“Isang Dipang Langit”

(By Amado V. Hernandez 1950’s)

Ako’y ipiniit ng linsil na puno
hangad palibhasang diwa ko’y piitin,
katawang marupok, aniya’y pagsuko,
damdami’y supil na’t mithiin ay supil.

Ikinulong ako sa kutang malupit:

bato, bakal, punlo, balasik ng bantay;
lubos na tiwalag sa buong daigdig
at inaring kahit buhay man ay patay.

Sa munting dungawan, tanging abot malas

ay sandipang langit na puno ng luha,
maramot na birang ng pusong may sugat,
watawat ng aking pagk apariwara.

Sintalim ng kidlat ang mata ng tanod,

sa pintong may susi’t walang makalapit;
sigaw ng bilanggo sa katabing moog,
anaki’y atungal ng hayop sa yungib.

Ang maghapo’y tila isang tanikala

na kala-kaladkad ng paang madugo
ang buong magdamag ay kulambong luksa
ng kabaong waring lungga ng bilanggo.

Kung minsa’y magdaan ang payak na yabag,

kawil ng kadena ang kumakalanding;
sa maputlang araw saglit ibibilad,

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 sanlibong aninong iniluwa ng dilim.

Kung minsan, ang gabi’y biglang magulantang

sa hudyat – may takas! – at asod ng punlo;
kung minsa’y tumangis ang lumang batingaw,
sa bitayang moog, may naghihingalo.

At ito ang tanging daigdig ko ngayon –

bilangguang mandi’y libingan ng buhay;
sampu, dalawampu, at lahat ng taon
ng buong buhay ko’y dito mapipigtal.

Nguni’t yaring diwa’y walang takot-hirap

at batis pa rin itong aking puso:
piita’y bahagi ng pakikilamas,
mapiit ay tanda ng di pagsuko.

Ang tao’t Bathala ay di natutulog

at di habang araw ang api ay api,
tanang paniniil ay may pagtutuos,
habang may Bastilya’y may bayang gaganti.

At bukas, diyan din, aking matatanaw

sa sandipang langit na wala nang luha,
sisikat ang gintong araw ng tagumpay...
layang sasalubong ako sa paglaya!

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 “Ang Mangingisda”
(By Ponciano B. Peralta Pineda 1960)

Maging nang sumabog sa kanyang kamay ang dinamita’y nagsasayaw pa rin sa

kanyang isip ang mga lantsa ni Don Cesar na hindi man lamang natitigatig sa hampas
ng mga daluyong. Ang ugong ng kanyang motor, sa pandinig niya, ay tila tugtuging
nagbubuhat sa radyong nasa nagliliwanag na punduhan nina Fides.

Ito ang kanyang lakas at pag-asa: ang mga lantsa ni Don Cesar at ang punduhan nina
Fides. Ang mga bagay na ito ang nagsilang sa kanyang mithiin. Hindi nawawaglit sa
kanyang diwa saglit man. Ang kanyang mithiing binuo ng mga lantsa at ng punduhan
ay lalong kinulayan ng mga pangyayaring lumiligid sa kanyang buhay. Katulad ng
pangyayaring nakaraan.

Kanina, nang pakargahan niya ng gasolina ang kanyang motor sa punduhan nina
Fides, ay naulit na naman ang kanyang pinakaiiwasan: ang pangungutang kina Fides.
“Kung maaari sana’y idagdag mo muna sa dati kong utang, ha, Fides?”
Tiningan lamang siya ni Fides. Ni hindi ito kumibo. Ngunit sumulat sa talaan ng mga
pautang.

Nauunawaan niya ang katotohanang ibinadha ng naniningkit na mga matang iyon:

pag-aalinlangan sa katuparan ng kanyang mga pangako. Nahuli niya ang buntot ng
sulyap na iyon.
Nang lumabas siya kahapon, kaparis din ng dalawang araw na napagdaan, ay hindi
siya nanghuli ng sapat na makatutugon sa pangangilangan nila ng kanyang ina at sa
kanyang utang kina Fides. Kaninang umaga’y humingi na naman siya ng paumanhin
sa ina ni Fides.

