kỹ thuật để ra mắt Mainnet
của dự án. Sau khi đạt đến giai đoạn 3 thì người dùng có thể sử dụng Pi coin của mình
cho việc đồng thuận, trao đổi hàng hoá, dịch vụ. Khi đó giá trị của Pi coin được quyết
định theo quy luật cung và cầu của thị trường, cũng như kế hoạch tạo lập thị trường
của “đội lái” (“Đội lái” là tiếng lóng dành cho nhóm các nhà đầu tư có vốn chuyên cấu
kết, thông đồng với nhau để cùng đánh lên hoặc dìm giá Pi coin (tạo sóng) nhằm
hưởng chênh lệch giá)).
Tuy nhiên giá trên thị trường chợ đen khi mới được giao dịch giữa năm 2021 thì 1 pi
coin quy đổi được 30,000-35,000 VND sau đó giá giảm xuống liên tục có lúc chỉ còn
5,000 VND đổi 1 pi trước khi tăng lên và ổn định ở mức giá 8-9,000 VND/ Pi coin
trong một thời gian dài gần 6 tháng và tăng lên mức hơn 10,000 VND sau sự kiện báo
Forbes viết bài về Pi Network.
Pi coin giao dịch trao đổi hàng hóa trong thực tế

Bạn có thể sử dụng Pi coin đồng thuận và trao đổi hàng hóa ở rất nhiều nơi chấp nhận
thanh toán bằng Pi coin trên toàn thế giới. Ứng dụng Pi Chain Mall, Pi Barter Mall…
cũng giống như Shopee, Lazada, Tiki…ở Việt Nam, bạn có thể giao dịch đồng thuận,
trao đổi vô số mặt hàng đã được niêm yết trên các sàn thương mại điện tử này bằng
hình thức trao đổi Pi coin lấy hàng hoá, chứ không phải là tiền pháp định (Fiat). Có
thể nói PiChainMall chính là nơi để chúng ta “tiêu xài” đồng Pi của mình. Viễn cảnh
là sau khi mainnet, các bạn sẽ truy cập vào PiChainMall và dùng Pi coin để đồng
thuận, trao đổi các mặt hàng như: quần áo, điện thoại, vật dụng gia đình, xe cộ … tất
cả mọi thứ mà các bạn cần.
Hiện các ứng dụng này phổ biến ở Trung Quốc bạn có thể trao đổi hàng hoá bằng Pi
coin phí ship được trả cho bên vận chuyển thứ ba bằng Pi coin hoặc bằng tiền fiat. Có
nhiều người đã đồng thuận trao đổi hàng bằng Pi trên các trang này kèm theo dịch vụ
vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc khá phát triển trong các group, các nhóm kín về
Pi Network.
76
Tại Hàn Quốc có cả một website https://www.pistore.info sưu tầm địa điểm các cửa
hàng, mức giá đồng thuận Pi coins tại các điểm này. Có gần 300 địa điểm chấp nhận
đồng thuận đổi hàng bằng Pi coin tại đây.
Tại các quốc gia Châu Phi, Trung Đông, Đông Nam Á, Ấn Độ hàng loạt các cuộc tuần
hành, các sự kiện trao đổi hàng hóa, đồng thuận CGV (Cultural (văn hóa), Great (tuyệt
vời) và Vital (thiết yếu cho cuộc sống), muốn mang lại những trải nghiệm vượt trội)) ở
mức đồng thuận cao được phổ biến, đăng tải rộng rãi trong các cộng đồng Pioneers,
Youtube, Facebook, Twitter…
Tại Việt Nam, rất nhiều giao dịch đổi Pi coin lấy các loại dịch vụ, hóa mỹ phẩm, các
đồ điện tử đắt tiền như: điện thoại, laptop, điều hòa, xe đạp điện, thậm chí xe máy, oto,
nhà đất. Nhiều người ngoài cộng đồng không tin và xem là điều không tưởng, vì
“nước mưa” và “cứt chim” (Những người không tin vào Pi coin đã ví von: những gì
không làm mà tự nhiên có chỉ có thể là “nước mưa” và “cứt chim”, ngụ ý cho rằng
cộng đồng Pioneers là những người sống viển vông, mơ tưởng, không thực tế) không
thể có giá trị. Nhưng, những ai hiểu về Pi Network và trong cộng đồng Pioneers thì
thấy nó rất bình thường. Thậm chí đài truyền hình Việt Nam - VTC đã lên tin bài, hình
ảnh xác tín và báo động về tình trạng này. Xem thêm tại:
https://www.youtube.com/watch?v=7yzCKSZr5eM
Bản thân tác giả cũng đã cung ứng rất nhiều vật phẩm trao đổi, đồng thuận bằng Pi
coin với cộng đồng từ sách vở, xe đạp trẻ em, đồ gỗ mỹ nghệ, điện thoại, laptop các
giao dịch này thường được công khai trên các nhóm và các cộng đồng trao đổi Pi
Network.
Lưu ý: Vì tiền điện tử và Pi Coin chưa chính thức được công nhận bởi chính phủ Việt
Nam nên chỉ sử dụng từ đồng thuận trao đổi thay vì mua bán hàng hóa bằng Pi Coin.
Tác giả và giao dịch Pi coin được công khai trên cộng đồng
77
6.3 Các sàn niêm yết Pi Network
Hiện có nhiều sàn đang niêm yết Pi Coin, phát súng đầu tiên vào ngày 29/12/2022,
cộng đồng tiền điện tử tại Việt Nam đã được một phen xôn xao về việc hai sàn giao
dịch Huobi và XT.com niêm yết đồng Pi.
Theo đó, hai sàn giao dịch tiền điện tử này cho biết từ ngày 29/12/2022 người dùng có
thể bắt đầu giao dịch đồng Pi theo cặp Pi/USDT. Tuy nhiên, cả hai sàn đều không hỗ
trợ người dùng Pi Network nạp hay rút đồng Pi từ ví.
Đồng Pi trên hai sàn giao dịch Huobi và XT.com tăng giá lên hơn 50 USD chỉ trong
một ngày. Trong một bài viết gần nhất được đăng tải trên Twitter, đội ngũ Pi Network
thông báo thông tin trên không chính xác.
"Pi đang trong quá trình Mainnet kín và không cho phép kết nối bên ngoài. Mạng lưới
Pi Network không có liên kết và không ủy quyền cho bất cứ sàn giao dịch nào. Đồng
Pi đang được niêm yết không phải là hàng thật. Việc tham gia giao dịch có thể dẫn đến
mất mát", thông báo được tài khoản chính thức của Pi Network đưa ra.
Cũng trong một thông báo trên trang web chính thức, Pi Network khẳng định hai sàn
giao dịch trên đã niêm yết Pi một cách trái phép và không có sự đồng ý từ dự án.
Đồng thời, Pi Network cũng khẳng định họ không liên quan đến sự việc trên.
Sau một ngày được niêm yết, giá của đồng Pi trên hai sàn giao dịch này đã tăng phi
mã có những lúc chạm ngưỡng 314 USD/ 1 pi coin nhưng sau một thời gian bị đầu cơ
bơm thổi giá trị của đồng Pi đã giảm và giữ ngang giá trị giao động quanh khoảng 24
USD vào tháng 5/2023.
Đồng Pi trên các sàn này cũng được ông chủ sàn Houbi công nhận là đồng tiền Pi IOU
và sẽ trả bằng Pi thực sau khi Pi network open mainet.
Đồng Pi IOU được niêm yết trên sàn
78
Sàn Pi Brigde của Việt Nam
Pi Bridge là một sàn giao dịch phi tập trung (DEX) được xây dựng trên cơ sở công
nghệ blockchain của Pi Network. Nó cung cấp một nền tảng cho người dùng mua, bán
và giao dịch Pi Coin với các loại tiền điện tử khác. Với PiBridge, người dùng có thể
trải nghiệm giao dịch trực tiếp và nhanh chóng, mà không cần thông qua sàn giao dịch
trung gian. Điều này mang lại sự tiện lợi và tính minh bạch cho người dùng của Pi
Network.
Dự án này góp phần truyền thông khá tốt về Pi Network trên nhiều nền tảng, thậm chí
đã có một số bài viết trên các tạp chí như Yahoo Finance, Global Newswire, BCS
New. Nhiều cá nhân có uy tín trong và ngoài nước ở lĩnh vực tiền điện tử đưa tin và
review khá tốt về dự án. Mặc dù dự án và nhà sáng lập ông Victor Nguyễn gây khá
nhiều tranh cãi trong cộng đồng Pi Việt Nam, nhiều admin cộng đồng tố cáo ông là
Anti Pi đời đầu cáo buộc ông vi phạm lệnh cấm giao dịch Pi coin của PCT nhưng sau
gần 1 năm hoạt động ứng dụng này công bố có hơn một trăm ngàn lượt tải với hơn 10
triệu pi được giao dịch an toàn qua sàn này.
Tác giả không sử dụng nhưng khuyến nghị rất cẩn trọng khi giao dịch qua sàn này bởi
nguy cơ tiềm ẩn khi họ đã vi phạm các chính sách từ PCT.
6.4 Đồng PI IOU

IOU viết tắt của "I Owe You”, đề cập đến một phiên bản tạm thời của đồng Pi Coin
trên một sàn giao dịch. IOU là một chứng chỉ hay ghi chú tài sản để đại diện cho việc
bạn nợ ai đó một số lượng tài sản nhất định. Trong trường hợp của Pi Network, Pi
IOU đại diện cho việc bạn có quyền nhận được Pi Coin tương ứng với số lượng IOU
mà bạn đã mua hoặc được cấp.
Pi IOU thường được sử dụng trên các sàn giao dịch tiền điện tử nơi Pi Coin chưa
chính thức niêm yết. Cần lưu ý rằng Pi IOU chỉ là một công cụ tạm thời và không phải
là Pi Coin thực sự. Khi Pi Network chính thức ra mắt mạng chính (Mainnet) và Pi
Coin được niêm yết, bạn sẽ có thể trao đổi Pi IOU thành Pi Coin thực tế.
Ví dụ về giao dịch IOU, người A có Pi giao dịch với B có USDT, ở mức 1 Pi bằng 40
USDT theo hình thức IOUs với thời điểm đáo hạn là Pi mở mainnet. Vậy khi đến thời
điểm đó hai bên buộc phải thanh toán theo thỏa thuận trên. Vậy trước khi đến thời
gian đáo hạn thì sao?
Có các câu hỏi sau:
1. Vậy người sở hữu IOU có bán được không?
Theo quy định của SEC ( Securities and Exchange Commission -ủy ban giao dịch và
chứng khoán Mỹ), coi các hình thức IOUs như là chứng khoán Như vậy người có Pi
IOUs được bán cho bên thứ 3. Còn bán ở giá nào là tùy thời điểm và thị trường. Nghĩa
là người B ở trên đến thời điểm giá lên 1 Pi bằng 70 USDT có thể bán IOUs đã mua.
Tham khảo về IOUs (https://www.sec.gov/investor/pubs/californiaiou-alert.htm).
79
2. Nếu muốn cắt lỗ trước thời hạn thì sao?
Thì phải bù phần chênh lệch như SEC đã quy định. Có 2 kịch bản
- Thí dụ khi giá Pi giảm về 1Pi=10 USDT, người mua B có thể cắt lỗ bằng cách
bồi thường 30 USDT cho 1 Pi giao dịch. (40 -10=30)
- Còn khi giá Pi có chiều hướng lên, thí dụ 1Pi=50 USDT thì người bán A cũng
có thể tất toán để cắt lỗ bằng cách bồi thường 10 USDT cho mỗi Pi (50-40=10)
giao dịch với B qua IOUs.
3. Như vậy có nên giao dịch bây giờ hay không? Nếu có cần lưu ý gì?
Việc giao dịch mua, bán hay không là tùy nhu cầu của mỗi người. Nhưng trừ khi bạn
hài lòng với mức giá khi giao dịch (ví dụ mức 1 Pi IOU bằng 40USDT) dù sau đó có
lên bao nhiêu cũng mặc. Còn không bạn cần cân nhắc các điểm sau:
- rủi ro khi giá giao động mạnh và vì Pi thủ chưa có thể chuyển Pi vào sàn, nên
buộc phải có USDT để bồi thường khi cắt lỗ.
- Uy tín của sàn về thanh khoản. Không riêng gì Pi, việc tham gia giao dịch trên
một sàn nào đó rất quan trọng. Bạn có lời nhưng không rút ra được, hoặc chủ
sàn ôm tiền bỏ trốn. Dù hiện nay 2 sàn này chưa có vấn đề gì nhưng ai biết
tương lai sẽ như thế nào trong khi hình thức IOUs tiềm ẩn rất nhiều rủi ro khi
bạn chưa có kinh nghiệm. ( Nguồn Facebook Pionneer Lai Hồ)
6.5 Ba giai đoạn phát triển chính của Pi Network

1. Giai đoạn Beta (dùng thử): Trong giai đoạn này, Pi Network đang ở giai đoạn
thử nghiệm và phát triển công nghệ. Ứng dụng Pi Network được phát hành để
cho người dùng đăng ký, thu thập Pi Coin thông qua quá trình khai thác
(mining) và tham gia vào mạng xã hội nội bộ của Pi Network. Trong giai đoạn
này, Pi Network cũng tập trung vào việc xây dựng cộng đồng người dùng và
thu thập phản hồi từ người dùng để cải tiến sản phẩm và hệ thống.
2. Giai đoạn Testnet (mạng thử nghiệm kín): Dự kiến, sau giai đoạn thử nghiệm,
Pi Network sẽ tiến đến giai đoạn chính thức, được gọi là Mainnet. Trong giai
đoạn này, mạng lưới Pi Network sẽ được triển khai hoàn chỉnh và trở thành một
mạng lưới blockchain hoạt động đầy đủ. Người dùng sẽ có thể chạy node, tham
gia vào quá trình xác thực giao dịch và duy trì mạng lưới. Giai đoạn Mainnet là
một bước quan trọng để đảm bảo tính bền vững và phát triển của Pi Network.
3. Giai đoạn Mainet (mạng mở): Sau khi mạng chính đi vào hoạt động, Pi
Network dự kiến sẽ tập trung vào việc xây dựng và phát triển hệ sinh thái xung
quanh nó. Điều này bao gồm việc phát triển ứng dụng và dịch vụ bên ngoài
mạng lưới Pi Network, cung cấp các tính năng và sự kết nối với các ứng dụng
và dịch vụ khác. Mục tiêu là tạo ra một hệ sinh thái đa dạng và phong phú cho
người dùng sử dụng Pi Coin và tham gia vào Pi Network.
Lưu ý rằng thông tin trên chỉ là dự đoán dựa trên kiến thức hiện có và kế hoạch của Pi
Network. Thực tế có thể thay đổi và phát triển theo thời gian. Để biết thông tin chi tiết
80
và cập nhật về phát triển của Pi Network, bạn nên tra cứu thông tin từ các nguồn chính
thức của Pi Network.
6.6 Truyền thông nói về Pi Network

Truyền thông Việt Nam cái nhìn thiếu tích cực
Từ đầu năm 2021 có rất nhiều báo đài và các kênh truyền thông chính thức tại Việt
Nam đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ Pi Network có thể là một dự án lừa đảo. Họ trích
lời các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, công nghệ với nhiều lý do hợp lý. Nổi bật
nhất là tiến sĩ Đặng Minh Tuấn (Tuấn Vietkey) với nhiều góp ý học thuật được ghi
nhận. Vào thời điểm mới ra đời Pi Network vẫn đang trong quá trình xây dựng và
hoàn thiện, rất nhiều nghi vấn được đặt ra là điều dễ hiểu.
Với 7 năm nghiên cứu về blockchain, TS Đặng Minh Tuấn chỉ ra ba điểm đáng ngờ
nhất của Pi Network, đó là quá trình đào, private key và mainnet. Trong đó, đến thời
điểm này đào đồng Pi là một quá trình hết sức mờ ám, bởi “đào là một quá trình để
xác thực các giao dịch, mà chưa có sổ cái/blockchain, chưa có giao dịch thì đào xác
thực cái gì. Ngay cả cái xác thực dựa trên ‘vòng tròn tin tưởng’ cũng là một khái niệm
mơ hồ, không có bảo đảm toán học cho nó”, theo TS Tuấn.
Công nghệ blockchain là công nghệ đòi hỏi sử dụng các khóa riêng tư private key để
xác thực nhưng “có tài khoản mà không có private key, không có địa chỉ ví, sau này
làm sao chuyển tiền hay tiêu tiền được, tiền mã hoá bao giờ cũng phải có private key
mới tiêu được”, TS Tuấn nhấn mạnh.
Quan trọng nhất theo TS Tuấn, Pi Network hiện không có chút giá trị nào vì mã nguồn
đóng, tiền đào ra chỉ được lưu trên điện thoại người dùng hoặc trên máy chủ tập
trung. Một khi được lưu trên server, người quản trị có toàn quyền thay đổi, tạo ra bao
nhiêu tùy thích.
Bởi tính minh bạch không hề có ở một dự án blockchain trong khi đã lôi kéo được
lượng lớn người dùng hàng ngày, TS Tuấn ví von việc đào Pi cũng như nhặt sỏi đá và
mơ ước đến một ngày không xa thế giới sẽ công nhận sỏi đá có giá trị như vàng.
Phân tích app, đọc white paper (sách trắng), TS Đặng Minh Tuấn đưa ra cảnh báo Pi
Network có rất nhiều dấu hiệu của dự án lừa đảo. Người tham gia dự án này chắc
chắn sẽ “mất thông tin cá nhân, mất thời gian, mất tài nguyên của điện thoại, và có
thể mất thêm thông tin khác trong máy, mất công sức để lôi kéo người khác vào cái
gọi là vòng tròn tin tưởng khá giống đa cấp”, TS Tuấn cho biết.
Phía đối diện những người khai thác Pi coin thường xuyên công kích anh trên mạng
xã hội và nhiều kênh truyền thông rằng anh làm mất đi cơ hội “giàu có nhờ tiếp cận pi
coin” của nhiều người. Rất nhiều những trận chiến online được nổ ra giữa tiến sĩ Tuấn
và cộng đồng Pi và vẫn chưa có hồi dừng lại. Tại thời điểm đó theo quan điểm của
tiến sĩ Tuấn, Pi như một giấc mơ Chapi. Trích nguyên lời anh.
81
Tôi đã hỏi một câu mà lâu rồi chưa có ai trả lời được, nếu mã đóng thế này chủ dự án
tự thưởng cho mình hàng tỷ Pi, thì ai biết được?
Ngoài ra toàn bộ tiền của tất cả 13 triệu người đang nằm trong tay 1 hay 1 nhóm
người kiểm soát, không ai kiểm soát được dự án của họ, cũng không có pháp luật nào
bảo vệ cho người đào số tiền đó. Đến khi mở mã nguồn Mainnet thì các dữ liệu hay số
Pi đã xào nấu trong thời gian đóng mã nguồn có ai biết được không?
Người đào ngày ngày cần mẫn cày view quảng cáo cho chủ dự án hàng năm trời cũng
không bằng chủ dự án tự nảy số cho mình trong 1 giây.
Tiến sĩ Đặng Minh Tuấn cập nhật quan điểm về Pi Network đầu năm 2023.
Qua thời gian với sự phát triển và hoàn thiện dần của dự án tiến sĩ Tuấn cũng có nhiều
góc nhìn tích cực hơn về Pi Network. Anh có tham gia một số sự kiện lớn về diễn đàn
Pioneer giao lưu online với cộng đồng Pioneer Việt Nam vào 27/3/2023 do PiBridge
và group Pi Network Global tổ chức.
Trên quan điểm người viết sách trung lập, ở thời điểm hiện tại không có đúng có sai,
nó tùy thuộc góc nhìn và tùy vào thời điểm, chỉ có thời gian mới trả lời được tất cả,
nhưng chúng ta cùng tìm hiểu ở nhiều góc nhìn và đặc biệt quan sát về Pi Network
qua lăng kính của một nhà khoa học.
Dưới đây là đoạn trích lời tâm sự trên mạng xã hội của tiến sĩ Tuấn sau sự kiện trên.
Sau khi có bài nói chuyện về Pi hôm thứ 6, có rất nhiều pi thủ từ người chuyên spa,
bán bảo hiểm, môi giới bất động sản cho đến PGS. TS. nói như lên đồng rằng thì là
tôi quay xe, tôi công nhận pi thành công, tôi thừa nhận pi là blockchain rồi ra đường
không còn nói không nữa, hay tôi công nhận Stellar ưu việt, hay 22 tỷ đô cái gì đó
khiến tôi tâm phục, rồi tôi xin lỗi vì sai lầm…
Công nhận rất nhiều pi thủ toàn muốn nghe cái họ muốn, thậm chí niềm tin của họ đã
trở thành những điều vu khống. Tôi sẽ nói cho rõ thêm để khỏi mất công suy đoán:
1-Tôi không quay xe và không bao giờ quay xe. Tôi được nhiều người nhờ xem xét và
đánh giá về pi cách đây 2 năm, tôi đánh giá nó theo hiện trạng và theo tiêu chí của
một nền tảng Blockchain, do đó cũng giống như chấm thi, tôi buộc phải cho pi là 0
điểm, vì không phải là blockchain. Giống như trên lớp dù em học sinh có rất giỏi rất
có tầm nhìn nhưng khi xem bài của em ấy thì rất tiếc vẫn phải cho em ấy 0 điểm. Lần
sau chấm bài thì em ấy đã làm được hơn thì tôi sẽ cho em ấy 0.9 điểm vì em ấy đã làm
được gần 1 điểm. Giống như Pi bây giờ chưa có smart contract thì chỉ là Blockchain
0.9, còn thua Bitcoin (vốn được coi là 1.0) chứ đừng nói Blockchain 2 hay Blockchain
3. Vậy là tôi có cập nhật chứ không phải quay xe, cái gì tích cực thì đánh giá đúng,
cái gì còn thiếu cũng nói đúng hiện trạng. Bài talk vừa rồi cũng không phải tôi tự đề
xuất mà bạn Victor đã mời tôi từ trước đó 1 tháng, tôi chẳng ngại gì về pi nên nhận
lời thôi.
82
2. Tôi không khẳng định pi sẽ thành công cũng như pi sẽ thất bại, tôi chỉ nói không
nói trước được điều gì. Doge coin chẳng có ưu việt gì, chẳng có hệ sinh thái gì vẫn
thành công như thường mà.
3. Về ekyc của pi tôi có thể nói chưa rõ, tôi đã từng xem bạn bè làm thủ tục ekyc,
nhưng tôi thấy ekyc của pi nó rất là kỳ vì dùng các user để kyc cho nhau dù có dùng 1
nửa là AI thì cũng vẫn không thể chính xác và vẫn có thể xảy ra tiêu cực và dù sao
vẫn lộ hình ảnh. Chúng tôi đã làm sản phẩm ekyc nhiều năm nay, ekyc của chúng tôi
còn có khả năng đọc thông tin từ trong chip của căn cước công dân, ngoài ra chúng
tôi còn có thể từ hình ảnh mang ra ekyc có thể tìm ra thông tin như facebook và một
số thông tin khác. Chính anh Vũ Quốc Tuấn, một pi thủ kỳ cựu đã chứng kiến tận mắt
các sản phẩm ekyc của chúng tôi. Lý do ekyc bằng mắt người sẽ nhanh hơn AI thì
hoàn toàn là võ đoán, vì máy thường làm chuẩn và nhanh hơn người rất nhiều lần.
Tôi không muốn tranh luận với bạn Chình nhiều về ekyc vì bạn ấy không phải chuyên
gia về công nghệ ekyc hơn nữa cũng mất thời gian lan man thêm chứ không có chuyện
tôi không biết gì về ekyc, bạn có tranh luận là thông tin bị che, nhưng tôi vẫn không
chấp nhận kyc bằng mắt thịt vì vừa không chuẩn vừa vẫn lộ hình ảnh.
4. Tôi không phải anti-pi vì tôi không có ý định cố tình chống phá pi vì tôi không rảnh
và nói thật là tôi không quan tâm vì tôi thấy công nghệ cũ và đặc biệt không có smart
contract thì không thể có hệ sinh thái DeFi. Tuy nhiên bạn bè có hỏi thì tôi trả lời theo
những gì tôi nhìn thấy, chấm hết. Một lần nữa tôi không quan tâm, và đặc biệt tôi
không đón nhận tất cả các pi thủ vô văn hóa, nói năng bằng ngôn ngữ hạ đẳng, vu
khống đơm đặt, còn những pi thủ văn minh lịch sự khi cần tham khảo hỏi về chuyên
môn thì tôi vẫn sẵn sàng.
5. Với tất cả những pi thủ công kích tôi và đơm đặt, chê bai kiến thức của tôi về
blockchain, nói thật tôi chỉ cười chứ chẳng cay cú gì đâu, vì tôi hiểu đa số những
người lớn tiếng chê về tầm nhìn của tôi ấy họ chỉ có niềm tin chứ 1 nửa chữ
blockchain cũng không hiểu, nửa chữ phần mềm hay smart contract cũng không biết.
Bạn nào thực sự tự tin về trình độ hiểu biết chuyên môn thì hãy ra nói chuyện trực tiếp
chứ đừng núp lùm chửi đổng, đàng hoàng như những người đàn ông thật sự nha, còn
các bạn chỉ có niềm tin và tầm nhìn thì tôi sẽ từ chối vì rất mất thời gian của tôi, dù
tôi vẫn tôn trọng các niềm tin ấy.
6. Có một số người nhờ tôi tiếp tục mổ xẻ về app pi network cũng như pi nodes, rất
tiếc tôi đang bận chưa có dịp, tuy nhiên khi nào rảnh hơn và có nhiều người yêu cầu
quá thì tôi cũng sẽ cân nhắc.
Truyền thông quốc tế

