‫د افغانستان اسالمی امارت‬

‫‪KU‬‬ ‫رسمي جریده‬

‫فوق العاده ګڼه‬

‫‪AC‬‬

‫د عالیقدر امیرالمؤمنین توصیی‪ ،‬پیغامونه‪ ،‬فرمانونه او حکمونه‬

‫د امتیاز خاوند‪ :‬د عدلیی وزارت‬

‫د چاپ نېټه‪ ۰۲۴۱ :‬هـ‪.‬ق کال د (جمادی االخر)‬

‫د میاشتی (‪ )۵‬نیټه‬

‫پرله پسی نمبر (‪)۸۷۷‬‬

 ‫در این شماره‪:‬‬
‫فرمان مقام امارت اسالمی افغانستان در بارۀ امالک‪.‬‬

‫‪KU‬‬
‫‪AC‬‬
 ‫فرمان مقام امارت اسالمی افغانستان در بارۀ امالک‬

‫شماره‪۶۲ :‬‬
‫تاریخ‪ ۳۴۶۱/۴/۳۱ :‬هـ‪.‬ق‬

‫طوریکه در حکومت های سابق به منظور تثبیت و تشخیص امالک قوانین گوناگون نافذ و فرامین به اشکال مختلف‬
‫صادر گریده است که باالثر در ادارات مختلف حکومتی اجراآت مختلف و جداگانه صورت گرفته و فعالا هم صورت‬
‫میگیرد‪.‬‬

‫لذا به منظور‪ ،‬اینکه در رابطه به امالک به سطح کشور اجراآت واحد و متحدالشکل گردد و مشکالت اشخاص و‬
‫ادارات امارتی درین مورد رفع گردد‪ ،‬مراتب آتی منظور است‪:‬‬

‫الف‪ -‬در مورد امالک امارتی ( دولتی)‪:‬‬

‫مادۀ اول‪:‬‬
‫امالک غیر استمالک شده ایکه قبالا در اسناد و دفاتر حکومت به حیث امالک امارتی (دولتی) ثبت ونشان داده شده‬
‫‪KU‬‬
‫است این نوع امالک امارتی (دولتی) بوده و اسناد و دفاتر متذکره به حیث اسناد معتبر مدار اعتبار پنداشته میشود‪.‬‬

‫مادۀ دوم‪:‬‬
‫امالکیکه امارت (دولت) ‪ ۱۳‬سال یا قبل از آن تحت تصرف خویش در آورده و در آن تصرف مالکانه نموده باشد‪،‬‬
‫امارتی شمرده میشود‪ ،‬دعوی اشخاص درین نوع ملکیت ها بدون عذر شرعی قابل سمع نمی باشد‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫مادۀ سوم‪:‬‬
‫کاریز های مخروبه‪ ،‬جوی ها و تحت آن زمین ها و سایر امالکیکه ملکیت اشخاص در آن شرعا ا ثابت نگردد‪ ،‬امارتی‬
‫شمرده میشود‪.‬‬

‫مادۀ چهارم‪:‬‬
‫(‪ )۰‬زمین های و نمراتیکه از طرف شاروالی ها و سایر ادارات ذیربط به اشخاص توزیع گردیده ولی آنرا در مدت‬
‫تعین شدۀ قانونی بدون داشتن عذر موجه شرعی‪ ،‬اعمار نه نموده باشند‪ ،‬زمین ها و نمرات ایشان مسترد و امارتی‬
‫شمرده میشود‪.‬‬

‫(‪ )۶‬هرگاه زمینها و نمرات توزیع شدۀ مندرج این ماده در بدل جایداد های استمالک شده داده شده باشد‪ ،‬از حکم‬
‫مندرج فقره (‪ )۳‬این ماده مستثنی شمرده میشود‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫مادۀ پنجم‪:‬‬
‫(‪ )۳‬امالکیکه از طرف حکومت های سابق طور شرعی و قانونی استمالک شده باشد و اسناد استمالک آن موجود باشد‬
‫امارتی شمرده میشود‪ ،‬در ین موردعوی اشخاص قابل سمع نمی باشد‪.‬‬

‫(‪ )۶‬امالکیکه در حکومت های سابق استمالک گردیده باشد و امارت (دولت) در آن تصرفات مالکانه نموده باشد و‬
‫پروژه های عام المنفعه مانند (سرک‪ ،‬منازل و سایر تآسیسات) را اعمار نموده باشد و اسناد استمالک نزدش موجود‬
‫نباشد‪ ،‬این نوع امالک به صورت عمومی شرعا ا الی امر ثانی معطل میباشد‪ ،‬موضوع آن بررسی نگردد‪ ،‬گرچه با‬
‫جانب مقابل اسناد شرعی ملکیت موجود باشد‪.‬‬