“E, ano ang magagawa natin kung di ka nanghuli,” ang wikang payamot ng in ni
Fides.
“Minalas ho ako,” nasabi na lamang niya. “Baka sakaling swertihin ako mamayang
gabi.”
Sinabi niya ito upang magpaliwanag; upang humingi ng muling kaluwagan: upang
kahit paano’y hugasan ng pakiusap ang kanyang kahihiyan.
Hindi niya nagawang isipin ang pagbabayd kina Fides. Inunahan siya ng pagsasabi ng
kanyang ina kanginang umaga ng “Magdiskargo ka muna sa punduhan anak.”
Nababatid niyang wala silang ibabayad kung sa bagay.

Nalalaman niyang sinundan siya ng tingin ni Fides at ng ina nito nang siya’y
magpaalam. Hindi niya narinig na sinabi sa kanya ang katulad ng naririnig niya sa ina
ni Fides kapag hindi nakababayad ang mga mangingisdang mangungutang sa
punduhan: “Aba, e Pa’no naman kaya kami kung ganyan nang ganyan? Pare-pareho
tayong nakukumpromiso…”

Malaki ang kanyang pag-asa ngayon. Nagtitiwala siya sa kanyang sarili at sa dagat.
“Bukas hoy tinitiyak kong makababayad na ako.”
Gabi na nang umalis siya sa Tangos.
Nakagapos siya sa dagat. Ngunit kailanma’y hindi sumagi sa kanyang muni ang
umalpas- ang lumaya. Ipinasya lamang niya ang mabuhay sa dagat, ang maging

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
makapangyarihan sa dagat, kagaya ng may-ari ng mga lantsang pamalakaya sa tabi ng
malaking punduhan.
Sapul ng pag-ukulan siya ng pansin ang unang lantsa ni Don Cesar ay nakadama siya
ng kakaibang pintig sa kanyang dibdib: Ibig niyang magkaroon ng lantsa balang araw.
Pag nagkaroon siya ng lantsa’y hindi nasiya gagamit ng motor; hindi na siya
sasagihan ng munti mang pangamba, mangitngit man ang habagat, magngalit man ang
sigwa sa laot. Hindi na pansumandaliang lalabas siya sa karagatan. Maaari na niyang
marating ang inaabot na mga lantsa ni Don Cesar. Makalalabas na siya nang
lingguhan. At pagbabalik niya’y daan-daang tiklis ng isda ang kanyang iaahon. Hindi
na rin mangangamba ang kanyang ina kapag hindi siya nakakabayad ng gasolina at
langis. Matititigan na niya ang naniningkit na mga mata ni Fides. Makapagpapakarga
na siya ng kung ilang litrong gasoline sa kanyang barko. Kung makakatabi ng
kanyang barko ang kay Don Cesar ay magkakaabutan na lamang sila ng mga
mangingisda ni Don Cesar. “Ilang araw kayo sa laot, ha?” itatanong niya. Siya’y
sasagutin ko. At, “ako’y tatlumpong araw,” sasabihin niya pagkatapos.
Ang hangaring iyon ay tila malusog na halaman: payabong nang payabong, paganda
nang paganda sa lakad ng mga araw. Sa pagkakahiga niya kung gabi’y tila kinikiliti
siya ng ugong ng mga motor at makina ng mga pangisdang humahaginit tungo sa
kalautan. Ang huni ng mga lantsa’y kapangyarihan manding nagbubuhos ng lakas sa
kanyang katawan.
“Balang araw, Inang,” ang pagtatapat niya isang gabi,” ay bibili ako ng lantsa.”
“Masiyahan na tayo sa isang bangkang nakapgtatawid sa atin araw-araw.”
“Magsasama tayo ng maraming salapi, Inang. Di na tayo kukulangin. Giginhawa ka
na.”
Sa pagkakaupo nila sa tabi ng durungawang nakaharap sa ibayo’y kanilang natanaw
ang nagliliwanag na punduhan nina Fides ang nangakadaong na mga lantsa ni Don
Cesar. Naririnig hanggang sa kanilang madilim na tahanan ang alingawngaw ng
halakhakan ng mga taong nagpapalipas ng mga sandali sa punduhan.
‘Nagniningning ang kanyang mga mata. Ang kanyang puso’y punung-puno ng
makulay na pag-asa.
“Talagang bibili ako ng lantsa, Inang.”
Ipinaggiitan ng kanyang ina ang pagkakasiya sa bangka na lamang.
“Ang kaligayahan ng tao, anak…”
Hindi niya naunawaan ang buntot ng pangungusap ng kanyang ina. Ang diwa niya’y
nasa malayo. Nasa dagat, nasa laot…
Isang mahabang kawil ng mga taon ang dumaan sa buhay niya bilang mangingisda,
bago siya nakapagtipon ng sapat na salaping ibibili ng motor. Iyon ay isa sa
makasaysayang pangyayari sa kanyang buhay. Inari niyang isa nang tagumpay na
walang pangalawa. Iyon ay ipinagparangalan sa kanyang sarili’t sa kanyang ina.
“Di na ako ga’nong mahihirapan sa pagsagwan kapag ako’y nagpapalaot. Ito na ang
simula, Inang…”
Nauunawaan ng ina ang katuwaang nag-uumapaw sa puso ng anak.
“Huwag mong kalimutan ang Maykapal, anak,” ang sabi ng kanyang ina.
Maykapal ang lagging ipinang-aaliw sa kanya. Maykapal sa gitna ng pagdarahop, ng
sakit, ng sangkisap-matang katuwaan. Nawawalan siya ng pananalig kung minsa.
Kagaya ng kung siya’y hindi pinapalad. Kagaya nitong tatlong araw na nangagdaan.
Nakabili na rin siya ng bagong bangkang pinaglipatan ng motor. Gayon na rin marahil
ang damdamin ni Don Cesar nang siya’y unang magkaroon ng lantsang pamalakaya-
ito ang wika niya sa sarili.

