Professional Documents
Culture Documents
KHOA CƠ KHÍ
BỘ MÔN CƠ ĐIỆN TỬ
----o0o----
BÀI GIẢNG
CƠ ĐIỆN TỬ ỨNG DỤNG
1
06/02/2023
Cơ điện tử
2
06/02/2023
Cơ điện tử
Cơ điện tử về cơ bản là sự kết hợp phức hợp của
các ngành cơ khí, điện tử và tin học. Sản phẩm cơ điện tử
tạo ra các máy móc, thiết bị tự động hóa.
Mỗi ngành như cơ khí, điện tử, tin học đều có nền tảng
khoa học vững chắc và tạo ra các sản phẩm đặc trưng riêng.
Tuy nhiên, yêu cầu của thời đại đặt ra yêu cầu cao hơn về
cách hoạt động của máy móc, yêu cầu máy móc cần phải gọn
nhẹ hơn, linh động hơn, uyển chuyển hơn và thông minh hơn.
Cơ điện tử
3
06/02/2023
Cơ điện tử
Các kỹ sư cơ khí không thể làm máy móc thông minh hơn,
trong khi những kỹ sư tin học có thể tạo ra trí thông minh nhân
tạo nhưng họ không biết về cơ khí, những kỹ sư điện tử có thể
kết nối và điều khiển tín hiệu, nhưng họ không thể kết nối giữa
trí thông minh nhân tạo để điều khiển thiết bị cơ khí. Chính
yêu cầu này đã hình thành nên ngành Cơ điện tử để tạo ra
sản phẩm mới đáp ứng các yêu cầu đặt ra trên cơ sở phối
hợp nền tảng sẵn có của các ngành với nhau.
Cơ điện tử
Với khả năng am hiểu về cơ khí, điện tử, tin học, và các
công nghệ hiện đại... người kỹ sư cơ điện tử đưa vào các sản
phẩm cơ khí hệ thống điều khiển linh hoạt bằng điện tử, và
thông qua hệ thống điện tử, kết nối với hệ thống xử lý thông
tin - trí thông minh nhân tạo để tạo ra một sản phẩm hoàn
chỉnh.
4
06/02/2023
Cơ điện tử
Cơ điện tử
CƠ ĐIỆN TỬ
5
06/02/2023
Hệ thống Cơ điện tử
Hệ thống cơ khí
Hệ thống Cơ điện tử
Hệ thống cơ khí
Hệ thống
Hệ thống điện – điện tử cơ điện tử
điển hình
Hệ thống điều khiển
6
06/02/2023
CHỦ ĐỀ 1
LÝ THUYẾT ĐIỀU KHIỂN TỰ ĐỘNG
1 Khái niệm
2 Phân loại
3 Thuật toán
7
06/02/2023
* Điều khiển tự động: là tập hợp tất cả các tác động mang
tính tổ chức của một quá trình nào đó nhằm đạt được mục
đích mong muốn của quá trình đó mà không cần có sự tham
gia trực tiếp của con người.
8
06/02/2023
* Mắt quan sát đồng hồ đo tốc độ: Thu thập thông tin.
* Bộ não điều khiển tăng tốc nếu v<40km/h, giảm tốc nếu
v>40km/h: Xử lý thông tin.
Như vậy: Điều khiển là quá trình thu thập thông tin, xử lý
thông tin và tác động lên hệ thống để đáp ứng của hệ thống
“gần” với mục đích định trước.
9
06/02/2023
Vì sao phải tiến hành điều khiển tự động? Rõ ràng rằng quá
trình điều khiển cần thiết phải đạt các tiêu chí:
Hệ thống điều khiển tự động xuất hiện ngày nay rất phổ biến.
10
06/02/2023
Ngày nay, các lĩnh vực như thống kê, lưu trữ, thư viện, ngân
hàng, hành chính, y tế v.v.. cũng đều tiếp cận với khái niệm
điều khiển tự động.
* Điều chỉnh: là một khái niệm hẹp hơn của điều khiển. Điều
chỉnh là tập hợp tất cả các tác động nhằm giữ cho một tham
số nào đó của quá trình ổn định hay thay đổi theo một qui luật
cụ thể. Tham số này được gọi là tham số cần điều chỉnh.
Bộ
điều khiển
ĐIỀU HÒA
NHIỆT ĐỘ
Đối tượng cần
Nhiệt độ
điều khiển
cài đặt
(Máy nén,…)
11
06/02/2023
Một hệ thống điều khiển tự động bao gồm các thành phần cơ
bản sau đây:
12
06/02/2023
- Mục tiêu điều khiển – x: là giá trị thiết lập đầu vào.