Từ 2022 các kênh truyền thông của Forbers Ấn Độ, BBC Hausa, Yahoo Finance,
website của Stanford… đều có bài viết tích cực về Pi network. Hiện nay với sự hoàn
thiện của hệ sinh thái Pi Network, không kênh truyền thông nào dám khẳng định Pi
Network là dự án scam (lừa đảo).
83
Giữa tháng 5/2023 sau khi Forbes là một tạp chí có uy tín hàng đầu thế giới trong lĩnh
vực tài chính và đầu tư, đây cũng là tạp chí công bố các bảng thống kê về người giàu
nhất thế giới mà chúng ta hay dùng. Cho đến hiện tại, tạp chí này đã ra đời được 105
năm và vẫn đang đứng vững.
Forbes Digital Assets không phải sàn giao dịch mua bán tiền điện tử, nó là một
chuyên trang của Forbes và nó có bảng niêm yết những đồng tiền điện tử trên thị
trường. Pi Network xuất hiện trên bảng niêm yết này. Tại bảng này, các thông tin thị
trường của những đồng tiền điện tử được đội ngũ Forbes Digital Assets tuyển chọn sẽ
được ánh xạ lên. Xin lưu ý đây là dữ liệu thị trường hiện hành chứ không phải mức
giá mà Forbes quy định cho các đồng crypto.
Khi Pi Network được ánh xạ trên Forbes đồng nghĩa với việc các nhà tài phiệt và kinh
doanh lớn bắt đầu quan tâm tới Pi Coin và hoàn thiện hệ thống tài chính của họ hướng
đầu tư vào Pi Network như một xu hướng tất yếu của nền công nghệ số mỗi ngày một
phát triển mà ko ai bắt thời thế AI phải đi lùi.
Người nổi tiếng nói về Pi Network
Có vô số người nổi tiếng ở nhiều lĩnh vực lên tiếng chia sẻ về Pi Network ở đây tôi
xin đưa một số tên tuổi lớn ảnh hưởng tầm thế giới, mọi người có thể tìm kiếm và
kiếm chứng dễ dàng trên mạng internet.
- BitBoy Crypto nhà thiết kế Logo Bitcoin nổi tiếng, sau 2 năm khai thác Pi
Network ông đã thường xuyên đã lan truyền lời giải thích về Pi Network trên
Internet. Giới thiệu ngắn gọn về BitBoy. Vào ngày 1 tháng 11 năm 2010, bài
đăng đầu tiên trên Bitcoin Talk, một người dùng không xác định đã thay đổi
hình ảnh của Bitcoin mãi mãi dưới cái tên “bitboy”.
Vào năm 2021, BitBoy Crypto có 38.000 người theo dõi trên tài khoản xã hội
lnstagram, 206.000 người theo dõi trên kênh YouTube, 2,4 triệu người theo dõi
trên TikTok, 45.000 người theo dõi Twitter, chứng nhận BLUE TICK trên
Facebook và 14.000 người theo dõi Telegram. Trong video, Armstrong cũng đề
cập rằng Pi đã bị một số người buộc tội bị hiểu nhầm là lừa đảo và anh mạnh
mẽ chỉ ra rằng đây không phải là trò gian lận! Để đạt được mục tiêu này, tôi
cũng đã tạo trang web của riêng mình để quảng cáo Pi Network và những
người dùng quan tâm đến Pi Coin phải xem lại cẩn thận.
- Wes Spencer là một nhà sáng tạo công nghệ và chuyên gia an ninh mạng. Ông
đã từng là giám đốc điều hành và cố vấn cấp cao của Fortune 500 cho các công
ty khởi nghiệp được hỗ trợ bởi nhà đầu tư mạo hiểm. Anh ấy là một diễn giả
hội nghị chuyên nghiệp năng động và thường xuyên được yêu cầu. Wes
Spencer đã có rất nhiều video phân tích về tiềm năng của Pi Network trên kênh
youtube của mình.
Wes Spencer đã phục vụ trong nhiều ủy ban cố vấn với các tổ chức nổi tiếng
như American Banked SentinelOne và FS-lSAC. Anh hiện đang phục vụ trong
ủy ban cố vấn AIS của Bộ An ninh Nội địa và đang hoạt động trong nhóm làm
84
việc STYX để tiếp tục thúc đẩy các tiêu chuẩn tự động hóa trong việc chia sẻ
thông tin tình báo về mối đe dọa. Theo chuyên môn, Wes Spencer là CISO của
Perch Security. Wes Spencer là giám đốc điều hành cấp cao tập trung vào an
ninh mạng bên trong và bên ngoài cho Perch. Wes Spencer cung cấp khả năng
lãnh đạo tư tưởng ra bên ngoài cho các tổ chức trên toàn thế giới trong lĩnh vực
thông tin tình báo về mối đe dọa an ninh mạng toàn cầu."
6.7 Hackathon Pi Network 2023

Từ ngày 14 đến ngày 16 tháng 10/2022, Pi Core Team đã tài trợ và tham dự 3 cuộc thi
Hackathon được tổ chức tại trường đại học Harvard, Cornell và UC Berkeley. Hoạt
động tiếp cận này là một trong những nỗ lực của Pi Core Team nhằm xây dựng các
tiện ích và cơ sở hạ tầng của Pi Network trong Giai đoạn Mạng kín hiện tại, giới
thiệu Pi Network với các nhà xây dựng nhiệt tình, giáo dục các nhà phát triển trẻ sáng
tạo về nền tảng Pi, đồng thời mời và giới thiệu thế hệ nhà phát triển tiếp theo để giúp
xây dựng tầm nhìn của Pi cho thế hệ tiền mã hóa tiếp theo.
Tiếp tục sứ mệnh đó, sinh viên trong các cuộc thi Hackathon này đã tìm hiểu về Pi
Network, cộng đồng và nền tảng SDK của nó, đồng thời khám phá và xây dựng các
nguyên mẫu khác nhau của ứng dụng Pi Network cho những ý tưởng sáng tạo của họ
trên Nền tảng nhà phát triển Pi. Các ứng dụng bao gồm trò chơi, ứng dụng sức khỏe,
ứng dụng NTF, ứng dụng có tác động môi trường và hơn thế nữa giúp mở rộng các
loại ứng dụng Pi có thể được xây dựng trên nền tảng Pi Network và chứng minh tiềm
năng của nền tảng để đạt được tiện ích thực sự cho hệ sinh thái Pi Network trưởng
thành và phát triển.
Hơn nữa, là một phần của quá trình chuẩn bị cho các cuộc thi Hackathon này, Pi Core
Team đã đạt được tiến bộ lớn trong việc phát triển các tài nguyên chính của Pi
Developer và phát hành các công cụ hoàn chỉnh hơn cho các nhà phát triển ứng dụng
Pi nói chung.
Ví dụ: Chúng tôi đã cập nhật Cổng thông tin dành cho nhà phát triển với nhiều tính
năng mới, chẳng hạn như quy trình đăng ký ứng dụng rõ ràng và mang tính hướng
dẫn hơn với “Danh sách kiểm tra ứng dụng” để giúp nhà phát triển thiết lập và chạy
ứng dụng của họ. Bạn có thể tự mình trải nghiệm các bản cập nhật Cổng thông tin
mới tại develop.pi trong Pi Browser. Chúng tôi đã phát hành và cải tiến ứng dụng
demo và API SDK của chúng tôi để các nhà phát triển có thể thiết lập và thử nghiệm
ứng dụng Pi dễ dàng hơn nhiều. Ngoài ra, để cải thiện tài liệu cho các nhà phát triển,
chúng tôi đã phát hành và liên tục cải tiến Hướng dẫn giới thiệu nhà phát triển mới
giúp các nhà phát triển tìm hiểu về Hệ sinh thái Pi và xây dựng trên Pi.
Những tài nguyên này có thể giúp không chỉ những người tham gia hackathon mà còn
giúp những Pioneers và nhà phát triển cộng đồng đã thành lập của chúng tôi trong
việc tạo ra các ứng dụng và tiện ích Pi mới cho mạng. Khi chúng tôi tiếp tục sáng kiến
của mình, chúng tôi hy vọng sẽ giới thiệu các ứng dụng Hackathon Pi hàng đầu tiếp
85
tục được phát triển và cải tiến trong những tuần tiếp theo. Trong thời gian chờ đợi,
đây là một số thành viên Pi Core Team đang hoạt động tại các sự kiện này:
Các thành viên Core Team, Christian Eck và Aurélien Schiltz tại Đại học Harvard
Tất nhiên, chúng tôi cũng đánh giá cao tất cả các thành viên Pi Core Team đã làm
việc cùng nhau đằng sau hậu trường để biến tất cả những điều này thành hiện thực và
bạn, những Pioneers đã hỗ trợ và tin tưởng vào chúng tôi trên mọi bước đường.
Chúng tôi cũng đang suy nghĩ về cách mở rộng phạm vi tiếp cận của mạng trong
tương lai với những nỗ lực do cộng đồng lãnh đạo để tham gia vào các sự kiện và
hackathon hàng đầu của các trường đại học và tương tác với các nhà phát triển hàng
đầu trên toàn thế giới. Những ý tưởng sáng tạo từ cộng đồng được hoan nghênh.
Cuối quý 1 năm 2023 cuộc thi Hackathon toàn cầu lần 2 kết thúc, và các Pioneer và
nhà phát triển đã thể hiện những đóng góp đáng kinh ngạc cho hệ sinh thái. Công việc
chăm chỉ, tận tâm và tài năng của họ đã dẫn đến việc tạo ra những ứng dụng Pi
Network đa dạng và truyền cảm hứng mang đến nhiều tiện ích cho tất cả các Pioneer.
Hackathon đã kéo dài gần hai tháng và có sự tham gia rộng rãi từ khắp mạng lưới.
Không chỉ có hơn 6.700 người tham gia - trong đó có các nhà phát triển ứng dụng Pi
và không phải nhà phát triển - xây dựng ứng dụng, mà hơn 30.000 Pioneer cũng tham
gia đánh giá và đánh giá các dự án cũng như bình chọn cho loại ứng dụng mà họ
muốn thấy được xây dựng. Hàng ngàn người khác tiếp tục sử dụng và thử nghiệm
những ứng dụng này, giúp cho người xây dựng nhận được phản hồi ban đầu quan
trọng khi họ tiếp tục xây dựng và cải tiến sản phẩm của mình. Những người khác đã
thảo luận với bạn bè và đồng nghiệp và lan truyền tin tức trên các phương tiện truyền
thông xã hội. Hackathon này thực sự trở thành một sự kiện mà cộng đồng Pi đồng
hành cùng nhau để tạo ra một hành trình chung.
86
Tổng kết sơ bộ đội Chiến Thắng Chung cuộc kỳ thi Hackathon quý 1 năm 2023
Quán quân Polls for Pi: một ứng dụng thăm dò ý kiến trực tuyến Web3.0 thiết kế và
quản lý các cuộc thăm dò và khảo sát, trong đó người đăng cuộc thăm dò trả phí cho
các Pioneers với Pi coin cho câu trả lời của họ. Sự đơn giản của ứng dụng, tập trung
vào một trường hợp sử dụng cốt lõi, giao diện và trải nghiệm thân thiện với người
dùng - cùng với sự tiện ích rõ ràng đối với tiền điện tử Pi coin đã là điểm trọng tâm
của việc lựa chọn ứng dụng này là đội chiến thắng chung. Ngoài ra, ứng dụng Testnet
này cũng tham gia chương trình PiOS, cung cấp mã code của nó để các nhóm khác
trong hệ sinh thái Pi sử dụng thêm.
Các dự án đoạt giải Á quân tổng thể
Connect Social: một ứng dụng mạng xã hội trên Testnet được xây dựng để kết nối,
học hỏi và có những giây phút vui vẻ giữa các Pioneer. Ứng dụng bao gồm các tính
năng như đăng bài, thích và bình luận, cho phép Pioneer tạo, tham gia và khám phá
các cộng đồng con. Đáng chú ý, cơ chế giới hạn số Pi coin cho phép Pioneers công
nhận thêm cho người tạo nội dung mà họ ngưỡng mộ. Một thị trường cũng được tích
hợp trong ứng dụng.
Coinskro: một ứng dụng ký quỹ giải quyết một nhu cầu hiện tại trong mạng lưới và
bao gồm cơ chế giải quyết tranh chấp để cho phép trao đổi Pi coin ngang hàng hoặc
doanh nghiệp với Pioneers an toàn và đáng tin cậy để trao đổi hàng hoá và dịch vụ.
Ngoài ra, ứng dụng còn có giao diện người dùng rõ ràng.
Piketplace: một ứng dụng thị trường ngang hàng với giao diện người dùng rõ ràng và
dễ tiếp cận, được dịch sang nhiều ngôn ngữ khác nhau trên Testnet. Một tính năng độc
đáo là nó cố gắng giải quyết vấn đề vận chuyển thông qua các giải pháp gốc như thanh
toán Pi coin trong hệ sinh thái Pi. Piketplace không chỉ cho phép Pioneers mua bán
các mặt hàng mà còn đăng ký làm nhân viên giao hàng để vận chuyển các mặt hàng
đến người có nhu cầu và nhận Pi coin.
Ngoài các đội chiến thắng, còn có các ứng dụng Pi khác như những đề cử danh dự bởi
chúng đã gần trở thành đội chiến thắng hoặc có tiềm năng lớn để truyền cảm hứng cho
sự sáng tạo. Chúng ta thấy tiềm năng trong nhiều ứng dụng khác, được thiết kế để
mang lại lợi ích thực sự cho sự thành công của Pi Network.
6.8 Dự án Pi Silk Road (con đường tơ lụa Pi)

Pi Silk Road là một nền tảng tiện ích đa chức năng của bên thứ ba được phát triển bởi
một nhóm Pioneers. Nền tảng này được xem như một trung tâm lưu trữ dữ liệu, chia
sẻ dữ liệu và kết nối các cổng dữ liệu cho khách hàng, đồng thời có khả năng tích hợp
dữ liệu vào Web3. Mục tiêu chính của Pi Silk Road là tạo ra các ứng dụng tiện ích,
trong đó Pi Coin có thể được sử dụng để trao đổi hàng hóa và dịch vụ. Sự ra đời của
sàn thương mại điện tử Pi Silk Road mang ý nghĩa quan trọng trong việc mở rộng hệ
sinh thái của Hàng trao đổi Hàng trên Pi Network. Nền tảng này tạo ra một sân chơi
87
lành mạnh cho cộng đồng khai thác và sử dụng Pi Coin, đồng thời góp phần thúc đẩy
sự phát triển của thị trường trao đổi hàng hóa trong mạng lưới Pi Network.
Dự án Pi Silk Road cũng phù hợp với tầm nhìn và định hướng của Pi Network, với sự
tập trung vào con người và giá trị của sản phẩm. Nền tảng này tạo ra một hệ sinh thái
công bằng, nơi mà hàng hóa được sản xuất bởi con người đóng vai trò quan trọng và
đảm bảo giá trị chung cho từng đồng Pi trên thị trường tiền kỹ thuật số. Pi Silk Road
đại diện cho tinh thần Việt Nam, tinh thần lao động sáng tạo, tinh thần học hỏi cao và
mong muốn hòa nhập với bạn bè quốc tế để xây dựng một thế giới công bằng và hạnh
phúc hơn.
Pi Silk Road làm một team đại diện cho cộng đồng Pionner công nghệ Việt Nam tham
dự sự kiện toàn cầu hackathon Pi Network 2023. Pi Silk Road là đại diện tiến sâu nhất
của Việt Nam trong kỳ thi hackthon Pi Network 2023 vừa qua. Một cuộc thi mang đến
những cơ hội cho các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp tham gia Pi Network, tận dụng
công nghệ blockchain, web3 và những tài nguyên mở để giải quyết những thách thức
của thời đại kỹ thuật số mới, doanh nghiệp tham gia và những người dùng của Pi
Coin. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc phát triển và mở rộng hệ sinh thái
của Pi Network và ứng dụng tiện ích của nó trên Pi Silk Road.
* Tác giả Ngọc Anh cũng là một thành viên trong team Pi Silk Road.
6.9 Hệ sinh thái Pi Network