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
Higit na nag-ulol ang kanyang mithiin nang maging dalawa ang mga lantsa sa tabi ng
punduhan.
Ang kanyang sarili’y malimit niyang tinatanong kung bakit dalawa na ang lantsa sa
ibayo: samantalang siya’y hindi nagkakaroon, hanggang ngayon, ng kahit isa man
lamang. Ito’y katanungang sumasaklaw nang malaki kapag napag-uukulan niya ng
pagmumuni. At lalo itong di niya matugon kung sasaklawin niya ng titig ang gawing
hilaga ng ilog; doon ay may punduhan, may mga apugan, may mga pagawaan, may
mga bangkang malalaki, may mga bagay na naggagandahan, may mga lantsa, mga
barko; ngunit sa gawing timog- sa kanilang pook- ay may mga bahay-pawid na
naglawit sa ilog, bangkang maliliit, mga manggagawa, mga mangingisdang
porsiyentuhan lamang.
Naging tatlo ang lantsa ni Don Cesar. Palaki nang palaki ang punduhan nina Fides. At
siya- nagtutumimbay naman ang kanyang pagmimithi sa lantsa higit pang nagkakulay
ang kanyang paghanga sa punduhan.
Minsan ay narinig niyang pinag-uusapan ng kapwa niya mangingisda ang dami ng
salaping ipapanhik ng mga lantsang pamalakaya ni Don Cesar.
“Isang labas lang pala ng bagong lantsa ay halos bawi na ang puhunan,” ang
pagbabalita ng isa.
“At ang pakinabang sa isang labas, kung sinuswerte’y santaon na nating kikitain,”
anang isa pa.
“Ow, di natin kikitain…” ang pabuntot ng isa naman.
Pinagpatibay ng ganitong usapan ang kanyang mithiin.
Isinalaysay niya sa kanyang ina ang balitang nasagap sa umpukan.
“Kita mo na, Inang” ang pagmamalaki niya, “biro mo iyon! Di ka na mahihirapan…”
Hindi makapangusap ang kanyang ina.
“… Di ka na gagawa…”
Pinigil na lamang ng kanyang ina ang pangingilid ng luhang ikinubli sa kadiliman.
Hindi siya nilayuan ng pagkayamot nitong nagdaang tatlong araw.
“Malas,” wika niya, “malas na malas.”
Marahil, naisip niya, kung lantsa ang kanyang gagamitin sa pangingisda’y hindi siya
magkakagayon. Kung may lantsa siya’y malayo ang kanyang aabutin; lalaban sila sa
panahon; makakarating siya sa malalim na pangisdaan; aariin niya ang mga isda ng
buong karagatan. Hindi uuwi nang walang huli. Kahit humangin. Kahit sumigwa.
Uuwi siyang may huli… maraming huli. Magagalak ang kanyang ina. Hindi na sila
maghihikahos…
Kangina, nang umalis siya sa kanilang tahanan upang magpakarga ng gasoline sa
punduhan, ai ipinasya na niyang isangla, o ipagbili kaya ang kanyang motor para
makabayad sa kanyang utang. Subalit hindi niya nagawa iyon. Mahal sa kanya ang
motor, mahal na mahal. Hindi niya ipinagbili ni isasangla, kanino man. Ang motor
niya, ayon sa kanya, ay singkhulugan ng lantsang hantungan ng kanyang mga
pangarap.
Hindi siya uuwi ng walang maraming huli ngayon; ito ang kaniyang pasiya. Walang
salang mag-uuwi siya ng maraming isda. Tiniyak niya iyon sa ina ni Fides.
“Bukas ho’y tinitiyak kong makababayad na ako.”
Ayaw niyang isagawa ang kanyang balak. Nalalaman niya ang maaaring ibunga
niyon. Nababatid niyang ipagbabawal ipinagbabawal ng batas.
Napasama na rin siya sa paggamit ng pamamaraang iyon noong araw. Ilang beses
lamang naman. At wala namang napahamak sa kanila. Hindi naman sila nadakip.
Nag-uwi sila ng maraming isda noon. Malaki ang kanilang napakinabang.

