9/30/2021

Nội dung
PHÂN TÍCH PHƯƠNG SAI • Khái niệm
Analysis Of Variation • Mục tiêu
• Các bài toán
ANOVA 1. Anova 1 yếu tố
2. Anova 2 yếu tố không lặp
3. Anova 2 yếu tố có lặp
GV: TS. Dương Hữu Huy 4. Anova 3 yếu tố trở lên

TÌNH HUỐNG!!! MỤC TIÊU

• Một nghiên cứu được thực hiện để so sánh khả năng
thủy phân protein của 3 loại enzyme: A, B, C trong việc
thủy phân cá của quá trình sản xuất nước mắm. Sau một
khoảng thời gian thủy phân, đo đạc và ghi nhận lượng
acid amin tổng số (mg/kg) trong nước mắm được sản
xuất từ 3 loại enzyme trên. Tác giả muốn biết, liệu rằng
những loại enzym khác nhau này có cho hiệu suất thủy
phân khác nhau hay không ? Nói cách khác, tác giả
muốn biết enzym có ảnh hưởng đến hiệu suất thủy phân
không?
• ANOVA = Analysis of Variance
• ANOVA nghiên cứu ảnh hưởng của một hoặc
nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự thay đổi giá trị
của đáp ứng (kết quả). Thực chất, ANOVA là
phương pháp kiểm định các giá trị trung bình
của đáp ứng.
• ANOVA là công cụ rất mạnh trong việc phân
tích ảnh hưởng của nhiều yếu tố đồng thời

CƠ SỞ
• Trọng điểm là phương sai. Sử dụng tính cộng
của phương sai của các biến ngẫu nhiên.
• Cơ sở trong phân tích ANOVA là tách phương
sai tổng thành các phương sai thành phần,
mỗi thành phần tương ứng với 1 nguồn thay
đổi.
• Phương sai của mẫu tương ứng sẽ được so
sánh với phương sai do sai số ngẫu nhiên.
• Kiểm định F (F-test) được sử dụng
F-TEST
• Tham khảo bài toán kiểm định 2 phương sai
9/30/2021
CƠ SỞ
• Trong ANOVA, phương sai được tính qua bình
phương trung bình (MSS: ). MSS là tỉ số của
tổng bình phương (SS: Sum of Squares) và độ
tự do (df: degrees of freedom )
• Có 3 loại tổng bình phương
1. Tổng bình phương chung: SST
2. Tổng bình phương yếu tố: SSA
3. Tổng bình phương sai số: SSE
CÁC BÀI TOÁN ANOVA THƯỜNG GẶP
1. Anova 1 yếu tố
2. Anova 2 yếu tố không lặp
3. Anova 2 yếu tố có lặp
4. Anova 3 yếu tố trở lên

Anova 1 yếu tố (1 chiều)
• Được sử dụng để kiểm định sự đồng nhất của hai
hay nhiều giá trị trung bình
• Khi chỉ kiểm định 2 trị trung bình thì kết quả t-test
với ANOVA 1 chiều là giống nhau
• ANOVA cho phép kiểm định sự đồng nhất của các
giá trị trung bình trong một giả thuyết chỉ dùng 1
giá trị α, do đó mức ý nghĩa sẽ nằm ở mức độ
kiểm soát được (tức là tránh mắc sai số loại I quá
lớn khi kiểm định nhiều trị trung bình!)
Bài toán 1: ANOVA 1 YẾU TỐ
• Hãy xem tình huống sau???
9/30/2021
Anova 1 yếu tố (1 chiều)
• Khi kiểm định nhiều trị trung bình sử dụng t-
test thì phải tiến hành một loạt kiểm định.
Mặc dù mỗi lần kiểm định chỉ thực hiện với
một mức ý nghĩa α, nhưng mức ý nghĩa sẽ tích
lũy theo loạt kiểm định. Cuối cùng ở kiểm định
cuối sẽ có mức ý nghĩa rất lớn.
• Nếu cần kiểm định theo từng cặp thì mỗi kiểm
định sẽ sử dụng mức ý nghĩa bằng α/n, với n
số cặp kiểm định.
Bài toán 1: ANOVA 1 YẾU TỐ
• Mô hình ANOVA 1 yếu tố
 9/30/2021

• Với α cho trước, tìm Fcri = F α, k-1, n-k

• So sánh Ftinh vs FCri
 9/30/2021

Ví dụ

Bài tập 1

• Kết luận: ……………………………………..

 9/30/2021

Bài tập 2 Bài tập 3

BT 4: Hoàn thành bảng sau??? Bài toán 2: Anova 2 yếu tố không lặp
• Có bài toán như sau:
 9/30/2021

Bài toán 2: Anova 2 yếu tố không lặp

• Mô hình Anova 2 yếu tố không lặp

Ví dụ

• Kết luận:
 9/30/2021

• Kết luận:………………………………………………….

Bài tập 1 Bài tập 2

• TH 5.2-3: Kết quả TN độ mềm sản phẩm xử lý ở 5
tỷ lệ chất kết dính ứng thịt heo có 3 độ tuổi khác
nhau:

• Cho biết tỉ lệ chất kết dính, và độ tuổi có ảnh

hưởng lên độ mềm của sản phẩm không (α
=0.05)?