Chúng ta không lạ gì với các App (các ứng dụng) có vô số ứng dụng với vô vàn mục
đích khác nhau, nhiều nhất trên 2 nền tảng Apple Store và CH Play, các kho ứng dụng
máy tính. Các app mà bạn đang sử dụng đều chạy trên nền tảng tập trung Web2.
Nhưng khi trình duyệt Pi công bố một loạt App chạy thử trên hệ sinh thái của nó, bạn
sẽ đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác khi khám phá chúng. Đây là những ứng
dụng vô cùng đa dạng trên nền tảng phi tập trung dựa vào Pi blockchain, bao gồm
thương mại điện tử, giáo dục, nghệ thuật (phim ảnh, hội hoạ, ca hát…), khoa học và
công nghệ, khởi nghiệp, du lịch, ẩm thực, truyền thông và mạng xã hội … và sự kết
hợp giữa những thứ đó, với những đặc điểm mà các app web2 không có:
Nếu bạn mở tài khoản trong các ứng dụng này, bạn không cần phải kê khai dữ liệu cá
nhân. Ứng dụng sẽ tự động cấp cho bạn một tài khoản với tên người dùng là tài khoản
Pi Network của bạn. Coi như bạn đã được xác minh danh tính thông qua việc KYC tài
khoản Pi Network, ứng dụng không quản lý dữ liệu cá nhân của bạn
Bạn sẽ được tự động tích hợp một ví tiền. Đó chính là ví Pi Coin của bạn. Khi Pi
Network open mainnet, chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh, bạn có thể làm được
rất nhiều thứ khi ở nhà hay đi khắp nơi trên thế giới mà không cần có tiền, không cần
có tài khoản ngân hàng hay thẻ tín dụng.
Muốn giao dịch trao đổi, đồng thuận hàng hoá hoặc dịch vụ, bạn có thể đăng nhập vào
app thương mại điện tử để chọn mặt hàng, cung cấp đầy đủ thông tin nhận hàng, các
88
nhà cung cấp sẽ giao hàng đến nơi cho bạn và bạn chỉ việc bấm điện thoại trả tiền
bằng Pi. Muốn đi du lịch, bạn đăng nhập vào app chuyên du lịch và dịch vụ, họ sẽ
cung cấp thông tin cho bạn những khách sạn, cửa hàng, cơ sở dịch vụ, quán ăn, nơi
vui chơi giải trí, hãng xe…… ở những thành phố nào nhận trả bằng Pi coin. Nếu bạn
yêu cầu, sẽ có xe đến đón. Bạn chỉ cần đưa điện thoại ra quẹt mã để trả mọi thứ bằng
Pi coin.
Bạn có nhu cầu học tập hoặc trang bị tri thức, sẽ có app chuyên về giáo dục phục vụ
bạn. Sẽ có trường học, Học viện nhận trả học phí bằng Pi coin “đào tạo” bạn hoặc con
em theo nhu cầu thích hợp. Tôi tin các chương trình giáo dục trên nền tảng này không
nhào nặn ra “những bầy cừu”, học phí sẽ được trả bằng Pi coin.
Các nhạc sĩ, ca sĩ có thể tham gia các app chuyên về âm nhạc. Tác phẩm của họ sẽ
được tự động xác lập bản quyền và AI của ứng dụng sẽ loại bỏ những tác phẩm vi
phạm bản quyền. Tác giả và ca sĩ sẽ được cộng đồng chi trả tiền để thưởng thức, bằng
nhiều cách, chẳng hạn người nghe sẽ thưởng cho họ bằng Pi coin và ứng dụng sẽ trả
cho họ theo một tỷ lệ mặc định tuỳ thuộc vào sự quan tâm của công chúng.
Trên các ứng dụng về nghệ thuật trong hệ sinh thái Pi, các nghệ sĩ sẽ có thể tạo chủ đề
tác phẩm (bao gồm tranh, video và hình ảnh về những khoảnh khắc và sự kiện độc
đáo, tác phẩm điện ảnh, bài hát, các sáng tạo kỹ thuật số) của mình thành NFT (mã
thông báo không thể thay thế) độc nhất vô nhị để bán, để đấu giá, người dùng có thể
sưu tập. Thị trường NFT mới bắt đầu nhưng rất sôi động và đang cuốn hút.
Các app về truyền thông và mạng xã hội trên hệ sinh thái Pi cũng hứa hẹn có nhiều
khác biệt so với các mạng xã hội hiện tại.
- Thứ nhất: tất cả người sử dụng đều được xác minh danh tánh (bằng tài khoản Pi
Network đã được KYC).
- Thứ hai: công nghệ blockchain kết hợp với AI sẽ loại bỏ đến mức thấp nhất
fake news (tin tức giả mạo) và những thứ đồi bại gây hại cho cộng đồng.
- Thứ ba: các mạng xã hội sẽ tích hợp với các ứng dụng khác mang lại nhiều tiện
ích 2 trong 1 hay 3-5-10…trong 1.
Và rất rất nhiều những ứng dụng khác đã, đang và sẽ được đưa vào hệ sinh thái Pi.
Đây là hệ sinh thái thu hút mạnh mẽ nhất khả năng sáng tạo của cộng đồng.
Hệ sinh thái Pi chính là một web3 đang hiện hữu, là web3 tiên phong. Khai thác Pi
coin hàng ngày để kiếm tiền là một chuyện, tham gia hệ sinh thái Pi là chuyện lớn hơn
nhiều. Bạn không những được hưởng những tiện ích nói trên mà còn được chia sẻ lợi
ích được tạo ra từ những ứng dụng đó. Vì vậy tham gia cộng đồng Pi không bao giờ là
muộn.
89
Các ứng dụng testnet của Pi Network
6.10 Các quỹ mạo hiểm đã đầu tư vào Pi Network

Ulu Ventures là một công ty đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại Thung lũng Silicon,
California chuyên đầu tư vào các công ty giai đoạn đầu trong nhiều ngành công
nghiệp, bao gồm công nghệ, chăm sóc sức khỏe và có tính bền vững. Công ty được
thành lập vào năm 2008 bởi Miriam Rivera và Clint Korver.
Ulu Ventures tập trung đầu tư vào các công ty có công nghệ và mô hình kinh doanh
đổi mới và đột phá, với tiềm năng tạo ra giá trị đáng kể trong các ngành tương ứng của
họ. Công ty đặc biệt quan tâm đến các công ty khởi nghiệp đang phát triển các sản
phẩm hoặc dịch vụ có tác động tích cực đến xã hội và môi trường.
Ngoài việc cung cấp vốn, Ulu Ventures còn cung cấp hỗ trợ và nguồn lực để giúp các
công ty trong danh mục đầu tư của mình phát triển và thành công. Điều này bao gồm
quyền truy cập vào mạng lưới cố vấn có kinh nghiệm, quan hệ đối tác chiến lược và
trợ giúp tuyển dụng nhân tài hàng đầu.
Một số công ty đáng chú ý trong danh mục đầu tư của Ulu Ventures bao gồm AppZen,
Flexport và Lob. Nhìn chung, Ulu Ventures có bề dày thành tích trong việc xác định
và đầu tư vào các công ty tăng trưởng cao, đồng thời các công ty trong danh mục đầu
tư của họ đã huy động được nguồn vốn đáng kể từ các nhà đầu tư khác sau khi nhận
được sự hỗ trợ từ Ulu Ventures.
90
Đầu tư giai đoạn hạt giống là tất cả những gì chúng tôi từng làm và là điều chúng tôi
mong muốn làm tốt nhất. Đối với nhóm Ulu, hạt giống không phải là hành động khởi
động để có một quỹ lớn hơn. Đó không phải là điều chúng tôi làm để có thể trở thành
nhà đầu tư Series A hoặc B. Chúng tôi tin rằng đầu tư ở giai đoạn hạt giống là điểm
đòn bẩy cao nhất để giúp mọi người bằng cách tạo ra công nghệ có giá trị, tạo ra lợi
nhuận và để lại vết lõm trong vũ trụ. Đây là lý do tại sao.
Là con người, chúng tôi thấy những cuộc trò chuyện với những người sáng lập giai
đoạn đầu đặc biệt thú vị và hấp dẫn. Họ nuôi dưỡng sự học hỏi, tò mò và niềm đam
mê của chúng tôi. Các cuộc trò chuyện với các Ulupreneurs tiềm năng không chỉ hấp
dẫn về mặt trí tuệ mà chúng thường rất cảm động.
Với tư cách là nhà đầu tư, chúng tôi tin chắc rằng đầu tư ở giai đoạn hạt giống sẽ tạo
ra lợi nhuận tốt nhất trong liên doanh trong thời gian dài. Đó cũng là điểm trên
đường cong hình thành vốn cung cấp đòn bẩy cao nhất để thúc đẩy sự đa dạng trong
tinh thần kinh doanh - điều mà chúng tôi tin rằng không chỉ là lợi ích xã hội, mà còn
là luận điểm đầu tư giúp tăng khả năng một công ty sẽ tiến xa.
Với tư cách là những người thực hành, chúng tôi tin rằng khả năng định lượng rủi ro
và lợi nhuận của nhóm chúng tôi ở giai đoạn đầu giúp chúng tôi có thể đánh giá tốt
hơn khả năng và tiềm năng của thỏa thuận ở giai đoạn đầu của bạn.
91
Phần II. Pi Node
Chương 7: Giới thiệu về Pi Node
Có đầy đủ tại bản giấy và bản ebook full cập nhật liên tục trong 3 năm
7.1 Pi Node là gì?

7.2 Tại sao nên chạy Pi Node
7.3 Quy mô và tầm mức phát triển của Pi Node.
7.4 Thế giới cần một đồng tiền kỹ thuật số chung
7.5. Pi Node có cần cấu hình mạnh?
7.6 Chạy Pi Node như thế nào?
7.7 IP là gì?
7.8 Các tiêu chí lựa chọn Node và Super Node:
7.10 Open Mainnet dưới góc nhìn kỹ thuật
92
Phần III. Sách trắng Pi Network
Pi Network chính thức Mainnet kín ngày 29-12-2021
Hôm đó, Pi Core Team đã chính thức thông báo Pi Network chính thức khởi chạy.
Mang lại niềm vui to lớn cho cộng đồng Pi Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung.
Đây là một bước ngoặc rất quan trọng trong tiến trình phát triển của Pi Network.
Chúng ta cùng tìm hiểu xem những nội dung quan trọng mà PCT đã đề cập trong
thông báo này.
Pi Mainnet hoạt động ngày hôm nay, bắt đầu thời kỳ Mạng kín – Enclosed Network
của giai đoạn Mainnet. Chúng tôi cũng đang phát hành hai phần mới của sách trắng Pi
giải thích cách khai thác và cung cấp sẽ hoạt động trong Mainnet. Bản xem trước mô
93
phỏng khai thác mới được phát hành trong ứng dụng để bạn hiệu chỉnh và sẽ có hiệu
lực sau đó. Cho đến lúc đó, việc khai thác hiện tại vẫn tiếp tục. Đọc thêm nội dung bài
viết bên dưới. Mainnet có thể được xem trong Pi Blockexplorer và ví Pi của bạn hiện
có thể hiển thị cả số dư Testnet và Mainnet.
Khởi chạy Mainnet Pi Network 29/12/2021

Pi Mainnet hiện đang hoạt động, bắt đầu giai đoạn Mạng kín – Enclosed Network của
giai đoạn Mainnet trong đó Blockchain Mainnet có tường lửa để cấm kết nối bên
ngoài nhưng cho phép chuyển ngang hàng trong mạng kèm theo. Mainnet có thể được
xem trong Pi Blockexplorer.
Pi Blockexplorer
94
Ví Pi coin hiện có thể hiển thị cả số dư Testnet và Mainnet, mặc dù số dư của mọi
người trên Mainnet hiện là 0 Pi coin. Khi nhiều Pioneers hoàn thành KYC, họ sẽ có
thể chuyển số dư của mình sang Mainnet. Giải pháp KYC sắp ra mắt để bắt đầu xác
minh danh tính của Pioneers và giới thiệu trình xác thực danh tính.
Lưu ý: Pi Network KHÔNG chạy ICO (Initial Coin Offering – Đợt phát hành Coin
Đầu tiên) hoặc bất kỳ hình thức bán huy động vốn cộng đồng nào của Pi Network. Do
đó, bất kỳ bên nào mạo danh Pi Network hoặc những người sáng lập của nó để tiến
hành bán hoặc niêm yết đều là bất hợp pháp và giả mạo. Mọi hoạt động bán Pi coin
cho Pioneers đều là trái phép và không có liên kết với PCT của Pi Network. Những
Pioneers nên đề phòng mọi trò gian lận và không tham gia.
Pi có thể được khai thác tự do bằng cách đóng góp vào hệ sinh thái thông qua ứng
dụng dành cho thiết bị di động của chúng tôi. Hơn nữa, bất kỳ số Pi coin nào được
khai thác chỉ có thể được xác nhận từ bên trong Ứng dụng Pi Network chính thức
thông qua Bảng điều khiển Mainnet và sau đó được chuyển vào ví Pi coin của bạn.
Bất kỳ trang Web nào yêu cầu Pioneers xác nhận Pi coin bằng các phương thức khác
đều là giả mạo.
Dưới đây là bản thảo mới về các phần cung cấp và khai thác Pi Coin trong sách trắng
của chúng tôi. Việc khai thác sẽ tiếp tục trong giai đoạn Mainnet nhưng với tốc độ
khai thác được điều chỉnh động trong phạm vi nguồn cung hạn chế. Để biết thêm chi
tiết, hãy đọc các phần Whitepaper mới đánh giá cách cung cấp và khai thác hoạt động
trước Mainnet và mô tả cách thức và lý do tại sao chúng sẽ thay đổi tại Mainnet.
Chúng tôi cũng sẽ giữ chương Lộ trình đã phát hành trước đó ở dưới cùng để tham
khảo. Chúng tôi hoan nghênh phản hồi của bạn trước khi chúng tôi cập nhật báo cáo
chính thức trên trang Web của chúng tôi khi Mạng mở bắt đầu.
Mô hình Token và khai thác
Một thiết kế Token hợp lý, được suy nghĩ kỹ lưỡng là yếu tố quan trọng đối với sự
thành công của một mạng lưới tiền mã hóa. Nó có tiềm năng tạo ra các động lực để
hình thành và phát triển mạng Bootstrap, xây dựng một hệ sinh thái dựa trên các tiện
ích và do đó hỗ trợ tiền mã hóa làm nền tảng cho một hệ thống như vậy. Những gì một
mạng khuyến khích nói lên rất nhiều điều về những gì một mạng cần, ví dụ: Sự phát
triển mạng hoặc tạo ra tiện ích dựa trên nguyên tắc cơ bản, một kho lưu trữ giá trị đơn
thuần hoặc một phương tiện trao đổi cho hệ sinh thái tiền mã hóa. Chương này trình
bày về nguồn cung của Pi Network và cách Pioneer có thể khai thác Pi coin trong các
giai đoạn khác nhau của mạng và cơ sở thiết kế cơ bản cho các cơ chế khai thác khác
nhau bao gồm xây dựng và phát triển mạng cũng như khuyến khích các tiện ích và
nhu cầu.
95
Lưu ý rằng Pi coin là một loại tiền mã hóa Layer 1 chạy trên Blockchain của riêng
nó, ở đây đề cập đến Token Pi.
Mô hình khai thác token Pi
Nguồn cung của Pi Network
Tầm nhìn của Pi Network là xây dựng nền kinh tế ngang hàng và trải nghiệm trực
tuyến toàn diện nhất trên thế giới, được thúc đẩy bởi Pi coin - tiền mã hóa được sử
dụng rộng rãi nhất trên thế giới.
Để thực hiện tầm nhìn này, điều quan trọng là phải phát triển mạng lưới và làm cho Pi
Network có thể truy cập rộng rãi trong khi vẫn duy trì tính bảo mật của Blockchain và
sự khan hiếm của Pi coin. Mặc dù những mục tiêu này luôn hướng dẫn mô hình cung
cấp Token và thiết kế khai thác, nhưng điểm khác biệt chính là: Giai đoạn tiền
Mainnet tập trung vào việc thúc đẩy sự phát triển mạng và phân phối rộng rãi Pi và
giai đoạn Mainnet sẽ tập trung vào việc khen thưởng các hình thức đóng góp đa dạng
hơn của Pioneers trong khi củng cố cung cấp của Pi Network.
Nguồn cung trước Mainnet:
Trong giai đoạn đầu, trọng tâm của Pi Network là phát triển và bảo mật mạng. Khởi
động để xây dựng một khối lượng người tham gia là điều tối quan trọng đối với bất kỳ
mạng lưới và hệ sinh thái nào. Được thúc đẩy bởi tầm nhìn biến Pi trở thành loại tiền
96
mã hóa được sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới, phân phối Pi và làm cho nó có thể
truy cập trên toàn cầu được coi là trọng tâm của tăng trưởng.
Thuật toán đồng thuận của Pi Network
Dựa trên biểu đồ tin cậy toàn cầu, được tổng hợp từ Vòng kết nối bảo mật của từng
Pioneers. Do đó, điều quan trọng là phải khuyến khích Pioneers hình thành các Vòng
kết nối bảo mật riêng lẻ. Điều này có nghĩa là một nguồn cung cấp Token có sẵn dưới
dạng phần thưởng khai thác không được giới hạn rõ ràng trước Mainnet.
Đồng thời, việc duy trì một lượng Pi coin khan hiếm nhất định là rất quan trọng. Như
đã giải thích trong phần Khai thác, Pi Network đã áp dụng cơ chế khai thác, trong đó
tốc độ khai thác của Pi Network giảm một nửa mỗi khi người tham gia tăng lên 10 lần,
dẫn đến một loạt sự kiện giảm một nửa khi nó đạt đến các mốc khác nhau của những
Pioneers tham gia. Sự kiện giảm một nửa tiếp theo dựa trên mô hình này sẽ là khi Pi
Network đạt 100 triệu Pioneers tham gia. Hiện tại, chúng tôi có hơn 30 triệu Pioneers
tham gia. Pi Network cũng giữ lại một tùy chọn để dừng tất cả khai thác hoàn toàn
trong trường hợp người tham gia Pi Network đạt đến một giới hạn nhất định. Tuy
nhiên, vẫn chưa được xác định. Tùy chọn giới hạn nguồn cung của Pi Network không
được thực hiện trước Mainnet, do đó, tổng nguồn cung chưa xác định được.
Mô hình cung cấp trước Mainnet với cơ chế khai thác được điều chỉnh cho phù hợp
với khả năng truy cập, tăng trưởng và bảo mật đã tạo nên một cộng đồng hơn 30 triệu
Pioneers gắn bó với hàng triệu Vòng kết nối bảo mật đan xen. Một phương tiện đơn
giản, dễ tiếp cận để khai thác Pi coin trên điện thoại di động, đã giúp phân phối Token
rộng rãi trên toàn thế giới, bao gồm cả những nhóm Pioneers đã bị loại khỏi cuộc cách
mạng tiền mã hóa vì thiếu vốn, kiến thức hoặc công nghệ. Khi làm như vậy, mạng lưới
đã tránh được sự tập trung tài sản cực độ rõ ràng trong Bitcoin và các loại tiền mã hóa
khác, tự chuẩn bị để trở thành một hệ sinh thái phi tập trung ngang hàng thực sự với
lượng người tham gia và giao dịch đủ lớn để tạo ra tiện ích.
Nguồn cung Mainnet
Cung cấp dữ liệu tăng trưởng và khuyến khích những đóng góp cần thiết cho mạng
lưới để đạt được một hệ sinh thái hữu dụng. Do đó, phần thưởng khai thác sẽ tiếp tục
sau Mainnet nhưng sẽ có các hình thức đa dạng để khuyến khích các loại đóng góp
khác nhau, điều này sẽ được giải thích trong phần bên dưới. Về nguồn cung, nguồn
cung chưa được xác định do cơ chế khai thác trước Mainnet tối ưu hóa khả năng truy
cập và tăng trưởng của hệ sinh thái gây ra một số vấn đề đối với giai đoạn Mainnet,
bao gồm cả sự không thể đoán trước trong lập kế hoạch.
Vấn đề không thể đoán trước để lập kế hoạch trong mô hình nguồn cung trước
Mainnet đã xuất hiện trong COiNVENTION (Quy ước) đầu tiên của Pi Network vào
97
tháng 9 đến tháng 10 năm 2020. Trong đó, hội đồng cộng đồng và các đệ trình của
cộng đồng đã thảo luận về việc liệu khai thác có nên giảm một nửa hay dừng ở quy
mô Pi Network đạt 10 triệu vào thời điểm đó. Nếu quá trình khai thác tiếp tục dựa trên
cơ chế khai thác trước Mainnet đang diễn ra, thì điều đó gây ra lo ngại về nguồn cung
do sự không chắc chắn và do đó gây ra sự khan hiếm của Pi coin. Tuy nhiên, nếu quá
trình khai thác bị dừng lại, điều đó sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của Pi Network và
ngăn cản những Pioneers mới tham gia Pi Network với tư cách là người khai thác, do
đó làm suy yếu khả năng phát triển và phổ cập rộng rãi của Pi Network. Mặc dù Pi
Network đã quyết định giảm một nửa tốc độ khai thác ở quy mô 10 triệu người khai
thác, nhưng tình thế tiến thoái lưỡng nan này vẫn còn và cần được giải quyết.
Làm thế nào cộng đồng có thể đạt được sự phát triển liên tục và khả năng tiếp cận,
trong khi giải quyết các mối quan tâm về nguồn cung là một trong những yếu tố chính
được xem xét khi thiết kế mô hình Token Mainnet. Ngoài ra, tổng nguồn cung không
xác định và không thể đoán trước khiến việc lập kế hoạch tổng thể về Token Pi
Network trở nên khó khăn, vì cộng đồng với tư cách là một tập thể và bản thân hệ sinh
thái có nhu cầu sử dụng một số Pi coin cho các mục đích mang lại lợi ích cho cộng
đồng và hệ sinh thái nói chung, ngoài việc chỉ khai thác phần thưởng cho các cá nhân.
Cần phải xác định sự phân bổ rõ ràng cho các mục đích cộng đồng chung như vậy. Do
đó, với quy mô mạng lưới hiện tại là hơn 30 triệu Pioneers và khối lượng giao dịch và
hoạt động dự kiến trong tương lai, mô hình nguồn cung Mainnet có tổng nguồn cung
tối đa rõ ràng là 100 tỷ Pi coin, cho phép khuyến khích tăng trưởng liên tục và đóng
góp mới và loại bỏ các mối quan tâm về sự không thể đoán trước của nguồn cung cấp.
Việc phân phối nguồn cung cấp sẽ tuân theo nguyên tắc phân phối ban đầu trong sách
trắng ngày 14 tháng 3 năm 2019, cộng đồng Pioneers có 80% và Pi Core Team có
20% tổng nguồn cung lưu hành của Pi coin. Do đó, với tổng nguồn cung tối đa là 100
tỷ Pi coin, cộng đồng cuối cùng sẽ nhận được 80 tỷ Pi coin và Pi Core Team cuối cùng
sẽ nhận được 20 tỷ Pi coin. Phân bổ của Pi Core Team được mở khóa theo cùng một
tốc độ khi cộng đồng dần dần khai thác ngày càng nhiều Pi coin và có thể bị khóa
thêm thông qua một nhiệm vụ tự đặt ra.
Phân bổ Token của Pi Network
Pi Network không có bất kỳ phân bổ nào cho ICO và KHÔNG chạy bất kỳ loại hình
thức bán huy động vốn cộng đồng nào. Do đó, bất kỳ việc mạo danh Pi Network hoặc
những người sáng lập của nó để tiến hành bán hoặc niêm yết đều là bất hợp pháp, trái
phép và giả mạo. Những kẻ mạo danh này không có liên kết với Pi Core Team. Những
Pioneers nên đề phòng mọi trò gian lận và không tham gia. Pi coin có thể được khai
thác tự do bằng cách đóng góp vào hệ sinh thái. Hơn nữa, tất cả số Pi coin đã khai thác
chỉ có thể được xác nhận từ bên trong Ứng dụng Pi Network thông qua Bảng điều
98
khiển Mainnet và sau đó được chuyển vào ví Pi coin của bạn. Bất kỳ trang Web nào
yêu cầu Pioneers xác nhận mật mã bảo mật ví Pi coin theo cách khác đều là giả mạo.
80% Pi coin từ cộng đồng Pioneers sẽ được chia thành:
- 65% Pi coin được phân bổ cho tất cả các phần thưởng khai thác tiên phong trong quá
khứ và tương lai.
- 10% Pi coin được dành để hỗ trợ tổ chức cộng đồng và xây dựng hệ sinh thái được
quản lý bởi Pi Foundation - một tổ chức phi lợi nhuận trong tương lai.
- 5% Pi coin dành cho nhóm thanh khoản để cung cấp thanh khoản cho những
Pioneers và nhà phát triển trong hệ sinh thái Pi Network.
Tuy nhiên, sau khi loại bỏ Pi coin do các tài khoản giả mạo khai thác, tùy thuộc vào
tốc độ và sự tham gia của KYC, số Pi coin khai thác được từ Mainnet ở giai đoạn đầu.
có thể được ước tính dao động từ 10 đến 20 Tỷ. Số Pi coin còn lại trong nguồn cung
cấp 65 tỷ Pi coin cho phần thưởng khai thác sẽ được phân phối cho Pioneers thông
qua cơ chế khai thác Mainnet mới với giới hạn cung cấp Pi coin hàng năm.
Các giới hạn cung cấp Pi coin hàng năm sẽ được xác định dựa trên công thức giảm
dần tùy thuộc vào các yếu tố như tỷ lệ khóa và nguồn cung Pi coin còn lại của Pi
Network tại thời điểm đó. Việc tính toán các giới hạn cung ứng dựa trên các mốc thời
gian chi tiết giúp đạt được sự phân bổ tốt hơn và trơn tru hơn theo thời gian. Công
thức giảm dần có nghĩa là giới hạn nguồn cung Pi coin hàng năm cho năm đầu tiên
khai thác Mainnet mới sẽ cao hơn năm thứ 2, năm thứ 2 cao hơn năm thứ 3… Công
thức giảm dần hàng năm và những con số này sẽ cần được hoàn thiện gần hơn với thời
kỳ Mainnet ra mắt, chúng ta sẽ thấy có bao nhiêu Pioneers đã được KYC và bao nhiêu
Pi coin đã được khai thác mà PCT đã chuyển vào Mainnet.
Tại Mainnet, những Pioneers sẽ được khen thưởng vì những đóng góp liên tục của họ
cho sự phát triển và bảo mật của Pi Network. Như đã giải thích trong phần Khai thác,
phần thưởng của Pioneers sẽ đa dạng hơn nữa vì Pi Network cần sự đóng góp đa dạng
và chuyên sâu hơn, liên quan đến việc sử dụng ứng dụng, hoạt động của Node và khóa
Pi coin. Những Pioneers khai thác trước Mainnet sẽ tiếp tục đóng góp cho Pi Network
và được hưởng phần thưởng khai thác trước Mainnet, cùng với bất kỳ thành viên mới
nào tham gia Pi Network, để đảm bảo sự phát triển lâu dài và bền vững của Pi
Network.
10 tỷ Pi coin sẽ được dành cho tổ chức cộng đồng và xây dựng hệ sinh thái, trong
tương lai, sẽ được quản lý bởi một tổ chức phi lợi nhuận. Hầu hết các mạng phi tập
trung hoặc tiền mã hóa, ngay cả khi chúng được phân cấp, vẫn cần một tổ chức để tổ
chức cộng đồng và thiết lập định hướng tương lai của hệ sinh thái, ví dụ: Ethereum và
99
Stellar. Quỹ Pi coin trong tương lai sẽ tổ chức và tài trợ các sự kiện cộng đồng, chẳng
hạn như hội nghị nhà phát triển, sự kiện trực tuyến toàn cầu và các cuộc họp cộng
đồng địa phương, tổ chức các tình nguyện viên và thành viên ủy ban, đồng thời trả
lương cho nhân viên toàn thời gian, những người tận tâm xây dựng cộng đồng và hệ
sinh thái, thu thập ý kiến và phản hồi từ cộng đồng, tổ chức các cuộc bình chọn của
cộng đồng trong tương lai, xây dựng thương hiệu và bảo vệ tính pháp lý của Pi
Network, đại diện cho Pi Network để tương tác với các đơn vị kinh doanh khác bao
gồm các chính phủ, ngân hàng truyền thông, và các doanh nghiệp truyền thống, hoặc
hoàn thành bất kỳ trách nhiệm nào đối với sự phát triển của cộng đồng và hệ sinh thái
Pi. Hơn nữa, để xây dựng một hệ sinh thái Pi dựa trên tiện ích, các chương trình phát
triển cộng đồng khác nhau sẽ được tổ chức này thiết kế, tạo và thực hiện để hỗ trợ các
nhà phát triển cộng đồng dưới các hình thức tài trợ, vườn ươm, quan hệ đối tác…
5 tỷ Pi coin sẽ được dành cho các nhóm thanh khoản để cung cấp tính thanh khoản
cho bất kỳ Pinoeers tham gia hệ sinh thái nào, bao gồm cả những Pioneers và nhà phát
triển ứng dụng Pi Network. Tính thanh khoản là chìa khóa để một hệ sinh thái tồn tại,
hoạt động và phát triển. Nếu các doanh nghiệp hoặc cá nhân muốn tham gia vào các
hoạt động của hệ sinh thái, ví dụ bằng cách trao đổi, đồng thuận hàng hóa và dịch vụ
bằng Pi con. Nếu không có tính thanh khoản, hệ sinh thái sẽ không có vòng quay Pi
coin hiệu quả và hợp lý, do đó gây hại cho việc tạo ra các tiện ích và phát triển hệ sinh
thái Pi.
Như đã thảo luận trong chương lộ trình, một lợi ích của giai đoạn Enclosed Network –
Mạng kín của Mainnet là cho phép hiệu chỉnh trên mô hình Token, dựa trên kết quả
Mainnet ban đầu. Do đó, mô hình Token có thể được điều chỉnh trước khi giai đoạn
Open Network – Mạng mở bắt đầu. Ngoài ra, trong tương lai, đối với sức khỏe của hệ
sinh thái Pi Network, có thể phải đối mặt với những câu hỏi như liệu có cần phải có
bất kỳ lạm phát nào sau khi hoàn thành việc phân phối 100 tỷ Pi coin hay không? Lạm
phát có thể là cần thiết để khuyến khích hơn nữa đóng góp thông qua nhiều phần
thưởng khai thác hơn, bù đắp cho bất kỳ tổn thất nào của Pi coin, cung cấp thêm tính
thanh khoản, giảm thiểu tích trữ ngăn cản việc sử dụng và tạo tiện ích… Khi đó, Tổ
chức và các ủy ban chuyên trách về những vấn đề này sẽ tổ chức và hướng dẫn cộng
đồng đi đến kết luận về vấn đề theo cách phi tập trung.
Cơ chế khai thác
Cơ chế khai thác của Pi Network đã và đang cho phép những Pioneers đóng góp vào
sự phát triển, phân phối và bảo mật của hệ sinh thái và được khen thưởng xứng đáng
với Pi coin. Cơ chế khai thác tiền Mainnet đã giúp Pi Network đạt được mức tăng
trưởng ấn tượng với hơn 30 triệu thành viên tham gia, một loại tiền tệ được phân phối
100
rộng rãi, Testnet cũng như biểu đồ tin cậy của các tổng hợp Vòng tròn Bảo mật sẽ
cung cấp thuật toán đồng thuận của Blockchain Pi.
Sắp tới giai đoạn Mainnet, Pi Network cần những đóng góp hơn nữa từ sự đóng góp
đa dạng hơn từ tất cả các thành viên, để trở thành một nền kinh tế thực sự trong khi
tiếp tục tăng trưởng và hòa nhập. Trong giai đoạn Mainnet, chúng tôi muốn đạt được
hơn nữa tính phi tập trung, tiện ích, sự ổn định và tuổi thọ, bên cạnh tăng trưởng, hòa
nhập và bảo mật. Những mục tiêu này chỉ có thể đạt được nếu tất cả những Pioneers
trong hệ sinh thái làm việc cùng nhau. Do đó, cơ chế khai thác Pi coin mới được thiết
kế để đạt được những mục tiêu này bằng cách khuyến khích tất cả những Pioneers
đóng góp đa dạng cho hệ sinh thái dựa trên cùng một nguyên tắc dân chủ. Dưới đây,
chúng tôi mô tả công thức khai thác tiền Mainnet, tiếp theo là những thay đổi trong
công thức Mainnet.
Công thức trước Mainnet
Công thức khai thác trước Mainnet thể hiện sự xác định xứng đáng về tốc độ khai thác
hàng giờ của Pioneers. Pioneers tích cực khai thác nhận được ít nhất một tỷ lệ tối thiểu
và còn được thưởng thêm vì những đóng góp của họ cho bảo mật và sự phát triển của
hệ sinh thái. Công thức sau xác định tốc độ Pioneers khai thác Pi mỗi giờ:
M = I (B, S) + E (I)
Trong đó:
M là tổng tỷ lệ khai thác của Pioneer.
I là tỷ lệ khai thác cơ bản của cá nhân Pioneer.
B là tỷ lệ khai thác cơ bản trên toàn hệ thống.
S là phần thưởng Vòng kết nối bảo mật, là một thành phần của tỷ lệ khai thác cơ sở
của Pioneer cá nhân từ các kết nối Vòng kết nối bảo mật hợp lệ.
E là phần thưởng Nhóm giới thiệu từ các thành viên Nhóm giới thiệu tích cực.
Tốc độ khai thác cơ bản trên toàn hệ thống B bắt đầu là 3.1415926 Pi/h và giảm một
nửa mỗi khi mạng lưới Pioneer tham gia tăng lên 10 lần, bắt đầu từ 1000 Pioneers.
Như được liệt kê dưới đây, đã có 5 sự kiện giảm một nửa cho đến nay:
Số Pioneers tham gia Giá trị B làm tròn (π/h) Giá trị I làm tròn (π/h)
101
I (B, S) = B + S (B)
S (B) = 0,2 * min(Sc, 5) * B, trong đó Sc là số kết nối Vòng kết nối bảo mật hợp lệ.
E (I) = Ec * I (B, S) * 0.25, trong đó Ec là số thành viên Nhóm giới thiệu đang hoạt
động khai thác đồng thời.
Công thức khai thác cũng có thể được viết dưới dạng bội số của B:
M = I (B, S) + E (I)
M = [B + S (B)] + [Ec * I (B, S) * 0,25] hoặc:
M = [B + {0,2 * min(Sc, 5) * B}] + [Ec * 0,25 * {B + {0,2 * min(Sc, 5) * B}}], hoặc:
M = B * [1 + {0,2 * min(Sc, 5)} + {Ec * 0,25 * {1 + 0,2 * min(Sc, 5)}}], hoặc:
M = B * [(1 + Ec * 0,25) * {1 + 0,2 * min Sc, 5)}]
Khai thác tỷ lệ cơ bản trên toàn hệ thống trước Mainnet