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 Ngayon, hindi dadako ang patrolya ng mga baybayin sa gawing tutunguhin nila,
ganito ang kanyang naisip. Siguradong walang sagabal; walang makahuhuli; walang
magsusuplong; walang magbabawa. Saka minsan lang naman.
Pinag-ingatan niya ang pagkakabalot ng dalawang malalaking dinamita sa ilalim ng
kanyang upuang nasasapnan ng lona. Hindi niya gagamitin iyon-kung… kung siya’y
papalarin…nasa laot na siya. Waring ibig lumikot ng hangin, habang tumatanda ang
gabi. Laganap ang karimlan. Kukuti-kutitap ang mga ilaw ng mga mangingisda sa
kalawakan ng dagat. Wala rin siyang huli. Pagod na siya sa kahahagis ng kanyang
lambat. Gayun ma’y naging kakatuwa ang kanyang dama. Tiyak, tiyak nang
makababawi siya sa kawan; makakabawi siya sa kawan. Muling inihagis ang kanyang
lambat. Maganda ang pagkakaladlad ng laylayan niyon. Natuwa siya. Natiyak ang
kawan. Hindi siya ililigaw ng kanyang karanasan. Mag-uuwi siya ng maraming isda.
Ipambabayad niya ang kanyang huli. Lumulukso ang kanyang puso. Inigot ang
lambat. Mabigat.Inigot muli. Ginamit ang kanyang lakas. Mabigat! Muling inigot.
Inigot. At iyon ay tila binitiwan ng isang malakas na kamay na nakikipaghatakan.
Nagaid ang lambat! ang lambat ay nagawak.
Talagang uuwi na siya. Ibig niyang makarating sa Tangos. Ibig na niyang mamahinga.
Nauna sa Tangos ang kanyang kamalayan. Umuwi na sa Tangos. At tila isang tabing
ang nataas sa kanyang isip. Nakikita niya ang mga lantsa ni Don Cesar na lalong
magigilas sa dampulay ng liwanag na nagbubuhat sa nagsasayang ounduhan nina
Fides. Saglit na tumuon ang kanyang paningin sa tubig. Nagiti siya. Nakikita na
naman siya ng kawan. Muling naganyak ang kanyang kalooban. Inapuhap ang
nakabalot na mga dinamita. Binulatlat ang balutan. Kayganda ng dalawang bagay na
iyon sa kanyang paningin. Makauuwi na siya nang may dalang isda, maraming isda.
Makababayad na siya kina Fides. Sandali lamang ang pagsabog na niyon. Pupugungin
na lamang niya ang lambat na napunit. Mapupuno niya ang Bangka bago dumating
ang patrolya sa mga baybayin. Saglit na pinatay ang kanyang motor. Hindi na siya
nayayamot. Naliligayahan na siya. Tila tugtuging kumikiliti sa kanya ang ugong ng
kanyang motor. Kumilos ang kanyang lantsa. Pinahinto uli ang kanyang lantsa.
Mapuputi ang maiikling mitsa ng dinamita. Maiging pinagdikit ang mitsa niyon, at
kinamal ang dalawang bagay. Masisiyahan ang kanyang ina, paggising nito
kinaumagahan. “Sinuwerte ako, Inang.” Hindi ipagtatapat na gumamit siya ng
dinamita. Malulungkot ang kanyang ina. “Sinuwerte ako, Inang… Sinuwerte ako…!”
kiniskisan ang posporo. Tumilamsik ang ga-buhanging baga. Ayaw magdingas ang
palito. Idinikit sa gilid ng kanyang kilikili ang posporo. Nag-iniy. Ikiniskis uli.
Hinipan ng hangin. Ikinubli niya ang pagkiskis sa labi ng Bangka at kinagat ng apoy
ang palito inilapit, idinikit na mabuti sa dulo ng maikling mitsa ng dinamitang
mahigpit sa kamal sa kanyang kamay, sumagitsit, sangkisap-mata lamang, sangsaglit
lamang, mabilis,

