Rośliny pierwotnie

wodne
Krasnorosty Rhodophyta
Zielenice Chlorophyta
Ramienice Charophyta
Igor Ramieński, Oliwia Kisielewska
 Krasnorosty Rhodophyta
• Głównie formy nitkowate lub plechowate o
niejednokrotnie skomplikowanej strukturze,
które osiągają wielkie rozmiary (1m to górna
granica)
• Posiadają chlorofil a (brak chlorofilu b),
jednakże barwnik zielony jest maskowany
przez barwniki fikobilinowe, najczęściej
czerwoną fikoerytrynę lub (rzadziej) niebieską
fikocyjaninę + barwniki karotenoidowe
➢Przewaga fikoerytryny sprawia, że mają
charakterystyczną czerwoną, brunatną lub
fioletową barwę
• Dwuwarstwowa ściana: wewnętrzna warstwa celulozowa,
zewnętrzna pektynowa
• U form primitywnych centralnie umieszczone
chloroplasty, u wyspecjalizowanych parietalnie (przy ścianie), występują
w postaci małych płytek
• Rozmnażanie z przemianą pokoleń
• Plemniki bez wici, przenoszone z prądem wody
• Materiał zapasowy: skrobia krasnorostowa oraz tłuszcze
• Brak wici i centrioli na wszystkich etapach życia, co wpływa na mitozę i,
przynajmniej w niektórych grupach, na ich cykle życiowe
• Gametofit (1n) > korposporofit (2n) > tetrasporofit (2n)

Krasnorosty właściwe
Bangiowe (Bangiophyceae)
(Florideophyceae)
Krasnorosty właściwe (Florideophyceae)
• Wysoki stopień organizacji (brak
form jednokomórkowych)
• Plechy wielokomórkowe,
liściokształtne lub obłe w
przekroju
• Rosną za pomocą komórki
inicjalnej
• Rozmnażanie jest połączone
zawsze z przemianą pokoleń
 Mało poznana niewielka ilość najprymitywniejszych krasnorostów

Bangiowe
(Bangiophyceae) Jednokomórkowce nitkowate, płasko-liściowate

Wzrost poprzez podział wszystkich komórek ciała

Procesy rozmnażania na podstawie szkarłatnicy (Porphyra)

glon morski, którego plecha jest płaska - z dwóch warstw komórek w

galaretowatej substancji, a każda komórka może przekształcić się w
gametangium.
Zielenice Chlorophyta
• Formy jedno-, jak i
wielokomórkowe osiągające
wysoki stopień organizacji
• Stadia ruchliwe posiadają dwie
równe wici
• Rozmnażają się:
➢ wegetatywnie - podział
komórki u form najprostszych
➢ płciowo - poprzez
jednokomórkowe zarodniki i
pływki
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-SA-NC.
• 2 błony komórkowe powstałe w
wyniku endosymbiozy
• Ściana komórkowa zbudowana
z celulozy albo hemicelulozy
• Skrobia jako materiał zapasowy
• Barwniki asymilacyjne: chlorofil
a i b, karoten, ksantofil
• Plastydy otoczone błoną
podwójną (powstały w wyniku
endosymbiozy)
• Duże wakuole
• gametofit (1n) > sporofit (2n)
• Fikoplast (rozrasta się
odśrodkowo)
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-SA-NC.
 Podział zielenic na klasy
Sprzężnice

Prazynofity (Prasinophyceae)

Zielenice właściwe -
toczkowce, tetrasporowce,
chlorokokowce, syfonowce,
wstężnice i gałęzatki

To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-SA.

 Sprzężnice
• Organizmy jednokomórkowe, tworzące czasem wielokomórkowe nici
• Celulozowa ściana, która u form wyspecjalizowanych ma bardzo
złożoną strukturę
• Protoplast charakterystyczny i odmienny od innych zielenic
➢ centralne, osiowe położenie dużych i różnokształtnych
chloroplastów
➢ brak w nim centralnej wodniczki, istnieje jednak szereg wodniczek
rozmieszczonych nieregularnie w peryferyjnych partiach
protoplazmy.
• Spośród roślin wyróżniają się przeprowadzaniem koniugacji

To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-SA-NC.

 Prazynofity
• niewielka grupa
jednokomórkowych
organizmów
• postać wiciowca o
spłaszczonych komórkach
• wici umieszczone są szczytowo
lub z boku, często w zagłębieniu
przypominającym gardziel.
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-ND.