Mỗi Pioneer đang hoạt động đều nhận được ít nhất tỷ lệ khai thác cơ bản trên toàn hệ
thống (B). Nghĩa là, nếu Sc = 0 và Ec = 0 trong khai thác công thức ở trên, thì M = B.
Trong mọi trường hợp, tỷ lệ khai thác của Pioneers là bội số của tỷ lệ khai thác trên
toàn hệ thống. Giá trị của B đã được xác định trước Mainnet và như trong bảng trên,
nó chỉ thay đổi 5 lần. Nguồn cung cấp tối đa không được xác định thực hiện chức
năng của cơ chế khai thác tiền Mainnet, ví dụ: Mạng lớn bao nhiêu và mạng tốc độ đạt
đến sự kiện giảm một nửa tiếp theo. Nó chỉ được xác định khi B giảm xuống 0. Tuy
nhiên, như được giải thích trong phần tiếp theo, giá trị của B tại Mainnet được tính
theo thời gian thực, tự động điều chỉnh dựa trên nguồn tổng hợp Pi coin hàng năm và
tổng hợp số Pioneers trên hệ thống. Nguồn cung của Pi coin là hữu hạn tại Mainnet.
Phần thưởng từ vòng tròn bảo mật
Thuật toán đồng thuận của Pi coin dựa trên biểu đồ tin cậy toàn cầu, được tổng hợp từ
hàng triệu Vòng kết nối bảo mật đan xen nhau của từng Pioneer. Do đó, một Pioneer
được thưởng thêm Pi coin mỗi giờ cho mỗi kết nối vòng tròn bảo mật hợp lệ mới, tối
đa 5 kết nối như vậy. Vòng tròn bảo mật đóng vai trò trung tâm đối với tính bảo mật
của Blockchain Pi đến mức phần thưởng Vòng tròn bảo mật đã nâng tổng tỷ lệ khai
thác của Pioneer theo hai cách:
- Bằng cách thêm trực tiếp vào tỷ lệ khai thác cơ sở của Pioneer (I).
102
- Bằng cách tăng phần thưởng cho Nhóm giới thiệu, nếu có.
Trên thực tế, một vòng tròn bảo mật đầy đủ nghĩa là có ít nhất 5 kết nối hợp lệ, tăng
gấp đôi cả tỷ lệ khai thác cơ sở của Pioneer cá nhân và phần thưởng của Nhóm giới
thiệu.
Phần thưởng cho nhóm giới thiệu
Những Pioneers cũng có thể mời những người khác tham gia Pi Network và thành lập
Nhóm giới thiệu của họ. Người mời và người được mời chia sẻ phần thưởng Pi coin
thưởng của Nhóm giới thiệu bằng nhau, đó là mức tăng 25% đối với tỷ lệ khai thác cơ
sở của cá nhân tương ứng của họ, nếu cả 2 cùng khai thác. Những Pioneers khai thác
nhiều Pi coin hơn mỗi giờ với mỗi thành viên Nhóm giới thiệu cùng khai thác. Phần
thưởng cho Nhóm giới thiệu này ghi nhận đóng góp của Pioneers vào sự phát triển của
mạng lưới và việc phân phối Token Pi.
Công thức khai thác Mainnet
Các mục tiêu của giai đoạn Mainnet là đạt được tiến bộ hơn nữa trong phân quyền và
tiện ích, đảm bảo tính ổn định và bền vững, đồng thời duy trì tốc độ tăng trưởng và
bảo mật. Công thức mới, như được viết bên dưới, khuyến khích sự đóng góp đa dạng
hơn của những Pioneers để hỗ trợ các mục tiêu Mainnet này trong khi vẫn giữ các
động lực để bảo mật và phát triển Pi Network. (Như trước đây, nó mang tính chất
xứng đáng và được biểu thị bằng tốc độ mà Pioneers khai thác Pi mỗi giờ).
M = I (B, L, S) + E (I) + N (I) + A (I) + X (B)

Trong đó:
M là tổng tỷ lệ khai thác của Pioneers.
I là tỷ lệ khai thác cơ bản của cá nhân Pioneer.
B là tỷ lệ khai thác cơ bản trên toàn hệ thống. Được điều chỉnh dựa trên lượng Pi coin
có sẵn để phân phối trong một khoảng thời gian nhất định.
L là phần thưởng khóa, là một thành phần mới của tỷ lệ khai thác cơ bản của
Pioneers.
S là phần thưởng vòng tròn bảo mật, là một thành phần của tỷ lệ khai thác cơ sở của
Pioneers riêng lẻ từ các kết nối vòng tròn bảo mật hợp lệ theo cách giống như trong
công thức khai thác trước Mainnet.
E là phần thưởng của Nhóm giới thiệu từ các thành viên Nhóm giới thiệu đang hoạt
động theo cách giống như trong công thức khai thác tiền Mainnet.
N là phần thưởng Node.
A là phần thưởng sử dụng ứng dụng Pi Network.
X là các loại đóng góp mới cần thiết cho hệ sinh thái mạng trong tương lai, sẽ được
xác định sau, nhưng cũng sẽ được thiết kế dưới dạng bội số của B.
103
Tóm lại, S và E vẫn giống như trong công thức khai thác trước Mainnet, trong khi các
phần thưởng mới như L, N và A đã được thêm vào công thức hiện tại. L được thêm
vào như một phần của I; N và A được thêm vào dưới dạng phần thưởng bổ sung được
tính dựa trên I. Nói cách khác, Pi Network vẫn thưởng cho sự phát triển thông qua E
và bảo mật thông qua S, đồng thời khuyến khích những đóng góp của Pioneers trong
việc chạy các Nodes để phân quyền thông qua N, sử dụng các ứng dụng để tạo tiện ích
thông qua A, và khóa để đảm bảo sự ổn định, đặc biệt là trong những năm đầu tiên
cho đến L. Hơn nữa, các loại phần thưởng mới cho Pioneers đến X trong tương lai có
thể được thêm vào để xây dựng một hệ sinh thái hoạt động đầy đủ, chẳng hạn như
phần thưởng cho các nhà phát triển tiên phong tạo ra các ứng dụng Pi Network thành
công. B tiếp tục tồn tại trong một thời gian dài trong khi có giới hạn hàng năm để đảm
bảo tuổi thọ của sự phát triển Pi Network trong khi duy trì sự khan hiếm. Trên thực tế,
tất cả các phần thưởng có thể được thể hiện bằng B như sau:
I (B, L, S) = B + S (B) + L (B)

S (B) = 0,2 * min (Sc, 5) * B, trong đó Sc là số kết nối trong vòng tròn bảo mật hợp
lệ.
E (I) = Ec * 0.25 * I (B, L, S), trong đó Ec là số lượng thành viên của nhóm giới thiệu
đang hoạt động.
L (B) = Lt * Lp * log(N) * B, ở đây Lt là một hệ số tương ứng với thời gian khóa, Lp
là tỷ lệ Pi coin khai thác của Pioneers trên Mainnet bị khóa với mức tối đa là 200% và
N là tổng số phiên khai thác của Pioneers trước phiên khai thác hiện tại.
N (I) = node_factor * tuning_factor * I, ở đây node_factor =