‫(‪ )۱‬امالکیکه در حکومت های سابق شرعا ا استمالک گردیده باشد و اسناد تادیۀ عوض ملکیت استمالک شده از ادارۀ‬
‫مربوط مفقود گردیده باشد ولی شاهدان مبنی بر تأدیه عوض موجود باشد‪ ،‬گرچه امارت در این نوع امالک تصرف‬
‫مالکانه نه نموده باشد‪ ،‬امارتی شمرده میشود‪ ،‬در این مورد دعوی اشخاص باوجود موجودیت اسناد شرعی نیز قابل‬
‫نمی باشد‪.‬‬

‫مادۀ ششم‪:‬‬
‫‪KU‬‬ ‫تمام آن امالک امارتی (دولتی) شمرده میشود که شرعا ا ملکیت امارت بر آن ثابت شود‪.‬‬

‫ب‪ :‬در مورد امالک مرعی ( چراگاه‪ ،‬مالچر‪ ،‬متروکه)‪:‬‬

‫مادۀ هفتم‪:‬‬
‫(‪ )۰‬مرعی آن زمینهای بایریست که شرعا ا ملکیت امارت یا شخص بر آن ثابت نگردد‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫(‪ )۶‬هرگاه در خانه آخر قریه یا شهر‪ ،‬یک شخص جمهوری الصوت (بلند آواز) ایستاده گردد و به آواز بلند صدا نماید‬
‫تا هر جائیکه صدای این شخص بلند آواز برسد‪ ،‬این زمین مرعی شمرده میشود‪.‬‬

‫مادۀ هشتم‪:‬‬
‫(‪ )۳‬مرعی از جملۀ حقوق عامه شمرده میشود‪ ،‬شخص و امارت نمی تواند در زمین مرعی تصرفات مالکانه نماید‬
‫مگر اینکه قانون شرعی طوری دیگری حکم نموده باشد‪.‬‬
‫(‪ )۶‬مرعی به مقصد احتیاجات عامۀ (چراگاۀ مواشی‪ ،‬مقبره‪ ،‬خرمن و امثال آن) باشند گان قریه خالی گذاشته میشود‪.‬‬

‫مادۀ نهم‪:‬‬
‫هرگاه یک شخص در مرعی تصرفات مالکانه نماید و تصرف وی بسیار قبلی هم باشد‪ ،‬هرگاه مرعی بودن این زمین‬
‫شرعا ا ثابت گردد‪ ،‬تصرفات شخص قطع و مرعی از ملکیت وی خارج میگردد‪.‬‬

‫‪2‬‬
 ‫ج‪ -‬در مورد امالک شخصی‪:‬‬

‫مادۀ دهم‪:‬‬
‫(‪ )۳‬امالک شخصی آنست که ملکیت اشخاص شرعا ا بر آن ثابت باشد‪.‬‬
‫(‪ )۶‬ملکیت شرعی توسط اسناد معتبر قانونی‪ ،‬سوابق‪ ،‬شواهد و تصرفات مالکانۀ آشکاریکه باطل کننده آن موجود‬
‫نباشد‪ ،‬ثابت میگردد‪.‬‬

‫د‪ :‬در مورد امالک وقفی‪:‬‬

‫مادۀ یازدهم‪:‬‬
‫وقف‪ ،‬حبس (بند شدن) عین است در ملک هللا تعالی (ج) که از ملکیت واقف خارج و در ملکیت موقوف علیه داخل‬
‫نمی گردد‪.‬‬

‫مادۀ دوازدهم‪:‬‬
‫(‪ )۳‬مالیکه وقف گردد از ملکیت و تصرف مالک خارج می گردد‪.‬‬
‫‪KU‬‬ ‫(‪ )۶‬فروختن‪ ،‬هبه نمودن‪ ،‬به تملیک دادن یا به میراث بردن مال وقفی جواز ندارد‪.‬‬
‫(‪ )۱‬ملکیت وقف شده ایکه جهت هر مقصد وقف گردیده باشد‪ ،‬مفاد آن نیز به همان مقصد به مصرف میرسد‪.‬‬

‫هــ‪ :‬امالک موات (مرده‪ ،‬خشک‪ ،‬دشتی)‪:‬‬

‫مادۀ سیزدهم‪:‬‬
‫‪AC‬‬

‫بدون امالک شخصی‪ ،‬امارتی‪ ،‬مرعی و وقفیی تمام دشت ها‪ ،‬کوه ها‪ ،‬تپه ها‪ ،‬دریاها‪ ،‬زمین های بایر سنگزار و‬
‫جنگلها امالک موات (خشک) شمرده میشوند‪.‬‬