- Kết quả điều khiển – y: là giá trị đầu ra, kết quả của quá
trình điều khiển.
13
06/02/2023
- Chịu ảnh hưởng các yếu tố tác động bên ngoài (nhiễu).
14
06/02/2023
15
06/02/2023
16
06/02/2023
17
06/02/2023
18
06/02/2023
1.3.1.1. Khâu tỉ lệ
Giá trị độ lợi tỉ lệ
(Kp) càng lớn thì
đáp ứng càng
nhanh => sai số
càng lớn. Khi Kp
quá lớn sẽ dấn đến
quá trình mất ổn
định và dao động.
F Kp * e
19
06/02/2023
de
F Kd *
dt
20
06/02/2023
Hệ thống điều khiển gia nhiệt bồn nước (dùng thuật toán PID)
21
06/02/2023
1) Thế nào là điều khiển tự động. Mục đích của điều khiển
tự động?
2) Cho biết chức năng của từng khâu (P,I,D) trong bộ điều
khiển PID.
CHỦ ĐỀ 2
CẢM BIẾN ĐO MỨC CHẤT LƯU
1 Mục đích
2 Phương pháp đo
3 Ứng dụng
22
06/02/2023
2) Vận dụng kết nối cảm biến với một số ứng dụng
đơn giản
Mục đích: Xác định mức độ hoặc khối lượng chất lưu
23
06/02/2023
Phương pháp đo
24
06/02/2023
4
Phao nổi (1) được nối với
2
đối trọng (5) thông qua dây mềm
(2) và ròng rọc (3), (4).
1 5
Khi mức chất lưu thay đổi,
phao (1) nâng lên hoặc hạ xuống
làm cho ròng rọc (4) quay. Một
cảm biến vị trí gắn với trục quay 1 : Phao
2 : Dây mềm
của ròng rọc (4) sẽ cho ta tín hiệu 3, 4: Ròng rọc
tỷ lệ với mức chất lưu 5 : Đối trọng
25
06/02/2023
26
06/02/2023
27
06/02/2023
Cảm biến bức xạ cho phép đo mức chất lưu mà không cần
tiếp xúc với môi trường đo, ưu điểm này rất thích hợp khi đo
mức ở điều kiện môi trường đo có nhiệt độ, áp suất cao hoặc
môi trường có tính ăn mòn mạnh.
28
06/02/2023
Trong phương pháp này cảm biến gồm một nguồn phát tia
(1) và bộ thu (2) đặt ở hai phía của bình chứa. Nguồn phát
thường là một nguồn bức xạ tia γ (nguồn 60Co hoặc 137Cs), bộ
thu là một buồng ion hoá. Ở chế độ phát hiện mức ngưỡng,
nguồn phát và bộ thu đặt đối diện nhau ở vị trí ngang mức
ngưỡng cần phát hiện, chùm tia của nguồn phát mảnh và gần
như song song. Tuỳ thuộc vào mức chất lưu (3) cao hơn hay
thấp hơn mức ngưỡng mà chùm tia đến bộ thu sẽ bị suy giảm
hoặc không, bộ thu sẽ phát ra tín hiệu tương ứng với các trạng
thái so với mức ngưỡng.
29
06/02/2023
Ứng dụng
30
06/02/2023
Ứng dụng
CHỦ ĐỀ 3
CẢM BIẾN TIỆM CẬN
3 Ứng dụng
31
06/02/2023
Khái niệm
Cảm biến tiệm cận dùng phát hiện vật thể kim loại từ
tính, kim loại không từ tính (như Nhôm, đồng..) sử dụng cảm
biến loại điện cảm (Inductivity Proximity Sensor) và phát hiện
vật phi kim sử dụng loại cảm biến tiệm cận kiểu điện dung
(Capacitve Proximity Sensor).
Cảm biến tiệm cận (còn được gọi là “Công tắc tiệm
cận”) phản ứng khi có vật ở gần cảm biến. Trong hầu hết các
trường hợp, khoảng cách này chỉ là vài mm.
32
06/02/2023
Phân loại
Phân loại
Cảm biến tiệm cận cảm ứng (từ) phát hiện các vật
bằng cách tạo ra trường điện từ. Vì vậy, thiết bị chỉ phát hiện
được vật kim loại.
Cảm biến tiệm cận điện dung phát hiện các vật bằng
cách tạo ra trường điện dung tĩnh điện. Do đó, thiết bị này có
thể phát hiện mọi loại vật.
33
06/02/2023
Trường điện từ này được một mạch bên trong kiểm soát.