Percent_uptime_last_1_days * (Uptime_factor + Port_open_factor +
CPU_factor),
trong đó:
Uptime_factor = (Percent_uptime_last_90_days + 1.5 *
Percent_uptime_last_360_days (360-90) + 2 * Percent_uptime_last_2_years + 3 *
Percent_uptime_last_10_years),Port_open_factor = 1 +
percent_ports_open_last_90_days + 1,5 * percent_ports_open_last_360_days + 2
* percent_ports_open_last_2_years + 3 * percent_ports_open_last_10_years.
CPU_factor = (1 + avg_CPU_count_last_90_days + 1.5 *
avg_CPU_count_last_360_days + 2 * avg_CPU_count_last_2_years + 3 *
avg_CPU_count_last_10_years)/4.
trong đó:
Percent_uptime_last _ * _ days/years là phần trăm của khoảng thời gian khi mạng
riêng lẻ Node còn hoạt động và có thể truy cập được.
104
Percent_ports_open_last_*_days/years là phần trăm của khoảng thời gian khi các
cổng của Node riêng lẻ được mở để kết nối với mạng.
Avg_CPU_count_last_*_days/years là số CPU trung bình mà Node riêng lẻ đã cung
cấp cho mạng trong khoảng thời gian qua.
tuning_factor là một yếu tố thống kê chuẩn hóa node_factor thành một số từ 0 đến
10.
A (I)* =log [Σ_across_apps {log(time_spent_per_app_yesterday_in_seconds)}]
•log [ log(0.8 • avg_daily_time_across_apps_last_30_days +0.6 •
avg_daily_time_across_apps_last_90_days + 0.4
•avg_daily_time_across_apps_last_180_days + 0.2 •
avg_daily_time_across_apps_last_1_year + 0.1 •
avg_daily_time_across_apps_last_2_year) ] • I
trong đó:
time_spent_per_app_yesterday_in_seconds đối với mỗi ứng dụng Pi Network là
tổng lượng thời gian tính bằng giây mà Pioneers dành để sử dụng ứng dụng vào ngày
trước đó.
Σ_across_apps tính tổng giá trị Logarit của
time_spent_per_app_yesterday_in_seconds của Pioneers trên tất cả các ứng dụng Pi
Network.
avg_daily_time_across_apps_last_* là thời gian trung bình hàng ngày tính bằng
giây mà Pioneers sử dụng trên tất cả các ứng dụng Pi Network tổng hợp trong khoảng
thời gian qua.
Lưu ý: Khi bất kỳ hàm Logarit nào trả về giá trị không xác định hoặc giá trị dưới 0,
nghĩa là khi giá trị đầu vào của hàm Logarit dưới 1, công thức sẽ đặt lại giá trị của
hàm Logarit thành 0 để tránh phần thưởng khai thác tiêu cực hoặc một lỗi trong chức
năng.
X (B) sẽ được xác định trong tương lai dựa trên các loại đóng góp mới, nhưng sẽ là
bội số của B và được giữ trong giới hạn cung cấp hàng năm cùng với các phần thưởng
khác.
Như được hiển thị ở trên, các biểu thức của S và E vẫn giống như trong công thức
khai thác tiền Mainnet, và sẽ không được giải thích thêm ở đây. Tiếp theo, chúng ta sẽ
tập trung giải thích những thay đổi đối với B, thay đổi từ I đến L, và sự bổ sung của N
và A.
Tỷ lệ khai thác cơ sở trên toàn hệ thống
Giống như trong khai thác trước Mainnet, tất cả các thuật ngữ trong công thức khai
thác Mainnet ở trên có thể được biểu thị bằng Pi coin trên giờ và được thiết kế thành
bội số của B. Do đó, phương trình cũng có thể được viết lại như dưới đây. Mỗi
105
Pioneers có thể khai thác ít nhất Tỷ lệ khai thác cơ bản trên toàn hệ thống hàng ngày
và sẽ có thể khai thác với tỷ lệ cao hơn nếu họ cũng có các loại đóng góp khác được
tính là bội số của B.
M = B • (1 + S + L) • (1 + N + E + A + X)
Không giống như trong khai thác trước Mainnet, B trong khai thác Mainnet như trong
công thức trên không còn là một hằng số trên tất cả những Pioneers tại một thời điểm
nhất định, mà được tính toán theo thời gian thực và được điều chỉnh động dựa trên
giới hạn nguồn cung Pi coin hàng năm.
Với giới hạn nguồn Pi coin cung hàng năm, không thể giữ mức B liên tục như trong
thời kỳ trước Mainnet vì không thể đoán trước được số Pi coin mà mỗi Pioneer khai
thác và số lượng Pioneers đang tích cực khai thác trong một khoảng thời gian đó. Mô
hình trước Mainnet được thiết kế để khuyến khích tăng trưởng trong những năm đầu
để khởi động Pi Network. Khi Pi Network đạt được một quy mô nhất định, nó cũng
cần đảm bảo sức khỏe tổng thể của hệ sinh thái. Do đó, việc phát hành Token theo cấp
số nhân thông qua tăng trưởng Pi Network theo cấp số nhân và tốc độ khai thác không
đổi sẽ không còn ý nghĩa nữa. Sự thay đổi của B từ một hằng số sang được điều chỉnh
linh hoạt trong suốt năm xuất phát từ nhu cầu khuyến khích những đóng góp của
Pioneers một cách xứng đáng nhưng cũng để giữ cho tổng phần thưởng trong giới hạn.
Như vậy, để giải bài toán vận hành trong năm mà vẫn đảm bảo công bằng cho người
khai thác Pi coin, B của một ngày nhất định trong năm được tính như dưới đây. Ở đây,
một ngày được xác định là 24h qua trước thời điểm Pioneers bắt đầu một phiên khai
thác mới. Do đó, những Pioneers khác nhau sẽ có số ngày hơi khác nhau so với thời
gian khai thác của họ. Và do đó, có khả năng là B hơi khác dựa trên tính toán bên
dưới. Mỗi Pioneers trong ngày của họ không đổi trong suốt phiên khai thác của họ, tức
là trong 24h tới kể từ thời điểm họ bắt đầu phiên khai thác của mình. B được tính như
sau:
Chia tổng cung Pi coin còn lại của năm cho số ngày còn lại trong năm để lấy
day_supply dựa trên nguồn cung Pi coin còn lại hàng năm.
Thêm bội số B từ tất cả những Pioneers tích cực khai thác trong vòng 24h qua, điều
này thể hiện một loạt các đóng góp của Pioneers, trong công thức khai thác Mainnet ở
trên để nhận sum_of_B_multiples của toàn mạng cho khoảng thời gian 24h đó.
Chia thêm day_supply cho sum_of_B_multiples và 24h để nhận B của phiên khai
thác cụ thể đó.
Do đó, vào một ngày nhất định trong năm: B = day_supply/(sum_of_B_multiples •
24h)
106
Theo khuôn khổ này, B vào các ngày khác nhau trong năm sẽ khác nhau tùy thuộc vào
số lượng Pioneers đã khai thác trong 24h qua, cũng như họ đã đóng góp những gì và
đóng góp bao nhiêu để nhận được bội số B bằng cách chạy các Nodes, sử dụng các
ứng dụng tiện ích hoặc khóa…
Mô hình này cũng giải quyết bất kỳ sự không chắc chắn nào với việc có X(B), các loại
phần thưởng đóng góp cao cấp dành cho Pioneers trong công thức. Bất kể X là bao
nhiêu, nó sẽ được giữ trong cùng một giới hạn cung cấp Pi coin hàng năm mà không
làm tăng tổng cung Pi coin và sẽ chỉ ảnh hưởng đến việc phân chia phần thưởng giữa
các loại đóng góp khác nhau. Cơ chế năng động này cho phép chính những Pioneers,
theo cách phi tập trung, đảm bảo rằng phần thưởng không vượt quá giới hạn nguồn
cung Pi coin hàng năm, việc phân phối nguồn cung Pi coin hàng năm không kết thúc
vào đầu năm và phần thưởng được chia theo phương thức công bằng.
Đối với mục đích minh họa, giả sử chỉ có 2 Pioneers vào một ngày nhất định và B là
tốc độ khai thác (được biểu thị bằng Pi coin/ 24h cho minh họa này), một hằng số
trong một phiên khai thác cụ thể, nhưng được điều chỉnh động qua các ngày khác
nhau:
Pioneer 1: không có tương tác với ứng dụng Pi Network (A = 0), không vận hành
Node (N = 0), không có kết nối bảo mật (S = 0) và không có thành viên Nhóm giới
thiệu đang hoạt động (E = 0). Họ đang trong phiên khai thác thứ 11 (N = 10) và đang
khóa 100% số Pi coin đã khai thác của họ (Lp = 1) trong 3 năm (Lt = 2). Tỷ lệ khai
thác của Pioneer 1 vào ngày này là:
M1 = I(B,L,S) + 0 + 0 + 0, hoặc:
M1 = B + {2 • 1 • log(10)} • B + 0, hoặc:
M1 = 3B
Pioneer 2: không có tương tác với ứng dụng Pi Network (A = 0), không vận hành
Node (N = 0), không khóa (L = 0) và không có thành viên Nhóm giới thiệu đang hoạt
động (E = 0). Họ có một Vòng bảo mật đầy đủ. Tỷ lệ khai thác của Pioneer 2 vào
ngày này là:
M2 = I (B, L, S) + 0 + 0 + 0, hoặc:
M2 = B + 0 + {0,2 • min (Sc, 5) • B} hoặc:
M2 = B + {0,2 • 5 • B} hoặc:
M2 = 2B
Ở đây, Tổng số Pi coin sẽ được khai thác trong toàn mạng vào ngày này = M1 +
M2 = 5B; Giả sử có 500 Pi coin và 50 ngày còn lại trong năm. Do đó, Tổng số Pi coin
có sẵn để khai thác cho ngày này = 500 Pi coin /50 ngày = 10 Pi coin /ngày. Giải B
dựa trên hai phương trình trên.
5B = 10 Pi coin ⇒ B = 2 Pi coin /ngày hoặc 0.083 Pi coin /h
107
Theo đó, Pioneer 1 và 2 sẽ có tỷ lệ khai thác thực tế như sau:
M1 = 3 • 2 Pi coin /ngày = 6 Pi coin /ngày hoặc 0.25 Pi coin /h.
M2 = 2 • 2 Pi coin /ngày = 4 Pi coin /ngày hoặc 0.17 Pi coin /h.
Tỷ lệ khai thác cơ sở của Pioneers
Để so sánh, tỷ lệ khai thác cơ sở của Pioneers riêng lẻ trong công thức khai thác trước
Mainnet chỉ bao gồm tỷ lệ khai thác cơ sở trên toàn hệ thống và phần thưởng Vòng
tròn bảo mật. Tại Mainnet, một thành phần mới là phần thưởng khóa, được thêm vào
tỷ lệ khai thác cơ sở của Pioneer 1. Phần thưởng khóa L, cùng với tỷ lệ khai thác cơ
sở trên toàn hệ thống B và phần thưởng Vòng tròn bảo mật S, tạo thành tỷ lệ khai thác
cơ sở của Pioneer 1. Kể từ đó I được sử dụng làm đầu vào để tính toán tất cả các phần
thưởng khác, do đó, Vòng tròn bảo mật và phần thưởng khóa nâng cao tổng tỷ lệ khai
thác của Pioneers bằng cách:
- Thêm trực tiếp vào tỷ lệ khai thác cơ sở của Pioneer.
- Tăng bất kỳ phần thưởng nào cho Nhóm giới thiệu E, phần thưởng Node N và phần
thưởng sử dụng ứng dụng A.
Phần thưởng khóa
Tại Mainnet, phần thưởng khóa có nghĩa là để hỗ trợ một hệ sinh thái lành mạnh và
trơn tru và khuyến khích sự tham gia lâu dài với Pi Network, trong khi Pi Network
đang khởi động nền kinh tế và tạo ra nhu cầu. Đây là một cơ chế kinh tế vĩ mô phi tập
trung quan trọng để điều chỉnh nguồn cung luân chuyển trên thị trường, đặc biệt là
trong những năm đầu của thị trường mở khi các tiện ích đang được tạo ra. Một mục
tiêu quan trọng của Pi Network là tạo ra một hệ sinh thái ứng dụng dựa trên tiện ích.
Các giao dịch đối với hàng hóa và dịch vụ thực trong hệ sinh thái, thay vì chỉ là giao
dịch đầu cơ, nhằm xác định tiện ích của Pi Network. “Khi chúng tôi khởi chạy giai
đoạn mạng kín của Mainnet, một trong những lĩnh vực trọng tâm chính sẽ là hỗ trợ và
phát triển cộng đồng nhà phát triển ứng dụng Pi Network và nuôi dưỡng nhiều ứng
dụng Pi Network phát triển hơn. Trong thời gian chờ đợi, những Pioneers có thể chọn
khóa Pi coin của họ để giúp tạo ra một môi trường thị trường ổn định cho hệ sinh thái
phát triển và cho nhiều ứng dụng Pi Network hơn, xuất hiện và cung cấp các trường
hợp sử dụng hấp dẫn cho việc chi tiêu Pi coin để cuối cùng tạo ra các nhu cầu hữu cơ
thông qua các tiện ích”.
Công thức phần thưởng khóa được nhắc lại ở đây:

L (B) = lt * lp * log(N) * B
Trong đó:
108
Lt là hệ số nhân của khoảng thời gian khóa của B.
0 → lt = 0
2 tuần → lt = 0,1
6 tháng → lt = 0,5
1 năm → lt = 1
3 năm → lt = 2
Lp là hệ số phần trăm bị khóa của B, trong đó phần trăm bị khóa là số tiền bị khóa
trên số dư ròng chính được chuyển từ phần thưởng khai thác trước đó (Lb) và hệ số
phần trăm bị khóa được hiển thị bên dưới.
0% → LP = 0
25% → LP = 0,25%
50% → LP = 0,5%
90% → LP = 0,9%
100% → LP = 1,0
150% → LP = 1,5%
200% → LP = 2
log(N) là giá trị Logarit của tổng số (N) của các phiên khai thác trước đó.
Những Pioneers sẽ có cơ hội tự nguyện khóa số Pi coin của họ để kiếm quyền khai
thác với tỷ lệ cao hơn. Trước hết, điều kiện tiên quyết của phần thưởng khóa là
Pioneers phải tích cực khai thác. Nếu không khai thác ngay từ đầu, sẽ không có phần
thưởng khóa cho bất kỳ phiên khai thác nào không hoạt động, ngay cả khi Pi coin bị
khóa.
Như được trình bày trong công thức ở trên, tất cả những Pi coin khóa là cung cấp số
nhân cho B, vì vậy sẽ không có phần thưởng khóa nếu B là 0, có nghĩa là Pioneers
không khai thác.
Thứ hai, phần thưởng khóa có liên quan tích cực với đóng góp cho việc khóa, tức là
khoảng thời gian của khoảng thời gian khóa (Lt) và số Pi coin bị khóa. Tuy nhiên, số
Pi coin khóa được tính theo tỷ lệ phần trăm trong tổng số Pi coin đã khai thác (Lp)
của Pioneers. Số Pi coin tối đa mà Pioneers có thể khóa cao gấp đôi so với Số dư trên
Mainnet của họ đã được chuyển từ quá trình khai thác trước đó của họ trong ứng dụng
di động (Lb), tức là 200% Lb. Các lý do để có số lượng khóa tối đa gấp 2 lần Số dư
Mainnet đã chuyển (Lb) của một người là:
- Ngăn chặn việc khai thác phần thưởng khóa.
- Khuyến khích thêm những đóng góp khác cho hệ sinh thái Pi Network, chẳng hạn
như thúc đẩy hơn nữa việc khai thác, chạy các Nodes và sử dụng ứng dụng.
Điều này, theo một nghĩa nào đó, ủng hộ những Pioneers khai thác và thực hiện các
hình thức đóng góp khác cho mạng lưới.
109
Thứ ba, Log(N) cung cấp động cơ khóa cao hơn cho những Pioneers có lịch sử khai
thác lâu dài và có lẽ là số dư có thể chuyển nhượng lớn để khóa. Mặc dù công thức
phần thưởng khóa thường ủng hộ sự bình đẳng bằng cách không tính đến số Pi coin
tuyệt đối mà là tỷ lệ phần trăm của số dư đã chuyển của họ (Lp) cho phép các tài
khoản có số dư nhỏ hơn có lịch sử khai thác ngắn hạn khóa số Pi coin nhỏ nhưng vẫn
nhận được cùng hệ số phần thưởng khóa như tài khoản có số Pi coin lớn, chúng tôi
cần thêm yếu tố Log(N) cho những người khai thác có lịch sử khai thác lâu dài, để đối
trọng với sự thiên vị có lợi cho Pioneers có số dư nhỏ và cung cấp đủ động lực cho
Pioneers lâu năm có số dư lớn hơn.
Tuy nhiên, ảnh hưởng của lịch sử khai thác đối với phần thưởng khóa cũng cần được
giới hạn. Do đó, công thức áp dụng logarit cho số phiên khai thác trước đó N. Ví dụ:
Nếu một Pioneer khai thác hầu như hàng ngày trong 3 năm qua, tổng số phiên khai
thác trước đó (N) của họ sẽ là khoảng 1.000. Trong trường hợp này, Log(1.000) = 3,
thêm một hệ số khác vào B trong phần thưởng khóa của họ. Hãy nhớ rằng để đạt được
phần thưởng khóa có ý nghĩa cho những Pioneers có lịch sử khai thác lâu dài, số
lượng Pi coin mà họ phải khóa nhiều hơn so với các tài khoản có số dư nhỏ hơn.
Thứ tư, một Pioneer có thể tự nguyện khóa nhiều lần vào các thời điểm khác nhau với
số lượng và thời lượng khác nhau. Việc tính toán tổng phần thưởng khóa cho Pioneers
này với i số lần khóa khác nhau là để tìm tổng số nhân phần thưởng khóa của B, như
được biểu thị trong công thức bên dưới. Công thức dưới đây tương đương với công
thức phần thưởng khóa ở trên, với sự khác biệt duy nhất là nó tính cho nhiều lần khóa
của cùng một Pioneer để tính tổng phần thưởng khóa của họ, ví dụ: Thời lượng khác
nhau (Lti) và số lượng (Lci) khác nhau của mỗi lần khóa vào thời điểm khác nhau:
Công thức kết hợp khóa Pi coin
Mục đích của công thức này là để tính toán tổng phần thưởng khóa dựa trên tỷ lệ
tương ứng với số tiền khóa (Lc) của mỗi lần khóa trên tổng Số dư Mainnet từ lần khai
thác trước đó (Lb) dưới dạng trọng số, nhân với khoảng thời gian khóa tương ứng (Lt)
và Log(n). Vì vậy, mặc dù có nhiều khóa của cùng một Pioneer, nhưng nhiều khóa
hơn với các cài đặt khác nhau sẽ tăng tỷ lệ thuận vào tổng phần thưởng khóa của
chúng.
Các giá trị của Lt, Lc và log(N) được tính và nhân cho mỗi lần khóa i và sau đó được
tổng hợp trên các i khác nhau, sau đó được chia cho giá trị của Lb tại một phiên khai
thác nhất định, để đạt được giá trị của L(B) cho phiên khai thác đó. Công thức này
đảm bảo rằng bất kể Lb là bao nhiêu, miễn là Pioneers duy trì cùng một tỷ lệ phần
trăm số tiền khóa của họ so với Lb của họ, thì tổng hệ số phần thưởng khóa sẽ không
đổi.
110
Cuối cùng, Pioneers có thể khóa Pi coin khi nào? Những Pioneers có thể quyết định
thời gian khóa và tỷ lệ khóa số dư có thể chuyển nhượng của họ bất cứ lúc nào họ
muốn dưới dạng cài đặt tài khoản tổng thể trong ứng dụng Pi Network. Họ thậm chí
có thể chọn trước các cài đặt này trước khi chúng được KYC hoặc sẵn sàng chuyển
sang Mainnet. Khi họ và Nhóm giới thiệu, vòng tròn bảo mật của họ vượt qua KYC,
nhiều hơn Số dư trên ví Pi coin của họ sẽ có thể chuyển nhượng được. Tại thời điểm
chuyển Số dư có thể chuyển sang Mainnet, cài đặt thời gian khóa và tỷ lệ phần trăm
đã chọn trước của họ sẽ tự động áp dụng cho số dư được chuyển, dẫn đến 2 loại số dư
trên Mainnet: Số dư khóa và số dư không bị khoá, cả hai đều sẽ được ghi lại trên
Blockchain Mainnet và nằm trong ví Pi coin phi tập trung của Pioneers. Do đó, việc
khóa không thể được hoàn nguyên sau khi được xác nhận và phải được khóa trong
toàn bộ thời gian đã chọn do bản chất của Blockchain. Bất kỳ thay đổi nào đối với cài
đặt khóa của Pioneers này sẽ có hiệu lực trong lần chuyển số dư tiếp theo của họ sang
Mainnet.
Cài đặt khóa toàn bộ số dư Pi coin này cho phép Pioneers khóa tối đa 100% số dư có
thể chuyển từ tài khoản Pi Network sang ví Pi coin khi Mainnet. Sau khi Mainnet ra
mắt và Pioneers chuyển số dư của họ, Pioneers cũng có thể khóa thêm số Pi coin trực
tiếp trên Mainnet thông qua một giao diện khóa hơi khác sau này. Vào thời điểm đó,
những Pioneers có thể khóa tới 200% số dư Pi coin khi của họ có được từ quá trình
khai thác trước đó.
“Mục tiêu tổng quát của Pi Network là xây dựng nền kinh tế ngang hàng và trải
nghiệm trực tuyến toàn diện, được thúc đẩy bởi tiền mã hóa Pi thông qua hệ sinh thái
ứng dụng của chúng tôi. Do đó, Pioneers sẽ có thêm phần thưởng khai thác khi sử
dụng các ứng dụng Pi Network trên nền tảng ứng dụng Pi Network thông qua Pi
Browser, bao gồm các ứng dụng hệ sinh thái và ứng dụng của bên thứ ba trong Pi
Directory. Phần thưởng sử dụng ứng dụng dành cho Pioneers giúp ích cho hệ sinh
thái theo 2 cách.
Đầu tiên, nó sẽ cung cấp cho các nhà phát triển ứng dụng Pi Network quyền tiếp cận
thị trường và tăng số lần hiển thị về ứng dụng của họ. Các nhà phát triển ứng dụng Pi
Network sẽ có được cơ hội sử dụng và lặp lại sản phẩm từ Pioneers, đây là một trong
những rào cản lớn nhất để tạo ra các ứng dụng phi tập trung khả thi trong ngành
công nghiệp Blockchain. Các nhà phát triển ứng dụng phi tập trung (dApp) chưa có
môi trường thị trường tiêu dùng dồi dào, ổn định và tìm kiếm tiện ích để thử nghiệm
và trau dồi các sản phẩm tiêu dùng của họ nhằm tạo ra các tiện ích cho người tiêu
dùng. Nền tảng ứng dụng của Pi Network và phần thưởng sử dụng ứng dụng nhằm
cung cấp môi trường đó cho các nhà phát triển dApp.
111
Thứ hai, số lần hiển thị và mức sử dụng tăng lên sẽ có khả năng dẫn đến việc
Pioneers chi tiêu cho ứng dụng Pi Network tăng lên, do đó làm tăng nhu cầu Pi coin
dựa trên tiện ích trên thị trường. Mặc dù số lần hiển thị được khuyến khích thông qua
phần thưởng sử dụng ứng dụng, nhưng chi tiêu của Pi coin thì không. Điều này có
nghĩa là phần thưởng sử dụng ứng dụng Pi Network cho Pioneers giúp các nhà phát
triển ứng dụng Pi Network ở mức độ Pioneers luôn sẵn sàng. Giờ đây, điều quyết định
liệu Pioneers có thực sự ở lại và sử dụng Pi coin trong ứng dụng của họ hay không, là
mức độ hữu ích và hấp dẫn của sản phẩm cũng như những giá trị mà ứng dụng có thể
cung cấp cho Pioneers. Khuôn khổ này đảm bảo rằng, với mục đích tạo ra nhu cầu Pi
coin, các phân khúc thị trường hiện hữu đang hoạt động để cho phép các ứng dụng
cạnh tranh trên cơ sở chất lượng và tiện ích sản phẩm, cuối cùng cho phép các ứng
dụng tốt nhất xuất hiện và tồn tại trên thị trường và tạo ra các tiện ích thực sự và Pi
Network đòi hỏi nhiều hơn nữa.
Thông qua hai cơ chế trên, phần thưởng sử dụng ứng dụng nhằm mục đích đạt được
sự chuyển đổi dần dần từ khuyến khích bên ngoài sang động lực nội tại giữa những
Pioneers truy cập ứng dụng Pi Network và do đó chuyển đổi từ việc sử dụng ứng dụng
Pi Network được khuyến khích không phải trả tiền để cuối cùng khởi động một hệ
sinh thái dựa trên tiện ích ứng dụng sử dụng Pi coin.
Công thức phần thưởng sử dụng ứng dụng được nhắc lại ở đây:
A (I)* =
log [ Σ_across_apps { log(time_spent_per_app_yesterday_in_seconds) } ] • log [
log( 0.8 • avg_daily_time_across_apps_last_30_days + 0.6 •
avg_daily_time_across_apps_last_90_days + 0.4 •
avg_daily_time_across_apps_last_180_days + 0.2 •
avg_daily_time_across_apps_last_1_year + 0.1 •
avg_daily_time_across_apps_last_2_year ) ] • I
Trong đó:
time_spent_per_app_yesterday_in_seconds đối với mỗi ứng dụng Pi Network là
tổng lượng thời gian tính bằng giây mà Pioneers dành để sử dụng ứng dụng vào ngày
trước đó.
Σ_across_apps tính tổng giá trị Logarit của
time_spent_per_app_yesterday_in_seconds của Pioneer trên tất cả các ứng dụng Pi
Network.
avg_daily_time_across_apps_last_* là thời gian trung bình hàng ngày tính bằng
giây mà Pioneers sử dụng trên tất cả các ứng dụng Pi Network tổng hợp trong khoảng
thời gian qua.
112
Lưu ý: Khi bất kỳ hàm Logarit nào trả về giá trị không xác định hoặc giá trị dưới 0,
nghĩa là khi giá trị đầu vào của hàm Logarit dưới 1, công thức sẽ đặt lại giá trị của
hàm Logarit thành 0 để tránh phần thưởng khai thác tiêu cực hoặc một lỗi trong chức
năng.
Nói chung, công thức phần thưởng sử dụng ứng dụng tính đến 2 yếu tố: Thời gian
dành cho ứng dụng và số lượng ứng dụng được sử dụng dựa trên lịch sử sử dụng ứng
dụng trong thời gian dài và giới hạn phần thưởng để tránh bị lợi dụng. Có 2 phần
chính trong công thức. Phần đầu tiên tổng hợp thời gian của Pioneers trên từng ứng
dụng trong phiên khai thác cuối cùng, tức là vào ngày hôm trước. Hàm logarit cung
cấp một hàm tích cực với lợi nhuận giảm dần, có nghĩa là việc tăng thời gian dành cho
bất kỳ một ứng dụng nào nói chung sẽ làm tăng phần thưởng, nhưng của thời gian
dành cho phần thưởng sẽ giảm khi thời gian sử dụng cho một ứng dụng quá nhiều và
xuyên suốt. Thiết lập này khuyến khích những Pioneers dành nhiều thời gian hơn cho
nhiều ứng dụng đa dạng, giúp mạng khởi động việc tạo ra các tiện ích đa dạng. Đồng
thời, nó giới hạn phần thưởng để ngăn người dùng khai thác phần thưởng này bằng
cách giữ cho các ứng dụng mở cả ngày một cách giả tạo, điều này sẽ không góp phần
có ý nghĩa vào việc tạo ra các tiện ích.
Phần thứ hai của công thức phần thưởng sử dụng ứng dụng, xem xét mức trung bình
luân phiên của Pioneers trong thời gian hàng ngày dành cho tất cả các ứng dụng trong
các khoảng thời gian khác nhau. Khoảng thời gian càng lùi xa, nó càng ít có trọng số.
Nói cách khác, một Pioneer được thưởng nhiều Pi coin hơn khi họ sử dụng ứng dụng
Pi lâu hơn, nhưng thời gian gần đây của họ trên các ứng dụng được tính vào việc khai
thác nhiều hơn so với thời gian trước đó của họ trong quá khứ. Ngoài ra, trên thực tế,
lịch sử sử dụng ứng dụng chỉ có hiệu lực đối với phần thưởng khai thác hiện tại, nếu
Pioneers cũng sử dụng ứng dụng Pi trong phiên khai thác cuối cùng của họ. Điều này
có nghĩa là không có phần thưởng thụ động chỉ cho việc sử dụng trong quá khứ. Một
lần nữa, việc sử dụng các hàm logarit giúp kiểm soát mức tăng khai thác từ việc sử
dụng ứng dụng để tránh việc Pioneers lạm dụng phần thưởng sử dụng ứng dụng. Một
ngụ ý đáng chú ý ở đây là các Mod trên Pi Chat đã hướng dẫn Pioneers và theo dõi
các hoạt động không mong muốn trên Pi Chat trong hai năm qua sẽ khai thác phần
thưởng sử dụng ứng dụng ở mức cao hơn khi Mainnet ra mắt.
Phần thưởng Node
Giống như trên bất kỳ Blockchain nào, các Nodes là trung tâm của sự phân quyền của
Pi Network. Trong Pi Network, thay vì dựa vào các Nodes tổ chức tập trung, chúng tôi
quyết định mở các Nodes cho bất kỳ Pioneer nào có máy tính kết nối Internet. Được
hỗ trợ bởi biểu đồ tin cậy toàn cầu, được tổng hợp từ các Vòng tròn bảo mật riêng lẻ
của Pioneers từ ứng dụng dành cho thiết bị di động, các Nodes này sẽ chạy thuật toán
113
đồng thuận để xác thực các giao dịch và xử lý khối. Vì các Nodes rất quan trọng đối
với sự phân cấp, bảo mật và tuổi thọ của Blockchain Pi, những Pioneers vận hành
Nodes sẽ nhận được phần thưởng khai thác bổ sung. Công thức phần thưởng nút được
hiển thị lại ở đây:
N (I) = node_factor * tuning_factor * I, ở đây node_factor =