‫مادۀ چهاردهم‪:‬‬
‫(‪ )۰‬هیچ شخصی نمی تواند امالک موات را تحت تصرف مالکانه خود قرار دهد مگر به اذن سلطان (امیر المؤمنین)‪.‬‬
‫(‪ )۴‬هرگاه شخص در امالک موات طور خود سرانه تصرف نموده باشد و اذن امیرالمؤمنین یا مأذون وی موجود‬
‫نباشد به محض تصرف خود سرانه این نوع امالک شخصی شمرده نمی شود‪ .‬اذن به تصرف مالکانه صرف صالحیت‬
‫سلطان (امیرالمؤمنین) می باشد‪.‬‬

‫مادۀ پانزدهم‪:‬‬
‫(‪ )۳‬هر شخص می تواند از امالک موات (دشتی) بحیث زمین للمی استفاده نماید‪.‬‬
‫(‪ )۶‬زمین های مندرج فقرۀ (‪ )۳‬این ماده طبق احوال طور قرار داد از طریق مزایده به اجازه داده میشود‪ .‬البته‬
‫متصرف قبلی حق اولیت را دارا میباشد‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫و‪ -‬در مورد مسایل متفرقه‪:‬‬

‫مادۀ شانزدهم‪:‬‬
‫زمین های که ادارات امارتی باالی آن دعوی دارند تا وقتیکه تثبیت ملکیت آن بصورت مکمل صورت نگرفته باشد‪،‬‬
‫اخذ مالیه از زمین های متذکره معطل باشد‪.‬‬

‫مادۀ هفدهم‪:‬‬
‫(‪ )۳‬زمین های که بین امارت و اشخاص تحت دعوی قرار داشته باشد زمین های متذکره الی فیصله نهائی محکمه در‬
‫ذوالید امارت باقی بماند‪.‬‬
‫(‪ )۶‬امارت نمی تواند در زمین های مندرج فقرۀ اول این ماده آبادی نماید‪ ،‬ارهت یا چاه حفر نماید و یا هم نهال نو‬
‫غرس نماید یا نهال های غرس شده را قطع نماید‪.‬‬

‫مادۀ هجدهم‪:‬‬
‫(‪ )۳‬تمام ادارات مربوط افغانستان مکلف اند‪ ،‬هرگاه ملکیت های خود را (زمین های زراعتی‪ ،‬دکان ها‪ ،‬اپارتمانها و‬
‫امثال آن) به کرایه یا اجاره میدهند‪ ،‬مطابق مقررات از طریق مزایده و داو طلبی به اجاره بدهند‪.‬‬
‫‪KU‬‬
‫(‪ )۶‬به استثنی عواید ملکیت های ادارات و تصدی ها که قانونا ا حساب جداگانۀ بانکی برایش افتتاح گردیده باشد عواید‬
‫بدست آمده از ملکیت های مندرج فقرۀ اول این ماده ه حساب (‪ )۲۱۱۳‬امارت تحویل گردد و هیچ مرجع نمی تواند‬
‫بدون حکم مقام ذیصالح آنرا مصرف نماید‪.‬‬

‫مادۀ نزدهم‪:‬‬
‫(‪ )۳‬امالک امارتی ایکه از تاریخ (‪ )۷‬ثور سال ‪ ۳۱۳۷‬الی ششم میزان سال ‪ ۳۱۷۳‬از طرف مسؤلین امور وقت بدون‬
‫‪AC‬‬