sumagitsit- parang kidlat na sumibad sa kalangitan at kaalinsabay halos ng siklab na

sumugat sa gabi’y isang nakabibinging dagundong ang bumingaw sa buong
kalawakan.

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 Bugtong
(1970’s)
Isang butyl ng palay,
sakop boung bahay. (Ilaw)

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 ‘Ang Langgam at ang Tipaklong’
(By. Virgillio S. Almario 1980’s)
Lumipas pa ang maraming araw, dumating na ang tag-ulan. Ulan sa umaga,
ulan sa hapon at sa gabi umuulan pa rin. At dumating ang panahong
kumidlat, kumulog at lumakas ang hangin kasabay ang pagbuhos ng
malakas na ulan. Ginaw na ginaw at gutom na gutom ang kaawa-awang
Tipaklong. Naalala niyang puntahan ang kaibigang si Langgam.
Paglipas ng bagyo, pinilit ni Tipaklong na marating ang bahay ni Langgam.
Bahagya na siyang makalukso. Wala na ang dating sigla ng masayahing si
Tipaklong.
"Tok! Tok! Tok!" Nang buksan ni Langgam ang pinto nagulat siya.
"Aba! Ang aking kaibigan," wika ni Langgam. "Tuloy ka Tipaklong."
Binigyan ni Langgam ng tuyong damit si Tipaklong. Mabilis na naghanda siya
ng pagkain.
Ilan pang sandali at magkasalong kumain ng mainit na pagkain ang
magkaibigan.
"Salamat, kaibigang Langgam," wika ni Tipaklong. "Ngayon ako naniniwala sa
iyo. Kailangan nga palang mag-ipon habang maganda ang panahon at nang
may makain pagdating ng taggutom."
Mula noon, nagbago si Tipaklong. Pagdating ng tag-init at habang maganda
ang panahon ay kasama na siya ng kanyang kaibigang si Langgam. Natuto
siyang gumawa at higit sa lahat natuto siyang mag-impok.