Percent_uptime_last_1_days * (Uptime_factor + Port_open_factor +
CPU_factor).
trong đó:
Uptime_factor = (Percent_uptime_last_90_days + 1.5 *
Percent_uptime_last_360_days (360-90) + 2 * Percent_uptime_last_2_years + 3 *
Percent_uptime_last_10_years),Port_open_factor = 1 +
percent_ports_open_last_90_days + 1,5 * percent_ports_open_last_360_days + 2
* percent_ports_open_last_2_years + 3 * percent_ports_open_last_10_years.
CPU_factor = (1 + avg_CPU_count_last_90_days + 1.5 *
avg_CPU_count_last_360_days + 2 * avg_CPU_count_last_2_years + 3 *
avg_CPU_count_last_10_years)/4.
trong đó:
Percent_uptime_last _ * _ days/years là phần trăm của khoảng thời gian khi mạng
riêng lẻ Node còn hoạt động và có thể truy cập được.
percent_ports_open_last_*_days/years là phần trăm của khoảng thời gian khi các
cổng của Node riêng lẻ được mở để kết nối với mạng.
avg_CPU_count_last_*_days/years là số CPU trung bình mà Node riêng lẻ đã cung
cấp cho mạng trong khoảng thời gian qua.
tuning_factor là một yếu tố thống kê chuẩn hóa node_factor thành một số từ 0 đến
10.
Phần thưởng Node phụ thuộc vào yếu tố thời gian hoạt động, yếu tố mở cổng, yếu tố
CPU và yếu tố điều chỉnh. Yếu tố thời gian hoạt động của một Node trong một
khoảng thời gian nhất định là tỷ lệ thời gian Node hoạt động trong khoảng thời gian
đó. Ví dụ: Hệ số thời gian hoạt động 25% vào ngày hôm qua có nghĩa là Node đã hoạt
động và có thể truy cập được trong tổng số 6 trong 24 giờ ngày hôm qua. Phần mềm
Pi Node theo dõi thời gian một Node cụ thể đang hoạt động. Bắt đầu trong giai đoạn
Mạng mở, chỉ một Node chạy chức năng tại một thời điểm nhất định mới được coi là
hoạt động. Đây là một đại diện cho độ tin cậy của Node. Tuy nhiên, đối với dữ liệu
lịch sử liên quan đến phần thưởng khai thác, một Node được coi là đang hoạt động
nếu ứng dụng Node đang mở và được kết nối với internet ngay cả khi nó không hoạt
động đúng chức năng. Việc miễn trừ này cho hiệu suất trong quá khứ thừa nhận rằng
các nhà khai thác Nodes cộng đồng đang chạy Testnet đã cung cấp cho mạng dữ liệu
114
và cơ sở hạ tầng quan trọng để cho phép lặp lại nhiều lần phần mềm Node và Testnet
và không phải lúc nào lỗi của nhà điều hành Node khiến Node của họ không hoạt
động.
Yếu tố mở cổng của một Node trong một khoảng thời gian nhất định, là tỷ lệ thời gian
mà các cổng cụ thể của Node được phát hiện, để có thể truy cập được từ Internet trong
khoảng thời gian đó. Các Nodes Pi sử dụng các cổng 31400 đến 31409, cho phép các
Nodes khác truy cập chúng thông qua các cổng này và địa chỉ IP của mạng. Một Node
cổng mở có thể phản hồi các giao tiếp do các Nodes khác khởi xướng, trong khi các
Nodes cổng đóng không thể nhận các giao tiếp đó từ các Nodes khác và chỉ có thể bắt
đầu giao tiếp. Giao thức đồng thuận của Pi coin dựa trên việc các Nodes gửi một loạt
thông báo với nhau. Do đó, các Nodes cổng mở rất quan trọng đối với hoạt động của
Blockchain Pi và do đó, xứng đáng được tăng phần thưởng khai thác. Trên thực tế, Pi
Network đặt mục tiêu có ít nhất 1/8 số Node có cổng mở và việc có một cổng mở là
một trong những điều kiện tiên quyết để trở thành Super Node.
Yếu tố CPU của một Node trong một khoảng thời gian nhất định là số lõi/luồng CPU
trung bình có sẵn trên máy tính trong khoảng thời gian đó. Yếu tố CPU cao hơn chuẩn
bị cho Blockchain khả năng mở rộng trong tương lai, chẳng hạn như khả năng xử lý
nhiều giao dịch hơn trên mỗi khối hoặc nhiều giao dịch hơn mỗi giây. Blockchain Pi
không phải là một Blockchain sử dụng nhiều năng lượng và tài nguyên. Mạng Pi
Network ban đầu được thiết lập để hoạt động ở một khối mới với tối đa 1.000 giao
dịch (T) khoảng 5 giây một lần. Do đó, Pi Network có khả năng xử lý hiệu quả lên
đến khoảng 200 giao dịch mỗi giây (TPS) hoặc ~ 17 triệu T/ngày. Nếu Blockchain bị
tắc nghẽn trong tương lai, giới hạn này có thể được tăng lên 2.000 TPS (~ 170 triệu
T/ngày) bằng cách tăng kích thước khối từ 1000 lên 10.000 giao dịch trên mỗi khối.
CPU để chạy Pi Nodes có cấu hình càng cao thì hệ thống càng có nhiều không gian để
phát triển và mở rộng quy mô hơn nữa trong tương lai, các ứng dụng chia sẻ năng lực
tính toán của các CPU phi tập trung cho phép các siêu ứng dụng sử dụng nhiều năng
lượng tính toán chạy hoặc cung cấp các dịch vụ đám mây phân tán.
Một hệ số điều chỉnh chuẩn hóa phần thưởng Node thành một số từ 0 đến 10. Điều
này có nghĩa là làm cho phần thưởng Node có thể so sánh với các loại phần thưởng
khai thác khác ghi nhận những đóng góp khác cho Pi Network. Trong giai đoạn
Enclosed Mainnet như được giải thích trong phần Lộ trình, công thức phần thưởng
Node dự kiến sẽ lặp lại. Ví dụ, việc sử dụng hàm logarit hoặc hàm gốc có thể làm
giảm nhu cầu về hệ số điều chỉnh.
Việc có các Nodes đáng tin cậy chạy trong một khoảng thời gian dài là rất quan trọng
đối với sức mạnh của Blockchain. Do đó, yếu tố thời gian hoạt động, yếu tố mở cổng
và yếu tố CPU đều được tính toán trong các khoảng thời gian khác nhau. Tuy nhiên,
115
lưu ý rằng phần thưởng Node là bội số của hệ số thời gian hoạt động của phiên khai
thác trước đó. Do đó, Pioneers sẽ không nhận được bất kỳ phần thưởng Node nào
trong một phiên khai thác nhất định, nếu Node của họ không hoạt động trong thời gian
trước đó. Tương tự như phần thưởng sử dụng ứng dụng, không có phần thưởng thụ
động. Điều này cũng có nghĩa là yếu tố thời gian hoạt động thấp trong ngày, ngay cả
khi Node hoạt động một phần thời gian trong ngày, sẽ làm giảm đáng kể phần thưởng
Node trong một ngày nhất định, mặc dù thời gian chạy Node trong quá khứ nhiều.
Ảnh hưởng của KYC đối với phần thưởng Mainnet
Sẽ có một khoảng thời gian gia hạn là 6 tháng để Pioneers hoàn thành KYC. Sau đó,
Pioneers chuyển tất cả số Pi coin đã khai thác được về ví Pi coin trong thời hạn 6
tháng, nếu quá 6 tháng mà Pioneers không chuyển tất cả số Pi coin về ví thì số Pi coin
sẽ bị mất khi Mainnet. Việc lưu giữ số Pi coin đã khai thác trong thời hạn 6 tháng đến
vô thời hạn cho đến khi Pioneers vượt qua KYC hoặc chính sách KYC thay đổi.
Lưu ý rằng, quá trình KYC này sẽ chỉ bắt đầu khi giải pháp KYC sẵn sàng cho tất cả
những Pioneers đủ điều kiện trong tương lai và sẽ được thông báo trước cho cộng
đồng. Giới hạn thời gian 6 tháng sẽ không được áp dụng ngay lập tức khi Pi Network
khởi chạy Mainnet.
Do tầm quan trọng của Pioneers trong việc khai thác dựa trên Pi Network, chỉ những
Pioneers vượt qua KYC mới có thể chuyển số dư Pi coin của họ sang Blockchain.
Mục tiêu của PCT là có càng nhiều Pioneers thực sự vượt qua KYC càng tốt. Như
được giải thích thêm bên dưới, thời hạn 6 tháng luân phiên phục vụ các mục đích quan
trọng sau:
Cân bằng giữa việc cho Pioneers có đủ thời gian và sự khẩn trương để vượt qua KYC.
Ngăn không cho Pi coin chưa được KYC tham gia lưu thông trong hệ sinh thái, số Pi
coin này sẽ được thu hồi và phân bổ cho các Pioneers khác đang khai thác. Hạn chế
spam và lạm dụng KYC (xem KYC chậm trễ 30 ngày đối với các thành viên mới của
KYC bên dưới).
Nếu Pioneers không vượt qua KYC kịp thời, nó sẽ trì hoãn việc chuyển số dư sang
Mainnet của họ và phần thưởng Pi coin của những Pioneers khác trong Vòng tròn bảo
mật và Nhóm giới thiệu của họ. Nếu Pi coin của các Pioneers chưa về ví khi Mainnet,
Pioneers không thể sử dụng các khoản thanh toán cho việc đồng thuận và trao đổi
hàng hoá trong các ứng dụng của Pi Network, do đó làm suy yếu sự phát triển của hệ
sinh thái Pi Netwok. Thời hạn 6 tháng tạo ra sự cấp bách cho Pioneers, đồng thời cho
họ thời gian thích hợp để chuyển số Pi coin mà họ đã khai thác về ví Pi coin. Quá
trình KYC để xác minh Pioneers là người thật dựa trên cơ chế dự đoán tự động của hệ
thống Pi Netwok hoạt động trong 3 năm qua. Các tài khoản mới được tạo sẽ không thể
116
đăng ký KYC ngay lập tức. Điều này giúp Pi Netwok hạn chế khả năng các Bot (các
ứng dụng phần mềm chạy các tác vụ tự động hóa trên mạng), tài khoản giả mạo gửi
thư rác và lạm dụng quy trình KYC của Pi Netwok và ưu tiên các tài nguyên xác thực
KYC cho những Pioneers là người thật.
Cuối cùng, số Pi coin bị mất của Pioneers không vượt qua được KYC sau thời gian gia
hạn 6 tháng, sẽ không được chuyển Pi coin về ví khi Mainnet và sẽ không được tính
vào việc tính toán tỷ lệ khai thác cơ bản trên toàn hệ thống (B). Do đó, những
Pioneers sẽ cần chuyển số Pi coin của họ về ví Pi coin kịp thời nếu không, số Pi coin
bị mất của họ sẽ được phân bổ lại cho B để phân bổ cho những Pioneers đã được xác
minh khác, hoặc những người những đóng góp tích cực cho sự phát triển của hệ sinh
thái Pi Network.
Lộ trình Mainnet Pi Network

Pi Network là duy nhất trong thiết kế công nghệ và hệ sinh thái của PCT cũng như
tầm quan trọng của ý kiến đóng góp của cộng đồng trong quá trình phát triển. Tính
độc đáo này được phục vụ tốt nhất bằng cách tiếp nhận sự phản hồi của cộng đồng,
thử nghiệm các sản phẩm, tính năng và trải nghiệm người dùng, cũng như các giai
đoạn được xác định bởi các mốc quan trọng. Có 3 giai đoạn chính trong quá trình phát
triển của Pi Netwok: Beta » Testnet » Mainnet.
Giai đoạn 1: Beta

Vào tháng 12 năm 2018, chúng tôi đã ra mắt công khai ứng dụng dành cho thiết bị di
động của mình trên iOS App store dưới dạng nguyên mẫu Alpha vào ngày Pi Day,
ngày 14 tháng 3 năm 2019, sách trắng (Whitepaper) gốc của Pi Network đã được xuất
bản, đánh dấu sự ra mắt chính thức của Pi Network. Ở giai đoạn này, ứng dụng của
chúng tôi đã cho phép Pioneers khai thác Pi coin bằng cách đóng góp vào sự phát triển
và bảo mật của Blockchain Pi trong tương lai. Vì mục tiêu cuối cùng là khởi chạy
Mainnet và xây dựng hệ sinh thái xung quanh nền tảng Pi, nên ứng dụng Pi chạy trên
máy chủ Pi tập trung, cho phép người dùng điện thoại di động đóng góp vào vòng tròn
bảo mật của họ. Tổng hợp lại, xây dựng biểu đồ tin cậy theo yêu cầu thuật toán đồng
thuận của Pi Blockchain. Và đổi lại, những Pioneers sẽ nhận được phần thưởng trong
quá trình khai thác. Hơn nữa, giai đoạn tập trung cho phép Pi Network phát triển, cộng
đồng hình thành và Token Pi có thể vận hành và phân phối rộng rãi. Giai đoạn này
cũng cho phép lặp lại nhiều tính năng kỹ thuật và trải nghiệm của Pioneers, bằng cách
tận dụng ý kiến đóng góp của cộng đồng trong suốt quá trình phát triển.
Những thành tựu chính sau đây đã được thực hiện trong giai đoạn Beta: Ứng dụng di
động Pi Network đã được liệt kê và có thể truy cập thông qua iOS App Store và
117
Google Playstore.
- Pi Network đã tăng từ 0 Pioneers lên hơn 3,5 triệu Pioneers tham gia.
- Cộng đồng Pi Network tích cực tham gia vào dự án thông qua ứng dụng trò chuyện
và tương tác trên màn hình chính của ứng dụng Pi Network.
- Pi Network đã đến với 233 quốc gia và khu vực trên thế giới.
Giai đoạn 2: Testnet

Giai đoạn này bắt đầu vào ngày 14 tháng 3 năm 2020, đánh dấu một bước chuẩn bị
quan trọng khác cho quá trình chuyển đổi sang Blockchain phi tập trung, một Testnet
trực tiếp với các Node phân tán từ khắp nơi trên thế giới. Phần mềm Pi Node cho phép
các máy tính cá nhân hỗ trợ chạy Pi Testnet bằng cách sử dụng Test-Pi. Test-Pi có sẵn
cho mục đích thử nghiệm và không liên quan đến số dư tài khoản của Pioneers trên
ứng dụng Pi Network. Pi Testnet đã đạt hơn 10.000 Nodes cộng đồng đầy đủ chức
năng và hơn 100.000 Node hoạt động hàng ngày trong danh sách chờ. Như được giải
thích trong phần tiếp theo, sẽ tiếp tục tồn tại cho mục đích thử nghiệm trong giai đoạn
Mainnet.
Pi Testnet cho phép kiểm tra khả năng kết nối, hiệu suất, bảo mật và khả năng mở
rộng của Blockchain. Và cho phép các nhà phát triển ứng dụng Pi Network phát triển
ứng dụng Pi Network trước khi họ có thể triển khai ứng dụng của mình trên Mainnet.
Trong giai đoạn Testnet, 3 chiến lược chính đã được áp dụng:
- Phân quyền thông qua các Nodes Testnet.