• Rozmnażanie odbywa się przez

podział.
Zielenice właściwe
• obejmują większość roślin tego gatunku
• organizmy jedno- i wielokomórkowe
• formy proste często tworzą kolonie
• wytwarzają celulozową ścianę, zróżnicowaną na
dwie warstwy: wewnętrzną celulozową i
zewnętrzną pektynową
• Chloroplasty są duże i występują w komórkach
pojedynczo. Jedynie u form wyżej stojących są one
drobne, płytkowate i wówczas mieści się ich w
komórce znacznie więcej
• Znaczna większość tych roślin jest samożywna
➢ Czasem występują formy bezbarwne, pobierające
substancje organiczne rozpuszczone w wodzie.
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-NC-ND.
Toczkowce (Volvocales)
• Tworzą charakterystyczne i zorganizowane kolonie - każda
komórka pełni tylko ściśle określoną funkcję

Tetrasporowce (Tetrasporales)
• obejmują nieliczne formy o komórkach w stadium
wegetatywnym nieruchomym
• Nie mają one wici, lecz inne szczegóły budowy, tj. chromatofor,
plamka oczna i wodniczki tętniące, przypominają budowę
wiciowca
➢Komórki rozrodcze uzyskują wici.
Syfonowce (Siphonales)
• duże glony, o wysokim stopniu zróżnicowania plechy
• Ciało ich to przeważnie jedna, wielka komórka
zawierająca wiele jąder
• Mają dużą, centralną wodniczkę, a protoplazma
stanowi jedynie cienką warstwę wyściełającą od
wewnątrz ścianę komórkową
• W plazmie znajdują się liczne, drobne i płytkowate
chromatofory zawierające obok chlorofilu barwnik
karoteinoidowy (syfonoksantyna)
• Ściana komórkowa zbudowana jest z wielocukru z
dodatkami węglanu wapnia
• Rozmnażanie płciowe występuje często
• Gamety są ruchliwe, dwuwiciowe
• Rozmnażanie połączone jest z przemianą pokoleń. To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-NC-ND.
 Wstężnicowce (Ulotrichales)
• nitkowate lub plechowate glony o
stosunkowo niskim stopniu organizacji
• Komórki organizmu są jednakowe, z
wyjątkiem jednej, znajdującej się u
podstawy i przekształconej w organ
przyczepny
• Komórki są jednojądrowe, z jednym
chloroplastem, umieszczonym przy
ścianie komórkowej
• Rozmnażanie wegetatywne odbywa się
za pomocą pływek, płciowe zaś za
pośrednictwem ruchomych gamet
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-SA.
 Gałęzatki (Cladophorales)

To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-SA.

Róznice między krasnorostami i zielenicami, a roślinami
lądowymi
• Nie posiadają tkanek ani narządów;
• Oddychanie i absorbcja odbywa się tylko poprzez wodę;
• Większość procesów życiowych nie zachodzi bez wpływu wody;
• Woda jest konieczna dla rozmnażania;
• Mają wygląd jak rośliny lądowe, ale inną budowę anatomiczną;
• Tworzą związki symbiotyczne z grzybami (porosty);
• Wytwarzają plechę;
• Przegroda pierwotna budowana jest dośrodkowo;
• Występuje blaszka środkowa (przegroda pierwotna powstaje dośrodkowo
• Cytokineza dośrodkowa
Endosymbioza pierwotna I wtórna
Ramienice Charophyta • Pokaźne rozmiary (do 1m) i charakterystyczna
skomplikowana budowa
• Na szczycie komórka inicjalna, która odkłada
komórki dwóch typów: dwuwypukłe
powiększają swoje rozmiary i przekształcają się
w komórki międzywęźli, drugi typ daje
natomiast tkankę węzłów; z każdego węzła
wyrasta okółek skróconych osi (“liści”),
mających podobną budowę jak oś główna
(wykazuje zróżnicowane na węzły i
międzywęźla, a z nich odgałęzienia normalne
• Dzięki okółkowemu rozgałęzieniu przypominają
skrzypy
• Zakotwiczają się w podłożu za pomocą
chwytników
• Łatwość rozmnażania wegetatywnego:
z dolnych
węzłów wyrastają rośliny przybyszowe, a z
chwytników i niższych węzłów bulwki,
które odrywają się od rośliny i służą do
rozmnażania
• Dwie błony komórkowe
• Ściana komórkowa zbudowana z
celulozy, inkrustowana związkami wapnia
• Skrobia jako materiał zapasowy
• Barwniki asymilacyjne: chlorofil a
i b, karoten, ksantofil
• Plastydy otoczone błoną podwójną
• Duże wakuole
To zdjęcie wykonane przez nieznanego autora jest objęte licencją CC BY-NC.
Bibliografia

Botanika: podręcznik dla szkół wyższych. Część 2, Alicja Szweykowska i Jerzy

Szweykowski, Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1986;
Biologia Campbella, Jane B. Reece, Neil A. Campbell, Lisa A. Urry, Michael L.
Cain, Steven A. Wasserman, Peter V. Minorsky, Robert B. Jackson