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 “Ibong Adarna”
(By. Jose Dela Cruz 1990’s)
Noong unang panahon sa sang-ayon sa kasaysayan sa Kaharian ng Berbanya. May
hari ngalan ay Fernando at kabiyak nitong Reyna Valeriana. Sila ay may tatlonganak
na prinsipe sina Donn Pedro, Don Diego, Don Juan. Sinanay ang mga anak
nahumawak ng patalim. Isang gabi naidlip ang hari diumano si Don Juan bunso
niyang anak ay pinaslangmula noon nagkasakit ang mahal na Hari. Nagpatawag ng
mangagamot na ang atinglunas ay ang awit ng Ibong Adarna.Inutusa n si Don Pedro
para maglakbay at hanapin ang Ibong Adarna. Sakasamaang-palad nakatulog sa awit
ng Ibong Adarna at nagging Bato mataposmahulugan ng ipot ng ibon. Sa ikalawang
paglalakbay inatasan ng hari hanapin si DonPedro at hulihin ang Ibond Adarna ngunit
ganun din ang naging kapalaran ni DonDiego. Ang bunsong anak na una
ayaw payagan ng hari ay naglakbay dahil sa tagal ngpagbabalik ng mga kapatid.
Hiningi ang basbas ng mahal na hari at humayo. Sakanyang paglalakbay ay
nakasaubong niya ang matandang Ermitanyo na nagturo sakanya ng Ibong Adarna.
Humingi ito ng makakainn at binigyan niya ng tinapay. Itinurong Ermitanyo ang
kinaroroonan ng ibon at nagbilin ng mga payo sa paghuli ng ibon. Nahuli ni Don Juan
ang Ibong Adarna sa pagsunod ng ipinayo ng matandangErmitanyo. Sa tulong rin ng
Ermitanyo nagging tao muli sa pagiging bato ang kanyangmga kapatid. Nagbalik ang
tatlong prinsipe ngunit ang taksil na si Don Pedro ayplinanong bugbugin si Don Juan
dulot ng inggit. Sa pagbabalik sa kaharian dikasamang bumalik si Don Juan at ayaw
umawit ng Ibong Adarna. Sa pagakakabugbog kay Don Juan muli may ermitanyo na
tumulong kay DonJuan. Bumalik sa kaharian ng Berbanya si Don Juan at doon ay
umawit ang
Ibong Adarna at nagkwento ng mga pangyayari. Nagalit ngunit nagpatawad ang hari a
lang-alang sa bunsong anak. Nakawala ang Ibong Adarna. Umalis si Don Juan at
doon aymay natagpuang balon. Sa ilalim ng balon ay may kaharian doon nakatira si
DonyaJuana. Dumatin ang higante ang kinalaban ng prinsipe. Kasama ang kapatid na
babae ni Donya Juana na si Donya Leonora angkasama pupunta sa kaharian ng
Berbanya. Ikalawang pagtataksil ni Don Pedro ayinhulog si Don Juan sa Balon at
umuwing kasama ang dalawang prinsesa sa
kaharian. Ang lobo at si Don Juan ay nagging magkaibigan. Natagpuan ni Don Juan a
ng Ibong Adarna at nagpayong limutin si Donya Leonora at hanapin ang Reyno Delos
Crystal atsi Maria Blanka.Sa tulong muli ng ermitanyo tinulungan makapunta sa
kaharian sakay ng Agila.Doon nakita si Maria Blanka. Si Haring Salermo ay marami
pagsubok sa pagiibigan ngkanyang anak tulad ng: pagpupunla ng trigo at gawing
tinapay, ipunin ang itangpinakawalan at ilagay sa bote, iurong ang bundok,
magpagawa ng kastilyo sa gitna ngdagat, ang paghahanap ng singsing, paamuin ang
kabayo at pinakahuli ang piliin angmapapangasawa na kanyang anak. Dahil sa
masamang binabalak ng hari nagtananang dalawa.
Sa pagbabalik sa Berbanya umuwi si Don Juan na di kasama si Maria Blanka.Ngunit
bitbit ang pangakong magbabalik at magpapakasal. Sa kanyang pagdatinginihanda
ang pagpapakasal ni Donya Leonora. Sa pagtatanghal ay pinalala ni MariaBlanka ang
pangako ni Don Juan na magpapakasal. At dahil sa pangyayaring iyonnaikasal si
Donya Leonora kay Don Pedro at kay Don Juan kay Maria Blanka

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 “PAG-AABANG SA KUNDIMAN”
(By. Edgar Calabia Samar 20’s)
Umuulan ngayon.
Kung pelikula ito, naghahabulan sa ilalim
ng ulan ang nag-iibigan. Kay Brocka,
nakasahod marahil ang mga palanggana
sa mga tumutulo mula sa bubong.
Kung tula ito, bumabaha ang pangungulila
o bumubuhos ang pag-ibig.
Wala sila. Ibig kong mangulila.