- Tăng trưởng thông qua ứng dụng Pi Network chính để khai thác trên điện thoại di
động.
- Tạo tiện ích thông qua nền tảng ứng dụng Pi Network trên Trình duyệt Pi (Pi
Browser).
Testnet chạy song song với ứng dụng khai thác Pi Network trên điện thoại di động từ
Giai đoạn 1, và triển khai các Nodes cộng đồng phi tập trung trực tuyến để sẵn sàng
cho Mainnet. Cụ thể, các Nodes Testnet đã giúp đánh giá hiệu suất, bảo mật và khả
năng mở rộng của Blockchain. Nó cũng giúp các nhà phát triển Ứng dụng Pi Network
kiểm tra ứng dụng của họ dựa trên Blockchain Pi. Đồng thời, ứng dụng khai thác Pi
coin trên điện thoại di động tiếp tục thu hút hàng triệu Pioneers, xây dựng cộng đồng
và đóng góp vào bảo mật của Blockchain. Trình duyệt Pi, cùng với Pi SDK, cho phép
cộng đồng tạo ra các tiện ích và phát triển hệ sinh thái Pi.
Những thành tựu chính sau đây đã được thực hiện trong giai đoạn Testnet:
- Nhiều phiên bản của phần mềm Node đã được phát hành.
- Nền tảng Pi Network được phát hành cùng với các thành phần chính của cơ sở hạ
tầng hệ sinh thái của PCT: Ví Pi coin, Trình duyệt Pi, Brainstorm và các công cụ dành
118
cho nhà phát triển.
- Phiên bản thử nghiệm của ứng dụng KYC đã được giới thiệu trên Trình duyệt Pi.
- Dự án đã tổ chức cuộc thi Hackathon trực tuyến đầu tiên trên toàn thế giới với hàng
nghìn Pioneers tham gia.
- Pi Network đã phát triển lên đến hơn 30 triệu Pioneers tham gia và từ 0 đến hơn
10.000 Nodes cộng đồng đầy đủ chức năng và hơn 100.000 Nodes hoạt động hàng
ngày trong danh sách chờ.
- Pi Network đã đến được hầu hết các quốc gia và khu vực trên thế giới.
Giai đoạn 3: Mainnet

Vào tháng 12 năm 2021, Mainnet của Blockchain Pi sẽ hoạt động. Xác thực KYC của
Pioneers, việc chuyển số Pi coin của Pioneers từ tài khoản Pi Network của họ sang ví
Pi coin chuẩn bị Mainnet bắt đầu trong giai đoạn này. Để có đủ thời gian cho hàng
triệu Pioneers hoàn thành KYC của họ, tạo các tiện ích trong hệ sinh thái Pi và tiếp tục
lặp lại công nghệ và thiết kế hệ sinh thái của Pi Network, Mainnet sẽ có hai giai đoạn:
- Mainnet mạng kín có tường lửa, tức là Enclosed Network.
- Mainnet mạng mở, tức là Open Network.
Khoảng thời gian Enclosed Network

Giai đoạn này sẽ bắt đầu vào tháng 12 năm 2021. Giai đoạn Enclosed Network có
nghĩa là Mainnet vẫn hoạt động nhưng chỉ giao dịch trong nội bộ các Pioneers với
nhau, ngăn chặn bất kỳ kết nối bên ngoài không mong muốn nào. Những Pioneers sẽ
có thể dành thời gian cho KYC và chuyển số Pi coin của họ chuẩn bị cho Mainnet. Bất
kỳ số dư nào được chuyển đến Mainnet đều có thể được sử dụng, theo lựa chọn của
Pioneers, để trao đổi, đồng thuận hàng hóa và dịch vụ trong ứng dụng Pi, chuyển cho
Pioneers khác hoặc tự nguyện khóa trong một khoảng thời gian để có tỷ lệ khai thác
cao hơn. Pioneers đã KYC thì có thể sử dụng Pi coin của họ trên Mainnet một cách tự
do trong một môi trường khép kín bên trong Pi Network. Tuy nhiên, giai đoạn này sẽ
không cho phép kết nối giữa Blockchain Pi và các Blockchain khác.
Ưu điểm của Phương pháp tiếp cận 2 giai đoạn đối với Mainnet:
Có rất nhiều lợi ích khi có một khoảng thời gian khép kín trung gian để phát triển lên
Mainnet mở hoàn toàn. Cách tiếp cận này cho phép thời gian cho:
- Hàng triệu Pioneers trên toàn thế giới vượt qua KYC.
- Xây dựng và triển khai nhiều Ứng dụng trong Pi Network hơn, cho phép tạo và sử
dụng nhiều tiện ích hơn.
- Chuyển đổi các Ứng dụng Pi được triển khai trên Testnet sang Mainnet và lặp lại bất
kỳ sửa đổi và điều chỉnh nào đối với Mainnet và hệ sinh thái trước Open Network.
119
- Khoảng thời gian Mạng kín cho phép hàng triệu Pioneers có thời gian sử dụng KYC
và di chuyển số Pi của họ sang Mainnet. Chỉ một phần nhỏ những Pioneers có thể
hoàn thành KYC của họ trước khi Mainnet. Trong những tháng tới, chúng tôi sẽ tiếp
tục triển khai giải pháp KYC cho nhiều Pioneers hơn và giúp họ hoàn thành KYC của
mình. Nếu chúng tôi chuyển trực tiếp từ Testnet sang Open Network, điều này có
nghĩa là những Pioneers đã KYC trước những người khác sẽ có sẵn Pi coin để sử dụng
bên ngoài nền tảng Pi Network, trong khi những Pioneers khác vẫn đang chờ hoàn
thành KYC của họ sẽ chưa có đặc quyền này.
- Tốc độ mà những Pioneers trên toàn thế giới có thể hoàn thành KYC của họ sẽ phụ
thuộc vào số lượng người xác thực KYC ở mỗi cộng đồng địa phương cũng như tốc
độ mà những Pioneers tham gia vào KYC.
-Trong thời gian Mạng kín, hàng triệu Pioneers có thời gian hoàn thành KYC và
chuyển số Pi coin của họ về ví trước Mainnet. Bằng cách này, tất cả những Pioneers
sẵn sàng và có thể hoàn thành KYC của họ trong một khoảng thời gian hợp lý đều có
thể sử dụng Pi coin của họ bên ngoài nền tảng Pi Network ngay lập tức.
- Giai đoạn này cũng sẽ giúp cộng đồng tập trung vào việc tạo ra các tiện ích và khởi
động hệ sinh thái mà không có bất kỳ sự phân tâm nào từ bên ngoài. Phù hợp với tầm
nhìn của Pi Network để kích hoạt một hệ sinh thái dựa trên tiện ích, điều này cho phép
các ứng dụng triển khai khi Mainnet và tạo ra các tiện ích cho Pioneers. Các ứng dụng
Pi Network sẽ có thể chuyển từ Testnet sang Mainnet, sang chế độ phục vụ cho các
giao dịch Pi coin thực. Tại thời điểm này, Pioneers đã KYC sẽ có thể sử dụng ứng
dụng Pi Network của họ trên Pi Browser, thúc đẩy việc tạo tiện ích và khởi động hệ
sinh thái Pi trước Mạng mở. Quá trình chuyển đổi dần dần và có chủ ý đến Mạng mở
này sẽ giúp các ứng dụng, cũng như Pi Network, phát hiện và giải quyết bất kỳ trục
trặc nào liên quan ứng dụng và công nghệ. Do đó, thời kỳ Mạng lưới kín phù hợp với
tầm nhìn của Pi Network về hệ sinh thái dựa trên tiện ích và triết lý lặp đi lặp lại của
nó.
Hơn nữa, Pi Network sẽ cho phép Mainnet chạy với dữ liệu hoạt động và Pi coin thực,
điều này khác với Testnet. Dữ liệu được thu thập trong Pi Network sẽ giúp hiệu chỉnh
và tinh chỉnh bất kỳ cấu hình và công thức nào nếu cần, để đảm bảo Mạng mở ổn định
và thành công.
Xác minh KYC và chuyển Số dư Pi coin sang Mainnet

KYC là một quy trình xác minh thông tin nhận dạng để phân biệt tài khoản thật với
tài khoản giả. Tầm nhìn của Pi Network là xây dựng một hệ sinh thái và Token được
phân phối rộng rãi và toàn diện nhất cho tất cả những Pioneers. Cơ chế khai thác của
Pi Network dựa trên lượng người tham gia và tỷ lệ khai thác đã giảm một nửa, cho
120
đến nay đã 5 lần điều chỉnh giảm khi lượng người tham gia tăng lên hơn 1 nghìn, 10
nghìn, 100 nghìn, 1 triệu và 10 triệu thành viên tham gia.
Do đó, Pi Network có chính sách nghiêm ngặt là mỗi người một tài khoản. Điều này
đòi hỏi độ chính xác cao để xác định rằng các thành viên tham gia Pi Network là
người thật, ngăn các cá nhân tích trữ Pi coin một cách bất công bằng cách tạo tài
khoản giả. Kết quả KYC của Pioneers sẽ không chỉ phụ thuộc vào xác minh danh tính
mà còn cả việc trùng khớp tên của họ trong tài khoản Pi Network và sàng lọc danh
sách phạm tội của chính phủ các quốc gia- nơi mà các Pioneers đang sinh sống. Do
đó, KYC giúp đảm bảo là người thật khi tham gia Pi Network và tuân thủ các quy
định về Chống rửa tiền AML và chống khủng bố.
Như đã thông báo lúc thành lập Pi Network, để đảm bảo là người thật, các tài khoản Pi
Network giả và khai thác tự động bằng mã lệnh bị nghiêm cấm. Các tài khoản này sẽ
bị vô hiệu hóa và sẽ không thể tham gia Mainnet. Trong 3 năm qua, nhiều cơ chế kỹ
thuật đã được triển khai để xác định Bot và tài khoản giả mạo. Đối với các tài khoản
được xác định là có khả năng bị giả mạo cao bởi thuật toán của Pi Network, việc quan
trọng là các tài khoản này phải chứng minh rằng họ không phải là tài khoản giả mạo.
Các tài khoản giả mạo được xác định này sẽ bị vô hiệu hóa hoặc trải qua quá trình
xem xét và kháng nghị nghiêm ngặt hơn nhiều. Việc phân bổ các vị trí KYC sẽ được
ưu tiên cho các tài khoản là người thật.
Chỉ những tài khoản đã được KYC mới được phép tham gia Mainnet và chỉ số dư Pi
coin của các tài khoản đã được KYC mới được phép chuyển sang số dư Mainnet. Khi
một Pioneer, nhóm giới thiệu của họ và các thành viên trong vòng tròn bảo mật đã
được KYC sẽ được xác định số Pi coin thưởng mà PIoneer được hưởng có thể chuyển
về ví Pi coin của họ. Dưới đây là một ví dụ giả định để minh họa cách xác minh KYC
của Pioneers ảnh hưởng đến số dư của họ khi di chuyển sang Mainnet.
Số dư trên tài khoản Pi Network: Số dư của Pi coin hiện được hiển thị trong tài
khoản Pi Network của Pioneer trong ứng dụng Pi Network dành cho điện thoại di
động.
Số dư có thể chuyển được: Số dư đã được phép chuyển đến Mainnet vì Người tiên
phong và các cá nhân có liên quan của họ trong nhóm giới thiệu và vòng tròn bảo mật
đã vượt qua KYC.
Số dư Mainnet: Số dư đã được Pioneers chuyển về ví Pi coin và chuyển sang
Mainnet.
Giả sử cá nhân A là chủ sở hữu của tài khoản Pi Network muốn chuyển Số dư Pi coin
của họ. Pioneer A sẽ chỉ được phép chuyển bất kỳ Số dư Pi coin nào sang Mainnet khi
danh tính của họ được xác minh, tức là khi họ vượt qua KYC. Giả sử cá nhân này có
Cá nhân B, C, D và E trong nhóm giới thiệu của họ và Cá nhân D, E, F và G trong
121
vòng tròn bảo mật của họ. Cho đến nay, chỉ các cá nhân A, B, D và F đã hoàn thành
xác minh KYC của họ.
Trong thiết lập ví dụ này:

A là Pioneer khai thác đã vượt qua KYC.
B, C, D, E nằm trong Nhóm giới thiệu của A.
D, E, F, G nằm trong vòng tròn bảo mật của A.
A, B, D và F đã vượt qua KYC.
Ở đây, Số dư có thể chuyển được của A là tổng của 3 thành phần sau:
Phần thưởng Pioneer: Pi coin được khai thác dựa trên trạng thái đã khai thác của
Pioneer A trong tất cả các phiên khai thác.
Phần thưởng cho cộng tác viên: Đóng góp của D và F vào tỷ lệ khai thác của A với
tư cách là Cộng tác viên trong tất cả các phiên khai thác.
Phần thưởng đại sứ: Pi coin thưởng khai thác từ tất cả các phiên khai thác khi B và
D với tư cách là thành viên nhóm giới thiệu khai thác trong cùng phiên khai thác với
A.
Khi càng có nhiều nhóm giới thiệu của Pioneer A và các thành viên trong vòng tròn
bảo mật, tức là C, E và G vượt qua KYC. Số dư trên tài khoản Pi Network của A sẽ
trở thành Số dư chuyển được về ví Pi coin, sẵn sàng để A di chuyển sang Mainnet và
cuối cùng trở thành Số dư trên Mainnet của A.
Trong suốt thời gian Mainnet, bất kỳ Số dư nào trên tài khoản Pi Network chưa trở
thành Số dư có thể chuyển được về ví Pi coin, sẽ vẫn còn trong ứng dụng Khai thác Pi
Network, cho đến khi những Pioneers được liên kết trong nhóm giới thiệu và vòng
tròn bảo mật vượt qua KYC, số Pi coin tương ứng có thể chuyển về ví Pi coin và
chuyển sang Mainnet.
Trong trường hợp của ví dụ trên của Pioneer A, phần đóng góp số dư của C, E và G sẽ
vẫn là Số dư trên tài khoản Pi Network của A chờ họ hoàn thành KYC, để số dư đó có
thể chuyển được về ví Pi coin. Nếu các tài khoản được liên kết không bao giờ vượt
qua KYC, thì số dư được phân bổ cho các tài khoản không KYC này sẽ hết hạn vào
một ngày nhất định. Các số dư chưa có người nhận do chưa vượt qua KYC, sẽ bị loại
bỏ do hoàn toàn không được chuyển đến Mainnet.
Các hạn chế trong Enclosed Network

Trong khi các giao dịch giữa các ứng dụng Pi Network với Pioneer và các giao dịch
của Pioneer với Pioneer được phép trong Pi Network, thì Enclosed Network sẽ có các
hạn chế như được liệt kê bên dưới. Những hạn chế này ở giai đoạn này giúp thực thi
tính chất khép kín của Pi Network:
122
- Sẽ không có kết nối giữa Pi Network và các Blockchain hoặc sàn giao dịch tiền mã
hóa khác.
- Mainnet chỉ có thể được truy cập thông qua Pi Wallet và ứng dụng Pi Network trên
Trình duyệt Pi.
- Mainnet Blockchain sẽ có thể truy cập vào bất kỳ máy tính nào trên Internet nhưng
chỉ thông qua các giao dịch nội bộ để thực thi các quy tắc trên.
- Sẽ chỉ có các Nodes của Pi Core Team trên Mainnet để đảm bảo rằng các giao dịch
nội bộ luôn luôn được bảo vệ.
- Enclosed Network sẽ hỗ trợ các hoạt động kinh tế và sự tăng trưởng của hệ sinh thái
Pi Network. Do đó, các giao dịch của Pioneer với Pioneer có thể thực hiện được thông
qua Ví Pi coin vì Pioneers đã KYC sẽ có thể sử dụng Ví Pi coin để giao dịch bằng Pi
coin. Những Pioneers cũng có thể sử dụng ứng dụng Pi in Pi trên Trình duyệt Pi, có
thể truy cập vào Mainnet thông qua SDK ứng dụng Pi Network và API Blockchain Pi.
Trong khoảng thời gian Mạng kín, một ứng dụng trên Trình duyệt Pi chỉ có thể sử
dụng các API Blockchain Pi, các giao dịch nội bộ được đưa vào danh sách trắng để
tương tác với Mainnet.
Việc sử dụng các giao dịch Pioneer-to-Pioneer, Pioneer-to-App, and App-to-Pioneer

sau đây sẽ được phép:
- Trao đổi Pi coin lấy hàng hóa và dịch vụ thông qua Ứng dụng Pi Network.
- Chuyển Pi coin giữa những Pioneers cho hàng hóa và dịch vụ.
Việc sử dụng sau đây sẽ bị cấm:

- Trao đổi Pi coin lấy tiền tệ Fiat.
- Trao đổi Pi coin lấy các loại tiền mã hóa khác.
- Giao dịch Pi coin theo hình thức hợp đồng tương lai ra Fiat hoặc các loại tiền mã
hóa khác.
Chúng tôi sẽ thực thi các hạn chế trên bằng cách thêm các giao dịch nội bộ vào
Mainnet và bằng cách chạy riêng các Nodes Mainnet trong khoảng thời gian tạm thời
này. Các Nodes cộng đồng sẽ tiếp tục chạy trên Testnet trong giai đoạn Mạng kín.
Chúng tôi sẽ tiếp tục triển khai các thay đổi về giao diện và các thay đổi khác đối với
các Nodes để chuẩn bị cho giai đoạn Mainet mở, nơi các Nodes cộng đồng sẽ có thể
chạy trên Mainnet. Các giới hạn của Mainet kín sẽ được nới lỏng khi nó đến giai đoạn
tiếp theo là Mainet mở.
123
Thời kỳ Mainet mở
Tùy thuộc vào sự trưởng thành của nền kinh tế Mạng lưới bao quanh và tiến trình của
KYC, giai đoạn này có thể bắt đầu vào Pi Day - ngày 14 tháng 3 năm 2022, Pi 2 Day
– ngày 28 tháng 6 năm 2022 hoặc muộn hơn. Thời kỳ Mainet mở có nghĩa là tường
lửa phân cách thế giới bên ngoài với các giao dịch nội bộ trong thời kỳ Mainet kín sẽ
bị gỡ bỏ, cho phép mọi kết nối bên ngoài, ví dụ: Với các sàn giao dịch, ví khác và bất
kỳ ai muốn kết nối với Pi Mainnet. Các lệnh gọi API sẽ không có giới hạn và Pioneers
sẽ có thể chạy các Nodes Pi và dịch vụ API của riêng họ. Những Pioneers sẽ có kết
nối với các Blockchain khác. Các Nodes cộng đồng cũng có thể chạy Mainnet.
124
Phụ lục sách
Thuật ngữ chuyên môn:
1. Cryptocurrency: là tiền mã hoá, tiền điện tử, hay tiền ảo, tiền kỹ thuật số. Trong
cuốn sách này chúng ta sẽ thống nhất gọi chung là tiền điện tử
2. Bitcoin: Tên một loại tiền mã hoá được ký hiệu là BTC. Hiện nay, Bitcoin là đồng
coin mạnh nhất, đại diện cho tiền mã hoá. Sự ra đời của Bitcoin cũng đồng thời khai
sinh ra khái niệm “tiền mã hoá” ngày nay.
3. Blockchain: là một cuốn sổ kế toán phân phối ghi lại tất cả các giao dịch và hợp
đồng thông minh cho một nền tảng tiền điện tử hoặc nền tảng. Sổ này được chia sẻ
cho những người tham gia vào mạng lưới trên toàn bộ hệ thống, không phải chỉ có
một vị trí duy nhất, những lần sao chép cùng một phiên bản sổ cái được đặt ở nhiều
nơi. Một khi dữ liệu được lưu vào một Blockchain thì không ai có thể xóa hoặc thể
thay đổi và Blockchain gần như không thể bị hack.
4. ICO: là tên viết tắt của “Initial Coin Offering” (Dịch vụ cung cấp tiền xu ban đầu).
Bạn có thể hiểu nó như là một hình thức kêu gọi vốn cho dự án bằng cách bán ra một
lượng Token tương ứng. Chúng giống như phiên bản mã hóa của một thị trường chứng
khoán IPO. Các nhà đầu tư tham gia vào ICO vì họ tin vào công ty đó, hoặc họ hy
vọng rằng các mã thông báo mà họ nhận được sẽ tăng giá trị.
5. Token: là đồng tiền mã hóa phải dựa trên nền tảng của một loại tiền mã hóa khác để
hoạt động. Ví dụ: Augur (REP), Basic Attention Token (BAT),… được xây dựng trên
nền tảng Ethereum.
6. Token Airdrop: Nói một cách đơn giản, Airdrop nghĩa là một Coin hay mã thông
báo (token) sẽ được phát miễn phí vào ví của người dùng.Airdrop thường được dùng
cho ICO, với mục đích quảng bá thương hiệu cũng như khuấy động sự hứng khởi đối
với dự án.
7. KYC: là từ viết tắt của Know Your Customer. Nó giúp cho dự án xác minh được
danh tính người đầu tư nhằm đảm bảo dự án không bị kiểm soát bởi một nhóm nào đó.
8. Whitelist: có thể nói là một thuật ngữ không thể thiếu nếu bạn đầu tư vào một ICO
nào đó. Nói một cách dể hiểu thì Whitelist là danh sách trắng. Nó có nghĩa rằng bạn
có thể tham gia mua token trong đợt kêu gọi vốn của dự án đó. Và thông thường bạn
cần hoàn tất KYC để được vào danh sách này.
9. Whitepaper: Sách trắng là một bản thảo mô tả chi tiết về dự án ICO (Initial Coin
Offering – phát hành token lần đầu) mà một công ty hay một nhóm nhà phát triển sẽ
thực hiện, giúp nhà đầu tư hiểu hơn và có một cái nhìn tổng quan về dự án, từ đó đưa
ra quyết định có nên đầu tư vào dự án này hay không.
10. Altcoin: là một thuật ngữ mô tả các loại tiền điện tử khác Bitcoin. Mặc dù Bitcoin
là loại tiền điện tử đầu tiên, nhưng nó chắc chắn không phải là loại crypto duy nhất.
Tuy nhiên, vì Bitcoin chiếm ưu thế trên thị trường cryptocurrency, nên khi các loại
125
tiền điện tử khác bắt đầu xuất hiện, chúng được coi là sự lựa chọn thay thế cho
Bitcoin. “Altcoin” chính là tên viết tắt của “alternative coin” (đồng xu thay thế).
11. FOMO: là từ viết tắt của Fear of Missing Out – Nó là hội chứng tâm lý sợ bỏ lỡ
một điều gì đó.
12. Exchange: Sàn giao dịch – nơi tập trung người bán, người mua và những sản
phẩm giao dịch. Tại các sàn giao dịch tiền điện tử, tiền ảo, người dùng sẽ đặt lệnh
(mua/ bán) hay tạo quảng cáo cho các đồng coin (BTC, ETH, …).
13. Stable coin: Đồng coin được gắn vào một tài sản cố định nào đó nhằm ổn định thị
trường tiền mã hoá. Stable Coin phải được hỗ trợ bởi các tài sản mà nó “neo” vào như
vàng (Digix Gold Tokens – DGX), một loại tiền pháp định nào đó (Tether – USDT),
hoặc các loại tiền mã hoá khác (MarketDAO – DAI)
Các đồng Stable Coin phổ biến hiện nay như Tether (USDT), TrueUSD (TUSD),
Paxos (PAX) và USD Coin (USDC), Dai (DAI), Maker (MKR).
14. Wallet: Ví tiền là không gian kỹ thuật số lưu trữ Crypto của bạn.
15. Fiat: Tiền pháp định – loại tiền tệ chỉ có giá trị tượng trưng do Nhà nước định giá
và phát hành. Mỗi quốc gia sẽ có một đồng tiền pháp định khác nhau, giá trị và mức
độ phổ biến của tiền pháp định thường tượng trưng cho sức mạnh kinh tế của quốc gia
đó.
15. Smart Contract: Hợp đồng thông minh. Đây là một khái niệm mới về việc nhúng
những đoạn mã có thể thực thi như các chương trình phần mềm, nó được nhúng vào
trong các giao dịch để tuỳ tình huống mà giao dịch đó có thể thực thi theo các điều
kiện khác nhau. Ngoài các đồng tiền kỹ thuật số, một số blockchains cũng hỗ trợ các
hợp đồng thông minh. Mạng hợp đồng thông minh nổi bật nhất là Ethereum.
Hợp đồng thông minh cho phép tài sản không phải tiền tệ có thể được trao đổi liền tay
trên blockchain mà không cần qua một trung gian nào cả. Tài sản có thể bao gồm hồ
sơ thành viên, bảo hiểm hoặc thậm chí là cả bất động sản.
16. Satoshi: là đơn vị tiền tệ nhỏ nhất của Bitcoin, 1 BTC tương đương 100,000,000
Satoshi. Đơn vị này được đặt theo tên của người sáng lập Bitcoin.
17. Satoshi Nakamoto: Là một nhân vật hoặc tổ chức ẩn danh đã sáng tạo ra Bitcoin
và đã khởi tạo ra phần mềm mã nguồn mở Bitcoin Core (tên trước đây là Bitcoin-Qt)
để công chúng sử dụng được Bitcoin.
18. Market Cap: còn gọi là vốn hóa thị trường, là giá trị tổng thể của tất cả các mã
thông báo hiện đang lưu hành cho một loại tiền điện tử cụ thể. Market cap thường
được tính bằng Đô la Mỹ, và là chỉ báo cho thấy thị trường của mỗi loại tiền điện tử
lớn đến mức nào.
19. FUD: từ viết tắt của “Fear, Uncertainty – Doubt” có nghĩa là Sợ hãi – Không chắc
chắn – Hoài nghi. Nếu bạn đang lo lắng, hoặc cảm thấy không chắc chắn về tình hình
hiện tại của thị trường, hoặc không chắc chắn rằng có nên đầu tư, mua bán, giao dịch
trên các sàn tiền kỹ thuật số hay không, đó là khi bạn đang FUD.
126
20. REKT: sử dụng khi ai đó bị thua lỗ hay mất một số tiền đáng kể trên một loại tiền
điện tử nhất định. Tương tự như HODL, “REKT” cũng là từ viết sai chính tả của
“wrecked”.
21. ATH: từ viết tắt của “All-Time High”, được dùng khi một loại tiền điện tử nào đó
đạt đến mức giá chưa từng có.
22. BTD: viết tắt của “Buy The Dip”, có nghĩa là mua vào khi thị trường có một nhịp
giảm giá mạnh. Chiến thuật này được các nhà phân tích kỹ thuật ủng hộ khi nó được
hỗ trợ bởi các hình thức phân tích như trong Bollinger Bands hoặc khi giá chạm mức
hỗ trợ.
23. To The Moon: một cụm từ được dùng để chỉ giá của thị trường Cryprocurrency sẽ
tăng nhanh. Những thuật ngữ trong Cryptocurrency – To the moon
24. Pump và Dump: một hình thức thao túng thị trường bằng cách thổi phồng giá của
một đồng điện tử nào đó, sau đó liên tục bán ra để kiếm lợi nhuận nhanh chóng.
25. Stop Loss: Cắt lỗ hay dừng lỗ. Cũng tương tự như Stop Limit, Stop Loss cũng là
lệnh để hạn chế thua lỗ. Tuy nhiên, Stop Loss chỉ dùng để bán khi giao dịch đạt đến
stop price. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể dùng lệnh Take Profit (chốt lời) – bán khi
giao dịch có lời để giảm rủi ro.
26. Margin: Giao dịch ký quỹ – thuật ngữ chỉ việc dùng đòn bẩy tài chính trong đầu
tư. Hiện nay, hình thức này vẫn chưa phổ biến trong thị trường tiền mã hoá, chỉ một số
ít sàn giao dịch có chức năng này. Tuy nhiên, giao dịch ký quỹ là hình thức đầu tư rất
rủi ro, nhà đầu tư nên xem xét kỹ lưỡng trước khi thực hiện giao dịch.
27. Mining: Đào, khai thác. Đây là một đặc tính khá thú vị của một số loại tiền điện tử
như Bitcoin, cho phép người tham gia trong mạng lưới giải quyết những “bài toán” hệ
thống để nhận tiền điện tử. Những người thực hiện công việc này được gọi là miner
(thợ đào), họ có thể dùng các công cụ như máy đào để thực hiện công việc này.
28. Hodl: HODL là viết tắt của cụm từ Hold on for Dear Life một thuật ngữ được sử
dụng trong tiền điện tử để chỉ khi một người nắm giữ một coin nào đó mà không bán
ra, bất kể giá bị xuống như thế nào.
29. Bear: Từ này được dùng khi một nhà đầu tư tin rằng tài sản hoặc thị trường nhất
định sẽ giảm giá và họ muốn kiếm lời từ việc bán khống. Thuật ngữ này có thể được
sử dụng như một danh từ và một tính từ, ví dụ như “tiền điện tử này tiếp tục xu hướng
giảm giá”.
30. Whale: được sử dụng để chỉ những người có nhiều vốn để đầu tư. Thông thường
các whale thường xâm nhập vào thị trường bằng cách đầu tư nhiều tiền vào một loại
tiền điện tử ít phổ biến để làm cho nó tăng giá trị.
31. DApp: viết tắt của cụm từ “decentralized app” (ứng dụng phi tập trung). Không
giống như một ứng dụng thông thường (sử dụng các máy chủ tập trung để chạy mã
của ứng dụng), một DApp sẽ chạy trên một mạng ngang hàng phi tập trung
(decentralized peer-to-peer network).
127
32. Fork: một từ kỹ thuật thường được dùng bởi các nhà phát triển của Bitcoin nói
riêng hay trong giới lập trình nói chung mà cụ thể là trong các dự án mã nguồn mở.
Nó đơn giản chỉ là sử dụng mã nguồn của một phần mềm trước đó sau đó thay đổi đi
để tạo ra một chức năng khác.
33. POW: Viết tắt của Proof of Work là một cách để xác nhận các giao dịch. Nó ngăn
chặn một cuộc tấn công vào network bằng cách làm cho việc tính toán khai thác trở
nên khó khăn và ngăn chặn nhiều yêu cầu giả mạo. Phải mất một thời gian dài để các
thợ mỏ tính toán các phương trình block, nhưng sau đó họ sẽ nhận được thành quả sau
khi giải được
34. POS: Viết tắt của Proof of Stake là một cách khác để xác thực các giao dịch.
Block được chọn và khai thác dựa trên mức độ giàu có hoặc “cổ phần” của nó. Khi nó
đang được xử lý thì sẽ không có gì cả, nhưng ” foragers” (thợ rèn) (tương tự như
người miner) thay vào đó sẽ lấy phí giao dịch.
35. DeFi: viết tắt của Decentralized Finance hay tài chính phi tập trung. DeFi là nền
tài chính phi tập trung (hay tài chính mở). Trong đó, các tổ chức, thị trường hay các
công cụ tài chính được quản lý phi tập trung.
36. CeFi: CeFi là viết tắt của cụm từ Centralized Finance, nghĩa là tài chính tập trung,
trong đó các thành phần như tổ chức, thị trường giao dịch hay các công cụ đều được
quản lý tập trung. Trong tài chính tập trung luôn đi kèm với cụm từ “custodial” hay uỷ
thác. Tức là các tài sản, sản phẩm, dịch vụ trong tài chính sẽ được uỷ thác cho tổ chức
nào đó.
37. Oracle: Là những hệ thống cung cấp dữ liệu theo thời gian thực cho các
blockchain và smart contract. Các dữ liệu này có thể là: giá cả (giá BTC, ETH), tin tức
(kết quả bầu cử, bóng đá), tình hình thời tiết (nắng, mưa),… Nhờ Oracle, blockchain
và smart contract (on-chain) có thể tương tác với dữ liệu bên ngoài (off-chain)…Từ
đó, Oracle trở thành một thành phần không thể thiếu của các mảng khác như: Thị
trường phái sinh, bảo hiểm, sàn giao dịch,…
38. AMM: Automated Market Makers (AMMs) là một trong những đột phá lớn nhất
của DeFi. Nhờ AMM ai cũng có thể trở thành những nhà tạo lập thị trường (market
maker), một việc rất khó ở thị trường tài chính truyền thống thì hiện nay có thể dễ
dàng đạt được thông qua việc cung cấp thanh khoản.
39. Derivative: DerivaDEX (DDX) là một sàn giao dịch phái sinh phi tập trung
(Derivatives Dex).
Sản phẩm phái sinh của DerivaDEX là Perpetual Contract. 40. Synthetic
Synthetic asset là các token đại diện kỹ thuật số của các phái sinh. Trong đó các công
cụ phái sinh là các hợp đồng tài chính cung cấp khả năng tiếp xúc tùy chỉnh đối với tài
sản cơ bản hoặc vị thế tài chính, synthetic asset là đại diện được token hoá của các vị
trí đó.
41. Lending & Borrowing: Lending & Borrowing có thể được hiểu theo nghĩa đen là
cho vay và đi vay, trong đó:
128
● Lenders (Depositors) cho vay để nhận lãi suất từ khoản tiền gửi của họ.
● Borrowers (Loan takers) sẽ đi vay và trả lãi suất cho khoản tiền họ vay.
42. DeFi EcoSystem: Hệ sinh thái trong Crypto là một hệ thống gồm nhiều sản phẩm
kết nối và hỗ trợ lẫn nhau bên trong một Blockchain, mỗi Blockchain lúc này cũng
giống như một công ty cung cấp cơ sở hạ tầng, họ cũng sẽ muốn phát triển một hệ
sinh thái đầy đủ của bản thân.
43. Cross Chain: Mỗi một mạng lưới blockchain có một cấu trúc khác nhau, do đó
những giao thức để chúng có thể chuyển tài sản qua lại với nhau còn rất hạn chế.
Cross-chain, giống như tên gọi, là giải pháp giúp chuyển tài sản từ chain này sang
chain khác, nhằm tối ưu khả năng kết hợp giữa các chain.
44. PCT: Viết tắt của Pi Core Team đội ngũ nòng cốt phát triển Pi Network
45. Pi Node: Nút mạng Pi, máy tính chạy Blockchain Pi
46. GCV: viết tắt của cụm từ Global Consensus Value Giá trị đồng thuận toàn cầu của
Pi coin
47. Pi Coin: Đồng tiền điện tử Pi trong hệ sinh thái Pi Network
48. Pi Network: Mạng lưới Pi
49. SDK: Software Development Kit cung cấp các thư viện, tài liệu, mẫu template,
sample code, tiện ích gỡ rối (debugging), các ghi chú hỗ trợ (documentation) hoặc các
tài liệu bổ sung,… để nhà phát triển có thể tích hợp thêm vào phần mềm/ứng dụng của
mình. Đa phần chúng thường là chức năng hiển thị quảng cáo, push notification,…
SDK cũng có thể chứa các API dưới dạng thư viện hoặc một hệ thống phần cứng phức
tạp nào đó.
Các nguồn tài liệu sưu tầm khác

Nguồn tài liệu tham khảo nước ngoài
Website của mạng Pi: https://minepi.com/
Về Pi Core team https://minepi.com/about/
Sách trắng Pi https://minepi.com/white-paper/
Blockchain Pi https://blockexplorer.minepi.com/
Đại học Stanford https://stanforddaily.com/2019/09/16/stanford-grads-de

velop-cryptocurrency-for-smartphone-users-to-increase-
its-accessibility/
Các nguồn trích dẫn khác https://www.bsc.news/post/forbes-recognizes-pi-networ

ks-potential-as-a-top-digital-asset-with-recent-listing
129
https://www.forbes.com/advisor/in/investing/cryptocurr
ency/how-to-buy-pi-coin-in-india/
https://cs.stanford.edu/events/pi-network-info-session
https://minepi.com/blog/pi-core-team-at-hackathons/
https://finance.yahoo.com/news/pi-network-announces-
q1-2023-101500165.html
https://finance.yahoo.com/news/pi-network-milestones-
signal-strong-110500757.html
Nguồn tài liệu trong nước
Thông tin chung về Pi https://rankpi.com/sach-trang-whitepaper/
https://tradevn.net/congdong/bach-khoa-toan-thu-pi/tra
ng-chu-wiki-thong-tin-cong-dong-pi-network/
https://tradevn.net/congdong/bach-khoa-toan-thu-pi/tra
ng-chu-wiki-thong-tin-cong-dong-pi-network/
https://tradevn.net/kiem-tien-free/pinetwork
Hướng dẫn cách đăng ký, cài đặt và sử dụng Pi

Network - BrandKey.Vn
Sách trắng Pi network (ecopi.net)
https://dantri.com.vn/suc-manh-so/su-that-ve-dong-pi-c
o-gia-50-usd-tren-san-huobi-xt-20221230123206677.ht
m
https://thanhnien.vn/kham-pha-pi-network-tien-ao-thay
-the-bitcoin-1851033794.htm
130
https://ict.hatinh.gov.vn/chuyen-gia-blockchain-chi-ra-
nhieu-dau-hieu-lua-dao-cua-pi-network-1614046733.ht
ml
https://5ema.vn/pi-network/faq
Bộ ba sáng lập Pi Network là ai? (songdep.com.vn)
tapchipinetwork.net
Pi Node https://tinhte.vn/thread/pi-node-huong-dan-cai-dat-nod
e-pi-network.3359138
https://phocapblockchain.net/pi-node-su-can-thiet-cua-i
p-tinh/
https://tapchipinetwork.net/tin-tuc/nodes-pi-la-gi/
https://minepi.com/pi-blockchain/pi-node
https://brandkey.vn/pi-node-la-gi/
https://hoanghapc.vn/cau-hinh-may-tinh-cay-tien-pi-no
de
Hackathon Pi Network https://tradevn.net/2022/pi-network-tham-du-cac-cuoc-
thi-hackathon-hang-dau-cua-truong-dai-hoc/
Tiền điện tử và Pi Coin https://cryptoviet.com/pi-network-la-gi/#gia-pi-dang-la

-bao-nhieu
https://currency.com/vi/co-bao-nhieu-loai-tien-dien-tu
https://tradevn.net/kiem-tien-free/pinetwork/
131
Blockchain
https://fptshop.com.vn/tin-tuc/danh-gia/blockchain-la-g
i-va-no-duoc-ung-dung-the-nao-trong-cuoc-song-1385
22>
https://topdev.vn/blog/blockchain-la-gi/
Nguồn các Pioneer KOL Ông Dương Hiển Dũng Admin Diễn Dàn Pi Network
chia sẻ công khai trên Việt Nam.
Facebook và rất nhiều bài https://www.facebook.com/profile/100054348228590/s
viết trên các group earch/?q=pi%20network%20c%C3%B3%20l%E1%B
Facebook, forum và kênh B%ABa%20%C4%91%E1%BA%A3o%20kh%C3%B
youtube khác. 4ng%20%3F
Fanpage / Group: CK Capital / Pi Network Global.

Youtube: Pi Network Việt Nam /pi360do/Ecopi / Pi
Network Crypto King
Nhà báo Hoàng Hải Vân

https://www.facebook.com/groups/vutrupinetwork/per
malink/774235251065786/
Pi IOU Facebook Mr. Lai Hồ

https://www.facebook.com/laitrongho/posts/pfbid0knjo
YqJr7CLDMi8H5CiXGG8SCVQTSNkbu7yrVayp912
nogH7N3NaghRLTqTqmqC8l
Trình duyệt Pi & Pi Wallet https://tradevn.net/congdong/bach-khoa-toan-thu-pi/tri

nh-duyet-pi-pi-wallet
Pháp luật và tiền điện tử https://thuvienphapluat.vn/chinh-sach-phap-luat-moi/v

n/thoi-su-phap-luat/tai-chinh/45641/tiep-tuc-ra-soat-ho
an-thien-khung-phap-ly-ve-tien-dien-tu-tien-ao
https://mof.gov.vn/webcenter/portal/vclvcstc/pages_r/l/
chi-tiet-tin?dDocName=MOFUCM115153
https://tapchinganhang.gov.vn/mot-so-van-de-phap-ly-
doi-voi-tien-dien-tu-quoc-gia.htm
https://pinetworkblog.com/ket-qua-hackathon-pi-netwo
rk-nam-2023/
132
Liên hệ tác giả:
Số điện thoại / Zalo / Telegram: + 84 967 816 424

Email: ngocanh8915@gmail.com
Fireside: #piebook #freeebook #ngocanhkabi #kabihome
Group Facebook: https://www.facebook.com/groups/socialcryptocurrencyinweb3
https://gamen.vn/tin-tuc/19928/sap-ra-mat-sach-trang-ve-pi-network-o-viet-nam/
Tự sự Lê Ngọc Anh: Hiện tôi không phải là một trader, không hiểu về trade coin,
không buôn bán Pi Coin, máy Pi Node tôi đồng thuận và trao đổi các sản phẩm dịch
vụ của mình bằng Pi Coin. Tôi chia sẻ hiểu biết của mình về Pi Network với cộng
đồng, mặc dù không thể khẳng định rằng Pi sẽ hoàn toàn thành công nhưng tôi tin
vào những cơ hội rộng mở mà Pi Network đem lại cho cộng đồng. Hãy trang bị hành
trang kiến thức để bước vào kỷ nguyên blockchain và tiền kỹ thuật số toàn diện, hiện
chỉ mới đang bắt đầu.
Mong cộng đồng ghi nhận và hỗ trợ ban biên tập để lan tỏa và chia sẻ rộng rãi cuốn
sách. Chúc cộng đồng Pi Network thành công rực rỡ.
Hà Nội, ngày 18 tháng 06 năm 2023
133
134

Pi Network Tiền Điện Tử Cho Xã Hội Trong Thời Kỳ Web3

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pi Network Tiền Điện Tử Cho Xã Hội Trong Thời Kỳ Web3

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LỜI TỰA SÁCH

*** Pi Core Team ***

*** Jolie Jolie – Founder dự án Pi Silk Road ***

*** Đinh Công Ninh – Quản Trị group Pi360do ***

Lời cám ơn tới ban biên tập:

Phần I. Giới thiệu về Pi Network...............................................................................11

Tác giả Lê Ngọc Anh trong một sự kiện khởi nghiệp

Địa chỉ ví Pi của tác giả

Tiền mã hóa Tiền ảo (Virtual Tiền kỹ thuật số

Hình thức Dạng số Dạng số Dạng số

Ví dụ cụ Bitcoin, Etherum tiền ảo trong game Momo, Viettel pay…

Lượng Cố định Không cố định Không cố định

1.2 Bitcoin là gì?

1.3 Ethereum là gì?

Ethereum được sử dụng để làm gì?

Lợi ích của Ethereum

Điểm khác biệt chính giữa Ethereum và Bitcoin là gì?

1.4 Có bao nhiêu loại tiền điện tử?

1.5 Có bao nhiêu loại tiền điện tử sẽ tồn tại được?

1.6 Các hạn chế của tiền điện tử hiện nay là gì ?

2.1 Pi Network là gì?

2.2 Cha đẻ của Pi Network là ai?

Nicolas Kokkalis là giáo sư người Hy Lạp

Tiến sĩ Chengdiao Fan đến từ Trung Quốc

Tiến sĩ Chengdiao Fan

Ông Vincent McPhillip xuất thân từ đảo quốc Trinidad - Tobago

Đội ngũ vận hành Pi Network hiện tại

2.3 Lịch sử hình thành

Lịch sử phát triển của Pi Lịch sử phát triển của Pi Network

Như thế nào là tài khoản hợp lệ ?

2.5 Mạng Pi có ăn cắp thông tin cá nhân của bạn?

2.7 Ứng dụng của Pi Network

2.8 Tầm nhìn của Pi network.

2.9 Tổng quan lại

3.1 Hướng dẫn đăng ký và khai thác Pi Network

Bước 2: Bắt đầu đăng ký Pi Network

Bước 4: Cài đặt tài khoản của bạn

Bước 5: Ai là người mời bạn?

Bước 6: Hoàn tất đăng ký Pi Network

Bước 7: Giới thiệu và hướng dẫn cơ bản

Trò chuyện cộng đồng Pi

Kênh trò chuyện Pi trên màn hình chính này

Phân tích số Pi khai thác được của bạn

Vai trò của bạn trong Pi Network

Màn hình hiển thị thông tin, thông số Pi

Ở phần cài đặt trong mục Hồ sơ

Hướng dẫn xác minh với số điện thoại

● Mạng Viettel: CVQT gửi 138 (miễn phí)

Hướng dẫn xác minh với địa chỉ email

Đăng nhập Pi Network

3.3 Hướng dẫn cách đăng nhập và sử dụng Pi Network

Xác minh tài khoản Pi Network là bắt buộc

3.6 Các thành viên cũ sẽ có tốc độ khai thác cao hơn

Ví dụ về mẫu hướng dẫn tuyển ref sẵn trên mạng

4.2 Blockchain hoạt động như thế nào?

4.4 Ưu điểm của Blockchain

4.5 Nhược điểm của Blockchain

4.6 Cách đầu tư vào Blockchain

Pi Browser là gì và tại sao chúng ta cần nó?

Hướng dẫn chi tiết

Màn hình trình duyệt Pi

4.8 Giới thiệu ví Pi Network (Pi Wallet)

Lưu cụm mật khẩu thật cẩn thận ra nhiều nơi

Dưới đây là một số tính năng chính của Pi Chat:

* Pi Core Team *

* Jolie Jolie – Founder dự án Pi Silk Road *

* Đinh Công Ninh – Quản Trị group Pi360do *