34
06/02/2023
35
06/02/2023
36
06/02/2023
Sơ đồ nối dây
Loại 2 dây
Sơ đồ nối dây
Loại 3 dây
37
06/02/2023
Sơ đồ nối dây
Loại 4 dây
Sơ đồ nối dây
Dạng ngõ ra
38
06/02/2023
Sơ đồ nối dây
Dạng ngõ ra
39
06/02/2023
40
06/02/2023
41
06/02/2023
https://www.youtube.com/watch?v=q9UBxQj3FUw
42
06/02/2023
https://www.youtube.com/watch?v=yVcqrLJDvn0
43
06/02/2023
CHỦ ĐỀ 4
CẢM BIẾN SIÊU ÂM
1 Cấu tạo
44
06/02/2023
45
06/02/2023
46
06/02/2023
47
06/02/2023
Vcc 5V
Trig Chân Digital output
Echo Chân Digital input
GND Nối mass (0V)
48
06/02/2023
Ứng dụng
49
06/02/2023
50
06/02/2023
51
06/02/2023
52
06/02/2023
CHỦ ĐỀ 5
CẢM BIẾN ĐỘ ẨM
1 Khái niệm
2 Phân loại
53
06/02/2023
5. Cảm biến độ ẩm
Định nghĩa
Trong đời sống, độ ẩm cần phải duy trì để đảm bảo cảm
giác dễ chịu cho con người là từ 35%- 70%. Thấp hơn 35% bộ
máy tiêu hóa bị kích thích, lớn hơn 70% thì sự ra mồ hôi sẽ bị
giảm nghiêm trọng.
54
06/02/2023
Định nghĩa
Phân loại
Phân loại
55
06/02/2023
Phân loại
Ẩm kế
Ẩm kế Ẩm kế biến
thiên trở Ẩm kế hấp thụ Ẩm kế điện ly
ngưng tụ kháng
Ẩm kế điện
trở
Ẩm kế tụ điện
Polyme
Ẩm kế tụ điện
Al2O3
Ẩm kế ngưng tụ
Sơ đồ nguyên lý
56
06/02/2023
Ẩm kế ngưng tụ
Ẩm kế ngưng tụ
Bằng cách hiệu chỉnh thích hợp, có thể nhận được lớp
ngưng tụ có bề dày cố định và tạo trạng thái cân bằng giữa
hơi nước và lớp ngưng tụ.
Cảm biến đặt sau gương sẽ xác định được nhiệt độ của
gương. Nhiệt độ này chính là Td - nhiệt độ hóa sương.
Từ nhiệt độ hóa sương này người ta thực hiện đo áp
suất hơi trong không khí ẩm. Từ đó xác định được độ ẩm.
57
06/02/2023
Ẩm kế ngưng tụ
Độ ẩm đất
58
06/02/2023
5. Cảm biến độ ẩm
5. Cảm biến độ ẩm
59
06/02/2023
5. Cảm biến độ ẩm
5. Cảm biến độ ẩm
60
06/02/2023
5. Cảm biến độ ẩm
5. Cảm biến độ ẩm
61
06/02/2023
5. Cảm biến độ ẩm
5. Cảm biến độ ẩm
62
06/02/2023
5. Cảm biến độ ẩm
2.7. Cảm biến tiệm cận
Bài tập áp dụng
CHỦ ĐỀ 6
CẢM BIẾN NHIỆT ĐỘ
1 Khái niệm
2 Phân loại
63
06/02/2023
Thang đo
64
06/02/2023
Thang đo
- Thang Fahrenheit (Fahrenheit - 1706), đơn vị nhiệt độ là oF.
Quan hệ giữa nhiệt độ Celcius và Fahrenheit
Môi trường
(Tc)
Tc > Td
Tc < Td Nhiệt độ
đo được
Tc Td
(Td)
65
06/02/2023
66
06/02/2023
MLX90614 Keyence
67
06/02/2023
68
06/02/2023
69
06/02/2023
Tạo nguồn
ngoài
70
06/02/2023
Nguồn
PT100 Khuếch đại
dòng/ áp
AVR
Hiển thị
(đọc ADC)
71
06/02/2023
72
06/02/2023
73
06/02/2023
74
06/02/2023
75
06/02/2023
76
06/02/2023
77
06/02/2023
Thiết kế hệ thống điều khiển nhiệt độ, nếu nhiệt độ dưới 50oC
thì cấp nguồn cho điện trở đốt để gia nhiệt, nếu nhiệt độ trên
80oC thì ngắt nguồn cấp cho điện trở đốt.