‫کدام سند قانونی به اشخاص داده شده با شدو موصوف در آن تصرف هم نه نموده باشد‪ ،‬این نوع امالک امارتی شمرده‬
‫میشود‪.‬‬
‫(‪ )۶‬هرگاه امالک مندرج فقره اول این ماده‪ ،‬مطابق اسناد قانونی به اشخاص داده شده باشد و ایشان در آن تصرف هم‬
‫نموده باشند‪ ،‬این نوع امالک در ذوالیدی متصرف گذاشته شده و بدون داو طلبی توسط هیئات مختلط ایکه از طرف‬
‫مقام والیت تعین میگردد به اجارۀ مناسب داده شود‪.‬‬
‫(‪ )۱‬هرگاه شخصی امالک امارتی مندرج فقرۀ اول این ماده را بدون اسناد قانونی و شرعی تصرف نموده باشد از‬
‫طرف هیئات مندرج فقرۀ (‪ )۶‬این ماده طبق احوال به متصرف به اجاره یا کرایه داده شود‪.‬‬
‫(‪ )۴‬امالک امارتی آباد یا تصرف شده بدون اجاره در اختیار اشخاص گذاشته نه شود‪.‬‬
‫(‪ )۳‬تصرفات جدید و اعمار منازل نیم کاره در امالک امارتی طور مطلق منع است‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫مادۀ بیستم ‪:‬‬
‫(‪ )۰‬امالک امارتی ایکه از تاریخ هفت ثور سال ‪ ۳۱۳۷‬الی تا تاریخ توشیح این فرمان از طرف حکومت های وقت‬
‫باالی اشخاص بفروش رسیده است‪ ،‬هرگاه در این معامله غبن انصافی صورت گرفته باشد باید فسخ گردد‪ .‬در صورت‬
‫فسخ باید هدایت کتبی مقام امارت اخذ گردد‪.‬‬
‫(‪ )۶‬امالک امارتی ایکه از طرف شاروالی یا سایر امارتی به شرکت یا بنام دیگر طور قطعی به فروش رسیده باشد و‬
‫موافقۀ کتبی مقام امارت مبنی بر فروش قطعی آن موجود نباشد این نوع معامالت باطل و شرعا ا مدار اعتبار نمی‬
‫باشد‪.‬‬

‫مادۀ بیست و یکم‪:‬‬

‫در مورد اجاره وکالت های وکالء که قبأل در والیت هلمند و سایر والیات‪ ،‬وکالی ناقلین بودند‪ ،‬لغو میباشند‪.‬‬
‫هر شخصیکه زمین های امارتی را اجاره مینماید‪ ،‬خودش باید اجاره نماید‪.‬‬

‫مادۀ بیست و دوم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬هیچ شخص نمی تواند که جنگل ها و بلند آبها را تصرف نماید‪ ،‬چاه عمیق حفر نماید و واترپمپ بر آن نصب‬
‫‪KU‬‬
‫نماید یا بر آن طور دیگری آبادی نماید‪ .‬به متصرفین خود سر مطابق شریعت و احکام قانون جزاء داده میشود‪.‬‬
‫(‪ )۶‬مسؤلین امارتی و اشخاصیکه از قدرت خویش استفاده سوء می نمایند یا به واسطه صالح امارت به زور زمین ها‬
‫را قبضه می نمایند‪ ،‬این اشخاص نیز مطابق احکام شریعت و قانون مجازات میگردند‪.‬‬

‫مادۀ بیست و چهارم‪:‬‬

‫(‪ )۳‬بدون هدایت کتبی مقام امارت سروی جدید زمین و نقشه بر داری منع است‪.‬‬
‫‪AC‬‬

‫(‪ )۶‬تبدیلی‪ ،‬تغیر آوردن و دست زدن در نقشه کادستر منع است در وصورت تخلف به متخلف مسؤلیت راجع میگردد‪.‬‬
‫(‪ )۱‬در مقابل تهیه و ترتیب کروکی اخذ اجرت (قیمت) جواز ندارد‪.‬‬
‫(‪ )۴‬در مورد امالک امارتی ارائه معلومات به اشخاص منع است‪.‬‬
‫(‪ )۳‬ادارات امالک‪ ،‬کادستر و نقشه برداری و سایر ادارات مکلف اند عندالضرورت در نشان دادن و تشخیص امالک‬
‫امارتی با ادارات قضایای امارت همکاری الزم نمایند‪.‬‬

‫مادۀ بیست و پنجم‪:‬‬

‫هرگاه ادارات قضایای امارت در محلی امالک امارتی را تشخیص نمایند که توسط اشخاص یا سایر ادارات امارتی‬
‫طور غیر قانونی تصرف گردیده باشند و ادارات مربوط غور آنرا نه نموده باشند ادارات قضایای امارت می توانند‬
‫بخاطر دفاع و پشتیبانی از حقوق عامه و امارت‪ ،‬موضوع را مطابق احکام قانون تعقیب و بعد از تثبیت به ادارۀ‬
‫مربوط تسلیم نمایند‪.‬‬

‫مادۀ بیست و ششم‪:‬‬

‫کلیه ادارات امارتی به تطبیق این فرمان مکلف میباشند‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫مادۀ بیست وهفتم‪:‬‬
‫این فرمان از تاریخ توشیح نافذ و در جریدۀ رسمی نشر گردد‪.‬‬

‫والسالم‬
‫خادم اسالم‬
‫امیرالمؤمنین مال دمحم عمر ( مجاهد)‬

‫‪KU‬‬
‫‪AC‬‬

‫‪6‬‬