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 “Lalapindigowa- i: Kung Bakit Maliit ang Beywang ng Putakti”
(By. Bartolome del Valle 2010)
Indarapatra ay ang matapang na hari ng Mantapuli. Nabalitaan niya ang malimit na
pananalakay ng mga dambuhalang ibon at mababangis na hayop sa ibang panig ng
Mindanao. Labis niyang ikinalungkot ang mga nangyayaring ito sa mga naninirahan
sa labas ng kaharian ng Mantapuli.
Ipinatawag ni Indarapatra ang kanyang kapatid na si Sulayman, isang matapang na
kawal. Inutusan ni Indarapatra si Sulayman upang puksain ang mga ibon at hayop na
namiminsala sa mga tao. Agad na sumunod si Sulayman. Bago umalis si Sulayman,
nagtanim si Indarapatra ng halawan sa may durungawan. Aniya kay Sulayman, Sa
pamamagitan ng halamang ito ay malalaman ko ang nangyayari sa iyo. Kapag
namatay ang halamang ito, nanganaghulugang ikaw ay namatay.
Sumakay si Sulayman sa hangin. Narating niya ang Kabilalan. Wala siyang nakitang
tao. Walang anu-ano ay nayanig ang lupa, kaya pala ay dumating ang halimaw na si
Kurita. Matagal at madugo ang paglalaban ni Sulayman at ni Kurita. Sa wakas,
napatay rin ni Sulayman si Kurita, sa tulong ng kanyang kris.
Nagtungo naman si Sulayman sa Matutum. Kanyang hinanap ang halimaw na
kumakain ng tao, na kilala sa tawag na Tarabusaw. Hinagupit nang hinagupit ni
Tarabusaw si Sulayman sa pamamagitan ng punongkahoy. Nang nanlalata na si
Tarabusaw ay saka ito sinaksak ni Sulayman ng kanyang espada.
Pumunta si Sulayman sa Bundok ng Bita. Wala rin siyang makitang tao. Ang iba ay
nakain na ng mga halimaw at ang natirang iba ay nasa taguan. Luminga- linga pa si
Sulayman nang biglang magdilim pagkat dumating ang dambuhalang ibong Pah. Si
Sulayman ang nais dagitin ng ibon. Mabilis at ubos lakas ng tinaga ito ni
Sulayman. Bumagsak at namatay ang Pah. Sa kasamaang palad nabagsakan ng
pakpak ng ibon si Sulayman na siya niyang ikinamatay.
Samantala, ang halaman ni Sulayman sa Mantapuli ay laging pinagmamasdan ni
Indarapatra. Napansin niyang nanlata ang halaman at alam niyang namatay si
Sulayman.
Hinanap ni Indarapatra ang kanyang kapatid. Nagpunta siya sa Kabalalan at nakita
niya ang kalansay ni Tarabusaw. Alam niyang napatay ito ng kapatid
niya. Ipinagpatuloy ni Indarapatra ang paghahanap niya kay Sulayman. Narating
niya ang bundok ng Bita. Nakita niya ang patay na ibong Pah. Inangat ni Indarapatra
ang pakpak ng ibon at nakita ang bangkay ni Sulayman. Nanangis si Indarapatra at
nagdasal upang pabaliking muli ang buhay ni Sulayman. Sa di kalayua'y may nakita
siyang banga ng tubig. Winisikan niya ng tubig ang bangkay at muling nabuhay si
Sulayman. Parang nagising lamang ito mula sa mahimbing na pagtulog. Nagyakap
ang magkapatid dahil sa malaking katuwaan.
Pinauwi na ni Indarapatra si Sulayman. Nagtuloy pa si Indarapatra sa Bundok
Gurayu. Dito'y wala ring natagpuang tao. Nakita niya ang kinatatakutang ibong may
pitong ulo. Sa tulong ng kanyang engkantadong sibat na si juris pakal ay madali
niyang napatay ang ibon.
TAFALLA, JULIE ANN T.
AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
Hinanap niya ang mga tao. May nakita siyang isang magandang dalaga na kumukuha
ng tubig sa sapa. Mabilis naman itong nakapagtago. Isang matandang babae ang
lumabas sa taguan at nakipag-usap kay Indarapatra. Ipinagsama ng matandang babae
si Indarapatra sa yungib na pinagtataguan ng lahat ng tao sa pook na iyon. Ibinalita ni
Indarapatra ang mga pakikilaban nilang dalawa ni Sulayman sa mga halimaw at
dambuhalang ibon. Sinabi rin niyang maaari na silang lumabas sa kanilang
pinagtataguan. Sa laki ng pasasalamat ng buong tribu, ipinakasal kay Indarapatra ang
anak ng hari, ang magandang babaeng nakita ni Indarapatra sa batisan.

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 Of Friendship
(By. Maria Cecilia San Juan 2020)
Of Friendship
For years I haven’t grown, but bid my time
For one day I know, in spring I’ll shine
In avenues unknown, but will unfold in my eyes
To bring about freedom, and with birds I’ll fly.

Today, I start my life welcoming the light

Reach out my hands for friends in sight
With smiles that touch another’s life
Sprinkling the day with my warm hands

Each day I live is worth my time

With words of comfort extended to everyone
Pat on the back, assuring things will be fine
Are returned tenfold, with trust that warms my heart

The little cheers are a crown on my head

A laurel of knowledge, a gift from above
Achieved through sacrifice, patience through time
A real knowledge, that friendship is a gold mine.

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C
 Bugtong-Bugtong
(2024)
Pag bali-baliktarin man din’
May butas pa din. (Donut)

TAFALLA, JULIE ANN T.

AB PUBLIC ADMINISTRATION, 3C