Module điều khiển thiết bị theo Điện trở cánh tản nhiệt,
nhiệt độ, W1209 220VAC, 1kW
CHỦ ĐỀ 7
CẢM BIẾN VẬN TỐC GIÓ
1 Khái niệm
2 Phân loại
78
06/02/2023
Cánh quạt
Sóng siêu âm
C X C X
U a b
C X C X
a: Phong kế loại 3 chén bán cầu
Trong đó: Cx và Cx’ là hệ số lực cản đối với b: Phong kế loại 4 chén bán cầu
hai mặt cầu (Cx = 1,42; Cx’ = 0,38)
U: vận tốc dòng chảy
79
06/02/2023
Trục của đầu đo được đặt song song với hướng của tốc độ dòng
chảy. Nếu bỏ qua ma sát thì có thể coi như cánh quạt, khi đo:
U = h.N
Để đếm được số vòng quay cánh quạt người ta dung các cách sau:
Dùng một nam châm nhỏ gắn trên cánh quạt, khi cánh quạt quay nam
châm đi qua cuộn dây và gây nên xung điện. Đếm số xung theo thời gian
sẽ tính được tốc độ quay của cánh quạt.
80
06/02/2023
81
06/02/2023
Bộ phát
Boä nhaän
82
06/02/2023
(nguồn: https://nshopvn.com/)
83
06/02/2023
84
06/02/2023
CHỦ ĐỀ 8
BỘ LẬP TRÌNH ĐIỀU KHIỂN PLC
1 Tổng quan
85
06/02/2023
86
06/02/2023
87
06/02/2023
khả trình
88
06/02/2023
Tín hiệu tương tự: Là tín hiệu liên tục từ 0-10V hay từ 4-
20mA….
VD: Tín hiệu đọc từ Loadcell (cảm biến khối lượng), cảm biến
lưu lượng, áp suất, nhiệt độ, …
89
06/02/2023
PLC được sử dụng khá rộng rãi trong các ngành: Công
nghiệp, máy nông nghiệp, thiết bị y tế, ô tô…
Ưu điểm của việc sử dụng hệ thống điều khiển với PLC:
90
06/02/2023
91
06/02/2023
Chức năng bảo vệ: kiến trúc phần mềm tạo thành một cơ sở ổn
92
06/02/2023
Bước 1: từ màn hình desktop nhấp đúp chọn biểu tượng TIA
Portal V14
93
06/02/2023
94
06/02/2023
95
06/02/2023
96
06/02/2023
97
06/02/2023
98
06/02/2023
PLC thực hiện chương trình theo chu trình lặp. Mỗi vòng
lặp được gọi là vòng quét. Mỗi vòng quét được bắt đầu bằng
giai đoạn chuyển dữ liệu từ các cổng vào số tới vùng bộ đệm
ảo I, tiếp theo là giai đoạn thực hiện chương trình. Trong từng
vòng quét chương trình được thực hiện từ lệnh đầu tiên đến
lệnh kết thúc của khối OB1.
99
06/02/2023
Sau giai đoạn thực hiện chương trình là giai đoạn chuyển
các nội dụng của bộ đệm ảo Q tới các cổng ra số. Vòng quét
kết thúc bằng giai đoạn truyền thông nội bộ và kiểm tra lỗi.
Chú ý rằng bộ đệm I và Q không liên quan tới các cổng vào
/ ra tương tự nên các lệnh truy nhập cổng tương tự được thực
hiện trực tiếp với cổng vật lý chứ không thông qua bộ đệm.
+ Xử lý lỗi
100
06/02/2023
FB (function block): đối với mỗi lần gọi, FB cần một khu vực
nhớ. Khi một FB được gọi, một Data Block (DB) được gán với
instance DB.
101
06/02/2023
Lệnh NOT:
102
06/02/2023
Lệnh RESET:
103
06/02/2023
104
06/02/2023
Sử dụng lệnh Timer để tạo một chương trình trễ định thời.
Số lượng của Timer phụ thuộc vào người sử dụng và số
lượng vùng nhớ của CPU. Mỗi timer sử dụng 16 byte
IEC_Timer dữ liệu kiểu cấu trúc DB. Step 7 tự động tạo khối
DB khi lấy khối Timer.
Kích thước và tầm của kiểu dữ liệu Time là 32 bit, lưu trữ
như là dữ liệu Dint: T#-14d_20h_31m_23s_648ms đến
T#24d_20h_31m_23s_647ms hay là -2.147.483.648 ms đến
2.147.483.647 ms.
105
06/02/2023
106
06/02/2023
107
06/02/2023
108
06/02/2023
109
06/02/2023
110
06/02/2023
111
06/02/2023
112
06/02/2023
113
06/02/2023
114
06/02/2023
115